„Beter dan God" is veel dichterbij dan jaar geleden Wereldraad van Kerken bepleit Armeense zaak bij Gorbatsjov £eidóe J* GEESTELIJK LEVEN/OPINIE CeidaeSoiviwit kerk wereld Dorst WIM KAYZER MAAKT BALANS OP „God in Vlaanderen opnieuw uitgesteld Open deur in plaats van regenboog Kan Bruin het trekken? De werknemersleden van de SER bepleiten een prinilam rechtszekere koppeling tussen lonen enerzijds en min ero loon en uitkeringen anderzijds. Dat komt neer op eerl°e2 voor de koppeling die de afgelopen jaren door het kab ,h' sterk water is gezet. Een meerderheid van de kroonk het met de vakbonden eens, zij het dat ze op onderdelyiei genuanceerder standpunt innemen. Zo willen zij metu v zonderingen toestaan op de regel dat een stijging van <janu lonen automatisch wordt vertaald in een verhoging vj^aai nimumloon en uitkering. weer Palmprocessie in Jeruzalem afgelast na onrust JERUZALEM De Latijnse (rooms-katholieke) patriarch van Jeruzalem, Michel Sabbah, heeft de jaarlijkse palmpro cessie afgelast. De processie van de Olijfberg naar de Oude Stad tot aan het begin van de Via Dolorosa, behoort tot de belangrijkste plechtigheden in de Goede Week. Volgens de traditie wordt de plechtighed op Palmzondag (morgen) ge houden. Sabbah heeft de processie afgelast wegens de onlus ten in de bezette gebieden. Het is de derde keer in meer dan 50 jaar dat de processie niet doorgaat. De tocht trekt elk jaar duizenden pelgrims en toeristen; ook vele protestanten ne men eraan deel. De afgelopen jaren waren er twintigduizend deelnemers. De kruisweg op Goede Vrijdag, dwars door de oude stad, gaat gewoon door. Amsterdamse boekhandels: aandacht joodse cultuur AMSTERDAM Veel boekhandels en antiquariaten in Amsterdam en Amstelveen richten in de week na 1 april hun etalage in met boeken over Israël en de joodse cultuur en boeken van joodse auteurs. Het is dan de week van het joodse paasfeest, dat in het teken staat van de vertelling. Het initiatief kwam tot stand in samenwerking met het Nieuw Israeliëtisch Weekblad dat volgende week zijn jaar lijkse Pesachnummer uitbrengt. Daarin zal dit jaar aan dacht worden geschonken aan de joodse literatuur in Eu ropa en de literatuur in Israël. Het nummer zal zowel es says over literatuur als korte verhalen van binnen- en buitenlandse auteurs bevatten. Gezegend Hij die komt, de Koning, in de Naam des Heren in de hemel vrede en ere in de hoogste hemelen Lucas 19 38 door Marinus van der Berg „Ik ben al in jaren niet meer in de kerk geweest. Is het niet vreemd om nu om een pastor te vragen? Zal hij niet denken: „nu het erop aankomt, hebben ze je weer nodig? Ik ken de pastor zelfs niet eens". Dit is een ervaring die een vrijwillig ster van De Zonnebloem vertel de op een van de zeventien bij eenkomsten in het land waar we luisteren naar ervaringen die zij in het bezoekwerk op doen. Vrijwilligsters van de Zonnebloem bezoeken langdu rig zieken, hulpbehoevende ou deren en mensen die moeten leven met een handicap. Zij ko men vaak bij mensen waar nog maar weinigen komen. Mensen in de schaduw van onze sa menleving. Uit hun verhalen blijkt hoe langdurig zieken vaak veel mensen kwijt raken. Ze raken soms ook buiten het gezichts veld van de Kerk. Zoals in de hele samenleving, zo zijn er ook onder de langdurig zieken mensen die geen hechte band meer hebben met de Kerk. Daar kunnen allerlei redenen voor zijn. De vraag die hierbo ven aan de orde is, is de vraag: „Is het pastoraat er ook nog voor niet-meer-kerkende men sen?" De vrijwilligster die deze ervaring vertelde, vertelde dat zij soms bemiddelde in het kontakt, zodat er toch een do minee of pastor op bezoek kwam. Zij vertelde dat de zieke na zo'n bezoek toch vaak in nerlijke vrede kreeg. Ik breng deze ervaring om een aantal redenen hier ter sprake. Allereerst omdat het hier gaat om een kwestie die mijns in ziens dringender wordt: is pas toraat er alleen voor kerk-be- trokken mensen of is het pas toraat er ook voor hen die om welke reden dan ook meer af stand hebben ten aanzien van de kerk? Op de tweede plaats breng ik het ter sprake omdat het steeds meer de vraag is: is het pastoraat, de pastor spreekbuis van de kerkelijke leer of heeft het pastoraat een eigen gezicht en een eigen ver antwoordelijkheid? Juist van wege de kerkelijke leer hebben nogal wat mensen afstand ge nomen van het feitelijke kerke lijke leven. De kerkelijke leer heeft óók mensen beschadigd. Dit wordt te weinig erkend. Mijn derde reden is mijn zorg om de toekomst: „zullen toe komstige priesters voldoende pastorale gevoeligheid heb ben?" Onder pastorale gevoe ligheid versta ik onder meer wat mgr. Ernst schrijft in zijn vastenbrief: „de eerste aan dacht aan de mensen, waar zij te vinden zijn en hen in mede dogen vergezellen op hun weg langs de etappen van het chris ten worden in de groei tot vol heid". Ik maak me zorgen om de me- dedogendheid en de mildheid. Ze dienen de eerste eigen schappen van een pastor te zijn. Mijn vierde reden is dat we de werkelijkheid moeten erken nen dat de afgenomen kerkbe trokkenheid eerder een toena me dan een afname van levens - en zingevingsvragen met zich meebrengt. Steeds meer men sen voelen dat de welvaart, de technische maatschappij, niet het antwoord zijn op de diepe re vragen. Alhoewel Veronica de grootste omroep is, wordt ook doorzien dat de wereld die zij schildert bedrog is. Achter de decors heerst leegte. Het is de grote uitdaging aan de Ker ken. die een zingevend bericht willen doorgeven, om juist nu de mens serieus te nemen. Se rieus naar mensen te luisteren en naar wat hen beweegt in onze tijd. Dat moet een grotere zorg zijn dan de vraag of alle regels wel worden opgevolgd. De grootste verleiding voor de Kerken is om toe te geven aan krachten die roepen om duide lijkheid en die het samen zoe ken en luisteren opgeven. Pas toraat dient een kritische be weging te zijn die de werkelijke dorst van mensen op het spoor komt. Dit pastoraat is nooit een pastoraat van het gemakkelijke antwoord, maar eerder het ant woord van de riskante weg. Dit pastoraat kijkt niet naar kerk bezoek, maar naar het zoeken van mensen. Dat is hagr eerste zorg. Dan geeft zij een ant woord op die nood van hen die te kennen geven: „Ik heb dorst en jij hebt me te drinken gege ven". Dat is meer dan naar een kraan lopen. HILVERSUM „Over dreven" werden de uit zendingen genoemd, nu een jaar geleden. De sleu telaars aan het menselijk ras voelden zich in een verkeerd daglicht ge steld. Wim Kayzer had de serie „Beter dan God" ge maakt en daarin werden vergelijkingen gesugge reerd tussen het Ger maanse superras van Hit- Ier en de mogelijke ge volgen van de genenma- nipulatie. De beelden van gehandicapten die eigen lijk niet hadden mogen leven of die van de ge zonde mensen die zich wel kunnen verzekeren in tegenstelling tot dege ne die een slecht genen- paspoort hebben, prent ten zich vast. Had Kayzer een nachtmerrie of was hij een profeet? Een jaar later maakt hij de balans op. Conclusie: Ook Kay zer heeft zich vergist. Het is allemaal eigenlijk nog erger dan hij vorig jaar dacht. Beter dan God is al veel dichterbij dan hij en wij vorig jaar vermoed den. (VPRO, zondag, Nederland 2, 22.55 uur) Op wetenschappelijk gebied zijn er geweldige sprongen voorwaarts gemaakt. De ge netische code van vele erfelij ke afwijkingen zijn inmiddels ontrafeld. De vroeg-diagnos- tiek is enorm verbeterd. Uit een foetus van drie weken kan al een cel worden wegge nomen waarin alle genetische wetenswaardigheden liggen opgeslagen die van belang kunnen zijn. Voor ouders, maar ook voor verzekeringen of een overheid. Wetenschappers durven geen voorspellingen meer te doen. maar binnen afzienbare tijd kan iedereen thuis met wat flesjes en dingetjes kijken of hij of zij vatbaar is voor enke le honderden, wellicht dui zenden van de bestaande af wijkingen of ziektes. Om ver volgens te beslissen of je wel een kind wilt, dat waarschijn lijk op z'n veertigste een ern stige ziekte krijgt. Alles anders De gevolgen van deze techni sche ontwikkelingen zijn nau welijks te voorspellen. Duide lijk is dat alles anders wordt. Rijk en arm zijn categorieën die wel blijven bestaan, maar die van gezond en ongezond worden veel belangrijker. Werkgevers screenen toe komstige werkgevers op risi co's. Wie een goede prognose heeft, krijgt werk. Wie dat niet heeft, moet zich maar zien te redden. Of die laatste groep wel verzekerd kan worden, is nog maar de vraag. Want nu al wordt bij dure po lissen van levensverzekerin gen een AIDS-test gevraagd. De Nederlandse politiek heeft daarvoor de deur op een kier gezet. Minister Brinkman pro beert duidelijk te maken hoe wat hem betreft die deur op een kier moet blijven. Des kundigen annex adviseurs van de minister zeggen dat de deur niet op een kier is, maar het hek van de dam. Wie durfde een jaar geleden te hardop te zeggen dat een AIDS-test zou mogen? Nu zegt de minister niet in alle gevallen tegen een genetische screening te zijn... Overigens hebben de politieke partijen net als vorig jaar niets te zeg gen over de materie. Tenzij men een antwoordbrief je van Laning (CDA) met daarin een oproep om toch vooral te let ten op Gods wonderbare schepping van belang vindt. Kayzer heeft opnieuw een groot aantal deskundigen, van Prof. Galjaard: „Verschrikkelijk" heinde en ver, gesproken om hun mening te peilen. Opval lend is opnieuw enerzijds de betrekkelijke naiviteit („ik doe onderzoek en dat is op zichzelf goed noch fout") maar anderszijds het cynisme. Zoals de Utrechtse gynaeco loog die voorziet zijn dat zijn praktijk over vijf jaar redelijk „geschift" zal zijn. Opvallend is hoe de commer cie zich met enthousiasme ge stort heeft op een geweldige groeimarkt die biogeneticia heeft Genetisch onderzoek wordt het selectiemiddel bij uitstek; daaraan kan aan op grote schaal worden verdiend. Bedrijven hebben hier belan gen liggen, maar ook indivi duele mensen of echtparen. Overigens, de voorboden van wat ons te wachten staat, zijn er al. Bijvoorbeeeld het gebo ren laten worden van foetus sen om daarvan organen te gebruiken. En we weten toch ook al, dat er wordt dieren worden ingespoten met men selijke genen in allerlei expe rimenten? En we hadden toch al gehoord van nieuwe dier soorten, bijvoorbeeld het schaap-geit? De ethische vragen die dit al les oproept, komen bij Kayzer opnieuw dwingend naar vo ren. En ook daarvan liggen de voorboden al voor de deur. FOTO: SP Want hoe is de volgorde bij open hartoperaties? Eerst de niet-rokers, de niet drinkers en de jongeren, toch? Kinde ren van wie in de moederbuik is vastgesteld dat ze een dub bel „X"-chromosoom hebben worden geaborteerd, ondanks dat de theorie dat mensen met zo'n „X-verdubbeling" crimi neel worden, volstrekt bela chelijk is. Het gebeurt om we leven in een tijdperk van neo-darwi- nisme. De mens is geredu ceerd tot een fabriek van che mische reacties en genetische structuren. En die chemische processen zijn manipuleer baar. In Amerika beweren ze het al weer: homosexualiteit, crimineel gedrag, en nu ook de politieke voorkeur, liggen besloten in de genen-struc tuur. Dus daar ligt ook de toe komst naar een betere wereld. Wat de sociale bewegingen niet is gelukt, zal lukken met de genen-therapie en genen- manipulatie... Kayzers programma laat ook (weer) de onmacht zien van wetenschappers en deskundi gen. De geneticus Galjaard demonstreert dat heel goed. Hij kan ten slotte maar een woord zeggen: „Verschrikke lijk". Wat zal Kayzer volgend jaar te melden hebben? LÜTSEN KOOISTRA GENEVE De Wereld raad van Kerken heeft bij de Sovjet-partijleider Mi- chail Gorbatsjov aange drongen op een „recht vaardige oplossing" voor de inwoners van Nagomo Karabach. Dit Armeens-christelijke ge bied werd in 1923 toegevoegd aan het overwegend islamiti sche Azerbajdzjan. Een derge lijke oplossing zou bijdragen aan verwezenlijking van de legitieme rechten van het Ar meense volk in overeenstem ming met de grondwet, aldus het telegram, dat is onderte kend door de secretaris-gene raal van de Wereldraad, dr. Emilio Castro. De afgelopen weken zijn bij rellen tussen Armeniërs en Azerbajdzjanen minstens 32 mensen om het leven geko men. De Wereldraad uit in het telegram zijn „ernstige be zorgdheid over incidenten die hebben geleid tot verlies van mensenlevens en een aanzien lijk lijden in het gebied". De Raad waardeert de stap pen van de Sovjetregering om de spanningen te verminde ren en de belangen van het Armeense volk te waarbor gen. Verder spreekt de We reldraad de hoop uit dat Gor- batsjovs beleid van perestroj ka leidt tot een nieuwe perio de van voorspoed voor alle volkeren in de Sovjetunie. Eerder heeft het hoofd van de Armeens-apostolische kerk, Katholikos Vasgen I, het op genomen voor de Armeniërs in Nagorno-Karabach. In een telegram aan Gorbatsjov noemde hij hun streven naar heropneming van het gebied in de republiek Armenië „normaal, legitiem en in over eenstemming met de grond wet". Katholikos vroeg Gor batsjov om een „een recht vaardige en zakelijke oplos sing in de geest van de ont wikkeling der democratie". HILVERSUM Voor de tweede maal is het tv- programma „God in Vlaanderen" uitgesteld. De KRO is er niet in is geslaagd drie Vlaamse katholieken te vinden voor het panel, dat na de uitzending over de in houd zou discussiëren. Alleen de godsdienstso cioloog prof. dr. A. Dob- belaere, die in het pro gramma aan het woord komt, was hiertoe bereid. Om „persoonlijke rede nen" hebben mevrouw Agnes Pas, voorzitter van het Interdiocesaan Pasto raal Beraad in Vlaaande- ren, en R. Vermaercke van Caritas Catholica Vlaanderen afgezegd, on danks pogingen van KRO-directeur R. Schoonhoven hen alsnog tot deelname te bewegen. De KRO-persdienst voel de zich „niet geroepen" nadere mededelingen over deze „persoonlijke overwegingen" te doen. De KRO kwam op de dag van de oorspronkelijke uitzending (18 januari) tot het inzicht dat „God in Vlaanderen" „in de hui dige vorm nog niet voor uitzending geschikt" was en tot misverstanden aan leiding zou geven. De KRO ontkent ten stellig ste dat deze beslissing on der druk van de Neder landse bisschoppen is ge nomen. „ER IS HOOP"-ACTIE WORDT VERVANGEN DOORN Het door de 'Er is Hoop'-actie bekend geworden Instituut voor Evangelisatie uit Doorn begint met een nieuwe evangelisatiecampagne. Evangelisatie is meer dan grote acties en campagnes, zo heeft men in Doorn ontdekt. In de nieuwe 'Open Huis'-beweging worden mensen dan ook niet meer di rect geconfronteerd met het evangelie, maar is gekozen voor een 'huiselijke aanpak': het huis van christenen als „evangeli satiebasis" gericht op de eigen omgeving. Niet langer alleen een regenboog als vignet daarom, maar een huis met een geo pende voordeur en daarboven een regenboog. Gastgezinnen kunnen dit vignet op de voordeur plakken als teken dat ze aan de campagne meewerken. Vanaf eind maart gaat het Instituut gezinnen werven voor deelname aan de Open Huis-beweging. Het is de bedoeling dat op 1 oktober als de campagne officieel begint 750 gezinnen beschikbaar zijn. Voor 1991 wordt uitgegaan van 4000 'open huizen'. Gastvrijheid, bewogenheid met de eigen omgeving en belangstelling voor een „evangeliserende le vensstijl" zijn de voorwaarden voor 'Open huis'-deelnemers. Een belangrijke rol speelt bijvoorbeeld de relatie tot de eigen kerkelijke of evangelische gemeente. Mede daarom wordt door middel van een brief de nieuwe aanpak ook bij alle Ne derlandse predikanten geïntroduceerd. De 'Er is Hoop-actie' is in het verleden nogal bekritiseerd. Dit keer heeft het instituut contact opgenomen met kerkelijke in stanties - waaronder het vormingscentrum Kerk en Wereld en het Gereformeerd Centrum voor Evangelisatie - om de nieuwe, wat meer impliciete evangelisatiebenadering te be spreken. In 'Er is Hoop' werd wel op plaatselijk vlak samen gewerkt met andere kerken, iets wat in de nieuwe campagne wordt voortgezet. Erkend wordt dat er met de beweging nieuwe wegen worden ingeslagen. „Als getuigen een levensstijl is geworden, zijn er veel meer mogelijkheden dan het organiseren van typische evangelisatie-activiteiten. Een gezellig tuinfeest biedt dan ook heel wat aanknopingspunten, In die huiselijke sfeer worden gemakkelijker relaties gelegd en blijkt er ook ruimte te zijn voor een inbreng vanuit de Bijbel. Als de relaties sterker worden komen bovendien vaak levensvragen aan de orde", aldus Hans Pruis, direkteur van het Instituut voor Evangeli satie. ja/ Een monster dat zo snel mogelijk door een bevoegde kendoder uit zijn lijden moet worden geholpen: zo h Lv; econoom Bomhoff de SER, de Sociaal-Economische R; geschilderd. Hij staat zeker niet alleen in zijn kritie ge meer kanten worden vraagtekens gezet bij de histori r. E groeide machtspositie van het hoge advies- en overleg pge en tegelijkertijd bij het soms machteloze optreden vaf* a zelfde college. tn "^s UE SER zou zich in de praktijk bevoegdheden aanmef ëv eigenlijk bij het parlement thuishoren. Bovendien, zeg c critici, duurt het eindeloos voor een (verplichte) advc vraag van de regering is beantwoord en in negen van - gevallen komt er dan ook nog een verdeeld advies uit En altijd volgens hetzelfde sjabloon: de vertegenwooi van de werkgevers staan lijnrecht tegenover hun w mers-collega's en de neutrale kroonleden kiezen dan dan de andere partij. De kritiek is niet helemaal ongerechtvaardigd, mai zwaar overdreven. Dat de sociale partners in SER-vi zaken doen over onderwerpen die specifiek hun eigen te belangen raken, kan niemand hen kwalijk nemeanc een advies van de raad kunnen regering en parlem)vei principe altijd nog doen wat ze willen. Bovendien is de atl rie waarover het college zich moet buigen doorgaans z en gewikkeld en dus tijdrovend. rts eei Het is echter wel een feit dat het gezag van de ser p' nemende mate wordt ondermijnd door de voorspelba verdeling en de daaruit geregeld voortvloeiende me heids- en minderheidsstandpunten. Het onlangs uitgetr. advies over minimumloon en uitkeringen levert opnie bewijs voor de innerlijke gespletenheid van de raad. D aa meer te betreuren omdat eensgezindheid juist op dit z ^rr' voelige punt dringend gewenst is. eul leid DAARENTEGEN wensen de werkgevers en twee ki?aai den de bestaande praktijk van een ,,koppeling-op-aftom' tot wettelijk beleid te verheffen. Jaarlijks moet word{^r(! zien of minimumloon en uitkeringen de trend van lonen mogen volgen, zo vinden zij. En er kunnen alleficht denen zijn om „neen" te zeggen. Bruin moet het tyieëi trekken, daar komt het op neer. BRUIN kan het naar het oordeel van het kabinet al g£ tijd niet meer trekken en derhalve is het minimumlc^Q vroren en werden de uitkeringen omlaag gebracht. Te harde financieel-economische argumenten viel in de pjj j pen jaren betrekkelijk weinig in te brengen, al zulleil nen die op het minimum zijn aangewezen daar lijke redenen grote moeite mee hebben. Zelfs ter link zijn (overigens snel gesmoorde) stemmen opgegaan o ze! plicht progressief gehamer op wederinvoering van d^tha matische koppeling te staken. nen ene BEZUINIGINGEN en lastenverlichting heeft het k' tot aandrijfriemen van het economisch herstel gemaal qoo herstel waarmee op termijn ook de werklozen en mag eei taalden meer zouden winnen dan met een tijdelijke L ging van hun koopkracht. De verwachtingen zijn melo wat de werkgelegenheid betreft helaas (nog) niet ui|Xi men. Grote groepen mensen bleven aangewezen op hé ale minimum; voor velen dreigt dat nooit meer an<£E worden. j*Isse al» i DAAROM zou het toch de voorkeur verdienen deze ra bet een perspectief te bieden op althans enige gewaar^ deelname aan de welvaartsgroei. En dat kan het bestj^ in navolging van de SER-meerderheid ,ja, mits" te U tegen een voorwaardelijke koppeling, in plaats van r~~" tenzij". Vrij koud DE BILT (KNMI) Van echt lenteweer is dit weekeinde nog geen sprake. Gisteren is een kleine depressie over het midden van ons land via Duitsland naar Oost-Europa getrokken. Als gevolg hiervan stroomt nu koude lucht uit het zeegebied tussen IJsland en zuid-Groenland in een grote boog via Engeland naar het vasteland. De lucht is tot op grote hoogte in de atmosfeer erg koud. Hierdoor künnen er gemakkelijk buien ontstaan, waarvan sommige met onweer en zware windstoten. De tem peratuur blijft in de middag bij ongeveer 9 graden steken. Ook morgen wordt het niet veel warmer en kunnen er nog een aantal buien vallen. Normale temperatuur voor deze tijd van het jaar is ongeveer 11 graden. Weersvooruitzichten voor di verse Europese landen, geldig voor morgen en maandag: Zuid-Scandinavië: Verander lijk bewolkt. Hier en daar een bui, landinwaarts soms met sneeuw. Middagtemperatuur 2 tot 6 graden boven nul. Britse Eilanden: Vooral in het zuiden perioden met zon. Op de meeste plaatsen droog. Mid dagtemperatuur van 9 graden in het noorden tot 12 graden in het zuiden. Sneeuwbericht DEN HAAG Sneeuwbericht mengesteld door de ANWB in menwerking met het KNMI, naar situatie van gisteren. België en Duitsland: In de Belgische Ardennen e Eifel zijn geen wintersport heden. In de overige Duits* gebergten zijn de wintersp( lijkheden redelijk te noe Sauerland ligt sneeuw tc 80 cm, in de Harz ligt t laag tussen 25 en 100 cr Zwarte Woud ligt gemiddeld! Alpengebied In het gehele Alpengebied I tot goede wintersportmogelijl Oostenrijk dalen Vorarlberg Tirol Salzburgerland Karinthië Zwitserland Berner Oberland Noord-Italië Zuid Tirol Frankrijk Haute Savoie Isère België/Duitsland im Wisselvallig weer, af en to Boven de 1000 tot 1200 metó ven de 1500 metei* eeuw. Nulgraden-£ Morgen tot tijd 1400 meter Franse Alpen Boven 1300 meter af Zwitserse Alpen Boven de 1200 tot 1700 me Italië Boven de 1800 meter af Voor meer gedetailleerde uit de genoemde ANWB/KNMI sneeuwlijnei Belgische Ardennen/Eifel/ Sauerland/Harz en Zwarte - 910 910'20 Oostenrijk 06 - 910 910 30 Zwitserland/Frankrijk/Nf 06 - 910 910 40 'i a r oo Vl

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1988 | | pagina 2