„Synode voert eigen besluiten niet uit" Onverschilligheid ouders drijft jongeren kerk uit Juf, is de bijbel een jongensboek? £eicL>eGomai GEESTELIJK LEVEN/OPINIE kerk wereld beroepingen Paus in september naar zuidelijk Afrika CcidaeSouacwt VRIJDAG 18 MAART 1988 PAG y[' DISK keurt kabinetsplannen af AMSTERDAM Met de nieuwste bezuinigingsplannen doet het kabinet tekort aan de grondbeginselen van een rechtvaar dige samenleving, waarin de baten en lasten evenwichtig ho ren te zijn verdeeld. Dat schrijft de Dienst in de Industriële Samenleving vanwege de Kerken (DISK) in een reactie op de kabinetsplannen. Volgens DISK, waarin acht kerken samen werken. draagt de CDA-fractie nu een extra zware verant woordelijkheid de plannen zodanig bij te stellen dat de recht vaardigheid recht wordt gedaan. „Het recht van de armen op een menswaardig bestaan mag niet verder worden aangetast", aldus DISK in een brief aan de Tweede Kamerfracties. NG Kerk erkent Tutu en Boesak niet langer JOHANNESBURG De anglicaanse aartsbisschop Desmond Tutu en ds. Allan Boesak kunnen niet langer worden be schouwd als vertegenwoordigers van de kerk. Dat vindt de grote, blanke Nederduitse Gereformeerde Kerk in Zuidafrika. In plaats van te protesteren zouden de geestelijken moeten pra ten met de regering. Volgens de regeringsgezinde NG-Kerk hebben de geestelijken de grenzen van „het Evangelie"overtre- den. De uitspraak van de NG-Kerk kwam na protesten op de „ban" van zeventien organisaties. Hierdoor is de zwarte opposi tie grotendeels monddood gemaakt. De kerken zagen hierin aanleiding de stem van het protest over te nemen. Aartsbis schop Hurley sprak onder meer uit dat in de gegeven omstan digheden gewelddadig verzet tegen de regering verantwoord Hij is niet arm die weinig heeft, maar die met veel bege ren leeft. DEKEN UTRECHT: DR VAN ANDEL OVER OECUMENE EN KERKORDE: Komst Poolse priesters „voortijdig" UTRECHT „Het is een voortijdig besluit. Ze moeten zich aanpassen aan bij een heel andere cultuur.". Zo reageert de ken drs. Th. de Wit van Breukelen op het besluit van kardinaal Simonis om, zoals reeds eerder ge meld, binnenkort voor een periode van drie jaar drie Poolse priesters naar het aartsbisdom te halen. In het aartsbisdom zitten momenteel 25 parochies zonder vaste priester. Deken, de Wit betwijfelt of deze priesters passen in het kerkbeeld en of zij kunnen aansluiten bij de pastorale zorg die in het Utrechtse aartsbisdom in praktijk wordt gebracht. „De strikt priester lijke bediening is slechts een onderdeel van de pastorale zorg en ik vraag me af of we met behulp van pastorale werkers en vrijwilligers niet tot een bevredigende oplos sing zouden hebben kunnen komen." De deken onderstreept even wel dat hij met de priesters loyaal zal samenwerken. Heel anders wordt er gerea geerd in het Limburgse bis dom. „Niets nieuws onder de zon." „We hebben hier Spaan se, Duitse, Belgische en Itali aanse priesters en in de tijd van de mijnen waren hier al Poolse priesters. We kunnen nog heel wat priesters gebrui ken, uit de gehele wereld, óók uit Polen." Volgens de pers chef zijn de ervaringen met buitenlandse priesters zonder meer goed. Maar, zo voegt h,ij er aan toe, „ze zijn hier ook echt welkom." In het bisdom Roermond wer ken onder anderen Italiaanse priesters in de Mijnstreek en wordt het studentenpastoraat te Maastricht door een Opus Dei-priester uit Spanje ver zorgd. In de andere Nederlandse bis dommen bestaan er voorals nog geen plannen Poolse priesters aan te trekken, zo blijkt uit een rondgang langs de diocesane perschefs. Nederlands Hervormde Kerk Beroepen te Lemele J.G. Zo mer te Leersum (part-time) door de Provinciale Kerkver gadering van Gelderland tot predikanten voor buitengewo ne werkzaamheden (missio nair predikanten verbonden aan de gemeente van Zelhem) mevr. M. Politton-Assa en L.J. Politton beiden wonende te Zelhem, voorheen predikanten te To- mohon (Indonesië) te streek- gemeente de Drieslag (Andijk e.o) mevr. T.H.M.A. Allewijn, kandidaat te Amster dam. Aangenomen naar Herkingen (part-time) drs. T.E. van Span je, kandidaat te Ede en pasto raal medewerker te Amers foort en te Hoevelaken; naar Roden P.G. Vellekoop te Zou- telande; het beroep door de generale synode tot predikant voor buitengewone werkzaamhe- den(protestantse geestelijke verzorging bij de koninklijke marine) G.C. van der Klis, kandidaat te Amersfoort, voorheen christelijk gerefor meerd predikant. Gereformeerde Kerken Aangenomen naar Anjum drs. J.A. Droogendijk te Tholen en Poortvliet. Charismatische Vernieuwing DelftDe Katholieke Cha rismatische Vernieuwing re gio west houdt zaterdag 26 maart vanaf 10.00 in de St. Jeronimusdaelschool, Junius- straat 4 te Delft een open dag over geloof en bijgeloof. Inlei der is pater Amadeus van der Staay uit Tegelen. Belangstel lenden zijn van harte wel kom. LEIDSCHENDAM De voorstellen lager er, maar toch heeft de synode nu al een aantal jaren ach tereen verzuimd de oecu mene kerkordelijk te re gelen op een wijze die diezelfde synode heeft gewild. Dat constateert dr. C.P van Andel. oud-secretaris van on der meer de Hervormde Raad voor het verband met andere kerken in zijn laatste jaarver slag. Van Andel betreurt dat omdathet naar zijn oordeel een gemiste kans is van de sy node om ook via de kerkorde te laten blijken dat het haar ernst is met de oecumene. Het gaat om voorstellen die er voor zorgen dat de oecumeni sche regelingen die in de loop van de tijd door de synode zijn vastgesteld, niet meer on der één artikel achterin in de kerkorde staan vermeld, maar bij de betreffende onderwer pen terechtkomen. Dus de re gelingen voor bijvoorbeeld oe cumenische diensten zouden dan onder het hoofdstukje „eredienst" in de kerkorde worden opgenomen. Het belang van de voorgestel- Dr. Van Andel FOTO: PERS UNIE dé regeling is vooral dat de synode daarmee de kerkorde zou „oecumeniseren", een uit drukking van nadrukkelijk beleid. Daarom lijkt het Van Andel raadzaam het besluit van de synode alsnog uit te voeren. De hervormde kerkorde werd in 1951 herzien. In die tijd waren er nog nauwelijks oe cumenische contacten. Sinds dien echter zijn er vele rege lingen gekomen, omdat de oe cumenische contacten sterk zijn toegenomen. Dr. Van An del, die jarenlang het oecume nisch gezicht van de Her- FOTO: ANP vormde Kerk mede bepaalde, stelde twaalf jaar geleden voor alle toegevoegde en apart gegroepeerde voorstel len volgens onderwerp te ver spreiden. Vervolgens nam de synode in 1981 het besluit om in te gaan op de voorstellen van dr. Van Andel en zijn Raad. Samen met kerkorde- specialisten heeft dr. Van An del de wijzigingen in de ker korde voorbereid. Die voor stellen zijn echter nooit op de agenda van de synode terecht gekomen. Over het hoe en waarom daarvan zegt dr. Van Andel dat enerzijds geldt dat na vijf jaar de synode een to taal andere samenstelling heeft. Daardoor raken veel dingen uit het zicht. Ander zijds „verdwijnen" voorstellen als de „constante factor" van de synode, de secretaris-gene raal, sommige zaken „in een diepe bureala" stopt. De se cretaris-generaal van destijds was dr. R.J. Mooi, die tegen stander was van de voorstel len van dr. Van Andel. Dr. Van Andel veronderstelt dat ook in dit geval de bureaula van de secretaris-generaal diep genoeg is geweest. Diens verweer dat de uitvoering van het synodebesluit erg veel tijd en aandacht zou vra gen en daardoor nooit tot werkelijkheid is geworden, wijst Van Andel af. „We heb ben kant en klare voorstellen ingediend nadat de synode het besluit had genomen. Daar heeft inderdaad erg veel tijd ingezeten, maar de voor stellen lagen er. Dus wat dr. Mooi zegt, klopt gewoon niet". RODEN Jongeren ver laten de gereformeerde kerk omdat hun ouders alleen riiaar hechten aan de uiterlijkheden van het christen zijn. Waarom ze naar de kerk gaan en bidden kunnen ze hun kinderen niet duidelijk maken. Die kinderen kie zen in reactie daarop of voor een meegaande hou ding of wijzen - even on doordacht - het kerkelijk zijn af. In beide gevallen overheerst de onverschil ligheid. Dat blijkt uit het onderzoek dat de godsdienstsociologen Ron Benjamins en Piet van der Ploeg hebben uitgevoerd in opdracht van de particulie re (provinciale) gereformeer de synode van Drenthe. De resultaten werden gisteren in Roden gepresenteerd. De centrale vraag was of en zo ja hoe de kerk zich in gere formeerde gezinnen weet te handhaven tegen de achter grond van de algemene ont kerkelijking in Nederland. Aan het onderzoek werd deel genomen door 74 ouders en kinderen van tussen de 15 en 20; jaar oud. De Gereformeer de Kerk in Drenthe hoopt via het onderzoek uit te vinden waarom steeds meer jongeren de kerk links laten liggen. Duidelijk wordt dat ouders redelijk vasthouden aan reli gieuze gewoonten, zoals naar de kerk gaan en bidden, maar niet in staat zijn te verklaren waarom ze dat doen. De kin deren wordt dan ook alleen die uiterlijkheden voorgehou den. Gereformeerden hebben de naam hun moraal en waar den direct af te leiden van hun geloof, maar uit het on derzoek blijkt dat maar enke le ouders verwijzen naar de kerk en het geloof als ze spre ken over de man-vrouw ver houding, angst, gezag, politiek of seksualiteit. De volwassenen weten ook weinig over de kerkelijke tra ditie. de bijbel en ontwikke lingen in de theologie. „On kunde en desinteresse is troef." Volgens de onderzoe kers beperkt de godsdienstig heid van de ouders zich tot instemming met meestal tra ditionele geloofsvoorstellin gen over God en het hierna maals. Soms met moderne va riaties daarop. Het zegt hen echter weinig. - Meegaand De meeste kinderen zijn mee gaand wat betreft het naar de kerk gaan en in mindere mate ook het samen bidden en bijbellezen. Gewoonte en sleur zijn daarbij hun enige drijfveer. Langzaam maar ze ker groeien de kinderen ech ter weg van hun vaak kinder lijke geloofsvoorstellingen en er is niets dat daarvoor in de plaats komt. Of de gereformeerden van nu minder godsdienstig zijn dan die van vroeger, betwijfelen de onderzoekers. „Het is de vraag of de godsdienstigheid van de doorsnee actieve en meelevende gereformeerde ooit anders van aard is ge weest." In opdracht van de Gerefor meerde Kerk in Drenthe zal een commissie een bewust wordingsproces over kerkver lating onder jongeren op plaatselijk en classicaal ni veau op gang brengen. Ook de geloofsoverdracht zal hier bij aan de orde komen. Omroep-code gevraagd tegen onwelvoeglijk taalgebruik DEN HAAG De christelij ke fracties in de Tweede Ka mer (SGP, CDA, GPV en RPF) hebbën er bij media-mi nister Brinkman op aange drongen steun te betuigen aan de oproep van de Bond tegen het vloeken om te komen tot een vrijwillige code onder de omroeporganisaties ten aan zien van „grenzen van moraal en fatsoen bij de door hen verborgde uitzendingen". In schriftelijke vragen drukken de kamerleden Van der Vlies (SGP), Beinema (CDA), Schutte (GPV) en Leerling (RPF) Brinkman op het hart daartoe geld uit te trekken. Brinkman stelde bij het ka merdebat over de nieuwe Me diawet dat het tegengaan van onwelvoeglijk taalgebruik in radio- en televisieuitzendin gen in zijn ogen een taak is voor „private kanalen". De christelijke fracties menen dat de bond geldelijke steun ver dient. JOHANNESBURG Paus Tussen 10 en 19 september zal Johannes Paulus II zal in sep- de paus als „boodschapper tember een bezoek brengen van vrede en broederschap" aan diverse landen in zuide- achtereenvolgens Zimbabwe, lijk Afrika. Zuidafrika staat Botswana, Lesotho, Swaziland niet op het programma. en Mozambique aandoen. „Juf is de bijbel een jon gensboek?" Regelmatig hoort men de vraag: wat doet het confessioneel, het christelijk onderwijs, aan de emancipatie van de vrouw? Dat onder werp heeft toch ook een rela tie met de identiteit van dat onderwijs? Bovendien zijn er op dit gebied een aantal inte ressante ontwikkelingen aan de gang. „De Nederlandse regering heeft onlangs besloten dat alle jonge mensen die na 1990 18 jaar worden in principe in hun eigen onderhoud moeten voorzien". Voor de ene helft van onze jongeren is dat geen nieuws. Jongens weten allang, dat zij later moeten zorgen voor brood op de plank. Voor veel meisjes is dit echter een nieu we boodschap. Het oude grap je „de man zorgt voor het brood op de plank en de vrouw mag het snijden en smeren", gaat na 1990 niet meer op". Zo begint een artikel dat Han- ja Maij-Weggen, lid van de CDA-fractie in het Europese Parlement, schreef in het fe bruarinummer 1988 van het Bulletin van de Unie „School en Evangelie". Dit nummer is voor een belangrijk deel ge wijd aan het onderwerp „Het christelijk onderwijs en de emancipatie van de vrouw" Nederland scoort in verhou ding tot andere Europese lan den nogal laag waar het gaat om de positie van de vrouw op de arbeidsmarkt. Samen met Italië en Ierland hadden wij het laagste percentage. Ook bleken we helemaal on deraan op de ladder te staan met het laatste percentage meisjes op de universiteit. Wanneer in ons land inder daad ook alle jonge vrouwen die na 1990 18 jaar worden zelf in hun onderhoud moeten voorzien, dan moet er hier nog heel wat gebeuren. En het onderwijs heeft daarbij een belangrijke taak. Ook het christelijk onderwijs. „Is de christelijke school ac tief als het gaat om het over dragen van een mens- en maatschappijbeeld, dat man en vrouw, vrouw en man als geliikwaardigen, mensen, beelddragers zou moeten pre senteren?", zo vraagt Jeltien Kraaijeveld-Wouters, CDA Tweede-Kamerlid, zich in hetzelfde nummer af. Het christelijk onderwijs stelt voornamelijk zelf de inhoud van zijn onderwijs vast. Het zou met name ook op het bo venstaande attent moeten zijn. En dat heeft dan onder meer te maken met het mens beeld dat men presenteert, de beroepskeuzevoorlichting die men doet, de wijze waarop men tracht vrouwen en man nen als gelijkwaardige part ners in de school actief te doen zijn. En het gaat hierbij niet om iets waar „ook" nog even naar gekeken moet worden, maar als iets dat van fundamenteel belang is voor de kwaliteit PvdA En zij vindt dat o.a met het oog op „1990" ook jongens voorbereid zouden moeten worden op „de andere kant", n.l. huishoudelijke en verzorgende taken. Kies exact Iedereen kent zo langzamer hand wel de aanbeveling van de overheid: „Kies exact". Sommigen zeggen: wat heeft de overheid daarmee te ma ken, die meisjes zijn toch oud en wijs genoeg als ze moeten kiezen en bovendien hebben ze (hopelijk!) ook nog een ver standige vader en moeder? Ik heb zelf jarenlang meege maakt, dat meisjes inderdaad veel minder vaak voor wis kunde etc. kozen dan jongens. Je had voor hen vroeger zelfs de Middelbare School voor Meisjes, de MMS, en ook op de wiskundeloze HBS-A kwam je wel meisjes tegen. Nu, in die knobbel heb ik nooit geloofd en ik kan me niet voorstellen dat meisjes in principe en aanleg slechter zijn in wiskunde dan jongens. Alleen: hun belangstelling er voor is vaak veel kleiner en daar valt best wat aan te doen. Verder zouden sommige wiskundeboeken er ook eens op moeten worden nagekeken of ze niet teveel gericht zijn op mannen. Overigens is het wel een wat overdreven illusie als iemand meent ernaar te moeten stre ven dat in alle beroepen evenveel vrouwen als man nen werkzaam zouden moeten zijn (evenmin als het omgekeerde over-al als een ab solute noodzakelijkheid ge wenst of noodzakelijk is!) God- en mensbeeld Dr. Riet Bons-Storm schreef over het God- en mensbeeld. Ook op vele christelijke scho len leren de kinderen dat God een Hij is, vaderlijk en nogal streng. „Zelden", zo schrijft mevrouw Bons, „wordt aan een kind goed duidelijk ge maakt dat je God met even veel (of met even weinig) recht „Hij" als „Zij" kan noe men...". En Riet Siets-Harssema stelt in haar bijdrage: „Het geloof der vaderen heeft al eeuwen lang centraal gestaan in ker ken, scholen en gezinnen. Wordt het geen tijd de klank sterkte van dit oude liedje te verminderen en meer af te stemmen op het Woord uitge dragen door onze zusters in Christus?" „Juf, is de Bijbel een jongens boek?", zo begint de bijdrage van mevrouw Hannie van Dijk. Die vraag werd enige tijd geleden gesteld door een leerlinge van een brugklas, toen het boek Exodus werd behandeld. Het een en ander gaf aanleiding tot een heel in teressante discussie. Hannie van Dijk is van mening „dat een dusdanig feministisch perspectief (godsdienstonder wijs ontdaan van een eenzij dig mannelijk karakter) zich niet dwingend laat opleggen. Maar het laat zich ook niet dwingend uitsluiten" Verder bevat dit nummer nog bijdragen van mr. Jeannette van den Berg, Mettien Egel en van Jan van den Berg en Wim van Teutem. Ook staat er een interview in met een vrouwelijke schoolleider: Lida Ravenhorst, directeur van de Jan van Nassauschool in Zoe- termeer. Men hoeft het niet per se met alles eens te zijn, om het toch een boeiend nummer te vin den, waard om er in de school eens over te praten. Het is te bestellen bij het bureau van de Unie „School en Evange lie". tel. 020-261401 tij' ha' Uitstel van executie Er is een zucht van verlichting door de wereld geg|j Zuidafrika zijn vandaag de „zes van Sharpville" niet hangen. Enkele uren vóór de zes zwarten zouden won hi; rechtgesteld besloot een Zuidafrikaanse rechter tot van executie op grond van door de verdediging aange ,w ontlastend materiaal. Dat hoopvolle nieuws bracht ee van vreugde en ontroering teweeg, niet alleen in Zuid maar over de hele wereld. En zeker op die plaatsen, zidbf Den Haag, waar mensen te hoop waren gelopen om tej »lal voorgenomen uitvoering van het vonnis te protesteren [j\a bidden voor een wending ten goede. HuN protest gold niet alleen het onmenselijke karakl de doodstraf als zodanig, maar was vooral gebaseerd duidelijke aanwijzingen dat de vonnissen in deze za« disch niet of nauwelijks waren onderbouwd. Vanuit i wereld waren ook protesten van overheden ingediend, mee terloops het nut werd aangetoond van het hand van diplomatieke betrekkingen en van contacten in he meen met Johannesburg. Menigeen vreesde echter executies door zouden gaan, waarmee de blanke macEN bers in Zuidafrika opnieuw uiting zouden hebben ge n< aan een onverzoenlijke en onrechtvaardige opstelling de zwarte meerderheid. Jbii Dat dit niet is gebeurd is om meer dan een reden v do gend. De levens van zes, mogelijk onschuldige men W1 vijf mannen en een vrouw zijn gespaard. De recht ld macht in Zuidafrika blijkt niet in alle gevallen waarin ten terecht staan, ongevoelig te zijn voor juridische gr [W gels en argumenten. Ook als dat bij de „zes van Shar Z1 het gevolg was van druk van buitenaf is dat een win|^s( HET gaat op dit moment echter nog slechts om uitsti om afstel van executie. De verdediging heeft een ma; tijd gekregen om aan de rechter overtuigend materiaa te leggen, dat de heropening van het proces moet rech digen. De advocaat van de zes is echter optimistisch g«^ over de kans op een goede afloop. Hij verklaarde „onj lijk opgelucht" te zijn. Over de hele wereld waren er n 1 die dat gevoel intens met hem deelden Wrang en verbijsterend De rijksboekhouding van de WIR-miljarden ramn jj lange tijd van de fouten, zo heeft staatssecretaris Konii financiën gisteren tegenover een kamercommissie to ft ven. De zaak is zelfs zo ondoorzichtig geworden d; uk meer nauwkeurig is na te gaan wat de herkomst en dejrdt ding is geweest van de miljarden aan gemeenschapsgi het rijk aan het bedrijfsleven heeft verstrekt. Dat is een wrange constatering tegen de achtergroi en de bezuinigingen en ombuigingen die het kabinet dezi heeft voorgesteld. CD a-fractieleider De Vries is teg j*! ombuigingen in het geweer gekomen, omdat er naar zifvj ning sprake is van een ontoelaatbaar grote bevoordelii mensen met hogere inkomens. ïd< p®1 atii drn Bepaalde groepen aan de „onderkant van het 1 bouw", zoals het in verzachtende taal heet, moeten I heel wat minder doen. Een groot deel van de miljardJ vrijgekomen zijn uit de deze maand beëindigde WIR] ling, gaat naar het bedrijfsleven terug. Het kabinet hoi geld in de vorm van banen aan werklozen ten goede t komen. De „bekentenis" van staatssecretaris Koning roept j verband een aantal vragen op. Is er wel zoveel geld i kabinet zegt dat er is? En als dat niet zo is, moeten de j inkomens dan toch maar weer even wachten? Of is 1 er wel, maar komt het later beschikbaar? Zo ja, v dan? Niemand die het precies weet. Dat is een verhijst^ constatering. Overgang naar zachter weer. DE BILT (KNMI) Zachte oceaanlucht afkomstig uit de omgeving van de Azoren dringt geleidelijk in onze rich ting op. De voorste begrenzing van deze lucht wordt gemar keerd door een zone met veel bewolking waaruit van tijd tot tijd wat regen valt. Deze be wolking bereikt in de loop van de nacht ons land en zal op morgen langzaam van west naar oost over het land trek ken. Nu en dan valt dan wat regen of motregen. De tempe ratuur loopt vanuit het westen op tot rond 10 graden. Voor net zover is ligt ons land de komende nacht nog in droge lucht. Hierin daalt de tempera tuur in het noordoosten van het land nog tot dicht bij of rond het vriespunt. Elders wordt het wat minder koud. De wind draait morgen van zuidoost naar zuidwest en neemt aan de kust tot vrij krachtig of krachtig toe. Weersvooruitzichten voor de Europese landen geldig voor morgen en zondag: Zuid-Scandinavië, Denemar ken: Morgen af en toe zon, zondag veel bewolking. Enke le regen- of sneeuwbuien. Middagtemperatuur van 5 gra den in Noorwegen en Dene marken tot 2 graden in Zuid- Zweden. In de nachten lichte vorst. Britse Eilanden: Veel bewol king en perioden met regen. Zondag ook enkele opklarin gen. Middagtemperaturen rond 12 graden. Duitsland: Veel bewolking en vooral op zondag wat regen. Middagtemperaturen van 7 graden in het noorden tot 12 graden in het zuiden. Benelux: Veel bewolking en af en toe regen. Middagtempera turen rond 10 graden. Frankrijk: Half tot zwaar be wolkt en vooral in het noor den van tijd tot Middagtemperaturen" vj graden in het noordwesj 19 graden aan de Middel zee. Alpenlanden: Vrij veel king en van tijd tot tijd vooral in de noord- en Alpen. Boven 1200 meti sneeuw. Nulgradeni overdag tussen 1400 et meter. Spanje, Portugal: Zonnig 6ï dagtemperaturen den in het noorden tot 2fcvet den in het zuiden. Italië, Joegoslavische Half tot zwaar bewolkt lie kele buien. Middagten Sta: tuur van 13 graden noorden en aan de Joegi- sche kust tot rond 18 op Sicilië. WEERRAPPORT HEDENMORGI Vliss.ngen l Zd Limburg i Aberdeen I Barcelona I bew Ijjlerv 2 de I °deh

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1988 | | pagina 2