n Baan
vinden:
je moet
er wat
voor
doen
,Van een oudere werknemer heb je meer rendement"
teidóc (Sowiant
>or Ie
p uit
VOORUITZICHTEN
SCHOOLVERLATERS
NIET ONGUNSTIG
Li\ 1 UKUrt
7 ME
De schoolverlater heeft goede kansen in
sectoren als de detailhandel en de horeca.
iep kiezen,
t je al jong
n soms tot de
ing te komen
an iemand
opleiding
jlfieii zijn. En
ineen nieuw
Banenmarkt
in congresgebouw
beroep géftoz
worden. Dat
zeker niet me
mensen ttiew
hebben gbkdj
waarmee jén
bouw terecKï
(foto). Daalo
over tal vanti
aspecten vart
vinden van ee
baat deze bijl
ten moet
geldt
ervoor
tn vak
jDEN HAAG - Het klimaat voor
ide Haagse schoolverlaters is niet
i ongunstig. Het merendeel van de
nieuwkomers dat nu in de start-
Iblokken staat om zich massaal op
[de arbeidsmarkt te storten, zal de
nog altijd hoge werkloosheidscijfers
ten spijt, een baan vinden. Zo luidt
althans de voorspelling van de heer
B.J. Kambeel, staffunctionaris van
de directie van het Haagse Gewes
telijk Arbeidsbureau (GAB). Kam
beel baseert zijn stelling op gege
vens uit het verleden, cijfers voor
dit jaar zijn nog niet voorhanden.
J Het GAB verwacht de grote toestroming
Jvan vacatures voor schoolverlaters eind
J deze maand en begin juni met uitlopers
ji in juli en augustus. Dit is ook de penode
Jdat de meeste schoolverlaters zich als
J werkzoekende aanmelden. Een terugblik
J op het vorig jaar leert dat er van de ze-
j venduizend schoolverlaters die zich toen
Jbij het GAB lieten registreren als werk-
zoekende er nu nog 1500 geen baan heb-
I ben gevonden. Het merendeel van deze
„achterblijvers" is gezakt voor het eind-
ij examen van het lbo, de mavo, de havo
of het vwo. Kambeel: „En zonder eind-
diploma is het heel moeilijk werk te krij-
ggen. Je bent dan feitelijk ongeschoold.
Bovendien heb je dat papiertje dikwijls
nodig voor verdere studie, bijvoorbeeld
via het leerlingenstelsel. De mavo, havo
len het vwo zijn algemeen vormende op-
leidingen. Ik vergelijk ze wel eens met
(heipalen, waarop nog een huis gebouwd
noet worden. Je wordt pas voor een
werkgever interessant als je aan de bouw
|van dat huis begint. Heipalen op zich
bieden geen onderdak".
■Motivatie
(Onder de 1500 achterblijvers zijn ook
schoolverlaters die weliswaar een be-
I roepsopleiding hebben afgerond, maar
S niet in hun beroepsrichting aan de slag
I willen. Kambeel: „En dan -heeft een di
ploma van zo'n opleiding veelal geen en
kele waarde. Iemand met bijvoorbeeld
een timmerdiploma, die een administra
tieve functie ambieert, heeft niets aan
zijn papiertje. Er zijn mensen onder die
schoolverlaters, die minder gemotiveerd
zijn. Het komt nog wel eens voor dat
een schoolverlater zich bij ons aanmeldt
met de mededeling: Hier ben ik, zeg
maar welke werkgever mij wil hebben.
Met zo'n houding kom je niet ver. Je
zult als schoolverlater toch de nodige
moeite moeten doen om bij een werkge
ver onderdak te komen. Iemand die te
hoge eisen stelt, kan het wel vergeten.
Het is overigens in het belang van de
schoolverlater dat hij zich tijdig bij ons
als werkzoekende laat inschrijven. Als
hij eerst uitgebreid vakantie houdt, zijn
de meeste vacatures al weer weg. Dan
vist hij achter het net. Ik raad de school
verlater aan om tevens zelf tijdig op
zoek te gaan naar een baan. Hij kan bij
voorbeeld brieven schrijven aan bedrij
ven, of via vakantiewerk of tijdens een
stageperiode contacten leggen met werk
gevers".
De schoolverlater heeft in Den Haag en
regio de meeste kansen in de administra
tieve sector, de gezondheidszorg, de de
tailhandel en in de horeca. „Dat zijn ook
zo'n beetje de pijlers van de Haagse ar
beidsmarkt", zegt Kambeel. „In de ad
ministratieve sector gaat het met name
om het bank- en het verzekeringswezen.
Van de ministeries hebben we in deze
tijd van bezuinigingen niet zoveel meer
te verwachten. De banken en verzeke
ringsmaatschappijen zijn vooral geïnte
resseerd in mensen met een havo-,
meao- of vwo-diploma. Mavo'ers heb
ben minder kansen. In vergelijking tot
de mavo'er zijn er zelfs voor de school
verlater van de leao meer plaatsingsmo
gelijkheden. Dit komt doordat de leao
(lager economisch administratief onder
wijs) een gerichte opleiding is. In zo'n
leao-diploma zit ook typen en financiële
administratie. De mavo is een veel alge
menere opleiding; met alléén mavo doe
je dan ook niet veel. Een mavo'er kan
wel proberen in het leerlingenstelsel van
de Ecabo (Economische Administratieve
Beroepen) terecht te komen. Hij wordt
dan opgeleid tot vakman in de admini
stratieve sector".
Gezondheidszorg
Wie een verzorgend beroep wil uitoefe
nen, vindt in Den Haag een scala aan
mogelijkheden in de gezondheidszorg en
bejaardenzorg. Kambeel: „Er is een
enorme vraag naar verpleegkundigen,
ziekenverzorgers en bejaardenhelpers.
Door negatieve publiciteit in het verle-
Het Haagse Gewestelijk
Arbeidsbureau (GAB) houdt op
vrijdag 17 en zaterdag 18 juni een
;rote banenmarkt in de nieuwe
itatenhal van het Nederlands
Congresgebouw. Zo'n 150 bedrijven
en opleidingsinstituten zullen zich op
deze markt presenteren. De markt is
niet alleen bestemd voor
schoolverlaters, maar voor alle
werkzoekenden in de Haagse regio.
Het GAB heeft minister De Koning
(sociale zaken) gevraagd de markt te
openen. De openingstijden van de
markt zijn: vrijdag van 12 uur
's middags tot 9 uur 's avonds en
zaterdag van 10 uur 's morgens tot
vier uur 's middags.
den (onder meer verhalen over leerling-
verpleegkundigen die na hun opleiding
in een ziekenhuis weer werden ontsla
gen, omdat zij te duur werden) is de
aanwas van leerling-verpleegkundigen en
-ziekenverzorgers een tijdlang zeer laag
geweest. Niemand wilde meer in de ge
zondheidszorg gaan werken. Dat ver
klaart nu die enorme vraag naar arbeids
krachten. Er zijn in die sector permanent
vacatures.
Negatieve publiciteit heeft overigens ook
een rol gespeeld in de bouw. Berichten
over werkloosheid in de bouw hebben
ertoe geleid dat het aantal jongeren dat
op de lts voor een bouwrichting koos,
drastisch is gedaald. Het gevolg hiervan
is dat er nu ook slechts weinig jongeren
met een bouwopleiding (timmeren, met
selen of schilderen) van de lts komen.
Zij zullen dan ook wel een baan in hun
vakrichting vinden. Als hun aantal gro
ter was geweest, zou dat minder makke
lijk zijn, want het aantal vacatures voor
schoolverlaters is in de bouw niet erg
groot. Verder is er voor schoolverlaters
ook wel emplooi te vinden in de metaal
sector, de autobranche en niet te verge
ten in de tuinbouw. In het Westland zijn
honderden vacatures".
Al met al is de boodschap van Kambeel
voor schoolverlaters vrij positief, al
moeten zij er wel wat voor doen om een
baan te vinden. Motivatie en inzet zijn
hiervoor de sleutelwoorden.
GÉ ANSEMS
ROTTERDAM - „Ik kan geen na
delen noemen van het in dienst ne
men van ouderen". Dat zegt Gerda
Wirtz, leidster van een vestiging
voor ouderen van het ASB-uit-
zendbureau in Rotterdam. Mensen
vanaf 35 jaar kunnen hier terecht
voor een baan. Het is één van de
positieve geluiden die de laatste tijd
te beluisteren zijn als het gaat om
de niet meer zo piepjonge werkzoe
kenden. Is deze bevolkingsgroep
bezig met het plegen van een cou
pe? Het lijkt er wel op.
De come-back van de oudere is een feit.
Stereotieperingen als: snel ziek, veel wis
selen van baan en minder produktief
verdwijnen als sneeuw voor de zon. Veel
imr bedrijven blijven echter vinden dat her
intreders te duur zijn. „Onzin", aldus
Wirtz. „De ervaring die deze groep met
zich meedraagt voegt een extra waarde
toe aan hun werk. En het bruto-verschil
Wij is te verwaarlozen".
Bedrijven moeten wennen aan het idee
dat zij straks veel oudere werknemers in
dienst moeten nemen. De demografische
ontwikkeling toont aan dat het aantal
jongere werknemers sterk aan het terug
lopen is. Volgens cijfers van het Centraal
Bureau voor de Statistiek (CBS) daalt
het aantal 15- tot 29-jarigen binnen de
beroepsbevolking van 38 procent in
1985 naar 28 procent in 2000. Dit pro
ces wordt „ontgroening" genoemd.
Daarentegen stijgt het aantal 50- tot 64-
jarigen van 21 procent in 1985 tot 26
procent in 2000: de vergrijzing. Een ont
wikkeling waar degelijk rekening mee ge
houden moet worden.
„Wij willen zelf deze demografische toe
komst verkennen. Daarnaast willen wij
bedrijven op de toekomst wijzen. Ze
kunnen er straks niet meer onderuit. En
wij natuurlijk ook niet".
Ook minister Brinkman (welzijn, volks
gezondheid en cultuur) heeft inmiddels
gewaarschuwd voor het bovenstaande
feit. „Bij het afnemende aantal jongeren
hebben bedrijfsleven en overheid de ou
dere werknemer hard nodig. De eerste
tekenen uit ondernemersland waar men
de dure vut wil afschaffen en vervangen
door een systeem van flexibele pensione
ring wijzen daar al op", aldus de minis
ter.
Voordelen
„Er zijn genoeg voordelen te noemen
voor het in dienst nemen van ouderen.
Ze zijn snel ingewerkt, ze kunnen snel
meedenken bij beleidsvraagstukken. Ou
dere werknemers hebben een bepaalde
handelwijze waardoor zij sneller kunnen
werken", aldus Wirtz. Het blijkt ook in
de praktijk dat ouderen langer op dezelf
de plek blijven zitten dan jongeren. Ze
zijn blij dat ze werk hebben en zullen
dus niet zo snel van baan veranderen.
Jongeren blijven meestal niet langer dan
twee, drie jaar.
Het bedrijfsleven echter huivert als het
erom gaat ouderen in dienst te nemen.
Zij (en dan met name de zogenaamde
herintreders, de mensen dus die een, tijd
niet gewerkt hebben) zouden niet op de
hoogte zijn van de nieuwste ontwikke
lingen. En ondanks de oproep van
Brinkman, is het ook de overheid zelf
die de vooroordelen ten opzichte van
ouderen in leven houdt.
Volgens Gerda Wirtz heeft iemand, die
ouder is dan 35 jaar bij het arbeidsbu
reau geen mogelijkheid meer tot bij- of
omscholing. Volgens een woordvoerder
van het Haagse GAB bestaat die moge
lijkheid wel, maar hij kan niet aantonen
dat het inderdaad gebeurt. In de praktijk
lijkt het er op neer te komen dat zij
steeds weer buiten de boot vallen.omdat
bij het arbeidsbureau zoveel jongeren
staan ingeschreven die voor her- en bij
scholing in aanmerking komen. „Wat
kan een arbeidsbureau nou nog doen
voor oudere werklozen", vraagt Gerda
Wirtz zich af. Volgens haar hebben de
GAB's veel arbeidsbemiddelaars afgesto
ten, dus kan er weinig hulp worden ge
boden bij het zoeken van een baan". Ar
beidsbemiddeling voor ouderen is dus
een gat in de markt, en daar is ASB inge
sprongen.
Alhoewel de ASB-vestiging voor oude
ren zich nog in een experimentele fase
bevindt, is het succes erg groot. „We
werken ook al buiten de regio. Dat komt
ook doordat we intern veel promotie
maken". Ouderen schijnen namelijk ook
bij het uitzendbureau een hogere drem
pel tegen te komen dan jongeren. „Daar
om willen wij dat andere vestigingen een
afspraak met zulke mensen maken. Ze
hebben natuurlijk ook iets meer te ver
tellen dan alleen maar: „Ik heb die en
die diploma's". Er zit meestal een heel
verhaal achter", aldus Wirtz.
Opwaardering
De waardering voor oudere werknemers
neerpt toe. Maar voorlopig alleen op pa
pier. Want de bonden, zo blijkt bij na
vraag, zijn bijvoorbeeld niet van plan te
pleiten voor het langer in dienst houden
van werknemers. De FNV piekert er niet
over de vut-regeling binnenkort anders
in te richten of om voorstellen in die
richting te doen. En CNV-voorzitter
Henk Hofstede kwam onlangs in een
toespraak niet veel verder dan dat oude
re werknemers het moeilijk hebben.
Toch speelt het bedrijfsleven een
vreemd spelletje. Aan de ene kant wil zij
geen oudere werknemers in dienst ne
men, want die zijn te duur. Aan de an
dere kant eist het van jongeren mini
maal vijf jaar ervaring. En wat de oude
ren in dit geval wel hebben, hebben die
jongeren dus niet. Gerda Wirtz: „Een
oudere in dienst nemen levert meer ren
dement op. Je hoeft hem niet te begelei
den, een jongere wel".
Het bedrijfsleven kan niet langer om de
ouderen heen en gezien de demografi
sche prognoses moet de oudere weer aan
het werk, of hij wil of niet. „Ze zullen
beiden aan het idee moeten wennen, het
bedrijfsleven en de oudere. Maar wat
dat betreft ben ik optimistisch, dat zal
wel lukken", aldus Gerda Wirtz.
WIM VAN DE LAAK
