!DA opgelucht door oordeel over Brokx Nieuwe verzekering poet vrij zijn van «rechtvaardigheden" Nieuwe keversoort Megaphallus" ontdekt Politiek Partij Parlement (A-KAMERLID A. LANSINK OVER ZIEKTEKOSTEN: ^NENLAND" CfiidócSoutant ZATERDAG 12 MAART 1988 PAGINA 5 enJRM O] ONVERANTWOORD" MET ZORG UITGEKOZEN HAAG „Onver stoord''. Oud-staatsse- 5nglris Gerrit Brokx huifde het woord op de niv» De smaak beviel •s le» Wel. Hij had de in-, zo zei hij dinsdag op Tloe-het-zelfpersconfe- dat de parlemen- j enquêtecommissie subsidies deze beoor- ig met zorg had gese- erd. „Het is immers term zonder staats- [elijke betekenis", het te zeggen trok en vergelijking met inaanvaardbaar" dat de <nquêtecommissiein kiitsprak over het beleid ice-premier Van Aar- Deze in het staatsrecht gebruikelijke term leidde laad op termijn tot het ke einde van de VVD- ian. Dan klonk „onver- toch heel wat lelijker, vond Brokx. Dat inde toch eigenlijk al- laar - hij had de dikke •ale er op nageslagen - zich als bewindsman te rekenschap had gege- in de gevolgen van een besluit. Brokx had het goed gezien. De enquêtecommissie tikt hem weliswaar flink op de vingers, maar doet dat in betrekkelijk milde bewoordingen. Voorzit ter Klaas de Vries geeft het ruiterlijk toe in het dagblad Trouw. Hij wilde geen moei lijkheden met de vertegen woordigers van het CDA. Hoe vriendelijk de commissie is voor Brokx, valt pas goed op als men kijkt naar de termino logie die gebruikt wordt in het geval van minister Gruijters. Diens besluit het ABP heime lijk te laten profiteren van een reeds ingetrokken subsidiere geling noemt de commissie „ontoelaatbaar". De SGP-frac- tie wees er deze week terecht op dat er geen wezenlijk ver schil is tussen „ontoelaatbaar" en „onaanvaardbaar". De burgemeester van Lelystad maakte zich er overigens niet druk om. „Ik heb een huis vol mensen en geen commentaar", zei hij dinsdagavond heel laco niek, toen hem een reactie werd gevraagd op het enquête rapport. Donderdagavond liet hij zelfs een tv-ploeg van Den Haag Vandaag door de politie van de publieke tribune in de raadzaal van „zijn" stadskan toor verwijderen. En inder- daad: waarom zou Gruijters proberen zich schoon te pra ten? Zijn burgemeesterschap loopt echt geen gevaar en ver der reikende ambities lijkt de D66'er niet meer te hebben. Nerveus Dat ligt voor de bijna ander half jaar geleden tot afgetre den gedwongen Brokx heel anders. Als de club van Klaas de Vries, Steef Weijers en Jos van Rey een erg negatief oor deel over hem had uitgespro ken, had hij het burgemeestér- schap van Tilburg wel kunnen vergeten. Hij zou dan blij mo gen zijn met een voorzitter schap van een onbeduidende adviescommissie, net als die andere ten val gebrachte CDA'er, Willem Aantjes, nu voorzitter van de Kampeer- raad. Het laat zich dus raden hoe nerveus Brokx zich voelde, toen de enquêtecomissie vorige week vrijdag weigerde hem een exemplaar te geven van het die dag gereedgekomen eindverslag. Net als alle ande re getuigen moest Brokx maar wachten tot het rapport vier dagen later officiéél zou worden gepresenteerd. Wat dat betreft had hij een flinke achterstand op zijn gro te tegenspeler Bert de Vries. Deze kreeg als fractieleider van het CDA wèl onmiddellijk die vrijdag de beschikking over het rapport. Maar dat was dan ook de enige voorsprong van De Vries. De spanning waarmee hij het boekwerk opensloeg was waarschijnlijk nog groter dan die waarmee Brokx de dagen zat af te tel len. De Vries verkeerde immers in een heel bijzondere positie. Als de enquêtecommissie het be leid van Brokx als staatssecre taris van volkshuisvesting zou vergoeilijken, zou De Vries ernstig inboeten aan prestige. Het merendeel van de pers, dat hem toch al niet goed ge zind is, zou niet aarzelen hem voor de tweede keer aan de schandpaal te nagelen. Het be wijs zou dan immers geleverd zijn dat hij in oktober '86 ten onrechte het aftreden van zijn partijgenoot Brokx had geëist. Maar de enquêtecommissie mocht ook weer niet tot een al te négatief oordeel komen. Want in dat geval zouden de gevolgen nog ernstiger kun nen zijn. Brokx had er name lijk binnenskamers geen twij fel over laten bestaan dat hij zou proberen zoveel mogelijk mensen in zijn val mee te sle pen. Wie hij precies op het oog had, had hij er niet bij gezegd. Maar bekend is wel dat menig politicus zich de laatste tijd. ze nuwachtig heeft afgevraagd of Brokx als staatssecretaris van volkshuisvesting wellicht ooit iets voor hem had gedaan dat maar beter niet bekend zou kunnen worden... Voor de goede orde: niemand gelooft dat Bert de Vries zelf in die categorie valt. Maar als lid van de CDA-top was hem er wel veel aan gelegen dat Brokx zich koest zou houden. Want wat had hij er bij te win nen als de oud-staatssecretaris in het openbaar met modder zou gaan gooien? Eventuele gedupeerden zouden op hun beurt niet aarzelen de fractie leider, zijnde de „aanstichter" van de affaire-Brokx, mede verantwoordelijk te stellen voor de aangerichte schade. Opluchting De opluchting die De Vries vrijdag voelde toen hij in het enquêterapport de cruciale passages over Brokx had ge vonden, moet dan ook zeer groot geweest zijn. „Onverant woord!". Die term bood de fractieleider enerzijds de mo gelijkheid te zeggen dat hij ge lijk had gehad met het wegstu ren van Brokx, doch belette hem anderzijds niet het licht voor de oud-staatssecretaris onvoorwaardelijk op groen te zetten. Even keerde de spanning nog terug. Dat was op maandag, toen Brokx bekend maakte dat hij, na de officiële publicatie van het enquêterapport, een persconferentie zou houden. Zou Gerrit dan toch nog wild om zich heen gaan slaan? Daar was toch helemaal geen reden voor? Welnu, De Vries kon ge rust zijn. In de twee uur die hem dinsdag ter beschikking stonden om het enquêterap port te lezen, krulden Brokx' lippen. „Onverantwoord!" Wat een vondst! Er kwam hem dan ook geen kwaad woord over de lippen. Weliswaar vond hij zelf niet dat hij verkeerd had gehan deld, toen hij in 1983 willens en wetens had geweigerd de stichtingskosten van beleg gerswoningen te laten contro leren. Maar hij kon zich wel voorstellen dat de commissie, na alle paperassen te hebben doorgevlooid en na alle móge lijke deskundigen te hebben geraadpeegd, tot een enigszins andere slotsom was gekomen. Terwijl de gevallen staatsse cretaris dit zei in de Pulchri Studio aan het Lange Voor hout, stond Bert de Vries en kele honderden meters ver derop aan het Binnenhof ook journalisten te woord. Wat vond hij van het oordeel over Brokx? „Er was veel mis met hem, maar hij heeft grote ver diensten als bestuurder", sprak de fractieleider raadselachtig. Het Orakel van Delfi had het hem niet verbeterd. Maar voor de goede verstaander was het duidelijk. De weg naar de „schoonste stéad van het léand", zoals de Westbraban ders zeggen, lag wiid open voor Brokx. Oftewel: Opge ruimd staat netjes. RIK IN T HOUT 2 gJ HAAG „Het nieu- 4Stelsel van ziektekos- moet geen chtlye onrechtvaardighe- Jn f invoeren", vindt het Ade-Kamerlid dr. Ad. pre|ink (CDA), die in zijn ie geldt als de des- lige bij uitstek op het van de volksge- leid. „Daarom len de gevolgen voor ikomens van gezin- in 1990 door een ver- ig van de kinderbij- gecompenseerd. Als niet voldoende is, n belastingmeeval- orden gebruikt om ring van de plannen de commissies Dek en Oort mogelijk te 'kabinet is deze week (een definitief standpunt de invoering van een fe ziektekostenverzeke- ekomen. Omdat de bei- [eringspartijen CDA en van inzicht verschilden ide hoogte van het vaste dat iedere Nederlan- 'ongeacht zijn inkomen jpremie gaat betalen, is izen voor een geleidelijk Bring gedurende een pe- Of van vier jaar. jberalen zijn voorstander (hoge vaste premies om- de particulier verzeker- die nu uitsluitend vaste en iiebedragen betalen, bij itojering van een gedeelte- >chii inkomensafhankelijke *>ie méér geld kwijt zou- zijn. Voor het CDA is ^et belangrijkst dat er Jgrote mate van solidari- >vereind blijft. De sterk- schouders moeten de n> Vste lasten dragen. ~>n pensatie van de negatie- ic/ïlpkomensgevolgen is vol- werknemers marktsector zelf standigen ambtenaren interim ambtenaren KPZ Be j aj ZFV rden alleenstaand - rairairaura - 2x modaal 0,75 1.25 - 1,25 0,50 - 0,75 - 1,0 - 1,0 - 2,0 - 1,50 0,50 1,25 2,50 0,75 1,75 2,75 -0,25 -0,75 - miroiroum - 2x modaal - 0,25 0,50 - 0,25 3.0 0,75 - 0,25 0,50 - 0,75 - 0,75 - 0,25 0,50 1,75 - 0,25 1.0 4.25 1.25 0 gehuwd met 2 kinderen - 1,25 - 0,25 0,25 4,75 2.0 0,50 1.75 0,25 - 0,25 - 1,50 - 0,25 1.25 De veranderingen in koopkracht die gaan optreden als gevolg van de stelselherziening in 1990. Kamerlid Lansink gens de christen-democraten mogelijk door de vaste pre mie in de basisverzekering zo beperkt mogelijk te hou den. „Het is ook mogelijk te schuiven bij de invulling van het basispakket en de aan vullende verzekering", vindt Lansink. „De achteruitgang in inkomen door een nieuw stelsel van ziektekosten is geraamd op een totaalbedrag van 700 miljoen gulden, maar kan mogelijk ook een miljard bedragen". De VVD wil van deze ver schuivingen weinig weten en houdt vast aan een verhou ding van 70 procent inko mensafhankelijke en 30 pro cent vaste premie. Het is dan ook niet vreemd-dat het ka binet heeft gekozen voor een politiek compromis, dat de definitieve keuzen aan een volgend kabinet overlaat. In de maandag aan de Ka mer gestuurde nota „Veran dering Verzekerd" kiest het kabinet voor een verhouding tussen inkomensafhankelijke premie van 87 procent en een vaste premie van 13 pro cent in 1990. Twee jaar later moet het nieuwe stelsel van ziektekostenverzekering ge heel ingevuld zijn. Dit bete kent dat dus pas tussen 1990 en 1992 een definitief besluit zal moeten vallen over het aandeel van de vaste bijdra ge in de premie. Als het aan het CDA ligt blijft deze vaste premie be perkt, liefst tot vijf procent, althans als het gaat om het „basispakket". Lansink: „De premie van de aanvullende verzekering zal altijd in de vorm van een vast bedrag worden geheven. Het aan vullende pakket, waaronder geneesmiddelen, fysiothera pie en tandheelkundige zorg voor volwassenen vallen, omvat 15 procent van de to tale ziektekosten. De verze kerden hebben overigens zelf de vrijheid om te bepa len of zij zich wel of niet aanvullend verzekeren". „Ik vind het boven alles be langrijk dat er deze kabinets periode helderheid over de besluitvorming is gekomen,", vindt Lansink. „Een invoe ringstermijn van vier jaar voor een nieuw systeem van ziektekostenverzekering past binnen de voorstellen van de commissie-Dekker. Dat tijds bestek is te verdedigen om dat deze enorme operatie nu eenmaal niet hals over kop kan worden ingevoerd. Wij hebben leergeld betaald met de studiefinanciering". Koopkracht Lansink is van mening dat de invoering van de Wet op de zorgverzekering waarin het nieuwe stelsel wordt op genomen, volgend jaar het cruciale moment zal zijn. „De wijze van invoering moet heel duidelijk vastgelegd worden. Het kan zijn-dat de nieuwe structuur sneller of trager wordt irigevoerd maar het kan beslist niét zo zijn dat er na 1990 opnieuw be gonnen moet worden. Ik vind dat het concept van Dekker overeind moet blij ven". Een van de belangrijkste re denen waarom het nieuwe stelsel gefaseerd wordt inge voerd is het gevolg voor de koopkracht. In het voorstel van het kabinet blijft dit ge volg beperkt. Dat neemt niet weg dat sommige groepen moeten inleveren. Zo gaan gehuwde werknemers met twee kinderen en een mini muminkomen er 1,25 procent op achteruit. Voor ambtena ren met een gezin en een minimuminkomen bedraagt deze achteruitgang zelfs an derhalf procent. „In guldens komt dat voor de werknemer met zijn gezin neer op een achteruitgang van ongeveer 21 gulden per maand. Op jaarbasis gaat het dan om een bedrag van rond de 270 gulden", rekent Chris Driessen, FNV-deskundige op het terrein van de volks gezondheid uit. „Voor een minimuminkomen is dit FOTO: DIJKSTRA geen onaanzienlijke achter uitgang. Daar komt bij dat het koopkrachtverlies kan oplopen tot 3 a 5 procent als Dekker in 1992 in zijn geheel wordt ingevoerd. Ook is het niet uitgesloten dat veel mensen met een goede ge zondheid geen aanvullende verzekering afsluiten. Dat drijft de premies voor men sen met een zwakke gezond heid omhoog. Dan is er dus sprake van een uitholling van de solidariteit tussen mensen met een goede en zwakke gezondheid". Reëel gevaar Een probleem dat door Lan sink terdege onderkend wordt. „Het is een reëel ge vaar dat alleen mensen met een zwakke gezondheid zich aanvullend gaan verzeke ren", zegt het CDA-kamer- lid. „Daardoor wordt het draagvlak voor de aanvul lende verzekering erg klein en gaat de premie omhoog. Het CDA heeft met de ge dachte gespeeld om de aan vullende verzekering ver plicht te stellen, maar wil toch de eigen verantwoorde lijkheid van de mensen zo veel mogelijk intact laten. Wij onderzoeken nog of het mogelijk is het aanvullend pakket een meer» verplich tend karakter te geven zón der dat de kosten uit de col lectieve middelen betaald moeten worden". De geneesmiddelen vormen echter een onderdeel van de gezondheidszorg dat volgens Lansink beslist in een vrij willige aanvullende verzeke ring thuishoort. „Met de ge neesmiddelen zijn grote be dragen gemoeid. Het kopen en gebruiken van medicijnen is duidelijk een eigen verant woordelijkheid van mensen". 'Een vaste premie moet ko pers van medicijnen dus meer kostenbewust maken. Dat leidt tot minder gebruik van dure medicijnen. Door dat de ziektekostenverzeke- raars-nieuwe-stijl zelf de premie van de aanvullende verzekering kunnen vaststel len, zal er onderlinge concur rentie ontstaan. De verzeke raars zullen ook contracten gaan afsluiten met zieken huizen en artsen, die zo effi ciënt en dus zo goedkoop mo gelijk werken. Lansink:„Ik heb er alle ver trouwen in dat dit lukt. Er zijn grote verschillen in doel matigheid tussen ziekenhui zen. Ik ken ziekenhuizen die ondanks de budgetten waar zij aan gebonden zijn tot po sitieve jaarcijfers komen. Ge woon door efficiënt met het beschikbare geld om te springen. Financiële prikkels werken gunstig voor de pa tiënt maar ook voor de ver zekeraars". Gaan deze prikkels niet ten koste van de solidariteit in de gezondheidszorg? „Nee" zegt Lansink. „Bij een verhouding van 80 procent inkomensafhankelijke en 20 procent vaste premie (5 pro cent voor het basispakket en 15 procent voor de aanvul lende polis) blijft die solidari teit goed overeind. Ik voel mij in dit opzicht gesteund door de nota „Verandering Verzekerd". Er staat in dat de kwaliteit van de gezond heidszorg moet worden ge handhaafd en mogelijk ver hoogd. Verder moet de graad van risico-solidariteit zo hoog mogelijk zijn en is er ge tracht de inkomenssolidari- teit zoveel mogelijk te hand haven. Ook geeft het kabinet toe dat de marktwerking, de concurrentie tussen de verze keraars, zeker niet de oplos sing is voor alle knelpunten in de zorgsector. De CDA- fractie is dan ook gematigd positief over het voorstel van het kabinet". FRANK DE KLERK AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB Het zeilschip De Vrijheid - Door de bochtige straatjes van het havenkwartier volgt hij ^ee mannen die wat met de schurkenstreek op „De Storm- te maken blijken te hebben. Zij verdwijnen in een haven- Het gelukt Kapitein Rob zich achter een schot te verber- Door de kieren van het hout ziet hij de vier samenzweerders zitten. Hij hoort dat de bemanning van „De Jeanet" werd ont voerd naar Afrika en dat door een vergissing de rol met de kaar ten over de goudader op het gezonken boot is gebleven. De ben de besluit -nu zelf die rol te gaan zoeken. DEN HAAG - Er blijkt toch nog een nieuw soort waterkever te zijn. Hij is ontdekt door de hoofd conservator biologie van het Museon in Den Haag, drs. Arno van Berge He negouwen. Hij heeft het beestje Hydrochus megap hallus genoemd, omdat de penis bij de mannetjes zeer groot is. Deze is twee keer zo groot als die van verwante soorten. De vondst van de conservator is bijzonder opmerkelijk, om dat de fauna van Europa zeer uitputtend is onderzocht en beschreven Het dier komt op verschillende plaatsen in Ne derland en ook in het buiten land voor, maar tot nu toe hebben biologen in de gehele wereld er over heen gekeken. Van Berge Henegouwen trof de nieuwe soort voor het eerst aan in een slootje in de uiter waarden van de Waal bij Neerijnen in Gelderland. Dit gebeurde tijdens een onder zoek van een groep weten schappers van enkele univer siteiten en musea, samen met amateur-entomologen. Doel van dit onderzoek was te ko men tot de uitgave van een nieuw, bijgewerkt handboek van de Nederlandse waterke- verfauna. In dit handboek zal van zo'n 300 soorten zijn ver meld hoe ze te herkennen zijn en wat hun milieuvoorkeur is. Dit is nodig bij het nemen van natuurbeschermende maatre gelen, milieu-effectrapportages en waterkwaliteitsonderzoek, De bioloog heeft over zijn vondst een publikatie geschre ven in een Engels wetenschap pelijk tijdschrift. Signalement: man, leeftijd 42 jaar, lengte plm. 1.70 meter, goed gecoiffeerde roodbruine haardos en verzorgde kastanjekleurige snor. Hij kleedt zich doorgaans in een keurig kostuum, hoewel hij zich in z'n vrije tijd wel eens een coltrui veroorlooft. Beroep: lid van de Tweede Kamer. Verdere bijzonderheden: spreekt hoogbeschaafd Nederlands, oogt sympathiek en betrouwbaar en is de rust zelve. Heeft u 'm al geradenNog het toch niet zo moeilijk meer zijn! Inderdaad, we bedoelen dr.ir. Joris Voorhoeve, de fractieleider van de VVD. Geeft niet hoor, als u het niet wist, want Joris is per slot van rekening geen Alom Bekende Nederlander. Nóg niet. Maar als de voortekenen niet bedriegen zal de liberale leidsman over een jaar kunnen toetreden tot de eredivisie der Bekende Nederlanders, waartoe coryfeeën als Beatrix, Jos Brink, Ruud Lubbers, Henny Huisman, André van Duin en (zojuist gepromoveerd vanuit de eerste divisie) Yvonne van Gennip behoren. Joris is namelijk van plan zich wat vaker publiekelijk te manifesteren. In overleg met zijn perschef Marcel Kummel, ex-radioverslaggever bij de TROS, heeft Voorhoeve besloten zijn geringe bekendheid onder het Nederlandse volk aanzienlijk te vergroten, met name door vaker op de beeldbuis te verschijnen. „Ook andere programma's dan het Journaal en Den Haag Vandaag komen daarvoor in aanmerking", liet voorlichter Kummel weten. Daarbij kan onder meer worden gedacht aan bijvoorbeeld 'Wedden dat..?' of één van de praatshows die het Nederlands omroepbestel rijk is. Het had overigens maar een haar gescheeld of Voorhoeve maakte afgelopen maandag al deel uit van het panel bij Jos Brinks wedspektakel. De uitnodiging van de AVRO kwam echter ongelegen omdat Joris zich al had vastgelegd op een spreekbeurt in het noorden des lands. Waarom moet de geleerde Haagse uitgeverszoon, die in de zomer van 1986 het leiderschap over de VVD- fractie van Ed Nijpels overnam, zo nodig zijn imago oppoetsenDe belangrijkste reden is dat de liberale partij volgend jaar een nieuwe lijsttrekker moet aanwijzen voor de kamerverkiezingen van 1990. Voorhoeve wil graag voor die functie in aanmerking komen, maar hij is lang niet de enige kandidaat. Vice-premier Rudolf de Korte ligt ook op de loer en bovendien worden in de VVD de namen van oud- minister Pieter Winsemius en (opnieuw) Ed Nijpels genoemd. Maar de grootste rivaal huist in Friesland en heet Hans Wiegel. Uit een opiniepeiling bleek onlangs dat Wiegel zowel onder VVD'ers als niet-VVD'ers een grote populariteit geniet. Van de partijgenoten was zelfs bijna driekwart van mening dat de Friese commissaris in 1990 lijsttrekker moet worden. Zoals het bijbelse volk Israel tijdens zijn tocht door de woestijn terugverlangde naar de vleespotten van Egypte snakt het overgrote deel van de VVD-aanhang naar de leider van weleer die altijd zo mooi wist te zeggen waar het op stond en zo ad rem zijn tegenstanders wist te vloeren. En wat denkt de Nederlander in het algemeen en de VVD- kiezer in het bijzonder van Voorhoeve? Voornamelijk niets. Ten eerste blijkt Joris onder de niet- VVD ers nauwelijks bekend te zijn en ten tweede wenst nog geen tien procent van de liberale aanhang hem een lijsttrekkersrol te zien spelen. Dat percentage moet flink omhoog, vindt Voorhoeve, en dat kan alleen maar als je vaker in de media verschijnt Eén optreden buiten de geijkte nieuwsprogramma's heeft Joris al achter de rug. Enkele maanden geleden was hij bij Ivo Niehe te zien als amateur musicus, blazend op een Engelse hoorn. We hebben vernomen dat de fractieleider ook nog cello speelt, dus een muzikaal heroptreden is niet uitgesloten. Tot slot een tip voor Joris: Mochten de media zich niet zo happig tonen, ga dan eens te rade bij partijgenote Neelie Smit- Kroes, want die kent het klappen van de publiciteitszweep als geen andere politicus. En als zij niet wil meewerken, vraag dén Ria Lubbers maar.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1988 | | pagina 5