Japan, land vol beloften,
behalve voor bloembollen
Attenboroughs
„Cry Freedom":
tweeslachtig maar
aangrijpend
1000 Keer
een tientje is ook
tienduizend gulden
Het Leger is blij
met elk bedrag.
Giro37071.
Bank70.70.70.171.
0% rente
FILM/ ECONOMIE
EcicbeSomcmt
VRIJDAG 18 MAART 1988 PAGINA
Dl
Lido/Studio: Cry Freedom
met Kevin Kline, Penelope
Wilton en Denzel Washing
ton. Regie Richard Atten-
borough.
Met „Cry Freedom" heeft Ri
chard Attenborough na „Gan
dhi" opnieuw een film ge
maakt die je in zijn beste mo
menten hevig aangrijpt en
ontroert.
De film, (de baten gaan naar
Unicef), is het verhaal van de
Black Consciousness-leider
Steve Biko, gezien door de
ogen van de liberale blanke
journalist Donald Woods.
Biko stierf, dertig jaar oud. in
een Zuidafrikaanse gevangenis
na te zijn mishandeld, Wouds
wilde een boek over hem
schrijven, kreeg een ban opge
legd (werd „ingeperkt" heet
dat daar) en moest zijn land
met zijn gezin (vrouw en vijf
kinderen) en zijn manuscript
ontvluchten. Zijn twee boeken
(„Biko" en „Asking for trou
ble") werden de basis voor de
film. Dat wil zeggen dat At
tenborough niet dé Steve
Biko-film maakte, maar koos
voor de optiek van die liberale
journalist en zijn familie. Het
is hun bewustwordingsproces
dat je ziet. Door de kracht
waarmee de figuur van Biko
(gespeeld door de Amerikaan
se acteur Denzel Washington)
wordt neergezet, lijkt hij de
feitelijke hoofdpersoon. Maar
wanneer Biko (na een uur in
de film) vermoord wordt, zit je
met de belevenissen van
Woods en de zijnen. De film
wordt opeens een maat klei
ner, je blijft over bij de af en
toe wel erg huiselijke hoofd
personen en je mist de dragen
de figuur van Biko. Letterlijk
en figuurlijk. Al blijft hij op de
achtergrond aanwezig, en
haalt Attenborough hem - via
de gedachten van Donald
Woods - visueel in flashbacks
terug. De film krijgt daardoor
toch iets tweeslachtigs.
Het is moeilijk kritiek te leve
ren op zo'n door en door „goe
de" film. In Hollywood pleegt
men zich niet zo druk te ma
ken om werkelijke wereldpro
blemen. Dat zoiets nu toch ge
beurt is een klein wonder. En
blanke gezin te kiezen. Atten
borough heeft de neiging z'n
karakters iets te rechtlijnig
neer te zetten, té herkenbaar
op het sentiment te willen spe
len.
Dat is fnuikend voor het laat
ste deel van de film. Het
werkt in zoverre wél dat je
eenzelfde verontwaardiging
als Woods voelt over wat er in
Zuid-Afrika gebeurt. En dat is
de meest waardevolle emotie
die Attenboroughs film je ei
genlijk kan opleveren. Een
emotie waarbij je het liefst alle
kritiek zou inslikken.
BERG JAMSMA
Denzel Washington speelt Steve Biko, hier in de verdachtenbank
van een Zuidafrikaanse gerechtshof.
De „raid" op Crossroads, een van de aangrijpende scènes in Attenboroughs „Cry Freedom".
"jR
oord
kt d
AMSTERDAM - Japan
is 's werelds tweede in
dustriële natie, maar
vormt op de wereld
kaart van de meeste Ne
derlandse exporteurs
een witte vlek. Japanse
produkten vinden in
grote getalen hun weg
naar Europa, terwijl
onze export naar Japan
sinds '81 „groeide" van
0,5 naar 0,7 procent van
de totale Nederlandse
export. Al sinds jaren
ligt het handelstekort
met Japan op circa 4
miljard gulden.
De Dutch Japanese Trade
Federation, kortweg Dujat,
hield gisteren in de Amster
damse RAI een congres over
dit onderwerp. Verschillen
de coryfeeën kwamen hier
bij opdraven, zoals onder an
deren mr. A. van Agt (verte
genwoordiger van de EG in
Tokio), Sony-topman A. Mo-
rita en H. Kumano, direc
teur-generaal van MITI, het
machtige ministerie van
handel in Japan. Tijdens het
congres bespraken Neder
landse Europeanen hun eco
nomische betrekkingen met
Japan en andersom.
Tegen de achtergrond van
het onverminderd hoge han
delsoverschot van Japan met
de rest van de wereld, klonk
het allemaal heel beleefd.
Maar niet voor de Neder
landse exporteurs zelf. Na
deze dag behoeven zij niet
meer aan te komen met
klachten over de Japanse
importrestricties, de ontoe
gankelijke binnenlandse
markt en de onoverbrugbare
culturele tegenstellingen.
Van verschillende kanten
werden ze om de oren gesla
gen met verwijten dat zij het
zoveel slechter doen dan
hun EG-collega's en wel
vanwege hun Jan-Saliegeest.
De kritici: de Nederlandse
exporteurs hebben geen
diepgaande kennis over de
Japanse markt, ze hebben
een gering inzicht in de Ja
panse distributie-gebruiken,
zijn onbekend met Japanse
gewoonten en gebruiken en
hebben geen positieve moti
vering om naar Japan te ex
porteren. „De ondernemers
geest ontbreekt".
Imago
Een standpunt dat professor
A. Radte, hoogleraar sinolo
gie aan de universiteit van
Leiden, die we in de wan
delgangen tegenkwamen,
van harte kon onderschrij
ven. „Nederland, en eigen
lijk heel Europa, maakt bij
de Japanners bepaald niet
de indruk van slagvaardig
heid. Japanners ergeren zich
mateloos aan de krenterig
heid, de ellenlange procedu
res, het lange wacnten op
beslissingen en het ontbre
ken van excuses als er weer
eens wat is fout gegaan. Ja
panners wijzen vaak op de
effectieve werkwijze van de
Amerikanen. Als ze per te
lex om bepaalde gegevens
vragen, leveren de Ameri
kanen die de volgende dag
nog. Is zo'n verzoek gericht
aan een Europese onderne
ming, dan duurt het meestal
één a twee weken".
Volgens Radte heeft Neder
land in Japan nauwelijks
een imago. De Japanners
kennen Nederland als een
redelijk toeristisch land,
maar meer is het niet.
Nu de yen duurder is en de
Japanse regering het sociale
klimaat wil verbeteren biedt
de Japanse economie opti
male kansen voor onze ex
port. Japanse jongeren vra
gen steeds meer naar Wes
terse produkten. Huisvrou
wen gaan in toenemende
mate buitenshuis werken en
besteden hun salaris voor
een deel aan luxe gebruiks
artikelen en kleding. De Ja
panners zijn snobistisch in
gesteld en de warenhuizen
richten zich meer op Wes
terse, veelal luxe produkten
voor het interieur, de li
chaamsverzorging, kleding.
Dujat heeft een plan ontwik
keld om een grotere export
naar Japan te realiseren
door middel van het begelei
den van individuele of groe
pen Nederlandse onderne
mers. Wil de Nederlandse
ondernemer in Japan slagen,
aldus Dujat, dan moet hij
een zekere affiniteit tot Ja
pan hebben en een uitge
sproken wil om naar Japan
te exporteren.
Siergewassen
Dat de exporteurs het han
delsoverschot aan zichzelf te
danken hebben, kon drs.
J.B.M. Rotteveel, secretaris
van het Produktschap voor
Siergewassen, gisteren be
paald niet onderschrijven.
„Allemaal mooie verhalen
hier, maar voor onze sector
gaat het niet op. Wij expor
teren al vele generaties naar
nieer dan honderd landen,
beheersen driekwart van de
wereldhandel in siergewas
sen en bereikten vorig iaar
een recordomzet van vijf en
een half miljard gulden.
Waarvan nog geen twintig
miljoen in Japan. Ondanks
jaren van moeizaam, onon
derbroken onderhandelen,
Eleidooien van premier Lub-
ers zelf, krijgen we in Ja
pan geen poot aan de
grond".
De export van Nederlandse
siergewassen naar Japan
wordt vrijwel onmogelijk
gemaakt doordat Nederland
se bloembollen en boom-
kwekerijprodukten ter con
trole op virussen eerst één
jaar in een quarantaine-tuin
moeten voordat ze naar een
importeur mogen. Rotteveel:
„Maar heeft een importeur
bijvoorbeeld een vi"uch«Rj
boom onmiddellijk nodijj
dan mag opeens wel direc
geleverd worden. Zo'n maal
regel maakt de invoer va -pji
bloembollen en snijbloeme te
gewoon onmogelijk". Vo
gens Rotteveel houdt de om
vangrijke bureaucratie d
quarantaine-maatregel i
stand. Daartoe aangezet doo'
lokale tuinders, doodsbi
nauwd als deze zijn voor Nr .«w
derlandse produkten van sik'1*
perieure kwaliteit.
Osaka
ite
ier
Maar nu proeft Rotteveel d
zoete wraak. In '90 organ^A
seert de miljoenenstad Os&5sarj
ka een Floriade-achtige ten^.H
toonstelling Expo '90 gt ^|n<
naamd, waaraan zoveel mour
gelijk landen zouden moetegelac
deelnemen. Rottevee 'ejen
„Doodleuk zeggen de Japar iet
ners, kom maar met je prcverp
dukten. Onze Expo is nam<nens
lijk één quarantaine-tuin". .j,an(
De internationale organis;Va
tie van siertelers, de AI PI ;ege]
heeft Japan laten weten d; ,n q
ze naar de buitenlands izeb
deelname kunnen fluiten a rang
de quarantaine-maatregi i
niet snel wordt afgeschaf jrgt
Rotteveel: „Niemand hee£] v
zin in grote investeringen i
de presentatie op Expo '9 )rtje
zonder dat een commercie! icj.
vervolg mogelijk is".
In zijn hoedanigheid va
AIPH-sucretaris is Rottevei
daarop door premier Nak»ATISI
sone uitgenodigd voor eei
gesprek. Rotteveel h>
voet bii stuk gehouden,
kreeg de indruk dat het Jj
panse kabinet best van dil
quarantaine-maatregel a
wil, maar ze zelf niet tege dlag
die bureaucratie op kunnerpRMAl
Op den duur zal die maatn
gel wel verdwijnen. Het val?
tenslotte moeilijk vol te hoi«
den als zo'n land steeds meeL
verhalen houdt,
markt zo open is geworde
voor het buitenland".
HENK ENGELENBURI
Fiscus aast op
eigen woning
(Van onze sociaal-
economische redactie)
DEN HAAG Het is niet on
mogelijk dat de fiscus het heb
ben van een eigen woning
zwaarder gaat belasten. Het is
een van de plannen die op het
ministerie van financiën circu
leren en die een uitvloeisel
zijn van de „marsroute" die
het kabinet afgelopen maan
dag in het geruchtmakende
pakket van nieuwe bezuini
gingen en ombuigiungen uit
stippelde. De zwaardere belas
ting op het eigen huis zou
vorm kunnen krijgen door het
huurwaardeforfait te verho
gen.
Iemand met een eigen huis
moet bij zijn inkomen een be
drag optellen dat gebaseerd is
op de waarde die het huis ver
tegenwoordigd als hij het zou
verhuren. Dit zogeheten huur
waardeforfait bedraagt nu 1,3
procent. Het Centraal Bureau
voor de Statistiek onderzoekt
of dat percentage verhoogd
moet worden vanwege recente
huurverhogingen.
Tot de plannen op Financiën
behoort ook het snoeien in
reiskostenforfait voor het
woon-werk verkeer. Een en
ander houdt verband met het
verlagen van de belastingta
rieven en -in het kader van de
geplande belastingvereenvou
diging - het tegelijk beperken
van allerlei aftrekposten.
gratis elke woensda(
"Goed nieuws voor (asp.)
kampeerders en watersporters.
Op de vrijdagen 25/3, 1/4, 8/4, 15/4,
22/4, 29/4, 6/5, 13/5, 20/5 en 27/5
wordt extra aandacht besteed aan de
rubriek CARAVANS/WATERSPORT.
Geadverteerd kan worden tegen het voor
delige 'Kleintje, klein gezet tarief', waarbij in
de tekst één woord EXTRA VET (12 punts)
mag worden vermeld. Bij 3x plaatsen hoeft
maar voor 2x te worden betaald. (Tussen
tijds annuleren is dan niet mogelijk).
De advertenties worden geplaatst onder een
speciale kop.
De tekst dient uiterlijk de woensdag vóór
plaatsing vóór 13.00 uur in ons bezit te zijn.
Met uw advertentie bereikt u 357.500 kost-
winnaars en partners*).
TELEFOON 070-950 304
-S*SIJTHOFF PERS
Alles Niets
Met een 5-stappen financierings
aanbod (tot juni 1989) datu niets kost,
kunt u nu de auto kopen die a lies heeft.
De Seat Ibiza. Met een eigenzinnig
uiterlijk van de befaamde ontwerper
G i u g i a roeen constructie van de al even
beroemde Karman n, motoren die wer
den ontwikkeld door de ingenieurs van
Porsche en uiterst schappelijke prijzen
die al beginnen vanaf f 16.295,-.
En dat alles kunt u nu ook nog eens
voordelig financieren met een voorschot
tot f 10.000,- tegen een rente van 0%. U
betaalt dat voorschot in 5 stappen terug,
waarbij de laatste termijn pas op 1 juni
1989 valt.
Dit aanbod geldt voor alle Seat
modellen. Voor de aktie-modellen zoals
de Ibiza Match en de Ibiza del Sol,
die tijdelijk met veel bijzondere extra's
worden geleverd. Maar ook voor de auto
voorde echte boffers: deSeat Marbella
en de comfortabele race-reiswagen: de
Seat Malaga. En er is al een Seat
v.a. f12.495.-.
U ziet het. we hebben er alles aan
gedaan om de exclusiviteit van een
Seat voor iedereen bereikbaar te maken.
Dus staat niets een proefrit in de weg.
Zo blijf je natuurlijk niet lang exclusief.
SCH
Vis
n ga
Ie si
jnder
lenw
'oorsc
ymbo
roeve
rste f
Dol
leis i
De
an bt
ht. H
lever
op, ei
I glai
leden
et we
ndere
'ijk
nden
reden
de ge
doe
n me
igelei
spre<
waar
uele
pn. Ht
,3 m
deel
beta;
'erk zi
ger
begoi
id aa:
igen a
in VI
in gul
