inal
Alles van
zaaiviool
tot billen
r
lë
Dwalend
door de
tijdloze
pracht van
Toscane
CeidóeSou/tfMit
Zes nieuwe
gidsen van
ANWB voor
tent,hotel
en bungalow
Nieuwtjes van Franse PTT verrassing voor toeristen
Reizen voor
55-plussers
Eigen huis
in Frankrijk
Michelingids
voor Benelux
ZATERDAG 12 MAART 1988
Iedereen die 's zomers
kampeert zal het wel eens zijn
overkomen: een eindeloze
zoektocht naar een camping.
Kilometers rijden, tot in het
donker toe, en maar geen
plekje kunnen vinden om je
tent op te zetten. Je vraagt je
nadien wel eens af hoe dat
kon gebeuren. Zeker als je de
vele honderden campings ziet
die vermeld staan in de
nieuwe campinggids van de
ANWB.
De onlangs verschenen
Kampeergids voor 1988 (twee
delen) is dikker dan ooit. Bij
elkaar zo'n twaalfhonderd
pagina's informatie over kleine en
grote, luxe en eenvoudige en
schone en minder schone
kampeerterreinen.
Zolang het een camping betreft in
een van de bekende Europese
vakantielanden moeten de
kampeerders-in-spe het in de gids
doen met de rijtjes symbolen die
aangeven wat er op de camping
aanwezig is. Alleen het aantal
voorzieningen kan worden
uitgelegd als een indicatie voor de
kwaliteit. Anders is dat met de
informatie over het nieuwe
toeristenland Turkije, waar het
onderhoud van sanitair en andere
voorzieningen volgens de ANWB-
gids nogal eens „te wensen over
laatVandaar dat in dat land
met name die campings onder de
aandacht worden gebracht, die
alleen al om hun moderne sanitair
de moeite van het bezoeken waard
zouden zijn.
De Hotelgids 1988 (eveneens twee
delen, in totaal zeshonderd
pagina 's) volgt hetzelfde systeem
als de Kampeergids: kaartjes per
regio en symbolen die vertellen
welke faciliteiten het hotel te
bieden heeft.
Met het oog op het nog steeds
toenemend aantal korte vakanties
in eigen land of in de buurlanden
is een nieuwe uitgave verschenen
van de Gids voor Bungalowparken
voor de Benelux, West-Duitsland
en Frankrijk. Wie niet per se
ondergedompeld wil worden in de
subtropische verzorgingscultuur
van Center Pares heeft, zo wordt
uit het gidsje duidelijk, nog een
ruime keus.
Voor wie helemaal niet over de
grens wil maar bijvoorbeeld op de
fiets in eigen land wil rondtrekken
is er tenslotte de nieuwe
Kampeergids voor Nederland. Eén
camping kan in elk geval rekenen
op veel bezoekers. Dat is „Ons
Buiten" in Oostkapelle (Zeeland),
die is uitgeroepen tot camping van
het jaar 1987.
Eén zaak blijft echter ook in de
nieuwe gidsen onopgehelderd.
Tientallen pagina's zijn gevuld
met advertenties, zowel van de
ANWB als van bedrijven die in de
gidsen zijn opgenomen. In dat
licht bezien lijkt de prijs van de
gidsen aan de forse kant.
JOS TIMMERS
De genoemde gidsen zijn
verkrijgbaar bij de ANWB-
kantoren. De hotel- en
kampeergids buitenland kosten
19,95 gulden voor ANWB-leden.
De Kampeergids Nederland en
Gids voor Bungalowparken kosten
elk 12,45 gulden voor leden. Niet
ANWB-leden betalen enkele
guldens meer.
PARIJS - Nederlandse vakantie
gangers in Frankrijk blijken nogal
eens te worden verrast door de au
tomatiseringsdrift van de Franse
PTT. Vanuit een telefooncel naar
huis bellen kan op sommige plaat
sen problemen opleveren voor wie
niet in het bezit is van de blauwe
„telecarte".
De klassieke, met munten gevoede, cel is
niet overal in de buurt en als deze een
maal gevonden is, staat er vaak een lan
ge rij wachtenden-voor-u. Een woord
voerder van de Franse PTT laat weten
dat van de in totaal 170.000 telefooncel
len in Frankrijk er inmiddels 33.000 zijn
uitgerust voor elektronische betaling.
,,Elk jaar zullen er nog eens 12.000
worden gemoderniseerd, zodat we in het
jaar 2000 af zullen zijn van de muntau-
tomaten". Tot de ingrijpende automati
seringsoperatie is vooral om veiligheids
redenen besloten. De beambten die de
muntautomaten moeten legen zijn hun
leven niet meer zeker door het toene
mend aantal roofovervallen. Vorig jaar
heeft de Franse PTT 17 miljoen telecar-
tes verkocht. Dat het voor buitenlanders
soms moeilijk kan zijn zo'n kaart te be
machtigen, kan de woordvoerder zich ei
genlijk moeilijk voorstellen. „Op de ca
bine staat toch duidelijk aangegeven
waar die te koop is en ook hoe het sy
steem werkt". Voor alle zekerheid: de te-
lekaarten a raison van 40 francs (50 tik
ken) en 96 francs (120 tikken) zijn ver
krijgbaar op elk postkantoor en in de
meeste sigarenwinkels. Aan het begin
van een gesprek geeft de kaart duidelijk
aan hoeveel eenheden nog resten. Naar
huis bellen is verder nog mogelijk via de
telefonische hulpdienst „Teleplus". Na
het draaien van 19-9931 wordt dan aan
degene die men wil bellen gevraagd of
hij het gesprek voor zijn rekening wil ne-
BOB VAN-HUET
De historische gebouwen in de binnenstad
van Florence zijn nooit bezoedeld door
straatschenders en vandalen, maar
hebben wel te lijden van uitlaatgassen.
FOTO: PR
Florence, Siena, Pisa, Lucca, Volterra en San Gimignano. Dante, Machia-
velli, Petrarca, Boccaccio, Botticelli, Rafael, Michelangelo en Leonardo da
Vinci. Namen die onverbrekelijk zijn verbonden met Toscane, hoofdstad
van de Renaissance en een toeristische trekpleister van wereldformaat.
Met de daarbij behorende prijzen. Want wie in de Toscaanse steden een
nachtje in een luxe hotel wil verblijven, moet daarvoor doorgaans stapels
lires neerleggen. Goedkoper kan ook, zowel in pensions (tot honderd gul
den voor een tweepersoonskamer per nacht) als op een camping. Toscane
telt een groot aantal uitstekend uitgeruste campings.
FLORENCE - Toscane en cultuur lijken
synoniemen. De monumenten liggen er
met tientallen langs de weg, waarbij de
kans groot is dat die weg zelf ook een
monument is. Toch is Toscane meer
dan alleen beelden, schilderijen, archi
tectuur en musea. Toscane is ook een
golvend landschap, bossen, wijngaarden
en stranden, die een streling zijn voor
het oog.
Wie naar Toscane komt louter om van
kunst en cultuur te genieten, kan dat het
best doen in het voor- of naseizoen. In
juli en augustus puilen de steden uit van
de toeristen en is de temperatuur vaak
van dien aard, dat inspannend museum-
bezoek heel wat van lijf en leden vergt.
Dat geldt vooral voor Florence zelf. De
stad van de Medici ligt in een dal (van
de Arno), waarin 's zomers de warmte
veelvuldig blijft hangen. En juist in Flo
rence is zoveel te zien, dat men niet
moet worden gehinderd door extreem
hoge temperaturen. Een ander advies:
neem voor een bezoek aan deze stad rus
tig de tijd. Probeer vooral niet in één
dag alles te zien. Dat leidt alleen maar
tot ernstige frustraties voor lichaam en
ziel.
Wie in Florence is, loopt zit en slaapt op
historische grond. Hier leefde en werkte
Dante, de schepper van de „Divina
Commedia", Machiavelli ontwikkelde er
zijn politieke theorieën en Petrarca en
Boccaccio veroverden van hieruit de we
reld. Een indrukwekkende reeks wereld
beroemde beeldende kunstenaars was in
Florence actief. De zeer begenadigde
kunstenaars Michelangelo en Leonardo
da Vinei stelden zich hier in dienst van
hun rijke opdrachtgevers.
De dichter Hooft constateerde dat Flo
rence „het schoonste was dat zijn oog
ooit had gezien" en zijn collega Busken
Huet concludeerde dat over deze stad
„de gunst des hemels en het genie der
mensen al hun beste zegeningen hebben
uitgestort".
De oude binnenstad van Florence is dan
ook eigenlijk één groot openluchtmu
seum. Het is voor ons Nederlanders
moeilijk te vatten dat al die kunst-op-
straat eeuwenlang onberoerd is gebleven.
niet bezoedeld door straatschenders en
vandalen. Alleen het massale autover
keer in de Florentijnse binnenstad heeft
kans gezien veel monumenten danig aan
te tasten. Inmiddels is het historische
centrum autovrij verklaard. Maar met
zoveel uitzonderingen (touringcars mo
gen er rijden, evenals invaliden en ieder
een die er woont of werkt), dat het een
bezoeker niet direct opvalt.
Het bekijken van de schitterende kunst
collectie van het vermaarde Palazzo de-
gli Uffizi is zeker een „must". Wie de
tijd heeft, kan hier dagen doorbrengen.
De kunstwerken in dit palazzo zijn voor
het grootste deel afkomstig uit het bezit
van de Medici's. Een bezoek aan Floren
ce is uiteraard niet compleet zonder eni
ge tijd door te brengen op de Ponte Vec-
chio, de oudste brug van de stad. Hij is
waarschijnlijk al door de Romeinen ge
bouwd. De brug is volgestouwd met
winkeltjes, die al sinds het eind van de
zestiende eeuw door goudsmeden
worden gerund.
Aan het eind van de Tweede Wereldoor
log hebben de terugtrekkende Duitsers
de omgeving van de Ponte Vecchio voor
een groot deel verwoest. Maarschalk
Kesselring gaf opdracht alle Arnobrug-
gen op te blazen, maar een van zijn offi
cieren wist via een list de brug van de
goudsmeden te sparen. De man is nu
ereburger van Florence.
De in kunst en cultuur geïnteresseerde
vakantieganger zou dus alleen in Floren
ce al weken kunnen doorbrengen. Maar
Toscane heeft nog andere mooie steden.
Daar is bijvoorbeeld Siena, waarmee
Florence langdurig op gespannen voet
leefde. Siena is een goed geconserveerde
middeleeuwse stad in een lieflijk land
schap. De inwoners vinden dat ze het
mooiste plein van de wereld bezitten.
Inderdaad is de Piazza del Campo, een
schelpvormig plein, een fantastische lo
catie. Op dit plein wordt elk jaar op 2
juli en 16 augustus de „Corsa del Palio"
gehouden, een folkloristisch schouwspel
dat aan de middeleeuwen herinnert.
Elke wijk neemt via een ruiter op een
ongezadeld paard deel aan deze wed
strijd. Een bijzondere wedren, want de
ruiters mogen elkaar op alle mogelijke
manieren hinderen. U begrijpt dat de
Palio een uiterst spectaculair evenement
is, waarbij de emoties hoog oplaaien.
Lucca is een schoolvoorbeeld van een
uitstekend bewaard gebleven middel
eeuwse stad met talrijke prachtige ker
ken. Interessant zijn de gevels van de
„Case dei Guinigi", een nj herenhuizen
uit de dertiende eeuw. Van de vier to
rens die het complex vroeger had, is er
nog maar een over.
Over torens gesproken. Het Toscaanse
stadje San Gimignano is vermaard om
zijn torens, waarin eens de edelen huis
den. Die torens waren een typisch sta
tussymbool: hoe hoger de toren, hoe
welvarender de bewoner. In de bloeitijd
van San Gimignano telde het stadje niet
minder dan 72 van die versterkte woon
torens. Er zijn er nu nog vijftien van
over die mede met hulp van de Unesco,
cultuur-organisatie van de Verenigde
Naties, is stand worden gehouden.
HENK VISSER
Voor heel wat ouderen blijkt de
drempel van het gewone
reisbureau te hoog. Onzekerheid
over de samenstelling van het
reisgezelschap - te jong, te druk -
blijft een obstakel. Maar niet voor
wie zijn reis boekt bij Stichting
55+ reizen. De in 1976 opgerichte
stichting heeft als doel zonder
winstoogmerk vakanties te
organiseren voor mensen van 55
jaar en ouder. De handzame
brochure voor 1988 omvat
tientallen arrangementen door heel
Europa, van Noorwegen tot
Griekenland en van luxe tot
eenvoudig. Voor meer informatie:
Stichting 55+ reizen. Brinkstraat
10, 3741 AN Baarn, tel. 02154-
22041.
„Uw eigen huis in Frankrijk" -
een uitgave van de Nederlands-
Franse Kamer van Koophandel -
behandelt het onroerend-goedbezit
in Frankrijk en de problemen die
daarmee kunnen samenhangen.
Naast juridische en notariële
aspecten komen fiscale,
banktechnische en financiële
zaken aan de orde, alsmede
bouwkundige aspecten en de rol
van de makelaar. Het boek is
bestemd voor Nederlanders die
een huis in Frankrijk bezitten,
huren of verhuren, of die van plan
zijn dat te doen. Het boek is te
bestellen door overmaking van 75
gulden op postgirorekening
540.400 of bankrekening
51.76.70.437 van de Nederlands-
Franse Kamer van Koophandel in
Den Haag.
De nieuwe Michelingids voor de
Benelux ligt bij de boekhandels en
de ANWB-kantoren. Die bekende
wegwijzer 37,50 gulden) bevat
onder meer kaarten met de
belangrijkste autowegen, 85
stadsplattegronden, beknopte
informatie over plaatsen (onder
meer de adressen van de VVV en
de dealers van verschillende
automerken) en een selectie van
hotels en restaurants in 1278
plaatsen in België, Nederland en
Luxemburg. In totaal worden
3229 bedrijven genoemd (1108
hotels en 2121 restaurants). In de
editie 1988 wordt nu ook vermeld
of een bedrijf geheel of gedeeltelijk
is voorbehouden aan niet-rokers.
Benen tijdperk
Gebruiksvoorwerpen van been,
gewei, hoorn en ivoor van 10.000
jaar geleden tot in de moderne
tijd, zijn tot 8 mei te zien op de
tentoonstelling „Het benen
tijdperk" in het museum G. M.
Kam in Nijmegen. Al in de
prehistorie gebruikte men puntige
stukken van gebroken botten voor
allerhande klussen. De
tentoonstelling geeft een indruk
van de veelzijdige mogelijkheden
en van het vernuft, waarmee de
mensen in het grijze verleden de
mogelijkheden van been wisten
uit te buiten. Het museum G. M.
Kam aan de Museum Kamstraat
45 in Nijmegen is geopend van
dinsdag tot en met zaterdag van
10 tot 17 uur, op zon- en
feestdagen van 13 tot 17 uur.
Toegangsprijs 3 gulden, kinderen
en 65+ 1,50 gulden,
museumjaarkaart geldig. Vanaf
NS-station Nijmegen bereikbaar
met de bus: lijn 5.
In het kader van „Nederland
Museumland 1988" belichten wij
elke week een minder bekend
museum. In maart staan de musea
in de provincie Drente centraal.
Vandaag aandacht voor het
Graanmuseum.
Boze buurman liep met molentjes. Of, in
het gunstigste geval, had hij een klap
van een molenwiek gekregen, dachten de
buurtbengels. Als buurman dus iets riep
over voor je billen geven", dan zet
te ik het op een lopen, denkend dat de
man me met een ,hamer achterna kwam.
Want buurman heette Bilhamer. Een
naam dus waaraan ik een verkeerde be
tekenis toekende. Want wat weten stads-
schoffies van het molenaarsbestaan?
Wat weet een stedeling trouwens méér
over het leven des gerusten landmans,
dan dat het zo genoeglijk henen vliedt?
Voor hem is de waaier een instrument
waarmee de boerin zich wel koelte zal
toewuiven. En een zaaiviool? Waar
schijnlijk een solo-instrument in het
agrarisch orkest.
Een bezoek aan het Nederlands Graan-'
museum, Olie- en Korenmolen Wold-
zigt, in Roderwolde, kan menig misver
stand uit de weg ruimen. Roderwolde
ligt tussen Roden en Peize, Noordweste
lijk van Assen. Het ligt sluimerend en
knus tussen hakhoutschermen. Wegge
tjes, afgezoomd met forse eiken, smalen
bochtig tussen slootjes geklemd. De
hoogste punten van Roderwolde - niet
veel meer dan twee straatjes - zijn de
torenspits van een minuscuul kerkje, een
lichtmast die de aanwezigheid van een
ijsbaan verraadt, een leegstaand
ooievaarsnest en ver daarbovenuit de
wieken van molen Woldzigt: tot de tip
van de wiek in hoogste stand 32 meter.
Woldzigt is een heel bijzondere molen.
Want Nederland telt nog maar vijf olie
molens en in slechts twee daarvan wordt
nog een dubbel bedrijf uitgeoefend. Dat
zijn de olie- en pelmolen „De Pelmolen"
in Rijssen en „Woldzigt", waarin (bene
den) olie wordt geslagen en (boven)
graan wordt gemalen.
Woldzigt, een achtkante stellingmolen,
werd gebouwd in 1852. Ze is eigendom
van de gemeente Roden en wordt na
mens een stichting beheerd door ge
meentetimmerman Janco Doornbos, die
„vrijwillig molenaar" is. De molen werd
indertijd gebouwd tegenover een haven
Het werkende modeI van een Zaanse oliemolen - niet helemaal gelijk aan
„Woldzigt" - geeft in het Graanmuseum een overzicht van de lijnolieproduktie.
tje (nu parkeerterrein) dat via een stelsel
van sloten en vaarten in verbinding
stond met de Groninger Beurs en het
lijnzaad producerend Friesland.
Aangezien een molenaar geen wind door
de hekken laat gaan, werd er gemalen
zolang er wind was. Met volle zeilen
heeft de installatie bij windkracht 5 a 6
een vermogen van ongeveer tachtig
paardekrachten en een snelheid, onbe
FOTO: PERS UNIE
last, van ongeveer tachtig enden per mi
nuut. Dat is molenaarsvaktaal voor het
aantal keren dat een wiek de stelling (de
romp van de molen) passeert. En vier
enden is dus gelijk aan één slag van de
bovenas. Zo konden per dag ongeveer
tachtig mud graan gemalen worden.
Het slaan van lijnolie was campagne-
werk. De campagne duurde van oktober
tot mei. In die periode werd wel drie
honderd ton vlaszaad verwerkt wat weer
zo'n tachtigduizend liter lijnolie (en een
ontelbaar aantal lijnkoeken voor het
vee) opleverde. Al die olie ging niet on
middellijk naar Groningen, maar werd
tot het moment dat de beurs een goede
koers noteerde, opgeslagen in de vier
tanks (van elk twintigduizend liter)
waarop de molen is gebouwd.
Het hoge bouwwerk is vol nostalgische
techniek met onbekende of vergeten na
men als vuister, doodbed, kollergang,
steenwiel en bonkelaar. En wie niet op
ziet tegen het bestijgen van de steile
trappen, kan boven ook de veel eenvou
diger graanmalerij zien. Maar dan is er
ook het Graanmuseum nog. Het is een
vrij simpele verzameling van gereed
schappen zoals de bilhamer, de zaai
viool, de wan en zijn opvolger, de waai
er. De bilhamer is het gereedschap waar
mee de stenen, na het malen van onge
veer vijftienhonderd mud graan, op
nieuw gescherpt (gebild) worden. De
zaaiviool: een instrument waarmee de
boer zijn graan zaaide. En de wan is de
platte mand waarmee het graan, door
schudden in de wind, van kaf ontdaan
werd. In het Graanmuseum wordt ook,
in grafieken, monsters, foto's, schoolpla
ten en (verpakkingen van) eindproduk-
ten een overzicht gegeven van de tien-
duizendjarige geschiedenis van het
graan.
JAN BAKKER
Nederlands Graanmuseum, Olie- en
Graanmolen Woldzigt, Hoofdstraat 60,
9315 PC (05908-32198) Roderwolde.
Open van mei tot en met september,
dinsdag tot en met zaterdag 13.30 -
17.00 uur; in museummaand maart al
leen vrijdag en zaterdagmiddag. Elke
eerste zaterdag van de maand demon
stratie olieslaan. Entree: volw. 2 gulden,
kinderen 1 gulden.
Scandinavische
vakantievoorpret
De verkeersbureaus van
Denemarken, Finland, IJsland,
Noorwegen en Zweden organiseren
samen met enkele
vervoersmaatschappijen en
touroperators een reeks
voorlichtingsavonden over reizen
naar het noorden. Onder het motto
„Ga mee op reis door'
Scandinavië" zorgen zij met een
avondvullend programma voor
vakant ievoorpret.
Scandinaviêgangers kunnen op de
avonden terecht voor
informatiemateriaal, persoonlijke
adviezen en reistips. De
Scandinanviê-toernee strijkt neer
in onder meer gebouw Palace in
Rotterdam (17 maart), het
Nederlands Congresgebouw in Den
Haag (22 maart) en de Irenehal
van de Jaarbeurs in Utrecht (24
maart). Aanvang acht uur.
Kaarten kosten 7,50 gulden en zijn
te bestellen bij de ANWB-kantoren
in de genoemde plaatsen of via het
landelijk informatienummer van
de Scandinaviê-toernee 020-
719876.
