Angst voor wraakacties
van joodse kolonisten
Vredesintiatief Shultz: een gevecht
tussen bulldog en pitbullterriërs
Oppositie Panama ontevreden
over weifelende houding VS
buitenland
;bi
Pater Zorza sleutelfiguur
Italiaanse drugsmaffia E
Bomaanslag
op blanke
ANC-er
C^idócSomont
VRIJDAG 8 APRIL 1988 PAGINA
North onderzocht
op drugshandel
WASHINGTON De commissie
van het Amerikaanse Congres die de
internationale drugshandel onder
zoekt. wil de aantekeningen van Oli
ver North bestuderen op eventuele
betrokkenheid van deze voormalige
medewerker van de Nationale Vei
ligheidsraad bij de drugshandel.
Eerder hebben getuigen aanwijzingen
verstrekt dat de Amerikaanse over
heid betrokken was bij drughandel
met Latijnsamerika, in het kader van
de bevoorrading van de Nicaraguaan
se Contra's. Oliver North speelde
eerder een hoofdrol in het schandaal
rond het doorsluizen van de winsten
_van wapenleveranties aan Iran naar
de Contra's.
Simon stopt race
naar Witte Huis
NEW YORK Zonder zich de
finitief terug te trekken heeft
de Amerikaanse senator Paul
Simon gisteren laten weten dat
hij geen campagne meer zal
voeren voor de Democratische
nominatie voor de presidents
verkiezingen. Simon, vooral be
kend vanwege zijn strikdasje
verklaarde pas na laatste voor-
verkiezing op 7 juni bekend te
maken of hij zijn kandidatuur
intrekt „want niemand weet
wat er nog tussen nu en dan
gaat gebeuren". Intussen verhe
vigen Jackson, Dukakis en
Gore de strijd om de belangrijke
voorverkiezing in New York.
VS: Geen discussie
over PLO-kantoor
DEN HAAG De Verenigde Staten
nemen niet deel aan een hoorzitting
van het Internationaal Gerechtshof in
Den Haag over het conflict met de Ver
enigde Naties om het PLO-kantoor in
New York te sluiten. Dit heeft de Ame
rikaanse ambassadeur in Den Haag,
John Shad gisteren geschreven; de
hoorzitting dient maandag. De VN heb
ben het Hof om uitspraak gevraagd
over de vraag of de VS verplicht zijn
het geschil voor te leggen aan een arbi
trage-tribunaal. De VS hebben de slui
ting van het kantoor geëist, omdat de
PLO een terroritische organisatie zou
zijn. De VN menen echter dat Was
hington zich verplicht heeft onderdak
te bieden aan alle leden van de bond.
Mexico tegen invoer
sado - kauwgum wikkels
MEXICO-STAD Mexicaanse kin
deren kunnen binnenkort geen sado
masochistische kauwgumpapiertjes
van Amerikaanse makelij met daarop
de belevenissen van de „Garbage
Pail Kids" meer verzamelen. Bezorg
de ouders en de regering zijn in het
teweer gekomen om de geliefde bub-
le-gum van de kleintjes in een meer
stichtelijke verpakking te krijgen om
de gum zo met een gerust hart in de
broodtrommeltjes te kunnen bliiven
doen. Het gaat bijvoorbeeld om plaat
jes waarop een kleuter zichzelf door
de gehaktmolen draait. Mexico be
schuldigt de VS van het exporteren
van perversiteiten en onesthetisch
gedrag.
China kiest
81-jarige
president
PEKING De Nationale Volk-
sassemblee van China heeft
vandaag de 81-jarige generaal
Yang Shangkun tot president
gekozen, als opvolger van Li
Xiannian. Shangkun is China's
vierde president. De afgevaar
digden in de volksassemblee,
het Chinese parlement, kozen
de 80-jarige Wang Zhen als
vice-president van de volksre
publiek en de 71-jarige Wan Li
als parlementsvoorzitter. Deng
Xiaoping blijft voorzitter van de
centrale militaire commissie en
daarmee een van de machtigste
mannen van het land.
Gesprek kerken met
Brunswijk positief
PARAMARIBO De delegatie van
Comité Christelijk Kerken (CCK) in
riname is positief gestemd na de
sprekken die het deze week „in sl
zakelijke sfeer" heeft gevoerd mei
leiding van het Jungle Commando,
delegatie was „hartelijk en sponta ti
ontvangen op Langetabbetje, het e
waar het hoofdkwartier van het Ji
Commando is gevestigd. De bemit
laar bisschop Zichem heeft vant
verslag uitgebracht aan president Sh
kar, maar nog geen nieuw datum i
een tweede gesprek met Brunswijk.
derwerpen van gesprek moeten zijn
beëindigen van de burgeroorlog, de
rugkeer van vluchtelingen uit
Guyana en de voedselsituatie.
HEI
vier
sl| gerr
„Akkoord
Afghanistan
kan worden
getekend"
MOSKOU Er kan al op
korte termijn een akkoord
over een vredesregeling voor
Afghanistan worden onderte
kend. De belangrijkste obsta
kels zijn uit de weg geruimd.
Met deze optimistische verkla
ring hebben Sovjetleider Gor-
batsjov, minister van buiten
landse zaken Sjevardnadze en
de Afghaanse president Najib
gisteren hun besprekingen in
Tasjkent afgerond. Ook vol
gens Pakistan is er een door
braak in het vredesproces.
Gisteren werd volgens diplo
maten „achter de schermen"
overeenstemming bereikt tus
sen de VS en Sovjetunie over
een „symmetrische voorzet
ting" van de militaire steun
aan het islamitisch verzet en
het bewind in Kabul. In een
toespraak tot het parlement zei
de Pakistaanse president Zia
ul-Haq dat zowel de VS als de
Sovjetunie afgestapt zijn van
het scenario waarbij de mili
taire hulp van beide zijden be
ëindigd zou moeten worden.
..Een akkoord kan nu elk mo
ment gesloten worden", aldus
Zia. Hij voegde daar aan toe
dat de 3 miljoen Afghaanse
vluchtelingen in zijn land al
binnen enkele maanden vrij
willig en „eervol" kunnen te
rugkeren.
Amerikaanse woordvoerders
en VN-bemiddelaar Diego
Cordovez kwamen gisteren
met veel voorzichtiger reac
ties. Zo verklaarde Cordovez
in Genève dat nog steeds „en
kele zeer moeilijke beslissin
gen" moeten worden geno
men.
MEISJE
WAARSCHIJNLIJK
PER ONGELUK
DOODGESCHOTEN
Massale belangstelling voor de begrafenis van het gedode meisje. In Israel gaan overigens
stemmen op, die het door schoolkinderen laten bezoeken van Arabische dorpen in bezet
gebied „een pure provocatie" noemen.
KARNEI SHOMRON
Duizenden joodse kolonis
ten op de door Israel bezet
te westelijke Jordaanoever
hebben wraak gezworen
voor de dood van het 15-ja-
rige meisje Tizra Porat.
Zij kwam eergisteren in het
Arabische dorpje Beita om het
leven bij een aanval van Pales-
tijnen op een groepje joodse kin
deren. Bij zoekacties in Beita
schoot het Israëlische leger gis
teren een Palestijnse jongen
dood, die geen gehoor gaf aan
een bevel om te blijven staan.
Intussen is grote twijfel ont
staan over de preciese doodsoor
zaak van het meisje. Aanvanke
lijk was verklaard dat zij door
stenen was gedood. Maar uit
een lijkschouwing is gebleken
dat zij dodelijk getroffen is door
een kogel. Het staat vrijwel vast
dat het meisje werd geraakt
toen haar volwassen begeleiders
op de Palestijnse jongeren be
gonnen te schieten, die de bus
van de kolonisten aanvielen.
Weliswaar heeft een Palestijnse
jongen op een gegeven moment
een van de wapens van de bege
leiders in handen gekregen.
Maar toen waren volgens oog-
ge\uigen de kogels al op.
In Beita heeft het Israëlische le
ger honderden mannen voor
verhoor opgepakt. Een jongen
die wegvluchtte voor de solda
ten werd doodgeschoten. Vol
gens de legerleiding zou hij be
trokken zijn geweest bij de dood
van het meisje. Vier woningen
in het dorpje werden door mili
tairen als vergelding verwoest.
In twee nabij Beita gelegen dor
pen koelden joodse kolonisten
hun woede door uitgebreide
vernielingen aan te richten aan
Palestijnse bezittingen.
Sommige kolonisten pleitten er
voor om de 4.000 inwoners van
Beita naar Libanon uit te wij
zen. Tevens drongen zij aan op
een nieuwe campagne voor
meer Israëlische nederzettingen
op de Westoever en eisten zij
dat het leger de bevoegdheid
krijgt om te schieten op ieder
een die stenen gooit. „Nu er
zich in een Arabisch dorp een
pogrom onder Israëlische kin
deren heeft afgespeeld blijft er
geen andere mogelijkheid over
dan het hele dorp te vernieti
gen, het van de Israëlische bo
dem weg te vagen," liet rabbijn
Eliezer Waldman zich ontval
len.
Op de begrafenis van het meisje
was ook premier Shamir aan
wezig. „Elke moord versterkt
en verenigt het Israëlische volk,
verbindt het meer met dit land
en laat zijn wortels hier dieper
groeien", aldus Shamir, die ver
klaarde dat de dood van het
meisje Israels vastbeslotenheid
versterkt orrt de bezette weste
lijke Jordaanoever te behouden.
TEL AVIV Ook na zijn
jongste rondreis door het Mid
den Oosten houdt de Ameri
kaanse minister van buiten
landse zaken, George Shultz,
goede moed. Hoe dat kan is
een raadsel, zeker voor de re
geringen van Israël, Jordanië.
Syrië, Egypte en Saudi-Arabië.
de landen die de Amerikaanse
vredestichter de afgelopen
week bezocht. Het zal wei te
maken hebben met de koppig
heid van de minister, die zich
volgens iemand in zijn entou
rage „als een bulldog" in het
vredesinitiatief heeft vastgebe
ten. Van vorderingen in de
richting van een vredesproces
is tenminste niets gebleken.
Premier Shamir van Israel
blijft zich verzetten tegen een
internationale vredesconferen
tie en tegen het opgeven van
bezet gebied in ruil voor een
vredesregeling met de Arabi
sche buurlanden (VN-resolutie
242). Om geen misverstand te
laten bestaan over de breedte
van de kloof tussen de posities
formuleerde de Syrische presi
dent Hafez Assad vorige week
nog eens zijn eigen voorwaar
den voor deelname een een
vredesproces. Israël dient zich
terug te trekken tot de gren
zen van 1967, er moet een on
afhankelijke Palestijnse staat
komen, de internationale vre
desconferentie moet besluiten
kunnen afdwingen en de PLO
moet er zelfstandig aan deel
nemen. Waarover nog onder
handeld moet worden als aan
die voorwaarden is voldaan, is
niet duidelijk. Het standpunt
van Assad wordt in grote lij
nen gedeeld door Yasser Ara
fat.
Koning Hussayn van Jordanië
voelt in principe wel voor het
plan-Shultz. dat voorziet m
een internationale conferentie,
gevolgd door directe bespre
kingen met Israël over be
perkt zelfbestuur voor de Pa-
lestijnen en daarna over een
definitieve regeling. Maar het
oordeel van Syrië en de PLO
weegt zwaar voor de kwetsba
re Hussayn. Zoals de zaken nu
staan zal hij dan ook geen „ja"
zeggen tegen het Amerikaanse
Sjevardnadze
Nu de jongste ronde van over
leg geen zichtbaar resultaat
heeft opgeleverd richt de aan
dacht zich op het volgende
evenement dat mogelijk wat
schot kan brengen in de aan
loop tot een vredesproces: de
ontmoeting van Shultz met de
Russische minister van buiten
landse zaken Edouard Sje
vardnadze op 21 april in Mos
kou. Bij die gelegenheid zou
den Amerikanen en Russen
het eens moeten worden over
de opzet van een internationa
le vredesconferentie. Overeen
stemming, zo hopen de Ameri
kanen, zal Israël en Jordanië
toeschietelijker maken en wie
weet volgt dan ook Syrië.
Maar het is de vraag of Shultz
nog echt gelooft in de levens
vatbaarheid van zijn initiatief.
Hij mag zich dan „als een bull
dog" hebben vastgebeten in
zijn missie, de mogelijke on
derhandelingspartners in het
Midden Oosten hebben hun
tanden gezet in hun eigen on
wrikbare standpunten. Als pit
bullterriërs.
Neem nu premier Shamir en
zijn verzet tegen een interna
tionale conferentie. Zo'n hou
ding zou volstrekt begrijpelijk
zijn geweest als de conferentie
beslissingen zou kunnen op
leggen en afdwingen. Maar
wat Shultz voorstelt is een in
ternationaal forum met weinig
meer dan een ceremoniële
taak, als alibi voor de daarop
volgende directe onderhande
lingen tussen Israël en zijn
buurlanden. Als het toch mis
gaat, dan zijn de Amerikanen
de eersten die opstappen, heeft
Shultz verzekerd. Wat wil
Shamir nog meer?
In een recent artikel in' The
New York Times komt de
voormalige Israëlische minis
ter van buitenlandse zaken,
Abba Eban, tot de conclusie
dat de internationale confe
renties waaraan Israel tot nu
toe heeft deelgenomen, kun
nen worden verdeeld in twee
groepen. De ene groep bestaat
uit conferenties die Israel pro
fijt opleverden. De andere uit
internationale bijeenkomsten
die Israel niet hebben ge
schaad.
Eban verzet zich fel tegen de
kwalificaties die de rechtse
partijen in Israel hebben toe
gekend aan de idee van de in
ternationale conferentie. Eban:
„Te spreken over: een dodelijk
gevaar, een ramp, Munchen,
de naamswijziging van Tel
Aviv in Arafatsville en een
scherpgeslepen mes is pure
hysterie".
Irrationeel
Misschien is het initiatief van
Shultz wel ten dode opge
schreven ómdat hij de rol van
dit soort hysterie en in het al
gemeen van irrationele politie
ke factoren in het Midden
Oosten heeft onderschat. De
praktisch ingestelde Amerika
nen hebben dat al eens duur
moeten bekopen in Libanon
en Iran.
Shultz zelf gaf het eerder deze
week in Israel min of meer
toe. „Het heeft geen zin te ver
bergen dat er belangrijke
struikelblokken liegen op de
weg naar vredezei hij.
„Emoties worden diep ge
voeld, principes worden trots
overeind gehouden en er zijn
lange tradities, grote culturen
en rechten bij betrokken.
Maar met een serieuze inzet
kan het toch gebeuren".
Voor minister Shultz en voor
zijn Israëlische collega Peres is
de internationale conferentie
vooral een procedurekwestie.
George Shultz
Maar voor Shamir staan er
zwaarwichtige principes op
het spel. Instemmen met een
internationale conferentie be
tekent toegeven aan de vijand
en een eerste stap op een heil
loze weg. die uiteindelijk kan
leiden tot het opgeven van ge
deelten van „het land Israel",
zo meent Shamir.
Ook aan de Arabische kant,
met name bij de PLO en Syrië,
leven velen in een zelf gescha
pen droomwereld. Er zal nog
heel wat water door de Jor-
daan vloeien voor de Pale
stijnse leiders er achter komen
dat er een niet onaanzienlijk
verschil bestaat tussen ener
zijds het eindeloos opsommen
van rechten en anderzijds het
vertalen van die rechten in
praktische vredesvoorstellen.
Ondertussen tekent het fiasco
van het Amerikaanse vredesi
nitiatief zich steeds duidelijk
af. Maar de hysterici zijn de
laatsten die zich daarover zor
gen maken.
(Van onze correspondent Gerard Kessels)
ROME De „heroïne-pater" Don Lorenzo Zorza,
vorige week op miraculeuze wijze aan de Amerikaa jjj
politie ontsnapte, is in Italië gearresteerd. De pries ,j5t
was ondergedoken bij een kunstenares in Bologna, voi
Hij werd gezocht wegens betrekkingen met de maliev
en internationale drugshandel. In 1984 was hij al "ai
acht jaar voorwaardelijk veroordeeld wegens diefs^®
van schilderijen. Zorza werkte een tijdlang voor ,ch!
vertegenwoordiging van de Heilige Stoel bij de Vegev
nigde Naties in New York. „Deze broeder heeft onsjmal
heel wat leed berokkend", zo zei een bedroefde cèvor
frater uit Zorza's parochie in New York. £aa
Humor kan Zorza niet ontzegd worden. De priester had een
reautje in New York met de veelzeggende naam „De fami
dat zich officieel bezig hield met bejaardenzorg. In de palfoj
voor de oudjes die vanuit Italië arriveerden zat echter hert
die via de machtige New Yorkse maffia-familie Gambino aad jy]
verslaafden van de Amerikaanse metropool verkocht werd.
familie" van Zorza was één van de belangrijkste kanalen dij gr
Italiaanse criminelen gebruikten om hun heroïne in New Y
af te zetten. DE
Toen vorige week Amerikaanse en Italiaanse autoriteiten in sch
gecombineerde actie meer dan honderd maffiosi arresteen mo
was er ook een arrestatie-bevel voor Zorza. De priester werdzoe
Rome door Amerikaanse rechercheurs op het vliegtuig r me
New York gezet. De speurders wachtten tot de deur van pre
Boeing zich achter Zorza gesloten had. Toen hun AmerikaaJDe
collega's uren later in New York het pas gelande vliegtuig I hei
nengingen, bleek tot hun verbijstering dat de priester zich hel
onder de passagiers bevond. Aangezien „de pater van de Pi lijk
Connection" in Bologna gearresteerd werd, moet hij er kenl(LS
lijk toch nog in geslaagd zijn het toestel te verlaten voordat ger
van de Romeinse luchthaven opsteeg. ale
MAPUTO Een Zuidafri-
kaanse anti-apartheidsactivist
is gisteren ernstig gewond ge
raakt bij een bomaanslag in de
Mocambikaanse hoofdstad Ma
puto. De blanke advocaat Al-
bie Sachs, die al jaren in bal
lingschap leeft, raakte gewond
toen zijn auto bij het starten
ontplofte. Recentelijk zijn
meerdere aanslagen gepleegd
op ANC-leden onder meer in
Brussel en Parijs. In de Franse
hoofdstad werd Dulcie Sep
tember vorige week door een
„professional" gedood. Het
ANC beschuldigt de regering
in Pretoria ervan de hand te
hebben in de aanslagen.
Bedekt met bloed wordt adiinl
caat en tevens ANC-lid I roi
Sachs naar het ziekenhuis f
Maputo gedragen.
FOTO: de
PU
SUSKE EN WISKE DE EDELE ELFEN
(cl Standaard Uitgeverij, Antwerpen-ty
(Van onze correspondent
Jo Wijnen)
WASHINGTON In Pa
nama groeit de ontevre
denheid over het optreden
van de VS die, zoals som
mige oppositieleiders zeg
gen „niet willen afmaken
wat ze zijn begonnen".
Bovendien blijkt in de Pana
mese oppositie toenemende
verwarring te bestaan over
de zin van de Amerikaanse
troepenzendingen naar hun
land. Tal van Panamezen
vinden dat de Amerikaanse
troepen moeten worden in
gezet om generaal Manuel
Noriega te verdrijven. Maar
de Amerikaanse militairen
zijn blijkbaar niet bereid ver
der te gaan dan het bescher
men van de in Panama
woonachtige Amerikanen en
de VS-bases daar.
De oppositieleiders weten
zich geen raad meer met de
nu ontstane situatie. Ge
steund door de VS zijn ze
stakingen en demonstraties
begonnen waarvan werd
verwacht dat die op korte
termijn tot de val van Norie
ga zouden leiden.* Maar de
generaal zit nog steeds in het
zadel en zijn 14.000 man ster
ke troepenmacht lijkt hem
trouw te blijven. Honderd
duizenden Panamezen gaan
intussen zwaar gebukt onder
de economisch boycot van
hun land. De VS blokkeren
nog steeds de dollarstroom
naar Panama en dat bete
kent dat een groot deel van
de Panamese bevolking geen
geld of salaris meer ont
vangt.
De door Noriega afgezette,
maar door de VS gesteunde
president Delvalle, lijkt
eveneens ontevreden te zijn
over het optreden van de
VS. Zijn positie is nog hache
lijker geworden nu het No-
riega-regiem een officieel ar
restatiebevel tegen hem
heeft uitgevaardigd.
De Amerikaanse regering in
Washington zegt intussen al
enkele dagen dat ze bekijkt
hoe de druk op Noriega kan
worden verhoogd. Maar de
Panamese machthebber is
daar kennelijk niet van on
der de indruk. Hij weet dat
de Amerikanen er alles aan
zullen doen een confrontatie
in Panama te voorkomen.
Hoewel de meeste Latijns-
en Middenamerikaanse lan
den zich tegen Noriega heb
ben uitgesproken, zal een
militair optreden van de VS
op bijzonder weinig sympatie
kunnen rekenen.
Zware
bombardementdïf
tussen
Iran en Iraq
NICOSIA Iran en Iraq 1
ben gisteren opnieuw elk
hoofdsteden gebombarde
Het is voor het eerst i
jaar dat een aanval op
Iraakse hoofdstad BaU
uitgevoerd door de Iraaj^
luchtmacht.
Volgens Iran ging het
„zware bombardementen
selectieve doelen, waarbij
vijand totaal werd verri
Iraq maakte bekend enl
uren later zes raketten te 1
ben afgevuurd op de IraJ
steden Teheran, Qom, Isfa!
en Tabriz en Karaj. In
York vinden overigens
leiding van Perez de Cue
nog steeds besprekingen pi
over een wapenstilstand in
acht jaar durende oorlog
33
