Monarchie
sterk en
jcwetsbaar
iegelijk
finale
Zelfkruiden
kweken
NA 22!
van het\
onderl
ukkerij q 9
ZATERDAG 7 MEI 1988 PAGINA 23
laat
bereik
zijn
ion, I
waartN HAAG - De moDarchie in
s land staat als een huis. Het vo-
ine je week op televisie uitgezonden,
fenhartige vraaggesprek van de
[rijfster Hella S. Haasse met ko-
f:ne agin Beatrix heeft de populariteit
in eenP de monarchie zelfs versterkt.
ie inder uitslagen van enquetes van
k. Vo$perzoekbureaus als het Nipo zijn
oorter, k de meest verstokte republikei-
m een n daarvan overtuigd. Ook al mag
n? WisAmsterdamse vrouw, die breed-
plu 0/Mhen(j via de televisie liet weten
valt 1 ze "tot ëisteren" republikeins
is, maar nu was omgeturnd, ook
?us o/wFr n2et model worden gesteld
ag or alle republikeinen. Maar het
ar dat cces van het onverwachte bezoek
o de koninklijke familie aan de
had nsterdamse Jordaan wordt toch
e. een bewijs gezien van de toege-
te men populariteit. - Niet in de
ltste plaats door de veelbespro-
de P» hartelijke kus die een enthou-
itAan ste Jordaner de koningin gaf en
zij spontaan beantwoordde.
ten in
geen
waar Fs 'iet PSP-kamerlid Andrée van Es
fl j ocs! later in een televisie-interview er-
~j kintn dat haar warme pleidooien voor
peaing, repUbliek los gezien moeten worden
j' ze n de energieke inzet die koningin Bea-
d- ic „als persoon" ten toon spreidt. Ze
k uur jent daarmee, dat de positie van de
boze marchie onaantastbaarder is dan ooit
voren. Republikeinen roeren zich dan
tidde |c niet. Of het moeten de FNV-jonge-
zijn die weigerden kroonprins Wil-
Nou, i-Alexander te ontmoeten. Maar die
op de rden nota bene door VARA-ster Son-
Barend venijnig afgestraft.
tatrix heeft een grondiger opleiding
la£f voor haar taak dan welke presi-
van der we'k gekroond staatshoofd in de
rae/rtigste eeuw 00^" kon ^at 00'c Z2en
ide persconferentie die ze tijdens haar
ioek aan de Verenigde Staten gaf. Je
iet wel van heel goeden huize komen
i op een dergelijke wijze te kunnen
(reden. Dat is met die twee televisie-
gneia ien(jingen nu ook het grote publiek
vay delijk geworden. Zij is in staat twee
volit lang voor dat grote publiek boeiend
uw »lijven. Dat zie ik de Belgische koning
laagt udewijn en de Engelse koningin Eliza-
maarh haar niet nadoen", zegt prof. dr.
lletje Manning, die aan de Nijmeegse
aar zz'/tversiteit nieuwste geschiedenis do
rt. Wat koning Boudewijn betreft: dat
irode? Ikt niet alleen prof. Manning. Ook in
t de gië zelf is men die mening toegedaan.
ij een 1 bleek deze week tijdens het BRT-
toch gramma Argus, waar een konings-
Plm skenner kwam vertellen'waarom een
irtgelijk interview met koning Boude-
n volstrekt onmogelijk is. „De Belgi-
e koning is veel gereserveerder dan
/lingin Beatrix. Bovendien wordt hij
|l meer afgeschermd, grotendeels ook
leigen verzoek. Ik heb hem een keer
Iraagd waarom hij zo moeilijk bereik-
(r is. Want in Laken moet je eerst
2 er ir een hoge muur zien te komen en
als je daarin bent geslaagd kom je nog
tussen dikke rookgordijnen terecht.
Maar de koning antwoordde dat hij en
zijn vrouw weinig tijd voor zichzelf heb
ben en dat zij die weinige tijd dan ook
echt voor zichzelf willen houden". Vol
gens de deskundige, die vele boeken
over het Belgisch koningshuis heeft ge
schreven, heeft de koning (die doorgaat
voor een saaie, stijve man) zeker gevoel
voor humor. Hij verhaalde van een ka
binetsformateur, die bij de koning werd
geroepen. „Bent u niet verbaasd dat u
als formateur bent aangezocht?", vroeg
de vorst hem. „Nee", antwoordde de
man. Een wat onbescheiden reactie, en
de formateur haastte zich dan ook een
nadere verklaring te geven: „Mijn eerste
kind was geboren en de dag daarop werd
ik benoemd tot voorzitter van onze ge
meenteraadsfractie. Mijn tweede kind
was geboren en de dag daarop werd ik
benoemd tot voorzitter van mijn partij.
Mijn derde kind is nu drie dagen oud,
en ik had nog niets vernomen". Waarop
de koning antwoordde: „Alstublieft geen
vierde kind, want ik zou graag mijn
plaats behouden".
Principieel gedoe
Terug echter naar de Nederlandse mo
narchie. Had die het nodig opgepoetst te
worden? Immers, tijdens het huwelijk
van Beatrix en Claus werd er met rook
bommen gestrooid in plaats van bloe
men en ook de Lockheed-affaire heeft
het koningshuis geen goed gedaan. Maar
volgens mr. J.J. Vis, voorzitter van de
D66-fractie in de Eerste Kamer en be
kend om zijn praktische en heldere uit
leg van ons staatsbestel, valt dat alle
maal wel mee.
„Het huwelijk van Beatrix en Claus viel
in die roerige jaren zestig. Er was op al
lerlei fronten veel principieel gedoe en
daarin moest de monarchie het ook ont
gelden. Er was een gepassioneerde min
derheid die zich luid uitte en daardoor
veel in de publiciteit kwam. Maar dat
gaf een vertekend beeld. Ik denk dat die
roerige jaren de populariteit van het vor
stenhuis juist bij de zwijgende meerder
heid heeft versterkt. Zelfs de Lockheed-
affaire heeft een gunstige invloed gehad
omdat er bij tal van mensen gevoelens
van medelijden met de toenmalige ko
ningin Juliana werden opgeroepen. In
feite is de populariteit van ons vorsten
huis altijd sterk gebleven", zegt mr. Vis.
Volgens hem is het niet juist van de ver
onderstelling uit te gaan dat de populari
teit slechts het gevolg is van een handig
uitgekiend public relationsbeleid. „De
mensen hebben over het algemeen heel
gauw in de gaten wanneer iets dat bij
voortduring en daardoor enigszins gefor
ceerd onder hun aandacht wordt ge
bracht, niet goed is. Het is ook niet zo
dat de populariteit van de monarchie be
staat omdat de media er steeds over be
richten; het is eerder andersom. Dat be
zoek aan de Jordaan was een uitdaging,
want Beatrix ging het hol van de leeuw
binnen. Dat wist ze; kennelijk houdt ze
van uitdagingen. Als ze dat bezoek niet
had gewild, was het niet gebeurd, ook al
had de Rijks Voorlichtings Dienst er uit
Niet alleen het televisieportret, maar ook het onverwachte bezoek dat de koninklijke familie aan de Amsterdamse Vrijmarkt bracht,
is in den lande bijzonder op prijs gesteld.
overwegingen van public relations heel
krachtig op aangedrongen. Iedereen is
intens tevreden met de wijze waarop
Beatrix haar werk doet. En de proble
men die er zijn geweest, zijn vergeten".
Raar land
Volgens mr. Vis is Nederland in dit op
zicht een raar land: „Bij de inhuldiging
heerste de sfeer van eèn volksopstand en
nu die kus. Maar het zijn alleen emoties:
de koningin is er en zij is leuk of niet
leuk. Dat soort dingen speelt de hoofd
rol. Rationele overwegingen zijn er niet.
En dat maakt de monarchie tegelijk zo
kwetsbaar. Zou de koningin het slecht
doen, dan zou het snel afgelopen zijn,
want gevoelens van sympathie kunnen
snel omslaan. Maar benader je het be
staan van de monarchie rationeel, wars
van emoties, dan zou je in het geval dat
je een minder goed staatshoofd aan het
bewind krijgt, iemand anders van de fa
milie kunnen vragen. Klaar! Maar zo
gaat het niet. Veel hangt daarom af van
het gedrag van de monarch. Dat is de
bestaansgrond van de Nederlandse mo
narchie".
Zouden er wellicht daarom positieve
kanten kunnen zitten aan de gedachte de
populariteit van de koningin wat minder
subjectief en wat meer objectief te ma
ken door niet zo geheimzinnig over haar
werk te doen? In dat geval zou meer be
kend zijn van wat de vorstin precies
doet met de enorme hoeveelheid infor
matie die zij verwerft. Vis heeft daar een
uitgesproken mening over.
„Het geheim van Huis ten Bosch moet
een geheim blijven. Zodra zichtbaar is
hoe en in welke mate de koningin zich
met allerlei zaken zou bemoeien, kan ze
politiek omstreden worden. De populari
teit van de monarchie in ons land be
staat bij de gratie van de strikte neutrali
teit van het staatshoofd. Daarom blijft
in ons land de rol van het staatshoofd
beperkt tot een symbolische functie, die
iedereen naar eigen bevinden kan in
kleuren. Maar de koningin zei in het in
terview met Hella Haasse iets heel inte
ressants, toen ze vertelde over haar
werkbezoeken met bewindslieden aan al
lerlei uithoeken van het land en over de
problemen die ze dan aantreffen. Ze zei:
Jan kunnen we er samen over praten.
3at was een intrigerende opmerking;
vant mensen die samen praten hebben
nvloed op elkaar. Dan is de koningin
even geen symbool meer maar vervult
voor de betrokken minister een soort ge
wetensfunctie door aandacht te vragen
voor iets wat haar bezighoudt".
„Heel, frappant vind ik hoe de Antillen
de koningin zien. Daar vervult ze ook
een symboolfunctie maar van een heel
andere inhoud dan in Nederland. Ze ge
niet daar een enorm prestige omdat zij
borg staat voor veiligheid en geborgen
heid. Want een klein stukje verderop ligt
een heel groot land: Venezuela. En dat
land zou Curacao, Aruba en Bonaire bij
voorbeeld best eens kunnen en willen
opslokken. Maar Beatrix bracht behalve
een bezoek aan die eilanden onlangs ook
een opvallend staatsbezoek aan Vene
zuela waarmee ze het land duidelijk te
verstaan gaf: van die eilandjes blijven
jullie af. Dat speelde op de achtergrond
vast en zeker een grote rol, ook al hoor
je niemand er iets over zeggen. Trou
wens sowieso denk ik dat Beatrix door
de manier waarop ze haar staatsbezoe
ken doet (ze bereidt die bezoeken zeer
intensief voor) Nederland bijvoorbeeld
van het drugs-imago afhelpt. Ze mag
dan slechts een symboolfunctie hebben,
zij is in elk geval een actief symbool".
Overwicht
Maar ook tijdens kabinetsformaties blijft
de rol van het staatshoofd verborgen.
Vis kenschetst die rol als één van „pro
cesbegeleiding", waarin de koningin ei
gen ideeën aandraagt maar zich geen
keuzes laat opdringen. Hij spreekt van
een uiterst subtiele relatie met de politie
ke partijen. Want enerzijds is de invloed
van de vorst al sinds Thorbecke almaar
verder ingesnoerd, maar aan de andere
kant is er sprake van aanvaarding. Tot
op de dag van vandaag, zowel links als
rechts.
Vis: „De politieke ervaring van de ko
ningin heeft nu nog voornamelijk be
trekking op centrum-rechtse kabinetten.
De PvdA heeft sinds zij koningin is
maar heel kort van de regering deel uit
gemaakt. Maar dat kan allemaal veran
deren. Ook komt er een moment dat zij
steeds meer ervaring en ook overwicht
kan krijgen. Want zij zit er het langst!
Dan kan in crisissituaties een erfelijk
staatshoofd heel belangrijk zijn. Kijken
we even in de historie terug, dan zie je
dat het Huis van Oranje bij de opmars
van de democratie heel goed begrepen
heeft waarom het boven de partijen
moet staan. Anders ben je weg! Zo een
voudig is dat! In de andere Westeurope-
se koninkrijken is dat ook zo. De landen
rondom de Noordzee behoren niet voor
niets tot de meest betrouwbare democra
tieën ter wereld".
„Het koninklijk huis weet zich gebonden
aan een zeer ingewikkeld stelsel van re
laties en sympathieën. De manier waar
op dat nu uitwerkt heeft te maken met
de tijd waarin we leven en met het ka
rakter van deze vorstin. Ze begrijpt de
geest van deze tijd heel goed. Je kunt dat
ook merken aan haar artistieke belang
stelling. Ik heb tijdens die opnames van
het boetseren met was en van het beeld
houwen heel goed naar haar handen ge
keken. Die waren groot en krachtig en
plaatsten de was trefzeker daar waar het
moest zitten. Ik herkende daarin iets
van no nonsense. Aanpakken. Doorzet
ten. Dat past bij de jaren tachtig. Ze laat
zich toch ook majesteit noemen? Dat is
ze ook. Valt daar iemand over? We le
ven in een tijd dat de baas weer een
beetje baas mag zijn".
„Hartverwarmend"
LEIDEN/DEN HAAG - Het televisie
portret van koningin Beatrix heeft alge
meen veel waardering geoogst. Niet dat
overtuigde republikeinen nu opeens mo
narchist zijn geworden, maar hun me
ning over de koningin als persoon is er
toch wel een beetje door beïnvloed. En
de koningsgezinden? Wel, voor hen was
oranje toch al de mooiste kleur ter we
reld en die heeft nu nog meer glans ge
kregen. Dat bleek uit de antwoorden van
een aantal mensen uit-deze omgeving
die wij om een reactie vroegen.
Het Leidse raadslid mevrouw M. Kerck-
hoffs bijvoorbeeld (lid van de PvdA, een
partij waarin het koningschap een om
streden kwestie is) is vooral getroffen
door de sociale bewogenheid die bleek
uit het portret van de koningin. „Je leert
haar van een heel andere kant kennen.
Het sprak me aan dat ze het zo belang
rijk vond dat ministers meegaan op
werkbezoek. Dat ze kijken naar de uit
werking van het beleid. Misschien dat ze
het niet zo direct kan uitspreken, maar
wie goed kan luisteren, weet dan hoe ze
daarover denkt. Dat vind ik hartverwar
mend".
Mevrouw Hammink uit de Den Haag
vindt de koningin „allerliefst". Maar ze
was altijd al koningsgezind. „Het is toch
geweldig hoe zij gezoend werd door die
man in Amsterdam. Dat zul je met an
dere vorsten nooit meemaken". Haar
stadgenoot Jonker deelt deze mening.
„Ik heb overigens de koningin altijd al
symphatiek gevonden". Maar mevrouw
Wigman uit Voorburg vindt dat de be
wuste Amsterdammer te ver ging door
de vorstin te zoenen. „Ik zou het zelf
tenminste niet leuk vinden om op straat
door een wildvreemde man gezoend te
worden. Ik ben overigens altijd al ko
ningsgezind geweest. En ik vond het ge
weldig hoe de koningin de televisiekij-
kers het paleis 't Loo en Paleis Noord
einde liet zien. Dat zie ik de koningin
van Engeland nog niet zo gauw doen".
De heer Van Zeyl uit de Residentie is al
evenmin te spreken over de zoenende
hoofdstedeling. „Er moet een zekere af
stand blijven", vindt hij.
D. Graveland, voorlichter van de Leidse
politie, zag maar „een gering deel" van
de televisieprogramma's. „Maar het gaf
hetzelfde warme en positieve beeld als
andere jaren". Vooral de reactie van de
Amsterdamse bevolking op het onver
wachte bezoek van de koningin noemt
hij „spontaan en hartelijk". „Ik denk",
zegt hij, „dat Amsterdam zijn ware ge
zicht heeft laten zien". Over de monar
chie zegt Graveland: „Ik denk dat het
het beste systeem is. Koningin Beatrix
verricht haar moeilijke taak op een heel
spontane en hartelijke wijze. Mensen die
tussen wal en schip raken en haar een
brief schrijven, zullen zeker een ant
woord krijgen. Het is een goede zaak dat
er in uiterste nood altijd nog een beroep
op haar gedaan kan worden".
Ronald te Boekhorst, ook uit Leiden,
heeft het portret van de koningin niet
gezien. „Dat kon ook niet, want ik liep
voor de koningin, met het muziekkorps
K en G waar ik in speel". Hij komt on
verhuld uit voor zijn enthousiasme voor
het Oranjehuis. „Ik vind de koningin
een goed mens".
René Verlinden (39) loopt niet zo weg
met hét koningshuis. „Laat ik er vooral
niet over beginnen", zegt hij gevraagd
naar zijn gedachten over het konings
huis. „Ik moet er niets van hebben.
Maar ja, die mensen zelf kunnen er ook
niets aan doen dat ze daar zitten. Het
viel me in elk geval wel mee dat Beatrix
zo naar Amsterdam is gegaan. Eigenlijk
vond ik dat gewoon leuk van haar", zegt
hij over het koninklijk bezoek aan de
Vrijmarkt.
Ook mevrouw L. Koek uit Roelofa-
rendsveen zegt het televisieportret van
koningin Beatrix heel indrukwekkend te
hebben gevonden. „Ze had altijd al mijn
sympathie en dat hierdoor nog eens be
vestigd. Dat ze het verschrikkelijk druk
heeft met al haar werkzaamheden had ik
ook wel verwacht".
Een uitgesproken republikein, zoals de
Haagse PPR'er Ben Baks, vindt het ko
ningshuis nog altijd „volkomea uit de
tijd" en hij blijft dus voorstander van
een gekozen president. „Maar ik heb wel
de indruk dat Beatrix een heel kundige
mevrouw is, die goed gebruik maakt van
de ruimte die haar als koningin geboden
wordt. En zij geeft er ook blijk van dat
zij haar functie kan relativeren. Zij zou
dus best president mogen worden, maar
niet omdat zij toevallig lid is van het ko
ninklijk huis".
Ook Janine Molier, fractievoorzitter van
Links Den Haag, blijft een overtuigde
republikein. Maar over de koningin zegt
zij: „Wel is tijdens dat televisie-inter
view gebleken dat haar imago een stugge
persoonlijkheid te zijn, niet klopt met de
werkelijkheid. Zij kwam mij niet on-
symphatiek over". En dat was bij de 71-
jarige mevrouw M. van der Veer uit Sas-
senheim oók het geval. Zij vond het por
tret van koningin Beatrix „mooi". „De
koningin is een innemende vrouw en ik
vind dat ze een hele zware taak heeft
voor zo'n jonge vrouw. Ze heeft waarde
ring voor iedereen, luistert goed en gaat
leuk met haar kinderen om. Ze is echt in
mijn achting gestegen".
k heel
binnen de perken
Dan
hoor
Als je
Er is alle aanleiding om zelf kruiden te
kweken en ze in de keuken te gebruiken.
Kruiden maken het voedsel smakelijker,
ze zijn in de meeste gevallen goed voor
de gezondheid en ze zijn uiterst eenvou
dig te kweken. Omdat het nu de tijd is
voor de aanleg van een kruidentuin dit
keer iets meer over deze vaak nietige
maar even dikwijls zo nuttige gewassen.
Zo lang er mensen zijn worden er krui
den gebruikt. In de buurt van de resten
van paalwoningen uit de jongste ijstijd
hebben archeologen sporen gevonden
van papaver en karwij. Vele soorten wa
ren bekend bij de oude Chinezen, langs
de Nijl werden ver voor onze jaartelling
kruiden gekweekt door de Egyptenaren,
terwijl de Grieken en Romeinen veel
kennis over kruiden naar Europa brach
ten.
In 812 maakte Karei de Grote een veror
dening waarin precies omschreven was
welke planten er op zijn landerijen ver
bouwd moesten worden. In die verorde
ning vinden we onder meer de kruiden
salie, peterselie, anijs, lavas, selderij en
kervel. Alle kloosters in die tijd hadden
uitgebreide kruidentuinen. De produk-
ten daarvan werden gebruikt in de keu
ken maar ook voor geneeskundige pre
paraten.
De uitvinding van de boekdrukkunst
bracht veel kennis over kruiden onder
het bereik van de gewone man. Er zijn
veel en prachtige kruidenboeken gedrukt
waaronder het beroemde werk van Le-
onhart Fuchs uit de zestiende eeuw. Het
kwam van de pers van een drukker in
Bazel.
•Wie nu dus een eigen kruidentuin aan
legt doet daarmee geen pionierswerk. In
duizenden voorgaande jaren is hetzelfde
werk al vele malen eerder ter hand geno
men. In al die tijd heeft het belang van
kruiderij echter niet aan waarde inge
boet.
Omdat de kruiden het meest in de keu
ken gebruikt zullen worden is het logisch
een plek in de tuin te kiezen die niet te
ver van de keukendeur verwijderd is. De
meeste kruiden houden van zon en zijn
er dankbaar voor als ze kunnen gedijen
in de beschutting van een heg of een
muur. Zorg voor schone grond. Onkruid
heeft ook zijn charme maar niet in de
kruidentuin omdat ze daar zon en voed
sel van de kleinere soorten kunnen weg
nemen en dus schade berokkenen aan
óns kweeksel.
Kruiden vragen niet veel. Kunstmest is
volkomen overbodig maar een laagje
compost in het bovenste laagje grond
verwerkt zorgt voor de structuurverbete
ring waarop kruiden lustig kunnen groei
en.
Er zijn talloze vormen waarin een krui
dentuin aangelegd kan worden. Zoals
vroeger wel bij kloosters gebeurde in een
vorm van een groot wagenwiel waarbij
de verschillende soorten van elkaar ge
scheiden werden met behulp van spaken
die bestonden uit paadjes van grint of
stenen. Maar het kan ook veel kleiner in
de vorm van een doolhofje of gewoon
op een of twee vierkante meter om te
beginnen. Kruiden misstaan ook niet in
de border, willen ook goed hun best
doen in bakken op het balkon of in pot
ten op een tuinterras. Zelfs in een lichte
keuken kunnen heel goed kruiden ge
kweekt worden.
Welke vorm ook gekozen wordt; belang
rijk is dat de soorten van elkaar geschei
den blijven om de zwakkeren niet het
onderspit te laten delven. Die scheiding
kan met tegels of bakstenen, grint of
spoorbielzen. En let er bij de aanleg ook
op dat sommige soorten als lavas en
munt erg groot kunnen groeien. Ze mo
gen in de loop van de zomer niet al het
zonlicht van de laaggroeiende soorten
wegnemen.
Begin met een aantal soorten die gere
geld nodig zijn voor dagelijks gebruik.
Dan werpt het tuintje meteen zijn nut af
en dat maakt het werk dat we eraan be
steed hebben de moeite waard.
De meeste soorten kunnen gekweekt
worden uit zaad maar makkelijker is het
om plantjes te kopen en die te poten.
We weten dan van begin af aan hoeveel
ruimte we voor elke soorten moeten uit
trekken. Daarentegen zijn er enkele krui
den die niet bestand zijn tegen onze win
terkou. Baziel bijvoorbeeld. Die kunnen
beter als eenjarigen gezaaid worden.
Kruiden die een ruime toepassing in de
keuken hebben zijn bijvoorbeeld peter
selie, selderij, bieslook, lavas, kervel en
thym. Ze zijn bruikbaar en smakelijk in
soepen, sauzen, salades, stoofschotels en
ragouts. Ook de kervel kan geweldig uit
dijen dus geef hem die ruimte.
Wie eenmaal de smaak te pakken heeft
kan de verzameling kruiden uitbreiden
met bijvoorbeeld citroenmelisse (lekker
bij vis), pepermunt (voor opwekkende
thee en muntsaus bij lamsvlees), marjo
lein (waarvan de keukennaam oregano
is, het pizza-kruid bij uitstek) en roze
marijn (heel goed passend op ommelet
en gebakken aardappeltjes en lekker geu
rend in een barbecue-vuur).
En dan blijven er nog vele tientallen
soorten over voor de echt uitgebreide
kruidentuin. Soorten die gebruikt kun-
ben worden in geneeskrachtige aftrek
sels, thee en andere preparaten en ande
re die een goede invloed hebben op de
huid en dus als grondstof kunnen dienen
voor cosmetica.
Verschillende kruidensoorten zoals thym
en rozemarijn voelen zich prima thuis in
een rotstuin. Wie tussen de kruiden een
paar polletjes kleine bosaardbeitjes en
wat oostindische kers plant, zal merken
dat een kruidentuin niet alleen nuttig is
maar ook een aanwinst voor het oog be
tekent.
De kruiden zijn het lekkerst als ze vers
geoogst worden. Dus vlak voor het ge
bruik even uit de tuin plukken. Wie een
voorraadje wil aanleggen voor de winter
maanden kan de kruiden drogen. In de
zon op een tochtige plaats de bosjes op
hangen met de steeltjes naar boven. Be
waren in goed gesloten potten op een
donkere plaats.
Invriezen is een andere methode waar
door de kruiden meer aroma behouden.
Wie bepaalde kruiden vaak in dezelfde
combinatie gebruikt, kan ze in die sa
menstelling tegelijk invriezen. Voor een
pittige bouillon is daarvoor bijvoorbeeld
de combinatie van een deel kervel, een
deel lavas en twee delen bieslook en pe
terselie zeer geschikt.
JAN VAN KOOTEN
CcidócGomant"
