Aqua sana
en de kracht
van water
finale
Genieten van de Loire vanaf een fietszadel
ZATERDAG 20 FEBRUARI 1988
ZEEWOLDE - „Ik ben, dat mag je
gerust zo stellen, gek van water. Je
kunt er van alles mee doen. Een
echte freak. Ik probeer telkens weer
wat nieuws te verzinnen of werk
bestaande ideeën verder uit. Weet
je wat mijn jongste vondst is?
Sneeuw in de zomer. In onze Ro
meinse sauna staat een cabine
waarin het kan sneeuwen. Heerlijk
toch. Als je uit dat warme hok
komt lekker even in een sneeuwbui
gaan staan. Wie vindt dat nou niet
lekker?".
De Eemhof, gelegen in de op het water
veroverde polder van Flevoland, is een
speeltuin aan het worden voor water
freaks. Neem bijvoorbeeld de Neder
landse variant op de „floating tank", die
in 1954 werd bedacht door de Ameri
kaanse neurofysioloog dr. John C. Lilly.
Hij had ontdekt hoe mensen zich volko
men kunnen ontspannen wanneer zij al
hun zintuiglijke waarnemingen op een
zijspoor zetten. Hij maakte met die we
tenschap in het achterhoofd een afsluit
bare watertank met daarin een laag wa
ter van vijfentwintig centimeter en een
buitengewoon hoog zoutgehalte van
ruim vijftig procent. Op dat water kun je
drijven. Wie bij een constante lucht- en
watertemperatuur van 34,5 graden Celsi
us in de tank gaat liggen, verbruikt maar
een fractie van zijn energie. Gelens:
„Door de combinatie van drijven en de
„uitschakeling" van ogen en oren kun je
je volmaakt ontspannen". Eén ding ver
anderde hij ingrijpend: de „floating
tank" is op de Eemhof een „floating
room" geworden. Een „zweefkamer"
met water dat aan de normen voldoet en
met een bassin waarin je met gemak
languit kunt liggen.
Rustgevend
Een proef op de som leert dat je inder
daad wordt overvallen door een gevoel
van gewichtloosheid. Door de in vaseli
ne gedoopte watjes in de oren - ter be
scherming tegen het zoute water - hoor
Aqua sana, verzamelnaam voor de nieuwste vondst op' het gebied
van schoonheidsbehandelingen. Met een knipoog naar de Romei
nen, van wie al zo veel is afgekeken. In het oude Rome deden ze
een hoop mooie dingen met water. Het baden in de thermen was
méér dan een simpele wasbeurt. Aqua sana is het equivalent van
de Romeinse badcultuur. Gezond voor lichaam en geest. Althans,
dat belooft het bungalowpark De Eemhof in Zeewolde (Flevoland),
waar het eerste Aqua-sana-instituut in ons land is gevestigd. Ad
Gelens, „waterbedenker" bij Center Pares en de geestelijke vader
van de superglijbanen waarmee de zwembaden in ons land het
hoofd boven water trachten te houden, gelooft heilig in de verkwik
kende werking van water.
je nog vaag wat rustgevende muziek,
maar je ziet er geen hand voor ogen. Na
een korte aarzeling geef je je echter over
aan de natuur. In de intense duisternis
gaat elk gevoel voor tijd verloren. Na
zestig minuten stap je uit het bassin en
onder de douche om het zout van je li
chaam te spoelen. Herboren is wellicht
wat te sterk uitgedrukt, maar losjes in
hoofd en spieren keer je huiswaarts.
In Nederland is deze manier van ont
spannen nog niet ingeburgerd. In de
Verenigde Staten daarentegen kreeg de
floating tank veel aandacht, bijvoorbeeld
nadat John Lennon er eentje had aange
schaft. Sinds 1983 worden de tanks op
grote schaal ingezet in ziekenhuizen, fit
ness-centra, schoonheidssalons en be
drijven en momenteel wordt weten
schappelijk onderzoek verricht naar de
effecten ervan op het slapen, gedrag en
de bloeddruk. In de VS heeft een arts al
eens een floating-therapie aanbevolen
voor druggebruikers.
Ad Gelens vergelijkt het resultaat van
een uurtje „floaten" met yoga. „Maar bij
yoga bereik je pas iets na jarenlange da
gelijkse oefeningen. Voor de floating
room hoef je niet geoefend te zijn. Je
voelt je gewoon in de ruimte zweven,
stijgen of dalen, als een wolk tussen de
wolken".
Warm zeewater
In de wolken is Gelens ook over de tha-
lasso-therapie, waarvan de naam het
principe eigenlijk al verraadt: het Griek
se woord „thalassa" betekent zee. Bij
thalasso-behandelingen gaat het er om
optimaal te profiteren van werkzame
stoffen in verwarmd zeewater en algen.
Hippocrates, de „vader" van de gezond
heidszorg, liet zijn patiënten zeewaterba
den nemen en sommigen moesten zelfs
zeewater drinken (dat zal tegenwoordig
iedereen worden afgeraden). In het begin
van deze eeuw ontstond er een her
nieuwde interesse voor de thalasso.
Sinds de jaren zestig wordt deze therapie
met name in Frankrijk (Perros-Guirec,
Deauville en Roscof) veelvuldig in prak
tijk gebracht.
Gelens: „De samenstelling van zeewater
vertoont wat de mineraalverhouding be
treft een grote overeenkomst met li
chaamsvocht. Zeewater is de oerbron
van het leven op aarde. Daarbij komt
dat algen heel goed zijn voor de vernieu
wing van de huid. Algen slaan de actieve
bestanddelen van de zee, zoals vitami
nen, aminozuren, mineralen en sporene
lementen, op".
Het zeewater voor de thalasso-therapie -
afkomstig.uit Bretagne - wordt gezui
verd, van natrium ontdaan en gevries
droogd. Het extract wordt tijdens de tha
lasso toegevoegd aan water voor een on
derwatermassage. Volgens Ad Gelens is
zo'n zeewaterbad niet alleen bevorderlijk
voor-de conditie van de huid, hij sluit
zelfs bij herhaling resultaten op het vlak
van huidproblemen, reumatische aan
doeningen, stofwisselingsstoornissen en
stressverschijnselen niet uit. „Eigenlijk
zou de thalasso in het ziekenfondspakket
moeten", aldus Gelens.
Steenolie
De derde pijl op zijn boog is de karwen-
del-therapie, een verzameling behande
lingen met fossielolie, gewonnen uit een
bepaald gesteente, begin deze eeuw dopr
de Oostenrijkse bergbeklimmer Martin
Albrecht ontdekt in het Tiroler Karwen-
delgebergte. Het verhaal wil dat Albrecht
door een hevig onweer werd verrast en
daarom beschutting zocht in een berg
hut. Het vuur in de haard gloeide nog
na. Herders waren net vertrokken. Al
brecht hing zijn kleren te drogen en
sloeg een stuk steen uit de rotswand. De
brokken gooide hij achteloos in het
smeulend vuurtje. Korte tijd later begon
het spul te branden. Albrecht had een
ontdekking gedaan. Nu, tachtig jaar la
ter, is de ontginning van olie- en zwavel-
De „floating-kamer", waarin een mens
zich uitzonderlijk goed zou kunnen ont
spannen.
houdend gesteente een industrie in han
den van de familie Albrecht, die overal
in Europa Steinölprodukten afzet.
Gelens: „Steinöl, olie uit steen dus, als
oplossing in badwater of als zalf werkt
voortreffelijk bij reuma-, spier- en ge
wrichtspijnen. Dat komt door de hoge,
organisch ongeschonden, tweewaardige
zwavel in combinatie met fossiele resten
van vissen en planten. De fossielolie
wordt steeds meer therapeutisch toege
past. Zo brengt de huidindringende wer
king van de badolie de bloedsomloop op
peil zonder dat de hart- en bloedvaten
extra worden belast. Hierdoor krijgen
blessures de kans zich te normaliseren
en hierdoor verdwijnen pijnen".
ROBIN BRUINSMA
TOURS - Het zijn niet alleen de
kastelen die de Loirestreek tot een
lieflijk en aangenaam vakantiege-
bied maken. Die kastelen staan er
namelijk niet voor niets. Voor de
Franse koningen en in hun spoor
de edelen die er de kastelen bouw
den was het gebied immers bij uit
stek geschikt om te profiteren van
een zacht klimaat en vruchtbare
bodem en toch binnen het bereik
te blijven van het hof in Versailles
en Parijs.
Anjou, het oude graafschap rond de stad
Angers, is een vriendelijk ogend land.
De Loire stroomt er breed en in alle rust
doorheen naar de Atlantische Opeaan
waar de zandstranden en baaien de zon-
aanbidders lokken. Overvol toeristen is
Anjou dus nooit. Het land is wel rijk aan
bloemrijke natuur, en de grote wijnpro-
duktie geeft aan hoe zonnig het er door
gaans is.
Langs de rivier liggen oude stadjes en
kloosters, pleisterplaatsen voor liefheb
bers van rijkdommen uit het verleden.
De kastelen hebben de waarde van het
gebied voor de vakantieganger vergroot.
De (restanten van) burchten uit de Mid
deleeuwen geven iets weer van het mili
taire belang van het gebied, de sierlijke
kastelen van latere eeuwen ademen nog
de adellijke gewoonten uit een tijd dat
deze nog toonaangevend waren.
De tocht kan beginnen in de hoofdstad
Angers, 185.000 inwoners, in het bezit
van een dertiende-eeuwse burcht met
een prachtige verzameling wandtapijten.
Daaronder het beroemde doek van de
Apocalyps dat in 1375 en volgende jaren
in Parijs werd geweven: 168 meter lang
en 5 meter hoog. Het kasteel werd al een
eeuw eerder gebouwd en in de vijftiende
eeuw uitgebreid door „de goede koning
René", de laatste graaf van het zelfstan
dige Anjou, tevens titulair koning van
Sicilië. Deze beminnelijke man kende
alle klassieke talen, componeerde en
speelde muziek, schilderde en dichtte,
was wiskundige, jurist en ook genoeg fi
losoof om zich rustig terug te trekken in
zijn Zuidfranse bezitting in Aix-en-Pro-
vence, toen de Franse koning Louis XI
zijn graafschap Anjou inpalmde. Het is
duidelijk dat onder „le bon roi René"
het graafschap een bloeiperiode door
maakte waarvan de sporen nog duidelijk
zichtbaar zijn.
Zeven
dagen
De stad is een goed uitgangspunt voor
een zevendaagse fietstocht door het vrij
Als had een Fransman ze ontdekt, zo
Frans zijn de fietstochten die France Indi-
viduelle ook dit jaar weer heeft uitgezet.
Gedurende een of twee weken rustig rond
toeren door een niet al te heuvelachtig deel
van Frankrijk, af en toe een klimmetje
naar een kasteel, desnoods lopend naast
de fiets, onderweg genietend van die com
binatie van natuur en cultuur die toch een
van de aantrekkelijke bijzonderheden van
het land is, 's avonds genieten van een
goed glas en van iets heerlijks uit de Fran
se keuken in een comfortabel hotel. De
keuze is ruim genoeg. Afhankelijk van de
streek neemt men zijn eigen fiets mee (als
er wat meer te klimmen valt, zoals langs
de Dordogne of in de Pyreneeën) of kan
men een fiets met tien of twaalf versnellin
gen huren. En al naar gelang de inspan
ning kiest men een tocht van een of twee
weken of de combinatie filets-luiervakantie
waarbij luier slaat op het weekje kampe
ren aan bijvoorbeeld een meertje in het
Dordognegebied. Maar dat luieren kan
ook weer ingewisseld worden voor iets
sportievers: een kano-trektocht - er is
zelfs een survival-peddeltocht over de Va-
renne - of een week paardrijden. In alle
gevallen wordt de bagage nagebracht. De
reis van en naar huis is een zaak van öf
eigen vervoer öf gebruik maken van fiets-
slaapbus of -trein. Een van onze verslagge
vers bekeek het graafschap Anjou, gelegen
langs de Loire, vanaf het fietszadel.
Het AKTIEF reisprogramma van France
Individuelle is te bestellen bij: Prinsen
gracht 122, Amsterdam: tel.: 020-268898.
vlakke dal van de Loire. Een gemiddelde
afstand van vijftig kilometer per dag is
goed haalbaar, zeker op een fiets met
tien versnellingen. Daarbij dient men
overigens te bedenken dat de derailleur
niet door een stuurhandel wordt bediend
maar door twee hefboompjes wat lager
aan het frame. Dat vergt wat inspelen op
vlakke weggedeelten om niet helling-op
in de problemen te komen. Kenners van
huurfietsen - in dit geval overigens van
voortreffelijke kwaliteit - weten dat het
prettig kan zijn het eigen vertrouwde za
del mee te nemen.
Saumur
De tocht voert langs plaatsjes als Les
Rosiers met zijn hunebedden, de ves
tingstad Montreuil-Bellay met zijn sier
lijke kasteel en langs diep in de grond
uitgehakte holwoningen bij de rozenstad
Doué-la-Fontaine. In Chalonnes-sur-Loi-
re bevindt men zich op de met platanen
getooide oever van de Loire, met het
zicht op de wijngaarden langs de zijrivie
ren Layon en Loiret.
Centraal in de route ligt de stad Saumur
met zijn trotse burcht. De klim erheen
dwingt de meeste fietsers tot afstappen,
want de helling is steil, bochtig en lang.
Maar eenmaal de wenteltrappen be
klommen heeft men een grandioos weids
uitzicht over de Loire, de prachtige leien
daken van de stad beneden, de wijnhel
lingen verderop: de tuin van Frankrijk
zoals trots wordt vermeld. Dat trekt, ge
tuige de duizend hotelkamers, negentig
restaurants, zeventien campings en tien
tallen andere relatief goedkope over
nachtingsplaatsen in de nabije omge
ving.
Saumur heeft ook bekendheid door zijn
champignons en zijn „champagne", al
mag de mousserende brut van Saumur
die naam niet dragen. Uitgegraven in de
tufstenen bodem liggen de kilometers
lange kelders van Bouvet-Ladubay,
Frankrijks grootste producent van wij
nen „méthode champenoise". Daar gist
het van jewelste in de meer dan twee
miljoen flessen wit en rosé die twee jaar
op rijping moeten wachten. De smaak
wordt door sommige kenners ronder en
voller genoemd dan die van de meeste
champagnes. Een bezoek aan de kelders
doet je versteld staan van de zorg waar
mee de wijn omgeven wordt en van de
verfijnde produktiemethoden. Het be
De graftombe van koning Richard Leeuwenhart in de abdijkerk van Fontevraud.
FOTO: PR
zoek eindigt onvermijdelijk in een proe-
verij en de aankoop van een of meer
flessen. Voor de snobs bestaat de moge
lijkheid de fles te laten voorzien van een
eigen persoonlijk medaillon.
Voor iedere toerist is een bezoek aan de
Cadre Noir, de hogeschool van de Fran
se dressuur en te vinden even buiten
Naumur, verplicht. Er is wat geluk voor
nodig, maar enkele keren per seizoen
treedt in een van de reusachtige maneges
van de E.N.E., afkorting voor de natio-
Met de fiets aan de
hand komt men er
ook. Op de
hellingen in Anjou
kan men echter
doorgaans in het
zadel blijven.
FOTO:
BAREND STRANG
nale ruiterschool, de keurtroep voor het
voetlicht in een perfecte cadans van pas
sen en figuren. De groep onder aanvoe
ring van de Ecuyer en Chef of opperstal
meester steelt over de hele wereld de
show met zijn „courbettes, croupades et
cabrioles", ofwel buigen, berijden en
bokkesprongen.
Van heel andere allure is één bezoek aan
het graf van de Plantagenets, de Britse
koningen die enkele eeuwen lang het
westen van Frankrijk hebben bestuurd.
De nazaten van Willem de Veroveraar
die in de elfde eeuw de Britse troon be
stegen, behielden hun Normandische be
zit en breidden dit uit door een uitge
kiende keuze van hun bruiden. De
machtigste koning uit die dynastie was
Heniv II, gehuwd met Eléonore van
Aquitanië, vader van twee andere konin
gen: Richard Leeuwenhart en Jan Zon
der Land. Henry II, Eléonore en Richard
liggen, samen met Isabelle, de derde
vrouw van Jan Zonder Land, begraven
in Fontevraud, de grootste abdij van
Frankrijk en al jarenlang het grootste
restauratieproject van het land. De Brit
ten hebben meermalen gevraagd de ko
ningen naar Engeland te mogen halen,
maar Victoria heeft tenslotte genoegen
moeten nemen met kopieën van* de
fraaie tomben die in het zuidelijk'tran
sept. van de kloosterkerk staan opgesteld.
Ze hebben er, met het klooster van Fon
tevraud, twee eeuwen geleden ternau
wernood de Franse revolutie overleefd.
Dat was~te danken aan Napoleon die het
klooster voor algehele verwoesting be
hoedde door er een gevangenis van te
maken, een bestemming die het complex
tot 1963 heeft gehouden. Het is overi
gens niet verwondelijk dat de restauratie
sindsdien zoveel energie en geld vergt.
Een architectonisch wondertje in het
klooster is de achthoekige keuken met
op de hoeken acht absides. De centrale
koepel is van boven opengehouden voor
de ventilatie. Het interieur toont een
speelse afwisseling van achthoekige en
vierkante vormen.
In de voormalige refter zijn de portret
ten van de machtige abdissen te bewon
deren in allerlei religieuze voorstellin
gen. Het waren adellijke dames, vaak
van koninklijke bloede, die er de scepter
zwaaiden. Jammer genoeg zijn de por
tretten niet allemaal bewaard gebleven:
er waren meer abdissen dan aantrekke
lijke plaatsen in de schilderingen, zodat
nogal eens het gezicht van een overleden
voorgangster werd vervangen door dat
van haar nog levende opvolgster. Be
scheidenheid was niet hun fraaiste sie
raad. In de rijke omgeving waann zij
verkeerden zou die deugd misschien ook
niet begrepen zijn.
PAUL TOBY
