Alleen Witte Huis nog in SDI WIE 'T EERST KOMT, DIE 'T EERST LACHT Geduld Washington met Panama raakt op „Dit is geen Vietnam, dit is Suriname! f FOUTE OPLOSSING THEORAMA FERMAT Eftëiing Meeste beleggers hebben niet verkocht na krach -^BUITENLAND fiiidacSowiard WOENSDAG 30 MAART 1988 PAGINA 7 Vi d( 1st. -jï •Hi ïSlf 44" Bush heeft Republikeins veld voor zich alleen HARTFORD De gouverneur van Massachu setts, Michael Dukakis, heeft bij de Democraten de voorverkiezingen in Connecticut gewonnen van de zwarte dominee Jesse Jackson. Dukakis had de twee vorige voorverkiezingen van Jackson verloren. Bij de Republikeinen won George Bush met een grote meerderheid, nadat senator Robert Dole zich als kandidaat had teruggetrokken. Hij >af zijn steun aan Bush, die nu praktisch zeker is )an de Republikeinse nominatie voor de presi dentsverkiezingen van november. „Je moet je in stinct vertrouwen als het je zegt dat het voorbij is. [n mijn hart weet ik dat die tijd er nu is", aldus iole. die er nu alles aan gaat doen „om het Witte uis voor de Republikeinen te behouden". Dole on de eerste voorverkiezingen in Iowa. Maar rerloor daarna al snel terrein Ook in Georgië betoogverbod MOSKOU In de Sovjetrepubliek Georgië is gisteren evenals in Azer- bajdzjan en Armenië een verbod afgekondigd op spontane betogin gen. Volgens het Georgische partij blad „Zarja Vostoka" kunnen men sen die de nieuwe regels overtre den drie jaar gevangenisstraf of een boete van bijna 900 gulden krijgen. In de Armeense enclave Nagorno-Karabach in Azerbajdzjan bleef het gisteren onrustig. Het openbare leven kwam vrijwel ge heel tot stilstand door een algeme ne staking. Ook in de Armeense hoofdstad Jerevan bleven veel mensen thuis. Nobelprijzen worden hoger STOCKHOLM De No- belprijzen zullen met 15 procent worden verhoogd en winnaars kunnen in het vervolg rekenen öp 2,5 miljoen kronen (circa 800.000 gulden). De verho ging is mogelijk gemaakt door de goede resultaten die het beleggingsfonds van de Nobelstichting heeft geboekt. Volgens Stichtingsdirecteur Stig Ramel heeft de stichting haar vermogen weten op te schroeven tot 416 mil joen gulden. Iraq dreigt met chemisch offensief NICOSIA Iraq heeft gisteren gedreigd chemische wapens in te zetten tegen een groot aantal Iraanse steden. De directeur van het officiële Iraakse persbureau, Nuri Nayef, zei dat de maatregel bedoeld zou zijn „ter afschrikking en als straf". Een woordvoerder van defensie zou Iran ver antwoordelijk hebben gesteld voor het chemisch bombardement op de stad Ha- labja in het grensgebied waarbij naar schatting 5000 burgers om het leven zijn gekomen. Het Iraanse persbureau IRNA ontkende de beschuldiging en meldde dat onder anderen de 16-jarige zoon van par lementsvoorzitter Rafsanjani bij de aanval op Halabja gewond raakte. Geheime dienst VS faalt in Saudiarabië WASHINGTON Saudiarabië wist de aankoop van Chinese middellange- afstandsraketten meer dan twee jaar geheim te houden voor Washington, wat kan duiden op falen van de Ame rikaanse inlichtingendienst, zo heeft de Washington Post gisteren gemeld uit diplomatieke bron. Saudiarabië heeft verklaard dat de raketten uit sluitend dienen voor verdediging en dat ze niet zijn uitgerust met kernkop pen. Israel heeft inmiddels gedreigd een aanval te willen uit voeren als de raketten niet worden verwijderd. Ko ning Fahd heeft geantwoord dat Sau-. diarabië zijn „defensieve program ma's" zal voortzetten. Akkoord over neutrale zones in Nicaragua SAPOA De Sandinistische regering van Nicaragua en de Contras, de anti-Sandinistische opstandelingen, zijn het giste ren bij hun onderhandelingen in de Nicaraguaanse grens plaats Sapoa eens geworden over plaats en oppervlakte van vijf neutrale zones, waarbin nen de Contras zich dienen te rug te trekken tijdens het be stand van zestig dagen dat 1 april moet ingaan. In het noor den van Nicaragua komen twee zones, aan de kust ook twee en in het zuiden één. Rechts wint opnieuw in Zuidafrika JOHANNESBURG De blanke, ex treemrechtse Conser vatieve Partij in Zuidafrika heeft gis teren een nieuw suc ces behaald in haar strijd tegen de rege ringspartij Botha. In een slechts voor blanken bestemde deelverkiezing in Randfontein behaal de de CP ongeveer tweemaal zoveel stemmen als de NP (Van onze correspondent Jo Wijnen) VASHINGTON Een dein groepje feestelijk litgedoste mensen de-' Hlnonstreerde vorige week jroor het Capitool in de Amerikaanse hoofdstad Vashington. Ze lieten bal- onnen los en toonden rots hun spandoeken f vaar „Happy Birthday, IDI" op stond. Een enkel ongreslid ging een praat- maken. Een enkele toe- ist maakte een foto. )e demonstranten vierden het ijfjarig bestaan van een A| room. Op 23 maart 1983 kon- igde president Reagan aan, lat de VS een fantastisch wa- msysteem zouden gaan ont wikkelen dat hij „Star Wars" ^Jioemde. dat alle atoomwapens ^^■verouderd en overbodig" zou ^Kiaken en dat de Amerikaanse «Bevolking volledig zou be- ^Hfchermen tegen elke nucleaire anval van welke vijand dan nh >°k- technologische aspecten 'an dit „nucleair verdedi- ngsschild in de ruimte" of iet „Strategisch Defensie Ini- iatief (SDI)" overtroffen na- Ienoeg alles wat ooit was be- acht en gedroomd. Vijandige lernraketten zouden, onmid- lellijk na hun lancering, door ypergevoelige ruimtesensors Minder geld voor ruimteschild WASHINGTON De commissie voor de strijdkrachten van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden heeft gis teren voorgesteld minder geld uit te trekken voor de ont wikkeling van een Amerikaans defensieschild in de ruim te, het Strategisch Defensie Initiatief (SDI). Het komend begrotingsjaar wil de commissie hiervoor 3,7 in plaats van 4,5 miljard dollar besteden. Het oorspronkelijke budget voor SDI in 1989 bedroeg 6,2 miljard dollar. De Ameri kaanse minister van defensie Frank Carlucci had evenwel reeds besloten dit terug te brengen tot 4,5 miljard, in het kader van de bestrijding van het Amerikaanse begrotings tekort. worden opgespoord en met la sers worden vernietigd. We tenschappers togen aan de slag. De propagandamachine begon op volle toeren te draai en. Het Amerikaanse Congres legde het eerste geld op tafel. In Moskou was sprake van een onmiddellijke schrikreactie als gevolg waarvan SDI het grote struikelblok werd van de Amerikaans-Russische ontwa peningsonderhandelingen. Vijf jaar en t\Vaalf miljard dol lar later is van Reagans droom niet zo erg veel meer overge bleven. De vele geleerden die waarschuwden dat SDI nooit volledig zou kunnen worden gerealiseerd en zeker geen af doende verdediging zou vor men, kregen gelijk. De techni sche problemen die bij de ont wikkeling van een volledig ruimteschild opdoemen blijken oneindig groot. Te groot. Het Amerikaanse dagblad The Washington Post onthulde deze week het bestaan van een geheim document, dat overi gens al vorig jaar door de chefs van staven is opgesteld en onderschreven. In dat rap port is sprake van nog slechts een uiterst beperkt SDI, dat niet in staat is alle grote Ame rikaanse industriële- en bevol kingscentra tegen invliegende vijandelijke kernraketten of kernkoppen te beschermen. Het is slechts gericht op het verdedigen van enkele belang rijke militaire gebieden. Bij een totale Russische ker- naanval kunnen niet meer dan 1500 van de 3500 aanstormen de kernkoppen onschadelijk worden gemaakt. Een derge lijk beperkt systeem zou, in het beste geval, rond 1996 ope rationeel kunnen zijn. Maar daarvoor moet dan wel het bij na onoverkomelijk hoog be drag van 150 miljard dollar op tafel worden gelegd. Enkele vooraanstaande Amerikaanse wetenschappers hebben al ge zegd dat zelfs deze beperkte SDI-doelstellingen niet haal baar en betaalbaar zijn. Het Witte Huis heeft de berichten in de Washington Post tegen gesproken. Maar er zijn in Washington maar weinigen, die aan die ontkenning veel geloof hechten. De vraag is vooral wat er gaat gebeuren als de grootste voor vechter van SDI, president Ronald Reagan zelf, eenmaal van het toneel is verdwenen. De nieuwe minister van de fensie, Frank Carlucci, gaat al hevig met het rode potlood door de uit de hand gelopen defensiebegroting. En het is geenszins zeker dat een vol gende president hetzelfde en thousiasme voor Reagans droom aan de dag legt, vooral niet als de VS tot verdere ont wapeningakkoorden met de Sovet-Unie komen. Wetende dat SDI in zijn oor spronkelijke opzet onhaalbaar is, hebben de Russen hun grootste bezwaren tegen het project al laten varen en con centreren ze zich op andere, veel realistischer militaire plannen van de VS, zoals de ontwikkeling van een nieuwe generatie vanaf schepen af te vuren kruisvluchtwapens. In de wereld van de alledaagse financiële en militaire realitei ten, is ook de SDI-droom be drog gebleken. Dat is de reden waarom zelfs de grootste voor standers van het SDI-project wijselijk een stap terug hebben gedaan. WASHINGTON De Amerikaanse regering heeft gisteren met een scherpe waarschuwing aan het adres van de Pa namese militaire leider generaal Noriega, gerea geerd op de incidenten in Panama-stad waarbij on der andere Amerikaanse verslaggevers werden ge slagen en gearresteerd. „Het is duidelijk dat er gren zen zijn aan de activiteit van mijnheer Noriega en grenzen aan ons geduld", verklaarde de woordvoerder van presi dent Reagan, Marlin Fitzwa- ter. Op een vraag of Washing ton denkt aan militair ingrij pen zei hij: „het is altijd onze principe geweest dat wij Ame rikaanse staatsburgers zo goed mogelijk beschermen". Tientallen Panamese opposi tieleden en verscheidene bui tenlandse verslaggevers wer den gisteravond geslagen en aangehouden toen de rellenpo- litie het grootste hotel in Pa nama-stad binnenviel, waar de oppositionele Burgerkruistocht een persconferentie wilde hou den. Ook een Nederlandse te levisieploeg van het VPRO- programma Diogenes werd korte tijd vastgehouden. De Nederlanders wisten in tegen stelling tot sommige van hun collega's, hun apparatuur en materiaal uit Panama te krij gen. De invloedrijke rooms-katho- lieke kerk van Panama heeft generaal Noriega gevraagd af te treden en bemiddeling aan geboden tussen de „sterke man" en zijn tegenstanders. Palestijnen demonstreren ondanks „staat van beleg" JERUZALEM Ondanks de feitelijke staat van beleg die voor ten minste drie dagen is afgekondigd in de bezette ge bieden, kwam het gisteren op nieuw tot een treffen tussen demonstrerende Palestijnen en Israëlische soldaten. Aan de vooravond van de Palestiinse „Landdag" die vandaag herdacht wordt raakten ze ven demonstranten door ko gels gewond. Het incident deed zich voor in het dorp Zeita op de Westelij ke Jordaanoever. Een aantal dorpelingen gooide brandbom men naar Israëlische voertui gen, waarop de strijdkrachten antwoordde met rubberkogels en traangas en uiteindelijk met scherp besloot te schieten. Ook, in de steden Ramailah en Al-Bireh en rond Hebron zou den Palestijnen en soldaten slaags zijn geraakt. Volgens een bericht van de Israëlische radio werden zeker 600 Pale stijnse „activisten" opgepakt Legerstafchef Dan Shomrom zei dat de regering mogelijk zal besluiten de bezette gebie den langer van de buitenwe reld afgesloten te houden. In de huidige situatie mag nie mand tot vrijdagochtend 03.00 uur zijn huis verlaten. De pers wordt geweerd en de bruggen over de Jordaan zijn gesloten. Het verbod de bezette gebie den binnen te gaan heeft ook betrekking op buitenlandse toeristen. Buitenlanders die ter gelegenheid van Pasen de hei lige plaatsen in Bethlehem hadden willen bezoeken, moeten van die plannen af zien. Er is alleen een uitzonde ring gemaakt voor de joodse kolonisten. 15 WOEDE OVER BRAND IN KLM- KANTOOR: (Van onze verslaggever Mare de Koninck) 'ARAMARIBO Als de tad ontwaakt gaat het ieuws als een lopend uur door Paramaribo. C" Met KLM-kantoor is uit- ebrand! Onbekenden ebben in het holst van e nacht het Nederlandse ïachtssymbool bij uitstek lichterlaaie gezet, onderden mensen zijn ïn- liddels samengestroomd rond et pand. Binnen staat KLM- recteur in Paramaribo, dr. lamdani, te trillen van de ze- uwen. „Dat is verschrikke- jk", stamelt hij. Alles om hem ,^3 een is zwartgeblakerd en on- er zijn schoenen knerpen de lassplinters in het bluswater. >e half gesmolten telefoons een schilderij an Salvador Dali op de bu- au's. Een groot KLM-model- iegtuig ligt neergestort op KMC ;n tafelblad. Aan de muur hangt een verkoolde poster waarop nog de afbeelding is te onderscheiden van een fles benzine met een rode streep erdoor: „Geen gevaarlijke stof fen aan boord." Buiten kan een Creoolse vrouw haar emoties niet meer de baas. Driftig gebarend stapt ze voor de zwijgende toeschou wers heen en weer en schreeuwt: „Het zijn crimine len die dit doen. Wij hebben honger. Wij hebben Nederland nodig". Een andere vrouw valt haar bij. Ze slaat zich op de be nen en roept: „Ik heb zo'n ver driet van deze- dingen. Dit is toch geen Vietnam, dit is toch Suriname!". De brand is een van de inci denten die zich hebben afge speeld rond het bezoek van minister Van den Broek; door de bewindsman zelf tot dus verre consequent afgedaan als onbetekende voorvallen. Nu kan hij de ernst van de acties niet meer ontkennen. Als bij aankomst bij de Nederlandse ambassade zijn lange gestalte Minister Van den Broek luidde de bel voor het vertrek van een boottochtje over de Suriname-rivier. Naast hem president Shankar. FOTO: ANP uit de Mercedes is gerezen en hij op luttele meters afstand het zwarte venstergat van KLM ziet, zegt hij met lichte verbetenheid in de stem: „Ik heb zojuist de aandacht van de Surinaamse minister van justi tie op het gebeurde gevestigd. Het is buitengewoon betreu renswaardig dat zo wordt om gesprongen met het eigendom van anderen". Op straat staat een groepje te genstanders van de nieuwe re gering Shankar/Arron. Een van de knapen komt de jour nalisten zijn bezwaren toelich ten. „Deze regering wil Suri name verkopen aan Neder land. Laat Nederland eerst zijn hulpverplichting aan ons na komen en laat Suriname dan pas de betrekkingen met Ne derland herstellen. Nu gebeurt het andersom, alsof wij nog een kolonie zijn". Omstanders zijn het daar niet mee eens. „Jouw minister komt ons hel pen, maar die mannen daar die willen dat ons land kapot blijft". Hoe kapot Suriname is, ziet Van den Broek even later in de haven en tijdens een boot tocht over de Suriname-rivier. De haven is een lange steiger van verrotte planken, met aan weerszijden tot staketsels ver teerde schepen. Als Van den Broek en president Shankar op de voorplecht verschijnen, wijst Shankar met een brede armzwaai op de moeilijk te be schrijven verzameling roest en wrakhout, die samen het ha vencomplex vormen. „U heeft hier een goed overzicht van de problemen van Suriname", zijn zijn woorden, die in een hete bries wegwaaien over het brede water. M >USKE EN WISKE DE EDELE ELFEN (c> Standaard Uitgevent. Antwerpen-Weesp. NEW YORK De oplossing die een Japanse wiskundige heeft bedacht voor het legendarische Theorema van Fer- mat, een van de grootste rekenkundige raadsels uit de ge1- schiedenis, is onjuist. Dat is het oordeel van een van de wiskundigen aan wie de Japanner Yoichi Miyaoka zijn twintig pagina's tellende manuscript ter beoordeling heeft voorgelegd. Fermats stelling luidt dat als X tot de Nde macht plus Y tot de Nde macht gelijk is aan Z tot de Nde macht, er geen oplossing te vinden is voor een geheel getal N groter aan 2, als ook X,Y en Z integere getallen zijn. Wiskundigen zouden nu wel heël dicht bij de oplossing zijn. Hoofd ANC-bureau Parijs vermoord PARIJS In Parijs is gis teren de vertegenwoor digster van het Afrikaans Nationaal Congres (ANC) vermoord. De 45-jarige Dulcie September werd met kogels doorzeefd toen zij de deur van haar kan toor instapte. Het ontzielde lichaam werd la ter in de hal teruggevonden, hetgeen bij de politie doet ver moeden dat de dader haar in het gebouw heeft opgewacht. Er waren geen getuigen bij de moord. Mevrouw September, die in Frankrijk ook Zwitserland en Luxemburg vertegenwoordig de, was eerder met de dood be dreigd en had er aangifte van gedaan dat zij de laatste dagen werd gevolgd. Het ANC heeft de regering van Pretoria er van beschuldigd de hand te hebben gehad in de aanslag. Zuidafrika heeft herhaaldelijk gedreigd aanslagen op ANC- ers in het buitenland niet te schuwen. Afgelopen zondag werd voor het kantoor van het ANC in Brussel een bom ge vonden, die op tijd door de po litie onschadelijk kon worden gemaakt. Overigens werden vorige maand schoten afge vuurd op het Brusselse kan toor; één van de kogels miste de ANC-vertegenwoordiger, Godfrey Motsepe, op een haar na. Maandag doodde het Zuid- af rikaanse leger bij een actie in Botswana vier ANC-ers en gisteren werden nog eens vier vermeende leden van de ver boden organisatie in het thuis land Venda vermoord. (ADVERTENTIES) PEUEBOERSWEEHUJH •91091091 PASEN doetwondIren U BENT VANAF MORGEN WEER HARTELIJK WELKOM AMSTERDAM - De beurs krach die op zwarte maandag 19 oktober vorig jaar inzette, heeft bij de particuliere beleg gers vrijwel geen paniek ver oorzaakt. De meeste beleggers wachtten een paar weken of nog langer gewacht alvorens veranderingen in de porte feuille aan te brengen, als men dit al deed. Met deze conclu sies is de in de laatste maan den veelal gehoorde theorie dat de particuliere effectenbe legger de beurs de rug zou hebben toegekeerd als gevolg van de krach van oktober, ge logenstraft. Dit blijkt uit een in opdracht van de Robeco-groep ingesteld onderzoek naar de reacties van particuliere beleggers op de beurskrach. Tweederde van de beleggers heeft in de periode van l9ok- tober 1987 tot half februari 1988 geen veranderingen in hun effectenportefeuilles aan gebracht. Zestien procent heeft zelfs alleen gekocht terwijl 6 procent alleen verkocht. Der tien procent deed beide. Het onderzoek is uitgevoerd door het Instituut voor Psy chologisch Marktonderzoek IPM via een telefonische en quête. Bij het onderzoek wa ren drie verschillende groepen van elk ongeveer 300 mensen betrokken, een steekproef uit het bestand van rekeninghou ders bij de Robeco-groep, een landelijk representatieve steekproef van ter beurze ge noteerde effecten inclusief be leggingsfondsen en een steek proef van niet-beleggers. Optimisme Een grote meerderheid van de beleggers (meer dan 80 pro cent) is niet van plan in de na bije toekomst aandelen te gaan verkopen, ook niet als de koersen wat zouden aantrek ken. Bovendien kijkt drie kwart optimistisch aan tegen de koersontwikkelingen op korte termijn. Verder is ruim de helft van plan om in de ko mende vijf jaar extra te beleg gen. De mate waarin beleggers denken persoonlijk meer ver liezen op aandelen te hebben geleden dan de gemiddelde da ling van de aandelenkoersen op de beurs in oktober, ver schilt niet tussen beide groe pen beleggers. Slechts 8 pro cent van de beleggers in beide groepen meent dat zij meer verlies hebben geleden op hun aandelenportefeuille dan de gemiddelde daling van de beurskoersen. Ongeveer twee derde van de beleggers uit bei de onderzoekgroepen zegt de berichtgeving over de krach zeer geïnteresseerd te hebben gevolgd. Nederlanders die toen geen belegger waren, zeiden maar voor 23 procent interesse in de berichten te hebben ge had. Het onderzoek heeft aange toond dat half februari 1988 ongeveer 11 procent van de Nederlandse huishoudingen effecten bezat. Op basis van een onderzoek uit 1983 schat Robeco dit percentage in 1983 op 7 procent. Binnen de groep Nederlandse beleggers zijn er meer personen die ter beurze Genoteerde effecten bezitten an binnen de groep Robeco- rekeninghouders. Voor de aandelen in beleggingsfondsen geldt precies het omgekeerde. Hagenaar bekent mishandeling pompbediende WASSENAAR Een 27-jari- fe Hagenaar heeft bekend dat ij met twee anderen de pompbediende van het benzi nestation aan de Van Zuylen van Nyeveldstraat gisteroch tend heeft verwond. De man deed gistermiddag in Den Haag aangifte van diefstal van zijn auto. Dat voertuig was door de drie daders ach tergelaten op het Raadhuis plein en daar door de politie aangetroffen. De Haagse agen ten Icregen argwaan en brach ten de man naar Wassenaar Daar werd hij door de politie verhoord en gisteravond be kende hij dat hij bij de mis handeling betrokken was. Het is nog niet bekend welk aan deel de Hagenaar heeft gehad. Van de andere twee daders ontbreekt nog elk spoor. De 56-jarige Haagse pompbe diende is erger verwond dan aanvankelijk werd aangeno men. Hij moet een kaakopera- tie ondergaan. De Hagenaar werd zonder enige aanleiding door het drietal geslagen in zijn kantoortje. Er werd niets ontvreemd

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1988 | | pagina 7