Kerkelijk solidariteitsfonds grote steden
GOP wil macht Vaticaan ondergraven
Vaticaanse bibliotheek laatste
grote jachtgebied voor geleerden
CcidócSouian
>weer
'GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
kerk
wereld
Protest tegen
stuk over rol kerk
in nazi-Duitsland
Revalidatie W
fonds
fieidaeSoinmit
MAANDAG 25 APRIL 1988 PA® 11
Bijbelgenootschappen kunnen vraag naar bijbels niet aan
HAARLEM De ruim honderd bijbelgenootschappen in de
wereld kunnen de vraag naar bijbels niet aan. Vorig jaar wer
den 24 miljoen bijbels en nieuwe testamenten geleverd, maar
vooral in de Derde Wereld is de vraag veel groter dan het aan
bod. Dat blijkt uit cijfers van de wereldbond van bijbelgenoot
schappen in Stuttgart. De bijbelgenootschappen hebben behal
ve bijbels en nieuwe testamenten ook 30 miljoen losse bijbel
boeken uitgegeven, vaak in talen waarin nog geen volledige
bijbel beschikbaar is. Voorts zijn 56 miljoen bijbeluitgaven in
eenvoudige taal verschenen voor mensen die alfabetiserings
cursussen volgen. In veel Derde Wereldlanden wordt gemid
deld vijf gulden toegelegd op elke geleverde bijbel.
PTL verliest recht op belastingvoordelen
ATLANTA De omroep „Praise the Lord" (PTL) van televi
sie-evangelist Jim Bakker heeft vrijdag de belastingvoordelen
verloren die in de Verenigde Staten voor de meeste religieuze
instellingen gelden. De beslissing van de inspectie betekent on
der meer dat de PTL-gelovigen hun giften aan het televisiesta
tion niet meer kunnen aftrekken van hun inkomen, wat het
minder aantrekkelijk maakt geld aan PTL te schenken. PTL
kreeg het vorig jaar moeilijk, toen Jim Bakker werd gedwon
gen toe te geven dat hij overspel had gepleegd. Vervolgens
vroeg PTL faillissement aan en is nu bezig een andere juridi
sche structuur voor de organisatie te bedenken.
Tegenspoed is moeilijk
te dragen, voorspoed
nog moeilijker
INITIATIEF HERVORMDE SYNODE:
DOORN De Hervorm
de synode heeft zaterdag
aangedrongen op een so
lidariteitsfonds voor
armlastige gemeenten in
de grote steden. Met al
gemene stemmen nam
de synode tijdens de
voorjaarsvergadering te
Doorn een desbetreffen
de motie van ouderling
M. Geleijnse uit Rotter
dam aan.
De synode wijdde een in
formatieve bespreking
aan de nota van het be
raad grote steden, waarin
vertegenwoordigers uit
Hervormd Amsterdam,
Rotterdam, Den Haag en
Utrecht zitting hebben.
Gezien de „verontrustende
situatie" in de grote steden
dient de synode slagvaardig
te handelen omdat het on
verantwoord zou zijn in de
steden de zaken op hun be
loop te laten, aldus de nota.
Er rees ook protest tegen dit
sombere beeld: er gebeuren
immers nog allerlei 'leuke
dingen', er groeit een nieuwe
kerk van onderop, zo betoog
de de Haagse predikant ds. J.
Wilzing, die met deze opmer
king de handen op elkaar
kreeg.
De formele regelingen over
bijvoorbeeld wijkgrenzen en
ambten staan vaak haaks op
de werkelijkheid van de
kerk in de grote stad. Wat
niet mag van de kerkorde
blijkt soms de enige moge
lijkheid om de kerk op een
bepaalde plek draaiende te
houden.
Het moderamen (bestuur)
van de synode had ernstige
kritiek op het voorstel de
binding van wijkgemeente
aan de predikantsplaats los te
laten en de sacramentsbedie
ning aan ouderlingen en
kerkvoogden toe te vertrou
wen. Het moderamen vroeg
zich af of de gemeenten en
de Kerk als geheel ermee ge
diend zouden zijn wanneer
onbevoegden zonder adequa
te opleiding de dienst van het
woord zouden verzorgen.
Ook het voorstel van predi
kanten flexibel inzetbare
functionarissen te maken, die
bovendien niet aan een wijk
gemeente zijn gebonden, on
dervond kritiek van het mo
deramen.
Later dit jaar komt de synode
op de kwestie terug.
Amerikaanse bisschop
op bezoek bij Castro
HAVANNA Cuba is bereid
de politieke gevangen vrij te
laten als zij een visum voor
de Verenigde Staten krijgen.
Dit heeft kardinaal John
O'Connor, aartsbisschop van
New York, verklaard tijdens
zijn bezoek aap Cuba. Het is
voor het eerst sinds 1959 dat
een Amerikaans bisschop
Cuba bezoekt.
O'Connor sprak twee uur
lang met de Cubaanse leider
Fidel Castro. De regering is
bereid de bemiddeling van de
RK Kerk bij de vrijlating van
de politieke gevangenen te
accepteren. Er zouden vol
gens Castro 453 politieke ge
vangenen zijn.
Fidel Castro en bisschop O'Connor tijdens de begroeting
MUNCHEN De opvoering
van Rolf Hochhuths toneel
stuk „Der Stellvertreter"
over de rol van de katholieke
kerk in nazi-Duitsland is
verstoord door een deel van
het publiek.
De premiere van „Der Stell
vertreter" in het Munchense
Regententheater werd onder
broken door bezoekers die
„Niet waar" en „Genoeg"
riepen. Hen werd het zwijgen
opgelegd door andere toe
schouwers, die de spelers aan
AMERSFOORT De macht
van het Vaticaan ondergra
ven door deze te negeren en
op eigen initiatief pastoraal
werkzaam blijven. Dat zijn
enkele beleidsvoornemens
voor de komende jaren van
de vereniging voor gehuwd
en ongehuwd priesterschap
(GOP).
Voorzitter Evert Verheijden
wees tijdens de jaarvergade
ring zaterdag in Amersfoort
op het feit dat de gemiddelde
leeftijd van de Nederlandse
parochiepriesters momenteel
volgens officiële cijfers al
ruim 54 jaar is. Over tien jaar
zal daarom het aantal paro
chiepriesters met 60 procent
zijn verminderd. Dan zijn er
gemiddeld twee priesters per
vijf parochies.
De import van buitenlandse
priesters, bijvoorbeeld zoals
in het aartsbisdom Utrecht
uit Polen, biedt volgens hem
geen oplossing. Het is zelfs de
verkeerde oplossing van de
impasse.
Verheijden riep de GOP-le-
den op zelf aan de slag te
gaan. „We zijn verplicht ei
gen „loei pastorales" (vind
plaatsen van pastoraat) op te
zoeken, samen met anderen
die erom vragen". Hij zag
geen heil in pogingen om het
probleem van het verplichte
priestercelibaat op te lossen
door gesprekken met de ker
kelijke autoriteiten: „Hun be
doeling is niet je in te scha
kelen, maar je te laten voelen
dat de Vaticaanse kerk je
eventueel barmhartig wil
vergeven, meer niet".
Het GOP plaatst zich na
drukkelijk in de rij van ver
nieuwingsbewegingen in de
samenleving en de geloofsge
meenschap en wil daarin^en
pastoraat realiseren waarbij
het sacrale aspect wordt inge
ruild voor het pastorale. We
moeten, aldus Verheijden, de
gedachte laten varen dat een
gewijd priester een zekere
pastorale meerwaarde heeft,
ondanks alle voorgewende
nederigheid. Het pastoraat
Tijdens de jaarvergadering
werd ook bekend gemaakt
dat de internationale federa
tie van gehuwde priesters te
Parijs, waarbij circa 20 lan
den zijn aangesloten, besloten
heeft over twee jaar een in
ternationaal congres te hou
den over het kerkelijk ambt.
Dit congres zal plaats hebben
in Nederland en het GOP
heeft daarvan de organisatie
op zich genomen.
het eind van de opvoering
een lange, staande ovatie ga
ven.
„Der Stellvertreter" (De
Plaatsvervanger) werd in
1963 geschreven en bracht
Hochhuth internationale be
kendheid als een van de be
langrijkste Duitse toneel
schrijvers. In het stuk wordt
paus Pius XII en de katholie
ke geestelijke verweten dat
zij zich niet hebben verzet te
gen de nazi-misdaden jegens
de joden; de titel duidt op de
paus, Gods plaatsvervanger
op aarde. Er wordt min of
meer betoogd dat zij die ble
ven zwijgen over de nazi
misdaden, hun morele plicht
hebben ontlopen.
neelgezelsehap om het stuk
weer op de planken te bren
gen. Eerder deze week gaf de
kardinaal een verklaring uit,
waarin stond dat Hochhuths
lezing van de kerkelijke hou
ding in nazi-Duitsland „on
juist is gebleken". „Der Stell
vertreter" wordt slechts zel
den opgevoerd in Beieren,
een zeer katholieke streek.
Vroegere
aartsbisschop
Canterbury overleden
LONDEN Lord Ramsey, de
vroegere aartsbisschop van
Canterbury, is zaterdagmor
gen vroeg op 83-jarige leef
tijd overleden.
Ramsey was aartsbisschop
van 1961 tot 1974. Als hoofd
van de Anglicaanse kerk is de
aartsbisschop van Canterbu
ry de geestelijk leider van 70
miljoen Anglicanen in de hele
wereld. Ramsey werd opge
volgd door Donald Coggan,
die op zijn beurt in 1980 met
pensioen ging en plaats
maakte voor de huidige
aartsbisschop, Robert Run
de.
Tass-directeur op
audiëntie bij de paus
VATICAANSTAD Paus
Johannes Paulus II heeft za
terdag de onderdirecteur van
het Sovjet-persbureau Tass,
Anatoli Krassikov, in privé-
audiëntie ontvangen. Over
de inhoud van het gesprek,
dat slechts tien minuten
duurde, werden geen mede
delingen verstrekt.
Krassikov heeft jarenlang als
Tass-correspondent in Rome
gewerkt. Afgelopen woens
dag zei hij dat de betrekkin-
jen tussen de Sovjetunie en
iet Vaticaan de laatste tijd
zijn verbeterd.
De Sovjetunie heeft de paus
echter niet uitgenodigd om
de viering van het 1000-jarig
bestaan van de Russisch-Or-
thodoxe Kerk in juni bij te
wonen. Het zint Moskou niet
dat de RK Kerk de na-oor-
logse grenzen van de Sovjet
unie nog steeds niet heeft er
kend.
VATICAANSTAD Voor
geleerden en studenten is de
bibliotheek van het Vaticaan
misschien wel het laatste gro
te jachtgebied waar zij een
grote schat kunnen opdelven.
De boeken zijn wel in kaart
gebracht, maar nooit uitput
tend onderzocht en de
150.000 manuscripten tek
sten op boomschors, papyrus,
perkament en papier kun
nen voor de oplettende lezer
nog altijd iets volkomen
nieuws opleveren.
Sinds paus Leo XIII aan het
eind van de vorige eeuw de
regels voor toegang tot de bi
bliotheek versoepelde, heb
ben specialisten uit tal van
landen de weg naar de toe
gangsdeuren in het hart van
Vaticaanstad gevonden. Het
binnenterrein, eens het pri-
vé-terrein van de monsignori
van de Curie, herbergt tegen
woordig tussen de 150 en 200
wetenschappelijke onderzoe
kers per dag. Evenals de mu
sea in Rome is ook de biblio
theek alleen 's ochtends
open. De onderzoekers zitten
in een helder verlichte lees
zaal aan antieke houten ta
fels onder een plafond met
fresco's uit de renaissance.
Als men goed luistert, hoort
men het zacht de bladzijden
omslaan. Hier maken weten
schappelijke onderzoekers
carrière.
Een paar weken geleden ver
diepte een jezuïet uit India
zich in een tekst op een stuk
vastgenaaide boomschors van
2,5 bij 100 centimeter. Het
350 jaar oude document, vol
vreemde tekens, was belang
rijk voor zijn studie over de
Malayalamtaal in India.
Een Chinese onderzoeker,
net in Rome aangekomen,
kreeg een rondleiding. Hij
wilde een paar van de vele
manuscripten onderzoeken
die in de zeventiende eeuw
door onder anderen de be
faamde missionaris Matteo
Ricci uit China naar Rome
zijn overgebracht. Een vrouw
uit Italië zocht in het kaart
systeem ijverig naar een edi
tie uit 14/7 van Dantes Divi-
na Comedia. Zij had dat boek
nodig omdat het in de kant
lijn aantekeningen bevat van
de dichter en humanist kar
dinaal Pietro Bembo, over
wie zij een proefschrift voor
bereidt.
Een hoogleraar of iemand die
een proefschrift voorbereidt,
hoeft niet veel moeite te
doen om in de bibliotheek te
worden toegelaten. Hij of zij
moet zich kunnen identifice-
De Vaticaanse
bibliotheek. Op
de voorgrond de
Obstenrijkse
kardinaal
Stickier, de
vroegere
bibliothecaris
van de
bibliotheek.
FOTO: PR
ren (een aanbevelingsbrief
van een universiteit kan veel
nut hebben) en moet kunnen
uitleggen waarom bestude
ring van manuscripten uit de
bibliotheek voor het onder
zoek van wezenlijk belang is.
Een bezoeker moet eerst
langs de „bergkamer" voorbij
het standbeeld van St. Tho
mas van Aquino. Daar moet
hij de tas, jas en paraplu in
een kastje opbergen alvorens
de bibliotheek binnen te
gaan. Het is een veiligheids
maatregel, hoewel het maar
zeer zelden gebeurt dat er
iets uit de bibliotheek wordt
gestolen.
In de leeszaal staan op elke
tafel de regels voor het ge
bruik van de boeken en ma
nuscripten vermeld. Zo mag
de lezer bij het omslaan van
een pagina geen pen in de
hand hebben en moet het
boek altijd op de boekhou
ders blijven liggen. Verder
mogen bezoekers niet met
hun vinger „meelezen".
Elke bezoeker krijgt twee
houten pinnen waarin de
boekhouders passen. Daarom
zal men in de Vaticaanse bi
bliotheek nooit het gekraak
van de rug van een boek ho
ren. Geen van de manuscrip
ten of boeken kan natuurlijk
uit de boekhouders worden
gehaald, maar zij kunnen wel
gefotocopieerd worden. Som
mige ziin zelfs op microfilm
beschikbaar.
Op dit moment overweegt de
leiding van de bibliotheek de
invoering van een computer
project dat de toegang tot de
manuscripten enorm zou ver
gemakkelijken en misschien
een reis naar Rome overbo
dig zou maken. Verstopt ach
ter stapels oude lijsten be
vindt zich het computercen
trum dat pas twee jaar oud is.
Nu kan een handvol mede
werkers informatie geven
over alle aanwinsten. Maar
als het project doorgaat, zou
het gehele bestand van boe
ken en manuscripten in de
computer worden opgeslagen.
Volgens het hoofd van de bi
bliotheek, pater Leonard
Boyle, zullen drie medewer
kers daar tien jaar voor nodig
hebben. Het projéct zou 5
miljoen dollar (ruim 9 mil
joen gulden) kosten. Een be
slissing over het doorgaan
van het project is binnen een
paar maanden te verwach
ten.
Het duurt ongeveer een
kwartier voordat een boek of
manuscript is gevonden. Vele
ervan zijn al tientallen jaren
niet aangeraakt, maar zelfs
de beroemdste en meest ge
raadpleegde werken kunnen
iets nieuws opleveren. Zo
sloeg een Amerikaanse hoog
leraar vorige zomer de „Pala-
tijnse Vergilius" open, een
boek dat al door vele classici
is geraadpleegd. Maar door
de manier waarop het zon
licht de leeszaal binnen
kwam, werd deze keer een
noot in de kantlijn zichtbaar.
De hoogleraar ontdekte bij
nadere bestudering maar
liefst meer dan 700 van deze
bijna onzichtbare, inktloze
noten. Hij bereidt nu een pu-
blikatie over deze belangrijke
ontdekking voor. De noten
blijken namelijk een uniek
commentaar op Vergilius uit
de negende eeuw 'op te leve
ren.
Ook schoonmaaksters doen
soms een belangrijke ontdek
king. Toen pas geleden een
plank met boeken werd ver
wijderd, ontdekten zij een
zak met vellen papier uit de
jaren '60 van de vorige eeuw.
Het bleek te gaan om een
unieke collectie van schot
schriften tegen de paus, voor
zien van satirische tekenin
gen. Boyle denkt dat de tas
daar is neergezet door een
medewerker van de biblio
theek en daarna in vergetel
heid is geraakt. Nu behoren
zij tot de collectie.
Dat maakt duidelijk waarom
de bibliotheek van het Vati
caan zo verleidelijk is voor
de studenten en hoogleraren
die hier hun tijd doorbren
gen: in deze schat aan bron
nenmateriaal is veel meer te
vinden dan op het eerste ge
zicht lijkt.
Dolmans kruistocht
Er hoeft uiteraard niet te worden getwijfeld aaïtÉ
woorden van kamervoorzitter Dolman, dat hij tevoren
leg heeft gevoerd met kamerleden van CDA, VVD en
over de toespraak die hij vorige week heeft afgestoken
rael, dat zijn veertig jarig bestaan herdenkt. Met die i
heeft hij echter de bevreemding over de gang van zakei ef
weggenomen.
NlET zozeer gaat het daarbij over wét Dolman heeft ge»r
maar wel over zijn pretentie te spreken namens het N
landse volk en over de bijzondere situatie die op dat mo
tussen ons land en Israel bestond. Nadat premier Lubbt y
minister Van den Broek hadden moeten afzien van hu
plande trip naar Israel wekte de kamervoorzitter sterk j
druk de rol van de thuisgebleven regeringsdelegatie o\ j
willen nemen.
Hu vertolkte de gemengde Nederlandse gevoelens b|
Israëlische staatsjubileum: vreugde over het voortbe|g
van een joodse staat die zoveel stormen moest doorstaa
tegelijk bezorgdheid over de toekomst van Israel dat ie
heug en meug de oneigenlijke rol van bezettingsmacht s
in Gaza en op de Westelijke Jordaanoever. Daarbij ver!
de hij te spreken „namens het volk dat ik vertegenwooi
De voorzitter van de Tweede Kamer kan in voorkom
gevallen zijn (PvdA-)kiezers of het Nederlandse parket
vertegenwoordigen en als het zo uitkomt ook wel „het v e
al hebben we daar in eerste instantie de regering voor
dens het privé-bezoek, waarvoor hij was uitgenodigd
het Israëlische Rode Kruis, vertegenwoordigde hij echte
sluitend en alleen meneer Dolman en kon hij hoogui ij
individuele opvattingen ten beste geven. De zo aan regeia^
voorschrifterf^gehechte kamervoorzitter moet niet verl^
zijn als hij daarover wordt gekapitteld.
DOLMAN heeft de algemene opinie van ons land e 'en
officiële regeringsstandpunt over veertig jaar Isra<^a'
over de Palestijnse kwestie inhoudelijk overigens wel 0|
weergegeven. Dat blijkt ook als zijn toespraak wordt vei
ken met de rede die premier Lubbers gisteravond in An eb
dam heeft gehouden. Maar Dolman heeft zich ten onr
een rol aangemeten die althans op dit moment niet de
DAT was des te pijnlijker omdat het de schijn wekte
hij namens het parlement een diplomatiek karwei vaiv
kabinet heeft willen afmaken. Zo'n vermenging van ve
woordelijkheden is uit den boze. Juist van de voorzitter 10t
de Kamer, die als geen ander de staatsrechtelijke balanEan
sen regering en parlement in evenwicht behoort te hoi f
zou men zo'n uitglijder niet verwachten.
HET is los daarvan de vraag in hoeverre dragers van en
bare ambten op persoonlijke titel politiek geladen boodsce
pen in hun reiskoffer moeten meenemen. Publieke furn
narissen die ergens op privé-bezoek gaan, doen er goeden<
de officiële circuits te vermijden. Als ze er toch versch
en hun mond niet kunnen houden, dienen ze zich bij
keur te beperken tot borrelpraat.
en toe zon, vooral meer
noorden. Middagtemperatuur v itlé
tot 14 graden.
Alpengebied: half tot zwaar bei e
Af en toe wat regen of enkele Ie
het meest aan de Alpen-zuii et
Middagtemperatuur in de dale rini
de noordzijde tot 13 en de zui
soms tot 17 graden.
Spanje. Portugal: in het noorde en
tot zwaar bewolkt en hier en loc
een bui, meer naar het zuide igd
zonnig. Middagtemperatuur v a(
graden in het noorden via 19 g
het midden tot 20 a 24 grada'
zuid-Portugal.
het zuiden e
Wolkenvelden
DE BILT (KNMI) - Er komt
meer bewolking maar het
blijft droog. Langzaam dringt
bewolking van de Noordzee
naar het zuiden op. Dinsdag
zijn er wolkenvelden waar
door de temperatuur in de
nacht minder laag wordt dan
de voorgaande nachten. Over
dag komt er nog niet veel ver
andering in de temperatuur.
Dit weer wordt bepaald door
een hogedrukgebied waarvan
het centrum boven het noor
den van de Noordzee ligt. Aan
de zuidflank hiervan dringt
iets vochtiger lucht ons land
binnen, waardoor de bewol
king ontstaat. Op iets langere
termijn vormt zich in de bo
venlucht een kleine storing
die op het eind van de week
bij ons beheerst.
Weersvooruitzichten voor di- Rotterdam onbow.
verse Europese landen, geldig vhsLmgen tbewT'
voor dinsdag en woensdag: zd Limburg onbew.
Aberdeen regen
Athene niet ontv
Barcelona zw.bew.
Zuid-Scandinavie: zonnig en koud. Berlijn l.bew.
Middagtemperatuur van 4 graden Bordeaux mist
meer naar net noorden tot 8 graden Srli^se' kniÏ!fw"
in het zuiden en westen, 's Nachts 5ub^ew:
lichte, landinwaarts "soms matige
Italië. Joegoslavische kust: v
lijk bewolkt. Vooral in de m
avond plaatselijk regen of buie
meest landinwaarts in berga
gebieden. Middagtemperatuur
graden in het noorden tot 21 jrc
in zuid-Italie.
S 'v
l!lw
WEERRAPPORT HEDENMORGEN
Weer Max Min
Amsterdam l.bew. 10 I
il:
Britse Eilanden: in Ierland veel be
wolking en vooral in het westen eni
ge regen. In Groot-Brittannie droog
en vooral in het zuidoosten zon. Mid-
dagtmeperatuur van 10 graden in het
oosten tot 14 graden in het zuidwes-
Denemarken, noord-Duitsland en
Benelux: flinke perioden met zon,
maar ook enkele wolkenvelden.
Droog. Middagtemperatuur van 8
graden in Denemarken tot 11 graden
meer naar het zuidwesten.
Frankrijk: dinsdag in het midden en
zuidoosten plaatselijk buten, overi
gens af en toe zon, vooral in het
noordwesten. Middagtemperatuur
van 12 graden in het noordwesten tot
17 graden in het zuiden.
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Luxemburg onbew.
Ui!-:
eef
3 am<
DE
Al meer dan 25 jaar helpt het NRF hun gelijke
kansen te geven door financiële steun aan
honderden projekten in Nederland.
Helpt u mee? Ja, toch zeker! GIRO 953
Nationaal
Voor informatie:
J. F. Kennedylaon 101
3981 GB BUNNIK
tel.:03405-63244
