Rooie spionnen
strooien met
geld
Biii
6weken
Elsevier
f12,50
gezocht:
een kamer
iPRfiynfjii
Gebrek aan rechtshulp
in asielzoekerscentra
Kamer: studie hogere autokosten
.KONINKLIJK
/UIIIS
lEUWO
He
„Nieuwe" ouderen
hebben meer wensen
PLEIDOOI VOOR SPREEKUUR
BINNENLAND
EeidócSoivumt
DONDERDAG 10 MAART 1988 PAGINA 3
advertentie over
eneesmiddelen onjuist
IECHT Onvolledig, misleidend, onjuist
tendentieus. Deze oordelen velt de Reclame
je Commissie over onderdelen van de ad-
tentie die de ministeries van welzijn, volks-
ondheid en cultuur en van economische za-
begin januari in de dagbladen hebben ge-
liceerd om het publiek te informeren over
nieuwe tariefsysteem voor geneesmiddelen.
Nederlandse Associatie van de Farmaceuti-
Industrie (Nefarma) had er een klacht
ingediend. De ministeries riepen in de ad-
ïntie op om de apotheker te vragen, dure
rkgeneesmiddelen te vervangen door goed-
»re medicijnen met dezelfde samenstelling,
werd vermeld dat ze om kleinere hoeveel-
jen kunnen vragen dan er op het recept
n. De commissie beveelt de ministeries aan,
)rtaan niet meer op een dergelijke wijze re-
le te maken".
Brandweer-
kleding
Rotterdamse brand
weerlieden laten zien
dat met de nieuwe
kleding die gisteren
werd gepresenteerd,
heel goed kan
worden gehold. De
kleding, die is aange
past aan de veran
derde werkomstan
digheden, bestaat uit
twee en drie lagen
waarvan de buitenzij
de bestaat uit wol/
aramide met een iso
latievoering van zui
ver scheerwol.
FOTO: ANP
DEN HAAG
CDA, VVD en PvdA
willen dat het kabi
net een studie gaat
doen naar de moge
lijkheden om de ac
cijns op benzine met
25 cent per liter te
verhogen. Op deze
manier zou de auto
mobilist beter in zijn
portemonnee moeten
voelen wat het auto
rijden kost. Dit kan
ertoe leiden dat er
minder
wordt.
gereden
Woordvoerders van de
drie grote partijen uitten
hun wens gisteren in de
Kamer. Zij reageerden
daarmee op uitspraken
van minister Nijpels
(VROM), die had gesteld
dat het kabinet in het
Bereikbaarheidsplan
Randstad niet met der
gelijke voorstellen is ge
komen omdat die „poli
tiek onhaalbaar" zouden
zijn. „Ik daag de minis
ter uit, kom met voor
stellen", aldus mevrouw
Oomen (CDA). „Kom
met een plan. Wij zijn
daar voor", sloot de heer
Castricum (PvdA) zich
aan. Ook mevrouw Jor-
ritsma (VVD) zei veel
voor de voornemens te
voelen. „Misschien is het
wel beter dan road pri
cing (een elektronische
tol die het kabinet met
ingang van 1996 wil in
voeren, red.). Ik ben be
reid een kosten-baten
analyse te maken", zei
de liberale.
De Consumentenbond
heeft felle kritiek op de
aangekondigde verho
ging van de autoverze
keringspremies. Volgens
de bond gaat het om een
verhoging van 10 tot 15
procent, waardoor de
premies binnen één jaar
met ongeveer 20 procent
omhoog gaan. Medio vo
rig jaar verhoogden de
verzekeraars de premies
ook al met 6,5 tot 9 pro
cent. De consumenten
organisatie vindt het
hoog tijd dat de autover
zekering grondig wordt
gesaneerd.
daa,SP: beperking
re jektroshock
mi
SChtTN HAAG Steeds
ier ziekenhuizen maken
«;er gebruik van de elec
Jvfshock (ECT) als onder
1 van een psychiatri
behandeling. Dit
t doordat de Genees-
dige Inspectie voor de
lestelijke Volksgezond
(id sinds enige tijd ook
niet-gespecialiseerde
itra toestemming geeft
het toepassen van
(omstreden) metho-
;tijni
dat is de electroshock opnieuw
jchiatrisch centrum in Bloe-
rae«pdaal. Het Radboud-zieken-
is in Nijmegen en het Dia
hessenhuis in Arnhem staan
ihet punt dit te doen, terwijl
!Z,n<t Delta-ziekenhuis in Zuid-
nz'911and er in beginsel toe be-
hoopten heeft.
i onft Tweede-Kamerlid Andrée
agerfi (PSP) is ongerust over
re ontwikkeing en heeft
Bgen gesteld aan staatssecre-
•is Dees van Volksgezond-
genid- Zii herinnert de regering
„erian dat volgens haar eigen
Ihtlijnen de electroshock-
Srapie alleen in psychiatri-
^avke universiteitsklinieken
an Jg worden toegepast. Dat
jaaindpunt werd, na jarenlange
;jenjcussies, ingenomen in 1986.
s er in een bepaalde regio al
n centrum is waar de ECT-
ithode wordt toegepast, zou-
volgens Van Es andere in-
ingen in dat gebied zich
in moeten onthouden.
»cht een niet-gespecialiseerd
*e€ptrum al toestemming heb-
d mh gekregen, dan moet die
ng s|Drden ingetrokken, aldus het
perijmerlid.
(ADVERTENTIE)
BEL BOULEVARD:
06-320.322.02
agte^c de heetste nieuwtjes en de
ieerardste roddels: van Ben Holthuis.Over
5 g^weekPasin de bladen!
iemaakt voor de telefoon,
looit herhalingen,
ilke dag nieuw,
elke dag bellen!
nodp cent per minuut
perfc
an 10
,teiMr.
ope
nitr
10 maart
r. Pieter van Vollenhoven
[opent het vernieuwde en
'uitgebreide Instituut voor
Zintuigfysiologie in Soes-
?EHterberg. Het instituut is on-
,n Herdeel van TNO en richt
:ich met onderzoek naar
erkomstandigheden voor
het grootste deel op de
krijgsmacht. Veel onder
zoek wordt gedaan op het
gebied van verkeersveilig-
e held.
111 maart
3 Mr. P. van Vollenhoven
brengt een werkbezoek
s aan de Stichting Natuur en
Milieu in Utrecht.
BOEKJE OVER SPIONAGE IN EIGEN LAND: „HET GEBEURT"
Kipra UNO functionaris
blijkt
N VANDAAG^
IN HET VJ
DEN HAAG Buiten
landse spionnen zijn ui
terst actief in ons land.
Steeds vaker trachten zij
Nederlands defensieper
soneel over te halen ver
trouwelijke informatie
door te spelen en steeds
meer wordt daarbij een
beroep gedaan op de
„ontvankelijkheid voor
financiële tegemoetko
mingen".
Volgens de Marine Inlichtin
gen Dienst (MARID) is het
strooien met geld de recrute-
ringsmethode die doorgaans
het meeste succes heeft. Het
inspelen op ideologische mo
tieven van de Nederlander
en het gebruik van chantage
komen vervolgens op een
goede tweede en derde
plaats. Volgens de MARID
houdt ongeveer een derde
van de diplomaten „*én ande
re autoriteiten met gehele of
gedeeltelijke diplomatieke
status" uit communistische
landen zich bezig met inlich
tingenwerk. De dienst heeft
daarom een boekje uitgege
ven waarin mensen die met
geheime zaken omgaan
worden gewaarschuwd voor
de lange armen van de Rode
Beer, of die nu bestaan uit
„echte" KGB-agenten, am
bassadepersoneel van „vazal
staten" of ingezetenen van
weinig verdachte, met de
Sovjetunie bevriende Derde-
Wereldlanden. Dat, hoe en
waar het gevaar op de loer
ligt wordt uitgebreid toege
licht in het boekje „Het Ge
beurt", dat in een oplage van
zesduizend exemplaren onder
Defensie-personeel zal
worden verspreid. En dét het
gebeurt, daar moet iedereen
zich terdege van bewust zijn,
zo staat in de brochure Dij
een wat mistige tekening van
een donkere man met hoed
bij een Defensie-gebouw: „U
bent potentieel doelwit van
buitenlandse inlichtingen
diensten omdat u toegang tot
of inzage heeft in geclassifi
ceerde militaire objecten
en/of gegevens. In de eerste
plaats bedreigt spionage dus
uzelf doordat u tot het uit
voeren van strafbare feiten
wordt gebracht".
Ellen T.
De voorpagina van de MA-
RID-brochure is opgesierd
met kranteknipsels over min
of meer beruchte spionageza-
ken uit het verleden. „Spio-
nage-complot in Japan opge
lost", „VS-marinier krijgt
dertig jaar wegens spionage
„UNO-functionaris blijkt
Sovjet-spion" zijn aanspre
kende koppen uit het buiten
landse spionagebeuren, maar
wat spionage-kwesties in ei
gen land betreft kan de MA
RID weinig meer naar voren
halen dan de geruchtmaken
de zaak rond Ellen T.
Zij werd in mei 1986 door-de
Amsterdamse rechtbank ver
oordeeld wegens spionage
voor Oost-Duitsland, het land
waaraan zij octrooi-aanvra
gen betreffende bepantsering
van militaire voertuigen wil
de verstrekken. Nooit opge
helderd is de kwestie Albert
Stuurman. Ex-marineman
Stuurman was een sleutelfi
guur bij de bouw van stuur
inrichtingen voor onder
zeeërs in de Walrus-klasse en
had toegang tot geheime do
cumenten. Hij verliet de ma
rine, ging voor een Duits in
genieursbureau werken en
overleed in mei 1984 onder
raadselachtige omstandighe
den in zuid-Duitsland. Vol
gens zijn weduwe is er een
samenhang tussen de „zelf
moord" van haar man, de
nooit opgehelderde brand in
'87 aan boord van de Walrus
en verdwenen tekeningen
van de stuurinrichtingen. De
landelijk officier van justitie
voor spionagezaken mr. H.J.
den Os heeft in 1984 een on
derzoek ingesteld naar deze
zaak, maar daarover zijn
nooit mededelingen gedaan.
Ieder middel
„Functionarissen van buiten
landse inlichtingendiensten
wenden ieder mogelijk mid
del aan om met potentiële
medewerkers contact te zoe
ken en relaties te cultiveren,
bijvoorbeeld „gelukstreffers"
op handelssymposia (Leipzi-
ger Messe), postzegelverza
melaars, correspondentie
vrienden etc.". „Een verzoek
om een ongeclassificeerde
technische brochure, een mi
litaire telefoongids of be
kendmakingen binnen een
organisatie kunnen iemand
het gevoel geven dat daar
mee de organisatie geen na
deel wordt berokkend. Het
betalen voor deze verleende
service is meestal de volgen
de fase binnen deze benade
ringsfase. De periode van op
bouw geeft de buitenlandse
inlichtingendienst de moge
lijkheid behoeften en zwak
heden van de potentiële me-
Het boekje
„Het Gebeurt"
zal in een
oplage van
zesduizend
exemplaren
worden
verspreid
onder
Defensie
personeel.
dewerker te identificeren en
daarop in te spelen", aldus de
brochure.
Uiteindelijk is het leveren
van vertrouwelijke informa
tie de moeilijkste stap voor
de nieuwe bron. Heeft deze
eenmaal dergelijke informa
tie verstrekt en vormen van
betaling geaccepteerd, dan is
hij of zij vanaf dat moment
„aan de haak geslagen", rijp
om geëxploiteerd te worden
op basis van hebzucht of
chantage.
W raakgevoelens
Volgens de MARID zijn er
nog heel wat andere benade
ringsmethoden bekend die
soms succesvol gebruikt
worden. Vaak wordt daarbij
een beroep gedaan op het
avonturisme van de betrok
kene en op wraakgevoelens
jegens de werkgever of „het
systeem". Verder wordt ge
bruik gemaakt van de seksu
ele afhankelijkheid, verlan
gens en voorkeuren van de
benaderde en niet zelden
wordt iemand ook angst in
geboezemd om de juiste in
formatie los te krijgen. Niet
zelden worden er operaties
uitgevoerd „onder valse
vlag", waarbij bijvoorbeeld
„een Sovjet of andere buiten
landse inlichtingenfunctiona
ris doet voorkomen dat hij
afkomstig is uit een NAVO-
land". Een bron die eenmaal
is gerecruteerd wordt door
gaans in het gareel gehouden
door dreigen met het open
baar maken van een en an
der en door bedreigingen te
gen familieleden of relaties
die wonen in het land van de
betreffende inlichtingen
dienst. Soms wordt ook de
noodzaak tot het nemen van
risico's en opofferingen met
als einddoel De Wereldvrede
voor het voetlicht gehaald
door de buitenlandse spion
nen.
Ook inlichtingendiensten
van niet-communistische lan
den zijn actief. In de brochu
re wordt daarom de zaak-Jo
nathan Pollard in herinne
ring geroepen. Deze voorma
lige analist van de Ameri
kaanse marine werd twee
jaar geleden in Washington
tot een levenslange gevange
nisstraf veroordeeld wegens
het doorgeven van militaire
geheimen aan Israel. Deze
zaak heeft de relaties tussen
de VS en Israel ernstige
schade toegebracht. „Bedenk
dat er wel inlichtingendiens
ten van bevriende landen be
staan, maar geen bevriende
inlichtingendiensten!", citeert
de MARID een contraspio-
nage-wijsheid. „Wees oplet
tend", zo luidt de laatste zin
van het boekje.
ARJEN VAN DER SAR
AMSTERDAM Met de
sociale en economische
ontwikkeling van de laat
ste tientallen jaren onstaat
een nieuwe categorie ou
deren die in bepaalde op
zichten afwijkt van dege
nen die thans de meerder
heid van de bejaarden
vormen. Dit zei de socio
loog prof.dr. J. Berting
van de Erasmus Universi
teit in Rotterdam gisteren
op een lezing over het ou
der worden in de Nieuwe
Kerk in Amsterdam.
De huidige generatie ouderen
is in hoge mate beïnvloed door
de economische crisis van de
jaren dertig, de Tweede We
reldoorlog en de toen geldende
gezagsverhoudingen. Volgens
prof. Berting is uit onderzoe
ken gebleken dat deze genera
tie bejaarden in het algemeen
tevreden is met de levensom
standigheden, ook al blijken
die voor een buitenstaander
niet altijd benijdenswaardig.
De „nieuwe" bejaarden daar
entegen zouden naar zijn me
ning wel eens de voorhoede
kunnen zijn van een meer ei
sende en zich beter organise
rende generatie ouderen. Deze
generatie zal waarschijnlijk op
hogere leeftijd vitaler zijn en
duidelijker vorm geven aan
haar wensen dan de generaties
die haar voorgingen.
Wellicht zal er, zo voegde de
hoogleraar er aan toe, zoiets
ontstaan als een „ouderencul-
tuur" waarvan de deelnemers
steeds duidelijker zullen weten
te maken dat zij geen restcate
gorie zijn in de marge van de
prestatiemaatschappij, maar
mensen met doelstellingen, as
piraties, verlangens en relatie
patronen die een gelijkwaardig
recht van bestaan hebben
naast anderen.
Hij vroeg zich af of gezien de
huidige verhoudingen een wet
tegen de discriminatie op leef
tijd niet zeer wenselijk is. Mi
nister Brinkman van WVC,
die ook op de lezing aanwezig
was en aan de discussie deel
nam, zag weinig in zo'n anti
discriminatiewet. Hij sprak de
vrees uit dat zo'n wet weinig
aan de situatie in de samenle
ving zal veranderen.
Sociologe en oud-PvdA Twee
de-Kamerlid H. Verwey-Jon-
ker betoogde dat het naarste
dat bejaarden vaak moeten er
varen, de betutteling is. Zowel
van de kant van niet-bejaar-
den als van alle mogelijke
hulpverlenings- en gezond
heidsinstellingen. Bij besluiten
op bestuurlijk niveau, zowel
landelijk als lokaal, wordt vol
gens haar weinig rekening ge
houden met ouderen.
O/EN \LiU5lE WT U SNEL LDOCT OCdC
AlCHTiNfa HAftQ VGC*8'j TC &[\Oe>£
Hoogwerkers
verwijderden gis
teren de bescha
digde omheining
van een spoor
wegviaduct in
Haarlem, na een
aanrijding door
een vrachtauto.
Als gevolg van de
botsing ontston
den er vertragin
gen bij het trein
verkeer en moest
het wegverkeer
enige tijd worden
omgeleid.
FOTO: ANP
DEN HAAG Alle acht
centra voor asielzoekers in
ons land hebben dringend
behoefte aan een dagelijks
spreekuur Vreemdelin
gen moeten hier in de
allereerste fase van de
asielprocedure terecht
kunnen voor belangrijke
informatie en advies.
Pleitbezorgers van een spreek
uur in de opvangcentra zijn de
Nederlandse Orde van Advo
caten, de Landelijke Organisa
tie van Buro's voor Rechtshulp
(LOB) en Vluchtelingenwerk.
Zij zien de rechtsbescherming
van asielzoekers in de knel
komen doordat in het huidige
systeem onvoldoende aandacht
wordt geschonken aan de
moeilijke situatie waarin de
aanvrager is beland.
Sinds de invoering eind vorig
jaar van de nieuwe Regeling
Opvang Asielzoekers (ROA)
moeten vluchtelingen meteen
na aankomst vaak enige we
ken verblijven in speciale,
doorgaans achteraf gelegen
asielzoekerscentra. Elk cen
trum telt ongeveer 150 bewo
ners.
Mr. P.A. Wackie Eysten, de
ken van de Nederlandse Orde
van Advocaten schetst de pro
blemen daar: „Vrij snel vindt
er in een centrum een gesprek
Slaats met een ambtenaar van
ustitie. De vluchteling is dan
meestal niet of nauwelijks ge
ïnformeerd over de te volgen
procedure en zijn positie daar
bij. Ons rechtssysteem, de rol
en betrouwbaarheid van poli
tie- en andere ambtenaren
plus die van de tolk zijn hem
niet duidelijk. De ervaring
heeft geleerd dat dit alles het
waarheidsgehalte van de uit
spraken van een vluchteling
niet bevordert en dét terwijl
het rapport van het verhoor
de basis is waarop de hele ver
dere procedure wordt ge
voerd".
De Orde, de LOB en Vluchte
lingenwerk beschouwen een
goede zakelijke voorbereiding
op het onderhoud met de con
tactambtenaar als een minima
le voorwaarde voor een ver
antwoorde rechtsbescherming.
Doorgaans komt de asielaan
vrager pas in contact met een
rechtshulpverlener nè uitrei
king van een negatieve be
schikking. Het invoeren van
een spreekuur, verzorgd door
het Buro voor Rechtshulp, met
de steun van vrijwilligers van
Vluchtelingenwerk zou hierin
verandering moeten brengen.
GRONINGEN Je bent jong en je wilt een kamer.
Dat geldt momenteel voor zeker 430.000 Nederlandse
jongeren tussen 18 en 25 jaar die niet meer bij hun ou
ders willen wonen. De vraag naar jongerenhuisvesting
is groter dan ooit, maar het ziet er niet naar uit dat aan
die vraag binnen afzienbare tijd voldaan kan worden.
Tenzij de regering maatregelen neemt om meer ka
mers en huizen voor jongeren beschikbaar te krijgen.
„Een nieuwe impuls in de jóngerenhuisvesting is absoluut nood
zakelijk", stelde gisteren althans drs. R. Mascini, coördinator van
de Landelijke Organisatie Belangengroepen Huisvesting. Dat is
een landelijke vereniging van woningzoekenden. Mascini sprak
tijdens een symposium over „de toekomst van jongerenhuisves
ting".
De toekomst ziet er niet al te rooskleurig uit. Weliswaar zijn
sinds 1975 bijna 80.000 HAT-eenheden oftewel woningen voor
alleenstaanden en tweepersoonshuishoudens gebouwd, maar dat
is slechts 34 procent van wat de regering zich in dat jaar had
voorgenomen te zullen bouwen. En deze HAT-eenheden zijn bo
vendien niet alleen voor jongeren, maar ook voor ouderen.
Het huren van kamers is de laatste jaren ook steeds moeilijker
geworden. Er zijn in Nederland momenteel zo'n kwart miljoen
jongeren die een kamer huren bij een verhuurbedrijf of hospita,
maar veel zullen daar niet meer bijkomen. „Het is fiscaal niet
meer zo aantrekkelijk om een kamer te verhuren. Wie een uit
kering heeft gaat geen kamer verhuren, want dat leidt tot kor
ting op de uitkering. En je kunt eer ook minder huursubsidie
door krijgen", aldus Mascini. Volgens hem is het aanbod van ka
mers daardoor de afgelopen vijftien jaar zeer sterk verminderd.
En dat terwijl er een maatschappelijke tendens is om al op jeug
dige leeftijd zelfstandig te gaan wonen. Ook in dorpen. Dat komt
mede door de Wet Studiefinancierring, waardoor het financieel
aantrekkelijker is geworden om op jezelf te wonen.
Om aan die almaar groeiende vraag naar woonruimte te kunnen
voldoen zijn er enkele mogelijkheden. Zo zouden jongeren sa
men in eensgezinshuizen kunnen gaan wonen. Een probleem
daarbij is dat de woningbouwverenigingen er weinig belang bij
hebben. Omdat jongeren nogal snel verhuizen levert dat de wo
ningbouwverenigingen extra onderhoudskosten op. De Landelij
ke Organisatie Belangengroepen Huisvesting (LOBH) vindt dan
ook dat het Rijk een financiële stimulans moet geven aan de wo
ningbouwverenigingen.
Ook zou het verhuren van kamers fiscaal aantrekkelijk gemaakt
moeten worden, zei Mascini. Alleen wanneer mensen er ook iets
aan kunnen verdienen zijn ze bereid om kamers te gaan verhu
ren. Een andere mogelijkheid is om de doorstroming in de wo
ningen te bevorderen. Dat wil zeggen dat mensen met hogere
inkomens niet in de goedkopere woningen zouden moeten blij
ven wonen. „Het kan niet zo zijn dat hogere inkomens blijven
wonen in de gesubsidieerde sector", sprak Mascini. Volgens hem
zouden er fiscale maatregelen genomen moeten worden om de
doorstroming te bevorderen.
(ADVERTENTIE)
Elsevier en EW, Elseviers Weekblad
informeren. Over relevante zaken.
Over krakers en koningshuis.
Over computer en cultuur.
Over bonden en bedrijven.
Over binnenhof en buitenland.
Lees en bekijk Elsevier en E W,
Elseviers Weekblad nu 6 weken voor
slechts fl 2,50.
Bel nu: 06-0224646 (gratis).
ELSEVIER ELKE WEEK BETER
