Premier Lubbers opent manifestatie
„Rotterdam '88 - stad als podium"
\h warzenegger
's lokaas in
'ephen King-
ïrfilming
Shelley Long mag twee keer leven in ondermaatse komedie
Irving Berlin viert
100ste verjaardag
Steve Martin en John Candy
als moderne Laurel Hardy
fST
{teidtaQowuvnt
VRIJDAG 13 MEI 1988 PAGINA 19
IAT1S ELKE WOENSDAG DE
WIAGTBII UW KRANT MET
"MAT1E OVER FILMS. MUZIEK
IATER. RECREATIE.EXPOSITIES
»EEN COMPLETE AGENDA
HELLO AGAIN'
EUROCINEMA II ALPHEN:
„Hello again" met Shelley
Long, Judith Ivey en Ga
briel Byrne. Regie: Frank
Perry.
Het gegeven van iemand die
een tweede leven op aarde
mag meemaken en dan voor
verrassingen komt te staan is
niets nieuws op film („Heaven
can wait", „Here comes Mr.
Jordan"). De komedie „Hello
again" drijft ook op dat princi
pe. Shelley („Cheers") Long
stikt in een Zuidkoreaans kip-
gehaktballetje, maar haar pa
ranormaal begaafde zuster
weet een manier om de „vóór
haar tijd" overledene weer te
rug op aarde te krijgen. Het is
dan inmiddels een jaar later
en de tijd heelt niet alleen
wonden, maar maakt ook
nieuwe.
Shelley Long was in haar eer
ste leven het gezapig levende
vrouwtje van een koele plas
tisch chirurg. Wanneer ze te
rugkomt blijkt de chirurg ge
trouwd met haar mooie, ge
wiekste jeugdvriendin die nij
eerder zo leek te verafschu
wen. Niemand gelooft dat
Shelley werkelijk de overlede
ne is, en de dokter die destijds
haar eerste leven vergeefs nog
probeerde te rekken, mag haar
nu medisch testen. Hij wordt
de nieuwe liefde voor Shelley
Long, wie de schellen van de
ogen zijn gevallen en die nu -
„the second time around" -
meer zal eisen van het leven
dan toen.
Het verhaal om dat simpele
gegeven heen stelt niet bar
veel voor en dat is te merken
aan de regie van een toch
doorgewinterd regisseur als
Frank Perry, die - van „David
and Lisa tot en met „The di
ary of a mad housewife" - in
telligente en gevoelige films
op zijn conto heeft. Hij moet
het magere schrifjwerk van
scenariste Susan Isaacs tot op
hoofdfilmlengte oprekken en
dat levert een ondermaats
filmtempo op dat de komische
kanten in de weg zit. In feite
doen ook alle acteurs (voorna
melijk onbekenden) dat: Ze
hebben duidelijk geen kaas
van komedie gegeten en zitten
er - vooral de mannen - vaak
net naast. Uitzonderingen zijn
de paranormaal begaafde zus
(Judith Ivey) en natuurlijk
Shelley Long zelf-. Ze is een
aardige comédienne, die hier
bovendien als een vrouwelijke
brokkenpiloot mag stuntelen
als extra komisch middel.
Maar helemaal in haar eentje
een film overeind houden die
toch al niet zo stevig in z'n
schoenen staat, daarvoor heeft
ze te weinig uitstraling. Voor
zoiets zou ie op z'n minst een
Lucille Ball in haar beste da
gen nodig gehad hebben.
BERT JANSMA
ROTTERDAM „Rot
terdam is een complete
stad geworden met de
kunst in het hart, de stad
als podium. We hadden
het niet beter kunnen
wensen". Mfet deze
woorden heeft premier
Lubbers gisterdagmiddag
in de voormalige passa
giershal van de Holland-
Amerika Lijn op de Wil-
helminapier in Rotter
dam de kunstmanifesta
tie „Rotterdam '88 - de
stad als podium" officieel
geopend.
Lubbers noemde de manifes
tatie „een prachtig initiatief".
Hij constateerde dat de Maas
stad niet langer louter werk
stad is, maar langzamerhand
door de groei van het cultu
rele leven weer een complete
stad aan het worden is.
Rotterdam, de woonplaats
van de premier, heeft dat
volgens hem hard nodig aan
gezien een stad zonder kunst
een dode stad is. „Het een
kan niet zonder het ander.
Zonder cultuur ontbreekt het
spirituele en het menselijke",
aldus de premier. De wethou
der voor kunst in Rotterdam,
Linthorst, stelde dat Rotter
dam '88 wordt gehouden op
het moment dat de Maasstad
na vele jaren weer een „vol
waardig cultureel leven"
heeft.
Linthorst bepleitte een ster
kere steun van het rijk voor
de culturele identiteit van
grote steden, omdat deze na
het wegvallen van de econo
mische grenzen in de EG, ge
zichtsbepalend zullen zijn
voor de aangesloten landen.
„Landen ontlenen hun iden
titeit na 1992 niet langer aan
de hoogte van de belastingta
rieven, want die zullen geë
galiseerd worden", aldus Lin
thorst.
„Rotterdam '88 - de stad als
podium" wil met een extra
kunstaanbod tonen dat het
culturele gezicht van Rotter
dam aan het veranderen is.
Voorrang wordt daarbij gege
ven aan die kunstuitingen,
waarvoor in Rotterdam al
een voedingsbodem bestaat,
zoals de beeldende kunst.
In het kader van de manifes
tatie is er onder meer wan
delroute uitgezet langs be
staande beelden in de stad en
een tiental nieuwe, die door
kunstenaars als Isa Genzken,
Paul Beekman en Aldo Rossi
vervaardigd werden in op
dracht van de organisatie
Rotterdam '88. De straten,
pleinen en kaden dienen als
sokkel. Sommige beelden
blijven permanent staan zoals
„The long thin yellow legs of
architecture" van de Weense
Coop Himmelblau aan de
Westersingel, een ruim
twaalf meter hoge construc
tie. Andere beelden hebben
een wat tijdelijker karakter
zoals op de Veerkade waar
Daniel Buren het Pieter Ca-
land-monument in een wen
teltrap heeft gehuld. De trap
eindigt in een platform waar
de kijker oog in oog staat met
de engel die tot nu toe alleen
van onderaf was te zien.
Overigens dacht één van de
deelnemers tijdens deze beel-
dentocht, bij het aanschou
wen van de nieuwe (paarse)
Maasbrug, ook daar met een
speciaal voor de manifestatie
gemaakt kunstwerk van
doen te hebben.
Ook is er een omvangrijke
expositie van beeldende
kunst in de tot kunsthal ge
transformeerde voormalige
fiassagiershal van de Hol-
and-Amerika Lijn. Voorts
zullen een fotografie-biënna
le en een architectuur-expo
sitie worden gehouden in het
kader van de manifestatie.
Premier Lubbers bij een van de kunstwerken langs de beel
denroute.
FOTO: ANP
les bij
museum
Juliana in
met dr.
loep, dlrec-
n het Frans
seum, na
ging van de
stentoon-
De prinses
woensdag
ing van het
bestaan
Frans Hals-
i bij.
FOTO: ANP
Anna Blaman-prijs
voor Jules Deelder
ROTTERDAM Aan de Rotter-
damse dichter/schrijver/performer
Jules Deelder is de Anna Blaman-
prijs 1988 toegekend. Hij krijgt de
literaire prijs, waaraan een bedrag
van 10.000 gulden is verbonden,
voor zijn gehele werk. Het is de be
doeling dat de prijs in november
wordt overhandigd. Een jury, on
der voorzitterschap van Jan Eykel-
boom, oordeelde onder andere dat
het werk van Deelder ten onrechte
wordt onderschat. Dit heeft secre
taris G.J. van de Beek van het An
jerfonds Rotterdam, dat de prijs
heeft ingesteld, woensdag beves
tigd. De Anna Blaman-prijs is be
doeld voor in het Rijnmond-gebied
werkzame auteurs.
Prijs voor Loevendie
AMSTERDAM Jazzmusicus en
componist Theo Loevendie (57) is
verkozen tot 3M Muzieklaureaat 1988
en krijgt het stipendium van 100.000
gulden, verbonden aan het laureaat.
De Stichting 3M Muzieklaureaat
werd vorig jaar opgericht door het
bedrijf 3M Nederland, voorlopig voor
vijf jaar. Doel was als onderneming
een positieve bijdrage te leveren aan
het welzijn van de samenleving in
Nederland. Jaarlijks stelt de stichting
100.000 gulden ter beschikking voor
stimulering van muziek-beoefening.
Loevendie krijgt de onderscheiding
„vooral als componist en musicus met
een volstrekt eigen taal, onmiddellijk
herkenbaar, direct aansprekend bij
collega-musici en publiek en op een
constant hoog niveau," aldus de jury.
hts' 25 min
Van Gogh
fORK Van Goghs
van Adeline Ra-
iet meisje dat getuige
i de zelfmoord van de
heeft woensdag in
inghuis van Christie's
r York 13,75 miljoen
opgeleverd (circa 25
gulden). Het schilderij
ïiinder op dan de ver-
15 miljoen dollar. Vo-
werden drie schilderij-
Van Gogh voor record-
verkocht, zoals de
voor 53,9 miljoen
Daarom gingen kun-
s ervan uit dat voor
e Ravoux" ook een
og bedrag zou worden
eld. Toch is het, na de
dere schilderijen van
gh, het vierde duurste
at ooit werd geveild,
iressionistische werk is
leelding van een jong
n blauwe jurk, met een
strik in haar blonde
i profiel zittend op een
gen een donkerblauwe
rond.
;nden bij Oude
|azz Festival
Duizenden jazzlief-
i hebben gisteren op
nvolle Grote Markt in
de opening van het
ide Oude Stijl Józz Fes-
leegevierd. Burgemees-
Feij van Breda verwel-
de circa tachtig orkes-
tien landen en de hon-
izenden bezoekers die
met komende zondag
taar zullen genieten.
De zanger Ray Charles werpt een lach naar het publiek, dat zich
in Carnegie Hall had verzameld ter gelegenheid van de honderd
ste verjaardag van Irving Berlin. De jarige was er echter niet bij.
NEW YORK De populaire Amerikaanse componist
Irving Berlin heeft woensdag in familiekring zijn
100ste verjaardag gevierd. Gelijktijdig was in Carnegie
Hall Isaac Stern gastheer van het eeuwfeest dat tiental
len kopstukken trok: Leonard Bernstein, Shirley Ma-
cLaine, Tony Bennett en Walter Cronkite. De in afzon
dering levende Berlin die zich zelden in het openbaar
laat zien, was ook op dit feest niet te aanwezig.
De van oorsprong Russische componist, wiens eigenlijke naam
Israel Baline is, vluchtte als acht-jarig jongetje met zijn familie
voor de troepen van de Russische tsaar, die tijdens een pogrom
zijn huis in brand hadden gestoken. In zijn nieuwe vaderland
schreef Berlin meer dan 1.500 nummers voor shows, musicals en
films en drukte daarmee een zeer zwaar stempel op de Ameri
kaanse populaire muziek. Ziin bekendste werken zijn „White
Christmas „Easter Parade „Alexander's Ragtime Band",
„There's No Business Like Show Business" en „Oh, How I Hate
to Get Up in the Morning".
Dat laatste geldt als persoonlijk gegeven nog altijd voor de hoog
bejaarde componist. Berlin is een nachtbraker en liet zich
woensdagochtend niet zien toen enkele tientallen buurtbewo
ners zich zingend voor zijn huis verzamelden in New York. „Hij
is een nachtuil," zei een buurman. „Ik heb hem om drie uur in
de nacht zijn hond zien uitlaten."
jp RUNNING MAN"
„PLANES, TRAINS AND AUTOMOBILES"
R LEIDEN: „The run-
man" met Arnold
rzenegger, Maria
ilta Alonso en Yap-
Dtto. Regie: Paul Mi-
Glaser. Naar een
van Richard Bach-
Btephen King).
ichrijver Stephen King
;rde om diverse r'ede-
i aantal boeken onder
m Richard Bachman.
van was „The running
Het kwam uit in '82,
1 geschreven rond '71.
chreef het in razend
n maar 72 uur. „Het is
maar verhaal" zei de
ir zelf. „al het andere is
>rd gegooid". Het boek
"tweemaal geweigerd
ew Yorkse uitgevers en
jle in de la, waaruit
ïter een aantal boeken
■i het Bachman-pseudo-
i iu opdiepen. Toch is het
lisch King-boek: het tot
rde consequenties door
van een herkenbare si-
uit onze samenleving,
n moralistische onder-
'te running man" zag
nogelijkheden in de bii-
stische aspecten van cfe
Arnold Schwarzenegger wordt als „aas" gepresenteerd in het tv-programma „Running man".
hun vrijheid kunnen winnen
door als aas te dienen voor een
aantal „beroepsgladiatoren".
Hun strijd op leven en dood
wordt amusementsvoer voor
de massa. Een gegeven waarin
King behalve die tv-quizz een
aantal andere facetten uit onze
maatschappij aanstipt op de
manier van een zwarte kome
die: de manipuleerbaarheid
van de massa via de media,
het gladiatorsgegeven als esca
pisme, als vlucht. Zowel voor
de onderdrukte massa op zoek
naar vertier, als voor de prijs
vechters zelf: een gegeven dat
we kennen vanuit het deca
dente, op instorten staande Ro
meinse rijk van weleer tot in
de hedendaagse bokssport als
weg omhoog van - meestal -
sociaal minder bedeelden.
Een intrigerend gegeven dat
King in een honderdtal scenes
met veel vaart te boek stelde,
maar dat door scenarioschrij
ver Steven E. de Souza werd
uitgewerkt to stof voor een
soort Rambo-achtige film. Het
begint niet slecht met Arnold
Schwarzenegger als helicop-
terpiloot die weigert een weer
loze massa te doden en als re
bel in een werkkamp belandt.
Daar ontvlucht hij met behulp
van de „ondergrondse" en on
middellijk worden beelden uit
zijn leven - alles wordt door
camera's geregistreerd in deze
maatschappij - electronisch zo
gemanipuleerd dat hij nu wél
die moord op een weerloze
massa lijkt te hebben begaan
en als „de slachter van Ba-
kersfield" staatsvijand num
mer één wordt. Hij wordt ver
raden door de onwetende Ma
ria Conchita Alfonso, maar
krijgt nog een „kans" via
quizz-master van het program
ma „The running man", die in
hem ideaal „aas" ziet om zijn
kijkcijfers omhoog te jagen.
Tot zover gaat het nog wel met
de film die Paul Michael Glas-
er (ex-Starsky en Hutch) van
Kings verhaal maakte. Maar
de jacht op Schwarzenegger
zelf wordt een zo opgepompt
sterke mannen-gegeven dat er
al gauw weinig lol meer aan is
en je de sadistische aspecten
alleen maar als puur hinder
lijk ervaart. Voor de rollen
van jagers in de quizz hebben
de filmmakers een stel be
faamde menselijke Spierbun
dels uit heden en verleden op
gedoken: de grote zwarte ex-
athleet Jim Brown (inmiddels
een vijftiger), Yaphet Kotto,
de zware Neanderthaler-ach-
tige Nederlander Erland van
Lidth (eerder actief in „The
warriors") en een stel Wrestle-
mania-figuren. Ze worden ge
wapend met kettingzagen, met
electrische stroom en met een
messcherpe ijshockey-stick.
Daar verliest de film alle kri-
tisch-satirische scherpte - zoals
het trouwens vaker bij King-
verfilmingen gebeurt - en ver
pletterd de Hollywood-over-
drijving alle in aanzet aanwe
zige intelligentie. Bovendien
klopt de psychologie achter de
reacties van de massa in de
film voor geen cent. Wat je
overhoudt is een grove, on
smakelijke en ook nog voor
spelbare actiefilm.
BERT JANSMA
Arnold Schwarzenegger: rebel
op de vlucht.
Amerikaanse tv-quizz. Hij
plaatst zijn verhaal in het jaar
2025, in een verarmde, sociaal
verwaarloosde maatschappij
die totalitair geregeerd wordt
en waarin de overheid de
mens manipuleert. Daar hoort
de tv-quizz „The running
man" bij, waarin misdadigers
LIDO/STUDIO LEIDEN:
„Planes, trains and auto
mobiles" met Steve Martin
en John Candy. Regie:
John Hughes.
Iedereen kent ze, de ongemak
ken van het reizen. De trein
met vertraging, de taxi's die er
nooit zijn als jij ze nodig hebt,
de buurman in de trein die
alsmaar tegen je aan blijft
kwekken, de vliegtuigstoelen
die te krap zijn, het vliegtuig
dat elders landt vanwege de
mist, het overvolle hotel dat
alleen nog maar een kamer
heeft die in feite een groot uit
gevallen klerenkast is, het
kleine kapitaal dat je er ook
nog moet neertellen om 's
morgens een gebakken eitje op
je kamer te krijgen, en zo
voort. Iedereen heeft zo z'n ei
gen persoonlijke reisarchief
van Grote Ongenoegens. Re
gisseur John Hughes - vooral
befaamd door tienerfilms als
„Breakfast Club" en „Ferris
Bueller's Day Off" - vond er
stof in voor een speelfilm die
in elk geval geeft wat de titel
belooft, „Planes, trains and au
tomobiles". Een soort moderne
versie van de oude slapstick.
Met komieken Steve Martin
en John Candy als hedendaag
se Laurel Hardy.
Steve Martin zit in een Man
hattans kantoor in spanning te
wachten tot z'n baas de mid
dagvergadering sluit: hij moet
het vliegtuig halen naar Chi
cago om - zoals alle Amerika
nen - thuis Thanksgiving te
vieren. Buiten begint de ellen
de: heel New York heeft haast
en geen taxi. Martin „koopt"
een taxi van een gelukkiger
klant, maar een ander stapt in
wanneer hij zijn financiële of
fer staat te doen. Martin rent
verbluft en woedend achter de
taxi aan, trekt de deur open en
kijkt in het volle maansgezicht
van John Candy. En dat ge
zicht zal hij een reis lang blij
ven tegenkomen. Eerst in het
vliegtuig. Naast hem zit verko
per van douchegordijnringen
Candy onstuitbaar te kwek
ken. Dan blijkt het hondeweer
in Chicago, het vliegtuig wijkt
uit naar Wichita en Candy
weet in het overvolle stadje
nog wel een motelletje. Ze be
landden samen in de allerlaat
ste kamer in het allerlaatste
bed. Het worden typische Lau
rel Hardy-scènes: Wie mag
het eerst in de badkamer, wie
slaapt waar in bed, wie heeft
het grootste stuk van de de
ken, en wie houdt wie snur
kend wakker. Met als variant
de omnkering: het is de Dikke
(Candy) die voor de ellende
zorgt en het is de Dunne (Mar
tin) die er zich steeds kwaaier
over maakt, maar er zich toch
bij neer zal moeten leggen.
Het scenario van „Planes,
trains and automobiles" heeft
nog veel meer in petto. Je kan
het niet zo gek bedenken of
het zit er in: een ijskoude lift
in een koelwagen, een peuk op
de achterbank die een huurau
to in vlammen doet opgaan, de
credit cards die mee-verbran-
den in het handschoenenkas
tje. Reisellende tot in de tiende
macht verheven. Herken
ningsmogelijkheden genoeg,
maar wel een beetje veel van
het goede. „Planes, trains and
automobiles" is zo'n film waar
je leukere verhalen over kan
vertellen dan dat hij zelf scha
terlachen oplevert. Steve Mar
tin („Roxanne") kan als pure
komiek nog altijd niet hon
derd procent boeien. Candy -
om wie op film tot nu toe wei
nig lachtranen gelaten konden
worden - brengt voor het eerst
die ontroerende klunzige on
nozelheid mee die inderdaad
verwant is aan Laurel Har
dy.
BERT JANSMA
♦John Candy en Steve Martin: lift in een koelwagen.
