Koopkracht minima tot half procent achteruit /erdachtc ontvoerde kinderen op verzoek Het goede en het slechte van no nonsense nnenland EcidócSomxmt pheffing openbaar onderwijs past in filosofie Voor scholieren blijft slechts lage basisbeurs ET GEWELD BIJ MOEDER WEGGEHAALD AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB WOENSDAG 16 MAART 1988 PAGINA 5 j HAAG „Een structu- wijziging die op den duur grote financiële betekenis de collectieve uitgaven kunnen zijn, is het uitvoe- geven aan de suggestie uit •raai Bestek, waar het be- bijzonder neutraal onder- ji terloops als cryptisch dt in de gisteren versche- bezuinigingsnota van het inet een voorschot geno- i op een plan dat, wanneer daadwerkelijk wordt uit- berd, grote gevolgen zal >en voor het totale onder- jestel. In gewoon Neder- het kabinet voelt er veel het openbaar onderwijs •el op te heffen en te ver- jen door bijzonder neutra- holen. houdt tevens in dat de rol iwloed van de gemeenten (nu de bestuurders van open bare scholen) in het onderwijs wordt teruggedrongen tot een minimumomvang. De over heid kan daardoor geld bespa ren. Gebleken is namelijk dat openbare scholen jaarlijks 185 miljoen meer kosten dan ver gelijkbare bijzondere scholen. De gemeenten passen dat ver schil weliswaar zelf bij, maar het gelijkheidsbeginsel tussen bijzonder en openbaar onder wijs schrijft voor dat bijzonde re scholen net zoveel vergoe ding krijgen als de openbare. Door het openbaar onderwijs om te vormen tot bijzonder onderwijs kunnen de uitgaven aanmerkelijk worden gedrukt. In Liberaal Bestek, waarover binnen de VVD nog volop wordt gediscussieerd, wordt een vrij principieel pleidooi gehouden voor de omzetting van openbaar onderwijs in bij zonder neutraal onderwijs. Voor het onderwijs houdt dat in dat niet de lokale overheid (gemeenten) maar de ouders (onafhankelijke schoolbestu ren) het voor het zeggen moeten krijgen in het onder wijs. Premier Lubbers - en blijk baar ook de andere leden van het kabinet - kunnen zich wel vinden in dat standpunt. Over de omzetting van openbaar in bijzonder-neutraal zei de pre mier letterlijk: „Dan zijn alle scholen in handen van de ou ders en zijn de gemeenten ook af van al die afdelingen onder wijs die ze hebben". De Vereniging van Neder landse Gemeenten is nogal verrast over deze zet van het kabinet. Volgens de VNG- woordvoerder kan er „natuur lijk geen sprake van zijn dat het openbaar onderwijs wordt opgeheven". llegegeld ig worden iaald in mijnen I HAAG - Studenten hogescholen en uni- liteiten mogen met in- g van het komende liejaar hun collegegeld ermijnen betalen. Vereniging van Samen- cende Nederlandse Uni- iteiten (VSNU) en de ver ing van hogescholen voor epsonderwijs (HBO-raad) >en een werkgroep van ;undigen ingesteld die zal lan wat de beste manier is iet collegegeld te innen en ;heren. U en HBO-raad beraden ook op het plan voor het noemde auditorenfonds, uoet dienen om studenten elpen die na aanvaarding de harmonisatiewet in fi- :iële moeilijkheden ko- Die wet voorziet in een inschrijvingsduur met op studiefinanciering ten hoogste zes jaar. Stu- en die dan nog niet klaar kunnen hun studie afma- door zich als auditor (toe der) te laten inschrijven, itoren hebben dezelfde ten gewone studenten, r krijgen geen studiebeurs, jetalen ook meer college- auditorenfonds krijgt een nalig bedrag van 150 mil- gulden en jaarlijks 38 mil- gulden. (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG De kabi netsbesluiten over het so ciaal-economisch beleid leiden in 1990 tot een koopkrachtverlies van 0,5 procent voor de mini muminkomens. Het Cen traal Planbureau heeft dit op verzoek van het kabi net uitgerekend. De voor naamste oorzaak ligt in de plannen voor belasting vereenvoudiging volgens de voorstellen van de commissie-Oort. Uit ccn brief van het kabinet aan de Tweede Kamer blijkt dat er maximaal 1250 miljoen gulden zal worden uitgegeven om het verlies aan koopkracht voor dc laagstbetaalden op te vangen. Dit geld komt niet uit nieuwe bezuinigingsmaatrege len maar uit eventuele belas tingmeevallers of fiscale maat regelen, aldus het kabinet. De kabinetsbrief maakt ook duidelijk dat de bezuinigingen veel lager uitvallen dan pre mier Lubbers maandag mee deelde. Binnen de rijksbegro ting wordt 1495 miljoen gulden gekort. Het blijvend voordeel is echter 100 miljoen gulden hoger. De maatregelen op het terrein van de sociale zeker heid en bij de studiefinancie ring leveren binnen de rijks begroting 1050 miljoen gulden op. Bij de sociale fondsen ont staat een besparing van 890 miljoen gulden. Het is nog on duidelijk of het kabinet het voordeel bij de fondsen wil af romen. Nog eens 350 miljoen gulden wil het kabinet besparen door een extra beperking van de fiscale aftrekposten voor auto mobilisten. Deze aftrekposten worden al beperkt door de be lastingvereenvoudiging. De to tale bezuinigingen komen hiermee uit op ongeveer drie miljard gulden, afgezien van de genoemde besparing bij de sociale fondsen. Daartegeno ver staan als extra uitgaven: 100 miljoen voor de boeren en 150 miljoen voor de bijstand, omdat werklozen daar eerder in terecht komen. Enkele andere aangekondigde plannen waren tot nu toe on bekend. Zo wil het kabinet nog eens bezien of de kinder bijslag moet worden verhoogd om de gevolgen van de her vorming van de ziektekosten verzekering op te vangen. Ook wordt duidelijk dat de verlen ging van het minimumjeugd loon tot 27 jaar doorwerkt in een verlaging van de RWW- uitkering voor jongeren. In het kader van de RWW zullen jongeren beneden 21 jaar als thuiswonend worden be schouwd. Het invoeren van een derde wachtdag in de Ziektewet wordt gemotiveerd door de hogere ziektekosten van 550 miljoen gulden. De derde wachtdag zal vooralsnog al leen gelden voor ambtenaren en trendvolgers. Het kabinet ziet ervan af de werkgevers te verplichten met ingang van 1 juli 1989 minimaal vijf procent van de werknemers te laten bestaan uit gehandicapten. Premier Lubbers noemde die verplichting maandag op zijn persconferentie, maar in de brief aan de Tweede Kamer staat die bepaling niet. Het kabinet wil wijzigingen in de AWW (Algemene wedu wen- en wezenwet) die gelijke behandeling van man en vrouw moeten waarborgen maar die gelijktijdig tot bespa ringen moeten leiden. Duide lijk wordt nu ook dat de 50 miljoen gulden die WVC extra moet inleveren gehaald worden uit de Welzijnswet. HAAG - Alle achttien- Aars in het voortgezet en felbaar beroepsonderwijs pcht hebben op studiefi- liering, krijgen - uitwo- lof niet - alleen nog maar [lage basisbeurs, zoals die r thuiswonenden geldt. Zo Wen de kosten met 90 mil- beperkt. Studeren in het Ar beroepsonderwijs en we- rhappelijk onderwijs lit een vereiste om voor [basisbeurs voor uitwonen- Jin aanmerking te komen. Her zullen zoals bekend geen reiskosten meer vergoed worden, aangezien alle studen ten die studiefinanciering ont vangen een jaarkaart voor het openbaar vervoer uitgereikt krijgen. Daarnaast wordt de basisbeurs over de gehele linie fors verlaagd. De precieze kortingen op de basisbeurs zal minister Deet- man later deze maand bekend maken, maar men houdt reke ning met een verlaging met 70 tot 100 gulden per maand. Ruim de helft van die korting betreft de afschaffing van de normbedragen voor reiskos- Een en ander vormt de j_ uitwerking van de 800 miljoen bezuinigingen die het kabinet is overeengekomen voor de onderwijsbegroting. Verreweg het grootste deel (550 miljoen) moet gevonden worden bij de studiefinanciering. De overige 250 miljoen worden elders op de onderwijsbegroting bijeen gesprokkeld. Daarvan denkt Deetman zo'n 50 miljoen gul den te winnen door het verder aanscherpen van de ophef fingsnormen voor kleine scho len. Wachtgelders Wachtgelders in het onderwijs zullen waarschijnlijk verplicht worden arbeid te aanvaarden, ook als dat eerst omscholing betekent. Het kabinet wil werkloze onderwijsgevenden onder meer inschakelen in de verwachte uitbreiding van (commerciële) scholingsactivi teiten in het middelbaar be roepsonderwijs en het voortge zet onderwijs. De 400 miljoen gulden, die nu jaarlijks moeten worden be taald aan wachtgelden vindt het kabinet veel te te veel. Het aantal wachtgelders zal in 1992 tot de helft gedaald moeten zijn. iude RECHT Nee, een Roering wilde de ifdverdachte het niet imen. Wel gaf hij toe hij op 2 juli 1987 met nonnenkap over zijn ifd in Baarn tevoor- jijn sprong om een der, die haar drie kin- jen fietsend naar school jcht, peper in het ge- jdek' te gooien, de kinde- in een auto te laden (met grote snelheid weg Irijden. Maar een ont- tWËfting? Nee. |iï, ontvoering dat is als nsen duimpjes opsturen en (I vragen", legde de man, de jarige G. K. uit Sneek, gis- in uit aan de rechtbank in «cht. Maar de officier van |itie beschuldigde hem van „zeer ernstig misdrijf". Hij 2,5 jaar gevangenisstraf K. en 1,5 jaar tegen vrouw en een andere iepleger". De zitting van de Utrechtse rechtbank was het gevolg van de geruchtmakende kidnap ping die leden van de stichting „Belang van het Kind" vorig jaar uitvoerden. „Tragisch en triest", noemde officier mr. E. Wesselius die gebeurtenis, vooral omdat de kinderen nog steeds niet bij hun moeder te rug zijn, maar met hun vader (de 42-jarige H.P.) in Oosten rijk verblijven. Omdat Oosten rijk vooralsnog weigert de man met zijn kinderen uit te wijzen, wordt de kans steeds kleiner dat de moeder haar kinderen ooit nog terugziet. En dat is nu net" de bedoeling van P. Nadat hij in januari 1986 ge scheiden was van zijn vrouw begon hij een gevecht om zijn kinderen. De rechtbank in As sen besliste dat de drie jong- sten (nu vijf, zes en acht jaar oud) „zo spoedig mogelijk" naar hun moeder moesten en dat de twee oudsten (nu zes tien en zeventien) bij hun va der konden blijven. P. nam daar geen genoegen mee en ging bij het gerechtshof in Leeuwarden in beroep. Het hof was niet in staat onmiddel lijk uitspraak te doen en liet een onderzoek instellen door de kinderpsycholoog Wolters. Nadat Wolters op 26 mei 1987 met zijn rapport op de proppen was gekomen, raakte de zaak in een stroomversnelling. P. begreep uit het rapport dat een van de kinderen die bij zijn ex-vrouw in Baarn woonden op het punt stond zelfmoord te plegen en tegelijkertijd be greep hij dat de kans klein was dat de kinderen alsnog aan hem toegewezen zouden worden. Ten einde raad kwam hij via een advertentie in con tact met de stichting „Belang van het Kind", waarvan G.K., die toen nog in Bolsward woonde, voorzitter was. Dossier K: „We kregen zijn hele dos sier en daaruit bleek dat drie van de vijf kinderen aan de moeder waren toegewezen, terwijl ze heel erg graag bij de vader hadden willen blijven. De oudste zoon, die bij zijn va der woonde, was al zover heen dat hij helemaal kapot ging omdat hij zijn broertjes zo mis te. Tot overmaat van ramp bleek uit het rapport van Wol ters dat één van de kinderen in Baarn zelfmoord wilde ple gen; „Ik steek me met een mes in de buik", had hij gezegd". „Hebt u het morele recht der gelijke uitspraken te beoorde len, terwijl u daarvoor alle deskundigheid mist?", vroeg Van Schendel. „Nou", zei K., „ik doe samen met mijn vrouw een studie kinderpsychologie. Mijn vrouw doet er meer aan dan ik, maar ik neus toch ook wel in die boeken. Bovendien hebben we heel veel instanties bezocht en zelfs een brief aan Korthals Altes geschreven, maar niemand hielp ons. Toen heb ik het idee geopperd, dat eerder al door P. op tafel was gelegd, om de kinderen maar weg te halen". K. charterde de penningmees- Het zeilschip De Vrijheid Het scheepje Is tegen een drijvende kist gevaren. „Een deautje van de Zeemeerminnen," lacht Kapitein Rob. „Laat 'eens zien, wat ze me toedenken." Het is niet moeilijk de kist n boord te krijgen en Skip is minstens zo nieuwsgierig als zijn baas. Met een breekijzer is de kist gauw genoeg geopend en dan begint onze Kapitein te grijnzen. „Nu zie je, waar ze me hebben willen, ouwe jongen. Dat is zo hun manier om iemand uit te nodi gen." In de kist zit nl. een compleet duikerscostuumI ter van zijn stichting, de 27-ja- rige J. de R. om wat techni sche voorbereidingen te tref fen en zijn maat te zijn bij de daadwerkelijk ontvoering. Op 2 juli was het zover. K.: „Om half acht stonden op een par keerplaats in Baarn, De R., een van de zoons van P. en ik. Toen de zoon riep dat zijn moeder en zijn broertjes er aan kwamen zijn we uit de auto gerend, ik heb haar een hand peper in het gezicht gegooid en het kind gepakt dat bij haar achterop zat. De moeder rende gillend weg, De R. en de jon gen pakten de andere kinde ren in de auto en vier minuten later waren we weg". K. reed met de kinderen naar de grens bij Zevenaar, waar ze werden opgewacht door P. en de 39-jarige vrouw van K. Zij zou met P. en de kinderen meerijden om eventuele ach terdochtige douanes en agen ten de indruk te geven dat het hier ging om een gelukkig ge zinnetje op vakantie. Zelfmoord „Wat mij heeft verbaasd", rea geerde officier Wesselius, „is de gedrevenheid van K. Zel den heb ik meegemaakt dat ie mand zich zo identificeert met één persoon. Onvoorstelbaar. Het ging hem niet om de kin deren, nog minder om de moe der, het ging hem alleen om de vader, alsof die alleenzalig makend was". Dat moest wel, zei K. want er dreigde een zelfmoord. Ook P. zelf ziet daarin hét argument voor de hele zaak. „Eén van de jon gens wilde zich met een mes in de buik steken, dat kan ik niet toestaan", zei hij gisteren vanuit Oostenrijk. „Het leven van mijn kinderen gaat boven elke gerechtelijke uitspraak". Wesselius meende echter dat het verhaal over de dreigende zelfmoord op een foutieve in terpretatie van Wolters* rap port berust. Wolters zelf zei tij dens de zitting zich „misbruikt te voelen". Volgens hem was de uitspraak van de jongen juist „positief" en niet letter lijk bedoeld. Hij zou er voor het eerst openlijk mee hebben willen aangeven welke emo ties door hem heen gingen. Bovendien is volgens Wolters de vader wel de laatste om de jongen in bescherming te ne men: „De jongen werd door zijn vader gedwongen op een bandje in te spreken dat hij zijn moeder haatte en dat ze seksuele dingen deed met Jan, Piet en Klaas. Hij is doodsbang voor zijn vader". Wesselius eiste daarom, zoals hij zelf zei, „zeer hoge straffen wegens het onttrekken van minderjarige kinderen aan het wettig gezag, met gebruikma king van geweld". Tegen hoofdverdachte K. eiste hij 2,5 jaar gevangenisstraf, waarvan zes maanden voorwaardelijk en tegen diens vrouw en D.R. achttien maanden, waarvan zes voorwaardelijk. De R., die vrijwillig in voorarrest is ge bleven nadat de maximale ter mijn daarvoor was verstreken (wel zo veilig nadat hij telefo nisch was bedreigd) reageerde daarop door te verzoeken om een alternatieve straf, zodat hij niet langer tussen „verkrach ters en drugsverslaafden' hoeft te zitten. De advocaat van mevrouw K. bepleitte vrijspraak, omdat zij niet bij de daadwerkelijke ontvoering be trokken was geweest. Overi gens liet hij weten dat zij en haar man bezig zijn met een echtscheidingsprocedure en dat hun driejarig dochtertje aan haar zal worden toegewe zen. De stichting „Belang van het Kind" kan daar niets meer aan veranderen, die is opgehe ven. De rechtbank doet op 29 maart uitspraak. STEVO AKKERMAN 99 99 (Van onze sociaal- economische redactie) DEN HAAG Het was wel even schrikken van wat het kabinet afgelo pen weekeinde na vele uren zwaar vergaderen uiteindelijk besloten had. Op zijn ruim twee uur durende persconfe rentie van maandag schetste een opmerkelijk ontspannen ogende pre mier Lubbers een „del ta" van gigantische geld stromen van en naar lage en hoge inkomens, kleine en grote bedrij ven, werkenden en werklozen, jongeren en ouderen. Maar met geld is het net als met water. Het stroomt uit eindelijk daarheen waar al geld is. Onderweg „ver dampt" het voor een deel omdat het wordt uitgegeven of naar de bank gaat, maar in beweging blijft het hoe dan ook. Voor de duidelijk heid trekken we de vergelij king nog heel even door. Al leen door het bouwen van „stuw- en strekdammen" is de snelheid en de richting van die stroom enigszins te beïnvloeden. Het is zelfs mo gelijk reservoirs te laten ont staan die droge gebieden kunnen bevloeien. Maar zo als gezegd, geld stroomt uit eindelijk daarheen waar al geld is. Dat is het gevolg van de zuigende „onderstroom", zoals de trek in zee en in ri vieren. Het is die „onder stroom" die niet alleen PvdA maar zelfs ook het CDA als regeringspartij de stuipen op het lijf jaagt. Waar voert die „onder stroom" heen? De dieper liggende gedach ten en motieven achter het zeer ingrijpende kabinetsbe sluit van maandag staan te lezen in de gedreven klin kende slotzinnen van de 45 pagina's tellende brief aan de Kamer waarin het besluit wordt toegelicht. „Maar het belangrijkste is dat het bij dit alles gaat om mensen. Kort gezegd: kansen bieden aan een nieuwe generatie, zekerheid bieden aan de ou dere generatie". Daaraan vooraf gaat nog een andere, evenzo cruciale zin: „Europa in 1992 is inderdaad een uit daging en een opgave. De arbeidsmarkt dwingt tot een nieuwe aanpak". In deze zinnen ligt het credo beslo ten van de boodschap waar mee het kabinet deze week kwam. Vrij Kijken we eerst naar het „Europa van 1992". Bedoeld is het streefjaar waarin Eu ropa alleen nog maar buiten grenzen zal kennen en daar binnen een vrij verkeer van personen en goederen. Dat kan alleen als de belastingta rieven niet te veel uiteenlo pen en de lonen ongeveer hetzelfde zijn. Dat zal, al thans dat is de verwachting, een eenheid smeden van grote economische veer kracht die het kan opnemen tegen de rest van de wereld waar economische groot machten als de Verenigde Staten en Japan de dienst uitmaken. Lubbers trok dan ook op merkelijk vaak een vergelij king met „de ons omringen de landen" om uit te leggen waarom de belastingtarieven voor de hoogste inkomens in ons land ook omlaag moeten en de vennootschapsbelas ting voor het groeiende aan tal winstmakende bedrijven flink zal moet zakken. Het moest nu maar eens afgelo pen zijn met de steeds moei lijker wordende concurren tiepositie van ons land bin nen Europa en ook daar bui ten. Philips verplaatst som mige activiteiten naar het buitenland, omdat daar de belastingen al laag zijn en omdat daar de goed gekwali ficeerde maar hoogbetaalde managers (blijven) zitten. Voor het tegenwicht gaan tal van aftrekposten en allerlei andere fiscale voordeeltjes zoals het etentje van de zaak en de auto van de zaak wel iswaar onder het mes, maar volgens recente berekenin gen weegt dat bij hogere in komens lang niet op tegen het lagere belastingtarief. Door de bank genomen komt de ondernemer of de manager die veel geld heeft of verdient, heel wat beter te zitten. Het kabinet moti veert dat kort en goed: geld is investeren en investeren is werkgelegenheid. Wat waar is. Dat is de ene kant van de medaille. Lubbers trok deze week op merkelijk vaak een vergelij king met „de ons omringen de landen" om uit te leggen waarom de kabinetsmaatre gelen noodzakelijk zijn. foto: dijkstra En nu de andere kant. Ne derlanders blijken veel va ker ziek dan andere inwo ners van de Europese Ge meenschap. Is het hier zo veel ongezonder? Dat blijkt niet het geval. Waarom dan geen derde wachtdag in de ziektewet? Werkgevers en werknemers moeten onder ling maar uitmaken wie die derde dag betaalt; de over heid in elk geval niet. Voor een deel arbeidsonge schikt? Opnieuw blijkt dat ons land met kop en schou ders boven andere EG-lan- den uitsteekt. Wie nog wer ken kan, ook al is het maar voor een deel, moet aan de slag. Werk genoeg. Werkge vers moeten gehandicapten en andere gedeeltelijk ar beidsongeschikte mensen, die voorzover hun lichame lijke mogelijkheden dat toe laten maar al te graag bereid zijn de handen uit de mou wen te steken, durven aan nemen. Leerkrachten op wachtgeld, terwijl talloze ongeschoolde of te weinig geschoolde werklozen thuis zitten met een uitkering? Dat kan niet. Aan de slag, en wel in het cursorisch onderwijs. Jonge ren in de kracht van hun le ven thuis laten zitten met een uitkering, terwijl stude rende leeftijdgenoten met aanzienlijk minder moeten rondkomen? Aan de studie dus, maar wel met dezelfde lagere studie-uitkering. Wie niet wil, raakt zijn uitkering kwijt en belandt in de bij stand. Waarom nemen be drijven zo weinig jongeren in dienst? Ze zijn te duur en dus gaan de lonen voor deze categorie omlaag. En dan de niet te stuiten stroom van buitenlandse asielzoekers, die hier een humanitair, sociaal en ook economisch beter heenko men zoeken, omdat ze het in hun thuisland om welke re den dan ook niet meer zien zitten. Ze blijken in ons land - althans economisch - dik wijls nauwelijks beter af om dat ze geen baan kunnen vinden. Naar school moeten ze, een vak leren, handen uit de mouwen! Maar hier wonende en vaak reeds lang werkende buitenlanders met kinderen in het oorspronke lijke thuisland moeten het voortaan met minder kin derbijslag doen. Het is alle maal niet meer te betalen; dat hebben andere EG-lan- den ook al lang ontdekt. Almacht Toegegeven, het zijn feiten en situaties waar op zich weinig tegen in te brengen is. Wie maar één been heeft maar wel twee goede han den en graag wat wil doen, kan achter een beeldscherm werken. Natuurlijk, dan kun je als overheid -de werkgever achter de broek zitten. Maar wat het kabinetsbesluit be denkelijke kanten geeft, is de onverwachte vanzelfspre kendheid en het grote ge mak waarmee de oplossing van al die problemen geheel ondergeschikt is gemaakt aan de noodzaak van een goede economische ontwik keling. Dat is de zuigende werking van de „onderstroom" uit dit kabinetsbesluit, een „onder stroom" van geld naar plaat sen waar al geld is. Plat en ongenuanceerd gezegd ademt het besluit de sfeer van „wie niet werkt, zal ook niet eten". Dat kan nooit al leen de bedoeling zijn, om dat het appelleert aan de al macht van het grootkapitaal, waarvan we dachten dat die verslagen was. Het is de slechte kant van het „no nonsense"-credo; ooit als eti ket op het eerste kabinet- Lubbers geplakt, maar in de loop der jaren verbleekt en nu dan weer helemaal, blin kend gepoetst, in volle glorie terug. Over dit aspect rept het kabinetsbesluit met geen woord. Het lijkt wel of nu ineens de aap uit de mouw komt ED FIGEE

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1988 | | pagina 5