Alleen treineoupés en bowlingspel
herinneren Zimbabwe aan Rhodesië
vmtnim nHellobicyclechange money!"
Istanbul
feJÏTENLAND
QeidóaQowumt
WOENSDAG 13 APRIL 1988 PAGINA 7
iinese
id rukken (5)
iinese indrukken. Onder
•e noemer schrijft
irilou den Outer oftewel
Me Hou een serie
rhalen over haar
varingen in China. Sinds
hele maanden verblijft
in het kader van een
identen-
twisselingsproject in
amen in het zuiden van
ina, vlakbij Taiwan. Ze
rricht daar
tenschappelijk
derzoek onder Chinezen
enige tijd in het
itenland zijn geweest,
ndaag de vijfde
evering van de serie: De
g om de westerse
iristen.
inderen vinden
idio-actieve
npullen
jJCN Spelende kinderen
iben op het terrein van een
ge in Aken een openge-
;en cassette met ampullen
radio-actief strontium en
sium gevonden. De houder
i gemerkt met waarschu-
igstekens. Volgens de poli-
lag het stralingsniveau van
ampullen onder de toege-
ïe grenswaarde. De cassette
door onbekenden gestolen
het laboratorium van het
tituut voor Reactortechniek
de Technische Hogeschool
ftken. De radio-actieve stof-
worden gebruikt om meet-
laratuur te ijken. De dieven
ren blijkbaar in de veron-
stelling dat er zich in de
ider geld bevond.
pheffing van
Dodtoestand
Bangladesh
„Hello" en „bicycle" (fiets) zijn
twee woorden waarmee ik in
Guilin én Yangshuo de hele
dag op straat wordt aangespro
ken. Het lijkt of in deze Chi
nese toeristische plaatsen ie
dereen, van jong tot oud, ten
minste deze twee woorden
„over de grens" spreekt. Zeer
veel mensen hebben hier dan
ook hun hoofmiddel van be
staan gevonden in de toeristi
sche industie.
China is zo'n tien jaar geleden
begonnen deze zo belangrijke
bron van inkomsten voortva
rend aan te boren. Het aantal
toeristen dat China bezocht
groeide vanaf 1978 met onge
veer dertig procent per jaar.
Vorig jaar werden 27 miljoen
toeristen geteld, die gezamen
lijk de staatskas met zo'n 1.85
miljard dollars spekten. De
meesten van hen waren over
zeese Chinezen (ongeveer 25
miljoen), gevolgd door een half
miljoen Japanners, 300.000
Amerikanen en 83.000 Britten.
Vooral het toelaten van indivi
duele toeristen heeft tot deze
grote groei bijgedragen. Elk
jaar worden meer en meer ge
bieden voor reizigers openge
steld. De meest drukstbezochte
plaats in China is de Grote
Muur. Dan volgen Xi'an
bekend om het enorme terra
cotta leger dat er wordt opge
graven en Guilin.
Rugzakken
Ieder die wel eens een Chinees
landschapsschilderij heeft ge
zien, kan zich voorstellen hoe
het gebied rond Guilin eruit
zien: steile, kale bergen die
vanuit het vlakke land oprij
zen. Ze zijn op hun mooist bij
zonsopkomst, wanneer mist
flarden tussen de toppen han
gen. Guilin zélf is echter een
sombere industriestad. De ber
gen liggen vrij ver van de stad
verwijderd. Het is waarschijn
lijk om deze redenen dat veel
toeristen al snel de bus of boot
pakken richting het dichtbij
gelegen Yangshuo. Dit is een
rustig dorp, dat middenin het
berggebeid is gelegen.
Yangshuo werd in een reisgids
van vier jaar geleden nog aan
geduid als „een dorp waar de
rust alleen wordt verstoord als
's middags om twee uur de
toerbussen uit Guilin worden
uitgeladen, om er de toeristen
de gelegenheid te geven an
derhalf uur lang inkopen te
doen". Wie Yangshuo nu aan
doet ziet dat zich de gehele dag
een stroom buitenlanders door
het dorp voortbeweegt. De
meesten van hen zijn jonge,
zogeheten „rugzaktoeristen".
Zij zijn meestal niet met een
georganiseerde reis gekomen,
maar trekken op eigen houtje
rond. Ze slapen in één van de
drie hotels die Yangshuo nu
rijk is. De meesten verblijven
in het goedkoopste van het
trio, het „Youth Hostel". Voor
zo'n vier gulden kan men er
overnachten. Ook het „Xiliang
hotel" is niet duur en de servi
ce niet slecht, ook al is het een
staatshotel. Er zijn geen war
me douches. Heet water kan
men halen uit één van de kra-,
nen buiten op het hotelterrein.
Emmers en waskommen staan
op alle kamers. De vloeren
zijn van beton.
Zodra ik echter in het Xiliang-
hotel de neus buiten de ka
merdeur steek, spreken oude
dames hun verwachtingsvolle:
„Hello, bicycle!". Zwart geld
wisselen kan bij enkelen van
hen ook: „tsjeenzje mannie,
hou matsjie" („Geld wisselen,
hoeveel?") heet het dan. 's
Avonds, als de „georganiseer
de toeristen" allang weer per
bus naar Guilin zijn vervoerd,
begeven de „individuele toe
risten" zich naar de dan veel
rustiger geworden hoofdstraat.
Marco Polo
Het zoeken naar een restau
rant is niet moeilijk. Het me
rendeel van de restauranthou
ders heeft het menubord in
het Engels gesteld. De restau
rantjes heten „Marco Polo",
„Tony's Café", „La La Bar" of
„Hard rock café". Plaatselijke
Chinezen hangen rond maar
gaan, uitgezonderd een enkele
opgeschoten Yangshuo-jongere
niet naar binnen. De meeste
restaurant-eigenaars orgenise-
ren tevens boot-, fiets- en bus-
tripjes die vaak onder de prijs
liggen van het officiële staats-
reisbureau, CITS.
Eén van deze ondernemers is
een jongen uit Hong Kong.
Een blik op het interieur ver
raadt dat hij de kunst van het
inrichten niet in China heeft
afgekeken. Zijn coffeeshop is
keurig onderhouden. Rondom
de blank houten tafels staan
comfortabele stoelen. De lage
houten krukjes die men in ne
gentig procent van de Chinese
restaurantjes aantreft, ontbre
ken hier. Op de tafels staan de
in hard plastic gevatte dran-
kenlijsten. Twee soorten Nes
café en verschillende buiten
landse sterke dranken worden
geserveerd.
Een restaurantje tegenover
wordt gedreven door een 19-
jarige jongen en zijn 16-jarige
zuster. Net als de meeste van
zijn collega's in de straat be
heerst hij redelijk Engels. Na
een kort gesprekje over de
westerse specialiteiten (panne
koeken, -müsli en sandwich-to-
maat) springt hij op zijn fiets,
die achter in het restaurant
staat geparkeerd en rijdt in
volle vaart de zaak uit. Hij
moet wat relaties bezoeken en
verse vis kopen. De kleine on
dernemers hebben het naar
hun zin in Yangshuo.
AKA De president van
igladesh, Hossain Moham-
Ershad, heeft de noodtoe-
id opgeheven. De noodtoe-
id was in november van
vorig jaar ingesteld, op het
OOS gtepunt van de campagne
30 de oppositie om hem ten
ta brengen. De 58-jarige
nenal Ershad heeft steeds
d af te treden en de
Bagne van de oppositie te-
hem is vrijwel doodge-
i. De president, die in
een burgerkabinet ten val
cht, heeft 26 door de oppo-
georgeniseerde stakingen
rleefd.
tanje en
mogen
j Westeuropese
ie
JSSEL Spanje en Portu-
zullen volgende week offi-
1 worden uitgenodigd on-
ïandelingen te beginnen
r toetreding tot de Westeu-
:se Unie (WEU),
uitnodiging zal uitgaan van
ninisters van buitenlandse
fn en defensie van de ze-
WEU-landen, wanneer zij
8 en 19 april in Den Haag
inkomen voor hun half-
lijkse vergadering,
erland bekleedt momen-
het voorzitterschap van de
'J, een militair verbond
'bij verder de Bondsrepu-
Frankrijk, Groot-Brit-
ië, Italië, België en Lu-
burg zijn aangesloten en
steeds meer wordt omge-
nd tot een „Europese poot"
;n de NAVO. De laatste
dat de WEU een uitbrei-
onderging was in 1954
de Bondsrepubliek en Ita-
id werden.
ppositie
ongarije
i bi lat
inden ineen
)APEST Vertegenwoor-
van diverse hervor-
JIjI gsgezinde communistische
peringen en van katholie-
as_ lasisbewegingen in Honga-
- hebben onlangs een over-
pelende organisatie opge-
t. Dat blijkt uit een docu-
it, dat is ontvangen door
informatiebureau voor
^Europa in West-Berlijn,
nieuwe organisatie zegt
te willen inspannen voor
pluralistisch politiek sy-
m in Hongarije. De nieuwe
èging roept op tot demo-
iSche hervormingen in het
en en betere waarborgen
de naleving van „vrij-
ndi Isrechten". Daarnaast wil
organisatie behalve tot
'de betrekkingen met de
Rel ietunie" komen tot samen-
hl king met „democratische
:hten" in aangrenzende
's den.
r 38
Het Haagse PvdA-raads-
lid Jaap Huurman maakte
deel uit van een Neder
landse delegatie, die in de
Zambiaanse hoofdstad
Lusaka een conferentie
heeft bijwoond, georgani
seerd door de Associatie
van Westeuropese Parle
mentariërs tegen Apart
heid (Aawapa). Huurman
was daar als vertegen
woordiger van de ruim
zestig anti-apartheidsge
meenten, die Nederland
momenteel rijk is. Na de
conferentie bezocht hij
ook enkele andere Front-
lijnstaten en doet hiervan,
speciaal voor onze krant,
zijn verslag.
BULAWAYO Tijdens
de conferentie had presi
dent Robert Mugabe van
Zimbabwe het duidelijk
gezegd: ,,De ruggegraat
van de economieën van
de Frontlijnstaten is de
landbouw. Daar werkt de
overgrote meerderheid
van onze bevolkingen,
daar wordt de basis ge
legd voor onze onafhan
kelijk van het Zuidafrika
van de apartheid. Daar
wordt het tegenwicht ge
schapen voor de Zuidafri-
kaanse pogingen onze
economieën ook met mi
litaire middelen te ont
wrichten".
Nu ik de hoofdsteden Lusaka
(van Zambia) en Harare (van
Zimbabwe) genoegzaam heb
leren kennen, wordt het dus
tijd het platteland op te trek
ken om de ruggegraat meer
van nabij af te tasten. Met de
trein een van de twee
treinlijnen voor personenver
voer die het land rijk is
vertrek ik eerst naar Bula-
wayo.
De klassen-indeling in de
trein toont nog de sporen van
het koloniale tijdperk. In de
tweede klasse (van de vier) Is
het gerief groot. In ieder cou-
peetje spiegels met nog de
RR-signaturen van vroeger,
ofwel Rhodesian Railways.
Opklapbare bedden en een
neerklaptafeltje, een heus
kroonluchtertje en een was
bak completeren de inboedel.
De trein boemelt in acht uur
door het driehonderd kilome
ter lange niet bijster interes
sante landschap, af en toe hal
thoudend bij een station,
schijnbaar temidden van het
niets.
Ossekarren
Het einde van de lijn is Bula-
wayo, een industriestadje in
het mijnengebied. Cecil Rho
des, een blanke pionier en
naamgever aan het latere
Rhodesië, had in de vorige
eeuw bevolen dat ossekarren
op iedere plek in de stad
moesten kunnen keren. Iede
re straat lijkt dan ook een
achtbaans-autoweg, maar dan
wel zonder auto's. Het is im
mers zondag vandaag.
In het luxe stadspark, dat
aangelegd blijkt te zijn door
de Rotary Club, tref ik wat
mensen. Gezinnen kuieren
langs de bloemperken en de
kinderen maken een ritje met
de miniatuurtrein. In een uit
hoek kom ik de oude „fine
fleur" van de samenleving te
gen. Op de gemillimeterde
grasvelden van de bowling
club lijkt het koloniale tijd
perk voort te leven. Blanke
dames van middelbare leeftijd
in onberispelijk wit tenue spe-
Westers bezoek voor een van de talrijke behoorlijk succesvolle
ontwikkelingsprojecten in Zimbabwe. Ook de kinderen werken
hier mee, onder meer door water te halen.
FOTO'S: JAAP HUURMAN
len de Britse variant van jeu-
de-boules, terwijl zwarte be
diendes druk in de weer zijn
met maaimachines en het be
zorgen van drank. Net voor
dat ik hier mijn vooroordeel
definitief bevestigd weet,
komt er een zwarte dame uit
het clubgebouw met dezelfde
witte kledij: toch een symbool
van de verandering.
De volgende dag vertelt Vic
tor Brock, een blanke verban
nen Namibiër, dat de integra
tie van de rassen nog niet
overal even hard vordert. Hij
wijst op een bericht in de
krant, dat meldt dat twaalf le
den van een golf-vereniging
in Harare naar een andere
club zijn overgestapt, toen het
eerste zwarte lid bij hun oude
vereniging werd toegelaten.
Wolkenkrabbers
Victor werkt, betaald door
een buitenlandse hulporgani
satie, aan de vorming van
bouwcoöperaties voor jonge
ren zonder afgemaakte
schoolopleidingen. Het afgelo
pen jaar heeft hij drie coöpe
raties met samen vijftig banen
helpen oprichten. Deze kleine
bedrijfjes met namen als Bro
therhood en Best Wishes bou
wen huizen in opdracht van
particulieren. Al naar gelang
het inkomen van de mensen
kunnen zij leningen krijgen
voor twee-, drie- of vierka-
merwoningen.
In een van de ver van het
centrum verwijderde towns
hips toont Victor hoe zo'n
coöperatie per maand een
huis kan bouwen. Tijdens de
rit vertelt hij trots dat de vier
de coöperatie met de eerste
meisjes in aantocht is. „The
sky is the limit" gaat die he
ten", aldus de opbouwwerker,
en hij grapt: „Waarschijnlijk
gaat die.zich. later specialise
ren in wolkenkrabbers".
Gedurende één dag in de
maand krijgen alle leden van
de coöperaties onderwijs in
technische vakken, maar ook
in management en boekhou
den. „Spreiding van kennis
maakt de kans op corruptie
later alleen maar kleiner",
legt Victor uit. Ik bedenk me
dat dót een project zou kun
nen zijn voor de anti-apart
heidssteden. die met Bula-
wayo een band aangaan. De
burgemeester van Bulawayo
heeft daar wel oren naar.
Stropdassen
„Onze grootste vijand is en
blijft de blanke minderheids
regering van Zuidafrika en
Namibië. Zolang de apartheid
daar nog bestaat, kunnen wij
ons niet in vrede ontwikke
len", aldus burgemeester Ma-
podoko. In bijna dezelfde
woorden als zijn collega's el
ders gebruiken, meldt hij dat
solidariteit van de rijke eerste
wereld nodig is om de apart
heid te kunnen verslaan. Hij
Burgemeester Mapodoko van Bulawayo en Jaap Huurman, met
de Haagse anti-apartheids-affiche in de hand.
laat zich na de uitwisseling
van de stropdassen dan ook
gewillig fotograferen met het
Haagse anti-apartheids-affi-
che in de hand.
Masvingo, acht jaar geleden
nog Victoria geheten, ligt bij
na 350 km oostelijk van Bula
wayo. Na uitgebreid gepruts
aan de motor, vertrekt mijn
bus twee uur te laat. De hele
zwarte samenleving van arm
tot rijker verplaatst zich met
dit vervoermiddel, dat in pri-
véhanden is. Je hoeft je in dit
land niet te schamen (in Ne
derland trouwens ook niet)
als je geen auto bezit, want
dat recht is hier voorbehou
den aan de allerrijksten en de
medewerkers van hulporgani
saties.
Na een dikke twee uur over
de verlaten wegen gereden te
hebben met alleen zeer af en
toe een tegenligger, en slechts
nu en dan stoppend bij een
kleine nederzetting met le
men hutten, komt de bus plot
seling tot stilstand. De chauf
feur heeft het onder de motor
al snel bekeken: einde van de
rit voor déze bus en gewoon
Een tv-ploeg volgde de Westeuropese parlementariërs tegen de
apartheid op de voet.
meegereden ben. Zes uren na
vertrek en na onderweg nog
zeker drie kapotte bussen
voorbijgereden te zijn, komen
we eindelijk in Masvingo aan.
Ik kan slapen bij de Neder
lander Jacques de Boer, die
voor de EG werkt bij een gro
te landbouworganisatie. Als
hij me later de omgeving laat
zien, wijst hij me op namen
van grote boerderijen als
„Voorspoed" „Weltevrée" en
„Nooitgedagt", stuk voor stuk
tekens dat de blanke Afrika
ners na de Boerenoorlog des
tijds ver naar het noorden
waren doorgestoten.
Kasteel
Het is hier om zes uur in één
klap pikkedonker en in de
weinige tijd die de dag nog
kent, race ik met de auto van
Jacques („Wel links houden")
heen en weer naar het Natio
nale Park van Great Zimbab
we, dertig kilometer verder
op. In het park moeten de ge
lijknamige ruïnes van een
oude vesting, een trots van
het land, bezichtigd worden.
Öp een bergtop torenen de
resten van een soort kasteel,
hoog boven het omliggende
landschap uit. Dit moet meer
dan duizend jaar geleden de
zetel van een machtige heer
ser zijn geweest. Vóór de be
vrijding van Rhodesië heette
het dat Venetiërs of Moslims
dit bouwwerk hier lang gele
den hadden neergezet. Want,
zo werd door de blanken aan
genomen, zwarten zouden dit
nooit hebben kunnen bou
wen. Pas nu mogen weten
schappers erkennen dat'hier
lang geleden een originele be
schaving bestaan heeft.
De busrit naar Mutare de dag
erop is weer een avontuur op
zich. Op het station bij de
markt ruziën de chauffeurs
en conducteurs van twee con-
currende bedrijven om de
passagiers. Beide bussen zijn
natuurlijk het snelst en het
comfortabelst. ,Het geval op
wielen dat mij geconfisceerd
had, vertrekt inderdaad stipt
om half negen, hoewel nog
half leeg. Langs de wegen
worden her en der nog meer
passagiers opgepikt en in een
sukkeltempo kruipt mijn bus
heuvel-op en giert hij heuvel-
af.
Gevarendriehoek
Een anderhalf uur later
worden wij vrolijk toeterend
gepasseerd door de concur
rent. Onze chauffeur kijkt
verbeten maar klaart ziende
rogen op als we een stuk ver
derop de vijand m^t de be
kende gevarendriehoek langs
de weg zien staan. Nu is het
onze beurt om de veeltonige
claxon te laten horen en vijf
minuten later is de bus dubbel
gevuld.
wachten op de volgende. Ter
wijl het hele gezelschap zich
neervlijt in de schaduw van
een grote boom, probeert deze
blanke dwaas in de bloedhete
zon een lift te krijgen.
Lekke band
De drie auto's die het uur
erop voorbij komen, zitten
alle boordevol. Dat geldt ook
voor de volgende bus die ein
delijk arriveert, maar met
enig voordringen en een hou
ding van „ikke-niet-begrij-
pen" lukt het me een plaatsje
te veroveren. Niet erg op mijn
gemak zie ik hoe vele onge-
lukkigen achterblijven; wach
ten op de volgende bus. Moe
ders om me heen geven on
dertussen hun babies onge
dwongen de borst.
Gelukkig mag ik verderop
een goede daad verrichten.
Na een doffe knal blijkt ook
deze bus het voor gezien te
houden: lekke band. Als ik de
conducteur geholpen- heb het
kapotte wiel het dak op te
sleuren, zie ik hem denken
dat het maar goed is dat ik
Des te trager worden de heu
vels genomen, maar hij blijft
rijden. Het enige oponthoud
van betekenis wordt nog ver
zorgd door de enige blanke in
het gezelschap, die zo nodig
foto's heeft moeten nemen
van die enorme brug, die de
enige verbinding vormt met
het oosten van Zimbabwe.
Een oplettende medepassagier
heeft binnengebracht bij het
volgende politiestation. Nadat
echter gebleken is datdeze
onverstandige blanke niet de
onderkant van het militair
object gefotografeerd heeft,
hoeft er alleen nog maar een
formulier ingevuld te worden
en mag de bus weer door.
Nog net op tijd voor mijn tele
fonisch gemaakte afspraak
met de Procinciale Ontwikke-
lings Associatie kom ik in
Mutare aan. Hier zal Snodia
Chikanza van de MDA mij
het Marange-district laten
zien, waar het bestuur van de
betreffende coöperatie op ons
zit te wachten. Verspreid over
het hele gebied zijn er ruim
veertienhonderd mensen lid
van de vereniging, die door
hen bestuurd wordt. Men
toont mij de gemeenschappe
lijke winkel waar zowel voe
dingsmiddelen als kunstmest
verkocht worden. De eerste
van de vier behuizingen voor
vrouwenclubs en crèches is
net gebouwd. De leden zullen
er cursussen volgen om naai
ateliers en zeepbedrijfjes (van
dierlijke vetten) te kunnen
opzetten.
Boekhouden
Die zaterdagochtend rijden
Snodia en ik noordelijk het
prachtige bergland in. Tegen
een heuvel aangeplakt liggen
de school en de winkel van de
Nyanga-coöperatie. Jongeren
krijgen er cursussen in tim
meren, smeden, naaien, typen
en boekhouden. Uit de wijde
omgeving zitten de studenten
hier voor vijfhonderd gulden
per jaar intern. „In de drogere
jaren zijn er veel minder dan
130 studenten, want dan kun
nen veel ouders dat geld niet
opbrengen", licht Snodia toe.
Terug in Mutare heb ik nog
net even de tijd om een strop
das om te doen. De heer La
wrence Mudehwe, de eerste
burgemeester die ik hier' te
gen kom met een normaal
postuur („Hij zit niet in za
ken" verduidelijkt de ge
meentesecretaris later), ver
telt dat Landsmeer in Neder
land een zojuist gereed geko
men bibliotheek heeft gespon
sord. „Het wachten is nu op
de boeken".
Terug in het hotel zie ik op tv
nog juist het staartje van een
uitzending over het nationale
congres van de Zanu-partij.
Net als de Zapu dat vorige
week deed, heeft de Zanu be
sloten de twee partijen, die
acht jaar geleden het land be
vrijdden, te fuseren. Tot voor
drie jaar waren ze nog ver
wikkeld geweest in een hevi
ge burgeroorlog die aan 20.000
mensen het leven heeft ge
kost.
„Nationale eenheid is nodig
om Zuidafrika te kunnen
weerstaan en de andere
Frontliinstaten beter te kun
nen helpen", zo spreekt presi
dent Mugabe het Zanu-con-
gres toe. Ik kan hem geen on
gelijk geven, want de proble
men zijn voor Zimbabwe en
de buurlanden té groot om
onderling nog eens stammen-
ruzies uit te gaan vechten.
„Samen zijn we in staat de
apartheid de wereld uit te
helpen". Het congres is en
thousiast en klapt. In Mutare
is het al weer pikkedonker
geworden. Het wordt tijd om
naar Nederland terug te ke
ren.
JAAP HUURMAN
door Frans Boogaard
BRUSSEL „Au fond ben ik
alleen maar graag in Brussel
als ik terugkom van een reis.
Dan valt me altijd weer die
grote troef van Brussel op:
haar lelijkheid. Een héérlijke
lelijkheid". Dat zei kort
geleden, met evenveel drama
in zijn stem als hij normaal in
zijn films stopt, de Brusselse
journalist en filmregisseur
Mare Didden. Hoewel Didden
„au fond" om zijn eigen
Vlaams maar even te
gebruiken uit Limburg
komt, kent hij de Belgische
hoofdstad waar hij zo verzot
op is als weinig anderen.
Temidden van de verloren
chique van de door Jacques
Brei zo uitbundig bezongen
Anspach-boulevard en Place
Brouckère en in de rosse
buurten rond het Noordstation
draaide hij zijn eigen „Brussels
by night", en sindsdien kan er
geen buitenlands regisseur in
Brussel komen filmen of hij
wordt door Didden naar alle
interessante plekjes gegidst.
In Brussel bestaét het allemaal
nog: de achttiende-eeuwse
gildehuizen op de Grote
Markt, de vooral met
particulier geld in oude stijl
gerestaureerde eethuisjes van
het vlakbij-gelegen Ilot Sacré,
maar ook de krotten in
Schaerbeek en Sint Joost, het
door kantoorflats verpeste
Leopoldskwartier en de vooral
door Marokkanen bevolkte
Marollen, waar de biefstuk-
frites allang is verdrongen
door dampende schotels cous-
cous met een lamsbil,
overgoten door
Noordafrikaanse hoofdpijn
wijn met een té hoge
zuurgraad.
De restauratie van één van de
fraaiste monunjenten van de
stad, de uit de dertiende en
veertiende eeuw stammende
Sint Michiels-kathedraal, is
jarenlang opgehouden omdat
niemand wist wie de eigenaar
was. Wie nu wil weten
wanneer de restauratie van
het Chinees Paviljoen ter hand
wordt genomen, één van de
protserige, maar nu door en
door verrotte bouwwerken die
Leopold II in zijn beste dagen
besloot naar Brussel te halen,
kan vlotweg vijf of zes
overheidsdiensten bellen die
allemaal bij die opknapbeurt
betrokken zijn, maar die geen
van allen weten wie echt
verantwoordelijk is.
Soms, bij een politieke
wisseling van de wacht, trekt
iemand een bureaula open en
komen pijnlijke verrassingen
aan het licht. Dat gebeurde
kort geleden, toen een alweer
vergeten rapport werd
teruggevonden over de
technische staat van de
kilometerslange tunnels die
samen de Brusselse binnenring
vormen, en die werden
gebouwd ter gelegenheid van
de wereldtentoonstelling van
1958. Volgens dat nu alweer
drie jaar oude rapport kunnen
rolluiken die in tijd van nood
een doorgang van de ene naar
de andere tunnel mogelijk
moeten maken niet meer
open. Vluchtwegen in de soms
overvolle tunnels blijken
gebarricadeerd door
ka bel trossen en een
elektriciteitskabel van 15.000
volt is op verschillende
plaatsen onvoldoende
afgeschermd.
Als daardoor brand ontstaat is
de ramp niet te overzien,
temeer daar een aantal
brandkranen ook hartje
'zomer is afgesloten om
bevriezing te voorkomen.
Volgens weer andere
rapporten is de Lakense De
Troozbrug al sinds '85 niet
meer betrouwbaar en gaapt er
bij Openbare Werken een gat
van 900 miljoen frank, ofwel
zo 'n vijftig miljoen gulden.
Volgens oud-premier Paul
Van Den Boeynants, die zich
in oktober kandidaat stelt als
opvolger van burgemeester
Brouhon, is dat nog maar een
schijntje van wat de stad
werkelijk te kort komt. In een
open brief aan alle Brusselaars
onder het kopje „Niets dan vel
over been/La peau et les os",
rekende hij kort geleden de
bevolking voor dat door fout
rijksbeleid de stad jaarlijks
meer dan tweehonderd
miljoen gulden aan inkomsten
mist. Uiteraard zal dat
veranderen als hij
burgemeester wordt Op de
stem van Didden hoeft „VDB"
niet te rekenen. Van hem
mogen misschien de tunnels
worden opgeknapt, maar moet
de rest van de stad vooral de
chaotische troep blijven die ze
nu is. „Op drie minuten rijden
zit je ploff in Istanbul en je
eet er beter dan in Istanbul
zelf. Waar heb je dat nog?"
