Jrolijke abstracties van Jurjen de Haan
Het einde van een Vlaams
minderwaardigheidscomplex
Kat ja Kabanova Russisch drama van formaat
SaidóaOowiant
POËTISCH GLASWERK BU ROB VAN DEN DOEL
n
1000 Keer
een tientje is ook
tienduizend gulden.
Het Leger is blij
met elk bedrag.
Giro 37071.
Bank70.70.70.171.
hyssen-collectie
log niet naar Spanje
cm
üpJNST
VRIJDAG 18 MAART 1988 PAGINA 9."
ferkoop boeken
n '87 valt tegen
oi ^STERDAM Het afgelopen jaar wer-
n 27,8 miljoen algemene boeken verkocht,
j procent minder dan het jaar daarvoor.
>P Ifear omdat de consument voor zijn boek
ay. middeld vier procent meer betaalde dan
i ga t jaar daarvoor bleef de omzet vorig jaar
Veg« genoeg gelijk. De consument betaalde vo-
~"4^jaar gemiddeld 21,20 gulden per boek.
ivalend is dat vooral in de laatste maan-
indi r> van het jaar records verbroken werden
n de boekverkoop. In de jaren tachtig werd
icki oit eerder-zo goed verkocht. Daarentegen
•0 ief de verkoop de eerste drie kwartalen
J rk achter bij de verwachtingen. 1987 was
heii n goed jaar voor het literaire boek (ro-
,ns en gedichtenbundels), waan
ocent meer werd verkocht dan
Dwarsfluit
Muziekinstru
menten kunnen
veel geld waard
zijn. Het veiling
huis Sotheby liet
gisteren vanuit
Engeland een ex
pert overkomen
om instrumenten
te taxeren, die la
ter eventueel ter
veiling worden
aangeboden. Of
dat ook gebeurt
met de bamboe
dwarsfluit die dit
Amsterdamse
echtpaar aan
bood is niet be
kend.
FOTO: ANP
Vrouw die Belushi
overdosis gaf vrij
FRONTERA De Canadese
Cathy Evelyn Smith, die in 1986
tot drie jaar gevangenisstraf
werd veroordeeld wegens de
verstrekking van een dodelijke
dosis verdovende middelen aan
acteur John Belushi, is uit de ge
vangenis ontslagen en wordt uit
gewezen uit de Verenigde Sta
ten. Ze werd gisteren voor goed
gedrag eerder vrijgelaten, na
vijftien maanden van de drie
jaar te hebben uitgewezen. John
Belushi, ster van films als „The
Blues Brothers" en „1941", over
leed op 33-jarige leeftijd na een
drugssessie met Cathy Smith.
Smith vluchtte eerst maar kwam
terug en bekende dat zij Belushi
de dodelijke dosis had gegeven.
Cliff
Richard
in Ahoy'
ROTTERDAM
Cliff Richard
treedt vrijdag 13
op
het
Rotterdamse
Ahoy'. Dit con
cert van de Brit
se zanger maakt
deel uit van zijn
Europese toernee
„The Always
Guaranteed
Tour, Part Two".
Kaarten zijn
vanaf zaterdag
verkrijgbaar in
de voorverkoop.
3N HAAG Bij Gale-
Zagwijn is tot 26 maart
cent werk te zien van
scheidend voorzitter
n Pulchri Studio, Jurjen
Haan. Expressieve
ijttekeningen worden
jewisseld met poëtische
uarellen en uitbundige
ïilderijen. Dit alles in
n onmiskenbare Cobra-
dijl: speels, vrolijk, kin-
gei rlijk, kleurrijk en ex-
jssief.
positie heeft iets uitbun-
i, iets feestelijks. Als aange-
nen mag worden dat de
rkelijke identiteit van een
nstenaar zijn kunstwerk is,
moet Jurjen de Haan veel
ier in het leven hebben,
int dat optimistische gevoel
staat bij het zien van zoveel
:e!fs
:hten
1. N
lohr
t de
'e ilijke speelsheid. Zelfs de
f^pken in zwart-wit hebben
optimistische uitbundig-
en humor. De krijtteke-
_?n hebben de onschuld en
[eduldigheid van het kind.
aquarellen en werken
',env nengde techniek roepen
,n" )r de combinatie van trans-
•ante poëtische kleurvlek-
i met heftige lijnen, een
else spanning op. De schil-
;ijen lijken ware verf-rgiën.
ibundige kleuren
itige streken, hier en daar
mendik, tot een dynami-
geheel gecomponeerd,
lar nergens zijn de kleuren
■troebeld. Het beeld is be-
eglijk, helder en staat als
huis. Zoals bij de werken
lor Appel, Corneille
ïstant" en „Ab Ovo
ar ook het wat minder uit-
idig kleurige „Schemerzo-
>hn
t is duidelijk dat Cobra
ratiebron is voor Jurjen de
in. Dat blijkt niet alleen uit
werk, maar ook uit de ti-
bij de werken, die zoals uit
venstaande al blijkt,
u ereren aan gedichten
>k t cebert of aan Cobra-schil-
et iirs worden, opgedragen. Een
kranle mooie, speelse tekening
t
heet bijvoorbeeld „Hommage
aan Ouborg".
Prachtige glazen schalen en
vazen en poëtisch vrij werk
van Willem Heesen, de glas
kunstenaar uit Acquoy, sieren
tot 3 april de galerie van Rob
van den Doel. Het werk dat
tentoongesteld wordt zijn allen
nieuwe unica's. Willem Hee
sen begon ooit als leerling bij
de glasfabriek in Leerdam en
volgde de glasschool van Co-
pier. Hij begon als graveur en
in de jaren vijftig werd hij
zelfstandig ontwerper bij de
glasfabriek. Hij maakte toen in
bestaande vormen sierlijke
slijpmotieven. In de jaren zes
tig maakte hij abstracte glasob
jecten en geïnspireerd door de
Amerikaanse glaskunstenaar
Lipovsky maakte Heezen ver
volgens een lange periode
sterk erotisch getinte glasob
jecten.
In het begin van de jaren ze
ventig stond de Leerdamse
glasfabriek echter niet meer zo
open voor het kunstzinnig
geëxperimenteer. Wat ontwor
pen werd, moest voor een
groot publiek interessant zijn
en goed verkocht worden.
Heesen, inmiddels artistiek lei
der in dë fabriek, verzette zich
tegen deze nieuwe strategie
door gebruiksvoorwerpen in
zodanige vormen te maken,
dat ze eigenlijk onbruikbaar
waren. Daarbij maakte hij ze
nog in zulke felle kleuren dat
het haast pijn aan je ogen
deed. De belemmering in het
uiten, maakte dat Heesen zich
in 1977 met een eigen studio in
Acquoy als vrij. kunstenaar
vestigde. Tot die tijd had hij
zich voornamelijk bezig ge
houden met het ontwerpen,
maar nu moest hij natuurlijk
alles zelf doen. Met een gigan
tische inzet maakte hij zich in
korte tijd het glasblazen eigen.
Bij de grote glastentoonstelling
twee jaar geleden in het fort
Asperen was hij een grote sti
mulator.
Zoals ook op de tentoonstelling
bij Galerie Rob van den Doel
is te zien, laat Willem Heesen
Jurjen de Haan: „Ab Ovo nr. -3"
zich voornamelijk inspireren
door de natuur. Op knappe
wijze weet hij met kleur en
het materiaal om te gaan.
In de poëtische objecten is de
invloed van het landschap
rond Acquoy, duidelijk zicht
baar. Associaties met het water
van de Linge, de rietkragen en
polderlandschappen zijn direct
gemaakt. Maar die invloed is
ook voelbaar, zij het minder
direct, in de gebruiksvoorwer
pen, zoals schalen en vazen.
Het kleurgebruik en het sier
lijke, beweeglijke van de vorm
roepen eveneens associaties
met een waterrijk landschap
op.
Bij Galerie Edison is tot 27
maart een tentoonstelling te
zien met schilderijen van Wil
lem Frijling en beelden van de
Argentijnse beeldhouwer Ho-
racio Roman Suarez Serral. De
beeldententoonstelling was ei
genlijk veel eerder gepland,
maar problemen bij de ver
scheping van het werk, zorg
den voor vertragingen. Van
daar nu deze gecombineerde
tentoonstelling.
Van een doelbewuste combi
natie van schilderijen en beel
den is dus geen sprake. Toch
FOTO: MILAN KONVALINKA
heeft het werk van beide
kunstenaars toevalligerwijze
wel overeenkomsten. Beiden
houden zich namelijk bezig
met het verbeelden van emo-
tie's. Zowel Frijling als Serral
tonen figuratieve werken, die
een bepaalde dramatiek uit
drukken. Alleen de wijze
waarop die emotie wordt ver
beeld, verschilt nogal. Frijling
gaat in zijn schilderijen uit van
twee enigzins geabstraheerde
figuren, aie door hun houding
ten opzichte van elkaar en
door de expressieve toets iets
moeten uitdrukken. De wer
ken hebben titels als: „Bedrei
ging, Afscheid, het Lostrekken
Wat opvalt is dat alle schilde
rijen zo op elkaar lijken. Uit
gegaan wordt van primaire
kleuren en dezelfde toets. Al
leen de voorstelling verschilt.
Verder geven de titels meer
inlichtingen over de voorstel
ling dan het beeld zelf. De
schilderijen worden zo wat
eentonig en gaan dus verve
len. De beelden van Serral
daarentegen spreken ook zon
der titel voor zich zelf. Door
bepaalde overdrijvingen in de
vorm weet hij juist heel sterke
dramatische beelden te creeër-
en. Zoals een beeld bestaande
uit twee figuren, die hun extra
lange en haaks gebogen nek
op eikaars schouders leggen.
Het beeld toont treurnis en
droevigheid.
Een ander beeld is een vrouw
met een baby op de arm. De
vrouw heeft hele forse benen,
billen en buik. Haar hoofd,
schouders en armen zijn be
scheiden. De baby heeft zij
dicht tegen de borst geklemd.
De vrouw maakt grote stap
pen. Ook zonder titel is duide
lijk dat het hier om een vluch
tende vrouw gaat.
Door de overdrijvingen in de
vorm is tevens een beeld van
een soort oervrouw gecreëerd.
Een symbool van vruchtbaar
heid. De wijze waarop de
vrouw verder het kina be
schermt en meedraagt is even
eens aangrijpend. De vluch
tende vrouw heeft zo een di
mensie extra, waardoor haar
vluchten ook als dramatisch
wordt ervaren. Dat geeft dan
ook direct het verschil aan
tussen de beide kunstenaars.
Emotie voelen is niet voldoen
de voor het maken van een
goed kunstwerk. Het gaat er
vooral om emotie teweeg te
brengen en dit dan met de
beeldmiddelen die een kunste
naar ter beschikking staan. Of
zoals Siegfried E. van Praag
reeds in de vorige eeuw stelde:
"In de kunst is een moeilijke
bevalling geen waarborg voor
een mooi kind".
SYLVIA VAN LEEUWEN
Voor een uitgebreide agen
da, ook voor de komende
dagen, raadplege men
„UIT", de gratis wekelijkse
bijlage van deze krant.
bioscopen
ALPHEN AAN DEN RIJN EURO
CINEMA l (Van Boetzelaerstraat 6.
tel. 01720-20800): Amtterdamned
(12); 18.45. 21.15. za. wo. ook
13.45. zo. ook 13.45 en 16.15.
EUROCINEMA II: La#t emperor
(al); 20.15. zo. ook 16.15. Troetel
beertjes in wonderland (al); za. zo.
wo. 14.00. EUROCINEMA III: Dir
ty dancing (al); 18.30, 21.00. za.
zo. wo. ook 13.30. zo. ook 16.00.
EUROCINEMA IV: Fatal Attrac
tion (12); 18.30, 21.30. za. zo. wo.
ook 13.30. zo. ook 16.00.
LEIDEN LUXOR (Stationsweg 19,
tel. 071-121239): Dirty dancing
(al); 19.00, 21.15. za. zo. wo. 14.30.
LIDO en STUDIO (Steenstraat
39. tel. 124130): Cry Freedom (al);
Last emperor (12); 20.00. zo. ook
14.30. Barfly (12); 19.00. 21.15. do.
vr. ma di. ook 14.30. Amsterdam-
ned (12); Fatal attraction (12);
14.30, 19.00, 21.15. Reddertjes
(al); za. zo. wo. 14.30. TRIANON
(Breestraat 31. tel. 123875): Radio
days (al); 14.30. 19.00. 21.15.
REX (Haarlemmerstraat 52. tel.
071-125414); Suziè Superstar II
(16); 14.30, 19.00, 21.15.
NACHTVOORSTELLINGEN
REX: geen.
NOORDWIJK LIDO THEATER
(Pr. Bernhardstraat 56. tel. 01719-
12800): Witches of Eastwick (12);
zo. ma. 21.15. Spaceballs (al); za.
zo. ma. 19.00.
KATWIJK CITY THEATER I
(Badstraat 30. tel. 01718-74075):
Principal (12); do. vr. zo. 14.45,
19.00, 21.15. za. ma. di. wo. 19.00,
21.15. Troetelbeertjes (al); za. wo.
14.45.
CITY THEATER II: Raising Arizo
na junior (al); do. vr. za. zo. wo.
14.45, 19.00. ma. di. 19.00. La
Bamba (al); 21.15.
VOORSCHOTEN GREENWAY (tel.
01717-4354): Out of Africa (al); do.
20.00. ma. t/m wo. 20.00. Jesus
Christ superstar (al); vr. za. zo.
21.15. ma. di. wo. 20.15. Flodder
(al); vr. za. zo. 19.00. Malcolm (al);
do. vr. zo Big Foot and the Her
dersons (al); vr. za zo. wo. 15.45.
KINDERVOORSTELLING
Pinkeltje; za. zo^wo. 14.15. Bambi;
WASSENAAR ASTRA (tel.
01751-13269): The untouchables
(12); vr. t/m zo. 20.00. Turtle dairy
(12); ma. t/m wo. 20.00.
KINDERVOORSTELLING
Desperately seeking Susan (at);
za. zo. wo. 14.00.
ZOETERMEER PROMENADE
1,2,3 (Promenade 7, tel. 079-
511313): Am8terdamned (12); do.
ma. di. 20.00. vr. 19 00. 21.30. za.
zo 14.00, 20.00. Fatal attraction
(16); do. ma. dl. 20.00. vr. za. zo.-
19,00, 21.30. wo. 20.00. Dirty dan
cing (al); do. 20.00. vr. 19.00,
21.30. za. zo. 14.00. 19.00, 21.30.
ma. di. 20.00. wo. 14.00, 20.00. De
reddertjes (al); za. zo. wo. 14.00,
14.00, 20.15 ASTA 2: Wall street
(al); 14.00, 18.45, 21.30. zo. 13.15,
16.00, 18.45. 21.30. ASTA 3:
September (al); 14.00, 19.00,
21.30. zo. 13.30, 16.00, 19.00.
21.30. BABYLON 1 (Winkelcen
trum Babylon, tel. 471656): Le
lovel (al); 14.00, 19.00, 21.30.
I.00, 18.45, 21.30.
'16.00, 18.45, 21.30. CINEAC 3:
Best shot (al); 14.00, 18.45, 21.30.
zo. 13.15, 16.00, 18.45, 21.30.
METROPOLE 1 (Carnegielaan.
tel. 456756): Cry freedom (al);
14.00, 20.15. Otello (al); zo. 11.C
LE 3: Suspect (12);
21.30. zo. 13.15, 16.00, 18.45,
21.30. METROPOLE 4: The dead
(16); 14.00. 18.45, 21.30. zo. 13.15,
dancing (al); 13.45, 18.45, 21.30.
zo. 13.30, 16.00, 18.45, 21.30.
ODEON 2: A nightmare on Elm-
street (16); 13.45, 18.45, 21.30. zo.
13.30, 16.00, 18.45, 21.30. ODE
ON 3: Amsterdamned (12); 13.45,
18.45, 21.30. zo. 13.30, 16.00,
18.45, 21.30. ODEON 4: The last
emperor (al); 13.45, 20.00. STU
DIO 1 (Kettingstraat 12b, tel.
656402): 2001, A space odyssey
(12); 20.00. zo. wo. ook 14.00.
STUDIO 2: Oci ciornie (16);
19.00, 21.30. STUDIO 3: Wish
you were here (16); 19.00, 21.30.
HAAGS FILMHUIS (Denneweg
56, tel. 459900): Zaal 1: Narayama;
19.30. zo. 14.00. Zegen; 21.45. zo.
16.15. De suikerfreule: zo. 14.00,
16.15. Zaal 2: SAmmy and Rosie
get laid; 19.30, 21.45.
After hours;
00.15. CINEAC 2: Best seller
(16); za. 00.15. CINEAC 3: Best
shot (16); za. 00.15.
'derJGANO/MADRID
t staalmagnaat baron
linrich von Thyssen-
irnemisza heeft gisteren
ld d)ten weten dat het nog
•aald niet zeker is dat
beroemde schilderij-
icollectie wordt onder
bracht in een museum
Spanje.
baron reageert hiermee op
wjrichten uit Spanje, waar mi-
van cultuur Javier Sola
dat de 1600 oude en mo-
meesterwerken, die een
datjschatte waarde vertegen-
•ordigen van twee miljard
Mlar, zullen verhuizen naar
Villahermosa Paleis, een
sum in Madrid. Ook Von
„ssens vijfde echtgenote, de
fge ormalige Spaanse schoon
de idskoningin Carmen Cer-
zonra, had woensdag vanuit
ano in een interview met
ipaanse radio gezegd dat de
v^lectie naar Spanje zou gaan.
de verklaring wordt bena-
ukt dat er over de bestem
de collectie nog geen
is genomen en dat
aanbiedingen die zijn ont-
;ft g ngen van verscheidene „re-
ringen en instellingen" niet
°P> »yj
;rlei
dl ai
doelstellingen voldoen. Om die
reden zijn de onderhandelin
gen over de verhuizing van de
collectie voorlopig afgebroken.
Meerdere landen hebben zich
de afgelopen maanden gretig
aangeboden om de unieke col
lectie onderdak te bieden. De
Zwitserse regering heeft bijna
20 miljoen dollar aangeboden
om de huidige tentoonstelling
zaal, het paleis 'Vila Favorita'
in Lugano uit te breiden. De
Westduitse president Von
Weiszacker had een persoon
lijk onderhoud met de baron
om hem over te halen de feno
menale schat naar Bonn of
Stuttgart te sturen. En ook de
Paul Getty-stichting in de
Verenigde Staten is enorm in
de collectie geinteresseerd.
De verzameling van baron
Thyssen wordt algemeen be
schouwd als de allerbelang
rijkste schilderijencollectie in
handen van een particulier.
Breughel, Rembrandt, Cezan
ne, Van Gogh, Picasso, Dali,
Juan Gris, Bacon en Balthus
zijn slechts enkele van de na
men die een indruk kunnen
geven van de geweldige kwa
liteit van de collectie die de
immens rijke familie Thyssen
de afgelopen tientallen jaren
verzameld heeft.
chrijfster Francoise Sagan
verdacht van drugssmokkel
s^ON De Franse
hrijfster Francoise Sa-
dui; n is gisteren door een
J*t. ehtbank in Lyon in
lat van beschuldiging
sfeld wegens illegaal
*r tfbruik en smokkel van
'tigs, zo hebben zegslie-
*n van de rechtbank be-
'tnd gemaakt. De nu 52-
pige Sagan, die begin ja-
in 50 als auteur doorbrak
lui et haar roman „Bonjour
ristesse" en sindsdien
SR S &n uitgebreid oeuvre op
haar naam bracht, werd al
meer dan twee jaar door
de autoriteiten in de gaten
gehouden in verband met
haar mogelijke betrok
kenheid bij een interna
tionale drugsbende. Sagan
zou de eerste beroemd
heid uit de Parijse jet-set
zijn die met de drugsaffai
re in verband is g^frracht,
maar volgens anonieme
zegslieden volgen er bin
nenkort meer.
Het nieuwe beeld van Vlaanderen in Nederland (2)
Met het oog op het thema van de Boekenweek, de relatie Ne-
derland-Vlaanderen, schreef onze Belgische medewerker
Geert van der Speeten een serie artikelen over „het nieuwe
beeld van Vlaanderen in Nederland". Vandaag de tweede af
levering, over het taalverschil tussen Vlamingen en Nederlan
ders. Het einde van een minderwaardigheidscomplex. Het
eerste verhaal in deze serie verscheen woensdag 16 maart.
FOTO: JULES VAN PAESSCHEN
Vlaanderen en Nederland
hebben een taalsysteem dat
onafhankelijk van elkaar
functioneert. Dat is de conclu
sie van een nogal verrassend
proefschrift dat de Vlaamse
taalkundige Koen Jaspaert in
1986 publiceerde. „Vlamingen
hadden tot voor kort vaak een
minderwaardigheidscomplex
op taalgebied", aldus Jaspaert.
„Het idee dat Nederlanders al
leen de correcte taal spreken,
komt niet van Nederlanders,
maar van Vlamingen. Bij ons
merk je steeds de drang zo Ne
derlands te willen spreken als
de Nederlanders. Dat geldt
vooral in het onderwijssys
teem, waar de leraren Neder
lands kregen ingelepeld tij
dens hun studies. Maar je ziet
het ook bij Vlaamse jeugdboe
ken, die heel secuur nageke
ken worden op taalfouten, met
het Noord-Nederlands als cri-
Volgens Jaspaert kan Neder
land geen taalimperialisme
worden verweten. De Vlamin
gen moeten maar doen wat ze
willen, is de mentaliteit van de
gemiddelde Nederlander, zo
denkt Jaspaert. Echt neerkij
ken op het Vlaams doet de Ne
derlander meestal niet.
Koen Jaspaert kwam in zijn
onderzoek tot de conclusie dat
het lonken naar Nederland
een halt is toegeroepen. In
economisch leidende kringen
die volgens hem de taalelite
vormen constateert hij het
principe „wij spreken zoals wij
spreken" en „dit woord is cor
rect, want ik gebruik het".
De twee „standaardtaalsyste
men" die daardoor in noord en
zuid ontstaan zijn volgens Jas
paert wel onafhankelijk, maar
ér blijft uiteraard een zekere
binding zodat ze niet uit el
kaar groeien. „Dat komt om
dat sinds de Tweede Wereld
oorlog de communicatie tussen
noord en zuid steeds maar is
toegenomen", zegt hij. „Je zou
het kunnen vergelijken met
Amerikaans en Engels: ook die
zijn verschillend, maar de on
derlinge verstaanbaarheid
wordt nooit aangetast.
„Gekuist"
Het veranderde zelfbewustzijn
van de Vlaming is volgens
Jaspaert dindelijk te merken
aan het Nederlands dat op de
Belgische radio en tv te horen
is: het is minder scrupuleus
„gekuist". Daarentegen ge
neert de gemiddelde Vlaming
zich blijkens de commentaren
over het Brabants accent dat
Goedele Liekens vanaf de Ne
derlandse buis de huiskamer
instuurt. „De mensen in
Vlaanderen zijn er verlegen
over", zegt Koen Jaspaert
„maar de Nederlander stoort
zich er niet aan".
Jaspaert heeft overigens nogaïl
opvallende ideeën over de
aanwezigheid van Vlamingen
op de Nederlandse tv. „Vla
mingen waren loslopend wild,
daar kon je op schieten. Dat
bleek uit play-backshows waar
de vloer werd aangeveegd met
Vlaamse kandidaten omwiUe
van hun taalgebruik. De laat
ste tijd waren nogal wat Ne-
derlanders daar niet meer mee
opgezet en dan heb je de reac
tie dat Vlamingen weer wat
meer aangehaald wordelf.
Overigens lag het in de lijn
der verwachting dat een Belg
voor een praatprogramma zóu
worden ingehuurd Er is zo'n
overaanbod van die program
ma's dat men steeds op zoek'is
naar een nieuw en origineel
vertrekidee. Wat men echter
wel eens vergeet: er zijn al
veel langer Vlamingen op de
Nederlandse t.v. Denk maar
aan de actrices van Sesam
straat die gebleven zijn toen
BRT uit de co-produktie stap-
GEERT VAN DER SPEETEN
Première van de opera Katja Kaba-
Amaterdam, donderdag-
In 1975 vond de Nederlandse
première in Scheveningen
plaats van Janacek's in 1921
voor het eerst uitgevoerde
opera Katja Kabanova. De Ne
derlandse Operastichting
bracht gisteravond in Amster
dam een nieuwe première van
deze sterke vrouwenopera. De
Franse regisseur Philippe Si-
reuil regisseerde Katja Kaba
nova in 1983 in Brussel. Het
was dezelfde regisseur die met
zijn regie, decors en kostuums
deze operaserie nu in Amster
dam voor zijn rekening nam.
De Operastichting gaat met
deze serie het land in - 9 april
in Den Haag - en daar is het
kleine decor, dat gedurende de
voorstelling slechts in details
verandert, uitstekend geschikt
voor. Alles speelt zich af bin
nen een lijst die heel goed de
benauwende burgermaat
schappij zou kunnen voorstel
len, waaruit Katja zich pro
beert te bevrijden.
Zij doet dat door buiten haar
huwelijk een korte relatie aan
te gaan met Boris. Het hele
verhaal is feitelijk een parabel
waarin de personen symbolen
zijn, symbolen voor het harde
tirannieke tsarenrijk - de we
duwe Kabanova eri de koop
man Dikoj - voor het zwakke
gehoorzame volk in de per
soon van de zoon Tichon en
tenslotte voor de grote roman
tische Russische ziel die door
Boris wordt verbeeld. Decor
en regie trokken deze symbo
liek sterk door, waarbij het
publiek zelf het nodige moest
invullen. Binnen dit door lich
te tinten gedomineerde lijstto
neel waren alleen de twee fiet
sen waarop Boris en Koedrjasj
hun rondjes zingend draaiden
een hinderlijk 'te veel'.
Feitelijk gebeurt het belang
rijkste in de orkestbak waar
Kenneth Montgomery met het
Nederlands Philharmonisch
Orkest de Slavische ziel van
deze muziek in al zijn facetten
liet opbloeien, In een soort de
clamatiestijl zongen de zangers
hun teksten in en boven deze
constant voortstuwende or-
keststroom, totdat die tenslotte
één wordt met de Wolga,
Katja zich verdrinkt
Voor de zangers niets dan lof.
Vooral de drie vrouwen Feli
city Palmer als de weduwe
Kabanova, Cinthia Buchan als
Barbara, Ellen Shade als Katja
en tevens Stefan Algeri als Bo
ris en Jerome Pruett als Ti
chon toonden een indrukwek
kend vocaal vermogen.
Het is alleszins de moeite
waard deze opera in Den Haag
te gaan zien. I
ERIK BESIER
