Kinderen moeten over
angsten kunnen praten
Universiteit zou meer
werkgever moeten zijn
n
1
Koningin op 30 april
naar Genemuiden,
Kampen en Amsterdam
Brinkman: aidstest tegen
zin patiënt toelaatbaar
Opnieuw auto in beslag genomen
Discussie vervanging
Van Es is onelegant"
Binnenland
CeidócSou/iatii
WOENSDAG 6 APRIL 1988 PAGINA 3
Zuidamerikaan
fecht uitwijzing aan
)EN HAAG De 32-jarige Zuidameri-
(aan B. Haldivia uit Den Helder mag
is land blijven hoewel hij meer
jaar op een Nederlands boor-
datform op het Continentaal Plateau
leeft gewerkt en, net als zijn vrouw en
ichtjarig dochtertje, helemaal met de
iv< Nederlandse samenleving is vergroeid.
advocaat mr Van der Molen, be-
jfeitte gisteren voor de Raad van State
och een verblijfsvergunning voor Hal-
Jivia. Volgens de advocaat zou Haldivia
akonder meer een verblijfsvergunning
lebben gekregen als hij niet net begin
[lit jaar werkloos was geworden. Hij
-indt dat zijn cliënt niet om zijn werk-
oosheid mag worden uitgewezen.
Panden in
Zaltbommel
verwoest
Een felle brand heeft giste
ren vier panden in het cen
trum van Zaltbommel ver
woest. Het vuur, ontstaan
op de bovenverdieping van
een kledingzaak, greep zo
snel om zich heen dat drie
aangrenzende panden
eveneens in brand kwa
men te staan. Daaronder
waren een café en een re-
novatiepand. De eigenaar
van de kledingzaak moest
voor de vlammen het dak
op vluchten, van waar hij
door de brandweer werd
gered.
FOTO:ANP
MET HONDERD KILOMETER DOOR HOOFDSTAD
AMSTERDAM Er is opnieuw een
auto in beslag genomen wegens extreem
hard rijden. Ditmaal was het de politie
in Amsterdam die overging tot deze
hardere aanpak van snelheidsovertre
ders.
Een negentienjarige jongeman in de hoofdstad
had de maximum-snelheid van 50 kilometer
per uur met maar liefst 100 kilometer over
schreden. In de buurt van Alkmaar werd eind
vorige maand ook al een auto in beslag geno
men. Een dame was in haar Mercedes met een
vaart van 195 km/u door de bebouwde kom
van het dorpje Avenhorn gereden.
Normaal gesproken krijgt iemand die te snel
rijdt alleen een bekeuring, maar sindskort
gaan sommige politiekorpsen er in overleg met
de officier van justitie toe over bij zeer ernstige
overtredingen van de snelheidslimiet de auto
in beslag te nemen. Ook in Den Haag zal de
politie bij veel te hard rijden de auto in beslag
nemen. „Als iemand op zaterdagmiddag met
130 km/u over de Herengracht rijdt zullen wij
ook maatregelen nemen. Maar inbeslagname
zal echt alleen bij extreme gevallen voorko
men", aldus de persofficier van de Haagse ar
rondissementsrechtbank. Hardrijders wier auto
in beslag is genomen, moeten hun voertuig
missen totdat hun zaak voor de rechter komt
en dat kan wel maanden duren. De rechter zal
uiteindelijk beslissen welke geldboete wordt
opgelegd. Volgens de Haagse persofficier zijn
er nog geen landelijke afspraken gemaakt om
snelheidsovertreders op deze
pakken.
Wilp: geen
dijkverhoging
ENSCHEDE Minister Smit-
Kroes (verkeer en waterstaat) is
niet van plan de dijk van de
Wilpse Kleipolder aan de IJssel
te verhogen om zo het risico op
overstroming te beperken. Zij
heeft dit gisteren op de Luchtha
ven Twenthe verklaard na een
rondvlucht boven deze onder wa
ter gelopen polder. De bewinds
vrouw wees erop dat dat het op
hogen van de dijk bij Wilp (ge
meente Voorst) in strijd zou zijn
met het beleid dat Nederland al
„eeuwenlang" voert. Het is vol
gens mevrouw Smit juist de be
doeling dat de Wilpse Klei water
opvangt zodra het peil van de
IJssel sterk stijgt.
ASSEN Op donderdag
14 april promoveert aan
de Groningse universiteit
mevrouw S.M. Goorhuis-
Brouwer uit Assen op
haar proefschrift
„Gesprekspartners. Taal
ontwikkelingsstoornissen
als pedagogisch pro
bleem". Ze heeft onder
zoek gedaan naar de pro
blemen rond taalstoor
nissen bij kinderen tus
sen anderhalf en drie
jaar. „Kinderen kunnen
spraakstoornissen krijgen
als ze niet over hun ang
sten kunnen praten,"
zegt ze. „En geen stotte
raar is hetzelfde".
Kijken naar het Jeugdjournaal zou niet zijn voor alle kinderen even geschikt zijn, omdat ze van
kijken naar rampen behoorlijk angstig kunnen worden. Als ouders dat niet onderkennen, kunnen
kinderen er spraakstoornissen aan overhouden, meent promovendus mevrouw Goorhuis.
FOTO: PERS UNIE
haar
gelo ut
Twintig procent
clienten in
stern-spraak en taalstoornis-
sen'van de keel-neus en oor-
W/niek van het Academisch
Ziekenhuis in Groningen
stottert. „In de leeftijd van
drie tot vijf jaar is het heel
gewoon als kinderen stotte
ren. maar als ze dat op oude
re leeftijd nog doen is er ze-
hun kind naar de huisarts
gaan en zich niet laten sussen
door hun omgeving die zegt
dat het wel weer over zal
gaan", zegt ze. „Het kind kan
bijvoorbeeeld gewoon een
beetje doof zijn, waardoor het
niet goed kan leren praten.
Huisartsen moeten het kind
niet zonder verder onderzoek
naar de logopedist sturen,
zelf i
de
niet met ouderen kan pra
ten."
Spraakstoornissen in het al
gemeen kunnen ook vele an
dere oorzaken hebben. Me
vrouw Goorhuis pleit voor
een uitgebreidere diagnos
tiek. „Ouders moeten met
kelijke oorzaak van het stot
teren zoeken of dat laten
doen in onze kliniek".
Tovenaar
De grootste problemen ont
staan wanneer ouders het
niet in de gaten hebben of
zich laten sussen. „Kijken
naar de televisie, naar het
jeugdjournaal bijvoorbeeld, is
lang niet goed voor ieder
kind. Ouders denken dat
kinderen allerlei berichten
over milieurampen, oorlogen
of spannende films alleen op
pikken als ze het aankunnen,
maar dat is niet altijd waar.
Wij hebben wel kinderen ge
had die zo bang voor de tove
naar van de smurfen waren,
dat ze gingen stotteren. Die
angst die ze niet uitspreken
zet zich om in zo'n spraak-
„Ik denk dat kinderen heel
emotioneel kunnen worden
als ze weer over een vogel
ramp horen. Meestal hoor je
ze dan' wel schelden op de
schippers die hun olie verlie
zen, maar sommigen blijven
ermee lopen. En dan heb je
een haard voor zo'n spraak
stoornis ontwikkeld. Het is
werkelijk onthutsend als je
hoort wat voor enorme pro
blemen er op lagere scholen
worden aangepakt: de nucle
aire bewapening, milieuram
pen en kernbommen; kinde
ren weten er alles van. Je
zou die problemen wel wat
meer gedoseerd kunnen aan
bieden. Als het jeugdjournaal
een ramp meldt, dan zouden
ouders er na die tijd beter en
meer over moeten praten. De
zaak ook van de positieve
kant benaderen. De ramp
niet ontkennen, maar hoop
op overleving geven".
Spanningsbronnen zijn er al
tijd geweest. Die kunnen ook
niet worden weggenomen,
maar wel worden vermin
derd door betere begeleiding.
Ouders vinden het heel be
langrijk dat hun kind goed
leert spreken. Ze doen er van
alles aan om hun kind te hel
pen bij het maken van zin
nen en vinden van de goede
woorden. Wanneer die ont
wikkeling spaak loopt ont
staan emoties als machteloos
heid, verdriet en angst. Ou
ders proberen de taalontwik
keling van hun kind toch te
stimuleren, maar doen dit op
een andere manier dan ou
ders van goed sprekende kin
deren. En de taalgestoorde
kinderen gedragen zich in
contact met hun vriendjes
weer anders dan andere kin
deren. „Er is meer onderzoek
nodig naar de uitwerking
van deze gedragingen,"vindt
mevrouw Goorhuis.
Nieuwe woorden
Het is bekend dat kinderen
in hun eerste levensjaren
honderd nieuwe woorden per
dag leren. Die taalvaardig
heid legt de basis voor hun
verstandelijke ontwikkeling
in de rest van hun leven. In
het centrum van mevrouw
Goorhuis wordt gekeken of
een spraak- of taalstoornis
voortkomt uit bijvoorbeeld
een gehoorprobleem. Ook
kan het kind minder begaafd
zijn, waardoor het op alle
fronten achterloopt en spe
ciaal onderwijs nodig heeft.
Er kan sprake zijn van emo
tionele ontwikkelingsstoor
nissen, niet goed functione
ren van de spraakorganen of
van neurologische proble
men. Voor elke oorzaak is
een speciale behandeling
noodzakelijk.
Mevrouw Goorhuis: „Praten
is niet alleen leuk, maar be
paalt ook of je op school mee
kan komen of niet. In ons
centrum zijn minimale nor
men aangelegd waaraan een
kind op bepaalde leeftijd zou
moeten voldoen. Als ze daar
aan niet voldoen zijn ouders
meestal wel ongerust. Dat is
ook terecht. De oorzaak moet
worden opgespoord. Niet
•goed spreken is een uiting
van: er is iets niet goed".
MARSCHA VAN NOESEL
)ames-
oiletten
ninder netjes
lMSTERDAM Vrou-
en lijken hard op weg
un reputatie van „schoon
n netjes" te verliezen.
onderzoek van het
'lad Bedrijfshuishouding
iaar de hygiënische om-
tandigheden op openbare
oiletten toont aan dat de
leren- en damestoiletten
paar steeds minder ont-
ipen in netheid.
ieka )e hygiëne op de damestoilet-
en liep acht procent terug ten
pzichte van vorig jaar (43
roeent schone toiletten nu, te-
alli en 51 procent in '87). De he-
i entoiletten zijn daarentegen
ehoner geworden (33 procent
24 procent vorig jaar). Op-
iw blijkt de knop van de
in, onderzocht op bacte-
klajiën. het „vuilst". Daarna ko
len de toiletbril, de spoelknop
de deurknop. De schoonste
's bevinden zich in de ge-
ondheidszorg, de vuilste in
erh( portaceommodaties.
UTRECHT Niet de
overheid maar de univer
siteitsbesturen zelf zouden
hun eigen arbeidsvoor
waardenbeleid moeten
vaststellen. Het personeel
zou dan ook niet langer de
status van ambtenaar
moeten hebben, maar die
van een gewone werkne
mer met de universiteit
als werkgever. Pas dan
kan het universitair on
derwijs goed inspelen op
de modernisering en op
het meer marktgericht
werken. Een advies hier
toe doet de zogenoemde
commissie-Spit in een rap
port dat gisteren in
Utrecht is gepresenteerd.
Genoemde ontwikkeling is
noodzakelijk, vindt de com
missie, omdat de huidige cen
tralistische regelgeving voor
het overheidspersoneelsbeleid
niet aan de eisen voldoet die
een universiteit als arbeidsor
ganisatie stelt. De overheid
treedt nu met alleen op als
voornaamste financierder van
het universitair onderwijs,
maar ook als werkgever. De
ministers van binnenlandse
zaken en van onderwijs en
wetenschappen stellen samen
de arbeidsvoorwaarden voor
het universitair personeel vast.
Onder het universitair perso
neel (in totaal ongeveer 50.000
mensen) heerst de laatste jaren
onvrede, aldus de
De trek naar „buiten"
leen magr toe. De
ten hebben de laatste decennia
ingrijpende ontwikkelingen
moeten opvangen, aldus de
commissie. Een drastische stij
ging van het aantal studenten,
herstructurering, democratise
ring, modernisering en de wij
ziging van het stelsel van stu
diefinanciering zijn daar voor
beelden van. De commissie
concludeert dat aan de veer
kracht van de universiteitsbe
sturen zo ongeveer een eind is
gekomen, ook al omdat voor
de toekomst niet valt te ver
wachten dat de universiteiten
in een rustiger
Pornofilms gestolen
ARNHEM Bij een inbraak in een videotheek annex postor
derbedrijf in Arnhem hebben onbekenden negenhonderd por
nofilms gestolen. De diefstal moet volgens de politie tussen afge
lopen zaterdag en gistermiddag zijn gebeurd. Behalve de video
films namen onbekenden ook een monitor, een televisie en een
faxapparaat mee. De inbrekers zijn via een kapotte winkeldeur
binnengekomen.
k)E KNOLLEN
NIJMEGEN „De dis
cussie rond de tijdelijke
vervanging van het zwan
gere kamerlid Andrée van
Es van de PSP is onele
gant". Dat vindt prof. dr.
P. Maas van het Centrum
voor Parlementaire Ge
schiedenis in Nijmegen.
Maas wijst er op dat dat de
kiezers het gevoel kunnen
krijgen dat zij vertrouwen
aan Van Es geschonken
hebben, maar dat de PSP
het niet eens nodig vindt
voor een goede vervan
gingsregeling te zorgen".
Maas heeft er begrip voor dat
de officiële vervangster van
Van Es, Titia Bos, haar plaats
niet wil afstaan ten gunste van
een kandidaat die lager op de
lijst staat. „Je kunt zeggen dat
de PSP en de kiezers Bos niet
zonder reden als eerste ver
vangster hebben aangewezen",
vindt Maas. „Het ligt niet voor
de hand dat iemand die vierde
op de lijst staat, die plaats gaat
innemen ondanks het voordeel
dat hij al de nodige ervaring
heeft opgedaan in het parle-
Jantje Beton
Op het teken van Ron Brandsteder (rechts) laten enkele tientallen kinderen met enige moeite hun
ballon los. Brandsteder verrichtte gisteren in Hellendoorn de opening van de tentoonstelling „20
jaar Jantje Beton, 20 jaar spelen". Deze tentoonstelling geeft aan de hand van foto's, maquettes
en spelmateriaal een beeld van het spel van het kind in de afgelopen 20 jaar.
FOTO: ANP
GENEMUIDEN/KAM-
PEN Koninginnedag
krijgt in Genemuiden en
Kampen dit jaar extra
glans omdat koningin
Beatrix er 's morgens een
deel van de festiviteiten
bijwoont. In Genemuiden,
dat 7500 inwoners telt, is
de vorstin op 30 april on
der andere getuige van de
traditionele aubade waar
aan tal van scholen en ko
ren deelnemen.
Zij kan er tev<
met welke spelen de kinderen
van Genemuiden zich zoal
vermaken, hoezeer de rietteelt
in dit deel van Nederland nog
1600
bloeit en dat het de tapijt-in
dustrie van Genemuiden zeer
voor de wind gaat. Voor deze
bijzondere gelegenheid ver
huist het tapijtmuseum
het stadhuisplein
vonden de inwoners van Ge
nemuiden hun bestaan in het
maken van biezenmatten. La
ter gingen ze over op de pro-
duktie van kokosmatten.
Terwijl de vorstin Kampen
binnenrijdt wil deze voormali
ge Hanzestad met een vloot-
schouw duidelijk maken hoe
belangrijk de scheepvaart voor
haar economie was en is. Maar
de Kampenaren wensen de
koningin ook te tonen dat ze
een culturele stad hebben. Zo
hebben studenten van de
kunstacademie voor deze dag
i verzorgt de thea
ter-academie een mime-voor-
stelling. Tal van verenigingen
laten het sportieve gezicht van
Kampen zien. Het Kamperei
land verzorgt een landbouw-
presentatie, compleet met een
eier-, boter- en kaasmarkt. Tot
slot van haar bezoek aan
Kampen is de koningin te gast
in de Bovenkerk.
Per helikopter gaat de vorstin
van de IJsselstad naar Amster
dam om daar de feestelijkhe
den bij te wonen. Zij wordt tij
dens het bezoek aan Genemui
den en Kampen vergezeld
door prins Claus, prinses Mar
griet. Pieter van Vollenhoven
en vier jonge prinsen. Het is
nog niet zeker of prins Wil-
lem-Alexander er bij zal zijn.
f
Mijnenjager naar Perzische Golf
Familie en vrienden zwaaien vanaf de kade in Den Helder naar de bemanning van de Urk. De
mijnenjager vertrok gisteren naar de Perzische Golf ter vervanging van de Hellevoetssluis en de
Maassluis, die half mei vanuit het oorlogsgebied de terugreis aanvaarden.
FOTO: ANP
DEN HAAG - Minister
Brinkman (WVC) heeft
begrip voor chirurgen die,
uit zelfbescherming, pa
tiënten vóór een operatie
een aidstest afnemen, ook
al heeft de patiënt daar
voor geen toestemming
gegeven. Brinkman zegt
dit in een interview met
de Gay Krant.
„Mijn beginstelling is en
blijft", aldus Brinkman, „dat
er niet getest mag worden te
gen iemands wil. Maar dan
roept een ziekenhuisdirectie
dat een dokter die opereert
toch ook recht op bescherming
heeft. Met andere woorden:
geen gezeur. Opereren? Dan
ook testen! Ik denk dat dit op
zichzelf wel een redelijke
voorwaarde is", aldus de mi
nister in het interview.
Brinkman zegt verder dat
„achter die verplichte testi-
deeën de gedachte schuilgaat
dat we alles weg moeten drij
ven wat we niet goed kunnen
gebruiken: wie niet goed mee
kan, niet slim genoeg is, of te
veel kosten maakt in de ge
zondheidszorg. Mijn diepste
overtuiging is dat iedereen
meetelt, van wat voor geaard
heid of ras ook. Daar dienen
wij onze inspanningen voor te
verrichten".
Volgens Brinkman zal in ko
mende het aidsdebat in de
Tweede Kamer worden ge
sproken over de wenselijkheid
van basisregels. „Want als je
de chirurg toestemming geeft
om de patient te testen, dan
rol je van de ene zaak in de
andere. De volgende vraag zal
dan namelijk die van de ver
zekeraar zijn".
