Mysterieus hotel met diamanten
goud en een geheime „negende"
final#
■CeidóeSouACWit
In de polder werd turf niet gestoken maar gemaakt
Vakantietips voor krappe beurs
Verlichte grachten
Humor onder druk
Honderden tips voor dagtochten
Ervaring in Afrika
Museum-boot
Vitrine" vol musea
ZATERDAG 23 APRIL 1988 PAGINA 25
De sultan van Oman
heeft zijn land
kortgeleden
opengesteld voor
toeristen. Arke Reizen
zag wel wat in toerisme
naar dit wonderlijke
land en dook in het gat
met de KLM, die sinds
enkele jaren
lijndiensten uitvoert op
de hoofdstad Muscat.
Een vakantie in Oman
is mogelijk vanaf 1507
gulden voor vijf dagen
logies in Al Bustan
Palace (twee personen).
Vijftien dagen in dit
paleis komt op 2502
gulden. Er zijn ook
rondreizen door Oman,
desgewenst in
combinatie met een
aantal dagen in de
Verenigde Arabische
Emiraten (Khor
Fakkan, Abu Dhaby,
Sharjah of Dubayy).
Oman is onder meer
bekend om z'n zilver.
De eerste toeristen die
Arke naar Oman
bracht, kwamen terug
met prachtige
armbanden van het
puurste zilver. Het land
is ook bekend om de
beroemde wierook van
de frankincense-boom,
de wierook uit het
bijbelse rijtje „goud,
wierook en mirre". Al
mag de reis naar Oman
niet goedkoop zijn, het
prijsniveau van eten en
drinken ligt niet veel
hoger dan het
Nederlandse. In de
hotels wordt
overvloedig alcohol
geschonken, daarbuiten
is er moeilijk aan te
komen.
Al Bustan Palace, juweel van een hotel aan de Golf van Oman.
MUSCAT - Hotels in Nederland
worden keurig volgens de regels ge
bouwd, niet te hoog, niet te breed.
En met het idee om winst te ma
ken, uiteraard. Ergens in het Mid
den-Oosten, om precies te zijn in
Omans mystieke hoofdstad Mus
cat, staat een hotel waarvan duide
lijk is dat de bouwers nog nooit
van die Nederlandse basisprincipes
hebben gehoord.
Met een overvloed aan ruimte en een
volle buidel is daar het Al Bustan Palace
gebouwd, waarvan de kosten nooit zul
len kunnen worden terugverdiend. Een
hotel met geheime liften, met een vol
strekt van de buitenwereld afgesloten ne
gende verdieping, met goud, met dia
manten. Een mysterieus hotel waarvoor
speciaal een weg van acht kilometer
moest worden aangelegd en waarvoor
tweehonderd Omani het veld moesten
ruimen.
Een bijzonder bouwwerk dus. En som
migen zeggen dat het hotel dagelijks een
halve ton verlies lijdt. Erg? Helemaal
niet, vindt de eigenaar, sultan Qaboos
bin Said van Oman. Zolang het hotel
maar eens in de drie jaar drie maanden
gereserveerd kan worden voor de verga
dering van de leiders van de samenwer
kende Golfstaten, de GCC. De sultan
was zo blij dat het bouwwerk in '85 op
tijd klaar was, dat hij het hele London
Symphony Orchestra uitnodigde om bij
de opening in de immense concertzaal
van het hotel voor hem en zijn familie
te komen spelen. En reken maar dat het
orkest ervoor naar Oman kwam en in de
mooiste kamers van het Al Bustan lo
geerde.
Luxe suite
In Muscat, aan de zuidkust van het Ara
bisch schiereiland, betaal je voor een uit
de kluiten gewassen suite een slordige
vijftienhonderd gulden per nacht. Daar
krijg je wel het een en ander voor terug:
drie zitkamers, een stuk of vijf slaapka
mers, even zo veel badkamers met Ita
liaans marmer en gouden handdoeken
rekjes, een keuken, een eetkamer, par
ketvloeren, dikke kleden op de vloer,
Chinees porcelein op het nachtkastje,
een aparte lift, uitzicht over de indigo
gekleurde Golf van Oman en een aparte
ingang voor eventueel meegebracht per
soneel.
Maar dat is niet het bijzondere aan het
Al Bustan Palace Hotel, erkent general
manager Heinrich Pannen. Want er zijn
over de hele wereld wel hotels te vinden
die voor hun kapitaalkrachtige gasten
voor astronomische bedragen suites re
serveren met meerdere kamers en bad
kamers met gouden kranen. „Ik ben pas
één keer op de negende verdieping ge
weest en dat bezoek was nog erg kort",
snijdt Pannen het netelige onderwerp
aan. Pijnlijk ook. Want al is hij de hoog
ste baas van het hotel, de kwestie is:
Herr Pannen mag er niet komen. Die
negende en tevens hoogste verdieping
van het Al Bustan is en blijft gereser
veerd voor de sultan van Oman en zijn
familie. Helaas heeft de koninklijke
hoogheid nog nooit op de negende, gesla
pen. „En betaald wordt er ook niet",
zegt Pannen, die er blijk van geeft ook
niet helemaal het fijne van „die negen
de" te weten.
De dienaren van de sultan, alleenheerser
over Oman, zorgen ervoor dat het ge
heim goed bewaard blijft. Want een on
dernemende westerse bezoeker, die na
het diner in een van de schitterende za
len van het hotel er wel eens het fijne
van wilde weten, werd kortgeleden bij
het betreden van de negende fijntjes
weer de lift in gedrongen door dne be
wakers met machinegeweren. Geen spra
ke van dat de zakenman op de negende
zelf de verhalen kon checken over met
diamanten ingelegde salontafels en stoe
len.
Dat die ondernemende reiziger de weg
naar de negende had gevonden was op
zich al bijzonder. In de meeste liften is
het knopje „9" buiten werking, sommige
liften kennen dat cijfer niet eens. „Er
moeten meer liften in dit gebouw zijn
dan wij weten", voegt Renie, een Fili-
pijns personeelslid, nog wat aan de ge
heimzinnigheid toe. Wel is algemeen be
kend dat de negende verdieping vanaf
een speciaal parkeerterrein rechtstreeks
te bereiken is met een koninklijke lift,
groot genoeg om een flinke Cadillac in te
parkeren.
Het hotel is gebouwd naar een ontwerp
van een aantal Franse en Griekse archi
tecten. De lobby van het hotel heeft een
veertig meter hoog moskee-achtig dak,
waaraan aan de binnenkant wel duizend
lichtjes de Arabische nachthemel na
bootsen. De materialen, de tapijten en
versierselen zijn alle speciaal voor dit
hotel in onder meer Parijs, Venetié en
Turkije gemaakt. Alles werd met specia
le apparatuur nagezocht op microfoons
en zelfs op explosieven. Tijdens de acht
tien maanden die de bouw van het pa
leis in beslag nam waren de veiligheids
maatregelen bijkans draconisch. Alle
bouwers, tot aan de cementchauffeurs en
de stenendragers toe, waren in het bezit
van niet te vervalsen badges, die ze
voortdurend zichtbaar moesten dragen.
Geen onbevoegden het terrein op, tegen
geen enkele prijs. Het ging zelfs zo ver,
dat werkers die op een vrije dag vrien
den (zonder badge) meenamen naar de
bouwplaats om het wonder van Muscat
te bekijken werden opgepakt en bijna
een half jaar werden vastgehouden.
Paranoïde
Dat had alles te maken met de vergade
ring van de Golfstaten, die kort na de
opening van het hotel werd gehouden.
Elke mogelijkheid van spionage of een
aanslag moest worden uitgebannen. De
beveiliging van de leiders van de meest
explosieve regio van de wereld was ook
de reden van de vrij geïsoleerde ligging
van het hotel, ver buiten de stad, met
bijna onneembare bergen in de directe
nabijheid en een zee waarop iedere aan
valler onmiddellijk zichtbaar is. Zijn ze
paranoïde? Met een zo wankel even
wicht in Arabië is extra voorzichtigheid
op z'n plaats, menen Pannen en de zij
nen nu de hectische tijden van de bouw
achter de rug zijn.
Het is dus veilig slapen in Al Bustan,
ook al is het maar in een gewone vijf-
sterrenkamer, die nog altijd is ingericht
met handgemaakte Arabische tegeltjes
en is gehuld in oosterse sfeer. En
's avonds, voor het in slaap vallen, zal
de bezoeker misschien wel eens denken
dat de 250 gulden die een nacht in dit
hotel kost (overigens sinds kort via Arke
Reizen voor heel wat minder) toch wel
genoeg moet zijn om een beetje winst te
maken. Mis. Het is een publiek geheim
onder de Omani dat winst maken er
waarschijnlijk de eerste honderd jaar
niet in zit. Daarvoor heeft de bouw te
veel gekost: achthonderd miljoen gul
den. Alleen al om de rente te betalen
zou het hotel ruim twee ton winst per
dag moeten maken. En dan is het nog
niet uit de kosten, zeker niet nu er bin
nenkort nogeens tientallen miljoenen ex
tra moeten worden uitgegeven. Het vig
net van het hotel namelijk, dat in alle ta
pijten, wandversieringen, in vrijwel al
het stucwerk, in de spiegels en in het ka
pitale glas- en servieswerk terugkomt,
moet worden vervangen. De reden: de
hoge Arabische leiders toonden zich ont
stemd over het huidige hotel-logo. Dat
vertoont naar hun smaak te nadrukke
lijk gelijkenissen met een kruis, een
christelijk kruis misschien wel. En dat
kan niet in een land dat in het Hart van
de Arabische wereld ligt.
ARJEN VAN DER SAR
Wie niet veel geld heeft voor een vakantie, maar er toch een paar weken uit wil zijn,
zou zijn licht eens kunnen opsteken bij de ANWB. Die organiseert elk jaar landgoed
kampen op fraaie bos- en natuurterreinen. Vakantiegangers moeten er de handen
wel uit de mouwen steken en meehelpen bij het onderhoud van bos en heide. Als
tegenprestatie krijgen de „vakantiewerkers" kampeergelegenheid aangeboden, zodat
deelname aan zo'n landgoedkamp maar weinig kost. Dit is een van de vele tips uit
de brochure „Lekker op vakantievoor weinig geld!", die deze week in een oplage
van 150.000 exemplaren is verschenen. Het magazine is bestemd voor mensen die
krap bij kas zitten. Daarbij denken de samenstellers niet alleen aan mensen die
moeten rondkomen van een uitkering of het minimumloon, maar ook aan gezinnen
die om andere redenen weinig geld voor een vakantie hebben. Het 24 pagina's tellen
de magazine geeft behalve concrete goedkope vakantiemogelijkheden ook nuttige
adressen en een waslijst tips om de vakantie-uitgaven binnen de perken te houden.
De gids is geschreven door het Nederlands Bureau voor Toerisme, in samenwerking
met een aantal VVV's, het Nibud (Nationaal Instituut voor Budget Voorlichting) en
het Landelijk Overleg Werklozen (LOW).
Een deel van de grachten in Amsterdam is tot eind oktober 's avonds verlicht. Dit
jaar valt van de illuminatie met name te genieten langs de Herengracht en de Kei
zersgracht. Nieuw is dat niet alle gevels verlicht zullen zijn, maar gekozen wordt voor
de meest bijzondere en opvallende huizen. Ook de belangrijkste torens en monumen
ten in de binnenstad staan 's avonds in het licht van de schijnwerpers. Elke avond
vanaf zonsondergang tot 23.30 uur (niet op 4 mei) kan de bezoeker van de sfeervolle
verlichting genieten.
Onder de titel „Humor onder druk" toont het Bevrijdingsmuseum 1944 in Groesbeek
tot en met 23 mei een collectie spotprenten die tijaens de Tweede Wereldoorlog zijn
gemaakt en verspreid. Zelfs in de diepste duisternis van de Duitse overheersing bloei
de de humor. Met moppen en grappen hielden de Nederlanders het moreel hoog. Dat
was overigens zeer tegen de zin van de bezetters, die juist probeerden het moreel te
breken. Moppen tappen werd zelfs als een strafbaar feit beschouwd. Het vervaardigen
en verspreiden van een spotprent stond gelijk aan het plegen van sabotage. Ondanks
die zware tegendruk draaiden de illegale persen. Maar ook de Duitsers lanceerden op
grote schaal spotprenten. Daarmee probeerden zij bepaalde groeperingen, zoals de
koninklijke familie en de geallieerden, bespottelijk te maken. Op de tentoonstelling
in het Bevrijdingsmuseum 1944 (aan de Wylerbaan 4) zijn zowel illegale als Duitse
spotprenten te zien. Het museum is geopend: op maandag tot en met zaterdag van
10 tot 17 uur en op zondag van 12 tot 17 uur.
„Er-op-uit" is de titel van een handig, 256 pagina's tellend boekje met honderden
tips voor eendagsvakanties. Het is samengestelddoor de Nederlandse Spoorwegen, in
samenwerking met het Nederlands Bureau voor Toerisme en de grote VVV-kantoren.
De wegwijzer kost 3,95 gulden en is verkrijgbaar bij alle NS-loketten, maar ook bij
de VVV- en postkantoren en de boekhandel. De pocket is in de plaats gekomen van
de tot op heden verschenen gratis uitgaven „NS-dagtoerisme" en „NS-Sportief.
Maar er zijn meer veranderingen. In „Er-op-uit" (oplage 400.000 exemplaren) zijn
niet alleen alle NS-dagtochten opgenomen, maar ook 320 andere tips voor een dagje
uit, een kalender met 450 evenementen en veel fiets- en wandeltips, waaronder 65
ANWB/NS fietstochten, 35 in samenwerking met Staatsbosbeheer uitgezette wandel
tochten en 27 historische stadswandelingen. Dat maakt de nieuwe NS-pocket tot een
zeer uitgebreid recreatief naslagwerk. De NS-dagtochten zijn verkrijgbaar op 235 sta
tions. Het kaartje geeft recht op een retourreis per trein, eventueel aanvullend vervoer
met de bus. tram of metro en de toegang tot de attractie. In sommige gevallen is een
consumptie of een lunch bij de prijs inbegrepen. De NS-dagtochten lopen overigens
als een treinHet vorig seizoen werden er 375.295 verkocht, veertien procent meer
dan in het seizoen 1986/'87.
„Afrika, een ervaring rijker" is de titel van een tentoonstelling die tot en met 12 juni
wordt gehouden in het Afrika-Centrum in het Limburgse Caaier en Keer. De exposi
tie laat de bezoekers kennismaken met het leven in Afrika. Getoond wordt hoe men
sen er landbouw bedrijven, hoe de gemeenschap georganiseerd is rond het dorpshoofd
en hoe de Afrikaan het leven ervaart en uitdrukt in beelden en maskers. Als onder
deel van de tentoonstelling presenteert het Afrika-Centrum een educatief programma
over het bedrukken van kleding met Ghanese symbolen. De tentoonstelling is op
maandag tot en met vrijdag geopend van 13.30 tot 17 uur en op zondag van 14 tot
17 uur. Gesloten op zaterdag en Eerste Pinksterdag.
In de hoofdstad steekt de Museumboot weer van wal. Tot eind oktober verzorgt die
elke dag tussen 9.30 en 17 uur een pendeldienst langs elf Amsterdamse musea. De
Museumboot vertrekt bij de steiger van het VVV-kantoor tegenover het Centraal Sta
tion en vaart door de grachten langs het Anne Frankhuis, Amsterdams Historische
Museum, Madame Tussaud, Rijksmuseum, Van Goghmuseum, Stedelijk Museum,
Museum Overholland, Joods Historische Museum, Rembrandt huis. Scheepvaartmu
seum en Museumwerf 't Kromhout. Onderweg wordt vijf keer gestopt. Museumbezoe
kers kunnen dan van boord gaan of weer inschepen. Kaartjes kosten 7,50 gulden
(kinderen 5 gulden), zijn de hele dag geldig en geven korting op een museumkaartje.
Vitrine" is de naam van een nieuw tijdschrift dat acht keer per jaar informatie gaat
geven over de meest uiteenlopende museumactiviteiten. Daarbij ligt de nadruk vooral
op onderdelen uit de collecties van de meer dan 800 Nederlandse musea. Het nieuwe
tijdschrift informeert verder over tentoonstellingen en gunt ook een kijkje achter de
schermen, geeft tips ter veraangenaming van museumbezoeken en volgt het reilen en
zeilen van de museumwereld. Daarbij komen ook Vlaamse musea aan bod. In het
eerste, 48 pagina's tellende nummer dat deze maand verscheen, staan fraai geillus-
treerde artikelen over onder meer het onderzoek van mummies, de kolonisatie van
Australië, de museumkwartieren van Rotterdam en Antwerpen, de Leidse gifmeng
ster Goeie Mie, het Koloniaal Museum, de Hortus Botanicus in Leiden, stoomgema
len en stoommachines, pianola's en de geschiedenis van het ondergoed. „Vitrine" is
een initiatief van de Stichting Museumjaarkaart en de Staatsuitgeverij. Het mu
seumtijdschrift is verkrijgbaar in de boek- en tijdschriftenhandel en kost 7,90 gulden.
Voor het eerste nummer geldt echter een introductieprijs van 4,50 gulden. Een jaar
abonnement (acht nummers) kost 59 gulden.
In het kader van „Nederland
Museumland" belichten we
in deze rubriek elke week een
minder bekend museum. In
april staat Zuid-Holland
centraal.
Vandaag aandacht voor het
Poldermuseum.
NOORDEN - „Het verschil tussen
turf maken en turf steken. In
Drenthe werd turf gestoken: hoog
veen. Hier werd turf gemaakt: laag-
veen. Het werd onder het water
vandaan gehaald en gemengd met
modder. Die modder werkte als
bindmiddel en als brandvertrager.
Een turf van laagveen brandt daar
door ongeveer een uur, terwijl een
turf van hoogveen slechts een
kwartier brandt".
Niet zonder trots houdt de heer Brouwer
van het Poldermuseum in Noorden (ge
meente Nieuwkoop) de twee turven -
het laagveen door de modder bijna
zwart, het hoogveen bruin van kleur -
in zijn hand. Turf maken, vele polder-
Iingen in de buurt van bijvoorbeeld
Noorden en Nieuwkoop hebben in het
verleden hun geld verdiend met het ma
ken van deze brandstof, die tot de Twee
de Wereldoorlog op grote schaal werd
gebruikt.
„Vroeger hebben we hier ons land opge
stookt. En daar zijn we nu eigenlijk nog
mee bezig. Turf, steenkool, olie, gas. Het
land zakt daardoor. Kijk maar naar Gro
ningen waar aardgas wordt gewonnen.
En de Kaagse, Nieuwkoopse, Roelofa
rend veense, Vinkeveenseplassen en
noem maar op; ze zijn allemaal ont
staan, doordat er hier in de polders turf
Het museum, dat drie jaar geleden open
ging, geeft aan de hand van de gereed
schappen waarmee de mensen vroeger
van veen en slik (modder) brandstof
maakten, een overzicht van de werk
zaamheden uit vroeger tijden, en vooral
ook van de werkzaamheden waarmee
één man zich gedurende het gehele jaar
bezighield.
„De arbeider maakte tussen eind april
en september turf. Daarvoor ging hij
met zijn boot het water op, sneed vanuit
zijn boot veen los en haalde ook modder
mee naar boven. Op de legakkers, be
dekt met riet, werd dit mengsel gestort
voor de verdere bewerking. Met elke
nieuwe lading schepte hij de massa op
tot turfhoogte. Daarna stampte hij het in
elkaar met zijn speciale, van plankjes
(turftreden) voorziene klompen. Daarna
moest de turf in wording drogen, totdat
de modderkoek hard genoeg was om de
turfmaten te snijden".
Tussen het baggeren en het opstapelen
van de gedroogde turven zaten zo'n zes
tot acht weken. „Daarna werden de tur
ven opgesteupeld, zoals dat werd ge
noemd: opgestapeld tot menshoogte, net
er omheen, gras er op en natte modder
erover, zodat er geen regenwater kon
doordringen tot de turf. Zo werd de turf
In het museum te Noorden zijn allerlei gereedschappen te zien die de polderbewoners
nodig hadden om hun brood te verdienen. FOTO: WIM VAN NOORT
bewaard voor gebruik in de volgende bossen van het land gehaald. Vervolgens
winter". moest de arbeider het riet sluiken: er
De andere helft van het jaar sneed of kleinere, handzamere bossen van ma-
maaide de arbeider ruigt en riet. Riet, de ken, waarmee de rietdekker de daken
dode en al deels verdroogde plant, werd van de huizen op kon. Ruigt, het nog
in de winter gemaaid. Het werd in grote groene riet met andere planten er tussen,
werd verkocht aan de bloembollentelers
die er hun land%mee afdekten.
Ook de attributen die de arbeider bij dit
werk gebruikte, zijn in het poldermu-
séum te zien. Zo ook nog oude vissers-
netten en hulpmiddelen voor de hut
jacht (onder meer op eenden en vogels),
want weer anderen leefden in de polder
van de jacht en de visvangst.
Eén keer in de drie jaar keert de heer
Brouwer met vrienden terug naar het
verleden. „We gaan dan zegenvissen,
vissen met een net van honderd, hon
derdvijftig meter breed. Dat net moet je
dan naar je tpe halen. Vroeger viste men
zo ook 's winters, onder het ijs. Maar
wij doen het dus nog één keer in de drie
jaar. Niet om de vis te verkopen, maar
om te zien wat voor vis er hier nog in de
plassen zit".
NANDA TROOST
Poldermuseum, Simon van Capel-
weg 123, Noorden (gemeente Nieuw
koop). Geopend op woensdag, vrijdag
en zaterdag van 14.00 tot 16.00 uur
(vanaf Pinksteren). Groepen op aan
vraag: tel. 01724 - 8821. Entreeprijs:
vrijwillige bijdrage. Noorden ligt op
de route van de bussen van Westne
derland die rijden tussen Woerden
en Alphen aan den Rijn.