Na-oorlogse woningen van
kwantiteit naar kwaliteit?
Het beheer van na-oorlogse huur
woningen scoort niet hoog op de
publiciteitsladder. Voor deze on-
Idankbare taak zijn geen grote vette
krantekoppen weggelegd. Neem
nou een stad als Den Haag. Plan
nen voor een enorm stadhuis van
de Amerikaanse architect R. Meier
of een lint woningen tot in de zee
van de Spaanse architect R. Boftll
is beter krantevoer. De discussie
die bij deze ontwerpen wordt ge
voerd gaat over smaak. Is architect
A beter of orgineler dan B? Nim
mer wordt er gesproken over het
aanzien van de na-oorlogse wonin
gen. Toegegeven: daar valt ook
weinig over te zeggen. Na de oorlog
bestond er 'grote behoefte aan
kwantiteit en dat stralen die wonin
gen ook uit. De kwaliteit heeft daar
onder moeten lijden. Den Haag is
geen uitzondering op dit beeld.
Van echte verpaupering is nog geen
ike, maar de huurwoningen vertonen
age tekenen van verval. Om te voor-
imen dat de na-oorlogse wijken binnen
(een aantal jaren vervallen tot stadsver-
nieuwingswijken, is in Den Haag de
„Aanpak" gestart. Buurt voor buurt pak
ken de woningbouwverenigingen hand
in hand met de gemeente de woningen
grondig aan. Ramen en deuren worden
voorzien van isolatiemateriaal, kozijnen
worden aangepast aan de huidige nor
men, „rotte plekken" worden hersteld
etc. Met de „Aanpak" probeert Den
Haag te voorkomen dat de na-oorlogse
wijken Moerwijk, Morgenstond, Bouw-
lust. Vrederust en Mariahoeve over een
aantal jaren leeg staan. Sinds 1975 keer
de twintig procent van de bewoners deze
wijken de rug toe. De vergrijzing won
'terrein en de winkeliers verloren klan
ten.
Onderzoeken
De voorzitter van de Federatie van
Haagse Woningbouwcorporaties, J. Alfe-
rink, pleit ervoor goede onderzoeken te
doen naar de bevolkingssamenstelling in
die wijken en vooral naar de veranderin
gen daarin. „Je moet weten wat er over
een aantal jaren met de bevolking in de
na-oorlogse wijken gebeurt. Op die ont
wikkeling moet je inspelen met je wo
ningbouw. Vergrijst een wijk dan moet
je aanpassingen maken voor ouderen.
Bijvoorbeeld liften in de flats van drie
tot vier lagen. Daarmee maak je het wo
nen voor ouderen inleen na-oorlogse
wijk .Ipêsl jla^rfirék^eDifflc. Juist Ipuilere
Volgens Alfertttklïijn de woningbouw
verenigingen m Den Haag zich terdege
'bewust van hun j verantwoordelijkheid
voor het beheer van de woningeniin na
oorlogse wijken. ,',Dat is een moeilijke
taak. Vlak na de oorlog was het een
kwestie van: nieuwbouw en nAl eens
nieuwbouw en het was goed. Gt&n be-
Door de buurten stelselmatig aan een grondige opknapbeurt te onderwerpenmoet worden voorkomen dat de na
Steeds meer mensen zitten nooit
echt lekker. Niet aan de ontbijtta
fel, niet achter het bureau en zelfs
niet 's avonds op de „gemakkelij
ke" bank. Zij zijn gewoon te lang
voor het standaardmeubel dat ge
baseerd is op een lengte van zeker
niet meer dan 1,90 meter. Slechts
een paar fabrikanten zijn bereid
zich te richten naar de wensen van
de klant.
De Klub Lange Mensen wordt bijna da
gelijks geconfronteerd met de problemen
van deze groep mensen. Woordvoerder
Rob Bruintjes: „Ons land telt zo'n vier
honderdduizend inwoners van 1,90 me
ter of langer. Die groep groeit gestaag,
jongeren worden steeds langer. Toch
weigeren de meeste meubelfabrikanten
daar rekening mee te houden. Zij vinden
het marktdeel te klein. Lange mensen
moeten zich daardoor maar aanpassen.
Dat kost hen niet al te veel moeite, want
zij hebben nooit anders gedaan. De
meesten weten zelfs niet dat ze beroerd
zitten".
Klachten blijven niet uit. „Het is niet
voor niets dat er zoveel mensen met rug,
nek- en hoofdpijnklachten rondlopen.
Een verkoper zou moeten wijzen op het
belang van een juiste stoel. Eigenlijk zou
elke meubelzaak een passtoel moeten
hebben", aldus Bruintjes.
Heeft men eenmaal een zaak gevonden
die de wensen van lange mensen serieus
neemt dan zijn er altijd nog de beperkte
keuzemogelijkheid en de hoge prijs. „Al
leen bij de duurdere merken is een en
ander mogelijk. De daaraan verbonden
extra kosten kunnen, afhankelijk van de
gewenste veranderingen, oplopen van
tien tot dertig procent of nog meer. Een
vriend van mij betaalde onlangs yoor
een stoel van zestienhonderd gulden uit
eindelijk vierduizend gulden".
Funest
Een bank van Perida. Dit bedrijf maakt meubels desgewenst harderzachter, korter,
langer, hoger of lager. FOTO: PR
Garant in het Brabantse Best is zo'n
meubelfabriek waar een en ander moge
lijk is. Men zag daar jaren geleden al een
groeimarkt voor „gezonde" stoelen die
vooral door ouderen worden aange
schaft. De fabriek heeft zich toegelegd pp
het construeren van speciale fauteuils
bekend onder de naam „Fitform".
„Het is begonnen met de aandacht voor
gezond slapen. Van het nut daarvan is
iedereen nu wel overtuigd. Gezond zit
ten is daar een vervolg op", aldus F.
Termeer, hoofd van de afdeling ver
koop. „Wetenschappelijk onderzoek
heeft de relatie tussen zitten en gezond
heid inmiddels duidelijk aangetoond.
Van belang is een juiste ondersteuning
van de wervelkolom en de armen, een
juiste stand van het zitvlak en een juiste
zithoogte. Veel mensen tussen vijftig en
zestig jaar die nu met rugklachten zitten,
hadden dit kunnen voorkomen door in
de jaren ervoor een passende stoel te ge
bruiken. Het hangen in te lage banken is
op den duur funest".
Termeer: „Voor iedereen is er passende
kleding en schoeisel. Waarom zou dit
ook niet voor zitmeubelen gelden? Dit is
dan ook de reden dat alle Fitformfau-
teuils standaard leverbaar zijn in drie
verschillende zithoogten, namelijk 41,
46 en
woner die klaagde. Iedereen was blij met
een dak boven zijn hoofd. Nu moet je
door middel van goed beheer, goede
aanpassingen in de woningen prooeren
de bewoners tegemoet te komen in hun
wensen".
De gemeente Den Haag heeft zich ook
op de winkelcentra moeten richten om
te voorkomen dat leegstand daar zou lei
den tot verpaupering en nog meer ver
trekkende bewoners. Het plan is om ten
minste achttien van de kleinere centra te
sluiten. Daarvoor in de plaats komen
woningen voor ouderen, kleine ambach
telijke en dienstverlenende bedrijfjes. De
winkelcentra die overblijven worden
economisch sterker gemaakt door betere
bereikbaarheid, een evenwichtig winkel
bestand en goede entourage. Volgens de
voorzitter van de Federatie van Haagse
Woningcorporaties moet de gemeente
proberen de werkgelegenheid op peil te
houden. „Logisch, want als bedrijven uit
de stad vertrekken, gaan de werknemers
mee". Ook de omgeving van de na-opr-
logse woningen wordt niet vergeten. Bin
nentuinen, groenstroken en speelveldjes
krijgen aandacht.
Festival
wijken verpauperen.
Het „Woningbouwfestival", dat ter gele
genheid van de oplevering van de twee
honderdduizendste woning in de Hof
stad wordt gehouden, is door het ge
meentebestuur dankbaar aangegrepen
om kwaliteit in te brengen bij de op
knapbeurt van de na-oorlogse wijken.
Wethouder G. van Otterloo, die anders
de ondankbare taak van het op peil hou
den van de na-oorlogse wijken op zijn
weg vindt, mag nu het voortouw nemen
bij wat een nationaal evenement moet
worden. Op een brede strook groen aan
de Dedemsvaartweg (in de na-oorlogse
wijk Morgenstond) moeten in de loop
van 1990 zo'n vijfhonderd woningen
verrijzen. Vernieuwende architectuur,
technieken, materialen etc. Er is geen ex
periment dat niet past op het festival.
Een aantal bekende binnen- en buiten
landse architecten is gevraagd een bij
drage te leveren. Onlangs werden de eer
ste elf ontwerpen van Nederlandse ma
kelij gepresenteerd. De resultaten logen
er niet om. De architecten hebben de
uitdaging dankbaar aangegrepen om hun
creativiteit te tonen.
Verder regent het prijsvragen in bouw-
lustig Nederland. Iedereen die ook maar
iets met bouwen te maken heeft, wordt
uitgedaagd een bijdrage te leveren. Zo
zijn er prijsvragen voor tuinen en
groenstroken, vrijstaande huizen, woon
blokken, binnenhuisarchitectuur, wonin
gen voor gehandicapten en de Hagenaar
krijgt een kansje om zijn eigen f droom-
htiis tegjpjwerpen. De strooit aan de\Ete-
demsvaahwc6 zal na bebouwing dienen
als voorbeelr1 voor de aanpak van de na-
yoorlógse prijken. Met vernieuwende ar
chitectuur en technieken binnen handbe
reik moeten dere wojken meer allure
krijgen. Maar ofnal pie vernieuwingen
hun vruchten afwerpen voor de nu be
staande IhaoorljWïse Pwdhingen is de
vfraag. Je verandSrt een straatmus im-
rners niet zomaar, in een pauw.
MIRJAM VAN ZUILEN
5<|1 centimeter, met harde of zachte zit.
Daarbijiizijn ooklnog allerlei individuele
aanpassingen en uitvoeringen mogelijk".
De in totaal vijjfejktwintig Ëjtformmodel-
len, tajêtendot© klassiek J J
zijn verkrijgbaar bij meub
spreid over het hele land. D® pnizen lo
pen uiteen van bijna duizeiq gulden tot
ruim drieduizend gulden.
Ed Ridder, directeur van ae meubelfa-
briek Perida in het NoordhQJIandse Vijfl
huizen, ontdekte begin jaren tachtig dat
het publiek veeleisender werd. „Er wordt
0 nu aanzienlijk minder impulsief ger
kocht. Produkten worden v&l beter ven-
geleken. Veel mensen nemen geen gel
noegen meer met zitbanken idie er welisr
waar mooi uitzien, maar gewoon nie
lekker zitten. Zo'n bank is
in de hal of om naar te kijl
om in te zitten'"
Ed Ridder, die het bedrijfX samen me
twee broers runt, is bereid ijjjn meubelj
harder, zachter, korter, laqgér, hoger
lager te maken. De wensentyan de klar
ten van Perida betreffen vooral de zi
thoogte en de rugleuning. „Men vAl
meestal wat hoger en harder zitten. Dp
tijd van het zachte luie zitten is voorbij.
De zithoogte van onze stoelen en ban
ken ligt op 43 44 centimeter en is daar
mee zo'n vijf centimeter hoger dan bij
de meeste meubels. Zo'n aanpassing ga&t
overigens verder dan het wat hoger ma
ken van de pootjes onder de stoel. Hek j
betekent dat de hele constructie van de
stoel moet worden aangepast. Voor fa
brieken die met series werken is dat na
tuurlijk niet te doen".
Bij Perida heeft één op de drie klanten
rugklachten. Ed Ridder: „Het personeel
loopt hier echter niet met witte jassen
aan. Wij proberen de klanten zo lekker
mogelijk te laten zitten. Met tijdelijke
hulpmiddelen als klosjes en laagjes rub
ber creéren we de ideale zit voor korte
en lange mensen. Nadat ze - vaak na
lang wikken en wegen - een keus heb
ben gemaakt krijgen ze het advies om
maar even lekker te blijven zitten".
Zweven
Kleren en schoenen worden op maat gemaakt. Waarom meubels dan nietFOTO: ANP
Als er een echtpaar langskomt voor een
bank kan dit wel eens tot extra uitgaven
leiden. Ridder „Meestal wordt bij een
echtpaar uitgegaan van de kortste van de
twee omdat die nou eenmaal geen zin
heeft met de voeten een stukje boven de
grond te zweven. Als het verschil in
lengte erg groot is, kan dit wel eens pro
blemen geven. Niet zelden wordt dan
besloten voor de man, want hij is meest
al de langste, een eigen stoel aan te
schaffen", aldus Ridder die ruiterlijk
toegeeft dat zijn overwegend moderne
produkten niet echt goedkoop zijn. Aan
passingen maken een meubel nog eens
tien procent duurder.
De klanten van Perida komen uit het
hele land. „Er zijn maar weinig fabrie
ken die rechtstreeks leveren. Showroom,
atelier, timmerplaats en stoffeerderij
vindt men hier bij elkaar. Daardoor kan
men specifieke wensen bespreken met
degenen die ze ook uitvoeren. Desge
wenst krijgt men ook nog een kijkje in
de keuken".
FONS VAN RUN
Klub Lange Mensen verschaft informatie
over aangepaste produkten, tel. 02152-
58715.
1 £eidó£Qowuvnt
DONDERDAG 10 MAART 1988
