Werd Brokx
terecht weggezonden?
Reuma lang niet
altijd hopeloos
Camorra achter zwendel op draf banen van Napels
BINNENLAND
£otdóc6ou*mit
MAANDAG 7 MAART 1988 PAGINA JIJ
TWEELINGPAARDEN" GEKOCHT IN NEDERLAND:
ROME De eamorra, de
georganiseerde misdaad in
Napels heeft de hand in
de zwendel met renpaar
den tussen Nederland en
Italië. Lorenzo Nuvoletta,
een van de gevaarlijkste
criminelen van Napels,
schijnt de grote man te
zijn achter het schandaal
van de „tweelingpaar
den". Tot die conclusie is
de Italiaanse justitie geko
men.
Met een slimme truc zijn Itali
aanse criminelen erin geslaagd
veel geld te verdienen op de
renbanen. Zij kochten in Ne
derland bijvoorbeeld vierjarige
dravers, die er precies zo uit
zagen als bepaalde Italiaanse
tweejarigen. Soms werd met
cosmetische correcties de gelij
kenis helemaal perfect ge
maakt. In Italië kregen de Ne
derlandse dravers de naam op
geplakt van het jongere paard
dat zij moesten vervangen.
De afgedankte Italiaanse paar
den verdwenen geruisloos en
eindigden niet zelden bij de
slager. De sterkere, oudere,
Nederlandse paarden verdien
den op de Italiaanse renbanen
vele miljoenen lires omdat zij
meedraafden bij de tweejari
gen.
De Italiaanse justitie werd
door Nederland op het spoor
gezet van de zwendel. Na ka
mervragen bevestigde minis
ter van landbouw Braks in ja
nuari vorig jaar dat Italianen
in Nederland „tweelingpaar
den" opkochten. Maar aange
zien er in Nederland niets
strafbaars gebeurde zag de mi
nister geen reden voor ingrij
pen. Vanuit Nederland werd
er wel een rapport naar Inter
pol gestuurd met daarin onder
andere de naam van de Napo-
litaanse importeur van elf Ne
derlandse dravers.
Maar Italië deed niet veel met
het rapport. Het stuk is naar
Napels gestuurd en daar in een
lade verdwenen. Ook de Itali
aanse hippische bond maakt
niet de indruk erg happig te
zijn op een snelle aanpak.
Voorzitter Ennio Grandi en
zijn vrouw hebben duistere be
dreigingen ontvangen. Maatre
gelen zijn er nauwelijks geno
men. Het is gebleven bij een
startverbod voor „Grammo"
en „Grassman". Beide paar
den, succesvol bij de driejari
gen, bleken vierjarigen te zijn.
Waar ze precies vandaan kwa
men, weet niemand. Evenmin
waar de echte Grammo en
Grassman gebleven zijn. De
trainer en de eigenaar van de
paarden zijn echter buiten
schot gebleven.
Het onderzoek heeft een kort
stondige nieuwe impuls gekre
gen dankzij een zeer gedetail
leerde anonieme brief die bij
de justitie in Bologna is bin
nengekomen. De briefschrij
ver noemt elf „tweelingpaar-
den" met naam en toenaam.
Alle sporen leiden naar een
streek vol stoeterijen bij Na
pels, die beheerst wordt door
de gevreesde camorra-boss en
paarden-fanaat Lorenzo Nuvo
letta. Een paar weken geleden
slaagde Nuvoletta er al schie
tend in aan een hinderlaag
van de politie te ontkomen. De
man wordt voor zo ernstige
vergrijpen gezocht dat ae
kwestie van de „tweelingpaar-
den" de Napolitaanse justitie
nauwelijks interesseert.
Veel vrijwilligers
voor dienstplicht o\
DEN HAAG Bijna tweedi
zend mannen hebben gere
geerd op een actie van het n
nisterie van defensie om vr Dl
willig hun dienstplicht te v«
vullen. Dat zei staatssecretaiin. e
J. van Hou welingen zaterd j?
in het TROS-radioprogramn au*
Kamerbreed. Inmiddels ziart
meer dan vijfhonderd mann er
goedgekeurd en opgeroep ®ai?
hun dienstplicht vrijwillig £u|!
vervullen. Van Houwelingike*
zei dat nog driehonderd aa
vragen in behandeling ziin i .l
verwachtte dat uiteindelijk o le
geveer duizend vrijwillige:UI
kunnen worden opgeroepen.
ft Mk
lev.
ng i
EINDRAPPORT BOUWENQUÊTE MOET MORGEN UITSLUITSEL GEVEN
DEN HAAG Na ruim
een jaar en drie maanden
van studie, verhoren en
verslaglegging presen
teert de enquêtecommis
sie bouwsubsidies mor
gen haar eindrapport aan
de Tweede Kamer. De
commissie, die eind no
vember '86 door de Ka
mer aan het werk werd
gezet om de onderste
steen in het nationale
bouwschandaal naar bo
ven te halen, heeft daar
voor drie maanden lan
ger nodig gehad dan
aanvankelijk de bedoe
ling was. Vooral het ver
werken van de enorme
berg aan informatie in
een handzaam eindver
slag is de commissie naar
eigen zeggen van voor
zitter Klaas de Vries be
hoorlijk opgebroken.
Een van de kwesties die mor
gen in het eindrapport een
antwoord moet vinden, is de
vraag of ex-staatssecretaris
Gerrit Brokx (die nog altijd
in de wachtkamer zit voor
een bestuurlijke post) op 16
oktober '86 terecht het vér-
trouwen verloor van „zijn"
CDA-fractieleider Bert de
Vries. Op dezelfde dag dat de
fracties van PvdA, VVD en
D66 tot de conclusie kwa
men, dat aan een parlemen
taire enquête niet viel te ont
komen, schreef De Vries een
vertrouwelijke brief aan pre
mier Lubbers (die vervolgens
naar de pers uitlekte). Daarin
maakte De Vries onomwon
den duidelijk dat staatssecre
taris Gerrit Brokx naar zijn
mening niet langer op die
post te handhaven was, van
wege de verstrengeling met
„ontoelaatbare praktijken
van beleggers". „Dat alles
overwegend meen ik dat
Gerrit er - zowel politiek als
persoonlijk - wijs aan zou
doen de weg vrij te maken
voor een andere bewindsper
soon op die post". Daarmee
werd niet alleen het politieke
lot van Brokx bezegeld, maar
bovendien haalde het CDA
de grootste politieke an^el
weg uit de enquête, nog vóór
dat die een aanvang had ge
nomen.
Toch is het óórdeel van de
enquêtecommissie over het
functioneren van Brokx nu
niet geheel gespeend van
elke politieke betekenis.
Mocht de commissie morgen
ten aanzien van Brokx een
glashard „onaanvaardbaar"
uitspreken, dan zou dit een
benoeming van Brokx op een
belangrijke burgemeester
spost weieens in de weg kun
nen staan.
Subsidie-systeem
Een tweede, minstens zo be
langrijke zaak betreft de
vraag hoe het nu verder
moet met de bestaande
bouwsubsidies, die jaarlijks
inmiddels vele miljarden van
de VROM-begroting opslor
pen. Kunnen de huidige pre-
miehuur- en premiekoopre
geling worden gehandhaafd,
samen met een verscherpte
controle op huren en stich-
tingskosten? Of moet er een
geheel nieuw subsidie-sy
steem komen, waarbij bij
voorbeeld een strikt onder
scheid zal worden gemaakt
tussen de private sector in de
gesübsidieerde woningbouw
(beleggersbouw) en de sociale
bouwsector (de corporaties)?
Voorzitter Klaas de Vries liet
al bij de aanvang van de en
quête weten dat de commis
sie in haar eindrapport niet
alleen naar het verleden zal
kijken, maar tevens met
voorstellen zal komen voor
een bouwsubsidiebeleid voor
de jaren negentig. De studie
die volkshuisvestingsdeskun-
dige professor Priemus eind
vorig jaar aan de commissie
heeft uitgebracht, leverde in
feite al een complete blauw
druk voor zo'n toekomstig
subsidiestelsel. De marktsec
tor zou volgens dat rapport
moeten worden gescheiden
van de sociale sector: beleg
gerswoningen zouden met
eenmalige bijdragen moeten
worden gesubsidieerd en cor
poratiewoningen met jaar
lijkse bijdragen over een pe
riode van tien hooguit twin
tig jaar (en niet vijftig jaar,
zoals nu het geval is).
Pijnlijke verhoren
De enquêtecommissie zal in
haar eindrapport uiteraard
ook haar licht moeten laten
schijnen over de rol die het
parlement in de periode van
af '68 in het geheel heeft ge
speeld. In de openbare ver
horen van (toenmalige)
woordvoerders voor de
volkshuisvesting in de Twee
de Kamer kwam duidelijk
het beeld naar voren, dat het
parlement zich vooral druk
maakte over de vraag of het
jaarlijkse nieuwbouwpro-
gramma wel werd gehaald.
Het punt van de controle op
de stichtingskosten van be
leggerswoningen (die niet of
nauwelijks bestond) werd in
's lands vergaderzaal maar
zelden aangeroerd.
De rol van het departement
van volkshuisvesting in het
bouwsubsidieschandaal heeft
in de enquêteverhoren van
vorig najaar pijnlijke vormen
aangenomen. Uit de soms
volstrekt tegenstrijdige ver
klaringen van (ex-)topambte-
naren kon niet anders dan
worden geconcludeerd, dat er
in de jaren zeventig behoor
lijk is aangerotzooid. In het
volstrekt verkokerde minis
terie wist de ene afdeling
niet wat de andere uitvoerde.
Individuele afspraken (he
renakkoord) met beleggers
over het „oogluikend" toe
staan van aftrekposten, een
latent gebrek aan controle op
subsidie-aanvragen, „trucs"
om de bezuinigingen op de
begroting weg te moffelen,
etcetera. Het kan bijna niet
anders: de enquêtecommissie
moet wel met een hard oor
deel hebben over de niet af
latende reeks missers die op
dit departement zijn begaan.
De beleggers, die vanwege de
berichten over de ABP-frau-
de bij de aanvang van de en
quêteverhoren nog in het
verdachtenbankje werden
geplaatst, wisten zich geleide-
lijkaan vrij te pleiten van het
idee'als zouden de beleggers
massaal hebben gefraudeerd
met de subsidieregelingen.
Hun verklaringen, soms on
dersteund met harde bewij
zen, wezen telkens weer in
de richting van VROM: daór
werd er een potje van ge
maakt. Het is zeer de vraag
of de commissie voldoende
gronden heeft het de beleg
gerswereld aan te rekenen
dat er in ruime mate is ge
rommeld met bouwsubsidies.
Schoonheidsfout
Tenslotte zijn er de bewinds
lieden, die sedert het begin
van de jaren zeventig de
scepter hebben gezwaaid
over het volkshuisvestingsbe
leid. Hadden zij zich strikt
aan de subsidieregels moeten
houden? Of is het achteraf te
rechtvaardigen dat zij die re
gelmatig aan hun laars lap
ten, met het argument dat
het bouwprogramma anders
niet zou worden gehaald?
Halverwege de verhoren ont
stond tussen wetenschappers
een nogal heftige discussie
over de vraag, wat nu eigen
lijk de status was en is van de
verschillende subsidiebe
schikkingen. Sommigen
meenden dat bewindslieden
als Van Dam, Gruyters en
Brokx wel degelijk buiten die
regels om mochten gaan.
Maar de meeste deskundigen
kwamen toch tot de conclusie
dat regels moeten worden
nageleefd, teneinde rechtson-
Ex-staatssecretaris Brokx die
voorafgaande aan het onder
zoek door de commissie-De
Vries zijn functie moest neer
leggen. FOTO: ANP
gelijkheid in de subsidie-toe
kenning uit te sluiten. Com
missievoorzitter Klaas de
Vries liet al tijdens de verho
ren doorschemeren dat de
toenmalige ministers Van
Dam, Gruyters en staatsse
cretaris Brokx volgens hem
ten onrechte hebben gerede
neerd dat men het niet zo
nauw hoefde te nemen met
de regels, als dat maar in het
belang van de volkshuisves
ting was.
De rol van Gerrit Brokx, die
negen jaar als staatssecretaris
de volkshuisvesting bestier
de, zal zeker de nodige aan
dacht krijgen in het enquête
rapport. Hij was bijvoorbeeld
verantwoordelijk voor het
feit dat - zonder dat dat de
bedoeling was van de rege
ling - begin jaren '80 zo'n
duizend dure koopwoningen
uit de vrije sector werden
omgezet in premiehuurwo
ningen. Met die omzettings
regeling van koop- naar
huurwoningen (OKH) moest
een prop van ruim 13 dui
zend onverkoopbare premie-
koopwoningen worden weg
gewerkt, maar uiteindelijk
werden dat er enkele duizen
den meer. Ook al omdat
Brokx de omzettingstermijn
steeds weer stilzwijgend ver
lengde. Tijdens de verhoren
zei Brokx daarover dat „snel
een brand moest worden ge
blust". De nogal ruime toe
passing van de OKHrregeling
noemde Brokx tijdens zijn
verhoor voor de enquêtecom
missie „een schoonheidsfout".
maar mogelijk wordt daar
morgen in het eindrapport
toch iets anders tegen aange
keken.
FRANS WEERTS
De enquêtecommissie onder leiding van kamerlid De Vries tijdens de verhoren in de vergaderzaal van de Eerste Kamer.
FOTO: DIJKSTRA
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Het zeilschip De Vrijheid
Daarna krijgt onze Kapitein pas tijd zijn oliepak aan te trekken.
Na enkele uren klaart de lucht wat op. Dan ontdekken de zee
mansogen van Rob een zwart voorwerp op de golven. Dichterbij
gekomen blijkt het een omgfeslagen kist te zijn. En bovenop be
weegt er iets. Een drenkeling klampt zich vast aan de planken.
Rob blijft om het wrak heen kruisen en na veel moeite gelukt het
hem met een werpanker verbinding te krijgen.
Fietstocht door
Israel van de
baan
MIDDELBURG De elf-
daagse fietstocht door Is
rael ter gelegenheid van
de viering van het 40-jarig
bestaan van de joodse
staat in mei dit jaar gaat
niet door.
Het bestuur van de initiatief
nemer, de stichting Elfsteden-
fietstocht, vindt dat de gespan
nen situatie in Israel zich niet
leent voor een feestelijke fiets
tocht. Volgens de voorzitter
van de stichting, de Middel
burgse burgemeester Rutten, is
de fietstocht tot nader order
uitgesteld.
PROF. CATS: LAATSTE JAREN VEEL TEN GOEDE VERANDERD
Mensen die reuma krijgen, lopen die ziekte vrijwel altijd op tussen
het twintigste en vijftigste jaar. Het hangt helemaal af van de soortr-1
aandoening hoe de ziekte zich verder ontwikkelt. Lang is gedachtH
dat reuma het begin van het einde was, inmiddels is wel duidelijk^
dat negen van de tien patiënten weer redelijk tot goed kunnen le
ven, al dan niet met de nodige aanpassingen. Dat is te danken aanl
vooral veel Nederlandse wetenschappers, die zeker de laatste jaren[|l
allerlei onvermoede verbanden als erfelijkheid en immuniteit
voorzichtig aan het ontdekken zijn. Het geld dat voor dergelijk on
derzoek nodig is moet voor het grootste deel komen van de bevol-^7"j
king. Deze week wordt de burger weer gevraagd om een bijdrage
voor het Nationaal Reumafonds, dat jaarlijks 9 miljoen kan beste
den aan het reuma-onderzoek.
LEIDEN Prof. dr. Cats
is een opgewekt man.
Tweederde van zijn leven
heeft hij nu met reumapa
tiënten doorgebracht en
in die periode heeft hij
veel ten goede zien veran
deren. „Reuma veroor
zaakt nog wel degelijk
veel leed, maar verschil
lende vormen zijn tegen
woordig toch beter te be
handelen dan vroeger.
Hedentendage hoeft nie
mand meer meteen te
schrikken bij reuma", al
dus de Leidse hoogleraar
reumatologie.
Een rondgang over zijn afde
ling in het academisch zieken
huis van Leiden (AZL) maakt
veel duidelijk, maar niet direct
dat reuma zo erg nog niet is.
Een meisje van net 21 jaar ligt
op haar buik in bed en drinkt
thee met een rietje, omdat ze
als gevolg van reumatische
ontstekingen haar benen nau
welijks kan bewegen. Prof.
Cats vraagt zich af of het beter
is haar in een rolstoel te laten
zitten en te kijken of de na
tuur het probleem op den duur
oplost, of dat hii zal beginnen
met een behoorlijk belastende
medicijnkuur. „En denk
erom", zegt hii tegen het meis-
i'e, „dat je zelf ook een stem
lebt. Als jij zegt dat het niet
gebeurt, dan gebeurt het
Onbeweeglijk
Een vrouw van 44 jaar zit met
haar hoofd onbeweeglijk vast
geklemd in een stellage van 25
kilo en klemt tussen haar even
onbeweeglijke, gekromde vin
gers een sigaret. Er is een nek-
wervel rechtgezet die was
gaan schuiven als gevolg van
de chronische ontstekingen
waarvan ze nu zo'n 22 jaar last
heeft. „Nee", zegt ze, „ik heb
echt geen pijn. Dat heb ik
trouwens zelden gehad. Ik kan
me thuis ook best redden, ik
doe zelf het huishouden. In
een aangepaste keuken en zo,
en voor het zware werk krijg
ik een halve dag in de week
hulp. Het ligt natuurliik aan je
instelling, maar ik heb het al
tijd het belangrijkste gevonden
dat ik zoveel mogelijk zelf kon
blijven doen". Ze vertelt nog
lacherig van een medepatiënt
die zegt helemaal op te knap
pen van een koude douche ter
wijl ze zelf al wegkruipt als ze
met een vinger in koud water
komt.
„Zo zie je", zegt prof. Cats,
„dat er niet één vorm van reu
ma is en dat reuma niet voor
iedereen hetzelfde is". Zegt
een andere vrouw van middel
bare leeftijd, die voor het eerst
in zeventien jaar reuma is op
genomen: „Met pijn kan ik wel
leven, móet ik ook leven.
Maar soms ga je over de grens
heen. Dan wordt die pijn in
eens zo erg, dat je alleen nog
maar kan schreeuwen als een
kind".
Prof. Cats houdt
de hand van één
van zijn patiënten
vast, waar de
verdikkingen bij
de gewrichten als
gevolg van reu
ma goed te zien
Zijn. FOTO: WIM
VANNOORT
van reuma, die wordt veroor
zaakt door een verkeerde hou
ding en/of belasting van het
lichaam. Dat levert rugklach
ten op en pijnlijke schouders,
ellebogen of billen. Meestal is
daar wel iets aan te doen met
behulp van fysiotherapie, met
een aangepaste manier van le
ven of met een injectie.
Ernstiger is de beschadiging
(arthrose) van het kraakbeen,
dat met het ouder worden
vocht verliest en daardoor
minder beweeglijk wordt. Hoe
dit proces precies in zijn werk
gaat is nog niet ontdekt. Wel is
arthrose redelijk tot goed te
behandelen met medicijnen en
in zeer ernstige gevallen met
een operatie.
Een qua pijn vergelijkbare,
derde vorm van reuma is jicht.
Dat is een stofwisselingsziekte
die gedurende enkele dagen
zulke hevige pijn in de ge
wrichten veroorzaakt dat het
lijkt „alsof ze er met spelden
en vlammenwerpers in zit
ten". Zo'n aanval is goed te be
handelen met colchicine, dat
wordt gemaakt uit het plantje
herfsttijloos. Tussen de aanval
len door heeft de patiënt wei
nig of helemaal geen last. De
oorzaak van jicht is uitstekend
te behandelen met medicijnen
die het urinezuur verminde
ren en/of pillen die
zorgen dat er meer urinezi
wordt afgevoerd.
De veruit meest voorkomen1 lc
vorm van reuma wordt v« Hlai
oorzaakt door ontsteking r
(arthritis); ongeveer anderh
procent van de volwassenIan'
lijdt hieraan. Deze vorm v da
reuma is ook het bekenc "CY
omdat die te herkennen is a1 H
vergroeiingen van ledemat n k
Zeker als de ontsteking)s
chronisch zijn, is er weinig
niets tegen te doen. De o<nda
zaak is nog niet bekend, n
wordt er wel gespeculeerd ldo<
erfelijkheid een rol speelt. óht
een hele reeks medicijnen is F
elk geval mogelijk de pijn
deze vorm te bestrijden en inda
ziekteproces af te remmen.
Op deze vorm van reuma
het onderzoek zich de kom< n o
de decennia ongetwijfeld gasch'
toespitsen. Prof. Cats dei
dat de oplossing te vinden isor
de cellulaire immunologie,
tewel de manier waarop
menselijke cellen stoffen v'n d
buiten (virussen, bacteriën) 1 H
breken. Zo wordt bijvoorbe lap
gedacht dat medicijnen die
vloed hebben op de afwi
van het lichaam wel e<
voortreffelijk kunnen helj
bij reumapatienten met ernr
ge ontstekingen.
DICK HOFLA1
Griep
In de kliniek komen de pa-
tienten terecht met de ernstig
ste reuma, maar er zijn er ook
met lichtere vormen. Alles
wat pijn doet in het bewe
gingsapparaat - spieren en ge
wrichten - wordt weliswaar
reuma genoemd, maar dat is
lang niet altijd terecht. Net zo
min als elke stevige verkoud
heid griep is, is niet elke spier-
of gewrichtspijn reuma.
Er is een vrij alledaagse vgjfrm
Dronken schipper
ROTTERDAM Een 32-jari-
ge man uit Gouderak heeft za
terdagmiddag in dronken toe
stand een tocht gemaakt door
de Rotterdamse haven met een
binnenschip dat hij eerder op
de middag in de buurt van
Krimpen aan de IJssel had ge
stolen. De politie werd op
merkzaam gemaakt op de man
toen zijn vreemde vaargedrag
opviel bii het binnengaan van
de Waalnaven. Omdat hij de
Waalhaven aan de verkeerde
zijde binnenvoer hinderde de
man een Russische vrachtboot
en bij het afmeren ramde hij
hard tegen de kade en tegen
een andér binnenvaartschip.
De man werd uiteindelijk in
Lekkerkerk aangehouden om
dat hij dronken achter het
stuur zat.
Man door het
hoofd geschoten
AMSTERDAM Een 26-ja
ge man is zaterdag in Amst
dam tijdens een schietpa
door het hoofd geschoten
overleden. Een andere u
van 25 jaar raakte licht i
wond. De voor hem bedoe E
kogel stuitte af op een aans tn
ker. Naar de dader wordt r t m
gezocht. Hij is een bekei
van de politie. De aanleidf"
tot de schietpartij is nog i
bekend. Een ruzie omtr
verdovende middelen beho
volgens de politie tot de r
lijkheden. Het slachtoffer
de licht gewonde man mai
ten deel uit van een groe
van vier personen, die k
vóór het schieten een pa
waren binnengegaan dat I
kend staat als een centn
voor druggebruikers.
