HP
uit de weekbladen
L/n
Htf
ELSEVIER
deGPENE
Een toekomst
van meer,
anders en beter
Randstad vraagt om projecten
van internationale allure
,Geen zweem van klassejustitie in zaak Heijn"
PE TIJD
"IE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Zuidkoreanen
werken het hardst
DONDERDAG 17 MAART 1988 PAGINA 5
Den Haag: stad met
deftigste en platste dialect
HOOFDTRANSPORT ASSEN WEGVERKEER
ANDAM „Of er te
i ;1 geld en energie in de
i tvoeringszaak van Ger
it Jan Heijn is gestoken?
Hg. Zo'n stelling zou me
Igpoluut te ver gaan en
Hêgeluiden zijn in onze
■ctie ook niet te horen,
■"-is geen zweem van
H&ejustitie". Dit zegt het
■bede Kamerlid W.G.
de Camp van- het
)A. Vandaag is in poli-
k Den Haag achter ge-
ten deuren de affaire
lijn besproken.
ze week werd bekend dat
opsporingsteam van Heijn
minstens tot Pasen op
rkte blijft. Dat wil zeggen
veertig rechercheurs er
volle dagtaak aan hebben,
dat al meer dan een half
r lang. Gerrit Jan Heijn, die
jin september werd ont-
erd, is een belangrijk per-
in. Hij is één van de in-
ledrijkste „captains of in-
stry' in dit land. Zou de po-
e ook zo'n energie steken in
de opsporing van een misdrijf
dat een minder met naam en
faam bekend stóand persoon
wordt aangedaan? Van de
Camp is ervan overtuigd dat
de politie ook dan breed en
fors zal uutpakken.
„Ik wil in dit verband dan
graag even refereren aan het
geval Nistelrode in Noord-Bra
bant, waar enige maanden ge
leden twee broers om het le
ven werden gebracht. En daar
werd toch ook een groot op
sporingsteam geformeerd. De
zaak Heijn wordt natuurlijk
„verzwaard' door het feit dat
het zo'n belangrijk persoon is,
dat het zo in de belangstelling
staat en dat er tot nu toe nog
.geen concreet resultaat bereikt
is. Maar volgens ons is er geen
zweem van klassejustite. Abso
luut niet".
Zijn collega G.J. Wolffen-
sprenger van D66 is het daar
mee eens. Van klassejustitie is
geen sprake. Maar toch zegt
hij dat de „zwaarte' van per
soon in kwestie een rol kan
spelen op „de gevoelde in
breuk van de rechtsorde'. En
dat is hier volgens hem het ge
val. „Kijk, dit is een misdrijf
DEN HAAG - Nederland
moet zijn beperkte kansen be
nutten om vestigingsplaatsen
van internationale allure te
realiseren. In Den Haag is
daarvoor, zoals bekend, be
schikbaar het gebied Spui-
kwartier. Centraal Station en
Utrechtse Baan. Het rijk zal
deze projecten aanmerken als
projecten van „nationaal be
lang" en rijksmiddelen daar
gericht inzetten. De samen
hang tussen de verschillende
projecten moet verstrekt
worden.
Als doorstroomroute voor za
kelijk verkeer en goederen
vervoer in de Randstad wil
het kabinet de bestaandse cir-,
kei van rijkswegen tussen
Utrecht, Amsterdam, Schip
hol, Den Haag en Rotterdam
met een zeer hoge tol uitrus
ten die het niet-zakelijk ver
keer zal afschrikken. Het aan
tal op- en afritten wordt be
perkt tot de vijf kernpunten.
In overleg met provincies, ge
meenten en vervoeders zal
bekeken worden hoe het
openbaar vervoer in de Rand
stad beter kan. Amsterdam en
Rotterdam moeten worden
aangesloten op het Europese
net van hoge-snelheidstreinen
(TGV). Integratie van het
openbaar vervoer is in Den
Haag en Rotterdam aan de
orde. Met provincies en ge
meenten wordt een ontwikke
lingsplan voor het Groene
Hart van Holland uitgewerkt,
gericht op toerisme, recreatie,
natuurontwikkeling en land-
Distributie
Ten behoeve van de interna
tionale distributiefunctie van
ons land wil het kabinet ko
men tot een aantal hoofdtran-
sportassen voor goederenver
voer via weg, rail en water.
tegen een bekend iemand. En
dan laat de inbreuk zich des te
groter voelen. De mate waar
mee de rechtsorde geschokt is,
kan mede bepalend zijn voor
de energie die gestoken wordt
in een opsporingszaak".
Zowel Wolffensprenger als
Van de Camp zeggen geen
aanval te zullen doen op het
opsporingsteam, hoewel er in
middels duizenden overuren
politiewerk en miljoenen gul
dens in deze zaak zijn gesto
ken. En tastbaar resultaat is
uitgebleven.
Perfect
Dat er nog geen resultaat is,
mag het speciale recherche
team niet verweten worden,
zegt politiewoordvoerder A.
Geelof. „We zijn hier gecon
fronteerd met een perfecte
ontvoering. Die conclusie kun
je wel trekken. We hebben in
de afgelopen' maanden wel een
paar keer gedacht op het goe
de spoor te zitten, maar dan
blijkt uiteindelijk de hoop toch
weer als een zeepbel uit elkaar
te spatten. Dat is frustrerend.
Maar geen reden om er mee
op te houden. Opsporen is ons
Concrete uitwerking van deze
plannen is voor dit najaar
voorzien, als het kabinet komt
met een nieuw Structuursche
ma verkeer en vervoer.
De positie van Schiphol krijgt
versterking door een westelij
ke randweg rond Amsterdam,
een optimale benutting van
de luchthaven en een halte
van de TGV-trein. Om de po
sitie van de Rotterdamse ha
ven te verstevigen wil het ka
binet prioriteit geven aan het
scheepvaartverkeer op de
Waal (door zesbaksduwvaart),
de Rijn-Scheldeverbinding en
de spoorbanen tussen Rotter-
werk. En wat dat betreft is er
nog zat werk te doen".
Enige maanden geleden stelde
voorzitter G. Koffeman van de
Algemeen Christelijke Politie
bond de vraag, of het opspo-
ringsgeval Heijn niet in tegen
stelling staat met de bezuini
gingen die de politie boven het
hoofd hangt. Het was enige
maanden geleden een onge
lukkige samenloop van om
standigheden. Gelijktijdig dat
kosten noch moeite gespaard
werden om het team Heijn uit
de grond te stampen, kreeg de
politie als organisatie te horen
dat ze het met enkele tiental
len miljoenen guldens en hon
derden manschappen minder
moest doen in het vervolg. En
ook door de riante betaling
van overuren gaat het rode
poltlood. „Niets dan goeds en
lof voor het Heijn-team", zegt
Koffeman nu. „Maar de enige
maanden geleden geconsta
teerde gespannen verhouding
tussen dit specifieke geval en
de bezuinigingen op de politie
bestaat nog steeds. U moet niet
vergeten dat er 2400 banen op
de tocht staan".
RINUS BOUWMEESTER
dam en de Duitse grens (Ven-
lo en Arnhem).
Waterland
Het imago van Nederland als
Waterland vraagt om verster
king. Dit is mogelijk langs
twee assen:
een verbinding leggen tus
sen de Friese meren en de
Delta in Zeeland onder meer
door doorgaande scheepvaart
routes;
de ontwikkeling van het ri
vierengebied tussen Rotter
dam en de Duitse grens.
Voor het Markermeer komt
er een beheersplan dat inpol
dering niet uitsluit. Om na
tuur, toerisme en recreatie in
het IJ-, Gooi- en Eemmeer
betere kansen te geven zal de
watervervuiling daar met
voorrang worden aangepakt.
Voor de Voordelta in Zeeland,
een gebied voor de kust waar
langzaam zandbanken ont
staan, zal een beleidsplan ge
maakt worden. Voor het ri
vierengebied komen er plan
nen voor toerisme en recrea
tie in de uiterwaarden.
Voor het platteland voorziet
het kabinet weinig verande
ringen. In veenweidegebieden
van Noord- en Zuid-Holland
en Friesland zal hier en daar
door landinrichting de struc
tuur moeten veranderen.
Voor Oost-Brabant en Noord-
Limburg is een ontwikke
lingsplan nodig, gericht op het
behoud van landbouw in de
Peel, behoud van het huidige
landschap en meer toerisme
en recreatie.
Wonen
In de woningbouw zal de
rijksoverheid terugtreden. De
particuliere sector moet vraag
en aanbod in evenwicht hou
den. Het rijk blijft alleen ver
antwoordelijk voor de volks
huisvesting van lagere inko
mensgroepen. Problemen in
na-oorlogse wijken moeten
gemeenten en woningbeheer
ders oplossen. Steun van het
rijk is er voor voorbeeldplan-
Stedelijke vernieuwing moet
door particulier initiatief en
overheidsactiviteiten tesamen
tot stand komen. Er wordt on
derzoek gedaan naar moge
lijkheden om onderhoud van
bestaande gebouwen te bevor
deren. De monumentenzorg
wordt gericht op de stedelijke
knooppunten en plaatsen die
voor toeristen aantrekkelijk
zijn. De gelden voor stadsver
nieuwing blijven vooralsnog
gericht op oudere stadsdelen.
WU WKDKHUfND
Vrij Nederland laat kriti
sche Tilburgse raadsleden
over de kandidatuur van
Gerrit Brokx aan het woord.
Bijna de helft van de bevol
king vond hem onaanvaard
baar als burgemeester, en
Tilburgers denken negatie
ver over hem dan de rest
van Nederland, zo bleek uit
een recente enquête. „Als
Brokx niet van Tilburg
houdt, kan hij beter wegblij
ven", zegt fractielid me
vrouw Van Puijenbroek.
Een collega van haar heeft
zich gestoord aan recente
negatieve uitlatingen van
Brokx over de wolstad: „Wie
burgemeester wil worden,
moet ook over diplomatieke
kwaliteiten beschikken". In
CDA-kring is men bang dat
Brokx' kandidatuur andere
kandidaten heeft afgeschrikt
om te solliciteren. Tilburg
heeft volgens de profiel
schets behoefte aan een
„jonge frisse vent, iemand
die de stad nog als een uitda
ging ziet". Toch is het oor
deel over Brokx niet hele
maal negatief: „Binnenska
mers hebben we wel eens
gezegd: Met die Brokx halen
we in ieder geval iemand
binnen die weet hoe hij aan
subsidies moet komen". Ex-
EO-directeur Dorenbos licht
zijn actie toe klaarheid te
brengen in het kinderporno-
drama in Oude Pekela. Hij is
volgens eigen zeggen ook
het slachtoffer van een ze
kere pornografiegewenning.
„Tegenwoordig schrik ik
van bepaalde scènes niet
meer zo erg als vroeger".
Dorenbos over Oude Pekela:
„Uit onderzoek in andere
landen is gebleken, dat er
nogal eens mensen bij dit
soort affaires betrokken zijn
die op hoge posities zitten. Ik
ga ervan uit dat dat ook hier
het geval is". Een interview
met de man die te vreog
bondscoach werd, George
Kessler: „Niemand heeft Jo-
han Cruijff ondekt, Cruijff
kun je niet ontdekken. Spe
lers van dat kaliber dienen
zich aan". Van Willem Wil
mink, winnaar van de Theo
Thijssenprijs, publiceert het
blad een hoofdstuk uit zijn
essaybundel „Van Roode-
school tGt Rijsel". Wilmink
behandelt odes aan steden
als Amsterdam, Den Haag
en Groningen. Over Den
Haag, de stad met het deftig
ste dialect van Nederland,
maar ook "het platste: „Die
tongval waarbij men de on
derkaak niet meer naar bo
ven brengt als men een po
ging heeft gedaan een
'bgoodje èmet (is: broodje
ei met ui) te bestellen. Begin
jaren vijftig werd Den Haag
bezongen door Paul van
Wely:
Vindt u 't ook zo enig in
Den Haag
Waar vele ambtenaren in
veel papieren staren.
Waar meer of minder chi
que, maar altijd politieke
Depart'mentale heren ons
eindeloos regeren,
etc.
Andere Hofstaddichters zijn
uiteraard Paul van Vliet en
Wieteke van Dort met haar
Den Haag als weduwe van
Indië.
De nachtmerrie van een mo
dern geoutilleerde schrijver
is de mededeling: disc fault,
abort, retry of ignore. Schrij
vers delen in deze Boeken
week in de Haagse Post
hun zorgen mee over de per
sonal computer. Willem Fre-
derik Hermans: „Als het ap
paraat eens hapert, kun je
niet alleen niet verder wer
ken, maar bovendien al het
geschrevene niet herlezen.
Dit zou mij volledig tot wan
hoop brengen". En Harry
Mulisch, die de vulpen lief
heeft: „Dat staren op dat
scherm is volgens mij ook
niet goed. Je verbeelding
wordt er ook glazig van".
Volgens Boude wijn Büch
komt er een ander soort
boek als steeds meer schrij
vers een pc gaan gebruiken:
„Boeken worden dunner,
korter, zakelijker en clpan.
Mensen lezen geen romans
van 600 pagina's meer". HP
besteedt weer veel aandacht
aan allerlei culturele zaken:
een rondgang langs de mo
gelijke kandidaten voor de
Nederlandse Opera en een
dubbelportret van twee go
den van de Vlaamse lette
ren, de oude Zeus Hugo
Claus en de jonge Zeus Her
man Brusselmans. Het HP-
essay handelt over de mens
volgens de VVD, de partij
die zo in het nieuws is ge
raakt door het bekritiseerde
Liberaal Bestek en het rap
port over het liberalisme
van de Teldersstichting. Het
wetenschappelijk bureau
van de partij neemt afstand
van de bescherming van de
persoonlijke levenssfeer en
acht een sterke sociale con
trole van buitenaf noodzake
lijk.
De milde winter is voor*
Hervormd Nederland geen
reden geweest het daarbij te
laten. Het blad verdiept zich
via kenner Dick Walda in
een land waar het driekwart
van het jaar gemiddeld zes-
tig graden vriest: Siberië.
Walda heeft er een boek
over geschreven onder de ti
tel „Siberië, de slapende reus_
ontwaakt". Het land biedt^
meer dan je zou verwachten
en de enorm droge lucht
maakt de kou - men kent er
trouwens ook tropische tem
peraturen - goed te verdra
gen. „Siberische bouwvak
kers lachen om ons vorst
verlet", zegt Walda, voor
wie oorlog „de maat aller
dingen" is.
HN zoekt ook Wenen op,
waar de aanwezigheid van
„Hitier" op het toneel en de
affaire Waldheim, met voor-
en tegenstanders, aangeeft
„hoe de grens tussen jagers
en wild voortdurend veran
dert". Tot slot cabaretier
Fons Jansen over het jaar
2000: „Rome overweegt het
celibaat ook open te stellen
voor leken".
Het stilt de pijn, weert de
koorts en remt ontstekingen.
Als dat niet over het aloude
aspirientje gaat. Elsevier le-
vert een ode aan de pil van
acetylsalicylzuur onder de
(eer-herstellende) kop „Een
wonder der Natuur". En
maagbloedingen? „Ach, als
je naar de cijfers kijkt vallen
in Nederland meer doden
door het eten van pindakaas
dan door het slikken van
een aspirientje". Bittere pil
len ook voor het universitair
personeel, dat werkelijk
niets meer blijkt te snappen
van de bezuinigingen, en
voor Harlem Désir (Ne tou
che pas mon pote), die met
lede ogen het groeiend na
tionalisme in Frankrijk ga
deslaat; een reportage over
de opmars van extreem
rechts van Marseille naar
Parijs. Nee, dan Australië,
dat volgens Highes, de
schrijver van „Fatale Kust",
werd gebouwd op crimine-
len en daar maar niet aan
kan wennen. Daarentegen
blijken de Nederlanders niet
aan Japan te kunnen wen
nen. En dat, terwijl er een
enorme exportmarkt ligt.
„Zonder goede voorberei
ding kom je nergens in Ja
pan", zegt staflid Dijk van
Jetro, een organisatie die de
handelsbetrekkingen tussen
Japan en de rest van de we
reld bevordert.
Wie, zó vraagt De Tijd zich
af, bekommert zich om de
psychiatrische patiënt die na
weigering van een behande
ling, onder dwang injecties
toegediend krijgt. De Eind-
hovense mr. Liesker vraagt
zich af of een psychiater ie
mand levensgevaarlijk kan
noemen, terwijl hij alleen
maar lastig is. Psychiater
Haverkamp denkt er anders
over: „Als een psychiater
een patiënt die niet behan
deld wil worden, ook inder
daad niet behandelt, dan is
een proces wegens het in de
steek laten van een patiënt
niet denkbeeldig. Wel denk
beeldig is het dat je in Tehe
ran een boekhandel kunt
binnenlopen. Die is er name
lijk niet, zo ontdekte ver
slaggever Tony van der
M^ulen In Iran. Het regiem
onder ayatollah Khomeiny
doet zijn uiterste best het le
ven voor de bevolking zo
grijs en grauw mogelijk te
maken. Geen spijkerbroe
ken, geen goede films, geen
alcohpl en beslist geen Picas
so. Om een en ander te com
penseren volgen meer dan
veertig pagina's literatuur;
de Boekenweek staat voor
de deur. Maarten Biesheuvel
schreef „Een overtollige
mens" en stelt vast dat hij
wel fantasie heeft, maar
geen mening.
Op pornoshops, seksboetieks
en deeigendommen van
moderne slavenhandelaren
werden meerdere aanslagen
gepleegd. Maar Rota Zora is
alleen uit op materiële scha
de, zo stelt De Groene vast
in een verhaal over de vrou
wen-guerrillagroep die de
Westduitse justitie momen
teel het' bloed onder de na
gels vandaan haalt. Het lijdt
geen twijfel dat Rote Zora
voor de opsporingsambtena
ren een voortgezette blama
ge is. Blunders maakte ook
Paul Scheffer, samen met
Paul Kalma de „denktank"
van de PvdA. Terwijl Kal
ma de kritiek mag overden
ken op de publicatie „Het so
cialisme op sterk water" mij
mert Scheffer over zijn
voormalige communistentijd.
Het zeilschip De Vrijheid
De zon begint al te dalen achter één van de eilandjes, als
2® Vrijheid" de plaats nadert, waar „De Jeanet" gezonken
iMofet-zijn. De natuur biedt hier een ideale gelegenheid om gehei
men te verbergen. Kapitein Rob leest de rapporten nog eens
over en -doet verschillende metingen. „Als het werkje meevalt,
ben ik morgen al weer op de thuisreis", denkt hrj opgewekt.
r i [NNENLAND/BUITENLAND
££idóe(3ou*aiit
i»
(Van onze parlementaire redactie)
)EN HAAG „Voorspellen hoe Nederland er in
>015 precies zal uitzien is niet mogelijk". Dit zinnetje
iaat er wat verloren bij in de vandaag door het ka
mnet gepresenteerde „Vierde nota over de ruimtelij-
te ordening". Alsof het er eigenlijk niet had mogen
taan, omdat het kabinet in de nota toch een fors
tan tal voorspellingen voor het jaar 2015 doet. Daar-
jm heeft het zinnetje het karakter van een alibi: als
iet allemaal anders uitpakt dan nu gedacht, is het
jiet onze schuld.
[et kabinet gaat uit van een aantal ontwikkelingen zoals die
ch in de toekomst lijken te voltrekken. Men begint met een
jenemende internationalisering waarbij grenzen vervagen,
ezien de functie die ons land heeft in het internationale
jederen- en dienstenverkeer, vormt deze ontwikkeling een
edreiging die alleen gekeerd kan worden door het op peil
puden van onze toegangspoorten tot de wereld: Schiphol, de
otterdamse haven en de verbindingen met de rest van Euro-
Ook zal een zodanig stedelijk woonmilieu nodig zijn, dat
[drijven en instellingen zich hier willen vestigen.
I
helvaart
kdit geheel spelen de ontwikkelingen binnen de economie
m rol. Een forse stijging van de welvaart is in de toekomst
»ker mogelijk. De doorsnee-werknemer kan zijn inkomen
iet 40 procent zien toenemen tot 2015. Tegelijk zal er echter
jn andere inkomensverdeling ontstaan door een blijvend
pge werkloosheid en een vergrijzende bevolking. Het beroep
sociale voorzieningen zal hoog blijven,
g manier waarop het inkomen wordt verdiend zal verande-
in. In de landbouw zal door produktiebeperking een deel
Mi het inkomen uit recreatie, toerisme en natuurbehoud
roeten komen. Dienstverlening zal in belang toenemen en
leer mensen werk bieden. Van de andere kant ontstaat er
jn verstrengeling met de industrie. Produktiebedrijven zul-
;n zich steeds meer gaan specialiseren, waarbij toelevering
an belang wint. Distributie en infrastructuur zijn daarbij
eutelwoorden.
kerkgelegenheid
e verwachten valt dat de beroepsbevolking toeneemt tot 7,5
Biljoen in 2015. De groei van de werkgelegenheid zal daarbij
hterblijven. Het aandeel vrouwen op de arbeidsmarkt
eemt toe van 33 naar 45 procent. Arbeidstijden zullen geva-
eerder worden en de informele economie, als bron van ex-
-a inkomsten, zal groeien. Het opleidingsniveau wordt hoe
pger hoe belangrijker voor het hebben of krijgen van een
aan. Nu al kan worden voorzien dat er rond het jaar 2000
?n tekort is aan hoger opgeleiden.
I deze ontwikkelingen hebben gevolgen voor het gebruik
an de ruimte in ons land. Bedrijven zullen hogere eisen stel-
;n aan hun vestigingsplaats. De Randstad heeft daarin, door
e internationale oriëntatie, een spilfunctie.
luishoudens
)e toenemende welvaart zal de vraag naar woningen en
oorzieningen op allerlei terrein (winkels, natuur, recreatie,
{fmKprt, cultuur) doen toenemen. Ook de vraag naar vervoer zal
•oeien. Er ontstaat meer afval als gevolg van een stijgende
ïehoefte aan grondstoffen en energie.
'aststaat dat het aantal huishoudens zal toenemen. Dat is
lerzijds een gevolg van een bevolkingsgroei tot maximaal 16
jiljoen mensen in 2015. Van de andere kant neemt het per-
mtage één- en tweepersoons-huishoudens toe van 50 naar 66
•ocent. Deze ontwikkelingen zullen er in combinatie met
in stijgende welvaart toe leiden dat een grotere variatie in
'oningen noodzakelijk wordt. Ook de woonomgeving wórdt
Zangrijker, vooral in het westen.
lie ontwikkelingen leiden ertoe dat de Nederlander zich
ger wil, of moet, verplaatsen. Het aantal rijbewijzen neemt
ie van zes naar 9,5 miljoen, het aantal auto's van 5 naar 7
liljoen. De toename van het autoverkeer bedraagt 70 procent
)ij een gelijkblijvend treingebruik; in het overige openbaar
eervoer daalt het aantal reizigers. Meer files zijn daarvan het
jevolg.
Een schets van de toekomstige doorstroomroute, richting Rotterdam en Brussel, met de afslagen naar Den Haag en Rijswijk.
(Tekening uit de nota)
r
OP WEG NAAR TOP-TIEN VAN
ECONOMISCHE SUPERMACHTEN
LONDEN - De Internationale Arbeidsorganisatie is zeer stellig
in z'n bewering dat de Zuidkoreanen het hardst werkende volk
ter wereld is. In 25 jaar tijd heeft de republiek zich ontwikkeld
van een armoedig land tot vorig jaar de snelst groeiende econo
mie ter wereld.
De regering voorspelt voor 1988 een groei van 0,5 procent, maar
dat is, als vanouds, veel te voorzichtig gesteld. Een onafhanke
lijk onderzoeksbureau in Hong Kong voorspelt een stijging van
10,4 procent, zelfs als handelsembargo's van de VS zouden
worden opgeworpen.
Welk scenario voor de groeipercentages zich ook zal ontrollen,
het staat nu al vast dat Korga de Europese landen met een mo
daal inkomen, Groot-Brittannië en Italië, rond het jaar 2000 en
Frankrijk kort na de eeuwwisseling voorbij zal streven. Grote
ondernemingen zoals Philips hebben vorig jaar zeer geleden on
der de grootschalige export-offensieven van de Zuidkoreanen in
Europa.
Mirakel
Na de tweede oliecrisis in 1979 leek Korea de uitputting nabij.
Alle groei kwam tot stilstand. Eind 1985 stond Korea nog boven
aan de lijst van probleemlanden. De kentering kwma met de zo
geheten economische beleidsgroep die in 1980 een scherp omlijn
de economische strategie uitstippelde.
Deze groep, waarvan bijna alle leden omkwamen bij het bom
bardement op Rangoon in 1983, introduceerde een nieuwe gene
ratie industrieën - hoofdzakelijk elektronica en elektronische
onderdelen - en moderniseerde de textielsector, de scheepsbouw
en de ijzer- en staalindustrie. Het resultaat van die hervormin
gen wordt het „economische mirakel" van Korea genoemd.
Zaken doen in Korea is een tamelijke unieke ervaring. Het
groeitempo ligt vier maal zo hoog als in de meeste moderne in
dustrielanden en de gemiddelde zakenman moet dus vier maal
vaker beslissingen nemen over investeringen en staat vier maal
vaker tegenover een veranderde markt vergeleken met zijn col
lega's in het Westen.
Buitenlandse multinationals die toetreden tot de Koreaanse
markt vaak de snelheid waarmee de Koreaanse concurrenten
reageren vaak niet bijhouden. In het algemeen is het zestig pro
cent goedkoper om een fabriek te vestigen in Korea (mits een
Koreaans bedrijf deze ontwerpt en bouwt) en. wordt deze in
minder dan de helft van de tijd gebouwd, dan in het Westen.
De Koreaanse giganten: Hyundai, Samsung, Lucky-Goldstar,
Daewoo, Ssangyong, Sunkyong en de Korea Explosives Group
hebben zich al zo sterk uitgebreid, dat ze hoog op de Fortune 500
prijken, de jaarlijkse lijst van de vijfhonderd topondernemingen
van de wereld.
Met de toenemende bescherming in het buitenland en een ont
spanning van de buitenlandse valutabeperkingen staan deze Ko
reaanse bedrijven op het punt zich tot ware multinationals te
ontvyikkelen. En het is heel aannemelijk dat ze kleine Westerse
technologie-bedrijven met kasstroom-problemen gaan opkopen.
