Manusama: meer gezag
dan Nederlandse regering
Crodino zonder
heel bi jzonder
Romeins sprookje van Bolsij
RENAULT 9 EN 11
ZIET U VANZELF
BINNENLAND
fceidae Courant
DINSDAG 26 APRIL 1988 PAGINA Q
Dk nieuwe Renault 9 en 11 Cheverny: de best uit
geruste auto's in hun soort. U vraagt zich natuur
lijk af wat die uitrusting dan wel inhoudt.
T|a. oa's wat lastig om hier compleet uit de doeken
te doen. Om de simpele reden dat u kunt kiezen
uit maar liefst 22 verschillende versies, waar
onder die met katalysator, elk met een eigen
uitrustingspakket. Om u toch een idee te geven
hebben wehierdeRenault9en 11 GTL genomen.
Als elke andere versie uitgerust met een ^-ver
snellingsbak.
Voorts beschikken de Renault 9 en 11 GTL over
zonwerend glas, mistlampen in de voorbumper
en van binnenuit verstelbare buitenspiegels (dus
links en rechts). De voorstoelen zijn voorzien van
lendesteunen, een must voor de sportieve rijder.
Daarnaast kunt u goede sier maken met de
smaakvolle bekleding en Cheverny-striping.
De Renault ii gtl is tenslotte nog eens voorzien
van een deelbare achterbank, ruitewisser achter
en bumpers in de kleur van de carrosserie.
ZoAl.s gezegd zijn er nog 20 andere versies waaruit
u kunt kiezen. Een bezoek aan de showroom is
dan ook de moeite waard. Ook gezien de prijs.
Renault 9 Cheverny v.a. f. 21.100,- Renault 11
Cheverny v.a. f. 21.775,- (incl. BTW, excl. afleve-
ringskosten). Met jaar plaatwerkgarantie.
Leiden; Elam B.V, Haarlemmerweg 2-4, Tel. 071-224131/213341.
NIEUW-VENNEP Na een jaar testverko
pen is Bols nu definitief gestart met de ver
koop van het alcoholvrije aperitief Crodino.
In mei begint men een twee miljoen gulden
verslindende promotiecampagne, opdat geen
enkele tv-kijker, krantelezer of slijterijbezoe
ker nog om dit licht mousserende oranje
drankje heen kan.
Met het van kruiden en natuurlijke zuid-
vrucht-extracten gemaakte Crodino. dat ijs
koud en in een soort champagne-glas moet
worden gedronken, speelt de drankengigant
uit Nieuw-Vennep handig in op de smaak-
verveling die is ontstaan door te veilig en te
gezond drinken. Mineraalwaters zijn Op hun
retour en de nieuwe levensstijl' van zowel
jongeren als ouderen vraagt om een drankje
waarmee je er bij gezellige gelegenheden toch
echt bijhoort, ook zonder alcohol. De recla
mekreet is dan ook: „Zonder, maar toch heel
bijzonder".
De overstap naar de alcoholvrije drankeii
was al gemaakt, maar in de visie van Bol f ,1
ontbrak een voldoende aantrekkelijk alterna
lief met een uitstraling die aansluit bij de ge,
wenste beleving van de consument: een alco ER
hol vrij drankje van kwaliteit dat spannend,
nieuw, sfeervol en stijlvol is. Na de alcoholar gisl
me/vrije bieren Klausthaler en Moussy ei es
onder meer Albert Heijns eigen alcoholvrij 6eg
Vermouth „Lamati" is er nu dan het nieuwt be]
..aperitivo non-alcoholico" Crodino. In Italii n'
kent men het al 25 jaarvorig jaar dronken ke
de Italianen meer dan honderd miljoen vaiijell'
deze kleine flesjes leeg. Crodino werd oor en.
spronkelijk alleen in Terme di Crodo" ge-le
maakt, het bedrijf ten noorden van Milaan e
dat in 1983 door Bols werd overgenomen. Nu hc
heeft men ook in het zuidelijker gelegen Sul- iele
mona een fabriek gebouwd, de modernste tei Sp
wereld. Deze is nu al weer bijna te klein om koi
aan de vraag naar Crodino en Crodo-fris- ie
dranken te voldoen. De voor Nederland be-om
stemde - iets grotere - flesjes Crodino komen vel
uit het oorspronkelijke Terme di Crodo. Een len
pak van zes flesjes kost f8,95, losse flesjes 1
kosten f 1.60. In restaurants kan deze prijs on
aanzienlijk oplopen.
ROME De introductie van
een nieuw produkt verloopt de
ene keer heel onopvallend, de
andere keer slaat de fabrikant
hard op trommels en strooit
met „belangrijke" nieuwtjes en
presentjes. Soms heeft een pro
dukt veel aandacht nodig,
soms verdient het dat ook. In
het geval van Bols' alcohol
vrije aperitief Crodino - waar
in onvermijdelijk toch een
druppeltje alcohol zit als ge
volg van het weken van de ge
bruikte kruiden - kun je bij
bestudering van de promotie-
aanpak richting pers niet an
ders concluderen dan dat deze
goed is'.
Je kunt zo'n eerste drankje
wel gaan drinken op het
hoofdkantoor van Bols in
Nieuw-Vennep, maar Rome
heeft natuurlijk net dat beetje
extra dat het leven van een
Nederlander draaglijk maakt.
Dus riepen twintig beroepsge-
lijken na ontvangst van een
KLM-ticket ieder tegen hun
baas dat ze „even weg" moes
ten. De topmensen van Bols in
Nederland én Italië wilden
hun - uitstekende - talenk
nobbel ook wel weer eens op
poetsen en zo trof iedereen el
kaar afgelopen week in het
Bernini Bristol Hotel in de Ita
liaanse hoofdstad. Eén blik op
de kamerprijs (in lires lijkt al
les nog duurder) was een zon
nige indicatie van het „ver
wen-niveau" de komende
twee dagen.
Na een lichte lunch met vol
doende alcohol volgde een
even lichte uiteenzetting van
Bols' eerste man mr. J.A.E.M.
van Hellenberg Hubar, die dag
vergezeld van onder anderen
signor Rossi, directeur van alle
Bols-fabrieken in Italië, mar
keting director L. Lentz en pr-
hoofd Strumphler. Daarna
mocht het eerste Crodino-slok-
je worden genomen. Na de
Iunchwijn viel de stap terug
naar alcoholvrij drinken niet
op. Het oranje aperitief beant
woordde ook objectief gespro
ken aan de hoogste verwach
tingen. De eerste indruk was
dat de volwassen smaak zich
bewoog tussen Pimm's en
Campari. Niet te zoet, niet te
bitter, licht mousserend en -
vooral - lekker. Het enthou
siasme van de meerderheid
werd beloond met een fraaie
tas, waarin de persmap zich
bepaald niet eenzaam voelde.
Paar glazen
De gastheren van N.V. Ko
ninklijke Distilleerderijen Er
ven Lucas Bols (opgericht in
1575, netto-winst vorig jaar
68,2 miljoen) beseften gelukkig
dat zelfs Crodino niet langer
dan een paar glazen kan op
boksen tegen de aantrekkings
kracht van Rome. De wande
ling die volgde, leidde onder
meer naar het paleis Quirina-
le, de ambtswoning van presi
dent Francisco Cossiga. Daria,
een jonge Italiaanse gids met
groene ogen, kreeg van de pa
leiswacht gedaan dat de groep
uit Holland alle belangrijke za
len mocht bezichtigen, 's A-
vonds bleek de reden van haar
invloed. Prins Livio Borghese,
die de Bols-groep voor een
aperitief en een diner had uit
genodigd in zijn paleis in Arte-
na (1300 jaar v. Chr., 47 km
buiten Rome), stelde Daria
voor als zijn dochter. Het werd
een zeer ontspannen avond,
waarbij de alcohol rijkelijk
vloeide en vader de prins ver
klapte dat zijn grootmoeder
nog van Haagse afkomst was.
Zij heette Valerie Keun. „Ik
pleit voor een verenigd Euro
pa, bedekt met Bols", zei de
commerciële prins in zijn
felspeech.
De tweede en laatste dag
verde een bezoek aan Bi
nieuwste fabriek in Sulrm
op, waar de lopende banc
nog sneller werken dan pr
Nieuw-Vennep. Van de ru^
tachtig man personeel zijn
slechts 26 bij de banden bei
Sulmona werd gekozen
wege de centrale ligging,
gezonde bergwater, goede
beidskrachten, overheidssul 3
die en tien jaar vrijstelling v V
belasting. De allermodern'1
controle-apparatuur zorgt 3
voor dat geen enkel flesje
blikje wordt afgeleverd n
een deukje, een bacterie, aU
weinig of te veel inhoud en r'
voort. De fabriek is gebou
door Bols' technische ge
B.W.M. van Eek (de vader v..
zangeres Gemma van Eek),
dergelijk werk over de hal0,
wereld doet, want het Nieu 1
vennepse bedrijf zit
halve wereld).
Na een toeristische wandeli gt
door Sulmona vertrok de lech
meinse bus met de ex-Haapr
reisleidster Myrna („Ik ben
dertig jaar gelukkig in Romiim-
naar het Leonardo da Vii
vliegveld voor de kust vivëi
Rome. Vlak voor de ten
vlucht kocht een Bols-m
nog snel een belastingvrije f de:
van een merk dat door pi
toeval niet door zijn werk]'ro
ver wordt gemaakt of geir>,n
porteerd.
Terug op Schiphol was de aa
komst in stijl, zoals inmidd:..
mocht worden verwacht: bl(?ch
men, doos Crodino en PSV l
Ajax in de finale. De alcohtf®
vrije koelkast thuis maató*
pas een»eind aan het Romein:
sprookje. Of zou prinses Dar EB
nog bellen?
HERMAN JANSÏ
De woorden die ir. Manusama
gisteren uitsprak tijdens de 38e
gedenkdag van de proclomatie
van de Republiek Zuid-Moluk-
ken in de Haagse Houtrust,
werden binnen en buiten de
hallen (onbedoeld) geïllu
streerd door de houding van
de aanwezige Zuidmolukkers.
Binnen de oudere garde, aan
dachtig luisterend en kijkend
naar de toespraken en optre
dens van dans- en muziek
groepen, in de toegangshal en
buiten Houtrust de jongere ge
neratie die kennelijk meer in
teresse had voor allerlei te
koop zijnde hebbedingetjes
(weliswaar met RMS-signa-
tüur) of patat met satésaus.
DEN HAAG Het was
gisteren alweer 38 jaar ge
leden dat de onafhanke
lijkheid van de Zuidmo-
lukse republiek (RMS)
werd uitgeroepen. In de
toespraak van ir. J.A. Ma
nusama, president van de
R^IS, was dit aanleiding
om op te merken dat hij
het niet eens is met de
veelgehoorde kritiek dat
er in al die jaren niets be
reikt is. Hij gaf wel toe
dat het erg moeilijk wordt
om het ideaal van de vrije
Zuid-Molukken uit te dra
gen, maar, zo vervolgde
hij, „een volk in balling
schap raakt makkelijk
verdeeld. We kunnen de
naleving van dat ideaal
door een volk in balling
schap niet afdwingen.
Toch is mijn gezag over de
Zuidmolukkers groter dan
het gezag van de Neder
landse regering over de
Nederlanders".
Ir. Manusama was temidden
van de sprekers de enige die
zijn tekst ook in het Neder
lands uitsprak. En evenals vo
rige jaren hamerde hij nog
maals op de bedoeling van de
bijeenkomst. „Wij komen op
voor een rechtvaardige zaak.
Eenmaal zullen we ons doel
bereiken". De inmiddels 78-ja-
rige president van de Repu
bliek der Zuid-Molukken zei
er echter vanuit te gaan dat hij
dit niet meer zal meemaken.
In 1950 riep de toenmalige re
gering van de republiek der
Zuid-Molukken de onafhanke
lijkheid uit met de bedoeling
zelfstandig te blijven bestaan
in de Indische archipel. RMS-
guerrilla's bleven zich daarom
verzetten tegen de regerings
troepen van het jonge Indone
sië. De regering in Den Haag
haalde daarom de 4000 KNI-
L'ers met hun familie naar ons
land met de bedoeling hen tij
delijk onderdak te verschaf
fen. Toen Indonesië niet van
plan bleek de zelfstandigheid
van de Zuid-Molukken te er
kennen, werd de aanwezig
heid van de Molukkers in Ne
derland een kwestie van le
venslange ballingschap. Toch
blijft, zoals gezegd, de hoop op
terugkeer bestaan.
Het was overigens de laatste
keer dat de herdenking van de
proclamatie van de RMS in de
Haagse Houtrusthallen werd
gehouden. Evenals allerlei an
dere evenementen, die tot dus
ver in dit complex werden ge
houden, moeten ook de Zuid
molukkers volgend jaar uitwij
ken naar een ander onderko
men. Naar verwachting wordt
dat het Nederlands Congresge
bouw, eveneens in Den Haag.
Net als gisteren zullen de vele
duizenden Zuidmolukkers uit
alle windstreken van het land
ook dan met bussen en auto's
moeten afreizen naar de „we
duwe van Indië".
WAT ZE MÉÉR BIEDEN
Vele duizenden Zuidmolukkers woonden gisteren de 38e ge
denkdag van de proclomatie van de Republiek Zuid-Moluk
ken in de Haagse Houtrust bij.
FOTO'S: CEES VERKERK
