„Slaan spreekt niet vanzelf"
„Het was baggerweer"
rnn
^binnenland
Gebeurtenissen rond
Heijn-moord nagespeeld
Kamer reageert
ontsteld op oordeel
over paspoort
Medisch handelen dat lijden
verergert is ontoelaatbaar
fieidaeSouAfMii
WOENSDAG 20 APRIL 1988 PAGINA 3
DEN HAAG Geef een
kind een aframmeling
midden op de Dam en
doe dat ook met een
hond. Gegarandeerd dat
de meeste mensen zich
verontwaardigd tonen
over het pak slaag dat dat
de hond krijgt. Dr. H.
Baartman, die per 1 mei
wordt benoemd tot bij
zonder hoogleraar pre
ventie en hulpverlening
kindermishandeling aan
de Vrije Universiteit (VU)
in Amsterdam, wil met
deze uitspraak duidelijk
maken dat slaan van kin
deren in onze cultuur he
laas een geaccepteerde
gewoonte is. „De maat
schappij moet er daarom
van worden doordrongen
dat slaan in principe niet
goed is en makkelijk kan
escaleren tot erger", zegt
hij.
Hij zegt er onmiddellijk bij
dat ouders nu niet in een
kramp hoeven te schieten uit
angst dat elke klap er één te
at d veel is. „Zo'n vaart loopt het
natuurlijk niet, al moeten ou
ders wel beseffen dat een
kind een klap hoe dan ook als
kwetsend ervaart. Er moet
echter onderscheid worden
gemaakt tussen slaag die de
ziel kwetst en slaag waarbij
dat niet het geval is."
De benoeming van Baartman
is illustratief voor de onver
flauwde interesse die kinder
mishandeling sinds het begin
van de jaren zestig onder
vindt. Onder deze „paraplu"
moeten wij volgens hem zo
wel „gewone" mishandeling,
als emotionele en lichamelijke
verwaarlozing en seksueel
misbruik scharen. „Er is geen
Nederlands woord voor han
delingen waarbij meteen ook
wordt gedacht aan het toe
brengen van emotionele
kwetsuren en seksueel mis
bruik".
De noodzaak tot blijvende
aandacht voor kindermishan
deling door wetenschappers
en hulpverleners wordt dui
delijk als de cijfers ter sprake
komen. Baartman maakt al
lereerst duidelijk dat het
moeilijk is gefundeerde uit
spraken over aantallen te
doen. Vaak worden gevallen
van kindermishandeling im
mers niet aangemeld omdat
buren en leerkrachten liever
ziende blind en horende doof
blijven, of omdat gezinnen
erin slagen de mishandeling
tussen de vier muren te hou-
Indicatie
De meldingen bij de bureaus
vertrouwensartsen geven ech
ter toch een indicatie. Baart
man: „Dat waren er in 1986
ongeveer 5000. Men kan ge
voegelijk. gelet op schattingen
elders, dit getal met vijf a zes
vermenigvuldigen, zodat de
uitkomst tussen 25.000 en
30.000 ligt. De slogan is altijd
dat het bij het aantal aange
melde gevallen om het topje
van de ijsberg gaat. Dat is ook
zo". Kindermishandeling, zegt
hij. komt bovendien in alle
maatschappelijke lagen voor.
'l'oen de problematiek van de
kindermishandeling in de ja
ren zestig net de aandacht
van de wetenschappelijke we
reld had getrokken, concen
treerden de onderzoekers zich
vooral op de psychische ge
steldheid van de ouders. Daar
moest vast heel wat mis mee
zijn. Dat speurwerk heeft ech
ter geen gezamenlijk psy
chisch defect opgeleverd waar
de hulpverlenende psychothe
rapeuten een houvast aan
konden hebben.
Het graven in de voorgeschie
denis van de ouders leverde
echter nuttige inzichten op.
Als algemene tendens werd
ontdekt dat vrijwel alle mis
handelende vaders en moe
ders vroeger thuis ernstig te
kort zijn gekomen. Baartman:
„Dat heeft hun talent voor
een ander van betekenis te
zijn beschadigd. Er zijn dan
twee reacties mogelijk. In het
eerste geval duwen ouders
hun kinderen in de rol van
gevers van liefde, aandacht
en waardering. De kinderen
moeten goed maken wat de
ouders in het verleden is mis
daan. In het tweede geval
starten ouders met de beste
bedoelingen een eigen gezin
en willen vooral niet de fout
den in het reine te komen en
zorgen voor nieuw zelfver
trouwen, zijn essentiële voor
waarden voor de hulpverle
ning bij kindermishandeling".
Huisvesting
Dr. H. Baartman: „De maatst-
chappij moet er van worden
doordrongen dat slaan in prin
cipe niet goed is en makkelijk
kan escaleren tot erger".
FOTO: ANP
van hun eigen ouders maken.
Om dat te vermijden stellen
zij zich op als gevers en over
spoelen hun kinderen met
liefde en aandacht".
In beide reactiepatronen is er
sprake van een krampachtige
opstelling die een verkeerd
effect op de kinderen kan
hebben. Gevolg: spanningen
en een grotere kans dan in
een „normaal" gezin dat de
opgekropte emoties zich ont
laden in agressief gedrag te
genover de kinderen. De aan
staande hoogleraar: „Het is
belangrijk dat hulpverleners
deze emotionele achtergrond
van de ouders in herinnering
houden. Daarvoor begrip to
nen, hen leren met hun verle-
Dat er sprake zou zijn van een
ontontkoombare generatiecy
clus van kindermishandeling
wil Baartman in dit licht be
zien dan ook ten stelligste be
strijden: „Daar valt zeker aan
te ontsnappen". Hij brengt
daarnaast een aantal keren
met veel stelligheid de nood
zaak tot verbetering van soci
aal-economische omstandig
heden ter sprake. Slechte
huisvesting, werkloosheid, ge
brek aan opleidings- en recre
atieve mogelijkheden en het
ontbreken van kinderopvang,
kunnen de neiging tot kinder
mishandeling in de hand wer
ken en in stand houden.
Baartman: „Ik leg daar altijd
veel nadruk op omdat ik het
gevaarlijk vind als wij ons
zouden onttrekken aan onze
algemeen-maatschappelijke
verantwoordelijkheid. Wij
schuiven dan de oplossing van
het probleem in de schoenen
van de psychotherapeuten en
dat is niet juist".
Tot slot lijkt het de aanstaan
de hoogleraar een goed idee
in navolging van andere ac
ties een voorlichtingscampag
ne te houden onder het motto
„Slaan spreekt niet vanzelf".
Hij is in dat verband blij dat
door zijn benoeming de
schijnwerpers weer eens extra
op kindermishandeling
worden gericht. Dat zal de
komende jaren helaas bitter
noodzakelijk blijven.
Zaterdag 7 mei 1988 verschijnt bi] deze krant de special Beroepskeuze.
Informatie over de adverteermogelijkheden in deze special wordt u
graag verstrekt door Aernoud Lippmann, bereikbaar onder nummer 071-122 244.
fieidae Qowuvnt
20 april
Bij de werf De Schelde in
Vlissingen verricht konin
gin Beatrix de doop en te
waterlating van het M-fre-
Karel Doorman. Dit is
het eerste schip uit een se
rie van acht fregatten voor
onderzeebootbestrij-
ding.
21 april
Prinses Juliana opent in
Hilversum het Protestants
Christelijk Verzorgingshuis
„Zuiderheide", dat geheel
is gerenoveerd.
Blad voor oudere
vakantieganger
LEIDSCHENDAM Er komt
een blad voor de oudere va
kantieganger. Aktief en Vrij,
een uitgave van het Neder
landse Bureau voor Toerisme
(NBT) in Leidschendam, zal
vanaf dit najaar zes keer per
jaar gaan verschijnen. Het
mikt vooral op de ouderen,
niet alleen een groeiende
groep in de Nederlandse be
volking maar ook gewend aan
reizen. De ouderen gaan meer
keren per jaar op vakantie en
vooral voor de korte vakantie
richten zij zich op Nederland.
Nutricia neemt
Dietary over
ZOETERMEER Vere-
nigde Bedrijven Nutricia
heeft de Engelse onderne
ming G.F. Dietary in
Stanmore overgenomen.
Dietary heeft een jaarom
zet van ongeveer tien mil
joen gulden en is gespecia
liseerd in glutenvrije pro-
dukten, bestemd voor pa
tiënten die lijden aan coe-
liacie (stofwisselingsziekte
die vooral voorkomt bij
kinderen). Ook andere
dieetvoedingsmiddelen be
horen tot het produkten-
pakket.
schias beter
Bp te sporen
IRONINGEN - Ischias kan in bijna de
ielft van de gevallen gemakkelijker en
sneller worden opgespoord met compu-
ertomografie dan door het maken van
,en röntgenfoto met inspuiting van een
ontrastmiddel, zoals nog vaak gebeurt,
ichii 6j een rugonderzoek via de computer
ate Dmografie is het niet nodig in te spui-
vera m met zo n middel, dat op zich niet
n m jjnlijk is maar vaak tot bijverschijnse-
is b 'n a's hoofdpijn, misselijkheid en dui-
pligheid leidt. De scanner-foto is niet
to Heen minder onplezierig voor de pa-
e bu ent. maar ook goedkoper, aldus drs.
?ldei Wilmink, die vandaag aan de rijksuni-
Jena ersiteit Groningen op dit onderzoek is
epromoveerd. Nederland kampt wel
iet een tekort aan CT-scans.
Misleidend spotje
hondevoerbrokken
AMSTERDAM - De televisiespot
waarin hondevoerbrokken worden
aangeprezen als „het beste voor
het gebit van uw hond" is in strijd
met de waarheid en misleidend.
Dit heeft de Reclameraad bepaald
in een zaak over Bonzo Krokante
Menubrokken.
De fabrikant beweert dat de brok
ken het gebit van een hond beter
onderhouden dan andere produk-
ten. Een publikatie waarop de fa
brikant zich in dit verband be
roept, noemt de Reclameraad on
voldoende. Deze publikatie is
slechts in algemene bewoordingen
gesteld en maakt geen melding
van het bewuste merk.
Robben met zender
terug naar zee
PIETERBUREN - De twee mon
niksrobben die in oktober 1987
vanuit Griekenland werden over
gebracht naar het zeehondencen
trum in Pieterburen, worden mor
gen vanaf Schiphol teruggevlogen
naar Griekenland. Zij zullen, voor
zien van een zendertje, in zee
worden teruggezet. De zenders
bieden de mogelijkheid om gerui
me tijd het gedrag van de dieren te
volgen. Het is de eerste keer dat
monniksrobben op het vasteland
zijn opgegroeid. De dieren waren
bij hun aankomst ongeveer veer
tien dagen oud en wogen slechts 12
en 15 kilo. Nu wegen ze 60 en 70
kilo.
AMSTERDAM Een
38-jarige Amsterdamse
chirurg is door het
medisch tuchtcollege
voor een jaar geschorst
omdat hij gemeen
schap heeft gehad met
een zwangere patiënte.
Het college acht „niet
sluitend en overtui
gend" bewezen dat de
vrouw werd ver
kracht, zoals zij heeft
verklaard, met ge
bruikmaking van vali
um „als geweldsmid
del". Het college
meent wel dat bij de
chirurg „een zekere
vorm van opzet" spra
ke was. Die was vol
gens het college ook
„gericht op het min of
Chirurg geschorst
na gemeenschap met
zwangere patiënt
ook nog een civiele
procedure om een
schadevergoeding van
f 60.000 tegen hem. De
vrouw met wie de chi
rurg gemeenschap
had. is inmiddels be
vallen van een gezon
de dochter. De vrouw
woonde dinsdag de
openbare uitspraak
van het medisch
tuchtcollege niet bij.
De chirurg was wel
aanwezig.
meer op makkelijke
wijze met klaagster
gemeenschap hebben".
De chirurg staat mor
gen voor hetzelfde feit
terecht bij de recht
bank in de hoofdstad.
Het Openbaar Ministe
rie heeft hem in de
eerste plaats verkrach
ting ten laste gelegd.
De man zat al twee
maanden in voorar
rest. En dan loopt er
DOORWERTH Op de plaats in de bossen bij Doorwerth waar
Gerrit Jan Heijn op 9 september 1987 werd doodgeschoten en be
graven, is een deel van de gebeurtenissen gereconstrueerd.
Het ging vooral om de wat er gebeurde enige tijd voordat de hoofd
verdachte ïr. Ferdi E. uit Landsmeer zijn slachtoffer van het leven
beroofde. Volgens persofficier mr. Bot heeft justitie daarvan overi
gens al een aardig beeld aan de hand van de verklaringen van de
verdachte. Afgelopen zondag vond al het eerste deel van de recon
structie plaats in de omgeving van het huis van Heijn in Bloemen-
daal. De raadkamer van de rechtbank in Haarlem heeft volgens
verwachting besloten tot gevangenhouding voor een eerste termijn
van 30 dagen van de verdachte. Het staat nog niet vast wanneer hij
zal worden berecht.
Koninklijk visje
Een koninklijk visje voor een zieke zeehond. Bij een bezoek aan het centrum voor Wadden en
Noordzee op het waddeneiland Texel keek koningin Beatrix gisteren toe hoe de zieke zeehondjes
in de watten worden gelegd tot ze weer sterk genoeg zijn om rond te zwemmen in de Waddenzee.
FOTO: ANP
Kabinet broedt op brief aan Kamer
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG In de Ka
mer is ontsteld gereageerd
op de negatieve resultaten
van de definitieve eindon
derzoeken die de Centrale
Recherche Informatie
dienst en het Westduitse
Bundeskriminalamt naar
de fraudebestendigheid
van het nieuwe paspoort
hebben ingesteld. Onze
krant heeft hierover giste
ren als eerste bericht. Het
paspoort blijkt nog steeds
betrekkelijk gemakkelijk
te vervalsen.
Het debat dat de Kamer deze
week over de invoering van
het nieuwe paspoort zou hou
den. is een week uitgesteld en
zal nu waarschijnlijk volgende
week dinsdag plaats vinden.
Premier Lubbers, minister
Van den Broek en staatssecre
taris Van der Linden van bui
tenlandse zaken zenden de
Kamer vandaag een brief. Gis
teren is gedurende enige uren
over de inhoud van die brief
vergaderd.
Buitenlandse Zaken onthield
zich van elk commentaar. Pre
mier Lubbers erkende desge
vraagd tegenover onze krant
dat „er problemen zijn". ,,'t Is
al met al geen vrolijkmakend
dossier, maar niet alles is ple
zier in dit leven". Voor hem
stond overigens nog niet on
omstotelijk vast dat het geteste
model niet zou voldoen, er zou
ook een „zesje" uit de bus kun
nen rollen.
In dat geval is echter het pro
bleem dat als Buitenlandse Za
ken onder druk van de om
standigheden toch maar met
dit model zou doorgaan, zich
tot in lengte van jaren allerlei
moeilijkheden kunnen blijven
voordoen. Pikant in deze zaak
is dat het Kriminalamt door
paspoortproducent KEP BV
zelf is aangezocht het laatst
verbeterde en aangepaste mo
del op fraudebestendigheid te
controleren.
Interim-manager Van Dijk
van KEP vindt de kritiek van
de CRI niet op zijn plaats.
„Het geteste model bevat een
zo hoge drempel tegen fraude
gevoeligheid, dat wij met een
gerust hart durven te zeggen:
overheid voer het maar in",
verklaarde hij gisteravond. De
CRI zou de aangetroffen nega
tieve elementen in het pas
poort hebben „opgeblazen".
Over de kritiek van het Bun
deskriminalamt wilde hij al
leen kwijt dat het om soortge
lijke technische problemen
gaat als bij de produktie van
credit-cards.
Hoogste tijd
Kamerlid Wiebenga (VVD)
die Van der Linden en Van
den Broek nooit meer dan
„een voorwaardelijk groen
licht" voor het nieuwe pas
poort heeft willen geven, zei
het de hoogste tijd te vinden
dat de gemeenten die het kar
wei van de invoering daad
werkelijk moeten dragen en
de burgers die het paspoort
kunnen aanvragen, „eindelijk
definitief te horen krijgen
waar ze aan toe zijn". „Zo kan
het toch niet langer, dit is na
tuurlijk veel te gek", zei hij.
De Visser (PvdA) waarschuw
de Van der Linden en Van
den Broek tijdens een kort or
dedebat in de Kamer ervoor
„geen onomkeerbare besluiten
te nemen". Hij doelde daarmee
op een brief die de bewindslie
den eind maart naar de Kamer
gestuurd hebben en waarin ze
stelden uiterlijk deze week een
definitief besluit te zullen ne
men.
Onduidelijk is nog wat er nu
met KEP gebeuren zal. Van
den Broek heeft eerder ken
baar gemaakt dat KEP failliet
zou gaan als het bedrijf ook
„deze laatste kans" niet kan
waarmaken en geen kwalita
tief goed model paspoort kan
leveren. De Nationale Investe-
rings Bank en de Nederlandse
Middenstands Bank hebben
samen voor circa honderd mil
joen in KEP, dat speciaal voor
de paspoortfabricage werd op
gericht, geïnvesteerd. Ingewij
den hebben gisteren verklaard
dat door deze „deconfiture"
van KEP het ministerie van
buitenlandse zaken juridisch
sterk is komen te staan, omdat
het nu niet meer zo moeilijk
zou zijn te bewijzen dat KEP
gefaald heeft in plaats van de
rijksoverheid. Wie dan voor
een eventuele schadeclaim van
de banken moet opdraaien, is
niet te zeggen.
BIJZONDER HOOGLERAAR PREVENTIE KINDERMISHANDELING:
1ÏOTA OVER PATIËNTEN DIE WIL NIET KUNNEN UITEN
161JTRECHT Het onder
J 11e omstandigheden ab
solute prioriteit geven
jan behoud van het leven
lu tan niet altijd als zinvol
nedisch handelen
vorden beschouwd. Soms
het moreel verant-
voord of zelfs aangewe-
en om van behandeling
if te zien of een behande-
ing te staken.
)it staat in een discussienota
>ver „levensbeëindigend han-
lelen bij patiënten die hun
vil niet kunnen uiten" van
ton commissie onder voorzit-
erschap van de psychiater
irof. dr. W.J. Schudel. De
tommissie werkt nog aan een
iota over comapatiënten,
fandelen dat uitsluitend het
ijden verergert of verlengt, is
volgens de commissie medisch
zinloos en moreel ontoelaat
baar. Ook bij pasgeborenen
met zware afwijkingen vormt
een zo zorgvuldig mogelijke
oordeel- en besluitvorming
het zwaartepunt van de zorg
vuldigheidseisen, aldus de
commissie. Ze geeft in de nota
uitvoerig aan welke zorgvul
digheidseisen bij het stellen
van de prognose en de even
tuele beslissing tot levens
beëindigend handelen in acht
moeten worden genomen.
In het algemeen wordt al aan
die eisen voldaan als het gaat
om de diagnose „geen reële
overlevingskansen". Het
voorspellen van een „onleef
baar leven" is veel moeilijker,
omdat wat wél en wat niet als
leefbaar wordt beschouwd
sterk afhangt van iemands
persoonlijke mening. De com
missie noemt het daarom ge
wenst dat de neonatologen
een beoordelingssysteem ont
wikkelen en dat onderwerpen
aan een maatschappelijke dis
cussie.
Omdat het om patiënten gaat
die hun wil niet kunnen ui
ten, spreekt de commissie niet
over euthanasie maar over
„levensbeëindigend hande
len". Actieve levensbeëindi
ging door het toedienen van
middelen die de dood veroor
zaken acht de commissie mo
reel alleen gerechtvaardigd
als het kind door het niet be
ginnen of het staken van een
behandeling tegen de ver
wachting in nog niet onmid
dellijk overlijdt. Wél is dan
eerst herbezinning vereist op
de prognose en bovendien
moet er een situatie zijn ont
staan waarin sprake is van
nodeloze verlenging of verer
gering van lijden.
>E KNOLLEN
ÏT. IKlJ66 GEWOOftD DOT 16 NOS SENS
iuenrt.5 cwoea Her «Ni&NTje in oe
HÉÉFT KteMfieierej.
Speciale
zegel
Naar aanleiding
van het 75-jarig
bestaan van het
Nederlands kan
kerinstituut in
Amsterdam geeft
de PTT een serie
speciale postze
gels uit. De heer
van Ommeren
van de PTT over
handigde de eer
ste postzegels
aan de directeur
van het kankerin
stituut, de heer
E. van der Beu
gel.
FOTO: DIJKSTRA
HELICOPTER BIJ AANVLIEGEN IN AANRAKING MET WATER
(Vervolg van de voorpagina)
HOEK VAN HOLLAND
Volgens de korte en voorlopi
ge verklaring van directeur J.
Röben van het luchtvaartbe
drijf Schreiner, waarvan Air
Speed een dochteronderne
ming is, kwam de helikopter
bij het aanvliegen op het te be-
loodsen schip door onbekende
oorzaak in aanraking met het
water. Op dat moment waren
de weersomstadigheden slecht:
storm, regen en mist.
„Baggerweer", bevestigde een
bemanningslid van de red
dingsboot. De helikopter, een
tweemotorige Dauphin, kan
telde en stortte in zee. De heli
kopter, met een waarde van
2,5 miljoen gulden, is gezon
ken. De vijf inzittenden wisten
via een deur uit de helikopter
te ontsnappen en een rubber
boot op te blazen. Met lichtko-
gels slaagden zij erin de aan
dacht van de vissersboot Goe-
ree 5 te trekken. Die haalde de
mannen aan boord nadat zij
ongeveer anderhalf uur had
den rondgedobberd in de rub
berboot waarvan één compar
timent lek was geslagen.
Rond één uur stapten zij over
op de inmiddels gearriveerde,
vanuit Hoek van Holland uit
gevaren reddingsboot konin
gin Juliana. De vijf mannen
waren verkleumd, maar niet
onderkoeld. De lichte verwon
dingen aan het hoofden in het
gezicht van twee van hen, on
der wie loods Pompe, konden
aan boord van de reddingsboot
worden behandeld. Volgens
Roben zijn de twee vliegers en
de technicus „zeer ervaren".
Air Speed is sinds 1981 actief
op het gebied van onder meer
beloodsingsvluchten.
