imm
Het Stationskwartier: een wijk in beweging
Op 18 maart een bliksemactie
op de Leidse kunstijsbaan
£en esje
[RIPEN OMGEVING
CaidaeSomfltvi
DINSDAG 8 MAART 1988 PAGINA 11
oek( l
bedrijn
zal [et een flesje wijn had de
:h u eurig in het pak gestoken
in hjrecteur de zaak willen
(handelen. Tevergeefs,
rant gisteren moest hij
oor de kantonrechter
erschijnen. En binnen-
ort mogelijk nog een
iveede keer, want de kan-
inrechter besloot de zaak
an te houden.
)e verdachte had op 3 mei
987 met de auto een on-
eval veroorzaakt bij het
;chtsafslaan naar de Vijf
leilaan. Volgens hem
-erd het zicht belemmerd
le.oor een geparkeerde
scnCjto. Daardoor merkte hij
e"r®iet dat er een wielrenner
Jhet fietspad naderde,
'klij. en botsing was het ge-
'e bolg; de fietser raakte de
öeSr;chterkant van de auto.
Sai liep hoofdletsel op.
de§e Confrontatie tussen au-
.Yjimobilist en fietser was
tellJ'olgens de verdachte keu-
:en"g ter plekke geregeld.
8 v'let een fles goede wijn
J°Rstoor de wielrenner als een
Tdo iciaal en verzoenend ge-
we_aar. Maar daarmee bleek
'r ^'e kous nog niet af te zijn.
at8Plotseling kreeg ik een
'rouoete van 155 gulden on-
^orer de neus geschoven.
eI erwijl ik nog nooit een
ïs 8roces verbaal heb ge-
JW en". Volgens de verdach-
n'had de politie hem ver-
[PV'ild, dat hij nog gehoord
'htir)u worden als dat echt
neeiodig was. „Maar alles was
le*(iet de verzekering al ge-
M sgeld. Ik dacht dat het
sTeeiermee was afgelopen",
^"e)rak de verdachte met
iem[en zuidelijke tongval.
F1 'lij was dus een beetje
mi dos geworden over de on-
erwachte boete en pro-
eerde de kantonrechter
p zijn hand te krijgen. De
antonrechter toonde di
eet begrip voor de boos-
eid van de verdachte,
mdat hij niets meer van
iet geval had gehoord en
jch een boete kreeg. Het
lesje wijn had daar niets
ïee te maken. Hoewel de
lerdachte veelvuldig zijn
jvl gedrag onder de aan-
icht had gebracht, ging
rechter Oomen niet
het uitwisselen van ca-
;autjes tussen slachtoffer
i verdachte. De enige
litweg was het opnieuw
tarten van de procedure.
De politie moet opnieuw
ehoord worden. Boven-
ien is de verdachte ook
iet fatsoenlijk gehoord.
De zaak houden we aan",
5 fldus rechter Oomen. Met
its gevolg dat de directeur
enkele maanden op-
\r mag verschijnen om
lijn verhaal té doen.
l'oorden
n ander geval dat zich
eren bij de kantonrech-
voordeed, werd wel di-
t afgehandeld. Hier wa-
lete en alle partijen op de juis-
in c e wijze gehoord. Het werd
ktchter wel een wat rom-
i züielig gebeuren in dat
armileine zaaltje in het kan-
Ti ongerecht. Ten eerste had
1 pile advocaat van één van
.dulle verdachten zijn toga
ve 'ergeten aan te trekken
an in werd daardoor aange-
ijde ien voor de echtgenoot
wai'an zijn cliënte. Dat
obluracht enige verwarring,
naar de advocaat legde
teel nel uit wie hij was. Bo-
va'endien zat de man keurig
men het pak. Dus daar was
loegtiets op aan te merken.
;ft lijn cliënte had op 29 juli
ilaa 987 in Voorschoten op de
obi Ieurseweg haar auto ge
dateerd. Een met grote snel-
E leid naderende auto had
ger laar te laat opgemerkt en
raaf en botsing was het ge-
i p< 'olg. Beide automobilisten
veiiadden enkele uren in het
liekenhuis doorgebracht
mil in de materiële schade
it i vas groot. De automobilist
bi ileef echter volhouden dat
zen lij niet zo hard had gere-
nbilen als men vertelde. Een
gen emspoor van wel 49 me-
;ieh er gaf volgens de politie-
t d 'erklaring echter blijk
van het tegendeel.
1 leide partijen deden hun
«verhaal. Ook de advocaat
'hield zijn betoog. Een wir-
I war van redevoeringen
met veel ingewikkelde
■woorden vloog over de ta-
wefel. Toen de woorden-
leeiitroom was gestopt, werd
>bker tot overmaat van ramp
eenog een getuige opgeroe-
icajpen. Ook deze getuige ver
waarde dat de automobi-
psy list zeer hard en onverant-
vai Woordelijk had gereden,
sa Het was de rechter uitein-
heedelijk duidelijk wat er die
I dag was gebeurd in Voor
beschoten. Hij achtte het te
inghard rijden van de Voor-
da schotenaar 200 gulden boe-
usa te waard. De dame die op
>be de Veurseweg was ge-
i' tkeerd, werd na de toelich-
DA ting van de advocaat vrij-
id« gesproken.
iaa JULIA VAN BOHEMEN
Op mijn omwegen door stad en land
kom ik graag mensen tegen. U kunt
mij telefonisch of schriftelijk vertellen
-wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071
- 12 22 44 op toestel 10.
de tot een gigantische happe
ning waar je eigenlijk niet
meer omheen kunt. Het dis-
trikt Sassenheim begon ook
met schaatslessen voor 17-ja-
rigen en oudere. Het waren
er aanvankelijk 40. Nu zijn
het er 650 die meedoen. Die
krijgen les van gediplomeer
de en enthousiaste trainers
van de KNSB: een uur les
per week. Het tijdrooster van
de ijsbaan is een aaneenrij
ging van uiteenlopende
schaatsactiviteiten. Het is bij
na dag en nacht werk. Toch
zitten we een beetje als Stich
ting Leidse IJsbaan tegen
een zware belasting aan te
kijken. Als huurder moeten
wij jaarlijks een zeer fors be
drag op tafel leggen. Dat zijn
zorgen. Vanuit de gemeente
Leiden krijgen we weinig
steun. Per jaar betalen we
65.000 gulden alleen aan erf
pacht al. Praktisch alle ijsba
nen in het land krijgen op
enigerlei wijze subsidie. Uit
gerekend de Leidse ijsbaan
krijgt geen cent. Die moet al
leen betalen".
Art. 12- besognes
We begrijpen het wel een
beetje: in de Ton Menkentijd,
de periode van het opgehe
meld particulier initiatief,
sloot de gemeente (zelf be
schaamd lijdend onder het
juk van de artikel 12-armoe)
elke financiële tegemoetko
ming uit. „Maar nu zijn we
een stichting geworden", al
dus een onschuldige Henk
Vergeer, „maar al voorzien
we in de behoefte van een
hele regio, er kan geen dub
beltje vanaf, hoewel wethou
der Tesselaar z'n best doet
om hier en daar een oogje
dicht te knijpen". Dat zou je
je eens moeten voorstellen:
Dick Tesselaar (ik ben niette
genstaande de ijsbaan
les
hem) die een oogje dicht
knijpt, hoewel hij slechts in
z'n baard kan lachen. Maar
ook bij deze bewindsman,
alsmede bij de Leidse Sport
stichting, liggen de artikel
12-bepalingen als bijbelse ex
tracten en opgelegd pandoer
op de boekenplank. Het is zo
wat hopeloos; allemaal sores
die onbeslagen ten ijs komen.
Henk Vergeer: „De bespre
kingen blijven niettemin
gaande, we houden onze
claim staande en hebben ver
trouwen op een correctie, al
thans vermindering, subsi
diair afschaffing van de erf
pachtregeling waar het de
IJsbaan Leiden aangaat".
Het mag inmiddels duidelijk
zijn, dat de Stichting Leidse
IJsbaan om geld verlegen zit.
Nog even, en het seizoen zit
er weer op: de IJsbaan stopt
op 20 maart de machines en
gaat dan ontdooien. Pas eind
september wordt het proces
weer „opgestart". Maar in de
zomermaanden zijn er te
weinig evenementen die vol
doende meevallers zouden
kunnen opleveren. „Dat is de
hele chose", vindt Henk Ver
geer. Je moet daarbij ook re
kening houden met de ge
meentelijke Groenoordhal-
len, waar directeur André de
Jong (privé nochtans onder
het distrikt Sassenheim val
lend) de vinger fanatiek aan
de pols moet houden. Op 20
maart is het pret voor de
heren bestuursleden van het
distrikt en hun dames, die ter
„leuke afsluiting" steevast
prikslee-wedstrijden houden.
Frontale aanval
„Dit jaar, dit seizoen, hebben
we lekker kunnen bijspijke
ren op ons overdekte ijs.
Dankzij de natuurijsloze win
ter hebben we de schulden
van een paar jaar kunnen
wegwerken. Geluk bij een
ongeluk", meent de doorge
winterde rasschaatser Ver
geer, die nu, namens het dis
trikt, een frontale aanval op
het gemoed van 'izovele
schaatsliefhebbers onder
neemt. Het secretariaat be
stookte alle vele honderden
aangesloten jeugdschaatsers
(sters) en gebruikers van de
IJsbaan Leiden met een
rondschrijven ter opwekking.
Daarin worden de zorgen
rond de ijsbaan aangestipt en
tegelijkertijd wordt een spon-
sorschaatsevenement aange
kondigd teneinde de hal voor
de schaatstoekomst te kun
nen behouden. „Het is geen
hopeloze zaak met de hal, ze
ker niet, maar er moet wel
iets aan gedaan worden. Al
was het maar om de nodige
reserves te kweken, zullen
we maar zeggen".
Kortom, op vrijdag 18 maart
komen ca. 600 jeugdschaat
sers ui het distrikt Sassen
heim zich een hele dag spor
tief aandienen. „Maar ook u,
als recreatieschaatser (ster),
kunt deelnemen voor een
half uur schaatsen, samen
met uw partners, vrienden,
vriendinnen, familieleden of
zakenrelaties", zo luidde het
in de bondige ijs-encycliek.
„Alles wat schaatst love de
ijsbaan", had de psalmist
als ie geweten had wat ijs
was kunnen zeggen; tegen
luttele bedragen die de IJs
baan Leiden een betere toe
komst kunnen waarborgen.
Iedereen krijgt een nummer
voor een gratis loterij, „met
leuke prijzen". „U kunt ui
teraard ook uzelf sponsoren",
moedigt het secretariaat ver
der aan. Daar zal heel wat
verreden worden, op 18
maart, bij het scheiden van
de ijsbaanmarkt. Henk Ver
geer voorziet een stormloop
op die vrijdag. Hij vertrouwt
op een erg goede afloop. „We
zijn in de gelukkige omstan
digheid, dat we een bijzonder
goed team vam medewerkers
hebben die niet (ook in het
restaurant) op een uurtje kij
ken om er zoveel mogelijk
uit te halen. Als stichting mo
gen we daar heel erg blij mee
zijn". Inclusief die 18e maart
gaat het distrikt Sassenheim
van de KNSB als huurder
van de IJsbaan Leiden onge
twijfeld een bevroren toe
komst tegemoet. Nu nog een
over de brug komende wet
houder Tesselaar en zijn ap
paraat, en de overdekte
schaatsers in stad en omme
land zitten op rozen, pardon,
op ijsbloemen. En, eventueel,
een echte winter, met een
slotentocht recht tegen de ij-
selijke oostenwind in, is dan
mooi meegenomen voor die
ontelbare begeesterden met
Henk Vergeer in hun mid
den. Proost, IJsbaan te Lei
den! „Maar geef ons meer
armslag", vraagt het distrikt,
bij monde van z'n voorzitter.
IQMKKE08D
flat juicht zij toe.
Leiden is vrijwel vol
gebouwd. Sinds de
eerste bewoners zich
rond 300 voor Chris
tus op Leids grondge
bied vestigden, heeft
de stad zich lang
zaam maar zeker uit
gebreid. Met name de
laatste honderd jaar
was de groei buiten
de singels explosief.
Met het uitdijen van
de stad en het toene
men van het aantal
inwoners, ontstonden
ook de wijken. De
woonbuurten met
hun eigen voorzienin
gen als kerken, scho
len en winkels. Elk
met zijn typisch ei
gen sfeer die wordt
bepaald door de aard
en hoeveelheid bewo
ners en gebruikers,
bebouwing, verkeer
en groen. Meer dan
vijftig leefgemeen
schappen telt Leiden
op dit moment. Uit
wijken brengt die
Leidse wijken in een
wekelijkse serie in
kaart en laat zien
hoe de mensen er le
ven: aan rustige la
nen waar je de vogels
kunt horen fluiten,
maar ook in straten
met torenflats, waar
plantsoentjes dreigen
te worden bebouwd.
Bijdrage:
Pieter Evelein
Wie nu door het Sta
tionskwartier loopt, kan
zich nauwelijks voorstel
len hoe rustig het daar
een kleine 150 jaar gele
den was. Van bebouwing
was bijna nog geen spra
ke. Noch langs het Sta
tionsplein, noch op het
Schuttersveld, dat door
de gemeente Leiden aan
het Rijk werd verhuurd
als militair oefenterrein,
en in de Tweede We
reldoorlog door de Duit
sers werd gebruikt om
zoeklichten en afweerge
schut op te stellen.
Toen de HYSM (Hollandsche
Yzeren Spoorwegmaatschap
pij) in 1843 een spoorlijn naar
Leiden opende, kreeg het
Stationskwartier langzaam
maar zeker vorm. Begrensd
door de spoorlijn langs het
Stationsplein en de Schiphol-
weg en verderop de Willem
de Zwijgerlaan, Maredijk,
Rijnsburgersingel en de
Morssingel. De Leidse Bouw-
vereeniging bouwde in 1878
huizen langs de Rijnsburger
singel. later volgden heren
huizen aan de Morssingel.
De wijk rondom het station,
dat pas na een grondannexa-
tie in 1896 officieel op Leids
grondgebied stond, ontstond
niet zozeer door het nog
schaarse treinverkeer, maar
vooral omdat het station het
eindpunt was van regionale
tramlijnen. Uitspanningen als
Zomerzorg vormden de aan
zet tot het uitbreiden van de
bebouwing.
Honderdvijftig jaar na de
komst van de spoorlijn, die
een eerste „breekpunt"
vormde in de ontwikkeling
van de wijk, bevindt het Sta
tionskwartier zich nu weer in
een fase die beslissend is voor
misschien wel de volgende
anderhalve eeuw van het ge
bied rond het station. Binnen
afzienbare tijd wordt niet al
leen begonnén met de bouw
Het Stationskwartier vanuit
de lucht. In het midden de
flatbebouwing bij het NS-sta-
tion, bovenin de nieuwbouw
van het AZL en onderop het
„vergeten" deel van deze
Leidse wijk.
FOTO: WIM VAN NOORT
van een nieuw station, ook
het Stationsplein ondergaat
in de plannen van de ge
meente een gedaanteverwis
seling, al is nog lang niet ze
ker hoe ingrijpend die zal
zijn. Op het programma staan
onder meer een ondertunne
ling van het Stationsplein en
de bouw van een flat langs
de spoorlijn, op de parkeer
plaatsen van de bussen. De
kosten van de ondertunne
ling worden geschat op 20
miljoen gulden en zullen de
uitvoering van dat plan wel
licht verhinderen. Of de flat,
met 100 drie-kamerwoningen
er komt. is evenmin duide
lijk. Vast staat dat de bewo
ners van de flat aan de ande
re zijde van het Stationsplein
zich er hevig tegen zullen
verzetten.
„Reken maar", zegt me
vrouw M.J. Wouters, be
woonster van de vierde eta
ge. „Het uitzicht is hier in de
loop van de tijd al meer dan
genoeg aangetast. Toen ik
hier in 1969 kwam wonen,
zag je aan de horizon de dui
nen van Katwijk liggen. Ver
volgens kwam de nieuwbouw
van het «Academisch Zieken
huis, waar ik bepaald niet
wild enthousiast over kan
zijn. Jammer hoor, vroeger
keek je uit op die leuke to
rentjes van het oude zieken
huis en het Piet Paaltjenspad.
Je zag wat huisjes en een
rugbyveld. Als we hier te
genover een flat krijgen, valt
Jammer
Mevrouw N. Groenewegen
valt haar bij. „Dat station en
die treinen, ze ademen toch
wel een bepaalde sfeer uit. Ik
ken het spoorboekje uit m'n
hoofd. En dat nieuwe AZL-
gebouw, ach, ik vind het niet
zo gruwelijk. Die gele raam-
partijen, daaf is over nage
dacht: de treinen zijn ook
geel".
De komst van een nieuwe
flat geeft het Stationskwar
tier volgens Groenewegen
het aanzicht van een nieuw
bouwwijk en zal de overlast
van het verkeerslawaai ver
groten. Mevrouw Wouters:
„Je kunt hier nu al nauwe
lijks een raam open zetten.
We hebben hier dubbel glas,
maar toch moet je je televisie
hard zetten om hem te kun
nen verstaan".
Ook zien zij grote problemen
opdoemen voor nieuwe be
woners die hun auto niet
kwijt kunnen. Op een door
deweekse dag staat het par
keerterrein tussen de flats
aan het Stationsplein en de
Morssingel overvol. Wouters:
„Veel treinreizigers en perso
neel van het AZL parkeren
hier. En dan te bedenken dat
hier boerderijen hebben ge
staan. Twintig jaar geleden
was er nog een zandbak en
keek je uit op prachtige tui
nen van de herenhuizen aan
de Morssingel. Jammer dat
dat allemaal voorbij is".
Beide bewoonsters zijn wel te
spreken over andere ver
nieuwingen. Groenewegen
noemt het toekomstige sta
tion: „Die grote glazen gevel,
dat lijkt mij wel wat". Ook de
komst van winkels onder de
flat juicht zij toe. „Het was
daar maar een saaie bedoe
ning. Die etalage van Terre
des Hommes bijvoorbeeld,
deprimerend".
Een „vergeten" stukje Sta
tionskwartier ligt tussen de
Stationsweg, Schipholweg,
Maredijk en Rijnsburgersin
gel. Die zes, merendeels
doodlopende straten vormen
eigenlijk een wijkje apart dat
vergeleken bij „de andere
kant" een enigszins uitgestor
ven indruk maakt. Die in
woont. Zijn moeder,
zoon, dochter en twee nich
ten wonen er ook.
Het kost Bekooy de nodige
moeite om te bedenken wat
i die tijd met het wijkje i
met winkels. Het was een
echte middenstandswijk:
bakkers, melkboeren, een
timmerfabriek. De Touwfa-
briek bezat hier tachtig pro
cent van de huizen aan de
Poelgeestlaan en de Aloë-
laan. Er woonden hier veel
ambtenaren, politieagenten.
Ze noemden dit zelfs een ka
pitalistische wijk. In de jaren
dertig was het daarmee ge
daan en werd het meer een
arbeiderswijk".
De wijk is langzaam maar ze
ker vergrijsd, weet Bekooij.
„Maar gezellig is het hier nog
altijd. In de zomer zitten we
buiten, dan bak ik patat en
kroketten. Iedereen kan
meeëten. We komen hier niet
speciaal bij elkaar op bezoek,
maar staan altijd voor elkaar
klaar. Van mensen die hier
zijn weggegaan hoor je dat ze
de intimiteit missen, de
vriendelijkheid".
Bekooy kan zich nog herin
neren hoe op het Schutters
veld paarden liepen. „Van al
dat bouwen hebben we hele
maal geen last hoor. Nee, dan
het verkeer. Dat eenrich
tingsverkeer hier, daar klopt
niet veel van. Maar ik be
moei me er niet mee. De po
litie moet dat maar uitzoe
ken".
INITIATIEF VAN HETKNSB-DISTRIKTSASSENHEIM:
VERSTERKING VAN RESERVES
Henk Vergeer (52) is een
ver familielid van de wat
onfortuinlijke, eertijds
met prachtige titels be
giftigde, Hein uit Haas
trecht; „maar hij heeft
toch geweldig gepres
teerd hoor, al is het dit
jaar niet gelukt. Het gaat
steeds maar harder met
dat schaatsen; je moet
mee kunnen komen".
Henk Vergeer kan het
weten, want hij trekt zelf
twee keer in de week z'n
baantjes, 's Zondagsmor
gens komt hij er zelfs om
6 uur z'n warme bed
voor uit en om half 7
staat hij op het ijs van de
Leidse IJsbaan. Ieder z'n
meug.
Heerlijk vindt hij dat. Een
marathon schaatsen: nog
heerlijker. Hij doet dat gere
geld. Henk Vergeer, cam
pinghouder en hovenier in
een Warmonds gebied waar
bijkans niet anders dan Ver-
geers wonen en werken, is
bovendien een jaar of tien
voorzitter van het distrikt
Sassenheim van de KNSB
dat sinds twaalf jaar gebruik
maakt van de IJsbaan Lei
den. Vergeer vuurt een be
weging aan die hem niet
koud laat: „Wist u, dat Lei
den en omgeving een ontzet
tend ijs minnend publiek
heeft? Het is zo ijs minded,
dat er 20 ijsclubs bij ons dis
trikt zijn aangesloten. Die
maken allemaal gebruik van
de Leidse ijshal. Voor een
heel groot gedeelte jeugd hè".
Nu treft het vrij ongelukkig,
dat de voorzitter als schaatser
zichzelf herhaaldelijk tegen
komt. Hij lijdt dan steeds on
der een drukkend dilemma:
„Als schaatser ben ik een
pure natuurijsman die het
liefst aan Meren- en Molen
tochten meedoet. Dat is pas je
ware ijspret. Maar als voor
zitter van een ijsclub, niet
waar, dien ik te knokken
voor onze belangen die in de
IJshal verankerd liggen. Dan
moet ik „ambtelijk" hopen op
een ijsloze winter. Voelt u die
vertwijfeling waaraan ik
soms ten prooi ben?" Ik heb
begrip voor 's mans innerlij
ke strijd, en bert ook dank
baar dat ik zelf niet door ijs-
twijfels verscheurd word.
Wat dat betreft lijk ik niet op
de ezel die tussen twee schel
ven hooi moet kiezen. De
dooi heeft nog steeds mijn
persoonlijke voorkeur. Zeker
als er een koolmees in het
vroeg-maartse zonnetje op
een kale berketak een proeve
van z'n repertoire laat horen.
De Leidse IJshal: van particulier initiatief tot begrotelijk troetelkind van een stichting die in een
behoefte binnen de regio voldoet.
FOTO. HENK VAN DEN ENDE
Dat is pas een vogeltje dat
van kwinkslagen houdt.
Budgettaire kwesties
Voorzitter Henk Vergeer,
echter, zit er maar mee. Als
hij periodiek met z'n bestuur
vergadert, heeft hij het bijna
uitsluitend over financiële
besognes. Leuke ijsdingen be
praten, wedstrijden uitzetten,
ver schaatsplezier uitstip
pelen is er nauwelijks meer
bij. „Het gaat voornamelijk
over aflossingen, budgettaire
kwesties, besprekingen om
de kosten te drukken, om er-
te springen. Met in ons
achterhoofd de belangen van
vele honderden, zeg maar
duizenden schaatsliefhebbers.
Dia hal moet van 's morgens
vroeg tot 's avonds laat, ze
ven dagen in de week, kun
nen doordraaien".
Een summier overzicht van
de halse geschiedenis, die be
gint bij de euforie van Ton
Menken, wiens naam des
tijds, begin zeventiger jaren,
niet van de lucht was en die
de stad aan een waar ijspaleis
hielp en tegelijk de grondslag
voor z'n deficit legde door el
ders nog meer van die ijsten-
ten volgens de onduurzame
Menken-formule op te zetten.
Een jaar of 3 terug kocht me
neer Kempeneers-van-de-
duurdere sleeën de op kapi
taalbasis ontwrichte hal, ten
einde er een uitbreiding voor
zijn auto-dealers-faciliteiten
te kunnen bewerkstelligen.
Als zich er iets voordeed dus.
Maar het bleef een ijsbaan,
ook onder Kempeneers. Al
een paar jaar eerder, toen
Menken z'n deceptie had be
reikt, hadden kunstijsge-
machtigden de handen
ineengeslagen: vanuit de ijs
hockey wereld, het curling,
het kunstrijden, het hardrij
den, enfin, corporaties van
ijsbelustigden, die allemaal
de ijshal wilden behouden
„Elke week kwamen
kinderen een paar keer
schaatsen en kregen daar
hun training. Het was een
hele organisatie, die uitgroei-
