«Racistische
^burenruzie
duurt vaak
onnodig lang
CDA en PvdA kritiseren
opvang zwerfjongeren
Seth Gaaikema brengt
politieke geschiedenis
in videohoeken
^binnenland
Militairen met
aids-virus kunnen
andere baan krijgen
De Schelde loopt
Griekse order voor
vier fregatten mis
„Bijstandswet scharrelt met sociale zekerheid"
Elegante japon
Linnenlook. Geheel
gevoerd. In marine/
wit, zand/wit of
rood/wit
38 t/m46
IORC
Min
fcT O/TtS £jEW eeSlESfCTP/^P
E£M ce Vft'NWeiO Hi0tt.llITftp IZLeiOQlOAl
NOGAL VEEL 66JU0 VAN Mg WILT BJ&j-
W72
DEN HAAG Discrimi
natie door de buren, op
grond van huidskleur of
afkomst, komt in de sta
tistieken van gemeente
en politie nauwelijks
voor. Toch gebeurt het
maar al te vaak en komt
het zelfs tot een ruzie
waarbij verwensingen
worden geuit en niet zel
den mensen worden be
dreigd. Voor de slachtof-
ebfcwlVers van deze racistische
ngjburenruzies blijft er vaak
inefniet anders over dan
maar te verhuizen en te
kostl hopen op buren die niet
ing J discrimineren,
vervj
De politicoloog Hans Buis,
rij voorheen verbonden aan de
j Anne Frank Stichting, ver-
;ê'n,| diepte zich langdurig in ne-
;en van deze buren- en wij-
iruzies. Hij kwam tot de con
fusie dat slachtoffers te lang
wachten om naar iemand toe
te gaan die kan helpen t
veel instanties vervolgens
niet weten wat ze moeten
bewl doen.
didd
DE KN(
feut
ariK Mi
EeidóetBowuwt
DINSDAG 19 APRIL 1988 PAGINA 3
Ueeëten onbelast
■ui;;
p he
besc 2
erv;
jelijlioi
dijk
dat
stellE
'OETERMEER Werknemers
ji de welzijnszorg kunnen onbe-
iist „therapeutisch meeëten" met
un patiënten, pupillen of bewo-
ers. Over de waarde van de
t iaaltijden hoeven zij geen belas-
ng en sociale premies meer te
etalen. Staatssecretaris Koning
an financiën treft hiervoor bin-
ienkort een regeling, die met te-
ugwerkende kracht vanaf 1 ja-
uari 1986 gaat gelden. Ook voor
lerknemers in de gezondheids-
jrg zijn de maaltijden met pa-
enten onbelast. Voor de werk-
emers in de welzijnszorg was
at nog niet zo, maar nu is voor
en de regeling aangepast aan
ie van de gezondheidwerkers.
Zonder EG-grenzen geen
grip meer op vreemdelingen
LEIDEN - Nederland komt in 1992 met betrekking tot
het vreemdelingenbeleid voor een onoplosbare situatie
te staan. Dat zei minister Korthals Altes van justitie
gisteravond in Leiden tijdens een gezamenlijke bijeen
komst van de VVD en de JOVD, de jongerenorganisa
tie van de liberalen.
De bewindsman stelde dat Nederland dan geen grip meer zal
hebben op het vreemdelingenbeleid, omdat in dat jaar de gren
zen tussen de EG-landen worden opgeheven. Volgens Korthals-
Altes ontstaan op allerlei plaatsen in Europa mogelijkheden voor
niet EG-inwoners om gemakkelijk de lidstaten binnen te ko
men. Bijvoorbeeld via Denemarken, dat een verdrag heeft met
andere Scandinavische landen dat vrij grensverkeer onderling
mogeliik maakt. „Wellicht is het toch het beste om een paspoort
controle aan de Nederlandse grens te houden", aldus de minis-
Treinreizigers
aan ramp ontsnapt
LEEUWARDEN Treinreizi
gers tussen Leeuwarden en Heer
enveen zijn gisteravond aan een
ramp ontsnapt toen hun trein
door een gaswolk reed die vlak
tevoren was ontstaan door een
lek in de leiding. Het is een geluk
dat er toen geen vonken van de
treinleidingen sprongen, anders
was een ontploffing gevolgd. Het
lek was ontstaan doordat een lei
ding van de Gasunie bij draina
gewerkzaamheden was vernield.
Het treinverkeer tussen Leeu
warden en Heerenveen heeft
twee uur stilgelegen. Tijdens de
reparatie moest een weg worden
afgesloten en werden twee wo
ningen ontruimd.
DEN HAAG De voornemens van mi
nister Brinkman van WVC voor opvang
van zwerfjongeren zijn te vaag en schie
ten tekort. Die kritiek uitten gisteren
CDA en PvdA tijdens een uitgebreide
commissievergadering (UCV) over de
jeugdhulpverlening.
Brinkman denkt te kunnen volstaan met vier
honderd plaatsen in jeugdopvangcentra met on
derdak voor de nacht, waar zwerfjongeren
maximaal zes weken kunnen blijven. Daarvoor
is ƒ24 miljoen beschikbaar. Daarnaast wil hij
6 miljoen uittrekken voor „ambulante" op
vang van nog eens vierhonderd jongeren.
Verlenging van die zes weken moet mogelijk
zijn op basis van duidelijke criteria, zo stelde
CDA-kamerlid Koetje in een motie die werd
gesteund door Van der Vlies (SGP) en Lank-
horst (PPR). Bovendien dient de minister vol
gens hem af te zien een toedeling van twee op
vangplaatsen op tienduizend jongeren en moet
hij die minimale norm bijstellen in overleg met
de provincies en de hulpverleners.
NS stopt
proef met
automaten
UTRECHT De NS
heeft onder druk van de
vakbonden besloten een
proef met kaartjesauto
maten in Nijmegen on
middellijk te staken. De
spoorwegvakbond FSV
vreest dat NS er op uit is
op 40 tot 80 stations de
kaartverkoop aan het lo
ket gedeeltelijk te ver
vangen door verkoop via
de automaten. Dat zou
betekenen dat er tussen
de 400 en 600 banen zou
den moeten verdwijnen.
DEN HAAG Militairen
die niet bereid zijn de
aids-test te ondergaan die
per 1 juni verplicht is in
het geval van uitzending
naar de Verenigde Staten,
wordt een alternatieve
loopbaan aangeboden.
Datzelfde geldt voor mili
tairen bij wie het aids-vi
rus in het bloed wordt
aangetroffen.
„Seroposiviteit op zich behoeft
niet van invloed te zijn op het
functioneren in de militaire
dienst. Wel zal met betrokke
nen worden overlegd over zijn
of haar verdere medische be
geleiding", schrijft staatssecre
taris Van Houwelingen van
defensie aan de Tweede Ka
mer.
Vorig jaar november besloot
de Amerikaanse minister van
defensie dat voortaan alle bui
tenlandse militairen die in de
VS worden opgeleid, vóóraf op
aids getest dienen te zijn. Wat
Nederland betreft gaat het
daarbij om ongeveer driehon
derd militairen per jaar, die
deelnemen aan opleidingen
voor vliegers (op F-16's,
Orions en helicopters), instruc
teurs en experts op het gebied
van electronische oorlogvoe
ring.
Volgens Van Houwelingen
heeft de regering er alles aan
gedaan om onder de verplich
ting tot een aids-test uit te ko
men. Maar gelet op de „on
wrikbaarheid" van de Ameri
kanen en de „absolute opera
tionele noodzaak" van deelna
me aan de opleidingen in de
VS, moest de staatssecretaris,
na overleg met zijn collega
Dees van volksgezondheid,
toch besluiten op aids te gaan
keuren. Van Houwelingen
zegt het daar moeilijk mee te
hebben, omdat hij het eens is
met de terughoudendheid die
het kabinet wil betrachten in
aids-kwesties. Mede daarom
zal de test voor een „Amerika-
ganger" pas worden uitge
voerd, nadat de betrokkene
daarmee schriftelijk heeft in
gestemd.
DEN HAAG - De werf De
Schelde in Vlissingen
heeft de order van 1,5
miljard gulden voor de
bouw van vier M-fregat-
ten voor de Griekse mari
ne misgelopen. De order
gaat naar Westduitse wer
ven.
De Schelde bouwt nu een se
rie M-fregatten voor de ko
ninklijke marine uit welke
serie aan Griekenland gele
verd kon worden. Alleen
Australië en Indonesië heb
ben nog belangstelling voor
deze fregatten.
Directeur De Munck van De
Schelde is uiterst teleurge
steld: „Wij hadden een bui
tengewoon concurrerend
schip en een uitstekend aan
vullend pakket. Wij denken
dat ook dat bij deze beslissing
andere zaken een rol hebben
gespeeld", aldus De Munck.
Voor staatssecretaris Van
Houwelingen die zich per
soonlijk sterk voor de order
heeft ingezet, is het niet he
lemaal duidelijk waarom is
gekozen voor de Westduitse
fregatten. „De Griekse rege
ring was wel degelijk geïnte
resseerd. De Griekse marine
heeft zelfs gezegd dat de M-
fregatten wat haar betreft
het eerste in aanmerking
kwamen. Ik heb tot dusverre
begrepen dat het is afgeketst
op de financiële kant van de
^ak", aldus Van Houwelin
gen.
DEN HAAG - De Alge
mene Bijstandswet (ABW)
bevindt zich op zijn 25e
veijaardag in een diepe
crisis. De maatschappelij
ke zekerheid die de wet
zou moeten geven, is in de
wortels aangetast door het
steeds wijzigen van de uit
keringsrechten en door
het loslaten van het uit
gangspunt dat mensen
met bijstand delen in de
welvaartsverbetering.
De uitvoering van de wet is
bovendien „los"geraakt van
het lokale bestuur. Sociale
diensten functioneren als wa
ren zij vestigingen van het
rijk.
Dr. O.G.H.M. Smit, hoofd di
rectiezaken van de Haagse so
ciale dienst die vandaag in
Amersfoort sprak op een ka
derdag van Divosa, de vereni
ging van directeuren van soci
ale diensten, vindt dat er rust
en continuïteit moet heersen
in de aanspraken op bijstand
en de hoogte ervan. De hoogte
van de uitkeringen moet dan
ook niet afhankelijk zijn van
hoe het rijk er financieel voor
staat, zo stelt Smit.
In de loop van het bestaan van
de wet worden verschillende
groepen steeds anders beje
gend Als voorbeeld noemde
Smit de bijstand voor thuiswo-
nenende werkloze jongeren: zij
krijgen eerst niet dan weer
wel en sinds 1983 weer geen
bijstandsuitkering. Ook voor
gescheiden vrouwen is de be
jegening steeds weer anders.
„De uitvoering roept het beeld
op van een wetgever die kwis
tig is met het uitdelen van
rechten en daar even makke
lijk weer op terugkomt. Men
moet wel een cynicus zijn dat
gescharrel met rechten aan te
duiden met sociale zekerheid",
zo zegt Smit
INSTANTIES WETEN ER GEEN RAAD MEE
rken
Waardering voor voorlichting in zaak Heijn
HAARLEM De manier waarop woordvoerder A. Geelof van
de rijkspolitie de afgelopen maanden de voorlichting heeft ver
zorgd in de ontvoeringszaak Heijn, heeft „alleen maar waarde
ring geoogst". De Haarlemse persofficier van justitie Th. Bot
heeft dit met nadruk verklaard. Hij had zich gestoord aan ver
halen dat Geelof (en diens collega Folgerts) met de voorlichting
•n de Heijn-zaak is opgehouden omdat hij niet goed zou hebben
gefunctioneerd.
DEN HAAG „Wat is
het verschil tussen een po
liticus en een cabaretier?
Een politicus kan heel
goed zonder een cabare
tier, maar een cabaretier
niet zonder een politicus".
Een grapje van D66-leider
Hans van Mierlo, gistermiddag
uitgesproken tijdens een bij
zondere bijeenkomst op het
Haagse Buitenhof. Heftig zwe
tend omdat de lente zich van
z'n beste kant liet zien hield
Van Mierlo temidden van di
verse collega-politici een twee
tal videobanden ten doop
waarop de politieke conféren
ces staan vastgelegd die Seth
Gaaikema tussen 1977 en 1987
heeft gehouden.
De twee videobanden, goed
voor ruim vier uur politieke
grappen en liedjes, hebben de
titel „10 jaar Nederland te
kijk" meegekregen. „Het be
kijken van deze nieuwe vorm
van politieke geschiedschrij
ving is een tijdsbesteding van
niet geringe omvang, maar
zeer de moeite waard", adver
teerde Van Mierlo. „Maar nog
afgezien daarvan loont het ze
ker de, moeite deze „videoboe-
ken" te kopen, want de op
brengst is geheel bestemd voor
Amnesty International".
Het was beslist geen toeval dat
Seth Gaaikema uitgerekend
Hans van Mierlo had gevraagd
een inleidend woord te spre
ken bij de presentatie van zijn
cabareteske politieke collage.
In de eerste plaats wordt al ja
renlang gefluisterd dat Gaai
kema D66 een warm hart toe
draagt en ten tweede zijn Van
Mierlo en Gaaikema (beiden
woonachtig te Amsterdam) bij
na eikaars buren. „Ik woon op
honderd passen van hem van
daan en ben dus ziin dichtstbij
zijnde slachtofferaldus de
voorman der Democraten. „Nu
zijn er twee soorten slachtof
fers van cabaretiers: degenen
die genoemd worden en dege
nen die niet genoemd worden.
Ik heb tot beide soorten be
hoord en ik weet niet wat er
ger is".
In zijn antwoord zei Seth
Gaaikema te vrezen dat het
aantal slachtoffers van de
tweede categorie de komende
jaren zal toenemen. „Het heeft
steeds minder zin politici in je
conférences te noemen, want
de mensen kennen hun politici
lang niet meer zo goed als
vroeger en bovendien zijn ze
veel minder in politiek geïnte
resseerd. Wim Kan kon bijna
alle ministers behandelen en'
kreeg daarbij de hele zaal mee.
Ik kan met moeite een paér
politici behandelen en daar re
ageert dan maar de helft van
het publiek op".
„Bukman? Heel veel mensen
weten absoluut niet wie en
wat dat voor persoon is. In een
liedje heb ik geschreven:
„Hullie regeren over zullie,
Minister Nijpels van VROM (rechts) en premier Lubbers hadden veel interesse in de politieke ge
schiedenis volgens Seth Gaaikema. Lubbers lijkt zelfs een kleine conference ten beste te geven.
FOTO: ANP
Kroes), Brinkman, Deetman
en Engwirda. En tot de aan
wezige ouders riep de cabare
tier, het stereotiepe vingertje
dreigend geheven: „Met oude
jaar spreken wij elkaar na
der!".
DICK VAN RIETSCHOTEN
maar zullie weten niet wie
hullie zijn". Zo is het tegen
woordig in toenemende mate.
Misschien is het goed om
voortaan met de zaal een aan
tal namen en functies van po
litici te gaan oefenen. Dan
steekt men tenminste nog wat
op van zo'n avond cabaret".
De videobanden werden ten
slotte door Gaaikema persoon
lijk uitgereikt aan een achttal
kinderen van hedendaagse po
litici: de tienerzonen en -doch
ters van Van den Broek, Ru-
ding, De Korte, Braks, Smit (-
Met geld van het ministerie
en met hulp van de Anne
Frank Stichting schreef hij
het boek „Beter een verre
buur", dat gisteren in Den
Haag aan minister Korthals
Altes is aangeboden. Buis
bechrijft een negental zeer
schrijnende gevallen, zoals
dat van de Marokkaanse fa
milie Amsu. Het gezin woont
in een willekeurige stad in
ons land en wordt daar al ja
renlang gepest door de buurt.
De politie kon Amsu niet
helpen en ook andere instan
ties bleken niet met een op
lossing voor de dag te kun
nen komen. Het gezin woont
nu, na zes jaar, nog steeds in
de zelfde straat; er heerst een
soort gewapende vrede.
Amsu nu: „Als ik mensen
buiten op straat zie staan, er
gens in een groepje, dan
denk ik altijd dat ze weer
plannen bedenken om mij uit
te lokken".
Politie
Buis' boek gaat niet zozeer
over het ontstaan van de
conflicten en het verloop van
de ruzie zelf, maar meer over
de wijze waarop autoriteiten
en hulpverleners reageren.
Volgens de onderzoeker is
het in de praktijk zo dat de
instanties doorgaans niet ade
quaat of helemaal niet reage
ren. „Slachtoffers denken
vaak pas na grote aarzeling
aan het inschakelen van de
politie", zegt Buis op grond
van zijn onderzoek. Hij heeft
vinden het vaak hun taak
niet om op te treden in kwes
ties als deze. Het helpen van
individuen hoort volgens ve
len van hen niet bij het ei
genlijke werk. Advocaten
hebben volgens Buis nog
weinig ervaring met het juri
disch aanpakken van de
schuldigen; „De bestaande
wettelijke mogelijkheden lij
ken onvoldoende te worden
benut". Volgens hem zouden
advocaten in overleg met de
klagers veel vaker aangifte
van discriminatie moeten
doen, „ook al zijn de kansen
op succes gering. Naast de
strafrechtelijke weg is er ook
nog civielrechtelijke proce
dure. Alleen al het aanschrij
ven van een woningbouw
vereniging kan een oplossing
dichterbij brengen".
Incident
Over de manier waarop ge
meenten dit soort zaken aan
pakken is Buis al helemaal
niet enthousiast. Doordat kla
gers zich veelal in laatste in
stantie wenden tot de ge
meente, is die geneigd elke
kwestie die haar wel bereikt
af te doen als een incident.
Volgens hem zou elke ge
meente gegevens moeten
verzamelen over het aantal
meldingen van racistische
buurtconflicten. Als blijkt dat
uit een bepaalde buurt veel
meldingen binnenkomen,
kan een gemeente zelf activi
teiten ondernemen.
Maar in de praktijk van alle
dag gebeurt er dus vaak nog
niets met de klacht van
slachtoffers die soms zelfs
door de hele buurt om huids
kleur of afkomst niet worden
geaccepteerd. Politie, wo
ningbouwvereniging, meld
punt, buurtwerk en advocaat
werken vaak langs elkaar
heen en weten van elkaar
niet wat er ondernomen is.
Volgens Buis zouden veel va
ker dan nu het geval is, ge
sprekken tussen de betrok
ken partijen moeten worden
georganiseerd, waarbij af
spraken werkelijk moeten
worden vastgelegd. De on
derzoeker denkt dat woning
bouwverenigingen er goed
aan doen in hun statuten een
bepaling tegen discrimine
rend en racistisch gedrag op
te nemen.
Minister Korthals Altes van
Justitie toonde zich bij de
presentatie van „Beter een
verre buur" geschrokken
over de geringe slagvaardig
heid die bij een melding van
zo'n burenruzie of langer lo
pend conflict aan de dag
wordt gelegd. Concrete maat
regelen kondigde hij niet
aan, maar wel wees hij op de
dienstverlenende functie die
onder meer overheid en poli
tie hebben.
„Het mag voor de overheid
niet alleen een kwestie van
besturen blijven"; aldus de
minister. „Evenmin mag de
politie blijven steken in het
stellen van de vraag of er
strafbare feiten zijn gepleegd
of dat er reden is om een
proces-verbaal te maken. Het
gaat om het idee van „men
sen onder elkaar. Slachtof
fers moeten een beroep doen
op het menszijn van de amb
tenaar of hulpverlener".
Korthals Altes zei tevens het
toe te juichen als de partijen
in buren- of wijkgeschillen
wat meer zouden proberen
de zaak uit te praten alvorens
er een derde bij te halen.
ARJEN VAN DER SAR
Slachtoffers van
een (racistische)
burenruzie scha
kelen vaak pas
na grote aarze
ling de politie in.
de indruk dat agenten ook
zeer uiteenlopend opereren
bij racistische geschillen in
de wijk. Maar, zo geeft Buis
toe: „De taak van de indivi
duele politie-agent bij deze
conflicten is niet altijd even
helder". Een groot deel van
de oplossing van het pro
bleem hangt af van zijn soci
aal optreden.
Woningbouwverenigingen,
ook vaak geconfronteerd met
burenruzies, nemen volgens
Buis doorgaans een vrij af
wachtende houding in. „Te
snel kiezen ze voor de mak
kelijkste weg: de slachtoffers
van racisme te laten verhui
zen. Ze hebben nog andere
oplossingen tot hun beschik
king zoals bemiddelingsge
sprekken of waarschuwingen
uitdelen", vindt Buis. Boven
dien kan een verhuurder de
huurovereenkomst van huur
ders die regelmatig andere
huurders overlast bezorgen
door de rechter laten ontbin
den.
In elk geval worden slachtof
fers zelden compleet en juist
ingelicht over wat ze in hun
ellende kunnen ondernemen.
Buurtwerkers op hun buurt
