Brokx en Gruijters maakten meer
dan alleen „schoonheidsfoutjes"
Hulshoff
CöidócSouiant
Ministers mogen zicj
niet verschuilen
achter ambtenaren
n
„Ook bewindslieden moeten
zich aan regels houden"
UIT DE EKSKLUSIEVE ~1
HULSHOFF HUISKOLLEKTIE
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Van massale fraude
kan geen sprake zijn
NEPAL
ENBEEK
si
13
stoutenbeek
BINNENLAND
DINSDAG 8 MAART 1988 PAGINiiB t
Rijk moet weer bankier worden van corporaties
DEN HAAG Wat op
het ministerie van VROM
in '79 begon als een han
dige „truc" om de bezuini
gingen op de VROM-be-
groting te omzeilen, werd
later door het ministerie
van financiën overgeno
men als „probaat" middel
om het financieringste-'
kort te ontlasten.
Omdat rijksleningen voor wo
ningwetwoningen na '76 in
eens volledig gingen drukken
op het financieringstekort (ze
werden gelijk gesteld aan bij
voorbeeld subsidie-uitgaven)
kon VROM extra begrotings
ruimte scheppen door haar
rijksleningen af te stoten naar
de kapitaalmarkt. Die truc zou
de staat uiteindelijk zo n half
miljard extra gaan kosten.
„Dat is een hoge prijs", oor
deelt de enquêtecommissie.
De commissie komt tot de con
clusie dat minister Ruding
„appelen met peren" gelijk
stelt door onomkeerbare uitga
ven zoals subsidies op één lijn
te stellen met leningen *die
rendabel zijn, aangezien ze
mét rente geheel worden te
rugbetaald.
Maar het is allemaal nog veel
erger, zo valt op te maken uit
het eindrapport van de com
missie. Het besluit van het ka
binet om alle rijksleningen af
te stoten (inmiddels is zo n 35
miljard aan leningen bij de be-
leggersmarkt terechtgekomen)
kost de overheid jaarlijks vele
miljoenen aan extra subsidie
gelden. Het eindrapport houdt
dan ook een pleidooi voor her
invoering van de kapitaal-
dienst: het rijk moet opnieuw
als bankier gaan optreden
voor de woningbouwcorpora
ties.
DEN HAAG Bewinds
lieden mogen zich niet
verschuilen achter het ex
cuus dat hun ambtelijk
apparaat al jarenlang een
eigen leven leidt. „Minis
ters zijn tegenover de Ka-
DEN HAAG De voor
malige staatssecretaris
Gerrit Brokx, die na 1977
in totaal bijna acht jaar
lang verantwoordelijk was
voor het volkshuisves
tingsbeleid, brengt het er
uitermate slecht af in het
eindrapport van de enquê
tecommissie. Talloze ke
ren valt zijn naam, vooral
als het gaat om verkeerde,
onverantwoorde beslissin
gen of om informatie die
tegenover de Kamer werd
verzwegen.
Zo heeft hij de Tweede Kamer
niet gemeld dat hij de beleg
gers in huurwoningen al in '79
een extra winst van 1 procent
had geboden om ervoor te zor
gen dat ze weer zouden gaan
bouwen. De enquêtecommis
sie: „Het achterwege laten van
deze informatie is meer dan
een schoonheidsfoutje". Brokx
had tijdens zijn verhoor deze
misser betiteld als een
„schoonheidsfoutje".
In 1980 verzweeg Brokx op
nieuw een belangrijke wijzi
ging tegenover de Tweede Ka
mer. Toen ging het om een in
grijpende aanpassing van de
premiehuurregeling: ineens
werd het voor beleggers uiter
mate interessant de stichtings-
kosten zo hoog mogelijk op te
trekken: want de subsidie
steeg, evenals de huurinkom
sten. Brokx verzuimde het be
langrijkste raadgevend orgaan,
de Raad voor de Volkshuisves
ting, om advies te vragen. Ter
wijl Brokx naliet de Kamer
daarvan op de hoogte te stel
len, hebben kamerleden die er
wel weet van hadden er „ten
onrechte" geen aandacht aan
geschonken in de debatten.
Brokx had een „verkeerde be
slissing" genomen, temeer om
dat ambtenaren hem er uit
drukkelijk op hadden gewe
zen. dat het voor beleggers lu
cratief werd de bouwkosten zo
hoog mogelijk op te drijven.
Waarschuwingen over de
fraudegevoeligheid van de
subsidieregelingen sloeg Brokx
steeds weer in de wind, ook
nadat was gebleken dat bij wo
ningstichtingen (zoals de Lim
burgse SBDI) sprake was van
„ontoelaatbare praktijken".
De OKH-regeling (omzetting
van koop- in huurwoningen),
die in 1980 onder verantwoor
delijkheid van Brokx tot stand
kwam, is volgens het rapport
een misser van de eerste orde.
De commissie stelt dat „de re
geling in een klimaat van pa
niek tot stand is gekomen". De
financiële gevolgen waren
veel te laag geraamd, de rege
ling was zo fraudegevoelig als
maar mogelijk was, controle
ontbrak, en bovendien leidde
de OKH-regeling tot „te hoge
huren voor een te lage kwali
teit". De commissie rekent het
Brokx aan dat zowel huurders
als overheid daar de dupe van
werden: „De bewoners van de
OKH-woningen betalen die
rekening via hun huur, de
overheid betaalt mee door het
verstrekken van subsidie".
Visserslatijn
Gruijters, die tussen '73 en '77
minister van volkshuisvesting
was, wordt weliswaar minder
vaak ten tonele gevoerd, maar
de kritiek van de commissie
op diens functioneren is er be
paald niet malser om. „On
zorgvuldig" en „ontoelaat
baar" zijn de kwalificaties die
het rapport ten aanzien van
het door hem gevoerde beleid
laat horen.
Gruijters voelde zich bijvoor
beeld vrij om nog jarenlang
nadat de „goudgerande" pre
miehuurregeling uit '68 was
vervangen door de minder
gunstige regeling van '75, aan
het ABP bouwprojecten te
gunnen op basis van de oude
regeling.
Gruijters verdedigde zijn
„welwillendheid" tegenover
beleggers met het argument
dat hij hen daarmee over de
streep wilde halen: zij moesten
gunstige regeling uit '75 gaan
bouwen. Gruijters gebruikte
toen het beeld van „met kleine
visjes grote vangen". Het rap
port voert echter de verkla
ring op van de toenmalige
ABP-directeur Wiarda, die
ontkende dat. er van een der
gelijke „koehandel" sprake
zou zijn geweest. „De commis
sie meent dat Gruijters met
het langer toepassen van de
regeline-'68 het door hem be
oogde doel niet heeft bereikt.
Het verhaal over de visjes en
de vissen beschouwt zij als vis
serslatijn", zo luidt het harde
oordeel.
FRANS WEERTS
mer volledig verantwo
delijk voor het door
gevoerde beleid en v
het functioneren voor
onder hen ressortereiJJJ
departement. Op dit iJrje
gangspunt valt naar
mening van de commii"
niet af te dingen".
De enquêtecommissie boi
subsidies neemt met deze
spraak afstand van het
onder anderen premier I
bers gelanceerde idee, dat
windslieden niet voor a
verantwoordelijk gesteld k
nen worden wat er in de ai>'n€
telijke molen aan fouten teh
missers wordt begaan. Ook'nv'
uitspraak van Gruijters date>k
als minister van VROM j'pri
leen maar langskwam om'n8
regeren" werpt de enqu
commissie verre van zich. >'j f
Het eindrapport bevat ki>est
sche bewoordingen aan 'lsl
adres van vooral die bewin n
lieden die in het verleden
volkshuisvestingsbeleid fe!eri
lijk blindelings overlieten en_
hun ambtelijke top. „Bewira,e
lieden waren veelal niet e 'l'11
op de hoogte van het feit rat
de door de beleggers opgeuni
ven stichtingskosten niet vgaai
den getoetst of gecontroleei)'15'
Het eindrapport constat*^3,
overigens dat de communie#™
binnen het ministerie ^al1
VROM zo enorm verkok^
versnipperd en verstopt vfte
dat veel belangrijke inform»}
niet kón doordringen totD1
verantwoordelijke bewinds)
den. nr^
DEN HAAG De opvat
ting van oud-minister
Gruijters dat ministers
zich best wat vrijheid mo
gen veroorloven bij het
soepel toepassen van
strakke subsidieregels,
leidt volgens de enquête
commissie tot gevaarlijke
tendenzen. „Een overheid
die zich niet houdt aan de
door haar zelf uitgevaar
digde regels, werkt een si
tuatie in de hand die met
recht kan worden gety
peerd als verloedering",
aldus de commissie.
Ministers en staatssecretaris
sen hebben zich net als andere
Nederlanders aan de regels te
houden. De ministers en
staatssecretarissen die in het
verleden hebben gemeend dat
zij omwille van het volkshuis-
vestingsbelang wel wat zijpa
den mochten bewandelen, zijn
volgens de commissie duidelijk
in de fout gegaan. Als de sub
sidieregels blijkbaar niet vol
deden aan het gestelde doel,
hadden ze gewoon moeten
worden aangepast of gewij
zigd. Dan was de Kamer ten
minste ook beter op de hoogte
geweest van het beleid wat op
VROM werd gevoerd ten aan
zien van de subsidieverlening.
De commissie ziet zich in haar
opvatting gesterkt door het ad
vies van prof. M. Scheltema,
die als regeringscommissaris
belast is met het ontwerpen
van een algemene wet be
stuursrecht. In zijn rapport
aan de enquêtecommissie
schrijft Scheltema onder meer
dat „de minister niet de be
voegdheid heeft om buiten die
regeling om tot toekenning
van subsidies over te gaan,
tenzij duidelijk is dat de wet
gever de bedoeling heeft ge
had de algemene subsidiebe
voegdheid onaangetast te la
ten".
Controle schoot op alle niveaus ernstig tekort
DEN HAAG De controle op de subsidie
regelingen en op het financiële beleid bij
VROM zijn op alle niveaus ernstig tekort
geschoten. De financiële administratie op
het departement vertoonde grote gaten.
Ook de controle-organen bij uitstek, zoals
de Departementale Accountantsdienst, de
/Centrale Accountantsdienst en de Algeme
ne Rekenkamer, hebben verzuimd „een re
delijke controle op de uitvoering van de re
gelingen te verzekeren". De enquêtecom
missie schrijft in haar rapport dat de Re
kenkamer „volstrekt ontoereikend" heeft
gehandeld door een rapport van een mede
werker over de ABP-praktijken en het zo
genaamde „herenakkoord" slechts voor
kennisgeving aan te nemen.
(ADVERTENTIE)
Zitgroep 258 bekleed in kwaliteitsrundleder in verschil
lende eigentijdse kleuren. Fauteuil 2.375.-
2-zitter 3.120.- 21 /2-zitter 3.475.- 3-zitter 3.995.-.
In opdracht van
Hulshoff Wonen ver
vaardigd door meubel
fabriek LEOLUX en
voorzien van uiterst
bescheiden prijskaart
jes. Alléén bij Hulshoff
Wonen!
anders denken over wonen
De conclusies van de parlementaire enquêtecommissie mogen dan niet tot vrolijkheid aanleiding
geven, op het moment waarop de commissieledeh hun werk van vijftien maanden vanmorgen in
druk zagen verschijnen kon er toch een lachsalvo af. Van rechts naar links: voorzitter De Vries,
vice-voorzitter Weijers, zijn collega Van Reij en PvdA-commissielid Alders. foto: cees verkerk
Leerling-verpleegkundigen
doen veel werk onbevoegd
DEN HAAG Eén op de drie leerling-verpleegkundigen ver
richt medische handelingen waartoe hij of zij niet bevoegd is.
Daaronder valt het geven van injecties, het uitreiken van medi
cijnen, het draaien van nachtdiensten en zelfs het afleggen van
lijken Dat blijkt uit een onderzoek dat de jongerengroep van de
ambtenarenbond AbvaKabo heeft uitgevoerd onder vierhon
derd leerling-verpleegkundigen in de regio Den Haag. Het re
sultaat daarvan wordt vandaag in de vorm van een zwartboek
aan het parlement aangeboden. Daarin staat dat aan 65 procent
van de leerling-verpleegkundigen gevraagd wordt werk te doen
waar ze nog niet aan toe zijn en dat ongeveer 35 procent aan dit
verzoek gehoor geeft. Volgens de AbvaKabo wordt dat veroor
zaakt door gebrek aan gediplomeerd personeel in de gezond
heidszorg.
Oversteken straks op eigen risico
DEN HAAG Het rode licht komst gaan aangeven of het is
voor voetgangers wordt straks toegestaan het stoplicht in dat
mogelijk vervangen door een geval te negeren. De maatre-
geel knipperlicht met daarin gelen houden verband met het
een gevarendriehoek. Brandt gegeven dat zeer veel fietsers
dat licht, dan kan de voetgan- en voetgangers zich niets aan-
ger als de situatie dat toelaat trekken van de verkeerslich-
op eigen risico naar de over- ten, zegt een woordvoerder
kant van de straat. Het groene
voetgangerslicht blijft gewoon
bestaan. In het nieuwe Regle
ment Verkeersregels en Ver
keerstekens (RVV) dat straks
wordt ingevoerd (wanneer
precies is niet bekend), wordt
tevens voorzien in een betere
regeling voor het rechts af
slaan voor fietsers bij rood
licht. Borden zullen in de toe-
i het ministerie.
Het zeilschip De Vrijheid
Maar na verloop van een uurtje gaat de storm wat liggen. Langs als de Kapitein hem aan boord van „De Vrijheid" hijst. Wat cog-
het ankertouw begeeft Kapitein Rob zich naar de kotter, na- nac en rust knappen hem echter gauw op en dan hoort Kapitein
geoogd door de verontruste blikken van Skip. De man op het Rob die merkwaardige geschiedenis, die zijn eigen lot in de ko-
wrak is aan het einde van zijn krachten: hij is volkomen uitgeput mende maanden zal bepalen.
(ADVERTENTIE)
In 'n paar minuten leuker dan 'n hele dag
radio of tv. Elke dag 'n compleet nieuw
grappen programma
BEL DE BANANASPLITLIJN:
06-320.320.04
BEL DOLF BROUWERS:
06-320.320.11
BEL BOULEVARD:
06-320.322.02
Gemaakt voor de telefoon.
Nooit herhalingen.
Elke dag nieu
Dus elke dag bellen!
50 cent per mi
Eindrapport
bouwenquête
kost 60 gulden
DEN HAAG Het eind-
verslag van de parlemen
taire enquêtecommissie
bouwsubsidies telt zeven
banden met in totaal
3.137 pagina's. Het eigen
lijke rapport met bevin
dingen, conclusies en
aanbevelingen bevat pre
cies 500 bladzijden. De
korte uitgave van het
rapport is te bestellen bij
de Staatsdrukkerij a
60,-. De lange versie
kost 325,-.
(Vervolg van de voorpagina)
Van massale beleggers-
fraude kan in de visie van
de commissie geen sprake
zijn, omdat het volstrekt
verkokerde departement
van volkshuisvesting gro
te onduidelijkheid liet be
staan over wat wèl en niet
was geoorloofd bij het op
geven van stichtingskos
ten. Het eindrapport stelt
dat „grote voorzichtigheid
is geboden, wanneer men
gebruikers van de rege
lingen laakbaar gedrag
verwijt". Het feit dat be
leggers niet werden ge
controleerd (omdat het
hun zou kunnen afschrik
ken in de premiehuursec
tor te bouwen) is, aldus de
commissie, „de prijs die
door het departement min
of meer bewust is betaald
voor de participatie van
de beleggers in de bouw".
Vast staat inmiddels dat
het „oprekken" van de
betreffende subsidierege
lingen in de periode tus
sen '68 en '87 de staat uit
eindelijk enkele miljarden
extra zal kosten.
Het gesjoemel op het ministe
rie onttrok zich aan de waar
neming van het parlement, dat
in die jaren voornamelijk oog
had voor de hoogte van het
bouwprogramma. De kritiek
"dl
op het feit dat de Tweede 1
mer tot 1980 nauwelijks qu^
trole heeft uitgeoefend wdak
door de commissie enigst
vergoeilijkt met de uitsprrU'
dat „het onvermijdelijk isprc
de details van de dagelijp^f
uitvoering en toepassing
subsidieregels en -beleid
aan het gezichtsveld vanline
Tweede Kamer onttrekkerfaan
J»e'
De enquêtecommissie doet^ve
der meer de volgende aai
velingen:
Voor de beleggersbi ^s]
moet een aparte subsidien
ling komen in de vorm
een vaste bijdrage ineens
een subsidie die is verspi f|
over een gering aantal jai
Ook de looptijd van woni lOl
wetsubsidies moet worden
kort.
Het rijk moet opnieuw
leningen gaan verstrek naf
voor de bouw van woning\net
woningen. De huidige leitnoc
gen op de kapitaalmarkt
voor de woningbouwcorpduer
ties onnodig duur. ew
Het kabinet moet duidefilac
maken of bewindslieden
recht hebben in bepaalde
vallen af te wijken van su
dieregels.
De Kamer moet gerejfra'
één bepaalde subdsidierege en
(van welk ministerie dan
onder de loep moeten nem
Het ministerie van VR
moet min of meer onder ci
tele worden gesteld van de
nister van financiën. Dit
nisterie moet „een grotere
spelen door het geven
voorschriften en het hou
van toezicht". C
R
or
iel
(ADVERTENTIE)
Het tapijtweven is al meer dan 1000 jaar de meest Karakteristieke uiting in Nepal. Betoverende voorbeelden vindt u bij Stoutenbe
In de zachte nuances van de magnolia; in vele variaties blauw, het symbool voor 'rein' in de leer van Boeddha. Met de prachtig;
motieven, direkt ontleend aan de Tibettaanse natuur. Authentieke schoonheid verweven met duurzame kwaliteit
NET 'N TIKKELTJE EIGENZINNIGER
Beverwijk Parallelweg 10. tel. 02510-2 90 3a Leiderdorp: Meubelplein 1. lel: 071 - 89 93 2a Donderdag koopavond. Maandagochtend gealap
MM Auplng BanzBord Besouw Castle fumiture Cor deSede Dudet Fisctibactier Gelderland Hillsta Intertui
JAB. Kendlx Koekoek Leolux Miller Montis Mustering MJD. Parade Pastoe Ploeg Bofté RolfBenz Sai
uur
IDOT-
