-Expositie Diana Vandenberg:
Vrouwelijke scheppingsmythe
Het verschil
tussen
levenendood
schuilt ineen
simpel gebaar.
Het
Residentie
orkest op
avontuur
met Wagner
iaga speelt
partijtje voetbal
TREKKELUK SPEL PASCAL ROGÉ
bioscopen
Joegoslavië
wil af van
staatsbemoeienis
JNST
ficidóeSomant
ZATERDAG 26 MAART 1988 PAGINA 17
ftheby gaat kunst
ilen in Verboden Stad
KING Binnenkort wordt in de Verboden
van Peking met haar keizerlijke paleizen een
fetveiling gehouden. Het Britse veilinghuis So-
fcy zal de openbare verkoop op 5 juni organise-
i De opbrengst zal zijn bestemd voor de restau-
van de Grote Muur van China en de stad Ve-
iël Vial, voorzitter van het internationale co-
voor het behoud van Venetië en de Chinese
ir, schat dat de veiling van werk van heden-
i pe Europese en Amerikaanse kunstenaars 2
J§ >en dollar zal opleveren.
medewerking van het Chinese ministerie van
uur en een Frans reisbureau hoopt de organisa-
>00 belangstellenden voor de door hem als „Te-
ceer van Marco Polo" betitelde liefdadigheids-
loop warm te maken.
STOFFELIJK OVERSCHOT VAN BELA
BARTOK TERUG NAAR HONGARIJE
WENEN Het stoffelijk overschot van de in Hongarije geboren
componist Bela Bartok die in 1945 in ballingschap in de Vere
nigde Staten overleed, zal in de zomer naar Boedapest worden
overgebracht. Dit heeft het Hongaarse persagentschap MTI be
richt in Wenen.
Een van de twee zoons van Bela Bartok, die woont in Boedapest,
zei in een vraaggesprek met het dagblad Magyar Nemzet, dat de
familie dit besluit had genomen „omdat het overeenkomt met de
wens van Hongaren zowel in Hongarije als in het buitenland".
De zoons van Bartok zullen de kosten van de overbrenging beta
len. „Gezien de moeilijke financiële situatie waarin ons land
zich bevindt, willen wij de rekening niet presenteren aan Hon
garije. Het land kan het bedrag beter gebruiken onder meer
voor steun aan een muziekschool", aldus Bela Bartok jr.
De andere zoon van de componist, Peter, die in Florida woont,
zei tegen Magyar Nemzet dat men de rust van de doden niet
moest verstoren, maar dat Bela Bartok Hongaar was geweest en
zijn familie in Hongarije begraven ligt.
Oprichting Europees Fonds
voor Film en Televisie
PARIJS In Parijs hebben gisteren der
tien landen het eerste Europese, multilatera
le ondersteuningsfonds voor film en televi
sie opgericht, dat onder de naam Eurimage
zal opereren. De betrokken landen zijn de
EG-leden Frankrijk, Italië, Griekenland,
Spanje, Portugal, België, Denemarken, Lu
xemburg, Ierland en Westduitse Bondsrepu
bliek en de EVA-leden Oostenrijk, Zwitser
land en Zweden. Frankrijk stelt als initia
tiefnemer voor 1988 een bedrag ter beschik
king van 15 miljoen francs, de helft van het
te verwachten budget. Op het komende
filmfestival van Cannes in mei zal men zich
beraden over de besteding van het geld door
de Europese film- en televisieprogramma
industrie, die wordt bedreigd door Ameri
kaanse en Aziatische concurrenten.
TOT 13 APRIL BUDE HAAGSE KUNSTKRING
'•MEN HAAG „Het idee
ntstond in Zuid-Frank-
ijk. Een ruig, rotsachtig
mdschap waarop niets
roeit, kaal, zonder enig
.poor van toerisme. Daar
1ntmoette ik een vrouw,
Opgekleed en één met het
*Jndschap. Weer thuis
^elwam de herinnering te-
^stelig en begon ik te schil-
Jentren. Zo ontstond het
|e ^rste schilderij, „Voor de
W(bnceptie: het cruciale
5 .inioment". Het werk toont
r 1Ebii vrouw die uit rotsen
'n ^jkt voort te komen, ver
n op afstand.
e se!)iana: „Toen ik dat af had,
ers. heek het idee erachter nog
I» Jng niet op. Er moest meer
%men en het werden er
If.1! leeds meer, totaal dertien".
ne zijn alle te zien op een ten-
j °wnstelling van nieuw werk
.®n,|an Diana Vandenberg bij de
":erlaagse Kunstkring aan de
rïenneweg die vanmiddag
'e ZTordt geopend en onder de ti-
ma^l „Vrouwelijke scheppings-
iythe" voortduurt tot 13
pril. Over deze tentoonstel -
ng is een gelijknamig boek
erschenen, geschreven door
doorean Houston, vriendin van
ardt te kunstenares,
vorjj tegenstelling tot ander
Louferk dat per schilderij te
5r Irbop is, doet Diana alleen van
e tweze dertien schilderijen af-
Drdeiand als de schilderijen als
jrdeydus worden gekocht. „An-
ndhfers niet".
nzetr zit duidelijke lijn in deze
en yrie. waarvan opzet en uit
werking afwijken van de
ss Pthilderijen die Diana Van-
somfenberg de laatste keer, vijf
vootar geleden, in Den Haag
eigejntoonstelde. Toen waren de
sr. djhilderijen, eveneens in olie-
vanferf zowat volgeverfd en
Gotdatte de symboliek er drama-
zijnich vanaf. Dat is nu sterk
j mtferminderd en teruggebracht
tot ogenschijnlijk enkelvoudi
ge beelden: de schepping van
de vrouw uit het oneindige
die, hoewel niet aan zwaarte
kracht gebonden, het aardse
licht zoekt in een neergaande
beweging.
Wisselend
De daaropvolgende schilderij
en tonen dezelfde vrouw,
Gaia in wisselende situaties,
heersend over steen, over
heerst door diezelfde steen,
zoekend naar evenwicht tot
tenslotte, in het zesde werk
uit de cyclus in steen de man
zichtbaar wordt.
Dat laatste is heel letterlijk op
te vatten. Diana draait de
heersende opvattingen dood
eenvoudig om: niks eerst de
man en toen de vrouw, ook
geen geboorte van de een uit
de ander. Diana zorgt er ge
woon voor dat de vrouw er is,
als eerste, waarna de man
ontstaat en vervolgens lijfelijk
aanwezig mag zijn, zij het
nogal afwezig, terwijl de
vrouw allang door heeft waar
en wie ze is: Gaia 7, Uiteinde
lijke kennis: de universele
ziel.
In het tweede deel van de cy
clus komt de man als spelend
en zoekend wezen volledig
aan bod, scheppend en vor
mend, waarbij vormen van
energie centraal staan. Tot
Diana de man aan het ver
stand brengt alleen niets aan
te kunnen richten en man en
vrouw in één schilderij de
mogelijkheid" wordt geboden
elkaar, te vinden. Het slot
wordt cirkelvormig uitge
beeld, met alles omvattend
gesteente, waarbinnen twee
krachtvelden die elkaar ont
moeten in één bindend licht
punt.
Bewondering
Evenals vijf jaar geleden zal
Diana Vandenberg opnieuw
weerstand oproepen, even
goed als bewondering, al zal,
en dat is ook niet nieuw, aan
chap niet
worden getwijfeld. Wat in elk
geval bleef was de stijl van de
Haagse kunstenares en dat zij
haar werk sterk vereenvou
digde, neemt niet weg dat de
sfeer zo ongeveer dezelfde is
als destijds. Wie daar niet van
houdt en toch de nieuwe ex
positie bezoekt, zal het in een
paar minuten wel hebben be
keken: het werk van Diana
Vandenberg staat geen con
cessies toe. De doeken vor
men zo'n consequente eenheid
van gevoel, dat de bezoeker
hoge bewondering voelt of to
taal niet.
Waarom dat zo is, valt moei
lijk aan te geven. Termen als
zoetelijk en oversymbolisch
doen het niet. Het zit eerder
in een volkomen afwezigheid
van agressie, in een vorm en
kleur gegeven weerloosheid;
een volmaakte existentie
Veranderd
Diana Vandenberg: „Mijn
werkwijze is veranderd, zoals
ik zelf ook veranderd ben;
vijf jaar ouder geworden.
Stond mijn huis destijds prop
vol, ik geef steeds meer weg.
Zoals ik op mijn reizen steeds
minder blijk nodig te hebben.
Dat is in mijn werk terug te
vinden. Het is overigens grap
pig dat ik op Java zoveel be
langstelling voor mijn werk
ondervond, dat ik daar een
paar maanden les heb moeten
geven, op uitnodiging. En
mijn stijl nu aan de andere
kant van de wereld erken
ning ondervindt. Dan is het
weer minder grappig dat ik
overal exposeer, maar dat het
Haags Gemeentemuseum
niets van me moet hebben".
De expositie in de Haagse
Kunstkring, benedenzaal,
toont op een enkel werk na,
recente doeken van na 1984.
Nieuw zijn langwerpige,
staande schilderijen in olie
verf met een eigen sfeer. Is de
Gaia-cyclus nauwelijks aard-
sgebonden te denken, de an
dere werken zijn dat wel, al is
de sfeer ervan bepaald oos-
ters-mysterieus. Van pure
symboliek is geen sprake, al is
het iedere bezoeker gegeven
erin te zien wat men wil: stil
te, vereenzaming, verbonden
heid met hogere machten of
juist afwezigheid daarvan.
Duidelijk is wel, dat Diana
Vandenberg met dit werk een
heel andere stijl heeft aange
boord dan zij in de Gaia-cy-
clus gebruikte, al is dat
wqeerloze in dit werk weer
heel duidelijk aanwezig.
Het gaat bij deze kunstenares
allang niet meer om mooi of
lelijk, wel: spreekt het aan, ia
of nee. En dit is duidelijk:
men kan er hoe dan ook niet
om heen. Maar dat is al jaren
zo.
FRITS BROMBERG
ten
Het Residentie-orkest speelt delen
uit Tannhaüser, Tristen und Isolde
en Götterdammerung van Richard
Wagner. Dirigent Alain Lombard,
sopraan Linda Kelm. Dr. Anton Phi-
lipszaal vrijdagavond.
Het programma van het con
cert dat het Residentie orkest
gisteravond gaf en vanavond
herhaalt, was om twee rede
nen bijzonder. Het was als eni
ge in deze maand geheel aan
één componist gewijd en door
één in het programma ge
noemde sponsor mogelijk ge
maakt. De opbouw was chro
nologisch, dat wil zeggen dat
de lijn vanaf de ouverture van
Wagner's „Tannhaüser" via
„Vorspiel" en „Liebestod" uit
„Tristan und Isolde" naar drie
scènes uit die „Götterdamme
rung" liep. Het instuderen van
deze complexe materie kostte
veel tijd en inspanning. Dat
mede daardoor de aria van
Elisabeth uit „TannhSuser"
kwam te vervallen, leek een
verstandige beslissing, omdat
het zeer onwaarschijnlijk was
dat de Amerikaanse dramati
sche sopraan Linda Kelm deze
lichte lyriek de nodige glans
en intimiteit had kunnen ver
lenen. Haar kracht ligt in de
hoogte en het daar vérdragen-
de volume. Dat haar vibrato
zoals bij veel Wagner-zange-
ressen vrij groot is, stoorde
minder dan haar afstandelijke
vertolking en geringe toon-
kleuringsvermogen. Zij, maar
evenmin het orkest, konden
de verzengende gloed van
Wagner's „Liebestod" zijn mu
zikale lading geven. Dat zelfde
was bij de Ouverture van
„Tannhaüser" ook reeds geble
ken. Na een fraai licht gete
kend Pelgrimskoor werd de
Venusberg ontdaan van zijn
sensuele gloed en in een koel
analytisch licht gesteld.
Veel lijkt erop te wijzen, dat
dirigent Alain Lombard veel
eer een heldere analyse geeft
van deze complexe muziek
dan dat hij erg gevoelig is voor
de mystieke lading ervan.
Vanuit de zaal gezien spreekt
zijn bezielende directie deze
veronderstelling echter tegen.
Naar het resultaat te oordelen
was de meeste repetitietijd
gaan zitten in Siegfried's
„Rheinfahrt", de „Trauer-
marsch" en de laatste scène
van „Brünnhilde" uit de „Göt
terdammerung". Het orkest
speelde zorgvuldiger en beter,
de spanning, met name in de
Treurmars was sterker en ook
de zangeres veel overtuigen
der.
Wie deze muziek goed kent,
weet hoe sterk zijn werking
kan zijn en moet zich ook heb
ben gerealiseerd dat het Resi
dentie orkest daar nog niet ge
heel aan toe is. Veel belangrij
ker is echter dat het orkest dit
avontuur heeft aangedurfd en
even van het geëffende con
certpad is afgeweken. Alleen
al daarom is het de moeite
waard vanavond dit avontuur
te gaan meebeleven.
ERIK BESIER
>ektt Saga gisteravond tijdens
PouBaatste concert van zijn Eu-
t pufcse tournee precies wilde
2 blijfijzen, werd niet helemaal
»aar flelijk, vast staat in elk ge
le Ltdat de gebeurtenissen hal-
sgenjvege het optreden meer
ipo hadden van een electroni-
en demonstratie, dan van een
degifconcert. Het podiumgebeu-
ner I in de PWA-zaal van het
>k Flerlands Congresgebouw in
ach I Haag was na ruim een
vanl uitgemond in een partijtje
ADQtbal waarbij voor het kop-
Zo l en schoppen de hulp werd
t me^roepen van een Saga-fan.
grap was natuurlijk dat het
n van de bal als een
slag klonk, maar wie zat
op te wachten?
muziek had het in elk ge-
jniets te maken, zeker niet
Sat het geluid van de voet-
;niet synchroon liep met de
fnpartijen die Trevor Mo-
op hetzelfde moment afle-
pe. Het concert van Saga
overigens helemaal een
mde gebeurtenis. Tijdens
este momenten klonk het
idese vijftal indrukwek-
I, werd de ijzersterke zang
van Michael Sadler prachtig
ingebed tussen gitaar en toet
sen. Het optreden kende ech
ter te veel zwakke momenten
om blijvend te boeien. Zo zat
er totaal geen vaart in de
show, viel hij zelfs een aantal
keren volkomen dood 'en leek
het er even op dat Sadler er
een „uw vraagt en wij zin-
gen"-concert van zou gaan
maken. Hij drong er zelfs even
op aan, maar het geroep van
de dol-enthousiaste menigte
was te chaotisch om er een
songtitel uit te halen en dus
koos hiïmaar zelf.
Michael bewoog zich overigens
als een Freddie Mercury-clone
over het toneel. Er waren de
zelfde pasje en dezelfde arm
bewegingen. Hij beschikt zelfs
over hetzelfde, indrukwek
kende stemgeluid. Toch mist
hij de podium-persoonlijkheid
van Mercury en dat werd
soms op pijnlijke manier dui
delijk.
Veel moeite om het publiek
voor zich te winnen had Saga
niet tijdens de een uur en
driekwartier durende show,
inclusief twee toegiften. Het
Concert Saga, PWA-zaal, Neder
land* Congresgebouw, Den Haag.
Met Michael Sadler (zang, toetsen),
Jim Crichton (bas, toetsen), lan
Crichton (gitaar), Tim Moore (toet
sen) en Trevor Morell (drums).
Voorprogramma: Loverboy. Gister
avond.
leek alsof de muzikanten een
thuiswedstrijd speelden, die ze
al bijvoorbaat hadden gewon
nen. Al bij het tweede num
mer ging de hele zaal recht
overeind om niet meer te gaan
zitten. Michael Sadler maakte
op een verkeerde manier ge
bruik van deze loyaliteit. Hij
vernederde het publiek tot een
stel domme ganzen, die heel
trouw de aanwijzigingen van
de hoeder opvolgden. De ke
ren dat hij de lust van de fans
om mee te zingen uitbuitte (ze
kenden de teksten letterlijk),
waren echter minimaal, ter
wijl Sadler ze uit zijn hand
had kunnen laten eten.
Saga bracht stevige symfoni
sche rock, soms prachtig uitge
balanceerd, vol tempowisselin
gen en vakkundig neergezet,
maar het symfonische element
overheerste wat te veel. Net
nu iedereen dacht van die ge
kunstelde toetsen partijen, ver
velende, eentonige drumsoli
en dominerende gitaarsoli af
te zijn, brengt Saga ze weer
voor het voetlicht. Het kwam
de show dan ook niet ten goe
de. De solo van drummer Tre
vor Morell, die zijn nauwelijks
Saga: ...niet boeiend genoeg...
indrukwekkende spel wist te Wanneer Saga die elementen
rekken tot bijna vijftien minu- zou reduceren, blijft er een
ten, was zelfs een dieptepunt, goede show over van een
groep, die opzwepend en in
drukwekkend kan zijn.
HANS PIËT
Stadsgehoorzaal (Lelden): Rotterdams Philharmonlsch Orkest met werk van
Ravel en Mendelssohn onder leiding van Yan Pascal Tortelier met mede
werking van Pascal Rogé (piano). Gehoord op 25 maart
Voor een uitgebreide agenda, ook voor de komende da
gen, raadplege men „UIT", de gratis wekelijkse bijlage
van deze krant. 1
ALPHEN AAN DEN RIJN EURO
CINEMA I (Van Boetzelaerstraat 6.
tel. 01720-20800): Amsterdamned
(12): 18.45. 21.15. za. wo. ook
13.45. ZO. ook 13.45, 16.15. e EU
ROCINEMA II: Last emperor (al);
20.15. zo. ook 16.15. Troetelbeer
tjes In wonderland (al); za. zo. wo.
14.00. EUROCINEMA III: Dirty
dancing (al); 18.30, 21.00. za. zo.
wo. ook 13.30. zo. ook 16.00.
EUROCINEMA IV: Fatal Attrac
tion (12); 18.30, 21.30. za. zo. wo.
ook 13.30. zo. ook 16.00.
LEIDEN LUXOR (Stationsweg 19.
tel. 071-121239): Dirty dancing
(al); 19.00, 21.15. za. zo. wo. 14.30.
LIDO en STUDIO (Steenstraat
39. tel. 124130): Cry Freedom (al);
Last emperor (12); 20.00. zo. ook
14130. Barfly (12); 19.00, 21.15. do.
vr. ma. di. ook 14.30. Amsterdam
ned (12); Fetal attraction (12);
14.30. 1900. 21.15. Reddertjes
(al); za. zo. wo. 14.30. TRIANON
(Breestraat 31, tel. 123875): Radio
days (al); 14.30, 19.00. 21.15.
REX (Haarlemmerstraat 52. tel.
071-125414); Little American Maid
(16); 14.30. 19.00. 21.15.
NOORDWUK LIDO THEATER
(Pr. Bernhardstraat 56. tel. 01719-
12800): Bigfoot (al); za. ma. 19.00.
21.15. zo. 20.15.
KATWIJK CITY THEATER I
(Badstraat 30. tel. 01718-74075):
Jaws, the revenge (12); do. vr. za.
zo. wo. 14.45. 19.00. ma. di. 19.00.
Principal (12); 21.15. CITY THE
ATER II: Pick-up artist (al); do. vr.
zo. 14.45. 19.00, 21.15. za. ma. di.
wo. 19.00, 21.15. Troetelbeertjes
(al); za. wo. 14.45.
VOORSCHOTEN GREENWAY (tel.
01717-4354): Stake out (al); vr. za.
zo. 19.00. Children of a lesser
God (al); do. 20.15, vr. za. zo 21.15.
ma. di. wo. 20.30. Working firls
(16); do. vr. za. zo. 20.30. Hector
(al); vr. za. zo. 15,45, wo. 15.45.
ma. di. wo 20.15.
KINDERVOORSTELLING
Pinkeltje; za. zo. wo. 14.15. Troo-
telbeertjes 3; za. zo. wo. 14.00.
WASSENAAR ASTRA (tel.
01751-13269): Some kind of won
derful (al); vr. t/m zo. 20.00. Crazy
love (16); ma. t/m wo. 20.00.
DEN HAAG* ASTA 1 (Spul 27. tel.
463500): Empire of the sun (al);
14.00. 20.15 ASTA 2: Moon
struck (al); 14.00. 19.00. 21.30. zo.
13.30, 16.00, 19.00. 21.30. ASTA
3: Wall street (al); 14.00, 18.45,
21.30. zo. 13.15, 16.00, 18.45,
21.30. BABYLON 1 (Winkelcen
trum Babylon, tel. 471656): Salome
(al); zo. 11.00. Fatal attraction (12);
14.00. 18.45, 21.30. zo. 13.30.
16.00, 18.45. 21.30. BABYLON 2:
Nuts (al); 14.00, 19.00, 21.30. za.
zo. wo. 19.00, 21.30. BABYLON
3: Can't buy me lovel (al); 14.00.
19.00. 21.30. zo. 13.30. 16.00.
19.00. 21.30. CINEAC 1 (Buiten
hof 20. tel. 630637): Amsterdam
ned (12); 14.00. 18.45. 21.30. zo.
13.15. 16.00. 18.45. 21.30. CINE
AC 2: Dirty dancing (al); 14.00,
18.45. 21.30. zo. 13.15. 16.00.
18.45, 21.30. CINEAC 3: Ama
zon women on the moon (16);
14.00, 18.45, 21.30. zo. 13.15,
16.00, 18.45. 21.30. METROPO-
LE 1 (Carnegielaan, tel. 456756):
Cry freedom (al); 14.00. 20.15.
Carmen (al); zo. 11.00. METRO-
POLE 2: The last emperor(al);
14.00, 20.30. METROPOLE 3:
Suspect (12); 14.00, 18.45. 21.30.
zo. 13.15, 16.00, 18.45, 21.30.
METROPOLE 4: Jean de florette
(al); 14.00. 18.45, 21.30. zo. 13.15,
16.00, 18.45, 21.30. METROPO
LE 5: Barfly (12); 18.45. 21.30. do.
vr. ma. di. ook 14.00. ODEON 1
(Herengracht 13. tel. 462400): Dirty
dancing (al); 13.45, 18.45, 21.30.
zo. 13.30. 16.00. 18.45. 21.30.
ODEON 2: A nightmare on Elm-
street (16); 13.45, 18.45. 21.30. zo.
13.30. 16.00, 18.45. 21.30. ODE
ON 3: Amsterdamned (12); 13.45,
18.45, 21.30. zo. 13.30, 16.00,
18.45. 21.30. ODEON 4: The last
emperor (al); 13.45, 20.00. STU
DIO 1 (Kettingstraat 12b. tel.
656402): 2001, A space odyssey
(12); 20.00. zo. wo. ook 14.00.
STUDIO 2: Oei ciornie (16);
19 00, 21.30. STUDIO 3: Wish
you were here (16); 19.00, 21.30.
HAAGS FILMHUIS (Denneweg
56. tel. 459900): Zaal 1: The dead;
19.30. 21.45 zo. 14.00. 16.15. Pa-
reh, het lied van de rijst; zo.
14.00. 16.15. Zaal 2: Sammy and
Rosie get laid; 19.30. zo. 16.15.
September; 21.45. zo. 16.15. Zaal
3: 19.30. 21.45. Dance girl, dance;
do. I'm no angel; vr. Divine mad
ness; za. The girl can't help it; zo.
The seven year itch; ma. His girt
fridy; di. My man Godfrey; wo.
NACHTVOORSTELLINGEN
CINEAC 1: Amsterdamned (16);
za. 00.15. CINEAC 2: Best seller
(16); za. 00.15. CINEAC 3: Fire-
walker (16); za. 00.15.
KINDERVOORSTELLINGEN
BABYLON 2: Benji; za. wo. 14.00.
zo. 13.00. 16.00. METROPOLE 5:
De reddertjes; za. wo. 14.00. zo.
13.00. 15.30. STUDIO 2: Peter
0an; zo. 13.30. 15.30. wo.
14.30 STUDIO 3: De troetelbeer
tjes 3; zo. 13.15, 15.15. wo. 14.30.
BELGRADO - In een po
ging de huidige economi
sche en politieke crisis in
het land het hoofd te bie
den, heeft de Joegoslavi
sche presidentiele raad
voor het eerst gepleit voor
een „radicale" beperking
van de staatsbemoeienis
met het economisch leven.
In een verklaring, die
werd verspreid door het
officiële persbureau Tan-
jug, breekt de raad ook
een lans voor nieuwe be
palingen inzake de joint-
ventures met buitenlandse
ondernemingen, voor
meer particuliere bedrij
ven en voor veranderin
gen in het belastingsys
teem om de economische
groei te stimuleren.
Er ligt al geruime tijd een
voorstel voor een nieuwe wet
in de kast. Dit voorstel bepaalt
dat buitenlandse bedrijven
99,9 procent van de aandelen
in een joint-venture mogen be
zitten en kent deze bedrijven
voorts het recht toe zulke on
dernemingen zelf te runnen.
Het wetsvoorstel moet echter
nog door het Joegoslavische
parlement worden goedge
keurd.
De presidentiële raad roept
ook op tot een „substantiële"
beperking van de administra
tieve hindernissen voor parti
culiere bedrijven en tot veran
deringen in het systeem van
inkomstenbelasting.
De uitspraken van de collec
tieve Joegoslavische leiding
lijken te zijn ingegeven door
de wens economische en poli
tieke problemen te voorko
men, wanneer in mei de vorig
jaar afgekondigde tijdelijke be
vriezing van de lonen en prij
zen afloopt.
list Pascal Rogé maakte
Jatopnamen van Ravels pia-
^oncerten die met een Edi-
bekroond zijn. Geen won-
•fjf dus dat hij zich in het pia-
l-toncert in G van Maurice
vel (1875-1937) als een vis in
t water voelt. Samen met
f» landgenoot Yan Pascal
Atelier zette hij zich gister-
ond aan een indrukwekken-
ivertolking van dit werk dat
lt zijn grillige vormen een
sne Maging blijft voor de echte
voethuoos. Met het Rotterdams
jilharmonisch Orkest dat
..«sfl^nmen tegen zijn aller
minst eenvoudige taak opge
wassen bleek, overdonderden
solist en orkest hun gehoor be
heerst maar energiek al bij de
eerste uitzinnig schreeuwende
maten van Ravels pianocon
cert. Dit werk waarin alle
denkbare uitersten een plaats
hebben gekregen, vraagt meer
dan kundigheid. Van de pia
nist wordt een razende vinger
vlugheid verlangd en de vaar
digheid om op de vele plotse
linge veranderingen in de mu
ziek onmiddellijk in te kunnen
spelen. Het spel van Rogé
muntte al in het eerste d«el uit
door vlijmscherp gearticuleer
de arpeggio's. Zelfs in de snel
ste patronen bleef de pianok
lank glashelder. Wel kan men
op dirigent Tortelier aanmer
ken dat hij de strijkers in dit
deel niet tot een iets afge-
demptere klank maande,
waardoor de solistenpartij nu
en dan wat verloren ging on
der het vriendelijke geweld
van het orkest. Overigens
stemden de prestaties van het
orkest in het algemeen beslist
tot tevredenheid. Gediscipli
neerd spel had een gave en af
geronde' orkestklank tot ge
volg. Zo zong het blaas- en
strijkhout in het kalme adagio
assai en in het presto werke
lijk meeslepend. In deze delen
deed Pascal Rogé zich op
nieuw kennen als niet alleen
een pianoleeuw die zich in het
oerwoudachtige geweld van
dit slotdeel naar hartelust kon
uitleven, maar vooral als een
groot musicus.
Het concert begon met een an
der werk van Ravel, „Le tom-
beau de Couperin". Het Rot-
fprdams Orkest maakte He vol
le zaal doodstil met een bijzon
der intense uitvoering van
deze uit 1920 daterende hom
mage aan Francois Couperin,
de vertegenwoordiger bij uit
stek van de verfijnde achttien-
de-eeuwse clavecimbellitera-
tuur. Ravel heeft hier een mo
derne en tegelijk sprookjesach
tige reflexie op traditionele
vormen als het menuet en de
rigaudon gegeven, waarin het
vooral aankomt op de details.
Bij dirigent noch orkest ont
brak daarvoor de vereiste aan
dacht
Dirigent Yan Pascal Tortelier
zette de Italiaanse symfonie
van Felix Mendelssohn-Bar-
tholdy (1809-1847) die na de
pauze op het programma
stond, iets te gedreven in en
kapte sommige frasen wel heel
snel af waardoor het eerste
deel een wat opgewonden ka
rakter kreeg, wat al te kortaf
klonk. Gelukkig herkreeg hij
in het andante en moderato de
nodige rust waardoor deze de
len samen met het slotdeel tot
het aantrekkelijkste onderdeel
van het concert behoorden.
TOM STRENG ERS
GIRO 6868 VAN HET NEDERLANDSE RODE KRUIS
