h Iru^is Bert als „verlosser" tegen „Caesar" Ruud „Niet iedereen is me dankbaar" KA®*"* n peratie ellebom adert oogtepunt Politiek Partij Parlement TIPGEEFSTER ROTTERDAMSE BOM: Nederlandse kippemest op Franse akkers rtINNENLAND QeidscQowiard ZATERDAG 26 MAART 1988 PAGINA 5 T HAAG Voor dr. ind de Vries, beter be id als Bert, zijn het tijden. Want in tegen- ,ren|ling tot wat velen in- Idels denken, is hij he- ,1 niet uit op een po ke rel. Hij vindt al- dat het maartpakket het kabinet te veel op "VD en wat weinig op CDA is toegesneden, linetscrisis? Ben je Bij het woord alleen (schrok Bert zich een Ije, verklaarde zijn ;eving vorige week grote nadruk. r een politicus is niet altijd over zijn eigen [irden. Hoe hard De Vries 10k roept dat hij er alleen juit is partijgenoot Lubbers argumenten te overtuigen, b mens trekt zich daar wat i aan. De vakcentrales CNV FNV hebben Bert - alleen j voornaam wordt nog ge- md, een eerbewijs dat jgaans slechts vorsten ten l valt - eensgezind uitge- >en tot Verlosser. Tot zijn h verbijstering staat de l die nog niet zo lang gele- den werd uitgescholden voor lakei van Lubbers en dus van het grootkapitaal, nu aan het hoofd van wat bijna een volks beweging genoemd kan worden. CNV en FNV vertegenwoordi gen 1,2 miljoen leden, die als we de vakcentrales mogen ge loven allemaal hun hoop op Bert hebben gevestigd. „Daar is niemand bij die hem met een korreltje zout neemt", al dus CNV en FNV in gezamen lijke dagbladadvertentie. Bert wordt als lichtend voorbeeld voorgehouden aan de politici in het kabinet, die schaamte loos de belofte breken dat er deze regeerperiode rust zou heersen op het front van de sociale zekerheid. CNV en FNV wijzen op het voorstel van Lubbers c.s. inzake een bezuiniging van bijna één mil jard, „die betaald moet worden door mensen met uitkeringen, jongeren met een minimum loon en buitenlandse werkne mers". Met Bert als volkstribuun ho pen de vakbonden zich einde lijk met succes te kunnen ver zetten tegen de Caesars van het Catshuis: Lubbers, Ruding en De Koning. Wat hun in zes jaar niet gelukt is, een massale staking van ambtenaren ten spijt, hopen ze nu wel te berei ken, dankzij Bert. Door zijn kritiek op het kabinet is er voor het eerst een scheur ont staan in de eens zo ongenaak bare verdedigingsmuur rond de CDA-VVD-coalitie. Bloedserieus Maar dan moet Bert natuurlijk wel overeind blijven. Dat is gemakkelijker gezegd dan ge daan, want in tegenstelling tot voorgangers als Lubbers en Aantjes, heeft de huidige CDA-fractieleider niet veel persoonlijke ambities. Hij is uit op resultaat, niet op macht. Bovendien erkent hij ook nu nog zijn meerdere in Ruud Lubbers. „Ik heb mijn kandi daats- en doctoraalexamen economie cum laude gehaald, dus te zeggen dat ik dom ben gaat misschien wat ver. Maar Ruud Lubbers staat qua intel ligentie een klasse hoger", heeft De Vries ooit gezegd. Dat maakt de kans groot dat hij zich op het laatst toch nog door de premier lalt ompra ten. Vandaar het massale offensief van de vakbeweging om Bert tot standvastigheid te verlok ken. „Bert, we nemen je bloedserieus!" stond er in vette letters boven de al genoemde dagbladadvertentie van CNV en FNV. „Bert gaat niét om. Daar is-ie veel te eerlijk voor," zei Henk Hofstede, voorzitter van het christelijk nationaal vakverbond, in een interview met onze krant. „Bert, het CNV rekent op je!" schreeuw de een levensgroot spandoek dat enige christelijke vak bondsbestuurders maandag avond achter de CDA-fractie leider omhoog hielden tijdens een spreekbeurt in Leeuwar den. „U vraagt mij op dit moment net iets te veel antwoordde Bert zijn Friese toehoorders. En een golf van teleurstelling spoelde door de zaal. Maar drie dagen later, op donderdag dus, bleek dat zelfs een nuchtere Groninger gevoelig kan zijn voor massale verering. Na af loop van een ruim zes uur du rende fractievergadering kwam woordvoerder Jan Schinkelshoek vertellen dat het CDA geen letter terugnam van de eerder geuite kritiek op de kabinetsplannen. Una niem was men het erover eens dat Bert de Vries de ereplicht hèd het sociale gezicht van het CDA hoog te houden. Niet gerust De grote vraag is nu natuur lijk: hoe reageert Lubbers? Eén ding staat vast: de pre mier is er niet gerust op. Dat blijkt alleen al uit het feit dat hij binnen een paar dagen van houding veranderde. Maan dagavond in Raalte was zijn toon nog verzoenend. Niks £een gedreig met „gedonder", a la Ruding of met „grote pro blemen" a la De Koning. Inte gendeel. Waardering was er voor de gemotiveerdheid van de CD A-fractie; wijziging van de plannen was wat Lubbers betreft „zeer wel mogelijk". Maar later in de week, nadat hem gebleken was dat De Vries vast bleef houden aan zijn kritiek, werd de fluwelen handschoen uitgedaan. „Wan neer een fractie alle pijnpun ten eruit wil halen, gaat de zaak scheef", zei Lubbers in de CD A-partijkrant. Het was dui delijk bedoeld als een schot voor de boeg van Bert de Vries. Deze moest beslist niet het idee krijgen dat hij zich al les kon permitteren. Lubbers kondigde aan dat in de Kamer alleen nog bekeken zou worden „of enkele accenten misschien iets anders kunnen worden gelegd." Lelijk Waarom doet de premier ei genlijk zo lelijk tegen zijn par tijgenoot? Omdat hij zich ge dwarsboomd voelt. In een vraaggesprek met het dagblad Trouw vertelt de Rotterdamse ex-ondernemer dat hij zich tij dens de kerstdagen was gaan afvragen waarom hij zo'n lan derig gevoel had. Was het ka binet niet te veel aan het 'uit drijven'? Was het niet een beetje aan het pappen en nat houden tot aan de jaren ne gentig? „Wil ik dat eigenlijk wel?", had de eerste minister gedacht. Nee, natuurlijk. Een „Macher" voelt zich immers alleen maar lekker als hij met grootse din gen bezig kan zijn. Anno '88 betekent dat het gereed ma ken van Nederland voor de ja ren negentig, te meer omdat in het begin van die decade de binnengrenzen van de Europe se Gemeenschap worden afge schaft. Dat betekent een grote verruiming van de markt voor Nederlandse produkten maar ook een forse vergroting van de concurrentie voor het Ne derlandse bedrijfsleven. Aan de slag dus! Ruim twee maanden later lag het resul taat op tafel: het maartpakket, dat de vaderlandse economie door middel van belastingver laging, verder „trimmen" van de sociale zekerheid en nieuwe bezuinigingen op de rijksuitga ven in een hogere versnelling moet brengen. Maar daarnaast is ook een andere mentaliteit nodig. Geen gezeur meer dat er geen werk is en dat men daarom récht heeft op een uit kering. Als het aan Lubbers ligt, krijgt de nieuwe generatie alleen nog geld van de staat als zij onderwijs volgt of zich „nuttig maakt voor de ge meenschap". Bert de Vries is niet de enige die ideologisch bezield is. Niet zo verwonderlijk dat men in het CDA de adem inhoudt. „Vergis je niet, hoor. Het wordt een vrij harde confron tatie", zegt een oud-bewinds man. thans weer kamerlid. Maar een kabinetscrisis? „Staat er niet geschreven: Geef Caesar wat des Caesars RIK IN T HOUT ROTTERDAM Kapi tein L.P.G. van Maren b^hfan de Explosieven Op- uimingsdienst (EOD) sijkt nog steeds met niet al te veel zorgen opfi vooruit naar de operatie die Rotterdam te wach- m staat; morgen heeft lij de leiding bij het de- lonteren van de En- ;else duizendponder die ip tien meter diepte ligt een tuintje aan de otterdamse Bellevoy- itraat. Maar als het fout gaat en de »om tot ontploffing komt, tal dat volgens Van Maren «etekenen dat de fundering ran de huizen in een straal jan 35 meter rond de bom to zwaar beschadigd raakt, lat er reëel instortingsge- denraar bestaat. Het eerste kri- «^Hische moment doet zich Morgenmiddag voor als het itstekingsmechanisme uit bom gedraaid moet orden. Twee experts van Ie EOD dalen af in de tien Heter diepe put en bevesti- sn het instrument waar- lee het uitdraaien gebeurt de bom. Het uitdraaien ilf gebeurt daarna op af- een speciaal voor twee EOD-deskundigen rvaardigd onderkomen. dit goed verlopen is Igt een tweede kritisch iment. Achter het ontste- ingsmechanisme is een lijpje achtergebleven dat de inloopt, en dat pijpje loet met een punttang ver worden. Is ook dat dan is de bom rijp 'oor transport naar de ves- Iging van de EOD in Cu-, ■^rpmborg. I Mocht het niet lukken het 'ijpje te verwijderen, dan il de bom via een zeer irgvuldig transport naar nor 'T kot de Maasvlakte worden ver voerd om daar tot ontplof fing te worden gebracht. Als er zich niet al te veel problemen voordoen ver wacht de EOD-kapitein on geveer twee uur voor de de montage nodig te hebben. Volgens het draaiboek kan de EOD daar om eén uur morgenmiddag mee begin nen, nadat de ochtend is heengegaan met het ontrui men van dekhuizen in een straal van 300 meter rond de bom, het verwijderen van nog geparkeerde auto's en het afsluiten van de gas leidingen. Op basis van een enquête verwacht de gemeente dat tussen de 1000 en 1200 be woners, onder wie 25 ba by's, gebruik zullen maken van de opvang in de Ener giehal. Veel mensen zullen de dag doorbrengen bij fa milie of kennissen. In de IJshal aan het Weena is ruimte voor ongeveer 700 huisdieren. De verplicht lege straten zijn vanaf de straathoeken door de politie gemakkelijk te controleren op eventuele plunderaars die het voorzien hebben op de ontruimde huizen. De blindganger heeft vol gens EOD-kapitein Van Maren een gewicht van 463,5 kilo. De doorsnede is 45 cm en de lengte van de bom zelf is 130 cm. Inclusief het al eerder gevonden staartstuk mat de bom 188 cm. Het opruimen van de bom, inclusief alle werk zaamheden die al verricht zijn, kost volgens burge meester Peper ongeveer 6 miljoen gulden. Rotterdam kan de kosten van de aan nemer, de EOD en de PTT voor negentig procent in re kening brengen bij het rijk. De gemeente heeft zich voor 50 miljoen gulden ver zekerd voor het geval de bom toch ontploft. Vanaf het Rotterdamse balkon van tipgeefster Henny Ottenberg (64) is de tien meter diepe put te zien waarin de Engelse duizendponder onschadelijk moet worden gemaakt. De gemeente Rotterdam verwacht dat tussen de 1000 en 1200 bewoners, onder wie 25 baby's, gebruik zullen maken van de op vang in de Energiehal. FOTO'S: ANP ROTTERDAM Opera tie Bellebom die morgen in Rotterdam haar hoogte punt bereikt, begon vorig jaar mei met een brief aan B en W van Rotterdam. Die brief, waarin de lig plaats van de bom al vrij exact werd aangegeven, werd geschreven door mevrouw Henny Otten berg (64) uit straat en dat wordt haar niet door iedereen in dank afgenomen. Nog steeds krijgt het echt paar Ottenberg regelmatig veelal anonieme telefoontjes waarin vaak krachttermen vallen. Het echtpaar wordt dan het verwijt gemaakt dat het er voor heeft gezorgd dat Heemraadssingel uitvoerde, de geplande renovatie van de niet anders. Eenmaal thuis woningen in de dezer dagen 'trof zij haar ouders, nog „beroemdste straat" van Ne- enigszins beduusd van wat derland ten minste met een zich kort daarvoor had afge- jaar is vertraagd. speeld. „Mijn vader zei dat Een absurd verwijt, vindt het het toestel zo laag had gevlo- echtpaar. Welk voordeel zou- gen dat je de piloot praktisch den zij daar dan bij hebben? kon zien zitten. Vandaar dat Haar man Ernst (63) vraagt we dachten dat het vliegtuig zich af wat men had gezegd was aangeschoten en z'n wanneer de bom gewoon was bommen kwijt wilde om enny Otten- blijven liggen en met reno- weer op hoogte te kunnen de Bellevoy- vatie-werkzaamheden was komen". JSKE EN WISKE DE EDELE ELFEN nmooEii Au Dear beneden. de twee uaar- tv n VK 7 H w- de ponu sprak v ft duik rluifir k\f Hee 'Stom beest, kun je \l| met uitkijken f Twee kinderen ïun een emdrerderop 1 aan't spelen. J [Sorru. mun landmj 1^.^ \niet joed berekend! \Suske en V/skef*J/k zovmemaar begonnen: „Stel dat zo'n man in zo'n graafmachine de bom ophaalt en het ding gaat af?" Mevrouw Ottenberg wil graag wat rechtzetten. Die brief, zegt zij nadrukkelijk, is opgesteld in overleg met de politie. „Vorig jaar kwamen hier twee agenten aan de deur. Ze kwamen van een opgraving aan de Binnenweg want daar zou een bom moeten hebben liggen. Maar daar had een meneer gezegd: „Jullie moeten niet hier zijn maar in de Bellevoystraat. Daar moet ergens in de tui nen een blindganger liggen". Ik kon ze de plaats zo aan wijzen. Zij vroegen of ik dat aan de gemeente wilde mel den. Toen heb ik die brief geschreven aan burgemees ter en wethouders. Een aan getekende brief, want ik heb er een hekel aan als zoiets in de onderste la terecht komt". 1944 Henny Ottenberg was in het oorlogsjaar 1944 twintig jaar. Ze werkte op een atelier aan de Essenburgsingel. Tussen de middag ging ze altijd thuis bij haar ouders een boterham eten, in hetzelfde huis in de Bellevoystraat 33a waar ze nu vier en veertig jaar later met haar man nog steeds woont. Dat was op die 29e november 1944, de dag dat de Britse luchtmacht op verzoek van het verzet een aanval op het gebouw van de gehate Si- cherheitsdienst aan de Officieel staat de bom, die vermoedelijk vanuit dit vliegtuig werd gedropt, nog steeds te boek als een blind ganger, een bom die haar doel miste. Staande op het balkon van het echtpaar Ot tenberg kan in ieder geval geconstateerd worden dat de blindganger zich met een wonderlijke precisie in de zachte grond van een smalle strook tussen twee huizenrij en heeft geboord. Mevrouw Ottenberg: „Ik zie dat gat van drie tot vier me ter in het rond nog voor me. Er was nóg een blindganger gevallen in de Bellevoy straat, hier verderop bij was serij Borgh. Die bom was blijven hangen in het dak en kon zo worden weggehaald. Maar deze konden ze niet meer vinden. Van die bom heb ik nooit een nacht min der geslapen omdat ik altijd dacht dat er niets mee kon gebeuren". Totdat vorig jaar die agenten aan de deur kwamen. „Die zeiden: 'Straks komen al die zware vrachtwagensDat wilde ik niet op mijn geweten heb ben, stel je voor dat er iets was gebeurd, dat had ik dat mijzelf nooit vergeven". (Van onze correspondent Bob van Huët) PARIJS - „Theoretisch zou den we het Nederlandse mest probleem in Frankrijk kunnen oplossen. Ons teveel is hier van harte welkom". Het is niet voor niets dat de Limburgse kippemest-exporteur Jan de Graaff een stand heeft betrok ken op de grote landbouw- beurs in Parijs. Onder de daar verwachte één miljoen bezoe kers lopen volgens de Weerte- naar flink wat potentiële klan ten. „Fumier de poules" staat er op zijn monsterzakjes. Dat klinkt misschien mooier dan kippe mest, maar het is hetzelfde. Sinds twee jaar wordt er steeds meer van over de Noordfranse akkers verspreid. De opzet van De Graaff s on derneming is origineel. Het ging erom een commerciële oplossing te vinden voor de mestproblemen in Nederland en dan met name die in Bra bant en Limburg. „In ons land wordt jaarlijks 97 miljoen ton mest geproduceerd. De over productie heeft geleid tot nog-, al wat millieuproblemen. De minister heeft ae normen voor de verspreiding van de mest pas weer aangescherpt. Het overschot zal daardoor alleen maar toenemen", zegt de oud- ambtenaar van proviciale sta ten in Brabant. Samen met een aantal vrien den en met steun van het mi nisterie van landbouw werd een gedeeltelijke oplossing ge vonden in de export van een bepaalde categorie mest naar Frankrijk. Jan de Graaff toont een zakje kippepoep. „Dit is licht van gewicht en bevat alle mineralen en organisch mate riaal. Hiermee kun je afstan den overbruggen. De bewerkingsmogelijkheden van kippemest zijn ideaal. De uitwerpselen worden op de boerderij gedroogd. De mest valt op een band die onder de hokken doorloopt. „In de bio- industrie zit je al gauw met 80.000 kippen in één stal. Die produceren met z'n alle nogal wat warmte. Die warme lucht wordt opgezogen en over de mest heen geblazen zodat deze snel droogt. In vijf dagen ga je van 8 naar 45 procent vaste stof. Daarna wordt alles op een grote hoop gegooid. Door bac teriewerking ontstaat een broeiproces waardoor het pro- dukt vanzelf verder droogt tot 60 70 procent. En dat is wat wij dan exporteren". De afzet van deze „drie-ster- renmest" blijkt gemakkelijker in Noord-Frankrijk dan in de rest van Nederland. „Bij de boer in Groningen hoef je niet aan te komen. Die zegt 'ik heb zelf een mestoverschot'. Frankrijk ligt dat anders. Daar schijnt een groot tekort te aan dit soort produkten. boeren hebben vijftien jaar lang roofbouw gepleegd. Hun gronden zijn uitgemergeld. Ze halen lang niet het rendement dat ze zouden moeten halen". Om de Franse boeren van de kwaliteiten van de Nederland se kippemest te overtuigen werden voorlichtingsavonden georganiseerd en proefvelden aangelegd. „We hebben ge merkt dat de jonge generatie boeren in Noord-Frankrijk het begrip organische mest hele maal niet kende. Hun vaders nog wel Door de grote ruil verkavelingen ziin de kneu- terboertjes verdwenen er daarmee de organische bemes ting. De grote boeren met 200 tot 500 hectare land gebruiken alleen kunstmest, maar die is duurder dan onze kippemest en er zit geen humus in. Tot hun niet geringe verbazing bleken veel jonge boeren plot seling veel betere resultaten te scoren in hun opbrengsten van aardappelen, bieten en mais". Vorig jaar exporteerde het be drijf van de Weertenaar 20.000 ton kippemest naar Frankrijk. Dit ïaar rekent hij op bijna het dubbele Het mag een wonder heten dat op donderdag 25 en vrijdag 26 februari het landelijke telefoonnet gespaard is gebleven voor een herhaling van de rampzalige verstopping die een maand eerder optrad tijdens de finale van de KRO- Soundmixshow. Afgaande op berichten van de laatste weken moeten we concluderen dat op de twee genoemde dagen duizenden ondernemingen, accoun tan tsburea u 's, belastingconsulenten en bedrijfsadviesbureaus voortdurend met elkaar in gesprek zijn geweest. Al deze telefonades gingen over hetzelfde onderwerp: het naderende kabinetsbesluit om de WIR-subdisies (financiële bijdragen van de overheid aan investeringen van bedrijven nog vóór het eind van de maand af te schaffen. Pas op zaterdagmiddag 27 februari maakte het kabinet dit besluit wereldkundig maar voor talloze ondernemingen was het toen al geen verrassing meer. In menige directiekamer werd al minstens een etmaal koortsachtig gewerkt aan het opstellen van een last-minute- subsidieverzoek voor het bouwen van een nieuwe loods of de aanschaf van een moderne machine. Jongstleden dinsdag werd bekend wat de gevolgen van dit alles zijn geweest: in het laatste weekeind van februari wist het bedrijfsleven het rijk nog een miljard gulden aan WIR-subsidies lichter te maken. Hoe kwam het toch dat ondernemend Nederland al enkele dagen tevoren op de hoogte was van het kabinetsbesluit om de WIR- kraan dicht te draaien? Dat vroeg de Kamer zich dinsdag eveneens af. Op initiatief van Willem Vermeend, de kiene belastingdeskundige van de PvdA, had de Kamer minister De Korte van economische zaken en staatssecretaris Henk Koning van financiën op het matje geroepen. Aanleiding daartoe was een krantebericht waarin een directeur van een elektronicafabriek openlijk toegaf dat hij op 26 februari maar liefst van drie kanten was getipt over de op handen zijnde beëindiging van de WIR: hij werd erover gebeld door z'n belastingconsulent, z'n juridische adviseur en z'n notaris. Rara, hoe kon dat? De Kamer had daar wel een vermoeden van: er moest een 'lek' hebben gezeten in één van de twee meest betrokken ministeries, namelijk die van financiën of economische zaken. De Korte en Koning moesten daar maar eens een onderzoek naar laten uitvoeren, stelde Vermeend voor. Staatssecretaris Koning toonde zich daartoe onmiddellijk bereid, hoewel hij eraan toevoegde dat het speurwerk waarschijnlijk nul komma nul zou opléveren. Op zijn ministerie was weliswaar een klein groepje ambtenaren al op 25 februari op de hoogte van het komende WIR-besluit, maar deze lieden waren boven elke verdenking verheven. Minister De Korte weigerde echter pertinent het pak van Sherlock Holmes aan te trekken. „Ik zie geen reden tot onderzoek naar een lek op mijn departement, omdat tot zaterdagmorgen géén van mijn medewerkers op de hoogte was. Alleen ik wist ervan aldus De Korte. „Bent u dan zelf niet het lek geweest?", informeerde het PPR- kamerlid Peter Lankhorst laconiek. De Korte verbleekte. „Dit beschouw ik als een vraag die mijn integriteit in twijfel trekt. Daar geef ik geen antwoord op", sprak hij gekwetst. De Kamer liet zich daar echter niet door afschrikken en bleef in alle toonaarden aandringen op een lekkage-onderzoek bij Economische Zaken. Pas 's avonds, na een gesprek met premier Lubbers, haalde De Korte bakzeil. Bovendien werd besloten dat ook de ministeries van Sociale Zaken, Binnenlandse Zaken en Algemene Zaken zullen worden doorgelicht op verklikkers. Waarom was De Korte aanvankelijk zo schichtig? Boze Haagse tongen beweren dat hij een klontje boter op het hoofd heeft. Een niet nader te noemen bewindsman wist zelfs te melden dat bepaalde collega's uitgerekend De Korte ervan verdenken eind februari direct of indirect enkele gouden WIR-tips in de zakenwereld te hebben rondgestrooid. Sterker nog: als kabinetsleden elkaar een geheimpje willen vertellen, kijken sommigen de laatste tijd eerst om zich heen of Rudolf niet in de buurt is. Echt gebeurdWeten we niet Echt gehoord? Dat wel. TRUBBELS I

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1988 | | pagina 5