Docenten vaak bang voor
bespreking zelfmoord
20'2- 29'5
Het vervolg op levertraan
MONDRIAAN
DE
HAAGSE
SCHOOL
ondermiddel of
ggegooid geld?
0
Morgen menens
met maximum
snelheid
£eidóe6oma/nt
iINNENLAND
CeidócSoivtcMit
ZATERDAG 30 APRIL 1988 PAGINA 3
['eel hogere boetes
bëist in ABP-zaak
;N BOSCH - Advocaat-generaal mr.
de Groot bij het gerechtshof in Den
isch heeft drie jaar gevangenisstraf ge
it tegen de twee hoofdverdachten in de
jP-affaire, mr.drs. A. Masson (65), de
naÜ| tslagen directeur beleggingen van het
)P, en diens vroegere zakenvriend ir.
van Zon. De eis luidt verder dat Mas-
zin n 379.500 en Van Zon 677.500 gulden
>k, talen aan de Staat als wederrechtelijk
haald voordeel. Dit geld (ruim 1 mil-
a; 15 ;n gulden samen) zou het tweetal van
•tje, t Haarlemse bouwbedrijf J.P.A. Nelis-
nmi i in 1983 en 1984 gekregen hebben. De
vocaat-generaal acht dit bewezen, in
jenstelling tot de rechtbank in Maas-
cht waar Masson en Van Zon vorig
werden veroordeeld.
Geen extra geld voor vertrouwensartsen
RIJSWIJK - Het ministerie van WVC heeft de Landelijke
Stichting Vertrouwensartsen (nog) geen extra geld toegezegd om
het snel stijgende aantal meldingen van kindermishandeling te
kunnen opvangen. Directeur drs. H.H. Mourits toonde zich daar
over na afloop van een gesprek op het departement zeer teleur
gesteld.
Het aantal meldingen van kindermishandeling bij de tien bu
reaus vertrouwensartsen, dat vorig jaar ongeveer 5.500 bedroeg,
is in het eerste kwartaal van dit jaar met 48 procent gestegen,
waarschijnlijk mede ten gevolge van de grotere openheid over
incest en andere vormen van kindermishandeling.
De bureaus kunnen het werk niet meer aan. De stichting had
WVC om 250.000 gulden gevraagd om extra parttime maat
schappelijk werkers te kunnen inschakelen voor in totaal 200
uren per week. Volgens Mourits zou dat nog lang niet genoeg
zijn, maar wel voldoende om in de bestaande stress-situatie een
„gebaar" te maken. WVC wil de Universiteit Twente echter
eerst laten uitrekenen hoeveel werkuren gemoeid zijn met het
gestegen aantal meldingen. Mourits hoopt nu dat de Tweede Ka
mer er bij minister Brinkman op zal aandringen snel iets te
doen.
Eis van twee jaar voor
bedreiging schoolhoofd
AMSTERDAM - De Amsterdamse of
ficier van justitie heeft twee jaar cel
geëist tegen een 58-jarige man die eind
vorig jaar de directrice van een basis
school met de dood heeft bedreigd, ge
slagen en ontvoerd. Hij hoopte haar tot
de bekentenis te dwingen dat er op de
school seksspelletjes werden gehouden
waarbij zijn dochter betrokken is ge
weest. Hiervan is overigens niets ge
bleken. Volgens de moeder van het
kind is het meisje seksueel misbruikt
toen ze 22 maanden was en zou ze la
ter op de kleuterschool betrokken zijn
geweest bij seksuele spelletjes. De psy
choloog die de man heeft onderzocht
zei tijdens de zitting dat hij zijn daad
nooit had begaan als de officiële in
stanties destijds serieus met hem had
den gepraat.
ZONDER CONTROLE TOCH
VEEL ZIJREFLECTIE
HILVERSUM - Van de fietsers van 13 tot en met
17 jaar heeft 90 procent zijreflectie op zijn fiets.
Van alle fietsers in Nederland is dit percentage la
ger: 77 procent, zo blijkt uit een onderzoek in op
dracht van Veilig Verkeer Nederland.
Op basis van deze gegevens concludeert VVN dat
het Nederlandse publiek massaal de zijreflectie aan
de wielen heeft aangebracht zonder dat de politie
tot nu toe nadrukkelijk daarop heeft gecontro
leerd. Van degenen die geen zijreflectoren hebben,
noemde slechts 2 procent als argument dat er toch
niet gecontroleerd wordt. De 23 procent die (nog)
geen zijreflectie heeft noemde als voornaamste ar
gument dat de fiets (vrijwel) alleen overdag wordt
gebruikt. Sinds 1 januari 1987 is zijreflectie ver
plicht. Het aantal verkeersslachtoffers onder fiet
sers (doden en gewonden) is volgens het Centraal
Bureau voor de Statistiek (CBS) in 1987 met ruim 6
procent gedaald.
Staat wil olie Jawico
laten verbranden bij avr
DEN HAAG - De staat gaat via de rechter eisen dat met
pcb's vervuilde olie zal worden vernietigd bij de Afval
Verwerking Rijnmond. De motorolie heeft enige tijd op
geslagen gestaan in 17 tankauto's van het transportbedrijf
Jawico in Pijnacker, voordat na enkele kort gedingen de
olie kon worden opgeslagen bij ATM in Moerdijk. De kos
ten van de verbranding moeten worden gedragen door de
oorspronkelijke eigenaar, de Westduitseoliehandelaar
Heuser.
ATM, de Afvalstoffen Terminal Moerdijk, een belangrij
ke verwerker van gifgrond en chemisch afval, gaat
hoogst waarschijnlijk over in Amerikaanse handen. Het
Amerikaanse vuilverwerkingsconcern Waste Manage
ment International (WMI) is bereid een belang van 70
procent te nemen in de noodlijdende onderneming en
nieuwe investeringen te doen, mits de schuldeisers van
ATM binnenkort ermee akkoord gaan dat ze nog maar
een klein deel van hun geld terugzien.
illOS ontkent
eknoei met
aspoort
probja;
!N HAAG NOS-hoofdre-
ctëur Van der Wulp heeft
tkend dat er in het NOS-
irnaal van 16 maart zou zijn
knoeid met een paspoort-
art, zoals door voormalig
EP-topman M.F. van Assen
a verklaard. De NOS -camera-
seg zou „met een beetje
Tug een cellofaantje aan een
inco paspoortkaart hebben
stgekleefd". Volgens Van
r Wulp zijn de gewraakte
namen echter gemaakt bij
,P in aanwezigheid van
!P-directieleden, onder wie
ar alle waarschijnlijkheid"
k Van Assen en directeur L.
•h 0|ar)
rt van drukkerij Elba dat
paspoorten gaat
ij Elba d£
drukken.
e ki^rtis opent
ioekn
Hetflanetarium
el
ster^sTERDAM - Vanaf vol-
- mcnde week heeft de Amster-
monjmse dierentuin Artis naast
dierenverzameling een
el nieuwe publiekstrekker
iinen haar hekken: het enige
e fr^ojectieplanetarium in Neder-
I gelild. Het nieuwe Zeiss Plane-
:cussjrium wordt maandag geo-
nd door minister Deetman
n onderwijs. In het planeta-
im is een enorme koepel
et een doorsnede van twintig
eter gebouwd, waarop de
irrenhemel en de meest uit
lopende hemelverschijnse-
vernuftig worden nage-
dscf"
De eerste show heet
Levend Heelal" en schetst
veiet verhaal van de eeuwige
me jingloop van materie en le-
iken!oetes voor
trgui]
jdvocaat M.
soppERMOND - De rechtbank
i. Kif Roermond heeft de gewe
ien F advocaat mr. Baruch M.
t 4) in hoger beroep voor een
irie van twaalf verkeersover-
van pdingen veroordeeld tot
ldboetes. Het betrof overtre-
zijn (ngen als fout parkeren, het
jtvoeren van gevaarlijke in-
ialmanoeuvres en te hard rij-
jn. De hoogste boete, 500 gul-
ljn, legde de rechtbank op
'Steld»or het rijden met een niet
proirzekerde auto. Hij werd
twee keer °P betrapt. De
eeste straffen komen over-
met vonnissen van de
is vèermondse kantonrechter.
LEERLINGEN VAAK OPGELUCHT NA HERKENNING
HILVERSUM - Leraren
op de middelbare school
deinzen er voor terug
met hun leerlingen over
het onderwerp zelf
moord te beginnen. Over
het algemeen zijn zij wel
bereid ernstig depressie
ve leerlingen te helpen.
Dat is gebleken in Hil
versum, waar 65 docen
ten uit de regio een cur
sus volgen die gericht is
op het tijdig herkennen
van problemen bij leer
lingen die met zelf
moordplannen rondlo
pen.
De VVD-fractie in de Twee
de Kamer heeft de regering
deze week op deze cursus ge
wezen en schriftelijk ge
vraagd, of het zin zou hebben
de Hilversumsé aanpak lan
delijk over te nemen. „Wij
hopen dat onze ervaringen
uitwaaieren naar collega's in
de rest van het land", zegt H.
Stam van de RIAGG (instel
ling voor psychische hulp
verlening) in Hilversum,
coördinator van het cursu
sproject. „Aandacht voor
emotionele problematiek
heeft altijd zin", zegt psycho
loog A. Mulder van de vak
groep Klinische- en Gezond
heidspsychologie van de
Rijksuniversiteit Leiden, die
het project begeleidt.
De directe aanleiding voor de
cursus in Hilversum was de
zelfmoord van een scholier,
een jaar geleden. De school
benaderde de RIAGG voor
advies, waarbij de belangrijk
ste vraag was: hoe vertellen
we het de andere leerlingen?
Onderzoek heeft uitgewezen
dat de meeste Nederlandse
scholen zelfmoordideeën bij
leerlingen een ernstig pro
bleem vinden, waar ze graag
wat aan willen doen. Ze we
ten alleen lang niet altijd hoe
ze dat moeten aanpakken.
Stam: „Als een leraar hulp
zoekt voor een leerling, kan
hij direct terecht. Dat moet
natuurlijk ook. Bij suïcide
dreiging kun je niet zeggen:
je bent over twee weken aan
de beurt". De RIAGG merkt
nu al dat die benadering
drempelverlagend werkt, al
dus Stam: „Sinds de eerste
cursusdag voor docenten, een
maand geleden, is al te mer
ken dat zich meer jongeren
voor hulp hebben aangemeld.
Het gaat niet om tientallen,
maar het aantal is toch dui
delijk gestegen".
Ook de universiteit van Lei
den gelooft in de koppeling
van kennisoverdracht en
hulpverlening. Mulder: „Le
raren kunnen een belangrij
ke roLspelen bij het signale
ren van de problemen en bij
de menselijke begeleiding".
Een van de dingen die veel
docenten volgens Mulder
moeten leren, is het onder
werp zelfmoord zelf ter spra
ke brengen. Ze zijn daar
vaak bang voor, omdat ze
denken dat ze iemand die
toch al somber is, misschien
op een idee brengen. „Daar
hoef je dus absoluut niet bang
voor te zijn. Het idee zelf
moord is voor iedereen be
kend. Iemand die met plan
nen voor zelfmoord rond
loopt, zal zich vaak juist vaak
opgelucht en begrepen voe
len, als een ander hem daar
naar vraagt", aldus Mulder.
Centraal in de hulp voor
mensen met zelfmoordplan
nen is het aanbieden van al
ternatieven. Stam en Mulder
stellen beiden, dat jongeren
die zelfmoord plegen of dat
proberen, meestal helemaal
niet dood willen. Ze willen
dat er een eind aan hun pro
blemen komt en denken dat
er geen andere oplossing is.
Die hopeloosheid uit zich
meestal van tevoren in hun
gedrag. Stam: „Iemand die er
altijd verzorgd uit ziet kan
plotseling veranderen en zich
niet meer verzorgen. Iemand
die altijd veel contacten heeft
kan zich plotseling isoleren.
Dit soort gedragsveranderin
gen kan een signaal zijn. Het
is goed als leraren hierop ge
spitst zijn, zo nodig een ge
sprek beginnen en eventueel
doorverwijzen naar verdere
hulp".
Vijf bedrijven die zich hofleveranciers mogen
noemen, hebben gisteren op Paleis Noordeinde
uit handen van koningin Beatrix het nieuwe wa
pen mogen ontvangen dat ze aan hun gevel
kunnen hangen. De koningin wilde de eerste vijf
persoonlijk uitreiken, omdat volgens het nieuwe
stelsel zij ook de enige is die de titel kan toe
kennen. Zij gaf daarbij ook een toelichting over
de ontwerpen voor het nieuwe wapen. Naast de
koningin mevrouw Engels van het gelijknamige
restaurant in Rotterdam, de dames Meyer en
Couvee van de Haagse boekhandel Couvée, de
heer Van der Pol van het boterompakbedrijf In
Amsterdam en mevr. Waanders van deze 150-
jarige Zwolse uitgeverij. foto: anp
Vitamine c:
SEL Prof.dr. Defares uit
liden zegt dat je er „hon-
rdtwintig jaar jong" mee
laandsjint worden, de Amerikaanse
ioloog Schoenthaler be
iert dat je intelligentie er
enkel?01" Qmho°g vliegt en de
[eevoudig Nobelprijswinnaar
aandajnus Pauling ziet het als een
U feaal middel tegen verkoud-
id, griep en kanker: vitami-
met name C. Voorheen
krijgbaar in levertraan en
laasappel, tegenwoordig als
liet. Een wondermiddel vol-
w<>r .s de één, weggegooid geld
bukJlgëns de ander.
Nederlandse Voorlich-
jsbureau voor de voeding
r niets in, de Voedings-
al evenmin. Wie zich
idt aan de goeie ouwe maal-
Ischijf krijgt vitaminen ge-
leg binnen, zeggen die. Op
p seminar in Basel werden
lar de nodige kanttekenin-
in bij geplaatst; de gemiddel-
consument mag dan vol-
ende vitamen nuttigen, pu-
frs, eenzame bejaarden en
Poral afslankers behoren toch
|t heuse „risicogroepen", al
dus de Zwitserse deskundigen.
Ze zeiden dat te baseren op in
ternationaal wetenschappelijk
onderzoek en niet op hun sala
ris, dat maandelijks wordt bij
geschreven door het chemisch
concern Roche, fabrikant van
veel farmaceutisch lekkers,
waaronder vitaminen.
Terwijl in de Derde Wereld
miljoenen kinderen als gevolg
van voedseltekorten te weinig
vitaminen binnenkrijgen en
daardoor onder meer aan
blindheid lijden, doet zich in
de rijke geïndustrialiseerde
wereld het omgekeerde voor;
daar krijgen mensen te weinig
vitaminen binnen doordat ze
te veel vet, te veel suiker en te
veel zout eten. Het voedse
laanbod is riant, maar niet ie
dereen maakt de juiste keuze.
Volgens drs. Peter Brügger
krijgen nogal wat mensen in
met Nederland vergelijkbare
landen (Zwitserland, Frank
rijk, West-Duitsland) te weinig
vitaminen binnen. Het gaat
dan vooral om de vitaminen B
en in mindere mate C en E.
Risico's lopen niet de mensen
die verstandig kauwend door
het leven gaan, maar zij die
zich schuldig maken aan het
innemen van fast-food of an
der vitamine-arm voedsel. On
der hen bevinden zich verhou
dingsgewijs veel pubers en be
jaarden. Daarnaast lopen no
toire rokers en drinkers het
gevaar onvoldoende vitaminen
binnen te krijgen.
Volgens dr. R. Salkeld zouden
zij zich over dat „marginale vi
tamine-tekort" wel degelijk
zorgen moeten maken. Hij
acht het nogal waarschijnlijk
dat er verband bestaat tussen
de vitamine-status van men
sen en hun kans op hart- en
vaatziekten, alsmede op kan
ker, de 'twee belangrijkste
„killers" van dit moment. Zo
bleek dat in gebieden waar de
kans op hartziekten hoog is
(Finland en Schotland) de
mensen een lager vitamine C-
niveau hebben dan daar waar
de kans op die ziekten laag is
(Italië en Zwitserland). Iets
dergelijks lijkt zich voor te
doen met kanker. Salkeld:
„Professor Wald van de uni
versiteit van Oxford en Lon
den nam bloqd af bij vijfdui
zend vrouwen en vroor dat in.
Na veertien jaar vergeleek hij
het bloed van de vrouwen die
iri die jaren borstkanker had
den gekregen met het bloed
van de vrouwen die daaraan
ontsnapten. Bij degenen die
het minste vitamine C in hun
bloed hadden, kwam vijf keer
vaker kanker voor dan bij de
genen met een hoog niveau
aan vitamine C. Maar het on
derzoek toonde ook aan dat
het gaat om een voldoende
hoeveelheid vitamine C en
niet om zoveel mogelijk: het
maakt niet uit of je genoeg vi
tamine C in je bloed hebt of
vijf keer zoveel".
Salkeld is overigens de eerste
om toe te geven dat dit statisti
sche verband tussen de vitami
ne C-status, hart- en vaatziek
ten en kanker nog geen bewijs
vormt voor de heilzaamheid
van de vitamine. Dat twee za
ken gelijktijdig voorkomen
(weinig vitamine - veel ziekte)
toont niet aan dat het een het
gevolg is van het ander. Daar
is meer voor nodig. Daarom is
Roche nu betrokken bij een
groot onderzoek in de Vere
nigde Staten, waarbij 29.000
patiënten tussen nu en 1992
betrokken zijn. Een deel van
hen wordt behandeld met vi
taminen, een ander deel krijgt
een placebo, een nep-middel.
Daardoor moet het uiteindelijk
mogelijk zijn het effect van vi
taminen daadwerkelijk te me
ten. En dat is niet onbelangrijk
nu er al jaren een felle discus
sie vwoedt tussen Nobelprijs
winnaar Pauling en de zijnen
(die in de jaren zeventig al
aantoonde dat kankerpatiën
ten langer bleven leven als ze
vitamine C kregen toegediend)
en zijn grote tegenstander
Moertel, die tot tweemaal toe
het tegendeel aantoonde.
Afslanken
Naast de ongezonde eters, de
rokers en de drinkers, zouden
ook de afslankers goed op hun
vitamine-inname moeten let
ten, zo menen de deskundigen
van Roche. In Amerika zijn al
twintig doden gevallen onder
fanatieke afslankers en als we
niet oppassen vallen er nog
meer slachtoffers onder deze
groep niet-eters. Waarom?
„Omdat gewichtsverlies niet
hetzelfde is als het verlies van
vet", zegt dr. W. Blum. Vol
gens hem laten nogal wat af-
slank-methoden niet alleen
het vet verdwijnen, maar ook
de spieren en orgarten, het wa
ter, de vitaminen en de mine
ralen. En dat is des te gevaar
lijker, omdat veel dikke men
sen (in Nederland is ongeveei
35 procent van de mannen en
30 procent van de vrouwen te
dik) uit zichzelf al een vitami
ne-tekort hebben.
Dr. R. Rufer: „Als die mensen
bijvoorbeeld een Atkinsdieet
volgen, waardoor het tekort
verergert, lopen ze grote kans
op scheurbuik". Volgens haar
moeten afslankers nagaan of
het dieet dat ze volgen wel
voldoende vitaminen biedt en
anders voor aanvulling zorgen.
Maar niet op eigen houtje, al
tijd in overleg met een arts.
Want die wordt geacht het
verschil tussen een wonder
middel en weggegooid geld te
kennen.
STEVO AKKERMAN
Flinke
winststijging
Visserij
Kennemerland
KATWIJK - Visserij Maat
schappij Kennemerland heeft
over 1987 een nettowinst ge
boekt van 5,54 miljoen gulden
tegenover 3,37 miljoen gulden
over 1986.
De winststijging ging gepaard
met een stijging van de omzet
van 70 miljoen naar 92 miljoen
gulden. De resultaten over het
eerste kwartaal van dit jaar
komen overeen met die over
dezelfde periode van vorig
jaar, maar gezien het seizoens
karakter van de visserij waagt
het bestuur zich niet aan een
voorspelling voor dit jaar.
De nettowinst per aandeel
steeg van 114,28 tot 187,76 gul
den. Nadat over 1986 geen di
vidend werd uitgekeerd in
verband met voorgenomen in
vesteringen, wordt nu een di
vidend voorgesteld van 27,50
gulden per gewoon aandeel en
van 2854,83 gulden per geheel
winstbewijs.
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE BIJ UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS.MUZIEK
THEATER, RECREATIE,EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
Wegvakken met iriet
100 km/ux.
De dikke strepen geven de wegvakken met een snelheidsli
miet van 100 km/u aan.
DEN HAAG/LEIDEN Het wordt vanaf morgen
menens met de handhaving van de maximum-snel
heid op autosnelwegen. Met ingang van twaalf uur
vannacht geldt op alle snelwegen de nieuwe maxi
mum-snelheid van 120 km/u, behalve waar met
bordjes staat aangegeven dat men (automobilisten
en motorrijders) zich aan de oude limiet van 100
km/u moet houden. Die weggedeelten zijn ook ge
merkt met gele bordjes. Voor zwaar verkeer blijft
de maximum-snelheid van 80 km/u gelden.
De politie zal strenger dan ooit en met meer mankracht,
radarapparatuur, wagens en vliegtuigen gaan controleren.
De gebruikelijke overschrijdingsmarge van 10 procent van
de snelheidslimiet wordt niet meer getolereerd; te hard is te
hard en de straffen per overtreding zijn verzwaard.
Vooral in de overvolle Randstad wordt de snelheidslimiet
laag gehouden. Op de snelwegroute Den Haag-Leiden rich
ting Amsterdam mag men pas ter hoogte van Nieuw-Ven-
nep, waar sprake wordt van een vierbaansweg, 120 km/u
gaan rijden. Tussen Den Haag en Rotterdam mag men maxi
maal 100 km/u rijden, 20 km sneller mag alleen op het stuk
je Delft-Zestienhoven. Tussen Zoetermeer en Utrecht geldt
ook maximaal 120 km/u.
De limiet van 100 km/u geldt verder onder meer rond de
steden Amsterdam, Breda, Utrecht, Den Bosch, Eindhoven,
Arnhem en Groningen. Ook de weg tussen Utrecht en Den
Bosch staat alleen 100 km/u toe.
In de voorlichting over de invoering van de nieuwe maxi
mum-snelheid hameren overheid en politie erop dat te hard
rijden te veel kost. En dan niet alleen boetes en rijbewijzen,
maar vooral mensenlevens, natuur en brandstof.
De rijkspolitie pleit echter voor meer geld voor de aanschaf
van controle-apparatuur. Naar aanleiding vart controle-ac
ties op de brug bij Alblasserdam concluderen de comman
danten van Dordrecht en Breda dat meer controle op de au
tosnelwegen onmogelijk is zonder de aandacht op het pro
vinciale wegennet, waar verhoudingsgewijs de meeste dode
lijke ongevallen plaatsvinden, te laten verslappen.
ADVERTENTIE
HAAGS GEMEENTEMUSEUM
VAN FIGURATIE NAAR ABSTRACTIE
EN WERKEN UIT DE
SIDNEY JANIS FAMILY COLLECTIONS, N.Y.
MET VELE GERESTAUREERDE SCHILDERIJEN
^bam
