Boesak met dood bedreigd
Liturgie is meer dan
zondags te communie gaan
^.i:i:sTt:i.iik i.i:vi:n opinh:
Ziek
kerk
wereld
Leken
vallen
tussen wal
en schip
beroepingen
De actualiteit van protestantse zendingsdrang
£eidóc6ou?a/rp
'n
Ecidóc Gouxant
ZATERDAG 12 MAART 1988 PAQ
boor Minnus van der Berg
Ei hebben zich vooral vrou
wen ingeschreven voor de
avonden over omgaan met
ziek-zi|n. Het is een oudere
man, die het opmerkt. ..Zie
kenbezoek is ook meer vrou
wenwerk zegt hij. ..Mannen
ziin slechte ziekenbezoe
kers zei een andere man in
een gespreksgroep. Het
beroep van verpleging en
verzorging is vanouds een
vrouwenberoep. ..Als je er als
longen voor kiest, wordt er
nog altijd vreemd gekeken",
bleek de ervaring van een
jongere te zijn Waarom zijn
mannen slechte ziekenbezoe
kers? Kunnen ze sjecht luiste
ren? Kunnen ze niet met
emoties omgaan? Willen ze
met herinnerd worden aan de
kwetsbaarheid van het leven?
Allemaal vragen die niet gel
den voor alle mannen, maar
wel wordt de geringe aanwe
zigheid van mannen op de
avonden en in vrijwilligersor
ganisaties als ..De Zonne
bloem en het Rode Kruis"
vaak opgemerkt. ..Vrouwen
zijn geschikter voor het zie
kenbezoek zei een man
eens. want vrouwen hebben
meer dat verzorgende en ze
weten ook altijd wel ergens
over te praten". Ik kan me
voorstellen dat er onder u zijn
die steigeren, als ze dit lezen.
Zijn vrouwen betêre zieken
bezoekers dan mannen? Op
een bijeenkomst met vrijwilli
gers ontmoette ik een vrouw
die dertien jaar lang met re
gelmaat een man met een ij
zeren long had bezocht. Een
indrukwekkend voorbeeld
van trouw. Trouw is mis
schien wel het eerste dat een
ziekenbezoekster tot een ge
waardeerde bezoeker maakt.
Dat is niet zo vanzelfspre
kend. Er zijn heel wat zieken
die langdurig of levenslang
ziekblijven. Velen van hen
doen de ervaring op dat er
maar enkelen over blijven ..Ik
merk dat het te lang duurt",
is een regelmatig te horen
opmerking. Weer anderen
doen de ervaring op dat ze
gemeden worden, dat ze ge
schuwd worden. Een man die
ongeneeslijk ziek boven op
zijn slaapkamer lag. merkte
dat bezoek nog wel bij zijn
vrouw kwam. maar niet meer
de trap op durfde te komen
naar hem toe. Sommigen zie
ken praten met bijna nie
mand over hun ziek-zijn Ze
zeggen: ..Je merkt dat dat de
mensen afschrikt. Dan komen
ze niet meer. Ze gaan niet
graag op bezoek bij iemand
die verdriet heeft". Door niet
over je ziek-zijn te praten,
door je zo positief mogelijk
op te stellen, kun je contac
ten behouden. Het risico is
wel dat je innerlijk steeds
meer alleen raakt. Dat er nie
mand overblijft met wie je
kunt delen wat je voelt. Het is
toch al niet zo gemakkelijk
om aan een ander te vertellen
wat je doormaakt. Veel zie
ken hebben sterk het gevoel
er alleen voor te staan en
ziek-zijn is onvermijdelijk ook
een eenzaamheidsbeleving.
De opmerking van de man
die zei: ..vrouwen hebben ge
makkelijker een praatje
klaar", moet kritisch bekeken
worden. Het gaat meer om
een mens die met je probeert
mee te leven dan iemand die
altijd wel een woordje klaar
heeft. Ziekenbezoek kan al
lerlei vormen hebben: ..gezel
lig langs komen, even achter
de deur kijken, een kleine at
tentie, een kaartje sturen en
laten merken dat je aan ie
mand denkt of een brief
schrijven". Het zijn allemaal
manieren om zieken te be
zoeken Zoals elke mens
heeft ook een zieke behoefte
aan iemand met wie je echt
contact krijgt, waarin je je
veilig en vertrouwd voelt,
waarin warme nabijheid
groeit. In de wereld van hen
die lijden aan aids kennen we
de zogenaamde ..buddies".
Het zijn meestal mannen, die
iemand die lijdt aan deze ver
schrikkelijke en naar de dood
voerende ziekte, nabij zijn in
de dagen van ziek-zijn en
sterven. Zij zorgen er voor
dat iemand niet alleen z'n
ziek-zijn en sterven moet
doorleven. In hen zie ik ook
iets van wat Jezus zegt: ..Ik
viras ziek en jij hebt mij be
zocht". Ziekenbezoek is meer
dan gezellig langs gaan. hoe
waardevol ook dat kan zijn,
maar het vraagt ook om ech
te solidariteit. Er zijn zieken
die meer dan anderen, van
wege de aard van hun ziekte
gemeden en geschuwd
worden. Juist hen bezoeken
en met hen optrekken lijkt me
de weg die Jezus zelf is voor
gegaan Hij ging om met
vooral die zieken die in zijn
dagen geschuwd en uitgesto
ten worden. Mannen en vrou
wen zijn tot die weg uitgeno
digd.
Appel aan allo kerken voor een aandeel(tje)
AMKKSFOOK
IV IV. ij
Im-voi.leren dom liet kerkelijk
nu-iusche Ontw
ikkelingsciMip
kapitaal ent andere ma
rr.it ir FIX'S
il alle lidker
ine. le beleggen Tot tor
keu v.in «Ie
erelilraad van
liehlx-n de kerk. nog geen
Kerken «tprm
pen op /tin
«Vel van 500
tien proeent van hel kapitaal
minst een aai
(ongeveer 42 iiiiIj.m-ii gulden)
gulden in «le F PI'S l«- tintint
van de F.DC'S ingebracht. IV
IV KPl'S werd
m 1075 onder
rest komt van stouiivereiiighi-
auspiciën van
le Wereldraad
opgericht «nu e«
tl reehtvaar.li
kerk«-hjke instellingen kun
get verdeling
au rijkdom te
nen participeren. Pc- Neder
lands.- Hervormde Krik had
|H-r 31 deeeiulier I!)«f7 bijna 1.4
miljoen gulden in de FIX'S
lielegd. een stijging van onge
veer III prneent m vergelij
king met Iflllli Via de Neder
landse vereniging tol steun
aan de neeuinemsehe nntwik-
kctingseoikpcralic is bijna 7
milj.Mii Kulden in de EDCS
iM-leKd.
Wie in het schip van
Petrus vaart, moet niet te
vaak in de
machinekamer kijken.
Bisschop Ronnie Kno*
UTRECHT IV Zuida-
frikaanse predikant Allan
Boesak is gisteren telefo
nisch niet de dood be
dreigd. ..Je hebt gezien
wat er is gebeurd, we
gaan je vermoorden*'
kreeg hij 's ochtends
vroeg te horen via zijn
geheime nummer dat
slechts bij enkele mensen
bekend is. Dit heeft Boe
sak de werkgroep Kairos
(christenen tegen apart
heid) in Utrecht meege
deeld. Boesak schrijft de
dreigementen toe aan de
Zuidafrikaanse veilig
heidspolitie.
Donderdagavond werd een
steen door de ruit van Boe
saks kantoor gegooid en een
kwartier later sneuvelde Ook
een raam van zijn woning,
waar op dat moment alleen
zijn kinderen waren. Boesak.
die in "Nederland heeft gestu
deerd. is predikant in de Ne
derduitse Gereformeerde
Sendingkerk en voorzitter
van de Wereldbond van Her
vormde en Gereformeerde
Kerken (WARC).
De drie dreigementen zijn de
ergste in een reeks nadat de
belangrijkste grote kerken vo
rige maand hadden verklaard
de rol van de zwarte opposi
tie, wier politieke activiteiten
door de regering zijn verbo
den. te willen overnemen. Uit
protest tegen de regerings
maatregel hield een aantal
kerkelijke leiders op 29 febru
ari een mars naar het parle
mentsgebouw in Kaapstad.
Zowel Boesak als de zwarte
anglicaanse aartsbisschop
Desmond Tutu werd daarop
enige tijd vastgehouden door
de politie.
Onlangs publiceerde de theo
loog Jeroen de Wit een hand
zaam boekje in de serie litur-
giekatechese. ..Bidden door de
eeuwen heen. Achtergronden
en ontwikkelingen van ge
bedspraktijken in de loop der
tijden", luidt de titel ervan. In
zijn brochure neemt De Wit
de lezer mee langs oude vor
men van liturgievieren en ge
bedspraktijken. die door de
eenzijdige concentratie van de
liturgie op de eucharistievie
ring na het Tweede Vaticaans
Concilie vaak verloren zijn
gegaan.
Vanwege het groeiend tekort
aan priesters gaan veel paro-
van liturgievieren. Volgens de
Wit zou dat niet de reden
moeten zijn, maar op zijn
hoogst een goede aanleiding.
„Ligt het niet veel meer voor
de hand de herinvoering van
anderssoortige vieringen te
overwegen op grond van de
eigen waarden van die vierin
gen zelf? Zo vanzelfsprekend
als het getijdengebed is voor
kloosters, zo natuurlijk zou
den gebedsdiensten voor pa
rochiegemeenschappen
moeten worden. Want al is de
eucharistie het middelpunt en
het hoogtepunt van de chris
telijke liturgie, dat betekent
nog niet, dat liturgie alleen
daaruit bestaat."
Vormen
Dat liturgievieren meer is dan
zondags te communie gaan,
blijkt wel uit de verschillende
vormen die De Wit de revue
laat passeren: het getijdenge
bed van de monniken, het ro
zenkransgebed. het lof, bede
vaarten en processies, de
kruisweg, de cantatedienst, de
wake, het politiek avondge
bed Elke vorm heeft zijn ei
gen waarde. Om maar eens te
noemen: zo is de avondwake
aan de vooravond van een
uitvaart bij uitstek geschikt
bij het overlijden van een
mens, beter dan een parochië
le avondmis, omdat men an
ders twee keer de eucharistie
viert tol intentie van de over
ledene. „Er komen twee
hoogtepunten achter elkaar
en aan de vooravond kan een
gevoel ontstaan: alles wat ge
zegd kon worden, is al ge-
De Paasliturgie: het licht wordt binnengebracht.
Spirit
zegd." Zo helpt het politiek
avondgebed het gevoel van
machteloosheid, dat opkomt
na politieke analyses, te over
winnen en stimuleert het en
inspireert het tot bevrijdend
handelen.
De Wit pleit ervoor dat gelo
vigen in hun parochies crea
tief omgaan met de verschil
lende liturgische vormen. Na
een historische schets ervan,
geeft hij daarom meteen „de
betekenis voor onze tijd" aan.
Daaibij is hij zich er ter dege
van bewust dat zoiets voor
veel katholieken niet gemak
kelijk is: liturgie vraagt een
creatieve deelname aan het
gebed en het zelf kunnen om
gaan met de Schrift. En daar
liggen juist de problemen. De
bijbelkennis van veel katho
lieken is vaak miniem, en de
klassieke gebeden sluiten
vaak niet meer aan op de her
nieuwde Godsbeleving, waar
in God niet meer als een Va
der die in zijn alvermogen-
heid de wereld in zijn hand
houdt ervaren kan worden.
„In het bidden in onze tijd wil
de mens meer zijn eigen ge
voelens uitspreken bij zijn
aarzelend zoeken naar gebor
genheid en naar de zin van
het bestaan"
Van groot belang is een sym
bolische gevoeligheid bij de
gelovige en de diepgang en
spirit' van het liturgische
gebed. Zelfgeschreven liturgi
sche gebeden door pastores en
tekstgroepen verworden uit
een drang naar begrijpelijk
heid dikwijls tot stromen 'ge-
bedsklets'.die over de hoofden
van de gelovigen worden uit
gestort. „Niet zelden zijn het
juist deze gebeden, waarbij
men God laat opdraaien voor
onze tekortkomingen; ofwel
men jut vanuit een onredelijk
schuldbesef de gelovigen op
tot onmogelijke verplichtin
gen in een' vermoeiend gemo
raliseer. De navenant vlakke
stijl blijkt vaak geen ruimte te
bieden, maar juist beklem
mend te werken. Ze raakt de
mensen niet meer in het hart.
Ze roept niets meer wakker,
omdat ze duidelijkheid ver
taalt in oppervlakkigheid,
eenvoud in sleur en levensna
bijheid in banaliteit". Speciale
aandacht besteedt de Wit ook
nog aan de liturgische ruimte
Voor andersoortige vieringen
dan de Eucharistie zijn vaak
meer intieme ruimten ge
wenst. eenvoudig van stijl en
gekenmerkt door een hoge
mate van flexibiliteit, waarbij
in de ruimte en de opstelling
hetontmoetingskarakter
wordt uitgedrukt, uitnodigend
en zonder dwangmatig karak
ter.
„Bij de invoering van niet-
eucharistische vieringen hoef
je je allerminst te laten ont
moedigen door een klein aan
tal belangstellenden. Deze
vieringen vragen vaak om
kleinere groepen zo besluit
Jeroen de Wit zijn brochure
in het laatste hoofdstuk met
suggesties voor de praktijk.
„Wanneer er binnen de paro
chie discussie ontstaat over
het invoeren van een onbe
kend type liturgie of over het
voorgaan door parochianen,
dan is het zaak het hoofd koel
te houden Belangrijk is het
de rationele argumenten goed
te kunnen onderscheiden van
de emotionele reacties, die
soms zeer fel kunnen zijn."
THEO KRABBE
Jeroen de Wit, Bidden door
de eeuwen heen. Achter
gronden en ontwikkelingen
van gebedspraktijken in de
loop der tijden. Uitgeverij
Gooi en Sticht, Hilversum.
Prijs 8,25
PROF. WEILER:
UTRECHT Katholieke
leken die zich als gelovi
ge actief willen opstellen
in de maatschappij drei
gen tussen wal en schip te
vallen doordat zij in hun
kerk geconfronteerd
worden met een zedelijke
orde die voor alle tijden
en plaatsen geldig is.
Maar zij staan net zo hui
verig voor een benade
ring van de zedelijke
werkelijkheid die alleen
maar objectivistisch en
positivistisch is. Dit stelde
prof. A. Weiier gisteren
op de dies natalis van de
Utrechtse Katholieke
Theologische Universiteit.
In aanwezigheid van kardi
naal Simonis en de bisschop
pen Möller en De Kok vroeg
de Nijmeegse hoogleraar aan
de bisschoppen de Teken te in
spireren tot een spiritueel om
gaan met de realiteit en het
inzicht uit te dragen dat God
zich in mensen manifesteert
zonder dat in ethisch opzicht
alles vooraf duidelijk is be
paald. Hij vroeg uitdrukkelijk
ruimte voor eigen verant
woordelijkheid.
De Katholieke Raad voor
Kerk en samenleving, waar
van Weiier voorzitter is,
werkt aan een interuniversi
tair werkverband voor de op
leiding van katholieke leken.
Persoonlijk zou Weiier graag
zien dat dit genoemd gaat
worden naar kardinaal Al-
frink „die ons dierbaar ge
worden is als hoeder van de
trouw en de ruimte binnen de
Nederlandse geloofsgemeen
schap. Een beslissing hierover
is nog niet genomen.
Over de erkenningsprocedure
van de Utrechtse katholieke
theologische universiteit door
Rome deelde rector prof. dr.
H. Wegman mee dat de posi
tie van de zeven priester-do
centen niet langer een ele
ment is in de erkenningspro-
blematiek. Zij blijven verbon
den aan de universiteit, maar
mogen geen les geven aan
aanstaande priesters, die een
deel van hun opleiding krij
gen aan het Ariensconvict.
Om alsnog daar te doceren
zouden zij zich persoonlijk
moeten verstaan met de de
Romeinse instanties. Daar
hebben zij van afgezien.
Gereformeerde Kerken
Benoemd tot geestelijk verzorger
van verpleeghuis 't Kleyne Vaert te
Enschede (part-lime) drs P.J. Scho
tanus te Winterswijk die deze be
noeming heeft aangenomen
Beroepen te Drachten (beiden part
time) en te Winterswijk (beiden
part-time) drs. A P van de Beid en
mevr drs. F. van de Beld-van Keu
len te Wirdum (beiden part-time), te
Gees drs. M Klomp, kand te Em-
melnord die dit beroep heeft aange-
Ucroepbaarstelling drs. M. Klomp.
Pallasstraal 259. 8303 BN Emme-
loord. tel 05270-97538 -
Gereformeerde Kerken Vrijge-
Beroepen te Apeldoorn (2e pred
plaats) H. Jagersma te Bergentheim.
te Waddinxvccn H Geerlsma te
Goes -
Nederland gidsland was de
leus lange tijd in vooruitstre
vende kring en het deerde
niet dat wij in die rol in het
omringende buitenland nau
welijks serieus genomen wer
den.
Een uitzondering daarop
vormde misschien het bij ons
wijd om zich heen grijpende
verschijnsel van de vredesbe
weging. Dat bleef ook in het
buitenland niet onopgemerkt
en omschreef de Amerikaanse
onderzoeker Walter Laqueur
ooit negatief als hollanditis.
Toch heeft het specifiek Ne
derlandse zendingsbewustzijn
veel oudere papieren dan me
nige geseculariseerde vredes
activist zich realiseert.
Dat zendingsbewustzijn is na
tionaal van aard en uiteraard
religieus geladen. Men vindt
het terug bij sommige kleine
orthodox georiënteerde prote
stantse groeperingen en het
kan bogen op een lange tradi
tie. Hun voormannen zijn
mensen als de negentiende-
eeuwse historicus Groen van
Prinsterer en de staatsman
Gijsbert Karei van Hogen-
dorp Het grootste gevaar
voor hun eigen overtuigingen
zagen zij in de almacht van de
staat. De Franse revolutie
we/d als de grote boosdoener
gezien, want daardoor was de
oorspronkelijke souvereiniteit
van Nederland verloren ge
gaan. Ze bedoelden er onder
mee dat het recht na de Fran
se tijd niet meer gebaseerd
was op de volkswil, maar pro-
dukt was van een vooruit-
gangsleer. Vreemde ideolo
gieën waren de staat binnen
gedrongen Welke verwoes
tingen had Napoleon in naam
van de mensenrechten in Eu
ropa niet aangericht? De oude
anti-revolutionaire partij pro
clameerde als reactie op die
tendens het beginsel van de
souvereiniteit in eigen kring.
Een duidelijk vertegenwoor
diger van dit nog steeds be
staand gedachtengoed is de
hervormde historicus en jurist
dr. W. Aalders. Hij heeft in
een pas verschenen boek in
vogelvlucht de hele Europese
geschiedenis doorgespit om
het unieke karakter van de
Nederlandse revolutie in de
zestiende eeuw te onderstre
pen, die dank zij de „gerefor
meerde religie" van de grond
kwam. Interessant is de wijze
waarop hij de actualiteit van
die revolutie wil benadruk
ken.
De titel van zijn boek luidt:
De overlevingskansen van
een protestantse natie. Neder
land in een verenigd Europa.
Het lijkt een anachronisme,
want Nederland is toch al
lang geen protestantse natie
meer7 Maar dat is te simpel
gedacht. Aalders definieert
protestant namelijk als volgt:
de tirannie van de ideologie
weerstaan en indien de situa
tie het vereist, er goed en
bloed en lijf en leden aan wil
len opofferen. Dat gebeurde
in de strijd tegen Alva. Waak
zaamheid blijft steeds geboden
en was in de afgelopen eeu
wen het werk van een kleine
elite, soms hield slechts een
enkeling de eer hoog. Neder
land blijft in Aalders ogen een
protestantse natie zolang dat
oorspronkelijke besef blijft le
ven.
Voorbeelden van landen waar
de ideologie de overhand
kreeg waren Frankrijk. Rus
land. nazi-Duitsland. Daar
werden valse vooruitgangsle
ren ontwikkeld en betaalden
miljoenen daarvoor de prijs.
Tegenover die vooruitgangs-
leer stelt Aalders wat hij
noemt het Noachitisch ver
bond: de band die de mens
bindt aan de God van de bij
bel. „Wordt dat niet meer
verstaan, dan is het gevaar
groot dat de chaos-wateren
van tirannie en anarchie uit
de afgronden van de menselij
ke ziel opborrelen en de over
hand krijgen
In tegenstelling tot wat Aal
ders met zijn definitie van
protestant misschien sugge
reert, wordt de levenswijze
van de protestant toch vooral
gekenmerkt door burgerlijk
heid. Dat was volgens Aalders
ook een van de typerende
trekken van het zeventiende-
eeuwse Nederland Er is niets
denigrerend aan burgerlijk
heid. het wil persoonlijke ver
antwoordelijkheid accentue
ren en wantrouwen tegen de
staat inboezemen. Het gaat
ook samen met een afkeer
van utopieën. Daar kunnen
immers slechts rampen van
komen zoals de geschiedenis
maar al te vaak heeft laten
zien.
Het is niet moeilijk kritiek te
uiten op Aalders' boek. Ook al
lijkt het in de manier waarop
het het protestantisme door de
eeuwen heen wil traceren een
geschiedenisboek, het is in
zijn bevlogenheid en vooron
derstellingen in de eerste
plaats een geloofsboek Ka
tholieken zullen terecht op
merken dat de auteur wel erg
selectief te werk gaat Zoveel
geestverwanten die op dezelf
de wijze als hij de geschiede
nis interpreteren, zal de au
teur daarom niet vinden.
Maar belangrijker lijkt het dat
dit protestantisme ontegen
zeggelijk de Nederlandse
volksaard heeft bepaald en
daarmee de inrichting van de
Het wantrouwen tegen de au
toriteit en het verdrijven van
elke geestelijke tirannie is een
inzicht dat zeker ook nog
steeds voor export vatbaar is
en waarom dan niet in een
verenigd Europa? Het sympa
thieke van de zendingsdrang
van Aalders is juist dat hier
grenzen gesteld worden aan
de eigen zendingsdrang, want
redelijkheid en tolerantie zijn
er een onlosmakelijk onder
deel var.. Ze is ook niet we
reldvreemd, de auteur bewijst
het met zijn erudiete boek. en
in ieder geval duurzamer dan
de strijd van de Nederlandse
vredesbeweging.
PAUL VAN VELTHOVEN
Dr. W. Aalders: De overle
vingskansen van een prote
stantse natie. Nederland in
een verenigd Europa. Uitga
ve J.N. Voorhoeve, Den
Haag. Prijs 29,90.
Sanering gezondheidszorg^
In het algemeen is er een warm onthaal bereid aan
binetsvoorstel onze gezondheidszorg naar het model
commissie-Dekker te hervormen Uitzonderingen v]
landartsen, fysiotherapeuten, apothekers en enkele
beroepsgroepen, die hun (para)medische activiteiten
nauwelijks in het pakket van de verplichte basisverzi
hebben teruggevonden. Het was echter te verwacht
een aantal belanghebbenden niet gelukkig zou zijn
ke wijziging dan ook.
Tn h
De elementen in het voorgestelde basispakket stroktjjj
de opsomming van de commissie-Dekker en vormen l
een afgewogen aanbod van de belangrijkste voorzieiL
binnen de medische zorg. Opneming in dat basispakkl
de huidige AWBZ, waarmee de kosten worden gedebj*!
thuiszorg, bejaardenzorg, gezinszorg en psychiatrische|
maakt de structuur van de toekomstige volksverzelPSt
doorzichtig en hanteerbaar. Daarmee wordt zij in prlj J
ook financieel beheersbaar, hetgeen een van de belang
oogmerken is van de hele operatie.
'RE
ind
TEMIDDEN van een ware „Dekker-euforie" heeft hc^i
bond van Verzekeraars, bij monde van zijn vice-voorzj»1
van Rijn, plotsklaps fundamentele kritiek geuit. HijU®J
dat van een betere werking van het marktmechanisme^
gezondheidszorg weinig terecht zal komen. Een beta
stemming tussen vraag en aanbod in de gezondheidszoj
ook de commissie-Dekker hoog in het vaandel staa^iikt
vrijere „markt", waarop verzekeraars en medici san
de gunst van de consument dingen, zou voor aanzit
kostenbesparingen moeten zorgen. Daar is weinig varl
te vinden, aldus Van Rijn. Slechts in de sfeer van de
lende verzekering, waarvoor de premie niet is afgestejigst
de hoogte van het inkomen, zal sprake zijn van concuifdel
de offertes van verzekeringsmaatschappijen en vanr
keuzevrijheid van de consument.
lid)
MAAR dat aanvullende pakket zal op zijn hoogst vj3' 1
procent van het aanbod omvatten en premier Lubbetv j
tot ongenoegen van de VVD, zelfs geneigd nog meer t
basisverzekering onder te brengen. De premie voor hfctaa
plichte basispakket wordt, op ongeveer tien procent n*nd
draagkracht geheven. Voor verzekeraars valt daar ijkst
eer aan te behalen, zodat het Verbond van Verzekeraf^f'
grond daarvan verwacht dat het marktmechanisme inLer^
zdndheidszorg eerder verzwakt dan verstevigd wordt.p m
Dat zou best zo kunnen zijn, maar op dit moment
weinig anders op dan het kabinetsplan het voordeel
twijfel te geven. Daar komt bij dat de particuliere ve-
raars, maar ook de meeste ziekenfondsen, tot nu toe n
lijks iets hebben gedaan met de bestaande concurren
heid. die Van Rijn thans zo vurig verdedigt. In het alg
kregen jonge, gezonde mensen wel voordeeltjes in de
geworpen, maar die gingen ten koste van de „risico
van de ouderen.
DAARAAN wordt door de nieuwe volksverzekering t|
een einde gemaakt. Het solidariteitsprincipe zal
worden hersteld. Niet te ontkennen valt, dat dit det
koste gaat van het marktprincipe, dat uit een oogpufcjsj
kostenbeheersing ongetwijfeld grote voordelen heeft. EL
zekeraars hebben het echter voor een goed deel aan z|n
te wijten dat de regering ingrijpt, nu zij zelf geen irl{er
hebben genomen. h10c
De discussie is nog lang niet ten einde en het Verbondar
Verzekeraars zou best nog eens gelijk kunnen krijge^ti^
zal echter pas blijken wanneer over een aantal jarige
nieuw wordt vastgesteld wat de gezondheidszorg ons |lei<
geheel kost. Het kabinet heeft bij zijn interpretatie vjrvt
plan-Dekker de inkomensgevolgen voor diverse gi
zwaar laten wegen. Daardoor zal de komende financif
nering van onze gezondheidszorg vermoedelijk minde^^
tisch zijn dan Dekker heeft bepleit. Ook over de vraag^r
sanering voldoende of ontoereikend is geweest zal echfort
over een aantal jaren duidelijkheid ontstaan. Er zal ev en
hoe dan ook nu een begin moeten worden gemaakt. 'n s
Winterse buien
DE BILT (KNMI) Vandaag
drijven er met een noordwes
telijke stroming buien vanaf
de Noordzee het land binnen.
In de ochtend zijn dit voorna
melijk regenbuien maar naar
mate de dag vordert wordt er
vooral in de hogere luchtlagen
koudere lucht aangevoerd, zo
dat in de middag de buien een
meer winters karakter krijgen.
De middagtemperatuur wordt
ongeveer 7 graden. De wind is
matig, aan de kust en op het
IJsselmeer af en toe krachtig.
Morgen verandert er niet veel
aan het weer. De kans op win
terse buien blijft vrij groot en
de middagtemperatuur wordt
opnieuw ongeveer 7 graden.
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, mede
gedeeld door het KNMI, geldig
voor morgen en maandag:
Zuid-Scandinavie: Verander
lijk bewolkt. Op veel plaatsen
wat sneeuw. Middagtempera
tuur rond of iets boven nul,
landinwaarts echter lichte
vorst. Nachts matige vorst in
het binnenland.
Britse Eilanden: Veel bewol
king Op veel plaatsen regen.
In Schotland en noordoost En
geland ook sneeuw Middag
temperatuur van 3 graden in
het noordoosten tot 11 graden
in het zuidwesten.
Denemarken: Wisselend be
wolkt. Af en toe enkele
sneeuwbuien. Middagtempera
tuur 1 tot 4 graden. Nachts
lichte vorst.
Noord west-Duitsland Half tot
zwaar bewolkt Af en toe re
gen of sneeuw of een winterse
bui. Middagtemperatuur 4 tot 6
graden.
Benelux en midden-Duitsland:
Half tot zwaar bewolkt. Af en
toe regen. Vooral meer naar
het noorden mogelijk ook
sneeuw. Middagtemp
van 5 graden meer na dt
noorden tot 9 graden^0
naar het zuiden. Mi
einl
Noordoost-Frankrijk e/j[P-
Duitsland: Veel bewolki
en toe regen. Middagtel
tuur 7 tot 10 graden. Ii
Duitsland wat kouder.
Midden en zuid-Fra j
Wolkenvelden, vooral A
naar het noorden af en\M
regen. In het zuiden o^
Middagtempertuur vanl
den in het noorden tot I
den langs de Midde l(
Zee.
0
Spanje en Portugal: Pf jj.
met zon. Af en toe be\* J
en mogelijk op enkele p
een bui. Middagtempt
van 15 grade in het rt g<
tot 20 graden in het zui al
Alpengebied: Voornami w
het noorden en noort
van tijd tot tijd regen, 4
800 a 1200 m sneeuw.
perioden met zon. Midd
peratuur in de noordd M
tot 8, in de zuid en wes g
tot 12 graden. Hl
Italië en Joegosla visen
Perioden met zon. Midi#®"
peratuur van 12 gradeir er
noorden tot 17 graden'nn<
zuiden.
Weerrapporten 11 maart 19 uur ,i
Weer Ma*.-h e
De Bilt
regenbui
IE
7
Eindhoven
r«gen
Rotterdam
Twente
re|en
Aberdeen"1^
EE»
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
fbe°w
Ibe'w
!?fr
14
Dubhn
Frankfurl
Genève
regen
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
2 V
9
6
19
lik
