President Botha wil nog
niet van clementie horen
;n
Gespannen Belfast
begraaft opnieuw
IRA-vrijwilliger
Moskou: ook zonder akkoord
troepen weg uit Afghanistan
Voorzitter
SPÖ treedt
af door
affaire
Waldheim
PAC
UITENLAND
CcidócSotvuint
VRIJDAG 18 MAART 1988 PAGINA 5
0\
[ess bijgezet in familiegraf
UNSIEDEL Rudolf Hess, de vroegere
latsvervanger van Hitler is gisteren bijgezet
het familiegraf in Wunsiedel. De plechtig-
10 id, zeven maanden na zijn dood, vond plaats
besloten kring. Op verzoek van de familie
d de politie de begraafplaats een dag eerder
tti hermetisch afgesloten. Het lijk van Hess zou
Alj Bvankelijk in augustus in het familiegraf
ijspe rden bijgezet. De autoriteiten zagen daarvan
1 verband met verwachte demonstraties
rechtsradicale groepen en neo-nazi's. In
on< ats daarvan werd hij tijdelijk op een gehei-
lerj plaats begraven. Rudolf Hess pleegde op 17
"Pon rustus op 93-jarige leeftijd zelfmoord in de
|iste Indau-gevangenis in Berlijn. Hij werd in het
°.v urenbergse proces na de Tweede Wereldoor-
h C Wolf Hess, zoon van Rudolf Hess he,p« ma. he, bilzetten van de
hard Jacht kist in het familiegraf.
je|
Geen erfelijke
schade
door dioxineramp
CHICAGO De dioxineramp in
het Italiaanse plaatsje Seveso
heeft geen aantoonbare erfelijke
schade veroorzaakt. Bij de kinde
ren die de afgelopen tien jaar in
het besmette gebied zijn geboren
zijn geen bijzondere gebreken
aan het licht gekomen, zo hebben
Italiaanse onderzoekers gisteren
bekend gemaakt. Hert onderzoek
doet twijfel rijzen over de theo-
riën over het overdraagbaar
heids-effect van dioxine, een stof
die zo giftig is dat er geen veilig
niveau van blootstelling bestaat.
Hik, hik, hikte
BOSTON Er is weer hoop voor
mensen die al jaren achtereen last
hebben van de hik. Een 75-jarige
vrouw, die al 36 jaar de hik had, is
hier uiteindelijk toch nog van ge
nezen. De dokters in Tel Aviv wis
ten het hikken van de vrouw te
stoppen door een middel tegen de
ziekte van Parkinson toe te die
nen. De artsen vermoeden nu dat
chronisch hikken veel met deze
bewegingsziekte te maken heeft.
Of de 94-jarige Amerikaan Osbor
ne, die 10.000 dollar uitloofde voor
de „verlossende remedie", ook
Parkinson-medicijn gaat nemen is
niet bekend. Hij hikt na 65 jaar en
ondanks duizenden goede raadge
vingen nog steeds.
Politie treedt op
tegen „Glasnost'
MOSKOU Politieagenten heb
ben gisteren een inval gedaan in
het kantoor van het onafhanke
lijke Sovjet-blad „Glasnost". Vol
gens hoofdredacteur Sergej Gri-
gorjants hield de inval verband
met het feit dat hij de laatste tijd
uitvoerig verslag heeft gedaan
over de etnische spanningen tus
sen Armenië en Azerbeidzjan. In
een telefonisch interview zei Gri-
goijants dat zes politiemannen
ruim twee uur lang een deel van
de aanwezige documenten door
zochten en ook foto's namen. Er
werden geen arrestaties verricht;
evenmin werden documenten in
beslag genomen.
Venezuela laat
Plancius gaan
CARACAS Venezuela is be
reid het Nederlandse onderzoeks-
schip Plancius, dat zondag werd
opgebracht, weer te laten gaan.
De totaal 30 mensen aan boord
moeten dan wel eerst ieder 340
gulden betalen wegens het onge
oorloofd binnenvaren van de Ve
nezolaanse wateren. Dit heeft mi
nister van voorlichting Carlos
Croes gisteren bekend gemaakt
Volgens de kapitein van de Plan
cius, de 56-jarige K. de Bruijn,
had het schip wel degelijk toe
stemming te varen in de Venezo
laanse territoriale wateren.
pt, hi
uchtaanval
onduras
'b troepen
icaragua
ge GUCIGALPA De
icht ndurese luchtmacht
lodz^ft gisteren Nicara-
stellingen op
idurees grondgebied
itookt. Doelwit van de
htaanval was een lan-
jsbaan in het grensge-
dat deze week door
Nicaraguaanse leger
rd veroverd op de Con-
0(
rt
Hondurese minister van
tenlandse zaken Lopez
itreras zei te hopen dat met
aanval ook de duizend tot
tienhonderd Nicaraguaanse
itairen zijn verdreven,
islotte maakte de minister
vjlding van grondgevechten
Nicaraguaanse militai-
de Contra's, zonder in
e treden,
ïiddels zijn ruim driedui-
d Amerikaanse militairen
opdracht van het Witte
i 1 s in Honduras aangeko-
ioo'ie Nicaraguaanse presi-
t Ortega verklaarde giste-
dat zijn leger klaar staat
de strijd met de Amerika-
te gaan en dat hij zijn
n niet uit het grens-
?t Honduras zal terug-
tken.
Nicaraguaanse regering,
waarschuwde dat de be-
iging van een Amerikaanse
val nooit zo groot was ge-
;st, gelastte de on middellij-
mobilisering van reservis-
met en de oprichting van
voor het voorbe-
loot /ben van het verzet Het le-
ls ve is in hoogste staat van pa-
noest heid.
•^Amerikaanse minister van
inlandse zaken Shultz liet
zijn beurt nogmaals weten
de Amerikaanse militairen
r Honduras zijn gestuurd
teken van verzet tegen het
araguaanse offensief en dat
niet in de bedoeling ligt
hen actief bij de gevechten
inels
pen
melc
irschf
'agblij,
ïgen
orde
oord
angst
deze t
ldere|>ëtr'èkkën
erigens beschouwt
nj lerikaanse Congres het
het
de troepen niet als
waarschuwing aan Mana-
maar als een aanval op
Congres zelf. President
igan nam de beslissing, zon-
het Congres op de hoogte
illen en bovendien lijkt
„wraak" te nemen
de Congresleden, die tegen
rzetting van de Ameri-
hulp aan de Contra's
iden. De Democraten in de
Congres vinden de reactie
31 ma i Reagan op de berichten
:r een Nicaraguaanse inval
Honduras „overdreven",
secretaris-generaal van de
renigde Naties Perez de
ellar pleitte voor zelfbe-
irsing „van alle betrokke-
Ti in He i". Nicaragua heeft Perez
Cuellar mondeling ge-
gd om een VN-missie te
;n om de „militaire bedrij-
eid in het grensgebied" te
erzoeken. De Veiligheids-
de Verenigde Naties
ift vandaag een spoedzitting
louden over de situatie in
dden-Amerika. Om de zit-
was gevraagd door presi-
it Ortega, die een onmid-
lijke terugtrekking van de
lerikaanse troepen eiste,
tl het woord komen gezan
de Verenigde Staten,
:aragua en Honduras. Voor
bekend zijn er geen
nnen voor een resolutie.
NA UITSTEL HOOGGERECHTSHOF:
i de 2
niet terecht te stel-
KAAPSTAD Terwijl de
meeste blanke Zuidafrika
nen afgelopen week hun
ogen gericht hadden op de
nationale begroting, werd
de sfeer onder de zwarte
bevolking bèheerst door
het lot van de Zes van
Sharpeville. Het uitstel
van de executie van de
vijf mannen en een
vrouw, nadat een getuige
zijn belastende verklaring
had ingetrokken, is een
eerste stap op weg naar
clementie. De zes werden
veroordeeld tot de strop
wegens betrokkenheid op
moord op de zwarte loco-
burgemeester van Sharpe
ville in 1984.
Gisterochtend werd nabij een
gerechts- en politiegebouw in
Krugersdorp, veertig kilome
ter van Pretoria, een zware
autobom tot ontploffing ge
bracht. Drie mensen kwamen
hierbij om het leven. De aan
slag was mogelijk bedoeld als
protest tegen de dreigende vol
trekking van de doodvonnis
sen van de zes zwarten. De
angst voor zwarte vergeldings
acties en onlusten is hierdoor
opgelaaid, maar de blanken
zullen ook worden gesterkt in
hun opvatting dat de Zes geen
genade verdienen.
Het lot van de Zes van Shar
peville vormt de tragische na
sleep van de opstand tegen de
huurverhogingen, die ruim
drie jaar geleden in de zwarte
woonwijken van Zuidafrika
woedde. Op de eerste dag van
het oproer in Transvaal werd
loco-burgemeester Kuzwayo
Jacob Diamini van Sharpeville
gestenigd en levend verbrand
door een menigte van onge
veer honderd zwarten. Die be
wuste dag werd deze week op
bijzondere wijze herdacht, na
melijk door een wereldwijd
verzoek aan president Botha
Adempauze
De regering heeft tot dusver
hardnekkig geweigerd aan de
oproep gehoor te geven. Het is
dan ook niet aan Botha, die
het laatste woord in de zaak
heeft, te danken dat gisteren
door het Hooggerechtshof
werd besloten tot uitstel tot 18
april. Botha houdt vol dat het
niet aan hem is zich te mengen
in de uitspraken van de rech
terlijke macht. Toch wordt elk
jaar zo'n vijftien tot veertig
procent van alle doodsvonnis
sen omgezet in levenslang
door de uitvoerende macht, d.i
Botha en zijn adviseurs.
Vandaar dat alle aandacht gis
teren gericht was op een
spoedeisende nieuwe rechtszit
ting in Pretoria. Rechter Hu-
man, die de zes zwarten eerder
ter dood had veroordeeld, ver
klaarde dat er nieuw bewijs
materiaal boven water was ge
komen, waarin naar voren
kwam dat een kroongetuige
door de politie werd gedwón
gen twee van de beklaagden
aan te wijzen als medeverant
woordelijk voor de moord.
Het besluit dat de executie met
een maand wordt uitgesteld
werd gistermiddag dan ook
met vreugde begroet. Het bete
kent in elk geval een adem
pauze voor alle betrokken par
tijen. Zo ontstond deze week
een verhitte discussie tussen
president Botha en winnaar
Advocaat Diar wordt op de schouders genomen, nadat het
Hooggerechtshof besloot de executie van de Zes van Sharpeville
uit te stellen.
FOTO: AP
van de Nobelprijs voor de
vrede, aartsbisschop Desmond
Tutu. Botha beschuldigde de
Anglicaanse aartsbisschop er
van mee te werken aan een
„uitgekookte public relations
actie" en vroeg zich af of hij
„handelde uit naam van het
koninkrijk Gods of ten behoe
ve van het koninkrijk zoals
dat voorgespiegeld wordt door
het Afrikaans Nationaal Con
gres ANC en de Zuidafrikaan-
se communistische partij".
Smeekbede
Via zijn woordvoerder gaf de
aartsbisschop te kennen „diep
teleurgesteld" te zijn dat Botha
geen genade wilde verlenen.
Tutu benadrukte dat hij zijn
opdracht van God ontving en
niet van het ANC. Talloze ker
ken en andere instellingen,
waaronder de liberaal getinte
Progressieve Federale Partij
en de tamelijk bezadigde be
roepsorganisatie van advoca
ten, dienden een verzoek in
tot vernietiging van het dood-
Deze smeekbede verbergt één
van de meest gevoelige aspec
ten van de Zuidafrikaanse ge
schiedenis het executeren
van mensen voor misdaden
met een politieke grondslag.
Vroeger gebeurde dit slechts
zelden. Maar met het toene
men van de onlusten in het
land is ook het aantal dood
vonnissen gestegen. Geschat
wordt dat in Pretoria 44 van
de 260 gevangenen, die de
doodstraf staat te wachten,
hun misdaad hebben begaan
tijdens politieke onlusten.
De zwarte bevolking is zich
heel erg bewust van de benar
de toestand waarin de Zes van
Sharpeville zich bevinden.
Specidal voor hen gehouden
kerkdiensten werden massaal
bezocht en talloze smeekbedes
werden tot de regering ge
richt. Kranten belichtten
vooral het leed van de fami
lies, met grote foto's van rade
loze moeders en huilende kin
dertjes. Het behoeft geen twij
fel dat met hun dood alle emo
ties opnieuw oplaaien. Boven
dien brengt de Sharpeville-
zaak Zuidafrika opnieuw we
reldwijd op voorpagina's en te
levisieschermen. Daarmee
wordt de censuurstrategie die
juist tot doel had Zuidafrika
buiten de aandacht te houden,
helemaal ontkracht.
Sympathie
De ironie wil dat de dag waar
op de executie eigenlijk vol
trokken had moeten worden,
vandaag de achttiende maart,
bijna samenvalt met de her
denkingsdag van een andere
belangrijke tragische gebeurte
nis in datzelfde Sharpeville.
Op 21 maart 1960 werden bij
een demonstratie negenenzes
tig zwarten door de politie ge
dood. Op een bepaald moment
verscheen een bizar bericht,
namelijk dat de Zes van Shar
peville op eerste kerstdag zou
den worden geëxecuteerd. Dit
werd natuurlijk ontkend,
maar de keuze van vandaag
kon slechts een marginale ver
betering genoemd worden.
Het rechtsprincipe dat nu aan
de orde is houdt de advocaten
nog steeds bezig. De zes wer
den veroordeeld vanwege het
feit dat ze een gemeenschap
pelijk doel deelden met de me
nigte die verantwoordelijk is
voor de dood van Diamini.
Maar van geen van de be
klaagden kon bewezen
worden dat ze Diamini eigen
handig de dood hebben inge
dreven. Vernietiging van het
doodvonnis bij dergelijke poli
tieke misdaden is uiteraard
een politieke zaak en daarbij
moet Botha rekening houden
met allerlei belangrijke poli
tieke overwegingen.
Aangezien de regering in toe
nemende mate onder druk
werd gezet door uiterst rechtse
splintergroeperingen en er be
langrijke verkiezingen voor de
deur stonden, was het weinig
verwonderlijk dat Botha voor
een harde lijn politiek koos.
Zelfs ondanks de oproepen
van president Reagan en Mar
garet Thatcher om de zes toch
te sparen. Zou Botha nu sym
pathie betuigen aan de Zes
van Sharpeville, dan zou dat
door de extreem rechtsen op
gevat worden als een teken
van zwakte.
Ierse jongeren gooien met stenen bij een brandende bus in west-
Belfast. Elders in de stad bleef het gisteren relatief rustig.
FOTO: AP
(Van onze correspondent Roger Simons)
LONDEN Op de stedelijke begraafplaats van Mill-
town in West-Belfast stroomden gistermiddag opnieuw
honderden IRA-leden en sympathiserende Noordierse
nationalisten samen voor een laatste hulde aan nog een
andere republikeinse „vrijwilliger" die maandag door
de politie werd neergeschoten.
Voor de begrafenis van de IR A-sluipschutter Kevin McCrac-
ken (30) was de politie in hoogste staat van paraatheid ge
bracht. Niettemin bleef zij weg van de begraafplaats. Hon
derden sympathisanten volgden de kist, die was gedrapeerd
met de vlag van de Ierse Republiek, zwarte handschoenen en
een zwarte baret. Er deden zich ditmaal geen incidenten
voor.
De teraardebestelling van de drie „IRA-martelaren van Gi
braltar" liep woensdag nog uit op een bloedbad, dat aan drie
mensen het leven kostte. Michael Stone, de man die deze be
grafenis zo wreed verstoorde, werd vanmorgen nog steeds
verpleegd in een ziekenhuis in Belfast. Volgens de politie
waren de meeste schoten van Stone afgeschampt op de graf
zerken, anders zouden er nog meer slachtoffers gevallen zijn.'
Na de rellen van woensdag wat gisteren relatief rustig in
Belfast. Er deden zich verspreid wat incidenten voor, maar
de bevolking leek zich te houden aan de oproep de kalmte
voorlopig te bewaren. Na afloop van de begrafenis van
McCracken namen in het voornamelijk katholieke West-Bel
fast ongeveer 10.000 mensen deel aan een optocht ter gele
genheid van St Patricksday, de herdenking van de Ierse be
schermheilige.
MOSKOU De Sovjetu
nie zal haar troepen uit
Afghanistan terugtrek
ken, ook als de onderhan
delingen in Genève niet
uitmonden in een ak
koord. Dat verklaarde gis
teren Vadim Perfiliev,
woordvoerder van het mi
nisterie van buitenlandse
zaken in Moskou.
„De Sovjetunie heeft beslo
ten haar strijdkrachten uit
Afghanistan terug te trek
ken. We Zullen dat ook doen
als er geen akkoord wordt
bereikt in Geneve", aldus
Perfiliev. Hij voegde daar
aan toe dat de Russische te
rugtrekking in dat geval
„heel anders zal gebeuren,
namelijk op een manier die
wij zelf zullen bepalen".
JSKE EN WISKE DE EDELE ELFEN
De Sovjetunie geeft er nog
steeds de voorkeur aan de te
rugtrekking uit Afghanistan
te laten plaatsvinden in het
kader van een akkoord met
Pakistan, de VS, Kabul en de
rebellen. Voorwaarden die
door de VS en Pakistan zijn
ingebracht zoals de vor
ming van een overgangsre
gering en stopzetting van de
militaire hulp aan Kabul
zijn echter onacceptabel voor
Moskou. „Deze eisen maken
een akkoord onmogelijk", al
dus een stellige Perfiliev.
De onderhandelaars in Ge
neve signaleerden gisteren
overigens een lichte vooruit
gang in de besprekingen. Pa
kistan verzachtte zijn eis dat
de vorming van een over
gangsregering deel uit moet
maken van een akkoord.
Volgens Islamabad zouden
wèl de „zorgen" hierover
weggenomen moeten zijn, al
vorens een akkoord gete
kend kan worden.
Met spanning wordt nu uit
gezien naar ae besprekingen
die de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken
Shultz volgende week in
Washington zal voeren met
zijn Sovjet-ambtgenoot Sje-
vardnadze. Op de agenda
staan onderhandelingen over
wapenbeheersing hoog geno
teerd, maar algemeen wordt
aangenomen dat ook het Af
ghaanse probleem veel aan
dacht zal krijgen.
Vampier-look
De Franse mode-ontwerper Thierry Mugier trok vanmorgen in zijn „ready-to-wear"-wintercollectie
het hele griezelkabinet open. Met name de vampier-look van Mugier trok in Parijs veel aandacht:
hoog opgesneden nauwsluitende jurkjes meestal zwart compleet met een „staart'' en lange
accessoire-nagels (I). Zijn duivelse modellen hadden hoorntjes in het haar, droegen tasjes in de
vorm van doodskisten en moesten alleen de typerende Dracula-tanden ontberen. Het Japanse mo
dehuis van Rei Kawakubo gooide het over een andere boeg. Rood, in vrolijke tinten en verwerkt in
vrouwelijke ensembles, domineert de wintercollectie van „Comme des Garcons". Op de foto rechts
toont een model een lange rood-wit gestreepte rok, rode blouse met dubbele rij knopen en een
getailleerd blauw jasje.
WENEN Ex-kanselier
Fred- Sinowatz van Oos
tenrijk heeft besloten af te
treden als voorzitter van
socialistische partij (SPÖ).
Na een vergadering van
het partijbestuur verklaar
de de 59-jarige Sinowatz
gisteren zich tijdens de
partijraad op 11 mei niet
herverkiesbaar te stellen.
Zijn rol in de affaire Wald
heim is de directe aanleiding
voor het terugtreden. Sino
watz verklaarde ernstig te
lijden onder het feit dat aan
zijn oprechtheid en eerlijk
heid getwijfeld wordt. Daar
mee verwees de SPÖ-voor-
zitter naar het vonnis in een
zaak die hij had aangepan-
nen tegen een Oostenrijkse
journalist. Deze had in het
blad Profil geschreven dat
Sinowatz tijdens de verkie
zingscampagne van Wald
heim gedreigd had met het
onthullen van het vermeen
de „naziverleden" van Wald
heim.
Kort geleden bood Sinowatz
nog aan op te stappen als lei
der van de SPO als Wald
heim zou aftreden als presi
dent. Maar de vroegere se
cretaris-generaal van de
verenigde Naties voelt daar
volstrekt niet voor.
