„Vitale uitputting"
voorloper hartinfarct
ISnnenland
2011-29
MONDRIAAN
DE
HAAGSE
SCHOOL
Lubbers: minimaal
drie miljard ombuigen
'lannen voor nieuwe
^vegen rond Schiphol
meerlingen alsnog
emotiveerd door
aangepaste lessen
Wij vragen slechts een
iddJlage prijs voor een service van
ongekende hoogte. Wat doet 'n makelaar
Zwaardere straf op
fraude met paspoort
lik
CeidócSouoa/nt
EcidócSoiwant
ZATERDAG 12 MAART 1988 PAGINA 3
iel AARLEM Als de luchthaven Schiphol ook
de toekomst bereikbaar wil blijven is aanpas-
n v<!g van de rijkswegen in die regio dringend
de i lodzakelijk. Tot die conclusie komt een stu-
ïgroep van rijkswaterstaat in enkele deze
iek gepresenteerde notities. De plannen voor
icht ogelijke oplossingen zijn gisteren toegelicht,
rijksweg A-4, Amsterdam-Den Haag, kampt
jaren met enorme files. Daardoor komt de
ireikbaarheid van de luchthaven Schiphol in
i knel. Uitgerekend is dat er dagelijks 140.000
jtp's over de A-4 langs Schiphol rijden. Daar-
n heeft 70 tot 80 procent de luchthaven niet
als eindbestemming. De studiegroep heeft nu
drie mogelijke oplossingen aangedragen voor
dit probleem: een rijksweg aanleggen om de zo
geheten Zwanenburgbaan van Schiphol heen;
een weg gedeeltelijk onder de start- en lan
dingsbaan door en als derde mogelijkheid
wordt aan een parallelweg langs de huidige A-4
gedacht. De drie varianten variëren in kosten
van 600 miljoen tot bijna een miljard gulden.
Aan de aanleg van één van de nieuwe rijkswe
gen zou niet vóór midden jaren negentig kun
nen worden begonnen.
Lubbers blijft vierkant
achter Brokx staan
DEN HAAG Ondanks de niet malse
uitkomsten van de parlementaire en
quête naar de bouwsubsidies blijft pre
mier Lubbers vierkant achter zijn oud
staatssecretaris Brokx staan. Brokx, die
op volkshuisvesting zat, moest destijds
door toedoen van CDA-fractievoorzitter
De Vries het veld ruimen omdat hij
naar de mening van De Vries te zeer bij
problemen met de bouwsubsidies be
trokken was. Gistermiddag na afloop
van zijn wekelijkse persconferentie zei
Lubbers dat zijn opvattingen over
Brokx niet waren veranderd. Hij was
het met De Vries eens dat de voormali
ge bewindsman over „prima bestuurlij
ke capaciteiten beschikt". Daarmee lijkt
de weg voor Brokx open te liggen bur
gemeester te worden van Tilburg.
Van Thijn ambieert
tweede termijn
AMSTERDAM De Amsterdamse
burgemeester E. van Thijn ambieert
sterk een tweede ambtstermijn in de
hoofdstad. Van Thijn ziet het als een
van zijn belangrijkste taken om Amster
dam de komende jaren klaar te stomen
voor het moment dat de Europese gren
zen in 1992 komen te vervallen. De Ne
derlandse hoofdstad dient tegen die tijd
meer dan nu op te boksen tegen andere
steden, meent hij. De 53-jarige Van
Thijn werd in 1983 benoemd tot burge
meester in de hoofdstad en vervult die
functie nu bijna 5 jaar. Zijn ambtster
mijn duurt zes jaar. Van Thijn be
schouwt het burgemeesterschap als een
keus voor de rest van zijn beroepsmati
ge leven. „Ik heb hierna nog maar één
ambitie en dat is schrijven".
Hoger beroep in
zaak Shell-arrestanten
AMSTERDAM Het Amster-
damse openbaar ministerie gaat in
hoger beroep tegen de beslissing
van de Vechter-commissaris om
vier Amsterdammers die maan
dagmorgen in Muiden werden be
trapt bij acties tegen Shell-pomp-
stations, op vrije voeten te stellen.
De vier werden donderdag vrijge
laten. Het OM had hen nog min
stens 12 dagen in voorlopige hech
tenis willen houden. De Amster
damse officier van justitie, L. de
Wit, maakte dit gisteren bekend.
Volgens De Wit wordt het onder
zoek naar de gebeurtenissen door
de vrijlating verstoord, omdat er
onder meer verklaringen moeten
worden afgelegd zonder dat de
vier met elkaar hebben kunnen
overleggen.
Dees: „KNVB leeft
reglementen niet na"
DEN HAAG Bij de bestrijding van
illegale arbeidsbemiddeling leeft de
KNVB de eigen reglementen niet na.
Dit schrijft staatssecretaris Dees van
WVC in antwoord op schriftelijke
vragen van het PVDA-kamerlid Wor
rell. Volgens Dees heeft de Stichting
Arbeidszaken van 1985 het bestuur
betaald voetbal in een drietal gevallen
schriftelijk laten weten dat er sprake
was van illegale bemiddeling bij de
overgang van een contractspeler. In
geen van deze gevallen werd de
Tuchtcommissie ingeschakeld, zoals
volgens de reglementen van de
KNVB dient te geschieden.
oedingsbond wil
srbod
erz 'e(estrijdings-
iddelen
'RECHT De Voedings-
nd FNV zal in het Land-
uwschap aandringen op een
ft herzoek aan minister Braks
)orz11 Landbouw en visserij om
zeven voor de mens schade-
cste bestrijdingsmiddelen in
tuinbouw te verbieden. In
tuinbouw worden veel
dszo ;er bestrijdingsmiddelen ge-
staaiuikt, maar volgens de voe-
igsbond is het bij de zeven
wuste middelen voor werk-
mers onmogelijk om zich er-
;en te beschermen,
.de zwarte lijst van de voe-
;este igsbond komen de inseeten-
rrdelgers Endrin, Endosul-
i,. lindaan en parathion
ior, Paraquat (onkruidver-
Iger), Captan (schimmeldo-
nd) en Aldicarb. Voor Para
bat treedt binnenkort al een
rbod in werking, terwijl En-
in, Endosulfan en Captan al-
:n bij uitzondering zijn toe-
>r hijtaan. Volgens de voedings-
<nd is uit onderzoek van de
jksuniversiteit Utrecht ge-
^era iken dat tegen de zeven
ddelen geen afdoende be-
lerming mogelijk is. Mensen
met de middelen werken,
jen daardoor kans op aller-
al dan niet blijvende aan-
eningen.
de a
van
UTRECHT Mannen
die aan vitale uitputting
lijden ongewone ver
moeidheid en malaise
lopen een grotere kans
op een hartinfarct dan
mannen die daar geen
last van hebben. De me
disch psycholoog prof.dr.
A.P.W.M. Appels (Rijksu
niversiteit Limburg) zei
gisteren in Utrecht dat
vitale uitputting waar
schijnlijk ontstaat door
een langdurige en tever-
geefse worsteling met
een probleem.
Appels was één van de inlei
ders op een symposium over
„Hart en stress" van de Ne
derlandse Hartstichting en de
Stichting Interdisciplinair
Gedragswetenschappelijk
Onderzoek. Een hartinfarct
wordt vaak voorafgegaan
door pijn op de borst en kor
tademigheid, maar ongeveer
tweederde van de patiënten
kampt voordien ook met ver
moeidheid en malaise.
Van vitale uitputting is vol
gens Appels sprake als ie
mand niet alleen klaagt over
vermoeidheid en gebrek aan
energie, maar ook over het
gevoel verslagen te zijn. Ken
merkend noemde hij in dit
verband een toegenomen
prikkelbaarheid, het verlies
van zin in seks en een uitge
put gevoel bij het wakker
worden, ook na een redelijk
goede nachtrust.
Bij een onderzoek onder bij
na 4.000 Rotterdamse ge
meente-ambtenaren van 39
tot 65 jaar die vier jaar wer
den „gevolgd", kwamen in
die periode 59 hartinfarcten
voor bij mensen die aan het
begin van het onderzoek
geen oude of bestaande hart
kwalen hadden. Deze groep
vertoonde toen het onder
zoek begon volgens Appels
veel meer tekenen van vitale
uitputting dan degenen die
geen hartziekte kregen. Ver
geleken met de „vitalen"
hebben vitaal uitgeputte
mannen ruim twee keer zo
veel kans op een hartinfarct
binnen vier jaar.
Drs. P.R.J. Falger van de
Limburgse universiteit,
eveneens medisch psycho
loog, besprak een studie die
heeft uitgewezen dat behalve
leefgewoonten als roken en
buitensporig veel koffie drin
ken, bij hartinfarctpatiënten
veel vaker sprake is van vi
tale uitputting en stressvolle
gebeurtenissen dan bij verge
lijkingsgroepen. Als belang
rijkste psychosociale risico
factoren noemde hij ernstige
conflicten met de kinderen,
langdurige huwelijksproble
men, chronische financiële,
problemen, het uitblijven
van promoties op het werk,
bedrijfssluiting en langdurig
overwerk.
al
dec
BOSCH Leerlin-
die het best omschre-
kunnen worden als
têntiële vroegtijdig
oolverlaters worden
tor de AVMB-opleiding
rboijdanig gemotiveerd dat
ijgektig procent van de leer-
jarigen van deze nieuwe
ons ileiding kiest voor een
ie vervolgopleiding.
anciï "blijkt uit een verslag dat
jj Katholiek Pedagogisch
jhtrum (KPC) heeft gemaakt
Ier een proef met Algemene
echt|orbereiding op Maatschap-
il ev| en Beroep, waaraan zeven-
1 scholen in het Lager Be-
ipsonderwijs sinds 1985 wer-
Deze zeventien project-
den zijn unaniem van me-
dat AVMB een structure-
daats binnen het LBO moet
fjgen.
AVMB-opleiding richt zich
r ni de beroepsuitoefening in
adenhvoudige dienstverlenende
heties in het midden- en
einbedrijf zoals magazijn-
k eiflP' reproductiemedewerker,
volkf
ADVERTENTIE
winkelhulp en onderhoudsme
dewerker. Doel van de oplei
ding is werknemers af te leve
ren die breed ipzetbaar zijn in
de dienstverlening. In het hui
dige LBO bestaat een dergelij
ke opleiding niet.
De doelgroep van de AVMB
werd omschreven als leerlin
gen die met moeite een be
staande opleiding af kunnen
maken, die niet meer gemoti
veerd zijn om onderwijs te
volgen, die genoeg hebben van
school en zo snel mogelijk wil
len gaan werken. Volgens het
KPC „dé kenmerken die
steeds genoemd worden bij de
groep voortijdig schoolverla
ters". Van de AVMB-leerlin-
gen bleek uiteindelijk gemid
deld 4,8 procent inderdaad de.
school zonder diploma te ver
laten. 60 procent gaat verder
leren en de overigen vinden
werk in de dienstverlenende
sector op nog geen 5 procent
na, die werkloos is.
Volgens het KPC is het succes
van de AVMB toe te schrijven
aan de praktijkgerichtheid van
de opleiding en aan de duide
lijke wijze van les geven.
dan wel voor zijn courtage, wordt ons soms gevraagd.
2leeJ Heel veel, is dan - uiteraard - steevast ons antwoord,
ërhpl ^en persoonlijke benadering staat daarbij voorop. Dat
et n1 geldt zowel als men via Eigen Haard een huis wil kopen
t zuil als in het geval van verkoop. Vaak brengen wij zo koper
en verkoper tot elkaar. En daar gaat het toch om, niet-
Viiddi
ordd MAKELAARDIJ 071 - 17 51 51
wës; geversstraat 63 oegstgeest
^jidc?ch nog verbranding chemisch afval op zee Ook na 1990
ader? er no6 Nederlands chemisch afval op de Noordzee verbrand
den'nnen worden. Dit blijkt uit een nota die het kabinet aan de
pmer heeft gezonden. Met dit standpunt heeft minister Nijpels
'ROM) een gevoelige nederlaag geleden. Maandag zei hij nog
Mswjh er tegen te verzetten.
Projekt tegen discriminatie
Burgemeester len Dales van Nijmegen (links) heeft gisteren zes
boekjes van het projekt „In de buurt" in ontvangst genomen. Het
projekt, een initiatief van de Anne Frank Stichting en een afde
ling van het ministerie van WVC, beoogt het ontwikkelen van cur
sussen en materialen die kunnen worden ingezet bij de aanpak
van discriminatie en racisme. Marie-Jose Rijnders, coördinator
van het projekt, overhandigde de boekjes. foto: anp
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG De maxi
mum gevangenisstraf op
het vervalsen van pas
poorten gaat omhoog van
twee naar vier jaar. De
ministerraad is gisteren
akkoord gegaan met een
voorstel van minister
Korthals Altes (justitie)
het Wetboek van Straf
recht in deze zin te wijzi
gen. De geldboete blijft
voorlopig gehandhaafd op
maximaal 25.000 gulden.
Het oude zwarte boekje, door
het CDA-kamerlid Gualthérie
van Weezei omschreven als
„een vod", is onder vervalsers
een zeer gewild attribuut ge
bleken dat op de zwarte markt
voor prijzen van vijfduizend
gulden of meer van de hand
gaat en dat in alle uithoeken
van de wereld wordt terugge
vonden. Het nieuwe bordeaux
rode paspoort is volgens staats
secretaris Van der Linden
(buitenlandse zaken) dermate
fraudebestendig, dat aan deze
praktijken een eind zal kun
nen komen. Zoals bekend be
staan vooral bij de fracties van
VVD en PvdA nog steeds twij
fels aan de fraudebestendig
heid. Met schoorvoetende in
stemming van het CDA heeft
de Kamer besloten waar
schijnlijk volgende week,
maar in elk geval nog voor het
paasreces, opnieuw een debat
aan de paspoort-affaire te wij
den. Het nieuwe paspoort is als
alles goed gaat vanaf 1 april
aan het loket van circa 130 ge
meenten in Drenthe, Flevo
land, Zuid-Holland en Utrecht
verkrijgbaar.
IE KNOLLEN
foLiTlÊ JW ItfBRtteP.
10AHK2JJ VMKHOND"
Ex-Infokab-
directeur verliest
geding
HAARLEM De door Info-
kab in Haarlem onlangs ont
slagen directeur Rob Stibbe
heeft tevergeefs een kort ge
ding aangespannen tegen zijn
vroegere werkgever. De Haar
lemse rechtbank wees gister
middag de eis van Stibbe te
genover Infokab, hem (weer)
als directeur aan te nemen af.
Stibbe besloot tot een kort ge
ding omdat hij zich in zijn eer
en goede naam voelde aange
tast. Volgens zijn werkgever
had hij de commissarissen mis
leid en een valse voorstelling
gegeven van de gang zaken.
Infokab verzorgt op tal van
kabelnetten in ons land een
kabelkrant, onder meer in het
Westland en de Rijnstreek
(Koudekerk a.d. Rijn, Hazers-
woude, Alphen aan den Rijn,
Boskoop en Bodegraven).
Leerstoelen voor
natuur en milieu
DEN HAAG Aan een
aantal universiteiten ko
men leerstoelen voor mi
lieu-vraagstukken. Voor
studenten wordt het mo
gelijk om na hun normale
vierjarige studie, nog eens
twee jaar extra milieu
kunde te studeren.
De ministers Nijpels (VROM)
en Deetman (onderwijs) heb
ben hierover overeenstem
ming bereikt. De leerstoelen
zullen door VROM worden ge
subsidieerd. Daarvoor is maxi
maal 5,1 miljoen gulden be
schikbaar. De plannen zijn
neergelegd in een nota over
natuur- en milieueducatie die
Nijpels en zijn collega Braks
(landbouw) aan de Kamer
hebben gezonden. Uit het stuk
blijkt dat de ministers natuur-
en milieueducatie een vastere
plaats willen geven in basis-
en voortgezet onderwijs.
Aartsbisschop test klok
Met een hamer testte de Amerikaanse aartsbisschop Laurus gisteren bij de klokkengieterij Konink
lijke Eijsbouts in Asten de klank van een 6000 kg zware klok. Een dergelijke klok werd even later
gegoten voor het Russisch Orthodoxe klooster in het Amerikaanse Jordanville. foto: anp
DEN HAAG Premier
Lubbers heeft in het mil-
jardenberaad van het ka
binet, dat vandaag zal
doorgaan en wellicht vol
gende week kan worden
afgerond, een minimum
scenario op tafel gelegd
van drie miljard gulden
aan ombuigingen. Zijn
maximum-scenario
schommelt rond de vijf
miljard.
Minister Ruding van financiën
houdt het voorlopig nog op 6,5
miljard ombuigen, maar dat is
voor hem eveneens een maxi
mum-bedrag. Van een mini
mumbedrag wil hij (nog) niet
weten. Van „echte" voorstel
len of voorlopige besluiten was
gisteren nog geen sprake. Het
overleg, dat zich tot de ombui
gingen beperkte, had volgens
de Rijks Voorlichtings Dienst
meer het karakter van een
„voorgevecht".
Vanmorgen is het beraad
voortgezet. De besteding van
de vrijgekomen WIR-gelden
en de belastingmeevallers pas
seren. vandaag de revue. Het is
de bedoeling ombuigingen,
WIR-gelden en belastingmee
vallers niet tegelijk te bespre
ken en pas aan het eind van
de beraadslagingen „binnen
het raam van het regeerak
koord" bij elkaar te brengen.
Zoals bekend is in dit akkoord
overeengekomen in 1990 de
werkloosheid op een half mil
joen terug te brengen, het fi
nancieringstekort op 5,25 pro
cent en moet de collectieve
lastendruk (wat we met zijn
allen aan belastingen en
premies betalen) in elk geval
niet gestegen zijn.
Knoop doorhakken
Lubbers zei gisteren na afloop
van de wekelijkse minister
raad er op aan te sturen uiter
lijk maandag „de knoop door
te hakken". Wat dat precies
inhoudt wilde hij niet zeggen,
maar niet onmogelijk is dat hij
daarmee de voortgang van het
overleg enigszins onder druk
wil zetten. Volgens RVD-
woordvoerders heeft „Lubbers
zijn inzet nog niet gegeven en
zijn de opvattingen van de
premier nog niet hard".
Maar Ruding zou evenmin al
het achterste van zijn tong
hebben laten zien. Tot nu toe
hebben „lijstjes met rijtjes be
dragen gecirculeerd, waarin de
rijtjes van Financiën iets hoger
zijn en waarin de ministers De
Koning en Van Dijk uitleggen
wat naar hun mening absoluut
niet kan." De RVD kenschets
te de sfeer van het overleg als
„iets minder negatief dan vori
ge week maar nog wel steeds
negatief."
Bruinvis opgenomen in Dolfinarium
-Verzorgers van het Dolfinarium in Harderwijk hebben hun han
den vol aan de verpleging van een jonge bruinvis. De aan de
staart gewonde en ondervoede babybruinvis spoelde gisteren
aan op het strand van Ameland. Het is de twee keer in korte tijd
dat dit gebeurde. Twee weken geleden werd een volwassen
exemplaar aangetroffen op het strand bij Kijkduin. Dit dier over
leed op weg naar Harderwijk. fotÓ: anp
Verdrag tegen discriminatie
moeilijk op te zeggen
DEN HAAG Het is zeer
ingewikkeld om het VN-
verdrag tegen discrimina
tie op te zeggen. Juridisch
is de enige mogelijkheid
daartoe dat alle andere 88
partijen die het verdrag
hebben ondertekend met
opzegging instemmen.
Dit zei een woordvoerder van
het ministerie van buitenland
se zaken gisteren. Dit ministe
rie onderzoekt met de departe
menten van sociale zaken en
justitie de mogelijkheden van
opzegging of aanpassing van
dit verdrag voor burgerlijke
en politieke rechten. Het
Bupo-verdrag heeft door rech
terlijke uitspraken gevolgen
voor de sociale zekerheid in
ons land, omdat het vrouwen
recht op gelijke behandeling
geeft. Dat kan de staat eenma
lig zeven miljard gulden kos
ten en jaarlijks nog eens twee
miljard.
Premier Lubbers zei onlangs
dat hij niet wil dat Nederland
het verdrag opzegt. Hij voelt
er meer voor de wetgeving zo
aan te passen dat de kosten
binnen de perken blijven. Mi
nister De Koning vindt daar
entegen dat opzegging serieus
moet worden overwogen. Des
noods wil hij de werking er
van aanpassen.
Volgens Buitenlandse Zaken
voorziet het verdrag niet zelf
in opzegging. Dan wordt het
juridisch gezien moeilijk dat
toch te doen. „Ons land is par
tij en heeft indertijd bij de on
dertekening ervan in 1979
geen voorbehoud gemaakt
voor de sociale zekerheid." Hij
verwacht dat het nog enkele
weken zal duren voordat de
juristen van de drie ministe
ries enig resultaat boeken bij
hun overleg.
(ADVERTENTIE)
[cwcHaiHgiiaan
KH1BT
15
VAN FIGURATIE NAAR ABSTRACTIE
EN WERKEN UT DE
SIDNEY JANIS FAMILY COLLECTIONS, N.Y
MET VEIE GERESTAUREERDE SCHILDERIJEN
0ban Anoersen
