Er is altijd die barrière waardoor ■anderen je nooit als gewoon zien99 Fel kamerdebat wet politieke subsidies P Straling door voedsel doodt meer dan alleen bacteriën WNINGIN BEATRIX IN UNIEK TV-PORTRET: lEUWi BINNENLAND fields Gotnónt VRIJDAG 29 APRIL 1988 PAGINA 3 ud-Indiëgangers [>uden reünie [ONINGEN In Gronin- wordt op zaterdag 14 mei reünie georganiseerd voor 'militairen die in de periode 5-1949 in Indonesië waren, 'zelligheid voor de ouwe Srens" is, aldus organisator :rie Kraak uit Groningen, belangrijkste doel van de ■enkomst. Ook zullen de ge- jenen in Indonesië worden dacht en zal een maquette rden gepresenteerd voor eerste nationale monu- nt voor oud-Indiëstrijders. ïpat beeld moet in Roermond rden geplaatst en zal vol- is de plannen worden ont- d door prins Bernhard. Vader slaat kind dood ROTTERDAM Een 28-jarige man uit Rot terdam heeft tegenover de politie bekend dat hij dinsdag zijn zoontje van vijf maanden heeft doodgeslagen. De man was alleen thuis. Toen hij het kind de fles gaf en het kind zich ver slikte, wond de man zich daar zo over op dat hij het kind begon te slaan. Sectie heeft uit gewezen dat de baby eerder is mishandeld. De man is vandaag voorgeleid aan de offi cier van justitie. Gratis adviezen voor schoonmaak medicijnkastje DEN HAAG In veel medicijnkastjes zitten middelen die daar niet thuishoren. De apothekers stellen daarom voor dat iedereen een bij de apotheek gratis te krijgen kaart invult met de inhoud van zijn of haar medicijnkastje. De apotheker geeft vervolgens adviezen. Op deze manier hoopt de apothekersorganisatie KNMP dat mensen medicijnen niet te lang bewaren. Goede medicijnen moeten veilig worden bewaard, dus niet in andere doosjes of potjes en ook niet op vochtige plaatsen. Het is een bekend verschijnsel dat veel medicijnen niet opraken, maar toch niet worden teruggebracht bij de apotheek. Ze blijven liggen, worden in de vuilnisbak gedeponeerd of door het toilet gespoeld. Dat kan gevaarlijk zijn en is bovendien slecht voor het milieu. Apothekers hebben in het verleden al diverse pogingen gedaan overtollige medicijnen terug te krijgen, onder meer door landelijke ophaalacties. De KNMP schat dat twintig a dertig procent van de verkochte medicijnen niet wordt gebruikt. Toxopeus schrijft programma VVD DEN HAAG Mr. Edzo Toxopeus, oud-minister en voormalig fractielei der in de Tweede Kamer, wordt voorzjtter van de programcommissie van de VVD. Andere kandidaten voor deze commissie die het VVD- program voor de verkiezingen van 1990 gaat voorbereiden, zijn dr. Pie- ter Winsemius, oud-minister van mi lieu, en drs. Loek Hermans, vice- voorzitter van de VVD-fractie. Het merendeel van deze liberalen zit op de „middenkoers" die door fractie voorzitter Voorhoeve wordt gepre dikt. Voorhoeve zelf is adviserend lid evenals Frank de Grave, de finan cieel specialist van de fractie. Soldeerbouten branden door AMERSFOORT Het Amersfoortse gereedschapbe- drijf Oxwall Tools heeft giste ren in advertenties in alle dag bladen kopers van een Oxwall soldeerbout opgeroepen het apparaat terug te sturen. Zij krijgen dan de kosten vergoed. De soldeerbouten branden na een half uur door. Oxwall stuurt de apparaten die nog in voorraad zijn niet terug naar de fabrikant. „De fabrikant bevindt zich buiten de EG en de kans bestaat dat de soldeer bouten elders weer opduiken. Wij zullen de hele partij waar schijnlijk vernietigen". bg VANDAAGi IN HET y MlLVERSUM „Het al- terirmoeilijkste punt om lte^et u aan te roeren, is sk-jatuurlijk dat van: Ja, de lensen willen u achter e P|w koninklijke verschij- ping zien als een gewoon :en[ens. Maar kan dat?" In- an jirviewster Hella Haasse nnpeft haar hamvraag voor ,elaet laatst bewaard. „Ik geloof het niet", ant- joordt Beatrix met de- q sNfde onbevangenheid ie heel het gesprek heeft ^.ekenmerkt. „Nee, het is "iet mogelijk in onze ie fcnctie gewoon te zijn. iaar dat ligt niet altijd D^n ons. Hoezeer ik ook j tobeer om ontspannen e jijzelf te zijn, er is altijd dëie barrière dat het nooit g^n eén kant komt - iets jgjgaardoor de anderen je ioit als volledig gewoon jiepn. Dat is niet van ons ,t te overwinnen". navond van 20.30 uur tot ZJe<|'30 uur op Nederland 3. Aan ..I vooravond van Koningin nedag twee uur Beatrix op de levisie. In beeld, maar ook ler|g veel aan het woord, en dit t gfatste mag een unicum heten. lar moeder Juliana noch jgjar grootmoeder Wilhelmina teft zich in de lange tijd dat vigerend vorstin waren, zo [gebreid, op het intieme af ris; aan den volke getoond, it initiatief stamt al uit 1987 kajj is afkomstig van Ed van ?sterloo, directeur NOS-te- 'isie. Tot zijn niet geringe irbazing bleek koningin 'atrix graag mee te werken bijzonder programma gelegenheid van haar 50e stemde zij er aantal publie- gesprekken te voeren. Eni- voorwaarde: het moest zijn ;t iemand in wie ze een vte gesprekspartner zou nnen vinden. „Niet iemand zich zou beperken tot het dien van vragen, maar een Nsoon met wie zij echt sa- in zou kunnen praten", al- s Van Westerloo. De keuze :1 op Hella Haasse, dezelfde ook al een portret van atrix vervaardigde, zij het geschreven vorm, toen ze kroonprinses meerderjarig 'ge ■K rd. ifel -° n z ze keuze wreekt zich nu en van, want Hella Haasse is geen journaliste. Soms ont staat zelfs de indruk dat de koningin iets meer van haar ziel zou willen blootleggen, maar dat Hella Haasse er snel overheen praat. Zo'n moment komt al meteen aan het begin van de uitzending. Beatrix be kent dat er een moment in haar leven is geweest waarop ze zich erbij neer heeft gelegd dat ze koningin moest worden. „En dat is een mo ment dat ik me echt ook als een moment kan herinnren", zegt ze. Maar welk moment, blijft duister. Haasse vraagt er namelijk niet naar. Bijna twee uur later komt het onderwerp andermaal ter tafel. Beatrix zegt dat ze, toen ze jong was, nogal opstandige gevoelens had over haar toekomst. Ze vond het ook niet helemaal eerlijk dat zij uitverkoren was en haar zussen niet. Letter lijk: „Maar er was een mo ment dat ik opeens het idee had: nu moet ik kiezen of ik het uiteindelijk doe of niet doe. En dat moment herinner ik me echt wel als een breek punt in mijn eigen leven". Ditmaal blijkt Haasse meer. alert. „Wanneer is dat precies geweest?" vraagt ze. „Dat was eigenlijk na mijn studenten tijd, dat ik voor mezelf vrede heb gevonden met mijn eigen toekomst", zegt Beatrix. Maar wat vormde de aanleiding, wat gaf de doorslag bij dit misschien wel belangrijkste besluit uit haar leven? De kij kers zullen het vanavond niet te weten komen, want Hella Haasse laat na het te vragen. Kostelijk Echt kostelijk wordt het tele visiedocument eigenlijk pas wanneer echtgenoot Claus en de drie zonen hun hart over de koningin beginnen te luch ten. Ze doen dat boven een gezelschapsspelletje in het winterverblijf te Lech en men hoort prins Constantijn als volgt uitbarsten: „De jeugd wil toch liever wat later naar bed en wat later opstaan. Maar moeder is altijd, ook in de vakantie, om zeven uur er- Uit en dan wil ze meteen gaan tennissen ook. Tot elf uur is er dan niemand te vinden die dat met haar doet, tot haar grote woede". Ook prins Claus heeft een duit voor het zakje. „En dan, ja, dan zit ze lange nachten te werken. Ik zeg soms wel eens van: 'Moet je dat echt allemaal lezen? Een minister leest dat niet eens. Ik bedoel: Dat is toch niet nodig en je vergeet het ook weer'. Maar ja, haar plichtsbesef is enorm sterk". In koor: „En blijven lachen, altijd maar blijven lachen". Prins Fnso: „Hoe grotere hoofdpijn, hoe grotere lach is het meestal. Soms gaat ze echt ergens naar toe met de groot ste hoofdpijn en dan presteert ze het nog om te lachen. Nou, dat zou ik niet kunnen". Kroonprins Willem-Alexan- der: „Ik vind het eigenlijk bij na benauwend als je ziet hoe'n goed voorbeeld ze is". Prins Claus: „Je hoeft er maar in de buurt te komen". Wil- lem-Alexander: „In de buurt komen, ja; dat zou al goed ge noeg zijn". Onthullend Maar ook de confrontatie met koningin Beatrix zelf levert, zolang Hella Haasse er maar niet tussenkomt, veel interes sante en soms onthullende minuten op. Zoals de anecdote hoe ze ooit incognito mee draaide in een team van een sociaal-psychiatrische dienst en daarbij kennis maakte met echte tegen haar gerichte agressiviteit. „Het was een heel kwetsbaar iemand", ver telt ze, „die het vreselijk ver velend vond dat daar opeens een vreemde mevrouw mee liep, als stagiaire aangekon digd, en die vreselijk agressief werd tegen dat vreemde ele ment waar hij niet van ge diend was. Ik ben toen weg gegaan. Als je werkelijk wilt proberen te begrijpen waar de knelpunten, de problemen van de mensen zitten, dan moet je dat heel bescheiden en heel stil doen". Vrolijker verliep een andere ontmoeting. „Het was in een wijk waar ik met het maat schappelijk werk al enige ke ren eerder was geweest. En daar kwam iemand uit een kroeg, lichtelijk aangeschoten, en voordat iemand van zijn verbazing bekomen was dat deze jongeman op mij af stormde, had hij mijn hand al te pakken en daar werd heel hard aan geschud, en ik werd bedankt voor wat ik voor zijn ouders had gedaan. En ik moest echt even heel hard na denken, want het verband was me niet direct duidelijk". Voorts zal Nederland er van avond van opkijken dat Bea trix zich zelfs heeft verdiept in de afvalproblematiek van haar onderdanen en daarbij een bezoek aan een destruc- torbedrijf niet uit de weg is gegaan. Nu stelt Haasse wel een rake vraag. „Een beetje vies, denk ik?" De koningin: „Nou, de lucht was evén wen nen. En ik was daar op de warmste dag van het jaar, dus dat is me wel even bijgeble ven. Maar ook daar weer een heel nuttig aspect van de sa menleving. Want dode dieren moeten ook opgeruimd worden. En bij het eerstvol gende onweer dacht ik: Och, daar gaan weer een paar koei en, en dan was ik weer hele maal enthousiast voor de de structor. Zo krijg je je defor maties". Fouten Hoe serieus de koningin zich kwijt van haar taak, wordt duidelijk als ze uitweidt over het beleidscollege van advi seurs dat haar dagelijks helpt „om vooruit te denken, om foutente corrigeren, om de plaats te bepalen waar we als# koninklijke familie met ons werk naar toe willen. Wat houdt ons bezig? Doen we het wel goed?" Druk heeft de vorstin het er maar mee. „Je krijgt er enorme problemen door met je familie. Mijn man wou me eens een land laten zien waar hij bijzonder en thousiast over was. Dat be zoek hebben we drie jaar vooruit in de toekomst moeten plannen. Voor vol gend jaar is mijn agenda al Aan de vooravond van Konin ginnedag twee uur Beatrix op de televisie. In beeld, maar ook erg veel aan het woord. In de schrijfster Hella Haasse vond de vorstin een echte ge sprekspartner. FOTO: NOS van dag tot dag volgeboekt. Het is verschrikkelijk moei lijk om te improviseren of ruimte te maken. Dat be nauwt me wel eens, maar het kan niet anders". Toch tonen de beelden van avond Beatrix ook in haar schaarse momenten van vrije tijd - aan het roer van een zeilschip op het IJsselmeer („Is het vóór vrij, Alexander? Klaar, hijsen. Nog een eindje. Oké. Hij loopt als een lier") of beeldhouwend in het atelier dat ze op de zolder van haar paleis Huis ten Bosch heeft la ten inrichten. „Ik ben recent begonnen met steen. Dat is een nieuwe ontdekking in mijn leven. Helemaal in die steen kruipen. De vorm zoe ken die in het materiaal zit. Ik doe het heel aarzelend. Er is moed voor nodig". En nog veel meer laat de tele visie vanavond zien. Het ver jaardagsprogramma „Beatrix, koningin" heeft - de gesigna leerde tekortkoming daarge laten - een portret opgeleverd dat ver uitstijgt boven wat tot nu toe over de koninklijke fa milie geschreven of vertoond is, en zal met name de fabel betreffende de hooghartig heid, zo niet arrogantie, van de vorstin uit de wereld hel pen. PIET SNOEREN lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll"lill""ll"l'"'"'""""""""""" irsoonsonderzoek Heijn-verdachte volgende week ARLEM De verhoren van ir. Ferdi ll°kk™ 1?°5,r hf pieter Bat",„™nLu™ L j i Utrecht. Het gaat om een psycholoog, een psy- de verdachte in de ontvoenngs- en chiater een abrt5 en een Maatschappelijk wer- ordzaak Gernt Jan Heijn, eindigen ker. Justitie wil niet zeggen waar de verdachte arschijnlijk begin volgende week. wordt onderzocht, maar dat zal in elk geval niet in het Pieter Baan Centrum zelf zijn. Naar ma wordt E. onderworpen aan een per- verwachting zal het persoonsonderzoek zes tot isonderzoek, dat wordt uitgevoerd door vier zeven weken duren. Het proces zou dan eind cundigen die werken voor of zijn aange- juni, begin juli kunnen volgen. Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltlllllllllllllltlllllllllllllllllltllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllli KNOLLEN lENCH? DtkT c^etaiMMew trieuK7 hlKT W£L DC>€rr T+^ST INJe fcfiCEK ALS] Kil KtUKNlIlAp SlfAT! DEN HAAG De rijks subsidie die sinds 1969 wordt uitgekeerd aan we tenschappelijke instituten en vormingscentra van politieke partijen zal voortaan in een aparte wet worden geregeld. In de Kamer werd hier giste ren fel over gedebatteerd. Volgens het wetsontwerp worden alleen subsidies ver strekt aan partijen die in de Tweede Kamer zijn vertegen woordigd. Zo is het de afgelo pen jaren ook altijd geweest. Dit betekent dus dat een partij die uit de Tweede Kamer ver dwijnt geen cent meer krijgt voor wetenschappelijke of scholings-activiteiten. Dat overkwam bijvoorbeeld in 1986 de CPN. De oppositiepar tijen drongen er gisteren met klem op aan de betreffende regel zodanig te veranderen dat een subsidie pas wordt stopgezet als een partij in geen van de beide Kamers der Sta- ten-Genêraal meer is verte genwoordigd. Door het verzet van VVD-mi- nister Van Dijk (binnenlandse zaken) is het nu al zo goed als zeker dat het voorstel van de oppositie geen meerderheid krijgt. Die meerderheid bleek er wel te zijn voor een wijzi gingsvoorstel van de GPV'er Schutte inzake de opschorting van de „politieke" subsidies. Volgens het wetsvoorstel kan de subsidie worden stopgezet als een partij zich schuldig maakt aan strafbare feiten, zo als rassendiscriminatie. Zodra ee* officier van justitie op grond van dergelijke feiten eist dat een politieke partij wordt verboden, draait de overheid de subsidiekraan dicht. Schutte is echter van mening (en met hem de frac ties van PvdA, VVD, D66. RPF en SGP) dat uitsluitend een vonnis van de rechter be palend mag zijn voor het stop zetten van de betalingen., V DEN HAAG Het doorstralen van voedsel, met namé vers vlees, houdt de gemoederen danig bezig sinds Konsumenten Kontakt een op handen zijnd advies van de Gezonheidsraad in de publiciteit heeft gebracht. Het ministerie van landbouw reageerde gisteren geschokt^ waarna de Gezondheidsraad direct verklaarde dat de mededelingen uiterst voorbarig zijn. Het enige bedrijf in Nederland dat voedsel doorstraalt, zegt dat gr geen enkele reden voor ongerustheid is, maar in een vandaag verschenen boek over dit onderwerp wordt uiterst kritisch inge gaan op doorstraling. En volgens het Produktschap voor Vee en Vlees is het doorstralen van voedsel om bacteriën te vernietigen eenvoudigweg niet nodig. E. Franken is sales-manager van Gammaster. Hij wijst op uitge breid onderzoek door zowel de wereldgezondheidsorganisatie (WHO) als wereldvoedselorganisatie (FAO) waarin bij doorstra ling van voedsel met gammastralen tot een bepaald niveau geen gevaaar voor de volksgezondheid is geconstateerd. „Ik ben geen wetenschapper en voor mij is het woord van gerenommeerde wetenschappers van WHO en FAO genoeg", meent Franken. Het proces van voedsel doorstralen is enkele jaren geleden in zwang geraakt, vooral nadat in 1983 in Utrecht veertien ouderen overleden na het eten van besmette garnalen. Per jaar doen zich wel 800.000 tot een miljoen voedselvergiftigingen voor. Een groot aantal daarvan zou volgens Gammaster voorkomen kunr nen wórden wanneer doorstralen op grotere schaal zou worden toegepast. Veiligheid Voor Franken is de veiligheid van doorstraling voor de mens duidelijk en overtuigend aangetoond, hoewel consumèntenorga^ nisaties daar nog anders over denken. „Ze willen dat er nóg meer onderzoek wordt gedaan, ja. Acht jaar is de methode door WHO en FAO bestudeerd; tot een bepaalde dosis straling is er geen enkel schadelijk gevolg. Dat weten we dus nu. Hoe lang moeten we dan nog verder zoeken? Het is voor consumentenor ganisaties makkelijk oordelen. Er is niet voldoende onderzoek gedaan, zeggen ze. Maar wat is dan in hemelsnaam „niet vob doende"?", vraagt Franken zich af. Bij Gammaster worden dagelijks zeer grote hoeveelheden voed sel doorstraald, vooral grondstoffen, ingrediënten en hulpstoffen voor de voedingsmiddelenindustrie, zoals kruiden, specerijen, sojameel, eipoeders, garnalen en kikkerbillen. „Het doorstralen", zegt Franken, „is in principe een fysisch proces, zoals bakken, braden en grillen dat ook zijn. Doorstraling is geen wondermid-. del, we kunnen niet alles zomaar gaan doorstralen, niet alle voedsel blijft smakelijk na het doorlopen van dit proces. Maar hot is in ieder geval al weer een betere methode dan de jaren geleden gebruikte begassingsmiddelen. Daarbij bleken namelijk •gevaarlijke resten van gassen achter te blijven in het voedsel. Logisch dat de overheid dit proces twee jaar geleden voor bij voorbeeld de kruiden en specerijen heeft verboden. Doorstralen is immers het alternatief dat geen resten achterlaat. Het woord zegt het al: de straling gaat er doorheen". Franken meent dat bij velen een zekere „koudwatervrees" bestaat tegen alles dat mef radio-activiteit en doorstraling te maken heeft. Hygiëne Volgens het Produktschap voor Vee en Vlees Zijn er geen uitsla gen van onderzoeken bekend waaruit blijkt dat het optreden van bacteriën in varkens-, rund- en schapevlees een gevaar voor de volksgezondheid zouden zijn. De groei van bacteriën wordt volgens het schap afdoende tegengegaan door het in acht nemen van de daarvoor in ons land geldende hygiënische maat regelen bij het slachten, de verplichte koeling en de verwerking en afzet aan de consument. Via wettelijke controles wordt daar strikt de hand aan gehouden, meent het schap. De Gezondheidsraad wijst er op dat in het adviesrapport ver-, schillende mogelijkheden aan de orde komen voor het tegen gaan van Campylobacter-besmettingen. Daarvan is voedseldoor- straling er maar één en bijvoorbeeld het nemen van hygiënische maatregelen een andere. De Gezondheidsraad meent dat door straling een middel kan zijn bij het voorkomen van voedselver giftiging door bacteriële besmetting. Vooral pluimvee, varkens vlees en schaal- en weekdieren kunnen op die manier worden gevrijwaard van ziektekiemen. Mosselen In het vandaag verschenen boek „Vóedseldoorstraling, voor of tegen?" worden nogal wat vraagtekens gezet achter die stelling. Zo wordt er verwezen naar Amerikaanse diabetespatiënten die doorstraalde voedingsmiddelen kregen en vervolgens vele klachten hadden als slechts genezing van wonden, oedeem, trombose en huisafwijkingen. Ook wordt herinnerd aan de op schudding in 1987, toen er door Gammaster b.v. mosselen wer den bestraald om bacteriële besmetting te verdoezelen. En een jaar eerder gebruikten Britse voedingsmiddelenfabrikanten Ne derlandse en Belgische doorstralingsapparatuur om bacteriële besmetting te verdonkermanen bij illegaal geïmporteerde pro- dukten in Engeland en Zweden. In zijn algemeenheid wijst het boek op het gevaar dat met door straling niet alleen mogelijk schadelijke bacteriën kunnen worden vernietigd, maar ook organismen als gist en schimmels, de natuurlijke bestrijders van de bacil die voedselvergiftiging veroorzaakt. Ook de organismen die de bedorven geur afgeven worden vernietigd, waardoor de consument niet meer wordt ge waarschuwd als het voedsel bedorven is. En dan is hét middel dus erger dan de kwaal. Voedseldoorstralingvoor of tegendoor Tony Webb en Tim Lang. Uitgeverij: Gottmer/Becht. Prijs:/19,50. Akzo bepleit langere duur van octrooien voor geneesmiddelen ARNHEM - De voorzitter van de raad van bestuur van het chemieconcern Akzo, jhr. mr. A.A. Lou don, bepleit een langere duur van octrooien voor geneesmiddelen in West- Europa. Hij wees er giste ren in de vergadering van aandeelhouders op, dat volgens de Europese Com missie kostenbesparingen in de gezondheidszorg het onderzoek naar nieuwe geneesmiddelen niet mo gen schaden. De volksge zondheid in Europa mag niet afhankelijk worden van de innovaties die voortkomen uit onderzoek in de. Verenigde Staten en Japan. Een wat Loudon noemde herstel van de oc- trooiduur kan daartoe bij dragen. Van de twintig jaar octrooibe scherming voor een nieuw ge neesmiddel blijft tegenwoordig vaak niet meer over dan een jaar of acht exclusiviteit. De Verenigde Staten en Japan hebben beide hun wetgeving zodanig gewijzigd dat verlen ging van de octrooiduur met ten hoogste vijf jaar mogelijk is, aldus Loudon. Hij stelde voorts dat de farma ceutische industrie voor het opengaan van de Europese binnengrenzen in 1992 behoef te heeft aan een eenvormige toelatingsprocedure. In het eerste kwartaal van dit jaar is het nettoresultaat van chemieconcern Akzo gestegen van 180,3 miljoen gulden tot 193,9 miljoen. De omzet steeg van 3,81 miljard tot 3,99 mil jard. De toeneming van de netto-1 winst is mede te danken aan de bijdrage van de chemische- specialiteitendivisie van Stauf- fer, die in augustus 1987 werd verworven. Hoewel de chemi sche vezels niet het resultaten- niveau van het eerste kwar taal van 1987 bereikten, is er sprake van een verbetering ten opzichte van het laatste kwartaal van vorig jaar ge weest. Verder is het aandeel van Akzo in de resultaten van niet-geconsolideerde deelne mingen over de gehele linie aanzienlijk verbeterd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1988 | | pagina 3