Conflicten doemen op in relatie met Suriname Postbank verkocht alle effecten vóór de krach leieren in beroering na [irage-ramp bij centrale Aftreden geëist van minister justitie VS VS geven nog snel hulp aan Contra's Herdenkingsdag eist toch hoge tol m BUITENLAND CeidMOowiant DONDERDAG 31 MAART 1988 PAGINA 7 9„Noriega bereid in mei te vertrekken" BpARACAS De sterke man van Panama, H»eneraal Manuel Antonio Noriega, heeft aangeboden in mei uit zijn land te vertrek ken. Dat is in diplomatieke kringen in Mid- (len-Amerika vernomen. 8 Voorwaarde voor het vertrek van Noriega 8 zou zijn dat regering en oppositie in Panama een akkoord bereiken over hervorming van ij! het kiessysteem. si Noriega zou het aanbod hebben gedaan in 8 een telefoongesprek met de voormalige Ve- pezolaanse president Carlos Andres Perez, lij Andres Perez is een van de mensen die zich st hebben opgeworpen als bemiddelaar in het 8 'anamese conflict. Amnesty onderzoekt dood drie IRA-leden LONDEN Amnesty International stelt een onderzoek in naar de dood van drie leden van het verboden Ierse Republikeinse Leger IRA in Gibraltar. De organisatie verklaarde gisteren dat „een aantal omstandigheden" het ver moeden heeft doen ontstaan dat het drietal door leden van de Britse veilig heidsdienst is doodgeschoten, zonder dat eerst is geprobeerd hen gevangen te nemen. Amnesty wil te weten komen of sprake is van „buitengerechtelijke executies". Tijdens de actie in Gibraltar werden de IRA-leden gedood terwijl zij •zelf niet gewapend waren. De Britse re gering heeft geweigerd een onderzoek in te stellen naar de toedracht. BROER EX-PRESIDENT CHUN BLIJKT DIEF SEOUL De jongere broer Chun Kyong-hwan van de vroegere Zuidkoreaanse president Chun Doo-hwan heeft bekend dat hij een fortuin aan geld, grond en aandelen heeft gestolen. Hij zal in staat van beschuldiging worden gesteld wegens verduistering van minstens 9,3 miljoen dollar in de zeven jaar dat hij directeur was van de Sae- maul Beweging, een semi-officiele maatschappij voor plattelandsontwikkeling. Volgens de officier van justitie kwam Chun met zijn bekentenis na twintig uur te zijn verhoord en geconfronteerd werd met de verzamelde bewijzen. Hij kan worden veroordeeld tot minimaal 10 jaar cel en maximaal de dood. De vorige maand afgetreden president Chun Doo-hwan verblijft op het ogen blik in de VS. De Zuidkoreaanse oppositie vindt dat hij moet terugkeren om uitleg te verschaffen. Stakingen Armeense enclave duren voort MOSKOU De avondklok, die een maand geleden na de bloedige rellen in de Azerbajdzjaanse stad Soemgait werd ingesteld, is opgeheven. De stakingen in Stepanakert, de hoofdstad van de Ar meense enclave Nagorno-Karabach du ren echter voort. Terwijl in Soemgait het leven zijn normale loop herneemt, zijn de straten in Stepanakert verlaten, zijn winkels gesloten en ligt het werk in fabrieken voor een belangrijk deel stil. In bijvoorbeeld broodfabrieken en zie kenhuizen zou het werk wel doorgaan. Overigens zijn volgens de Armeense pers zo'n kleine zeshonderd gezinnen Soemgait ontvlucht uit angst voor nieu we pogroms. Sikh-bloedbad: vijftig doden NEW DELHI In de India- se deelstaat Punjab zijn de afgelopen drie dagen 50 do den gevallen bij aanslagen door militante sikhs. Alleen al afgelopen nacht vielen 15 slachtoffers. Voor het eerst werd deze week ook gebruik gemaakt van raketgranaten bij een aanval op de politie. De politie zegt dat de golf van geweld het gevolg is van nieuwe wapenleveranties uit Pakistan. Dit jaar zijn tot dusver minstens 580 doden gevallen. VERZETSLEIDERS OP FILIPUNEN GEPAKT MANILA Het Filipijnse leger heeft bij een inval in een huis in Manila zeven com munisten opgepakt onder wie de comman dant van het communistische Nieuwe Volksleger (NPA), Romulo Kintanar. Voorts werden Rafael Baylosis en Benja min de Vera, respectievelijk secretaris-ge neraal en lid van het centrale comité van de verboden Filipijnse communistische partij (CPP) aangehouden, waarvan het NPA de gewapende arm vormt. De aan houdingen zijn een groot succes voor presi dent Aquino, temeer het verzet dinsdag negentien jaar bestond. Waarnemers me nen echter dat gezien de losse structuur van het verzet, het kent nauwelijks een hiërarchie, de aangehouden leiders snel zijn te vervangen. Bewapende Westduitse militairen sloten direct het gebied af, Kaar de Franse straaljager was neergestort. w FOTO: AP (Van onze correspondent) ik ANDSHUT Het ver- ngelukken van een 135 'ranse Mirage-straaljager J op anderhalve kilometer sis van drie kerncentrales in ;|!de buurt van Landshut J heeft in Beieren flink wat oh leining veroorzaakt. 7(i |e burgemeester van de stad. n fosef Deimer, heeft in een ex- 01 iressebrief aan de minister ,3®j van Defensie in Bonn krachtig 2S [rotest aangetekend tegen het u levensgevaarlijke" laagvlie- II. gen van straaljagers boven de erncentrales. Het Beierse Jj' larlement houdt vandaag een gj poeddebat. Het ongeluk gebeurde om half 28' lien gistermorgen. De straalja- 1,3 ger had tijdens een oefen- 12J vlucht in een formatie van ui vier toestellen een andere Mi ll' rage licht geschampt en stortte neer in de onmiddellijke nabij heid van de werkende centra les Isar 1 en Isar 2 en die van Niederaichbach, die sinds 1974 buiten gebruik is. De piloot kwam om het leven; de andere straaljagers bereikten veilig de basis. Burgemeester Deimer zei dat hij al 15 jaar waarschuwt tegen de laagvluchten. Het laagvlie gen in de directe omgeving van de centrales is verboden, maar volgens omwonenden houden de vliegers zich vol strekt niet aan de regels. De koeltores van de centrales zou den bij laagvluchten zelfs als oriënterings- en keerpunt ge bruikt worden. De milieuvereniging BUND drong aan op het stopzetten van alle oefen vluchten. „Wij zijn op een paar seconden na aan een grote ramp ontsnapt", verklaarde voorzitter Hubert Weinzel. Het ministerie van milieu in Bonn liet weten dat het kerncomplex zodanig is ontworpen dat het de inslag van zelfs een jumbojet kan weerstaan. (ADVERTENTIE) Z% ((2i ackson probeert wantrouwen artijleiders weg te nemen VASHINGTON De Democratische presidentskandi- iaat Jesse Jackson heeft een aantal prominente Demo- ;raten ervan proberen te overtuigen, dat de partij niet jedoemd is een verpletterende nederlaag te lijden als lij de nominatie krijgt. (oor de stormachtige opmars van Jackson in de voorverkiezin- eni is de Democratische partij voor een pijnlijk dilemma komen esfaan. Veel Democraten vrezen dat Jackson geen schijn van tans heeft George Bush te verslaan, die de nominatie van de lepublikeinse partij al vrijwel in zijn zak heeft. Tegelijkertijd lenken zij dat iedere poging Jackson van de nominatie af te louden grote verdeeldheid zal zaaien in de partij, fijdens het gesprek met een dertigtal prominente Democraten Washington werd Jackson geconfronteerd met een aantal lisstappen" uit zijn eerdere verkiezingscampagne'. „Ik ben vier ar ouder en vier jaar wijzer", zei Jackson tegen de partijpromi- nten. Ondanks hun bedenkingen tegen Jackson voelen de eeste Democratische leiders niets voor een poging een stokje te eken voor de opmars van de charismatische zwarte burger- echtenactivist. Een van hen, de voormalige minister van defen ce Clark Clifford, noemde de campagne van Jackson een „ge- 8 11! onde zaak" voor de Democratische partij en voor de VS. „De )emocratische partij is altijd de partij van de vernieuwing ge- 'eest", aldus Clifford. „Het is heel wel mogelijk dat Jackson de ian is die voor een vernieuwing in het politieke proces kan zor- pn". PARAMARIBO In de officieel herstelde relatie tussen Nederland en Suri name dreigen hevige con flicten te ontstaan over aanwending van de 1,5 miljard gulden ontwikke lingshulp die Den Haag nog verschuldigd is aan Paramaribo. Ook binnen de Surinaamse regering en samenleving is de strijd om het geld uit Nederland begonnen. Minister van buitenlandse za ken Van den Broek, die giste ren zijn driedaags bezoek aan Suriname afsloot, toont zich naar buiten toe „tevreden" over de gevoerde gesprekken, maar is volgens insiders geens zins gerustgesteld over het vermogen van de nieuwe Suri naamse regering de ontwikke lingshulp op effectieve wijze te kanaliseren. Het kabinet Lubbers blijft daarom hardnekkig vasthou den aan een „internationalise ring" van de hulp via het In ternationale Monetaire Fonds (IMF) en de Wereldbank, die beter dan de vroegere kolonia le mogendheid Nederland, in de positie zijn harde eisen van economisch beleid aan Surina me te stellen. De Surinaamse leiders van hun kant zijn de afgelopen da gen krachtig maar tevergeefs bij Van den Broek blijven aan dringen op een bilaterale orga nisatie van de hulpfondsen door alleen Nederland en Su riname. Bovendien wil Surina me „haast, haast, haast" ma ken, zoals een lid van de Ne derlandse delegatie het uit drukte, terwijl Van den Broek (behalve inzake de noodhulp met voedsel en medicijnen) de langzame structurele weg wil gaan van gedegen projecten en strikte voorwaarden. Prestige Bij gebrek aan overeenstem ming over de hulpkwestie is nu afgesproken dat minister van ontwikkelingssamenwer king Bukman binnenkort in Paramaribo gaat praten over de wijze van besteding van de anderhalf miljard. Maar waar nemers verwachten ook dan geen overeenstemming, zelfs niet in hoofdlijnen. „Suriname en Nederland gaan een lange en moeilijke periode tege moet", aldus een zegsman in Paramaribo. Een van de problemen voor Nederland is, dat het nu in Su riname geconfronteerd wordt met dezelfde politieke leiders die ook vanaf de onafhanke lijkheid in 1975 tot aan de mi litaire coup in 1980 de dienst uitmaakten en er destijds niet in slaagden de ontwikkelings hulp zinvol te besteden. Ken merkend is de machtspositie van de creoolse leider Henck Arron, destijds en ook nu nog groot voorstander van het mis lukte grootschalige prestige project West-Suriname. Arron combineert in het nieu we politieke bestel de functie van vice-president en qualitate qua premier. Ook al zou ziin kabinet vallen, hij blijft dank zij zijn vice-presidentschap voor vijf jaar verzekerd van het premierschap van even tuele volgende regeringen. Op soortgelijke wijze is ook de machtspositie gegarandeerd van de hindoestaanse leider Lachmon. Ondanks alle scepsis in Den Haag kan Nederland er niet onderuit de ontwikkelingshulp aan Suriname weer op gang te brengen. Het politieke besluit daartoe als uitdrukking van Nederlands respect voor de wijze waarop Suriname de de mocratie heeft teruggewonnen had het kabinet Lubbers al genomen voor Van den Broek naar Suriname vertrok. Angst Die bevindingen waren overi gens niet onverdeeld gunstig. De Nederlandse minister heeft ondervonden dat het leger een nog onberekenbare en nog lang niet door de politiek ge controleerde factor is. En dat het fanatisme van kleine „re volutionaire" groepjes niet on gevaarlijk is. De blokkade op de weg van het vliegveld naar de hoofdstad, de aanslag op een KLM-kantoor, de onbe- schikbaarheid van bepaalde militaire assistentie en Van den Broeks eigen wens om geen militairen te ontmoeten, hebben de vraag doen rijzen, of de persoonlijke veiligheid van de minister wel voldoende was gewaarborgd. Er is in Pa ramaribo dan ook bezorgdheid over mogelijke nieuwe ge welddaden als Bukman komt. Uit ontwijkende antwoorden op vragen over de betekenis van de term „ontwikkelingsle- ger", zoals de Surinaamse krijgsmacht in de grondwet is gaan heten kan ook worden afgeleid dat van den Broek geenszins de garantie heeft ge kregen dat het Nederlandse ontwikkelingsgeld niet voor een deel onder de controle zal komen van het Militair Gezag van bevelhebber Bouterse, Van den Broek zal goed begre pen hebben waar Surinaams mensenrechtenijveraar Stan ley Rensch over sprak toen deze gewag maakte van angst bij de nieuwe burgerregering voor de militairen. Daarnaast is onduidelijk gebleven of er kans is op spoedige vrede met de Brunswijk-rebellen en of structurele investeringen in Suriname wel mogelijk zijn zo lang een groot deel van het land als gevolg van de span ning in het oerwoud is ont volkt en door het leger afge sloten. In zijn kontakten met het Su rinaamse bedrijfsleven heeft de Nederlandse bewindsman kunnen vaststellen dat er al stevig wordt touwgetrokken om het ontwikkelingskapitaal. Vertegenwoordigers van ban ken en grote concerns bieden hun diensten aan en wijzen op „het gevaar van verkruime ling als het geld rechtstreeks naar de zwaksten in de samen leving gaat of naar kleine ge lukszoekers, die nu al vanuit Nederland terug naar Surina me trekken". WASHINGTON De lei der van de Democratische meerderheid in de Ameri kaanse Senaat, Robert Byrd, heeft de Ameri kaanse minister van justi tie Meese opgeroepen af te treden. Aanleiding is het plotseling opstappen van zes hoge medewerkers van Meese. Hoewel zij in hun onslagaan- vraag geen reden hebben ge noemd, twijfelt niemand er aan dat de zes op staande voet ontslag hebben genomen om dat zij geen vertrouwen meer hebben in de minister. Diens financiële handel en wandel wordt momenteel door een openbare aanklager onder zocht. De justitiële topmensen zouden van mening zijn dat zelfs al zouden geen gerechte lijke stappen tegen Meese worden ondernomen, hij toch zoveel in opspraak is geraakt, dat hij niet langer meer kan optreden als Amerika's hoog ste gerechtelijke autoriteit. De stap van het zestal is de zo veelste fase in de gestage en door schandalen omgeven neergang van Edwin Meese, een van de meest intieme ver trouwenspersonen van presi dent Reagan. Op dit ogenblik wordt onder meer bekeken of de minister wel op de juiste wijze met zijn aandelen is om gesprongen. Voorts wordt on derzocht in hoeverre hij be trokken is geweest bij pogin gen de Israëlische Arbeiders partij om te kopen. In ruil voor veel geld zou Israel een door Amerikanen te bouwen pijpleiding in Iraq ongemoeid moeten laten. Overigens wei gerde de toenmalige premier en leider van de Arbeiders partij, Peres, het aanbod. Al eerder is Meese in opspraak gekomen over de rol die hii speelde in het schandaal rond een bedrijf dat probeerde de fensiecontracten te verwer ven. Na een uitgebreid onder zoek kwam vast te staan dat Meese niets had gedaan dat in strikt juridische zin onoirbaar was. Maar zijn naam is niet uit de dossiers geschrapt. Ook de Iran-Contra-affaire blijft Meese achtervolgen. Toen die affaire in november 1986 aan het licht kwam, stuurde president Reagan zijn vertrouweling op onderzoek uit. Er zijn nadien talloze vra gen gerezen over de manier waarop Meese dat onderzoek heeft laten verrichten. In totaal ziin ongeveer 110 door Reagan benoemde politie ke functionarissen in aanra king geweest met de Ameri kaanse justitie. SUSKE EN WISKE DE EDELE ELFEN («•Standaard Uitgever!). Antwerpen-Weeap. WASHINGTON Het Amerikaanse Huis van Afge vaardigden heeft gisteren in gestemd met een nieuw hulppakket aan de Nicara guaanse Contra's ter waarde van 48 miljoen dollar. Met 345 tegen 70 stemmen ging het Huis akkoord met de steun, die onder meer be doeld is voor hulp aan kinde ren met oorlogsverwondin gen. Onderdeel is ook dat Jim Wright, de voorzitter van het Huis, president Reagan beloofd dat serieus wordt overwogen de wapen hulp aan de Contra's te her vatten, als het vredesproces in" Middenamerika onver hoopt zou mislukken. De hulp wordt verdeeld tijdens de twee maanden dat de Contra's in afwachting van een defintief vredesplan in neutrale gebieden worden qnderegbracht. Een gemaskerde man zwaait met de PLO-vlag tijdens een demonstratie in Israel ter herdenking van de Landdag. FOTO: AP JERUZALEM Ondanks scherpe preventieve maat regelen zijn gisteren tij dens de herdenking van de Palestijnse „dag van het land" zeker vier Pa- lestijnen door Israëlische troepen doodgeschoten en raakten 60 mensen ge wond. In zeker achttien steden en VN-vluchtelin- genkampen in Israel werd betoogd. De stakingsop- roep in de bezette gebie den en Zuid-Libanon werd algemeen opge volgd. Het Israëlische leger zette tienduizenden soldaten in om de orde te handhaven in de bezette Westelijke Jordaanoe- ver en de Gazastrook. In de Gazastrook reden megafoon wagens rond die de bewoners gelastte zich te houden aan het uitgaansverbod. Op overtre ders zou geschoten worden. Omdat de bezette gebieden maandag voor de media wer den afgegrendeld was het moeilijk een goed overzicht van de situatie te krijgen. Gis terochtend werd ook nog het Palestijnse persbureau PPS voor de duur van zes maanden gesloten. Dit persbureau gold de afgelopen tijd als een van de belangrijkste informatie bronnen over de situatie in de bezette gebieden. Volgens directeur Ibrahim Ka- reen werd het kantoor 's och tends door zes politiemensen afgegrendeld, omdat het ban den zou onderhouden met de PLO. Enkele minuten eerder had PPS bericht over een inci dent in het dorp Deir Abu Mashal waarbij een 50-jarige vrouw bij een inval van Israë lische soldaten door het hoofd werd geschoten en twee van haar zoons zwaar gewond raakten. Het gezin zat op het moment van de inval aan het ontbijt. Israël verdedigde zijn optre den tegen de Palestijnse op stand gisteren bij de vN-Vei- ligheidsraad die op verzoek van de Arabische landen een spoedvergadering had belegd over de kwestie. De Israëlische ambassadeur Bein liet weten dat zijn regering het betreurt dat de al ruim drie maanden voortdurende onrust veel le vens heeft gekost. „Maar wan neer we worden geconfron teerd met ongebreideld en ge welddadig oproer, stenen, ijze ren staven, brandbommen en zelfs kogels, hebben we geen alternatief dan te pogen het geweld in te dammen en de orde te herstellen", aldus de gezant. AMSTERDAM - Van de beurskrach in oktober vo rig jaar heeft de Postbank niets gemerkt. De bank verkocht haar aandelen- portefeuille, die eind 1986 ruim 300 miljoen be droeg, vorig jaar zomer vrijwel geheel. Ihr 1987 hebben particulieren aanmerkelijk meer ingebracht, er werd een stijging genoteerd van bijna ƒ1,5 miljard tot 25,2 miljard. Het aantal giro rekeningen steeg in het afgelo pen jaar met 84.000 tot 5,3 mil joen voornamelijk, aldus de Postbank, doordat veel jonge ren na invoering van het nieu we systeem van studiefinan ciering een rekening hebben gdtfipend. Het aantal transacties op de girorekeningen nam toe van 809 miljoen tot 827 mil joen. De Postbank sloot vorig jaar 18.800 hypothecaire lenin gen af voor in totaal bijna 2 miljard, vrijwel gelijk aan 1986. Aan persoonlijke lenin gen en doorlopende kredieten zette de Postbank ruim 1 miljard uit, 5 procent meer dan in 1986. De Postbank heeft vorig jaar een nettowinst behaald van ƒ249 miljoen. Dat is ruim 18 procent lager dan in 1986. De brutowinst daalde met 11,8 procent tot ƒ518 miljoen. De directie voorspelde vorig jaar al dat de winst zou dalen al ge volg van de overgang van spaarbank (RPS) naar gewone bank. De Postbank verwacht voor 1988 een beter brutore- sul taat. Documenten verdwenen uit Britse archieven (Vervolg van de voorpagina) LONDEN Volgens de Ti mes zijn alle stukken uit de Britse oorlogsdocumentatie en het oorlogsarchief van het mi nisterie van buitenlandse za ken verdwenen, die meer hel derheid zouden kunnen geven over de rol van Waldheim op de Balkan. Ook uit de docu mentatie die de Britten na de oorlog beschikbaar stelden aan de Commissie Oorlogsmisda den van de VN, zijn alle stuk ken over gebeurtenissen die belastend kunnen zijn voor Waldheim weggehaald. Vol gens de Times moet hieruit worden geconcludeerd dat Groot-Brittannie en de VS Waldheim hebben beloofd dat belastende informatie over zijn oorlogsverleden uit de archie ven zou worden verwijderd. Nelson bedwongen Twee leden van de milieube weging Greenpeace hebben gisteren tijdens het spitsuur in het centrum van Londen de hoge zuil met het standbeeld van vlootvoogd Nelson op Tra falgar Square beklommen. Zij protesteerden daarmee tegen te slap optreden van de Britse regering tegen de zure regen. De „alpinisten" maakten ge bruik van touwen en zuignap pen om de zuil niet te bescha digen. FOTO: AP Thatcher beloont minister met gebruik landhuis (Van onze correspondent Roger Simons) LONDEN De Britse minis ter van financiën Nigel Law- son (55), die er onlangs voor zorgde dat bijverdiensten zwaarder dan ooit belast worden, trekt zelf profijt van een extraatje dat niet wordt belast. Premier Thatcher is zo tevreden met de belasting voorstellen van haar minister, dat zij hem persoonlijk heeft beloond met de sleutel van Dorneywood, een prachtig landhuis met 45 kamers in een uitgestrekt park nabij Burn- ham Beeches in het Engelse graafschap Buckinghamshire. Lawson kondigde eerder een verlaging van de inkomsten belasting af met twee procent voor Jan Modaal en twintig procent voor diegenen in de noogste belastingschijf. En voor die maatregel krijgt Lawson als dank een landhuis in gebruik, waarvoor hij geen huur en ook geen belasting hoeft te betalen. Normale be woners van een dergelijke wo ning zouden van de fiscus een aanslagbiljet ontvangen van rond de tachtigduizend gulden. Het huis en het park, dat 's zo mers is opengesteld voor het publiek is ongeveer veertien miljoen gulden waard. De Lawsons wonen momenteel gratis in het Londense pand Downing Street 11. Bovendien hebben zij doorlopend een dure slee en een chauffeur van de staat ter beschikking. Ook deze laatste voordelen kosten Lawson niets. AbvaKabo wil cao Postbank openbreken UTRECHT - De AbvaKa- bo wil de nieuwe tweejari ge cao voor de Postbank (10.000 werknemers) open breken. Sommige werlcne- mers die zijn overgestapt van de Postchèque- en gi rodienst en de Rijkspost spaarbank naar de Post bank, verdienen plotseling zo'n 50 gulden netto per maand minder. Dat heeft volgens AbvaKabo-be- stuurder H. Wille tot „gro te onrust" onder het perso neel geleid.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1988 | | pagina 7