.Actieve jongeren zijn
imoeili jk te vinden"
Iraanse verkiezingen:
tussen kapitalisten en
strijd
armen
QeidóaQowuvnt
Chinese t»WMiïk
Watheb jij nog nooit een kip geslacht?
- JONGERENVERTEGENWOOR DIGSTER
PINK HILVERDINK NAAR OSLO:
Royaal kado rederij P&O voor partij van Thatcher
- 3INNENLAND/BUITENLAND
ZATERDAG 9 APRIL 1988 PAGINA 5
indrukken (4)
Chinese indrukken. Onder
leze noemer schrijft
\Iarilou den Outer een
erie verhalen over haar
•varingen in China. Sinds
mkele maanden verblijft
e in het kader van een
tuden ten uit wisselings-
roject in Xiamen, een
he tad in Zuid-China, vlakbij
Taiwan. Ze verricht daar
wetenschappelijk
mderzoek onder Chinezen
lie enige tijd in het
buitenland zijn geweest.
Vandaag de vierde
iflevering van de serie.
99
Buitenlanders die voor het
eerst en dan bovendien een
kort bezoek brengen aan Chi
na, krijgen vaak een cultuur
schok al was het alleen
maar door de enorme massa
zwartharige Chinezen die
meestal nog een kop kleiner
zijn dan zij. De verschillen in
land en volk zijn te veel om op
te noemen. Toch heeft menig
buitenlander gevoelens van
herkenning. Niet alleen oude
re, ook jongere toeristen zeg
gen dikwijls het gevoel te heb
ben „in een vroegere tijd te
zijn beland".
De goede en de slechte kanten
van het leven in de westerse
„oude tijd" stonden dicht bij
elkaar. Hetzelfde is waar te
nemen in het China van nu.
Het is een tijd „waarin de
mensen nog wat voor elkaar
over hebben", maar ook een
tijd van armoede. Jongere
westerse toeristen zullen
eerder geneigd zijn in China
„de blik op nostalgisch te zet
ten" dan oudere. De jongeren
zien pittoreske plaatjes: vrou
wen die aan de stoeprand de
was doen, schrobbend op een
steen, jongemannen die houten
karren vol zand en bouwmate
rialen door de straten trekken,
mensen die per fiets soms
complete bankstellen vervoe
ren en bouwarbeiders die met
hamer en beitel enorme brok
ken graniet tot handzame
blokken bikken.
Ouderen zullen bij deze aan
blik eerder slechte herinnerin
gen voelen opkomen. Ze her
kennen dit tijdrovende en
zware werk. Wat ze zeker óók
zullen herkennen is het lage
tempo waarin het werk wordt
gedaan en de ongedwongen
omgang tussen de mensen.
Kortom: over naar de goede
kanten van het Chinese leven.
De uitspraak „Rustig aan"
hoor je vaak in China. Er is
zelfs elke dag officieel gele
genheid om het rustig aan te
doen. Van half twaalf tot half
drie (soms is deze periode kor
ter, maar meestal langer) is er
middagpauze. In het Chinees
wordt dit tijdvak letterlijk
„rustpauze" genoemd en zeer
vele Chinezen gaan daadwer
kelijk slapen. Het is niet onge
woon dat hiervoor in de win
kel een bed staat opgesteld. Is
er geen bed dan kun je ook
prima slapen met het hoofd op
de toonbank.
De meeste winkels blijven
open; kantoren en banken
sluiten meestal wel. Vaste ope
ningstijden zijn er niet. De
klant moet door ervaring le
ren. Voor boodschappen doen,
een pakje posten, een trein
kaartje kopen en geld halen
van de bank moet elk ruwweg
een halve dag worden uitge
trokken. „Rustig aan", luidt
weer het advies.
Eemaal in de stad aangekomen
met het vaste besluit werkelijk
niet alles tegelijk te willen,
krijgt men steeds meer oog
voor de aangename zaken die
met dit rustiger ritme zijn ver
bonden. In een stad als Xia
men is dat niet moeilijk. De
mensen zijn er over het alge
meen open en vriendelijk. Ze
zijn net als bij ons „op het
dorp" of in de oude stadswijk
graag bereid tot het maken
van een praatje.
Buitenlanders hebben soms
enige moeite achterdocht van
zich af te zetten wanneer zij
door een winkelier in muziek-
cassettes uitgebreid worden
onthaald op sinaasappels. De
conversatie gaat intussen over
waar je op moet letten bij het
kopen van sinaasappels, over
worden in
China op de
verhandeld
beroemde westerse componis
ten en over de vertaling van
de naam Bach in het Chinees.
„Geen agressieve verkoopme
thodes", denkt de buitenlander
die even later met een cassette
met muziek van Dvorak naar
buiten stapt.
Het geeft een prettig gevoel te
weten dat men net als Chine
zen in winkels eindeloos kan
wikken en wegen en verko
pers kan vragen alle theepotjes
laten
voordat
één koopt of wellicht helemaal
niets koopt. Chinezen laten
zich niet opjutten door verko
pers die met tegenzin aan alle
wensen van de klant voldoen
en dat gebeurt nogal eens.
Hoofdzaak is dat zij hun geld
doordacht besteden en geen
overhaaste aankoop doen.
Chinezen lijken allen een goed
oog te hebben voor prijs en
kwaliteit. Op de markt is het
niet ongewoon dat ze zelf de
weegschaal ter hand nemen
om te controleren of de Verko
per goed heeft afgewogen. Met
het oog op de versheid en na
tuurlijk ook de portemonnee
kopen Chinezen het liefst le
vende dieren, die ze thuis
slachten. Een Chinees kan een
buitenlander oprecht verbaasd
vragen: „Wat, heb jij nog nooit
een kip geslacht?Levende
krabben, grote garnalen, een
den, kippen en duiven beho
ren tot de gangbare levende
have. Tot de grote lekkernijen
in het zuiden worden hond,
slang en schildpad gerekend.
Vrij algemeen is het jagen met
de luchtbuks op vogelvrij ver
klaarde vogelsoorten. Ook een
wilde geit mag men graag ja
gen.
In wat afgelegener berggebie
den kan het voorkomen dat
een restauranteigenaar bezoe
kers meetroont naar de koel
kast die volgestouwd is met
vlees. Om aan de vragende
blikken een eind te maken
legt hij zijn bewijs op de toon
bank: een grote harige berek-
lauw. „Deze beer is net ge
schoten", vertelt hij ter aanbe
veling. „Heerlijk eten". De be
zoekers kijken op hun horlo
ges en constateren tot hun op
luchting dat het tien uur is en
dat zij kunnen zeggen: „Nee
bedankt, het is nog wat
vroeg".
TEHERAN Enkele
uren nadat hun steden
waren getroffen door
Iraakse raketten zijn de
Iraanse kiezers deze week
naar de stembus gegaan
om voor de derde maal
sinds de revolutie van
1979 een nieuw parlement
te kiezen, dat volgens
Iraanse waarnemers be
slissend zal zijn voor de
verdere ontwikkeling van
het Islamitische model.
De televisie liet beelden zien
van de 87-jarige Iraanse leider
ayatollah Ruhollah Khbmeini,
die samen met zijn zoon Ah
mad zijn stem uitbracht in een
openlucht-stembureau bij zijn
woonplaats Jamaran, een
noordelijke voorstad van Te
heran.
De door Khomeini als zijn op
volger aangewezen ayatollah
Hussain Ali Montazeri bracht
zijn stem uit in een moskee in
de heilige stad Qom. Later
bracht Montazeri een bezoek
aan een lagere school en een
religieuze school in Qom die
een dag eerder door Iraakse
raketten waren getroffen,
maakte het Iraanse persbureau
IRNA bekend.
Enkele uren voordat_de 30.000
stembureaus hun deuren open
den werd in Teheran een
enorme explosie gehoord, die
volgens radio Teheran werd
veroorzaakt door een inslaan
de Iraakse raket. Ook de stad
Isfahan werd door een raket
getroffen, terwijl de westelijke
steden Bakhtaran en Hamadan
door Iraakse vliegtuigen onder
vuur werden genomen. IRNA
gaf geen cijfers over de op
komst bij de verkiezingen,
maar zei alleen dat het Iraanse
volk „massaal" naar de stem
bus was getogen.
Khomeini heeft de Iraniërs
vorige week gewaarschuwd al
leen kandidaten te kiezen on
der loyale islamieten. „De
mensen moeten kiezen uit de
genen die armoede hebben ge
leden en oprechte moslims
zijn, en niet uit degenen die de
Amerikaanse Islam gehoorza
men". Er zijn ongeveer 1.400
kandidaten voor de 270 te ver
delen parlementszetels. Alle
kandidaten zijn goedgekeurd
door provinciale en stedelijke
goeverneurs, die op hun beurt
onder gezag staan van de mi
nister van binnenlandse za
ken, Ali Akbar Mohtashemi.
Voor het eerst zullen ook 30
vrouwen meedingen.
Oorlog
Het meest dringende probleem
van Iran, de slepende en pe
perdure oorlog tegen Iraq, is
geen inzet geweest van de ver
kiezingscampagnes. Toch
wordt de uitslag met spanning
tegemoet gezien omdat deze
volgens Iraanse leiders het
pleit moet beslechten tussen de
aanhangers van een „islami
tisch kapitalisme" en de radi
calere vleugel die een socialis
tische economie voorstaat.
De eerste groep bestaat, voor
namelijk uit religieuze funda
mentalisten die zich baseren
op een beperkte interpretatie
van de Koran, waarin particu
lier eigendom en vrij onderne
merschap wordt verdedigd.
Hun tegenstanders willen
meer staatscontrole, en zullen
naar verwachting flinke steun
trekken onder de steeds onte
vredener massa der armen, die
lijdt onder een gigantische in
flatie en het bestaan van een
bloeiende zwarte markt.
UTRECHT De toene
mende individualisering
van de samenleving speelt
ook de jongerenorganisa
ties parten. Jongeren la
ten zich tegenwoordig niet
meer zo gemakkelijk door
jemeenschappelijke idea-
en samenbrengen. Inte
gendeel: het doppen van
de eigen boontjes kan zich
verheugen in een enorme
jopulariteit. Intussen zoe-
en jongerenwerkers en
,3ciaal-cultureel werkers
'vertwijfeld naar hun doel-
•ep.
actieve jongeren zijn te
genwoordig moeilijker te vin
den. Als je kijkt naar het aan
tal jongeren dat georganiseerd
is, dan zie je dat percentage in
bijna alle geledingen teruglo
pen. Algemene ideologieën
schijnen minder aan te spre
ken, de interesse-gebieden van
jongeren zijn veel kleiner ge
worden. Versplinterd. En toch
worden veel activiteiten ont
plooid. Iedereen vraagt zich af:
gebeurt HET?".
Aan het woord is Pink Hilver-
dink (26) uit Amsterdam, een
voor haar generatie van „doe-
het-zelvers" wel zeer organisa
tie-actieve jongere. Namens
Exis, het nieuwe Nederlandse
centrum voor internationale
jongerenactiviteiten, wordt zij
de komende week afgevaar
digd naar de Europese minis
tersconferentie over jongeren
in Oslo. Het is de bedoeling
dat Pink minister Brinkman
van WVC voorafgaand aan de
conferentie namens de Neder
landse jongeren zal „advise
ren". „Ik zal proberen een
beetje te vertolken wat onder
de jongeren leeft; aan wat voor
soort activiteiten behoefte be
staat", aldus Pink.
Internationaal
De conferentie in Oslo heeft
vooral een internationaal ka
rakter. Voor de problemen in
Nederland rondom de jeugdlo
nen, studiefinanciering en het
al-dan-niet thuiswonen zal dus
minder aandacht zijn.
In het feit dat jongeren met
name bij de laatste bezuini
gingsrondes van het kabinet
niet gespaard zijn, kan Pink
overigens nog wel één licht
puntje zien: „Jongeren gaan de
straat weer op, vinden elkaar
omdat ze zich persoonlijk door
deze maatregelen gepakt voe
len. En terecht. Het ja
is alleen dat de invloed die
jongeren op de politiek uitoe
fenen gering is. Oké, bij de
paasdebatten hebben de CDA-
jongeren volop gelobbied
ook wel hun 3
toch
elite. De grote massa weet niet
eens bij wie ze moet aanklop
pen om een stem te laten ho
ren. Ook al door de reorgani
saties en bezuinigingen bij de
overheid zijn die ingangen
steeds moeilijker te vinden".
Wieg
Terwijl in landen zoals Spanje
en Portugal het jongerenwerk
nog in de kinderschoenen
staat, is het in Nederland zo
ver uitgebouwd dat veel jonge
ren door de bomen het bos
niet meer zien. Pink: „Organi
saties zouden zich op kleinere
interessegebieden moeten gaan
richten. Dat kan een manier
zijn om de jongeren weer bin
nen te halen. Kleinschaliger
regionale projecten aanpak
ken. Initiatieven vanjongeren
zélf ondersteunen. En meer
onderling samenwerken om
bepaalde zaken van de grond
te krijgen. Verder zouden er
meer mogelijkheden voor jon
geren moeten komen om hun
stem te laten horen. Vooral
ook op gemeentelijk niveau.
Als een gemeente een school
wil bouwen, waarom zou er
dan geen wedstrijd worden ge
houden rondom de vraag: hoe
moet die school er uit zien?
Dat soort mogelijkheden
worden veel te weinig benut".
Aan initiatief ontbreekt het bij
jongeren niet, benadrukt Pink.
„Duizenden jongeren begin
nen gewoon hun eigen werk
projecten. Zo weet ik van een
aantal fotografen die zelf hun
sponsors en werkruimte heb
ben geregeld en bij de ge
meente nebben aangeklopt
voor een startsCtbsidie. Zo n
project speelt zich helemaal
buiten het gezichtsveld van de
jongerenorganisaties af. Tot er
problemen komen met de be
drijfsvoering. Dan blijkt plot
seling dat er eigenlijk nauwe
lijks plaatsen zijn waar jonge
ren met deze specifieke pro
blemen kunnen aankloppen".
Een ander punt dat in Neder
land volgens Pink nog aan
dacht verdient is de positie
van „meiden op de arbeids
markt". Pink: „Met name bui
ten de grote steden is de ach
terstand van meiden op de ar
beidsmarkt vrij groot. Het is
dan niet verstandig om te be
■0 Ondanks de bombardementen op Teheran zou de opkomst bij de verkiezingen groot zijn geweest.
FOTO: AP
den door de bonden; rijke in
dustriëlen en zakenmensen
spekken de beurs van That
chers „Tory's".
P&O-president Sir Jeffrey
Stirling is een boezemvriend
van premier Thatcher. Zijn
rederij deed de royale schen
king van 100.000 pond al in
januari 1987. Het cadeau
kwam pas van de week aan
het licht omdat in Groot-
Brittannië per 1 april een
nieuw boekjaar begonnen is
en alle bedrijven nu hun ba
lans publiceren.
De schenking van 100.000
pond aan de conservatieve
partij heeft veel negatieve
reacties uitgelokt, omdat
P&O zich in het recente ver
leden minder toeschietelijk
zuinigen op allerlei educatieve
vrijetijds-projecten waar voor
al meisjes gebruik van ma
ken".
Mobiliteit
Tijdens de ministersconferen
tie, die aanstaande maandag
begint en waaraan 26 landen
van de Raad van Europa deel
nemen, wordt ook in het ka
der van onderwijsprojecten ge
sproken over het thema „mo
biliteit". Anders gezegd is het
doel dat jongeren binnen Eu
ropa meer bewegingsvrijheid
moeten krijgen. Een prachtig
streven, meent Pink, want
juist jongeren zijn bij het sti
muleren van een Europees be
wustzijn van wezenlijk belang.
Pink: „Jongeren worden erg
door de Europese gedachte
aangesproken. Via het Euro
pees jeugdcentrum en het Eu
ropees jeugdfonds zou daarom
meer gedaan moeten worden
aan culturele en educatieve
uitwisselingsprogramma's, óók
met Oosteuropese landen. Jon
geren zijn geneigd positief te
denken. Een maakoare toe
komst te zien. Het trieste is al
leen dat er nog niet genoeg
naar die jongeren geluisterd
Door van morgen tot maandag
in Oslo een eigen schaduwcon-
ferentie van jongeren te orga
niseren, hebben Pink en haar
„collega's" uit andere Europe
se landen er in elk geval voor
gezorgd dat er niet alleen óver
maar ook mét jongeren ge
praat zal worden. Minister
Brinkman heeft al te kennen
gegegeven graag met Pink en
haar „staf" van drie adviseurs
om tafel te gaan zitten. Als de
ministerconferentie begint,
dan hebben de jongeren hun
verhaal klaar. Net als tijdens
de eerste jongerenconferentie
in 1985 overigens, toen in
Straatsburg 5000 jongeren uit
tientallen landen bijeenkwa
men. Pink: „Het zal wel even
duren voordat dit soort confe
renties concrete resultaten op
leveren. Maar dat geeft niet
Het feit dat ministers en jonge
ren samen over jongerenbeleid
kunnen praten is al heel wat".
PAUL KOOPMAN
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Het zeilschip De Vrijheid
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN De Britse re
derij P&O die begin afge
lopen jaar net voor de
veerramp van Zeebrugge
eigenares werd van
Townsend Thoresen, heeft
de conservatieve partij
van premier Margaret
Thatcher 100.000 pond
kado gedaan. In de ge
schiedenis van de Britse
politieke partijen is dit
forse bedrag het grootste
cadeau dat ooit werd ge
geven.
Alle partijen van Groot-Brit-
tannië „leven" van particu
liere financiële steun. La
bour wordt overeind gehou
heeft getoond ten aanzien
van de overlevenden en na
bestaanden van de Herald-
veerbootramp. Deze kostte
het leven aan 193 opvaren
den. Sommige nabestaanden
wachten nog steeds op hun
vergoeding.
De Londenaar Peter Spoon-
er. medestichter van de
„Herald of Free Enterprise-
Vereniging", noemt P&O's
royale politieke schenking
„ongelofelijk". De veerramp
van Zeebrugge kostte hem
een zoon. „De rederij en ik
zijn het nog steeds oneens
wat betreft de omvang van.
mijn schadeloosstelling'zegt
Spooner. „Ik vind dat ze mij
en de vele anderen die nog
in hetzelfde positie verkeren
heel wat uitleg verschuldigd
Tijn".
Pink Hilverdink: „Het feit dat ministers en jongeren samen over jongerenbeleid kunnen praten is al heel wat".
FOTO: CEES VERKERK
ven...?" Maar hij besluit, dat hij ze liever
levend in handen krijgt, want dan kunnen
ze ten minste nog wat vertellen van de ge
zellige praktijken van de roversbende. Dus
klimt Rob nog maar een heuveltje hoger
en zwaait naar zijn vriend Ronald Delf, die
zich in zijn raceboot al klaar maakt om de
jacht op Linksky te beginnen.
Maggie Thatcher
34) De kapitein met de filmstersnor, die
Bartholomeus Linksky heeft, en zijn adju
dant hebben aan de andere kant van het
eiland een diepe grot ontdekt. Dat lijkt ze
een pracht van een schuilplaats om zich in
te verbergen en dan op een onverwacht
ogenblik eruit te voorschijn te komen en
de vijand te lijf te gaan. Maar als ze den
ken dat ze ongezien in hun grot kunnen
verdwijnen, hebben ze toch buiten Kapi
tein Rob gerekend. Die-heeft van een heu
vel af de manoeuvres van het jolletje in
grimmige spanning gevolgd. „Zal ik ze een
aardig blauw boontje toedienen?" denkt
hij bij zichzelf, „of zal ik ze alleen maar
een waarschuwingsschot voor de boeg ge-
