ieger Israel opgerukt tot
lak bij Syrische linies
IRA-veteraan heeft geweld af gezworen
jNfamibia herdenkt
èi jn eigen doden
Mitterrand: fluwelen handschoenen
voor kiezers in het centrum
[arcos mag begrafenis
loeder niet bijwonen
■ÜITENLAND
EeuióeSouoatit
WOENSDAG 4 MEI 1988 PAGINA 7
[t-aanvalsverdrag tussen
«kou en Peking in de maak
JCYO China en de Sovjetunie zijn
^het geheim besprekingen begonnen
Jr een nieuw niet-aanvalsverdrag, zo
'icht de Japanse krant Sankei Shim-
i. Volgens de anti-communistische
nt, die zich baseert op informatie
i anonieme Oosteuropese diploma-
71 in Tokyo, is er regelmatig overlegd
tloskou, Peking en Tokyo. Het later
aar te ondertekenen verdrag zou de
erzijdse bedreiging verminderen en
4 militaire uitgaven beperken. Maar
een herstel van de nauwe militaire
Senwerking, die indertijd was ge
ld op het in 1950 gesloten vriend-
ijapsverdrag kan geen sprake zijn, al-
de zegslieden. Het verdrag strand-
21 in het begin van de jaren '60 op
jjologische meningsverschillen.
Saudies ontruimen
Iraans consulaat
NICOSIA Saudische veilig
heidstroepen hebben gisteren het
Iraanse consulaat in Jiddah be
stormd en het personeel wegge
voerd. Dit heeft Radio Teheran
bekendgemaakt. Ar-Riyad heeft
nog niet op de beschuldiging gere
ageerd. Ooggetuigen meldden dat
er om het gebouw een grote poli
tiemacht was samengetrokken.
Ook was de Iraanse vlag neerge
haald. Het Iraanse ministerie van
buitenlandse zaken heeft fel tegen
de „brutale bestorming" gerea
geerd. Saudi-Arabie verbrak 27
april de diplomatieke betrekkin
gen met Iran en gaf het ambassa
depersoneel een week de tijd om
het land te verlaten.
„Schuldbekentenis"
Tjechische premier
PRAAG Premier Lubomir
Strougal van Tsjechoslowakije
heeft gisteren in een toespraak
tot het parlement erkend dat
zijn regering fouten heeft ge
maakt en er tot nu toe niet in
is geslaagd de economie van
het land te verbeteren. Tevens
benadrukte hij dat het door
Sovjet-leider Gorbatsjov geïni
tieerde hervormingsbeleid ook
van groot belang is voor
Tsjechoslowakije. De regering
heeft 1991 gekozen als streef
datum voor een volledige her
ziening van het bestaande eco
nomische systeem, aldus de
premier.
Zeeliedenbond dreigt
met algemene staking
LONDEN De NUS, de Brit-
se vakbond van zeelieden,
heeft gedreigd met een alge
mene staking op alle Britse
schepen, nu de rechter beslag
heeft laten leggen op de tegoe
den van de bond. Reden vqor
de beslaglegging was dat de
bond, met 20.000 leden, de drie
maanden oude staking bij de
rederij P&O heeft laten over
slaan naar andere bedrijven.
Woordvoerders van de bond
reageerden ziedend op het
vonnis. „Britse schepen in de
hele wereld zullen doelwit van
acties worden", aldus vak
bondsleider Sam McCluskie.
Khadafy wil
doodstraf afschaffen
BAYRUT De Libische leider
Khadafy heeft gisteren opgeroepen
tot het afschaffen van de doodstraf.
Ook aan dwangarbeid moet een
einde komen, aldus Khadafy. Hij
liet weten dat in Libië geen zwarte
lijsten meer bestaan. Tot voor kort
prijkten daarop de namen van Li
biërs die in ballingschap in het bui
tenland verbleven. Nu kunnen
deze Libiërs naar huis terugkeren
wanneer zij willen. „Wie naar Li
bië terug wil komen, kan dat doen
en is vrij te komen en te gaan". Dit
geldt niet voor Libiërs die onder
invloed staan van de Amerikaanse
inlichtingendienst.
Interview Jeltsin in
Russische krant
MOSKOU Boris Jeltsin, de in
november ontslagen partijleider
van Moskou, is voor het eerst
weer aan het woord gelaten in de
Sovjet-pers. In een interview met
het dagblad Stroitelnaya Gazeta
zei hij dat de Sovjet-leiders zich
niet kunnen permitteren het ver
trouwen van de Sovjet-burgers in
de hervormingscampagne te be
schamen. Jeltsin, die aan de kant
werd gezet omdat hij een overent
housiast hervormer was, stelt dat
de met name door Sovjet-leider
Michail Gorbatsjov gewekte hoop
op hervormingen niet gefrus
treerd mag worden.
Europeanen ontvoerd
in Colombia
BOGOTA In Colombia hebben
guerilla-organisaties gisteren vijf Eu
ropeanen ontvoerd. De ontvoerden
zijn twee Westduitse honorair-con-
suls, een Franse ambassademedewer
ker, en twee Zwitserse handelsfunc
tionarissen. Twee andere diplomaten
zijn aan ontvoering ontsnapt. Volgens
de politie zijn de vijf Europeanen
ontvoerd door het Nationaal Bevrij
dingsleger en het Volksbevrijdingsle
ger, die beide deel uitmaken van de
Nationale Guerilla Coördinatie Orga
nisatie. In de eerste drie maanden
van dit jaar zijn in Colombia 16 bur
gemeesters ontvoerd en 31 soldaten,
28 politieagenten en 80 burgers ge
dood.
XASHAYA Israëlische
roepen en hun Libanese
iondgenoten hebben
nmorgen het dorp Mai-
|oun in Zuid-Libanon in-
Jenomen, op slechts en-
cele kilometers van de
Syrische frontlinies. De
Jiname van het dorp is
jinderdeel van de zoekac
tie naar guerrillastrijders
Zuid-Libanon, die
aandagavond begon.
Wj de actie zijn voorzover be-
jend rond 2.000 mensen opge-
[akt voor verhoor en is een
ote hoeveelheid wapens in
ïeslag genomen. Aan de be
setting van Maidoun ging een
ïevecht met pro-Iraanse strij-
jers vooraf. Daarbij werden
onder meer Israëlische ge
vechtshelikopters, tanks en
pantservoertuigen ingezet.
Eerder waren andere dorpen
in het gebied afgegrendeld ge
weest en doorzocht op guerril
lastrijders en wapens. De be
volking werd gewaarschuwd
niet met Palestijnse guerrilla's
samen te werken.
Een Syrische functionaris in
de oostelijke Beka'a-vallei
verklaarde vanmorgen dat
Syrië de Israëlische troepen
bewegingen nauwkeurig ga
deslaat. De Syrische troepen
in de Beka'a-vallei werden
gisteren al in staat van pa
raatheid gebracht. De Israëli
sche premier Shamir bena
drukte dat zijn troepen niet
uit zijn op een confrontatie
met de Syriërs.
Het gebied waar Israel de zui
veringsactie uitvoert stond
vroeger bekend als „Fatah-
land", naar de PLO-organisa-
tie van Yasser Arafat. Bij de
Israëlische invasie in Libanon
van 1982 werd Fatah uit deze
streek verdreven. Na de Is
raëlische terugtrekking zijn
duizenden bewoners naar de
dorpen teruggekeerd en is het
gebied, vooral de laatste we
ken, opnieuw de uitvalsbasis
geworden voor acties tegen
Israel.
Het waren juist deze infiltra
ties, die Israel deden besluiten
tot de zuiveringsactie. Pale
stijnse verzetsbewegingen en
de militieleden van de Liba
nese Nationale Verzetsbewe
ging hebben overigens geen
vaste bases in het gebied, om
dat die veel te kwetsbaar zijn
voor de Israëlische lucht
macht. Veel Palestijnen zou
den de bui overigens al heb
ben zien hangen en tijdig zijn
vertrokken. In grotten in de
heuvels zou wel veel munitie
zijn aangetroffen.
De actie van het Israëlische
leger is de meest omvangrijke
van de afgelopen twee jaar,
maar Yitzhak Modai, een lid
van het Israëlische kabinet,
heeft op de legerradio ver
klaard dat het leger zeker niet
in Libanon zal blijven. Pre
mier Shamir zei dat er geen
enkele kans is dat Israel op
nieuw langdurig betrokken
zou raken bij gewelddadighe
den in Libanon. Minister van
buitenlandse zaken Peres ver
zekerde dat de invasie een
„routine-actie" is, die gericht
is op het beveiligen van de
nederzettingen langs de Israë
lische noordgrens.
In de kibbutz Kiryat Shmona
in Noord-Israel zijn de bewo
ners blij met de actie van het
leger. De 15.000 kibbutzbewo-
ners hebben na de recente in
filtratiepogingen het idee ge
kregen dat de dood overal op
de loer kan liggen tussen de
citroen- en vijgenbomen, de
varens en het lage struikge
was.
Van verschillende kanten is
de Israëlische actie veroor
deeld. Zo hebben de VS hun
bezorgdheid uitgesproken.
Het Britse ministerie van bui
tenlandse zaken heeft de ope
ratie veroordeeld. Een woord
voerder van het ministerie
verklaarde dat de operatie
„aantoonde hoe ondoelmatig
de door Israel ingestelde vei
ligheidszone op Libanees
grondgebied is".
Nostalgische posters
Studenten van de kunstacademie in Parijs zijn begonnen aan een herdruk van posters uit 1968, om
de ODStand" twintiq jaar geleden te herdenken. Op de pamfletten staat „de politie praat elke
i-N n-o-Ktnliilsa cti iWontan-Homonetratipi; in mpi
'£feN HAAG „Ook wij
Herdenken de vierde mei,
als jullie. Terwijl jullie
.,il staan bij de slachtof
fers van de nazi-terreur,
^rdenken wij op die dag
tits&ze ongeveer achthon
derd landgenoten, die tij-
«Toeris een Zuidafrikaanse
Jjjhval om het leven kwa-
46j*en". Het doet de evan
gelisch lutherse dominee
"nebs Heinrich Schwartz
Ijn dat hij vandaag niet
zijn vaderland Namibia
HlHan zijn.
dominee heeft tijdens zijn
B®erblijf in Nederland al wel
ilrnerkt dat maar bitter wei-
mensen zich voor het lot
Namibia interesseren,
r Schwarz, die op uitnodi-
Ing van de Wereldraad van
ierken ons land bezoekt, valt
e vergelijking tussen de situa-
e in zijn land en de donkere
feriode '40-'45 in ons land niet
avaar.
ISuidafrika houdt, net als de
luitsers in de Tweede We-
jïldoorlog dat in Nederland
eden, Namibia bezet. Er is
een strikte rassenscheiding, de
oorspronkelijke bewoners
worden achtergesteld op het
gebied van scholing, werk en
medische zorg en leger en po
litie zorgen met hun handlan
gers voor een terreur-regime".
Dominee Schwarz verklaart
zich openlijk voorstander van
een totale isolatie van Zuid-
afrika. Hij citeert een van de
geestelijk, leiders in Namibia,
bisschop Zephaniah Kameeta:
„Het is gewelddadig en on
menselijk voor de mensen die
nu sterven te stellen dat het
lijden verder zal toenemen
door sancties. Al tijdens de
Duitse kolonisatie werden we
achtergesteld, sancties zijn dus
niet nieuw voor ons. Alleen
degene die ze ons nu oplegt is
nieuw: Zuidafrika".
Inlijving
De Volkerenbond, de voorlo
per van de Verenigde Naties,
nam na de Eerste Wereldoor
log Namibia als protectoraat
onder zijn hoede. De regeling
van de dagelijkse gang van za
ken werd toebedeeld aan
Zuidafrika, dat de opdracht
kreeg „het materiële en more
le welzijn van de Namibiërs
Dominee Schwarz: „Zuidafrika houdt Namibia bezet, net als
Duitsland Nederland in de Tweede Wereldoorlog bezet hield".
FOTO: PERS UNIE
tot het uiterste te bevorderen".
Al in 1947 liet Zuidafrika de
Verenigde Naties weten Nami
bia te willen inlijven. De VN
verzetten zich daartegen tot op
de dag van vandaag.
Schwarz: „Eén van de argu
menten van Pretoria, maar
ook van Washington en Lon
den, is de Cubaanse aanwezig
heid in ons buurland Angola".
Zuidafrika is allerminst ge
charmeerd van de Cubaanse
bescherming van het marxis
tisch georiënteerde Angolese
bewind. Daardoor worden,
volgens Pretoria, de Zuidafri
kaanse anti-apartheidsorgani
satie ANC en de Namibische
verzetsbeweging Swapo in
staat gesteld in Angola oplei
dingskampen en uitvalsbases
te beheren. Na een jarenlange
patstelling van de laatste jaren
lijkt enige hoop te gloren: de
meest bij het conflict betrok
ken partijen - Zuidafrika, An
gola, Cuba en VS - zijn giste
ren in Londen met elkaar be
sprekingen begonnen.
Na terugkeer uit Nederland
verwacht Schwarz uitgebreide
verhoren. Maar daar is hij
naar zijn zeggen inmiddels aan
gewend. Voor de inwoners
van zijn dorp heeft hij echter
plezierig nieuws: tijdens zijn
verblijf hier bleek dat via de
Wereldraad van Kerken een
kleine duizend gulden van een
Westduitse actiegroep naar
hem onderweg is. „Daarmee
kunnen wij de school weer
voor een jaar draaiende hou
den."
JEAN-LOUIS MICHELS
DE ECHO VAN LE PEN KLINKT DOOR IN CAMPAGNES 4
(Vervolg van de voorpagina)
PARIJS Het licht gaat
uit, de laserspots floepen
aan. Stampende disco van
Alan Parsons geeft de
maat aan. De show van
Jaques Chirac begint. Een
juichkreet golft door de
zaal als „Chichi" ver
schijnt. Van rechts achter
loopt hij met elegante pas
een immens wit podium
af, waaruit langzaam een
spreekgestoelte oprijst.
Van links komt op dat
zelfde moment Raymond
Barre, de in de eerste ron
de uitgeschakelde libe
raal. Zijn aanwezigheid
hier moet het electorale
verbond tussen de beide
rechtse regeringspatijen
onderstrepen. De organi
satie is perfect en Bercy
kookt.
Drie dagen later en 350 kilo
meter oostelijker scanderen
15.000 Elzassers en Lotharin-
gers de naam van hun favo
riet: „Mitterrand president".
De stemming zit erin. De be
minde leider trakteert zijn
aanhangers eveneens op een
clip, zij het niet van Chirac,
maar eentje ter meerdere eer
en glorie van zichzelf. Het zijn
de bekende beelden: Mitter
rand naast Kohl, Mitterrand in
Moskou, in Washington, in
Afrika en tenslotte op een
Franse atoomonderzeeër.
Toneelregisseur Jerome Sava-
ry opent het spektakel en laat
de menigte weten dat de ac
teur Michel Picolli, voetballer
Dominique Rocheteau en an
dere beroemdheden naar
Straatsburg zijn gekomen om
de kandidaat hun steun te be
tuigen en tegelijk hun afkeer
van extreem-rechts waarmee
de gaullisten zouden heulen.
Het is de enige keer dat de te
genstander direct wordt aan
gevallen. In tegenstelling tot
Chiracs speech die in feite één
frontale aanval op het socialis
me is, zal Mitterrand zijn op
ponent hooghartig negeren.
In fraaie volzinnen schets de
president liever een vaag
beeld van het Frankrijk van
de toekomst, dat van „na 8
mei". De achterban veert jui
chend op als hij voor meer so
lidariteit pleit. Veel meer
hoeft Mitterrand feitelijk niet
te zeggen, want met in het
voorprogramma optredens van
de onverslijtbare Charles Tré-
net („Douce France") en de su
per populaire zanger Renaud
was de avond bij voorbaat een
succes.
De tientalle artiesten die Mit
terrand steunen staan in geen
verhouding tot de paar zangers
die zich achter Chirac hebben
gesteld. De premier telt meer
sporters in zijn rangen. Tot
overmaat van ramp liet de mi
crofoon van Nana Mouskouri
het in Parijs afweten.
Veiligheid
De kandidaat-premier en de
kandidaat-president tonen spe
ciale aandacht voor een be
paald gedeelte van het elekto-
raat. Ieder charmeert op zijn
eigen manier. In korte stacca
to-zinnen hamert Jacques Chi
rac op de veiligheid op straat
en strijd tegen de illegale im
migratie. Het zijn toevallig
thema's van Jean-Marie Le
Pen, die ongeveer één op de
zeven Fransen achter zich
kreeg. Mitterrand heeft een
andere groep op het oog en
houdt een wat meer literair
betoog. Hij praat over de myti-
sche Elzas met zijn bossen en
rivieren. Het millieu moet veel
beter worden beschermd in
een regio waar de „Groene"
presidentskandidaat Antoine
Waechter tien dagen geleden
een verrassende negen procent
haalde. Mitterrand heeft de
zieke bomen in de Vogezen
gezien.
Net als Chirac trekt hij overi
gens fluwelen handschoenen
aan voor de kiezers in het cen
trum. Heel voorzichtig pro
beert Mitterrand toekomstige
openingen in die richting naar
zijn achterban te verkopen.
Omgekeerd heeft Chirac een
soortgelijk probleem. Hij moet
ervoor zorgen zich niet van
datzelfde centrum te ver
vreemden door al te opzichtig
met Le Pen te flirten.
lafANILA De vroegere Filipijnse dictator Ferdinand
§ircos heeft uit veiligheidsoverwegingen geen toe-
mming gekregen om de begrafenis van zijn moeder
te wonen.
2
53^ 95-jarige Dona Josefa Edralin Marcos overleed woensdag in
4 50Fn ziekenhuis in Manila. Een dag eerder deed de familie een
ringend beroep op president Aquino Marcos, die sinds zijn af-
'pHpn in 1986 in ballingschap op Hawaii woont, toe te staan de
loeder op te zoeken. Een crisiscomité boog zich vandaag over
e bewuste brief en beschikte afwijzend.
5USKE EN WISKE DE KRIMSON CRISIS
(c) Standaard Uitgeverij, Antwerpen-Weesp.
DUBLIN Als ik het
Tara Tower Hotel in
Dublin binnenwandel,
springt hij op uit zijn
stoel, werpt zijn armen
om me heen en roept en-
housiast: „Comrade, my
dear comrade, welcome".
Voor Gerry Dunlop kan
onze relatie niet meer
stuk, sinds ons vier uur
durend gesprek enkele
dagen daarvoor in zijn
woonplaats Belfast. Ze
ventig jaar is de oude
vechtjas en fanatiek lid
van „de partij". Een IRA-
veteraan.
De partij, dat is de Workers
Party. Ieder jaar komen de le
den samen om in Dublin hun
Ard Fheis te vieren, de partij
conventie die plaatsvindt in
de statige Royal Dublin Socie
ty. De verzamelde kameraden
zullen daar ook zaterdag weer
hun handen blauw klappen
als Tomas Mac Giolla een dra
matische oproep doet aan de
protestantse werkende klasse
in Noord-Ierland om zich aan
te sluiten bij de Workers Par
ty. En diep in hun hart weten
ze allemaal dat dat niet zo
eenvoudig zal zijn: de partij
komt rechtstreeks voort uit
het verboden Ierse Republi
keinse Leger, de IRA, en haar
politieke vleugel, de Sinn
Fein. En dat roept bij iedere
protestant in Ulster de nodige
achterdocht op.
Haat
„I hate the bastards". Gerry
Dunlops haat fonkelt door
zijn brilleglazen heen. Met de
„bastaarden" bedoelt hij de
Provisionele IRA, de geweld
dadige groepering die zich be
gin jaren zeventig afscheidde
van de Officiële IRA en die
de verantwoordelijkheid heeft
opgeëist voor de recente aan
slagen tegen Britse militairen
in Nederland. „Ben jij gek?",
spuwt hij als ik hem in Belfast
vraag of hij genegen is tot on
derhandelen met de Provo's.
„De ene minuut praten ze met
je, de andere minuut schieten
ze je kop van je romp".
Dunlop ooit tot honderd
jaar gevangenisstraf veroor
deeld voor terroristische IRA-
activiteiten is nu fel ge
kant tegen de moordpartijen
van de Provisionele IRA. Hij
vertelt: „Ik was zeven jaar
toen ik in 1925 bij de jeugdbe
weging van de Republikeinse
beweging ging. Midden jaren
dertig werd ik gerecruteerd
voor het geheime Ierse Repu
blikeinse Leger. Ik heb vóór
de wereldoorlog uitbrak zelfs
verschillende bomaanslagen
in Engeland gepleegd. In 1939
werd ik daarvoor opgepakt en
tot honderd jaar gevangenis
straf veroordeeld. Maar ter
wijl ik achter de tralies zat ra
dicaliseerde de IRA".
Ene Dominic Adams nam het
initiatief voor wat hij noemde
„harde terreur". Het tijdme-
chanisme van de bom die in
Gerry Dunlop met zijn hondje
„Honey".
een winkelstraat in Coventry
om twee uur 's nachts zou
ontploffen, werd door hem op
twee uur 's middags inge
steld. „Het is gedaan met de
fluwelen handschoenen",
Na de oorlog bleek er niet
veel meer over van „de bewe
ging". De ene groep tendeerde
naar het socialisme, de andere
groep verwachtte alles van
het nazisme en de derde trok
zich terug in de bestudering
van de Keltische cultuur.
Midden jaren vijftig probeer
de de IRA met een nieuwe
bommencampagne „de bewe
ging" nieuw leven in te bla
zen, maar die campagne liep
op niets uit en werd dan ook
in 1964 definitief afgeblazen.
Het restantje IRA-getrouwen
dat nog over was zette uitein
delijk een moeizame koerswij
ziging in. Geen geweld meer,
maar politiek. Gary Dunlop,
inmiddels vrijgelaten, deed
mee.
„Niet dat ik alles goed door
dacht had", zegt hij, „Maar ik
zag geen heil meer in het idee
van opnieuw een Ierse op
stand en wéér een glorieuze
nederlaag. Eind jaren zestig
waren veel van de IRA-ge
trouwen dan ook terug te vin
den in de rijen van de Civil
Rights Movement, de bewe
ging die met haar protestmar
sen de wraak van extreme
protestanten over zich zou af
roepen. En uiteindelijk ook
die van de Provo's.
De Civil Rights Movement
was grotendeels katholiek.
Het waren met name de ka
tholieke arbeidersbuurten die
het het zwaarst te verduren
hadden onder het aristocra
tisch protestantse bewind dat
zo'n halve eeuw lang onbe
dreigd had geheerst in Noord-
Ierland. De protestantse reac
tie is bekend. In oktober 1968
werd de eerste Civil Rights
mars in Londonderry in el
kaar geslagen. In augustus
1969 waren de spanningen in
Noord-Ierland zo hoog opge
lopen dat het Britse leger
naar Noord-Ierland kwam om
de katholieken te beschermen
tegen het ontketende prote
stantse geweld. In diezelfde
maand splitste de IRA zich in
twee.
„Het feit dat de Civil Rights
Movement ijverde voor Britse
burgerrechten was al reden
genoeg voor de latere Provo's
om er niet aan mee te doen",
meent Gerry Dunlop.
Gerry Dunlop heeft intussen
afstand gedaan van zijn oude
haatgevoelens; „want haat is
destructief". Dan vertelt hij
van zijn huis in Noord-Bel-
fast, dat ten prooi viel aan de
protestantse woede. Hij ver
telt over zijn hondje, waarvan
slechts een ashoopje overbleef
na de brand. Hij vertelt over
de trouwfoto's van zijn doch
ter, over haar trouwjurk, alle
maal as. Hij vertelt hoe hij be
gin jaren zeventig geïnter
neerd werd in Long Kesh. Hij
vertelt over de bloedige strijd
om de macht in de katholieke
wijken tussen Provo's en Of-
ficiëlen: „Ik stond ook op de
dodenlijst, maar ze hadden
het lef niet". En dan: „Weet
je: ooit zal de dag komen dat
de protestantse arbeiders en
de katholieke arbeiders in
zullen zien dat ze samen de
meerderheid in dit land vor
men. De democratische meer
derheid".
ED VAN DE KERKHOF
