Geweld verwacht na
afwijzen Armeense eis
De Mondileder
Meezitter.
ovjetunie beducht voor
ieuwe kruisraketten VS
„Hot line" per computer
Gorbatsjov pleit voor
modernisering landbouw
Boosheid over harde
taal van Mitterrand
BUITENLAND
CeidóeSomu/nt
DONDERDAG 24 MAART 1988 PAGINA 7
UTSE OMROEPEN GEVEN
ÏLMS ALSNOG AAN POLITIE
DEN De Britse omroepen BBC en ITN hebben alsnog de
ibanden met opnames van de begrafenis van zaterdag in Bel-
waar twee Britse soldaten werden gelyncht, afgestaan aan
uur\ politie. De televisiemaatschappijen werden hiertoe gedwon-
i omdat de politie zich beriep op de in Noord-Ierland geiden-
wet op terrorismebestrijding. Aanvankelijk weigerden BBC
ITN de videoband af te geven, omdat zij geen informant van
jolitie willen worden en de betrokken journalisten nu moge
gevaar lopen. De nu afgestane beelden bevatten overigens
i opnames van de feitelijke lynch- en moordpartij. In Noord
and zelf heeft de politie besloten dat zij in de toekomst op-
iw aanwezig zal zijn bij begrafenissen van IRA-aanhangers.
feit dat de twee Britse militairen vermoord konden worden
lede geweten aan de afwezigheid van politie en leger in de
liddellijke omgeving van de begrafenisstoet. De beslissing
van dat toezicht af te zien, was genomen onder druk van
ïolieke geestelijken en gematigde katholieke leiders, in de
dat door die concessie het geweld zou afnemen.
Met passend militair eerbetoon zijn gisteren de lichamen van de
in Belfast vermoorde Britse militairen in Engeland angekomen.
Premier Thatcher was aanwezig bij de aankomst van de kisten,
die door militairen uit het vliegtuig werden gedragen.
FOTO: AP
Charles kan moeilijk
secretaresse vinden
LONDEN Zes maanden zijn er voor
nodig geweest voordat de Britse kroon
prins Charles een secretaresse had gevon
den voor zijn landhuis. De meeste kandi
daten vonden het te moeilijk te bereiken.
De leiding van het Youth Training Sche
me van de regering deelde mee dat tien
tallen meisjes hadden geweigerd op High-
grove House in het westen van Glouces
tershire te werken, omdat zij vonden dat
het huis van de troonopvolger „midden in
de rimboe" ligt. Op het landgoed brengen
de prins en prinses Diana en hun twee
zoontjes de meeste weekeinden door. Na
een half jaar was een 16-jarig meisje uit
Bristol uiteindelijk bereid de baan aan te
nemen. Voor de dagelijkse reis van 32 ki
lometer heeft zij een brommer gekocht.
„Aanval op Saudiarabie
is aanval op Egypte"
CAIRO - Egypte heeft zich gisteren
aangesloten bij Syrië en Jordanië met
een verklaring, dat Egypte bij een Is
raëlische aanval op Saudische raket-
tenbases het land te hulp zal komen.
Saudiarabië heeft onlangs Chinese ra
ketten aangekocht, die doelen te land
tot op een afstand van 3.500 km kun
nen treffen. Israël voelt zich daardoor
bedreigd, ook al lijken zij vooral be
doeld ter afschrikking van Iran. Een
medewerker van de Israëlische pre
mier Shamir verklaarde onlangs dat
Israël wellicht een preventieve aanval
op de rakettenbases zou moeten uit
voeren, tot grote ergernis van de VS
die hoopten de raketten met stille di
plomatie weg te krijgen.
Honderden arrestaties
in bezette gebieden
JERUZALEM Israëlische troepen heb
ben gisternacht honderden Palestijnen
van hun bed gelicht en gearresteerd. In de
Gazastrook viel gisteren opnieuw een
dode, toen een demonstrant door het leger
werd neergeschoten. Een andere Palestijn
raakte zwaar gewond toen hij door solda
ten in elkaar werd geslagen. Het aantal
demonstraties en botsingen is de afgelo
pen dagen sterk afgenomen. Volgens mi
nister van defensie Rabin was dat te dan
ken aan de massale arrestaties en de eco
nomische sancties. „Wij voelen een zekere
vermoeidheid onder de bevolking," zei
Rabin tijdens een bezoek aan Gaza. Het
geweld in de bezette gebieden heeft Israël
intussen meer dan 600 miljoen gulden ge
kost.
igeria weert
ïitenlandse
tzendingen
ID JAN De militaire
ering van Nigeria heeft
gebruik van satelliet-
j (ennes voor de ont-
van buitenlandse
io- en tv-uitzendingen
boden, om haar onwel-
allige publiciteit te
>ren.
Mgeriaanse staatsradio ci-
le minister van informatie
s Tony Momon, die zei dat
egering ook pogingen in
verk stelt om radiotoestel -
lan te kopen waarmee uit
end Nigeriaanse program-
kunnen worden ontvan-
Momon zei dat spoedig
i onderzoek zal worden ge-
lom satellietantennes op te
en, en waarschuwde dat
J treders van de nieuwe re-
zullen worden vervolgd.
;ens de minister maken
besluiten deel uit van een
iciMytscampagne, die Ni-
een beter imago moet ge-
MOSKOU Het presidi
um van de Opperste Sov
jet, het parlement van de
Sovjetunie is erop tegen
dat Nagorno Karabach
weer bij de republiek Ar
menië wordt gevoegd. Het
presidium meent dat de
autoriteiten van Armenië
en Azerbajdzjan orde op
zaken moeten stellen om
bloedige rellen zoals zich
onlangs hebben voorge
daan te voorkomen. Daar
toe werd ook gepleit voor
verbetering van de sociale
en economische omstan
digheden in het gebied.
Het officiële Sovjetpersbureau
Tass verspreidde na afloop
van de vergadering een reso
lutie, die in nauwelijks verhul
de taal de eisen van de Ar
meense nationalisten om te
ruggave van Nagorno-Kara-
bach afwees. Voorts wordt een
scherpe veroordeling uitge
sproken over de „door groepen
en individuën gepleegde mis
drijven", waarbij in Soemgait
in Azerbajdzjan zeker 32 do
den en 197 gewonden vielen,
en in Nagomo-Karabach twee
doden en een vijftigtal gewon
den.
Overigens zijn volgens de
door de islamitische bewoners
van Azerbajdjan. Eén van de
woordvoerders Arikjan is in
Moskou op een vliegtuig naar
Jerevan gezet, omdat hij wes
terse journalisten teveel infor
matie over de onlusten zou
hebben gegeven.
Aan de Armeense eisen voor
een rechtvaardig beleid in Na-
gorno-Karabach wordt in zo
verre tegemoet gekomen dat
het presidium de regionale au
toriteiten oproept om te ko
men met een programma voor
economische, politieke en cul
turele ontwikkeling van het
autonome gebied. Maar ander
zijds wordt van de regeringen
van beide republieken ver
langd dat zij maatregelen ne
men om de orde te herstellen
en de belangen van burgers
van alle nationaliteiten te be
schermen. Degenen die de sta
biliteit ondermijnen moeten
zwaar worden gestraft.
Lev Timofejev, oprichter van
de onafhankelijke persvereni
ging Glasnost (Openheid), ver
wierp de resolutie omdat vol
gens hem het probleem niet
met geweld kan worden opge
lost. „Het is een historisch pro
bleem dat om een constructie
ve oplossing vraagt". Om zo'n
oplossing te vinden zou een co
mité moeten worden gevormd
waarin vertegenwoordigers
van de Armeense nationalisti
sche activisten en de Armeen
se „publieke opinie" zitting
hebben.
Volgens waarnemers in Mos
kou zal de resolutie leiden tot
een nieuwe golf van onrust in
Armenië. De organisatoren
van de recente protestbijeen
komsten in de hoofdstad Jere
van hebben voor zaterdag een
demonstratie aangekondigd,
waar zal worden besloten over
het uitroepen van een drie
daagse staking. Volgens de re
geringskrant Izvestia hebben
zij gewaarschuwd dat die dag
weieens de vlam in de pan zou
kunnen slaan.
64.00
91.70
280.00
B'^Jan onze correspondent
'SSol Jo WiJnen>
113.00
SSHINGTON Het
150.00 oek van de Russische
ej^ister van buitenlandse
44 oo en Sjevardnadze aan
Jjfhington, vorig jaar, ter
112.50 [bereiding van een
15i 40 pÜjke ontmoeting tus-
182^00 partijleider Gorbatsjov
i65.ooB)resident Reagan, was
1^ !een politieke sensatie
4700de eerste orde. Het
840.00f{e een periode in van
e „dooi" tussen Oost
'est.
[bezoek dat minister Sje-
jnadze deze week aan
pington bracht ging met
minder ophef gepaard.
Istond tevoren vast dat er
patum voor een nieuwe in
te houden topconfe-
|te zou worden afgespro-
i En het stond ook al vast
het moeilijk zal zijn voor
tijd een deugdelijk ont-
1 p-akkoord voor de halver-
van de strategische kern-
lens op tafel te leggen,
jigens is het het Ameri-
Ise nucleaire ruimteschild
I), dat lange tijd een hin-
lis leek voor elk akkoord,
1 langer een onoverkome-
lobstakel. SDI is niet langer
duizelingwekkende tech
nologisch wonderwapen (met
laserkanonnen en supercom
puters) is dat iedere nucleaire
aanval zinloos maakt. SDI is,
zonder dat daar in Amerika
veel ruchtbaarheid aan is ge
geven, weer met beide benen
op de begane grond geplaatst.
Maar dat betekent niet dat er
geen nieuwe obstakels zijn. De
Sovjetunie schijnt zich op dit
ogenblik ernstig ongerust te
maken over een nog rtiet goed
gekeurd Amerikaans program
ma, dat voorziet in het aanma
ken van een nieuwe generatie
kruisraketten die vanaf onder
zeeërs en gewone schepen
kunnen worden afgevuurd. In
Washington en waarschijnlijk
ook in Moskou, wordt ervan
uitgegaan dat het Westen de
Sovjetunie op het stuk van de
kruisvluchttechnologie aan
zienlijk voor is. In het bizarre
jargon van de ontwapenings
experts heten van zee afge
vuurde raketten SLCM's (Sea
Launched Cruise Missiles). In
de gesprekken over een nieu
we generatie van dit wapen
tuig is de aanduiding "SLCM"
inmiddels verbasterd tot „Slic-
kum".
De Russen zien de Slickums
als een grote bedreiging. Ze
hebben voldoende reikwijdte
om nagenoeg alle belangrijke
steden en industriële centra in
de Sovjetunie te treffen. Maar
hun grootste gevaar is mis
schien wel dat ze vanaf de zee
kunnen worden afgevuurd. Ze
zijn in militaire ogen een een
uitstekende vervanging van
het gehele korte- en lange-af-
standsarsenaal dat, op basis
van het eind vorig jaar geslo
ten akkoord tussen Reagan en
Gorbatsjov, met zoveel fanfare
uit Europa wordt verwijderd.
Amerikaanse militairen des
kundigen spelen dan ook met
de gedachte Europa te „omrin
gen" met deze nieuwe, nauwe
lijks te onderscheppen en bui
tengewoon trefzekere kruis-
vluchtwapens. Die deskundi
gen gaan er vanuit dat deze
wapens ver buiten het bereik
van de sentimenten en opvat
tingen van vredesactivisten
liggen.
Het staat nog niet vast welke
taktiek Moskou zal volgen om
het gevaar van een „omsinge
ling" door de ter zee geplaatste
Slickums te keren. Ze kunnen
opnieuw kabaal gaan maken
over SDI en zeggen dat ze
geen verdere akkoorden teke
nen zolang SDI niet is stopge
zet. Intussen kunnen ze dan
bekijken hoe het Slickum-pro-
gramma dat nog voorwerp
van diepgaande discussie in de
VS en in de NAVO zal
worden zich zal ontwikke
len. Ze kunnen zich ook regel
recht tegen de ontwikkeling
van de Slickums richten, maar
dan geven ze in feite toe dat ze
Minister Sjevardnadze bij zijn vertrek uit het Witte Huis. De som
bere blik op zijn gelaat lijkt wat misplaatst. Weliswaar is er wei
nig kans op een spoedig wapen-akkoord. Maar president
Reagan komt eind mei naar het land, dat hij enkele jaren geleden
nog het „duivelse rijk" noemde.
s FOTO: AP
een achterstand hebben opge- den met wie wellicht op een
lopen. En tenslotte kunnen ze meer realistische basis te pra-
het onderwerp een tijdje laten ten valt dan' met Ronald
liggen totdat een nieuwe Ame- Reagan,
rikaanse president is aangetre-
WASHINGTON Met
een eenvoudige druk op
de knop van een compu
ter heeft Amerika's minis
ter van buitenlandse za
ken George Shultz het nu-
cleair-risicocentrum van
het Amerikaanse ministe
rie van buitenlandse za
ken geopend.
Het gaat hierbij om een zeer
moderne communicatieverbin
ding met Moskou, die bedoeld
is om te voorkomen dat een
crisis uitgroeit tot een wereld
oorlog. Shultz verrichtte de
opening in aanwezigheid van
zijn Sovjetrussische ambtge
noot Sjevardnadze. Krachtens
een vorig jaar gesloten over
eenkomst bevindt zich ook in
Moskou zo'n nucleair-risico-
centrum. De met moderne
computerapparatuur ingerich
te centra zijn via de satelliet
met elkaar verbonden. Overi
gens blijft de oude „hot line"
bestaan. Deze ouderwetse te
lexverbinding was gereser
veerd voor de leiders van de
twee supermogendheden, die
haar in noodgevallen konden
gebruiken om boodschappen
aan elkaar sturen.
MOSKOU Sovjet-leider Michail Gorbatsjov, die als
partijfunctionaris verantwoordelijk was voor de land
bouw, heeft opgeroepen tot belangrijke wijzigingen in
het beleid voor de agrarische sector.
Gorbatsjov pleitte voor grotere efficiëntie en modernisering
van de huidige landbouwcoöperaties. Hij kondigde nieuwe
wetgeving aan waardoor een einde komt aan bepaalde be
perkingen die het gevolg zijn van de centraal geleide econo
mie. De strakke centrale richtlijnen worden voor een belang
rijk deel verantwoordelijk gehouden voor de slechte land
bouwproductie in de Sovjetunie.
In een toespraak tot een nationaal congres van boeren in het
Kremlin onderstreepte Gorbatsjov het belang en de moge
lijkheden van landbouwcoöperaties. Sinds de vorig jaar ge
lanceerde hervormingen zijn bijna 14.000 nieuwe coöperaties
ontstaan, op uiteenlopende gebieden, zoals bijvoorbeeld de
horeca, benzinestations en de textielproduktie.
Gorbatsjov zei dat de prioriteit die hij aan de coöperatieve
beweging geeft, het gevolg is van de grotere democratie die
de Sovjet-gemeenschap kent. Hij noemde de coöperatie „een
belangrijk middel om het democratische proces te bevorde
ren en de bureaucratie buiten spel te zetten".
Vanunu maakte
atoomgeheimen
bekend
(Vervolg van de voorpagina)
JERUZALEM De 34-jarige
Vanunu gaf in 1986 aan de
Britse Sunday Times docu
menten en foto's, die bewijzen
dat Israel kernwapens produ
ceert.
Israel heeft niet rechtstreeks
op de onthullingen willen rea
geren en liet het bij een belof
te dat het niet als eerste kern
wapens zal inzetten in het
Midden-Oosten.
Vanunu zegt dat hij besloot om
de atoomgeheimen aan de gro
te klok te hangen omdat hij
het Midden-Oosten en de hele
wereld wilde attenderen op de
gevaren van kernwapens.
Vanunu was tot 1985 werk
zaam bij de Israëlische kernre
actor in Ilimona, in de Negev-
woestijn. De verdediging had
bepleit dat de aanklacht werd
ingetrokken, omdat Vanunu
tegen zijn wil door de Israëli
sche geheime dienst naar Is
raël is gebracht. Hij werd,
waarschijnlijk vanuit Rome,
ontvoerd.
Weliswaar staat in Israel op
landverraad en spionage de
doodstraf, maar de aanklagers
hebben eerder laten weten dat
zij een levenslange gevange
nisstraf zullen eisen. De verde
diging van Vanunu heeft aan
gekondigd dat zij in hoger
beroep gaat.
Studenten knopen een witte shawl om de nek van president Mit
terrand. In juni van het vorig jaar had de president immers ge
zegd: „Ik zal campagne voeren, wanneer ik een witte shawl en
een hoed draag".
FOTO: AP
PARIJS Het simpele „oui" waarmee de Franse pre
sident Mitterrand dinsdagavond zijn kandidatuur voor
een tweede termijn bevestigde heeft gisteren nog lang
nagegalmd in politieke kringen in Parijs.
Dat de 71-jarige socialist zich opnieuw en voor de vierde keer
aanmeldde voor het hoogste ambt verbaasde niemand. Maar het
argument dat Mitterrand daarvoor opgaf is bij menigeen in het
verkeerde keelgat geschoten. „Hij heeft gesproken alsóf er in
Frankrijk een burgeroorlog dreigt", aldus een verontwaardigde
woordvoerder van de gaullistische partij van premier Jacques
Chirac.
De dramatische waarschuwing van de president voor „clans,
bendes en egoïstische geesten" die erop uit waren verdeling en
onrust te zaaien, is ingeslagen als een bom. Furieus reageerde
premier Chirac op de „buitengewoon geweldadige woorden"
van de president.
„Als Frankrijk ooit bedreigd is geweest door bendes en clans
dan wel tijdens het congres van de socialistische partij in Valen
ce", sloeg de gaullistische kandidaat en voornaamste concurrent
van Mitterrand terug. Tijdens dat congres had een wat al te en
thousiaste minister uitgeroepen dat er desnoods koppen moesten
rollen om het socialistische beleid door te drukken.
„Francois Mitterrand heeft de strijdbijl weer opgegraven", con
stateerde het rechtse France-Soir, dat als veel andere kranten
verrast bleek dpor de harde taal van „Tonton". Degenen die
dachten dat Francois Mitterrand op zijn pantoffels campagne
zou gaan voeren zijn bedrogen uitgekomen. Uit de frontale aan
val op Jacques Chirac wordt door waarnemers afgeleid dat de
politiek doorgewinterde president zin heeft in het politieke
gevecht.
Op zijn beurt zou Mitterrand zich mateloos hebben geërgerd aan
rechtse kritiek dat hij te oud zou zijn voor een nieuwe termijn.
„Ik ben vier jaar jonger dan De Gaulle toen die zich in 1965
herkiesbaar stelde'beet Mitterrand dinsdag tijdens zijn televi
sieverklaring een vrijpostige journalist toe om deze vervolgens
voor het oog van de natie uit te maken voor „boodschappenjon
gen" van rechts.
Peilingen wijzen uit dat Mitterrand zowel Chirac als Barre kans
loos zou verslaan. Toch is de kandidatuur van Mitterrand niet
vrij van risico's. Alle presidenten van de Vijfde Republiek heb
ben immers getracht hun positie te prolongeren. Alleen Charles
de Gaulle werd herkozen, al struikelde hij niet lang daarna over
een referendum. Maar nu gaat het hard tegen hard: premier
Chirac heeft immers al laten weten in geen geval opnieuw sa
men met de socialist te willen regeren.
(ADVERTENTIES)
Een bijzondere aanbieding uit het Mondileder biedt u een keuze uit
ruime assortiment van 's lands grootste ruim 500 leren meubelen, in prijzen
leerspecialist. Mondileder, IHMPÏ var|ërend vanaF fl. 900- tot
waar kwaliteit en vakmanschap I fl. 20.000,- Bovendien krijgt u
voorop staan, waar elke ver- op elk meubel 5 jaar garantie
koper u alles over leer en een Certificaat van
kan vertellen. KOOP IE BIJ DE LEERSPECIALIST Echtheid op het leer.
2 3-zitscombinalie van voor 5495,-
o Amstelveen, o Beverwijk, Eindhoven, o Groningen, o Heerlen, Heteren, «Oisterwijk, «Oldenzaal
Rotterdam, o Rijswijk, Soesterberg Zevenaar. - o Donderdag koopavond, Vrijdag koopavond
