i „Laat de Poolse priesters maar komen'" „Stille diplomatie helpt Russische gelovigen niet" GEESTELIJK LEVEN/OPINIE CcicbcSoiMcwit Kerkbladen DDR opnieuw slachtoffer censuur kerk wereld Dankzij Pinksteren niet wanhopen over redding wereld Europese moslims sluiten zich hechter aaneen Vaticaan toch bij viering duizendjarige Russische Kerk BUITENLANDSE PRIESTERS IN NEDERLAND: beroepingen CcidócSoutm, >weer DINSDAG 26 APRIL 1988 PAGI) OOST-BERLIJN Onder druk van de autoriteiten zijn in de DDR opnieuw twee kerkbladen niet uitge komen. Zowel het drukken als de verspreiding van Die Kirche en van Potsdamer Kirche stuitte op grote bezwaren bij de autoriteiten wegens de berichtgeving over de vergadering van de synode van Berlijn-Bran- denburg begin april. Vorige week verschenen om dezelfde redenen ook Glaube und Heimat (Thringen) en de Evangelischer Nachrichtendienst niet. De autoriteiten hadden van de vier kerkelijke bladen ge ëist dat ze hun berichtgeving zouden „aanpassen", hetgeen ze weigerden. Het bestuur van de Evangelische Kerk in Oost-Berlijn heeft zich scherp uitgesproken tegen dergelijke publicatievoorwaar den. Zondag werd in diverse kerken in Oost-Berlijn bekendge maakt dat het kerkbestuur heeft besloten de ongeveer duizend gemeenten in Berlijn-Brandenburg de komende dagen op een andere manier te informeren over de aanvaringen met de au toriteiten en over de synodezittingen. Tijdens de synode is vooral gesproken over de de gebeurtenissen rond de herden king van de moord op Rosa Luxemburg en Karl Liebknecht. De slechte informatievoorziening in de DDR en de reisbeper kingen in het land werden er scherp bekritiseerd. Wie zijn schulden be taalt, verarmt niet Nederlandse zegswijze RAAD VAN KERKEN IN BOODSCHAP: AMERSFOORT Dank zij de geest van Jezus Christus hoeven christe nen niet wanhopig te zijn dat de wereld niet meer te redden valt omdat de situatie te ingewikkeld is en te veel uit de hand is gelopen. Daarom geven in een kerk die Pinkste ren viert niet angst en dreiging, maar hoop en moed de toon aan. Dat schrijft de Raad van Ker ken in een pinksterboodschap aan de kerken in Nederland. De aanleiding voor de brief is het conciliaire proces voor ge rechtigheid, vrede en behoud van de schepping, waartoe de Wereldraad van Kerken heeft opgeroepen. Vanaf Pinkste ren zullen de thema's een jaar lang uitvoerig aandacht krij gen in de gemeenten en paro- De toenemende verarming, de voortgaande bewapening, de ongeremde aantasting van onze natuurlijke omgeving en de samenhang van deze ont wikkelingen dwingen christe nen tot een grondige bezin ning op de toekomst van de aarde en de opdracht van ker ken en christenen, zo schrijft de raad. Hij herinnert eraan dat in het pinksterverhaal een „kleine en bedreigde gemeenschap, gedreven door de geest Van Jezus Christus, in alle vrij moedigheid getuigenis geeft van leven en toekomst voor de gehele wereld". Belangrijke vragen in het ka der van het conciliaire proces zijn volgens de raad waar ge rechtigheid, vrede en heel heid van de schepping worden bedreigd, wat de oor zaken daarvan zijn en het aandeel van de mensen daar in en welke veranderingen nodig zijn LONDEN De ongeveer zeven miljoen in West- Europa wonende moslims willen zich hechter aan een gaan sluiten. Het Is lamitisch Wereldcongres is bezig met de oprichting van een Europese raad en de in Londen gevestigde Internationale Islamiti sche Minderhedencom- missie is van plan in alle Westeuropese landen een bureau te openen. Aldus de voorzitter van de min- derhedencommissie, sjeik Haschim Al-Rifai. Een belangrijke aanleiding zijn de problemen van de moslimjongeren in West-Eu ropa. Wil de islam toekomst hebben in het Westen dan is een uitgebreid pedagogisch programma waarin zowel de religieuze principes als de re sultaten van de Westërse be schaving worden beoordeeld noodzakelijk voor deze jonge ren. Goed opgeleide islamiti sche leerkrachten en meer godsdienstonderwijs zijn van groot belang. Voorts is het de bedoeling dat er meer zieken huizen, kindertehuizen en dergelijke op islamitische grondslag komen. Van de in totaal ongeveer 850 miljoen moslims leven er zo'n 400 miljoen in niet-islamiti- sche landen. Europa telt 32 miljoen islamitische inwoners, van wie er zeven miljoen in West-Europa wonen. De islam is op de moment de snelst groeiende godsdienst in de wereld. VATICAANSTAD De russisch-orthodoxe patri arch Pimen van Moskou heeft het Vaticaan schrif telijk uitgenodigd een de legatie te sturen om de viering in juni van dui zend jaar christendom in de Sovjetunie bij te wo nen. De paus zal binnen enkele da gen bekendmaken wie deel uitmaakt van de delegatie. De verwachting is dat ze in ieder geval wordt geleid door kar dinaal-staatssecretaris Agosti- no Casaroli. Ook de naam van kardinaal Willebrands, presi dent van het Vaticaanse se cretariaat voor de eenheid der christenen, is in dit verband genoemd. Zowel het Vaticaan als de Sovjetautoriteiten hebben de mogelijkheid uitgesloten dat de paus zelf gaat. De paus verklaarde in januari van dit jaar alleen een uitnodiging te accepteren als de ondergronds actieve Oekraiens-Katholieke Kerk wordt erkend. Volgens kerkelijke waarnemers wijst de uitnodiging wel op een be langrijke verbetering in de relatie tussen de Russisch-Or- thodoxe en de Rooms-Katho- lieke Kerk. Het feit dat de uitnodiging was gericht aan de paus zou impliceren dat patriarch Pimen het gezag van de paus in de RK Kerk erkent. HEERLEN/BORNE ,,Wij zouden het niet zo doen. Als priester ga je tenslotte een relatie met mensen aan en dat doe je niet voor een beperkte tijd. Maar kardinaal Si- monis heeft er zijn goede redenen voor. Terecht heeft hij opgemerkt dat de katholieke kerk geen grenzen kent." De Italiaanse priesters F. Longo en A. Romani, die in het bisdom Roermond werken, reageren laco niek op het besluit van kardinaal Simonis we gens het priestertekort tijdelijk drie Poolse pries ters in het aartsbisdom Utrecht te laten werken. Twee in Twente werkzame Vietnamese priesters spreken zonder meer van een „goed besluit". „De Rooms-Katholie- ke Kerk is een wereldkerk. Waarom zou kerken in ande re landen niet om hulp mogen worden gevraagd als er hier problemen zijn", aldus H. Nguyên Ngoc Linh en J. Nguyên Van Thong, die er wel op wijzen dat het aanstel len van buitenlandse-priesters geen echte oplossing biedt voor het priestertekort hier. De drie Polen die in septem ber in ons land zullen arrive ren, zijn niet de eerste buiten landse priesters in Nederland. In het aartsbisdom Utrecht werken reeds bovengenoemde Vietnamezen bootvluchte lingen en een eveneens ge vluchte Zuidafrikaan. Het bis dom Roermond spant de kroon met geestelijken uit Spanje, Italië, de Duitse Bondsrepubliek en België. Hoe hebben zij het verblijf in Nederland ervaren en wat vinden zij van het besluit van kardinaal Simonis? Het slagen van het 'Poolse project' is grotendeels afhan kelijk van de instelling van de drie priesters zelf, zo me nen de Italianen. .Openslaan voor de mensen en volgens je overtuiging in liefde leven' is hun goede raad aan de Poolse collega's. De twee Italianen willen zich niet met de Polen vergelijken. „Wij hebben zelf gekozen naar Nederland te komen. Zij zijn gevraagd we gens het priestertekort hier." Niet alleen de houding van de priesters is belangrijk, vindt Linh, sinds 1984 actief als priester in Denekamp. „Ook de Nederlanders moeten voor hen openstaan. Anders worden ze zo geïsoleerd." Thong: „Het is ook belangrijk dat ze elkaar ondersteunen en onderling goed contact hou den. Want makkelijk zullen ze het hier als buitenlanders niet krijgen." De Italiaanse priesters in Heerlen zijn lid van de ge meenschap 'Redemptor homi- nis', die werd gesticht door de Italiaanse priester Emilio Grasso. Zijn werk in de krot tenwijken van Rome sprak aan het eind van de jaren '60 een groep jongeren, onder wie Romani en Longo, zo aan dat ze zich bij hem aansloten en een gemeenschap vormden. „Het was de tijd van grote omwentelingen en kritiek op machtsinstituten. Door Emilio Grasso ontdekten we dat de kerk veel meer kan zijn dat een machtsbolwerk." Op verzoek van bisschop Gij- sen vestigden in 1974 elf le den van de gemeenschap, vijf mannen en vier vrouwen, zich in het bisdom Roermond. Tot 1980 werkten ze onder meer als timmerman of be jaardenverzorgster om de Ne derlandse cultuur te leren kennen. De Vietnamese priesters heb ben wat meer aanpassings moeilijkheden gehad. De cul tuurverschillen bleken erg groot. Het trof hen vooral dat in de Nederlandse cultuur zo sterk de nadruk wordt gelegd op het individu en het ver stand. In de sterk door het confucianisme doortrokken Vietnamese samenleving staat het familieleven en het gevoel veel meer centraal. „Je merkt dat hier ook in de theologie. Wij gaan ervan uit dat je eerst wat moet ervaren om daarna wat te kunnen leren en be grijpen over het geloof. Hier beginnen de mensen meteen te vragen wie God is. Een heel intellectualistische bena dering", aldus Linh. „Ik heb ervan geleerd, dat er een evenwicht tussen die beide as pecten noodzakelijk is", merkt Thong op. Nederlandse priesters hebben als gevolg van die nadruk op de rede een heel andere ma nier van werken, zo heeft het tweetal inmiddels wel ont dekt. „In Vietnam vergaderen we minder, gaan we wat meer onder de mensen, eten we va ker bij hen, tonen we meer onze gevoelens, hebben we meer contact met kinderen en gebruiken we meer wierook in de misviering." Vietnamese bisschoppen zijn ook wat min der afstandelijk en zullen eerder hun ongeliik bekennen dan Nederlandse Disschoppen. Anderzijds heeft het tweetal hier geleerd dat wat meer na druk op de persoonlijke ver antwoordelijkheid van de mensen ook geen kwaad kan. Kritiek Het hesluit van Simonis heeft felle kritiek ontmoet van on der meer de Landelijke Vere niging van Pastoraal Werken den. Het vele werk van leken en vooral pastoraal werk- (st)ers in parochies zou niet worden gerespecteerd en ter zijde worden geschoven. Bo vendien zou Simonis te veel nadruk leggen op het gewijde ambt. Zowel de Italianen als de Vietnamezen tonen zich niet onder de indruk van deze kritiek. Romani: „Die hele kwestie van de pastoraal werk(st)ers speelt in onze parochies nau welijks; dat is vooral boven de grote rivieren een probleem. Mede als gevolg van het be leid van bisschop Gijsen zijn hier bijna geen pastorale wer kers.'' Het tweetal wil daarom ook geen oordeel geven over de kritiek van Zuidberg. „Wij komen meer in aanraking met buitenkerkelijke dan met binnenkerkelijke problemen." Veel mensen met kritiek op de RK Kerk of bepaalde ont wikkelingen daarin kampen bovendien met andere proble men, zo hebben de Italianen ontdekt. Niet argumenteren of die kritiek terecht is, is dan ook hun reactie, maar zoeken naar oplossingen voor de ach terliggende problemen. Hun Vietnamese collega's zijn duidelijker in hun oordeel. Thong: „Een groot schandaal, die concurrentieslag in de kerk hier. Omdat ze gestu deerd hebben, menen sommi ge mensen dat ze recht op be paalde taken hebben. Er is dan geen sprake meer van dienstbaarheid." Linh: „De visie op het ambt maakt in Nederland een grote crisis door. Er is veel onduide lijkheid! Een priester is naar onze opvatting iemand die verantwoordelijk voor het ge loof van de gemeenschap is." De gelovigen zijn van al die binnenkerkelijke problemen moe geworden, zo constateert Romani voorts. „Veel woorden als eenheid en liefde hebben hun waarde verloren. Het enige dat hen kan over tuigen, zijn ervaringen, iets wat ze zelf merken." „Alleen als de gelovigen zich voor de kerk inzetten, heeft zij hier nog toekomst", aldus Longo. „Mensen kunnen bij voorbeeld wel kritiek hebben op het gebrek aan eenheid in de kerk, maar wij proberen dan in onze eigen kerkge meenschap te laten zien dat die eenheid wel mogelijk is. Je moet plaatselijk proberen iets tot stand te brengen en niet in algemeenheden vluch ten. Het geloof moet altijd concreet iets in je leven ver anderen. Discussiëren over landelijke problemen is ge makkelijk. Het probleem te rugbrengen naar de plaatse- lijkse kerk en daar naar zin volle antwoordeo zoeken, is een stuk moeilijker." De bisschoppen zouden sterk aan verbetering van de situa tie in de kerk kunnen bijdra gen door eensgezinder te zijn. „Hoe kunnen mensen naar bisschoppen luisteren, als die niet eens naar elkaar luiste- SIGRID MUUSSE Het staatspersbureau Tass verspreidde eerder deze maand foto's van de paasviering in de Rus sisch Orthodoxe Kerk. FOTO: TASS DEN HAAG De Ameri kaanse onderminister voor de mensenrechten, Richard Schifter, constateert een soe peler houding van de Russi sche autoriteiten tegenover de godsdienst. Sinds 1917 konden de gelovigen alleen binnen het kerkgebouw hun geloof uiten, maar sinds kort is er een „grijze zone" van activi teiten buiten het kerkgebouw die oogluikend worden toege staan. Aan de discriminatie van gelovigen op maatschap pelijk gebied is echter volgens Schifter nog niets veranderd. Een belangrijke toetssteen voor het beleid van de Russi sche regering op het gebied van de godsdienstvrijheid is volgens Schifter, of zij zal gaan toestaan dat kinderen ook buiten het gezin gods dienstonderricht kunnen krij gen. Voor de gelovigen is het een belangrijke wens. Schifter was sceptisch over de resultaten van de 'stille diplo matie' die de Wereldraad van Kerken inzake schendingen van de rechten van de mens in de Sovjetunie toepast. „Ik ken geen enkel geval waarin deze aanpak succes heeft op geleverd", zo zei hij. Hij meende dat het openlijk aan de kaak stellen van schendin gen van de mensenrechten meer resultaten heeft opgele verd. Tot de leden van de Wereldraad behoort de Rus- sisch-Orthodoxe Kerk, waar een aantal dissidente priesters als Gleb Jakoenin en Georgij Edelstein scherpe kritiek heb ben op het beleid van de bis schoppen die in hun ogen veel te nauw met de regering sa menwerken. Schifter consta teerde dat deze disssidenten onder de jonge priesters veel aanhang hebben, maar dat zij door de leiding van de kerk vrijwel worden genegeerd. Weigel wilde geen moreel oordeel geven over het beleid van patriarch Pimen en de bisschoppen, maar hij noemde het een „morele plicht" van het westen het openlijk op te nemen voor de dissidente priesters. Deze openlijke steun vormt naar zijn opvatting geen belemmering voor de 'stille diplomatie' die soms no dig is om voor individuele mensen verbetering van hun situatie te bereiken. Nederlands Hervormde Kerk Benoemd tot secretaris van de commissie voor het beroe- pingswerk (part-time) A.J. Bijl te Meppel, die deze benoe ming heeft aangenomen en die tevens de benoeming tot scriba van de provinciale kerkvergadering Zeeland (part-time) heeft aangeno men. Beroepen te Hindeloopen (Herv. Geref. federatie) J.H. Brouwer, kand. te Groningen; te Den Ham drs. W. van Laar, II. zendingspredikant te Chili, wonende te Eemnes te Was- pik(toez.) D. van de Streek, kand. te Oldenbroek Bedankt voor Hendrik Ido Ambacht B. Gijsbertsen te 's Gravendeel. Beroepen te Hindeloopen (Herv. Geret. federatie) J.H. Brouwer, kand. te Groningen: te Den Ham drs. W. van Laar, l.l. zendingspredi kant te Chili, wonende te Eemnes - Gereformeerde Kerken naar Diemen-Watergraafs- meer-Bijlmer drs. C.H.W. van den Berg te Lexmond en Ameide. Gereformeerde Kerken vrij gemaakt Beroepen te Middelburg A. de Snoo te Harderwijk; be dankt voor Bedum H. van den Berg te Assen-Zuid; voor Groningen-Noord W. Triem- stra te Utrecht-Centrum; voor Hoogeveen Cl. Stam te Fer- gus(Ontario, Canada) voor IJ- muiden A.J. Minnema te Blija-Holwerd. Christelijke Gerreformeerde Kerken Beroepen te Bennekom A. van Ek, kand. te Ernst; te Le lystad i.c.m. de Ned. Geref. Kerk J. van Mulligen te Am sterdam; te Urk (Maranatha- kerk) P. den Butter te Middel- harnis; aangenomen naar Ro zenburg C.D. Affourtit, l.l. zendingspredikant te Zuid- Afrika, wonende te Leiden. Bedankt voor Middelburg drs. C.W. Buijs te Veenen- daal(Bethelkerk). Delicate even wichtsoefen risl is l Hoewel de kiezers in Nieuwcaledonië slechts eenLn naai effect kunnen uitoefenen op de grote finale i)nt. Franse presidentsverkiezingen op 8 mei heeft de (soiatsi sche) president, Francois Mitterrand, toch maar vast ging ondernomen de in meerderheid conservatieve van dat overzeese gebiedsdeel uit te schakelen. Hij, verkiezingen ongeldig laten verklaren omdat afgelopi^ dag als gevolg van aanslagen door Kanaken (de oorsp lijke bewoners) een groot aantal stembureaus dicht blijven. En hoewel de situatie in Nieuwcaledonië op ment weer betrekkelijk rustig is, zullen de activisten tweede verkiezingsronde op 8 mei vrijwel zeker opni actie komen. ilii iml 7 ist Mitterrand neemt geen enkel risico hoewel dei ronde hem in een comfortabele uitgangspositie he bracht. Weliswaar bleef ook het door hem behaaldt menpercentage enigszins beneden de verwachtingen een aanzienlijk zwaardere klap moest de rechtse kaf Jacques Chirac incasseren. Als regeringsleider heeft per één op de vijf Fransen kunnen overtuigen van zijl citeiten om straks Matignon, de ambtswoning van mier, te ruilen voor het Elysée van de president. 3R Op het eerste gezicht kan de zittende president Mitt[?( de overwinning nauwelijks meer ontgaan, zodat de waardige politieke voordeurdeling, de „cohabitatioi een linkse president pn een rechts kabinet, zou worden voortgezet. Maar zondag -is opnieuw geblek voorspellingen in de politiek uiterst riskant zijn, zei verkiezingsprofeten die er met behulp van moderne ters hun beroep van maken. De verkiezingen leverde wat verrassingen op. De pijnlijkste was het onverwacht grote aantal stemnjwe de extreem-rechtse kandidaat Jean Marie le Pen op zioxj te verenigen. Ruim veertien procent van de "Franse lvo< wenst blijkbaar een programma te steunen waarvan nor delingenhaat, ongebreideld nationalisme en andere rae meer openlijke fascistische kenmerken de voornaamlooi grediënten zijn. Zij stemden op een man die de dem „een lege dop" noemt en de doodstraf desnoods i?n guillotine opnieuw wil invoeren. jdie Bij de parlementsverkiezingen twee jaar geleden, Pen minder dan tien procent van de stemmen kreeg algemeen aangenomen dat zijn Front National, dat do andere partijen als een paria werd gemeden, al op zijn was. Niet alleen blijkt dat niet juist te zijn, maar op de andere manier zal het Front National al een stempel'L ken op de campagne voor de volgende ronde op 8 m<T| )lai De Gaullisten kunnen eigenlijk niet om Le Pen hee^1' dat zijn zorgwekkend grote aanhang samen met de centrum-rechtse partij van Raymond Barre onr>, is om premier Chirac aan voldoende stemmen te heljlijk Pen heeft al verklaard dat hij een voor Chirac positief advies zal geven indien deze bereid is zich eveneei herinvoering van de doodstraf uit te spreken en bovT belooft hard te zullen optreden tegen „het teveel aan h landse arbeiders". INDIEN Chirac zijn principes niet verloochent en 'kele concessie doet, zullen de aanhangers van Le Peil gaan stemmen. Dan staat de overwinning van Mittef vast, maar de socialistische president zal dan ongehf worden voorgehouden dat hij zijn zege te danken heeT Le Pen. De komende weken worden voor beide presi) kandidaten een delicate evenwichtsoefening. Af en toe zon. DE BILT (KNMI) Een ho- gedrukgebied waarvan het centrum boven zuid-Skandi- navie ligt, beheerst het weer in een groot deel van noord- Europa. Door dit hogedrukge- bied wordt uit het oosten kou de lucht naar ons land ge voerd. Hierin komen wolken velden voor waaruit echter vrijwel nergens regen van eni ge betekenis valt. In de nacht daalt de temperatuur tot vlak bij of iets onder nul, waarbij het vlak aan de grond nog en kele graden kouder wordt. Op langere termijn wordt het weer minder standvastig. Te gen het weekeinde neemt de kans op regen toe waardoor de temperatuur geleidehjk hoger wordt. De kans op vorst is dan erg klein. Weersvooruitzichten voor de Europese landen, geldig voor morgen en donderdag: Zuid-Seandinavië: Zonnig en koud. Middagtemperatuur van 4 graden meer naar het noor den tot 7 graden in het zuiden en westen, 's Nachts lichte vorst. Britse Eilanden: Wolkenvel den en droog, in het zuidoos ten zonnig. Middagtempera tuur van 10 graden in het noordoosten tot 13 graden in het zuidwesten. Üenemarken, noord-Duitsland en Benelux: Perioden met zon, maar ook wolkenvelden. Droog. Middagtemperatuur van 8 graden in Denemarken tot 11 graden in het zuidwes ten. ide van het land af en to vooral in het noordv Middagtemperatuur v; graden in Normandie graden in het zuiden. Midden- en zuid-Duitsla^ zuid-Duitsland mogelijk In het midden ook af - zon. Middagtemperatuui 14 graden. Alpengebied: Half tot bewolkt en af en toe watp1 of een bui, het meeste zuidzijde. MiddagtempeL aan de noordzijde in den rond 13 graden, de 17 graden. Spanje. Portugal: In het nw den half tot zwaar beworz'ó droog, meer naar het ;ere vrij zonnig. Middagter 'nc tuur van 16 graden i noorden tot 23 graden zuiden. Italië, Joegoslavische fg Veranderlijke bewolking v en toe regen, vooral in vlakte. Middagtempe u van 17 graden in de Po?t tot 21 graden in zuid-Ita, r Dc Bilt Eelde Eindhoven Den Helder GRATIS ELKE WOENSDAG DE BIJLAGE BIJ UW KRANT MET INFORMATIE OVER FILMS,MUZIEK THEATER, RECREATIE,EXPOSITIES EN EEN COMPLETE AGENDA

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1988 | | pagina 2