Nr. 10 - Cryptogram
"WVWV1!
Cu'
*1
g
Ai
g j 41
üj
BAK A
jj§
H
S3 Él
ttfl
1
m hai
Blfl
g
18
AAA
B B
M
M
0
B
M
Wfcj
1
A
BW» JÊÊÊ A
11
g m
X#g:
bvb
baba
a a a
ba.b
s. 0%
o b
g UW
b mm
aqab
aa
el b
s
£eidóe(3om<Mit
Oplossing vorige puzzel
Mevr. Fransen-Vryburg, V. Wassenaer-
straat 9, 2461 RA Ter Aar.
A. Bakker, Vosterstraat 21, 2377 XG
Oude Wetering.
Oplossingen onder vermelding van
puzzel nr. 10 moeten uiterlijk
woensdagmiddag in bezit zijn van:
HORIZONTAAL:
1. Het is de bedoeling dat het zwelt! (5).
3. Een zoen tussen een vogel en een knaagdier,
daar zit vast een luchtje aan! (9).
7. De moeder van de voorman is zo gezond als
een vis (5).
8. Hou je goed, ook al wordt het op deze wijze
afgezaagd! (5).
10. Maak een rijtoer om weer na te gaan of het er
vrolijk en bekoorlijk uitziend is! (5).
11Pelswerk van een zeezwaluw (5).
12. Moet men dit zijn om een vertrouwde
melodie te maken? (8).
13. Is Ka niet ouderwets? (6).
16. Schenking van een pauselijke gezant? (6).
18. Doen enkel boeven die last van jeuk hebben
dit? (8).
21. Om een richting aan te geven moet men
verstandiger zijn! (5).
23. Als u voor een kopje koffie komt wordt het
nog smakelijker! (5).
24. Op snedige wijze een kou opgedaan? (5).
25. Die van hem is opa! (5).
26. Ik vertel hen smakelijk dat ik me prima voel!
(9).
27. Zo te horen een periode waarin men tot
betaling aanspoort! (5).
VERTICAAL:
1. Detail beneden: de maat (9).
2. Wordt pas gegeten na het uitbrengen (5).
3. Liefde kan gemeen zeer doen! (8).
4. Dat men dat overhoudt van het salaris is
mooi! (6).
5. Zonder u blijft deze ruiter weg (5).
6. Zal ik 't Hans nu vertellen? (5).
7. Is het niet duidelijk om T een antwoord op te
geven? (5).
9. Dat sierdek is per post verzonden (5).
14. Men bedenkt al een oplossing voor het
plaatsen van deze slaapgelegenheid (9).
ZATERDAG 12 MAART 1988
15. Plotselinge beweging van een
opiumgebruiker? (8).
17. U nam waar dat het wordt uitgeoefend? (5).
19. Die toeschouwer is een en al oog (5).
20. Ouderwets spel dat klinkt als een klok? (6).
21. Zoetmiddel? (5).
22. Monstering van troepen die in schouwburgen
plaatsvindt? (5).
23. De plannen worden verijdeld door hem in te
slaan (5).
Combinaties
Vandaag een laatste terugblik op de
halve finale. Werd in de vorige rubrie
ken een aantal partijen getoond, deze
keer krijgt u wat combinaties te zien.
Ondanks het hoge niveau waarop
wordt gespeeld zijn er in deze selectie
wedstrijden namelijk toch nogal wat
combinaties uitgevoerd. Als oorzaken
moeten zeker, onoplettendheid, tijd
nood en te fel op winst spelen worden
genoemd. De meeste van de hier vol
gende combinaties zijn zelfs zeer een
voudig, en daarom is deze rubriek ook
zeker geschikt voor de huisdammer en
de beginnende dammer. Verder is nog
opvallend dat de zetjes zich vooral
hebben voorgedaan in partijen van be
paalde spelers, namelijk debutant Van
Splunter en de routinier Scholma.
De situatie van het eerste diagram
kwam op het bord in de partij Van
Leeuwen-Van Splunter uit de tweede
ronde. Als volgt strafte zwart wits laat
ste zet, 19.33-28?, af:
19...16-21! 20.27x16 17-21 21.16x27
26-31 22. 27x36 18-22 23.28x17 23-29
24.34x23 19x46. Op deze goede dam-
zet moest wit het antwoord schuldig
blijven. Verloop:
25.17-11 14-20 26.25x14 46x10 27.11-
6 9-13 28.39-34 13-19 29.38-32 8-12
30.32-27 4-9 31.27-21 9-13 32.21-16 2-
7 33.43-38 13-18 34.47-41 10-4! Zwart
gaat zijn dam omspelen naar veld 2.
35.41-37 4-13 36.37-31 13-2 37.34-30
15-20 38.30-25 20-24 39.42-37 5-10
40.38-32 12-17 41.48-43 18-23 42.45-
40 10-14 43.40-34 23-28 44.32x23
19x28 45.34-30 24-29 46.43-38 28-32!
en wit gaf op.
In de zesde ronde haalde de uit Zee
land afkomstige Zeistenaar opnieuw
een zetje uit. Ditmaal was Kiiajenbrink
zijn slachtoffer. Na 42...15-20? was in
de bewuste partij de volgende cijfer-
stand ontstaan:
Zwart (Krajenbrink): 11, 12, 13, 14,
18, 20, 23, 28, 36.
Wit (Van Splunter): 25, 26, 27, 31, 34,
38, 42, 47, 49.
Die zet, mede onder druk van de klok
gespeeld, was een ernstige fout, want
er volgde: 43.34-29! 23x34 44.43-39
waarna wit opgaf zonder 34x21
45.26x10 36x27 46.25x14 af te wach
ten.
Zelf was Van Splunter in zijn partij
met Teer van de eerste ronde gecon
fronteerd met een tactische wending.
Cijfers tand:
Zwart (Teer): 13, 15, 17, 19, 20, 21,
22, 24, 26, 36.
Wit (Van Splunter): 27, 28, 32, 33, 34,
35, 37, 38, 39, 47.
Wit lijkt goed te staan, maar met het
sterke offer 42...26-21! 43.37x26 13-
18! draaide zwart de rollen volledig
om. Er is nu zelfs geen redding meer
aanwezig voor wit, want na 44.35-30
24x35 45.29-24 20x40 46.39-34 40x29
47.33x13 22x42 48.13x11 volgt 42-48
1 i if
II
...1 H
Diagram 1
49.26x17 50.48-34 met winst. In de
partij deed Van Splunter daarom
44.29-23 18x40 45.35x44, waarop hij
na 24-30 46.44-40 30-35 47.40-34 20-
25 48.34-29 35-40 opgaf.
Zoals gezegd voerde de Groningse
grootmeester Scholma ook enkele
combinaties uit. In zijn partij tegen de
Hoornse speler Ramdien maakte hij
in de volgende cijferstand gebruik van
wits randschijf op 26.
Zwart (Scholma): 3, 6, 7, 8, 9, 11. 13,
15, 16, 18, 19, 20, 23, 24, 25.
Wit (Ramdien): 26, 27, 28, 30, 31, 32,
33, 34, 35, 36, 38, 39, 42, 43, 50.
Na wits laatste zet, 27.37-31? won
zwart een schijf door: 27...24-29!
28.33x24 20x40 29.35x44 25x34
30.39x30 18-22 31.27x29 16-21
32.26x17 11x35. Later resulteerde dit
in partijwinst.
De positie van het tweede diagram is
uit de partij Meijer-Scholma, achtste
ronde. Wit, aan zet, staat verloren. Op
34.42-38 of 43-39 wint 24-29 enz., ter
wijl wit na 34.33-29 22x33 35.29x38
17-22! geen goede zet meer heeft: op
zowel 36.38-33 als 36.43-39 volgt 22-
Diagram 2
28. In de partij deed wit daarom
34.43-38 en toen won zwart grappig
een schijf door: 34...16-21! 35.27x16
24-29 36.33x24. (De slag 34x23 komt
na 25x34 enz. ook op schijfverlies
neer). 20x29 37.34x23 25x34 38.40x29
22x24 39.32-28 18x29 40.38-32 29-34
41.42-38 24-30 42.35x24 19x30 43.38-
33 14-19 44.31-27 13-18 45.37-31 15-
20 46.31-26 20-24 47.27-21 18-22 en
wit gaf zich gewonnen.
Ook in de laatste positie krijgt de Am
sterdammer Meijer een combinatie te
gen. Cijferstand:
Zwart (Meijer): 3, 7, 11, 12, 17, 18, 19,
20, 24.
Wit: (Van Aalten): 26, 27, 30, 32, 33,
34, 35, 38, 42.
Zwart heeft zojuist 44... 14-20? ge
speeld. Weliswaar mag 45.30-25? nu
niet wegens 24-30! 46.35x22 17x48
47.25x14 48x36, maar wit speelde ver
rassend:
45.26-21! 17x26 46.27-22 18x27
47.32x21 26x17 48.30-25. Een beslis
sende actie. 19-23 49.25x14 12-18
50.14-10 7-12 en zwart gaf op.
In het buitenland meer
Nederland dan in eigen land
Hoewel Nederland in de wereld qua op
pervlakte en inwoneraantal een dwerg is,
zijn er in het buitenland veel zegels met
Nederlandse onderwerpen. Grof geschat
is er Mn den vreemde' meer Nederland
te zien dan bij ons. Het aantal buiten
landse zegels met Nederlandse onder
werpen is hoger dan de ruim 1100 va
derlandse postzegels. Toch is het verza
melgebied niet populair. De meeste ver
zamelaars, waaronder 'grote', weten ook
maar een handvol zegels van het thema
op te noemen.
De uitgifte van een blokje Nederland
door San Marino is misschien de start
van massale belangstelling voor het the
ma. Op de openingdag van de Haagse
Filacept-tentoonstelling - 18 oktober -
geeft San Marino het blokje met twee ze
gels uit. Afgebeeld wordt het Kurhausge-
bouw 100 jaar geleden en nu, naast het
logo van Filacept.
Grofweg is het verzamelgebied 'Neder
land in het buitenland' volgens verzame
laar P. van der Veen uit Assen (05920-
41418) te verdelen in vijf groepen: het
vorstenhuis, de Nederlandse vlag, Ne
derlandse produkten, sport en schilderij
en van Nederlanders.
Een aantal landen geeft steevast bij een
statiebezoek van iemand van ons vor
stenhuis een zegel uit. Zo staat Beatrix -
nog als prinses - op een zegel uit 1962
van de Filipijnen. Juliana's bezoek een
jaar later aan de Sjah van Perzië leverde
ook een zegel op. Pieter van Vollenho
ven (Van der Veen: „Hij weet het waar
schijnlijk zelf niet eens") applaudiseert
op een zegel die Paraguay uitgaf ter gele
genheid van een wereldkampioenschap
voetbal.
Zoekplaatjes zijn de zegels met vlaggen
van bijvoorbeeld grote sportgebeurtenis
sen. Bijna elk land geeft zegels uit van
bijvoorbeeld de Olympische spelen.
Daarbij zit vaak een vlaggenzegel.
Speurwerk levert meerdere malen de Ne
derlandse driekleur op. Ook een viering
van vriendschappelijke betrekkingen
tussen Nederland en een ander land is
soms goed voor een zegel met het beken
de rood-wit-blauw. Zo heeft Zuidkorea
een zegel met de Nederlandse vlag van
wege goede betrekkingen. Verder is Ne
derland veelal van de partij op zegels
van economische samenwerkingsverban
den tussen diverse Europese landen.
VERRASSING
Een fabrikant van capsulevulmachines
uit Nederland kreeg tot zijn grote verba
zing eens een brief met daarop een post
zegel met zijn apparaat. Blijkbaar was de
PTT van Formosa - die de zegel had
uitgegeven - in haar nopjes met het Ne
derlandse produkt. Wat meer voor de
hand ligt de afbeelding van een Fokker
Friendship, het succesvolle Nederlandse
vliegtuig dat aan tal van landen is ver
kocht.
Niet alleen ondernemerssuccessen drin
gen door tot soms verre landen. Sportief
Nederland doet het ook prima over de
grenzen. Topscorer is voetballer Johan
Cruijff. De populariteit van de Amster
dammer gaat zover dat Johan wordt af
gebeeld op zegels (zoals een blokje van
Republiek Guinea Ecuatorial) uit jaren
waarin Johan de voetbalschoenen al aan
de wilgen had gehangen. Johan als sym
bool voor voetbal. Of zoals Van der
Veen het zegt: „Grootheden worden wel
eens in herinnering geroepen". De Asse
naar gaat er van uit dat het Haarlemse
(Olympisch) goudvinkje Yvonne van
Gennip ook de postzegel haalt.
KLEURVARIATIES
Onze helden van weleer, de Nederlandse
schilders, zijn talloze malen te vinden in
het buitenland. Rembrandt en Van
Gogh zouden, wanneer ze nog leefden,
kunnen grossieren in postzegels met hun
produkten. „Frappant is wel", zo vertelt
Van der Veen, „dat van hetzelfe schilde
rij de kleuren verschillen per land. Vaak
zijn niet de echte kleuren gebruikt". Al
die variaties van de Nachtwacht zijn een
aparte verzameling waard. Van der Veen
verzamelt alleen de schilders die in het
huidige Nederland woonden. Nederlan
ders, zoals Rubens, die in het huidig Bel
gië zijn geboren, vallen buiten zijn ver
zameling. „Anders is het einde zoek".
Naast de hoofdgebieden komt er af een
toe een zegel uit die niet onder een be
paald thema te plaatsen is. Zoals de op-
drukjes van IJsland uit 1953 voor inza
meling van gelden van slachtoffers van
de Watersnoodramp in Zeeland. Ook
spaarzaam, tot dusver, zijn buitenlandse
zegels over een Nederlandse postzegel
tentoonstelling. Voor zover bekend zijn
er maar enkele zegels van de Amphilex-
tentoonstelling.
GEEN CATALOGUS
Een catalogus met de zegels van 'Neder
land in het buitenland' is er niet. Moet
ook maar niet. Dan is het romantische
en uitdagende zoekwerk er af. Want ge
speurd moet er worden om een leuke
collectie te krijgen. Van der Veen heeft
al meer dan duizend zegels in zijn al
bums. „Maar ik ben er nog lang niet".
Zijn mooiste vangst is een Griekse zegel
met de afbeelding van een heuse Drent.
Het is de uit Zuidlaren afkomstige zee
man Van der Heide die na een aanva
ring met de machthebbers in Nederland
naar Rusland vluchtte. Hij werkte zich
daar op tot bevelhebber van de Engelse,
Russische en Franse vloot die in 1827 de
Turkse vloot versloeg.
Het Kurhaus 100 jaar geleden, straks op een blokje van San Marino.
De creatie van een eindspel
Van de finale gemengde paren heeft u
op een speelplan een week kunnen
broeden. Hopelijk heeft dat tot iets
moois geleid.
Dit waren de OW-handen:
WEST
OOST
B
6 3
"V76
üA 10 2
o A V 10 9 3 2
oH B 8 4
A B 7
H963
Bij N/OW gaat het bieden: Noord pas,
oost pas, zuid 4 schoppen, west 5 rui
ten. Allen passen. Noord start met
schoppen voor zuids vrouw en die
speelt schoppenaas door. U troeft na
tuurlijk hoog, haalt de troeven in twee
rondjes en moet uw kansen in het
eindspel waarnemen. Eén slag mag u
nog missen! U moet eigenlijk niet
down gaan, want als uitnemer is 5 rui
ten geen succes, aangezien 4 schoppen
kansloos is...
Klavervrouw zou goed kunneft zitten,
mogelijk kan klaver 10 gescoord
worden. U moet een keuze maken.
Klavervrouw derde goed bij de zeven-
of achtkaart schoppen lijkt niet zo
waarschijnlijk. Hartenaas en harten na
lijkt ook niet al te veel kansen te
scheppen. Als de klavers 3-3 zitten (of
klavervrouw-klein bij de schoppen
lengte), komen er kansen, namelijk
door met de derde klaverslag noord
aan slag te brengen, die moet dan
maar verplicht zijn onder hartenheer
uit te spelen of in de dubbele renonce.
In dat geval wordt het aantal harten-
verliezers tot nul gereduceerd, waar
mee het contract binnen is: 600 mooie
punten!
Zo lag het spel:
NOORD
10 7 5
<?H 9 5 4 3
0 7 5
*V 10 5
WEST
OOST
B
6 3
^V76
A 10 2
OA V 10
932 O H B 8 4
*AB7
H963
ZUID
AHV9842
f B 8
o 6
*8 4 2
Driemaal klaver zorgt voor een dave
rend succes: op de vierde klaver van
oost kan een hartenverliezer weg en de
tweede harten verliezer verdwijnt door
de placing van noord. Alle andere
speelplannen leiden tot een of zelfs
twee down en dat scoort niks.
Over eindspel gesproken. WAC-speler
Ton Lucassen had op het volgende
spel kunnen schitteren, als hij voor
100% had geprofiteerd van de mede-
en tegenwerking van zijn linker tegen
stander:
WEST
OOST
10 3
A H 9 5
"AH 1098
OVB7
o A V 7
O 10 6 4
B93
A V 6
Bij W/OW ging de bieding:
bleerd, is dil niet evident een strafdoublet
(levert wel 1400 op)
Een onderkoelde actie.
Noord startte met schoppenvrouw en
dat is natuurlijk goed nieuws voor de
leider. Na vijf keer troef (zoveel heeft
zuid er namelijk!) schoppen 10 voor,
boer, heer en op schoppen 9 een ruitje
weg. Dit is inmiddels over in de OW-
handen (op vijfmaal harten heeft
noord twee klavers en drie ruitens la
ten gaan).
WEST
OOST
-
5
<0 -
o A V
o 9
B 9 3
*A V 6
en oost is aan slag. Ton Lucassen was
ervan overtuigd dat noord gezien zijn
doublet beide lage heren had (noord
heeft dan 9 punten gehad en met een
renonce is dat een behoorlijk informa
tiedoublet). Hij eindigde nu met
slechts elf slagen: ruitenaas geslagen,
klaversnit en schoppen na. Als hij de
kans had meegenomen daUtuitenheer
bij zuid zat, had hij alle dembn slagen
gemaakt: ruiten naar de vrouw en rui
tenaas na, de dwangkaart.
Daarop moet noord ofwel zijn laatste
schoppen wegdoen ofwel een klavertje
afgooien.
Met +710 had west althans nog iets
gescoord.
Zo lag het hele spel:
N/OW
NOORD
V B 8 6
09 5 3 2
♦H7542
WEST
OOST
10 3
A H 9 5
"A H 10
9 8 "VB 7
O A V 7
O 10 6 4
B93
*A V 6
ZUID
♦7 4 2
<76 5 4 3 2
OH B 8
*10 8
OW moeten natuurlijk in 6 harten of
6SA eindigen en na schoppenstart zijn
er dan dertien slagen mogelijk.
Correspondentie: p/a Leharstraat 10,
2162 AC Lisse.
Schaakfestival Saint John
(slot)
Het tweede open toernooi van het
grandioze schaakfestival in Saint John
werd gewonnen door een specialist in
dit type wedstrijden: Yasser Seirawan.
Zijn solide, maar toch venijnige, stijl
maakt zijn score tegen de wat mindere
(groot)meesters hoog. Onder andere in
zijn match tegen Speelman bleek dat
hij tegen de echte wereldtop niet opge
wassen is. In open toernooien hoeft hij
echter alleen maar stand te houden te
gen de toppers, zijn winst haalt hij dan
uit zijn betere score tegen de mindere
goden. In dit toernooi moesten absolu
te toppers als Tal, Vaganjan, Joesoe-
pov, Ehlvest en Tsjernin dat ervaren.
In onderstaande partij zien we een
goed voorbeeld van Seirawan's bijna
risicoloze stijl tegen een zeker niet
zwakke Hongaarse grootmeester (ELO
2520).
Y. SEIRAWAN-P. GROSZPETER
Damegambiet.
I.d4 Pf6 2.c4 e6 3.PO b6 4.Pc3 Lb7
5.Lg5 Le7 6.Dc2 h6 7.Lh4 d5 8.Lxf6
Lxf6 9.cxd5 exd5 10.g3 0-0 ll.Lg2
Pd7 12.0-0 Te8 13.e3 c6.
Een teken dat het zwarte openingsspel
niet helemaal deugt. Zwart krijgt op
deze manier geen tegenspel; na 13...c5
14.dxc5 bxc5 15.Tfdl wordt de witte
druk tegen d5 echter onaangenaam.
14.Tfdl a5 15.Pel Le7 16.Pd3 Lf8
17.a3 La6 18.Tacl Lc4 19.a4!
Dreigt 20.b3 en 21 e4 waarna de druk
langs de diagonaal hl-a8 en de c-lijn
beslissend is. Zwart moet daarom wel
ingaan op de volgende onplezierige af
wikkeling.
19...Lb4 20.Pxb4 axb4 21.b3! Lxb3
22.Dxb3 bxc3 23.Txc3 Pb8 24.Tbl
De7 25.Lfl Da7 26.Le2 Dxa4 27.Dxa4
Txa4 28.Txb6.
Zwart heeft materiaalverlies kunnen
voorkomen, maar de prijs is te hoog;
de witte stukken staan optimaal zodat
zwart niets anders kan doen dan toe
kijken hoe wit zijn voordeel in winst
omzet.
28...Kf8 29.Tcb3 Ta8 30.Tb7 g6
31.Kg2 h5 32.h3 Td8 33.Tc7 Kg7
34.TW7 Tf8 35.g4 Ta2 36.Lf3 hxg4
37.hxg4 Ta8 38.g5 Ta3 39.Lg4 Ta6
40.Le6.
Zwart geeft het op.
Een fraaie technische partij, maar
voor de liefhebbers van spektakel niet
erg interessant. Om iedereen tevreden
te stellen nu ook wat vuurwerk:
0kA A
1. IVANOVIC-GONZALES
Stelling na de 31e zet van wit. Zwart
speelde in deze stelling 31...Thc8 en
kapituleerde na 32.Tb7. Wat zou wit
gespeeld hebben na 31...exd4?
2. GEORGIEV-GOELKO
Stelling na de 25e zet van wit. Ziet
winst voor zwart?
!M. ""'mm
m m
3. POLACZEK-STONE
Stelling na de 19e zet van wit. Ziet u
de mogelijkheid om de witte aanval
voort te zetten?
ste-rijcombinatie.
3). Er is zeker een goede aanvalsmogelijkheid:
20.Dxh5! en zwart gaf het direct op, na
20...gxh5 21.Lxh7 staat hij mat.
