Na vijftig jaar nog altijd het laatste woord
Turkije toont met film en
muziek eigentijds gezicht
Creatief programma
museum Volkenkunde
I
OEN HAAG* ASTA 1 (Spui 27.
tel. 463500): Fatal attraction
(12); do. t/m za. 14.00, 18.45,
21.30. zo. t/m wo. 13.15, 16.00.
18.45, 21.30. ASTA 2: A night
on the town (al); 19.00, 21.30.
ASTA 3: Hector (al); do. t/m
za. 14.00. zo. t/m wo. 13.30,
16.00. Sammy Rosie get laid
(16); 19.00, 21.30. BABYLON 1
(Winkelcentrum Babylon, tel.
471656): Can't buy me lovel (al);
14.00, 19.00, 21.30. zo. 13.30,
16.00, 19.00, 21.30. BABYLON
2: Fatal attraction (12); 14.00,
18.45, 21.30. zo. 13.30, 16.00,
18.45, 21.30. BABYLON 3:
The pick-up artist (al); 14.00,
18.45, 21.30. ZO. 13.30, 16.00,
19.00, 21.30. CINEAC 1 (Bui
tenhof 20, tel. 630637): Amster-
damned (12); do. vr. 14.00,
18.45, 21.30. za. t/m wo. 13.15,
16.00, 18.45, 21.30. CINEAC
2: Dragnet (al); do. vr. 14.00,
18.45. 21.30. za. t/m wo. 13.15,
16.00, 18.45, 21.30. CINEAC
3: Dirty dancing (al); do. vr.
14.00, 18.45, 21.30. za. t/m wo.
13.15, 16.00, 18.45, 21.30.
METROPOLE 1 (Carnegielaan,
tel. 456756): The last emperor
(al); 14.00, 20.30. Funny lady
(al); zo. 11.00. METROPOLE 2:
Barfly (12); 18.45, 21.30. do. vr.
ook 14.00. METROPOLE 3:
Dirty dancing (al); do. vr. 14.00,
18.45. 21.30. za. t/m wo. 13.15,
16.00, 18.45, 21.30. Metropole
4: Stakeout (al); do. vr. 14.00,
18.45, 21.30. za. t/m wo. 13.15,
16.00, 18.45, 21.30. METRO-
POLE 5: Innerspace (al); do. vr.
14.00. za. t/m wo. 13.15,
16.Q0.Hal moonstreet (16);
18.45, 21.30. ODEON 1 (He
rengracht 13. tel. 462400): Am-
8terdamned (12); do. vr. 13.45,
18.45, 21.30. za. t/m wo. 13.30,
16.00, 18.45, 21.30. ODEON
2: Schorem van de school (al);
do. vr. 13.45, 18.45, 21.30. za. t/
m wo. 13.30, 16.00, 18.45, 21.30.
ODEON 3: Dirty dancing (al);
do. vr. 13.45, 18.45, 21.30. za. t/
m wo. 13.30, 16.00. 18.45, 21.30.
ODEON 4: Jaws: The revenge
(12); 18.45, 21.30. do. vr. ook
13.45. STUDIO 1 (Ketting
straat 12b, tel. 656402): Oci
ciornie (16); 19.15, 21.45. zo. t/
m wo. ook 14.45. STUDIO 2:
Rita, Sue and Bob tool (16);
19.00, 21.30. STUDIO 3: La fa-
miglia (16); 19.00, 21.30.
HAAGS FILMHUIS (Denneweg
56, tel. 459900): Zaal 1: Le jupon
rouge; 19.30. zo. 14.00. I've he
ard the mermaids singing;
21.45. vr. za. ook 23.45. zo.
16.15. All about Eve; zo. 14.00,
16.15. De radiodroom; zo.
16.15. Zaal 2: Prick up your
ears; 19.30, 21.45. vr. za. ook
23.45. zo. 14.00. Zaal 3: 19.30,
21.45. zo. 19.30, 22.00. Ligh
tning over water; do. Hellza-
poppin'; vr. The purple rose of
Cairo; za. Harlow; zo. Marilyn
Monroe beyond the legend; ma.
Movie Movie; di. The porno-
graphers; wo.
NACHTVOORSTELLINGEN
CINEAC 1: Amsterdamned
(16); za. 00.15. CINEAC 2: An
gel heart; za. 00.15. CINEAC
3: Dirty dancing (16); za. 00.15.
KINDERVOORSTELLINGEN
ASTA 2: Benji (al); do. t/m za.
14.00. zo. t/m wo. 13.30, 16.00.
METROPOLE 2: De redder-
tjes; za. t/m wo. 13.00,
15.50.* ODEON 4: Masters of
the universe; za. t/m wo. 13.30,
16.00. STUDIO 2: Peter Pan;
zo. t/m wo. 13.30, 15.30. STU
DIO 3: De troetelbeertjes 3; zo.
t/m wo. 13.15, 15.15.
Voor een uitgebreide
agenda, ook voor de ko
mende dagen, raadplege
men „UIT", de gratis we
kelijkse bijlage van deze
krant.
ALPHEN AAN DEN RIJN EU
ROCINEMA I (Van Boetzelaer-
straat 6. tel. 01720-20800): Am
sterdamned (12); 13.45, 18.45,
21.15. za. zo. ook 16.15. EU
ROCINEMA II: Amsterdamned
(12); 13.45, 18.45, 21.15. za. zo.
ook 16.15. EUROCINEMA III:
Dirty dancing (al); 13.30, 18.30,
21.00. za. zo. ook 16.00. EU
ROCINEMA IV: Fatal Attraction
(12); 13.30, 18.30, 21.30. za. zo.
ook 16.00.
LEIDEN LUXOR (Stationsweg
19. tel. 071-121239): Dirty dan
cing (al); 19.00, 21.15. za. t/m
wo. 14.30. LIDO en STUDIO
(Steenstraat 39. tel. 124130):
Last Emperor (12); 20.00. zo.
ook 14.30. Amsterdamned (12);
Night on the town (al); Fatal at
traction (12); Stakeout (al);
14.30, 19.00, 21.15. Reddertjes
(al); za. t/m wo. 14.30. TRIANON
(Breestraat 31, tel. 123875):
American ninja II (12); dag
14.30. 19.00 en 21.15. REX
(Haarlemmerstraat 52, tel. 071-
125414); Intim kontakt privat
(16); 14.30, 19.00, 21.15.
NACHTVOORSTELLINGEN
REX: geen.
NOORDWIJK LIDO THEATER
(Pr. Bernhardstraat 56. tel.
01719-12800): Raw deal (16); za.
ma. 21.15. Inner Space (al); za
15.00, 19.00. rna. 19.00.
KATWIJK CITY THEATER I
(Badstraat 30, tel. 01718-74075):
Spaceballs (al); 14.45, 19.00.
Hector (al); 21.15. CITY THEA
TER II: Havinck (12); 19.00. Be
lievers (al); 21.15. do. vr. zo. ma.
dl. ook 14.45. Repelsteeltje (al);
za. wo. 14.45.
ZOETERMEER PROMENADE
1,2,3 (Promenade 7. tel. 079-
511313): Amsterdamned (12);
do. 20.00. vr. 20.00. ma. dl. wo.
13.30, 16.00, 19.00, 21.30.
24.00. Dirty dancing (al); do.
19.00, 21.00. vr. 18.30, 20.30,
22.45. za. zo. ma. di. wo. 13.30,
16.00, 18.30, 20.30, 22.45. De
reddertjes (al); wo. t/m za.
14.00. Fatal attraction (16); do.
20.00. vr. 19.00, 21.30. za. zo.
16.00, 19.00, 21.30. ma. di. wo.
19.00, 21.30.
fUNST
;en geld voor
houd tv-studio
N HAAG Minister
ikman (WVC) komt niet
tg op zijn besluit om af te
t van een financiële bijdra-
tan de Stichting studio Ire-
Die stichting streeft naar
^behoud van de historische
Studio Irene, waar in 1951
"eerste Nederlandse tv-uit-
ding werd verzorgd. In
Woord op schriftelijke vra-
van het Kamerlid Van Es
P) rechtvaardigt de be-
r dsman deze opstelling met
verwijzing naar zijn reeds
ar vermogen" geleverde
a rage aan de verkoop van
pand aan de gemeente
|sum tegen een prijs onder
marktwaarde. Bovendien
dt Brinkman het niet zo
kngrijk de studio met rijks-
lil te conserveren voor het
(eslacht. In nader overleg
<1 de stichting ziet hij geen
'taganini's viool
-n Sovjetunie
MOSKOU Een meisje
an 11 jaar in Sjita in het
liden van Siberië heeft
in huize van haar groot
ader een viool gevonden
ie aan Niccoló Paganini
>u hebben toebehoord.
1 aar het dagblad Sovjets-
aja Rossija gisteren be-
besloot Rita Bala-
lerov na een televisiebe-
cht over de diefstal van
en Stradivarius, de viool
'sns van dichterbij te be-
ijken die aan de muur bij
'aar grootvader, Ivan Ba-
'goerov, hing. Tot haar
errassing stonden in de
ast van de viool de naam
an Stradivarius en de
iscriptie „Concertviool
an Paganini". De viool
'ordt op het ogenblik be-
udeerd door deskundi-
en in Moskou.
£eidóe6ou/ia/nt zaterdag 13 februari i9ss pagina is.
Stobbelaar amusante Zeeuwse babbelaar
Cabaretier Thomas Stobbelaar speelt: „Kijken
kost niets" Muziek: Gustav van Coervering
Thomas Stobbelaar. Regie: Rob Hoozemans. In
theater PePijn te Den Haag, gisteravond. Her
haling: Vanavond
In haast anderhalf uur presenteert
Thomas Stobbelaar zijn cabaretpro
gramma: „Kijken kost niets". Een man
neemt vanachter zijn jaloezieën de we
reld waar. Met zijn video-camera legt
hij opmerkelijke situaties vast. Wan
neer de jaloezie opgetrokken wordt en
hij een glitterjasje aantrekt, verandert
de bange man in een enthousiaste ar
tiest, die vol zelfvertrouwen het podi
um bestijgt.
Stobbelaar is vooral mimisch erg sterk
aanwezig. Veel gebaren en weinig
woorden geven zijn programma in
houd. Het is natuurlijk erg moeilijk om
steeds weer iets nieuws te verzinnen,
maar Stobbelaar heeft de grote handi
cap dat zijn Zeeuwse dialect, door een
slechte geluidsafstelling in een aantal
onverstaanbare klanken uitmondt. Zijn
presentatie is vooral tegen het einde
van de voorstelling heel acceptabel. Hij
werkt zich in het zweet en springt als
een bezetene over het toneel. Op dat
moment dwingt hij ontzag af.
Stobbelaar heeft leuke vondsten in zijn
programma verwerkt zodat het toch
een verrasend geheel vormt. Alleen
moet hij zeker meer gaan werken aan
een betere verstaanbaarheid, want mis
schien is het programma nog veel leu
ker dan waar genomen kon worden.
ROB VAN DER MIJL
Meer stakingen in theaters Rotterdam
ROTTERDAM De ambtenaren
bond AbvaKabo wil het technisch
personeel van het Rotterdamse mu
ziektheater De Doelen tijdens een
concert van Nana Mouskouri komen
de donderdag laten staken. Datzelfde
moet de zondag daarop in De Doelen
gebeuren en op 24 februari in het ge
meentelijke Luxor-theater in Rotter
dam, waar die avond André van
Duin optreedt.
Inzet van het conflict is het aantal
vrije weekeinden dat het theaterper-
soneel jaarlijks krijgt in de, bijna vol
tooide, nieuwe schouwburg van Rot
terdam. Volgens plannen van de ge
meente houden de technici, die zor
gen voor verlichting, geluid en het
functioneren van de podia, in het
nieuwe theater maar elf volledig
vrije weekeinden over. De technici
houden echter vast aan de 26 vrije
weekeinden die zij nu hebben.
Wethouder Linthorst van Rotterdam,
de werkgever, vindt dat „werken in
het theater werken op onregelmatige
tijden en in het weekeinde betekent".
Maandag praten AbvaKabo en ge
meente weer met elkaar. Juist als ge
volg van het ontbreken van een toe
zegging ziet de bond voorlopig geen
reden de voorbereiding van acties te
staken.
1 danks herhaalde goed be-
'v 1de pogingen het symfo-
h oeuvre van Rachmani-
even populair te 'maken
zijn tweede pianoconcert
I dat maar niet lukken. Ook
misSiona is daarin niet ge
ragd al heeft hij een boeien-
vertolking van de tweede
pifonie tot stand weten te
ingen. Het Residentie Or-
■^t liet zich door hem inspi-
en.
pst Jaring Walta is sinds
9 Zino Vinnikov concert-
jester van het Residentie
kest. Vinnikov heeft kans
Jien vrijwel onopgemerkt
taak te vervullen met uit-
idering van enkele solo-op-
tiens. Gisteravond vertolkte
j het tweede vioolconcert
1 Wieniawski en daarbij
gat hij de „mededeelzaam-
d". Enkele virtuoze stunts
rgelaten had hij weinig of
Is te zeggen.
concert wordt hedenavond
haald.
ADRIAAN HAGER
Prijzen „Visuele Poëzie"
uitgereikt
AMSTERDAM In gebouw
De Meervaart in Amsterdam
zijn vrijdag de prijzen uitge
reikt in de wedstrijd „Visue
le Poëzie", georganiseerd
door de Stichting Schrijvers
School Samenleving. De eer
ste prijs voor schoolinzendin-
gen werd gewonnen door de
Bisschop Beckersschool uit
Eindhoven. De school kreeg
een speciaal hiervoor door
Lucebert gemaakte gouache.
In de categorie individuele
inzenders wonnen acht per
sonen hetzelfde kunstwerk
van Lucebert. De wedstrijd
„Visuele Poëzie" werd dit
jaar voor het eerst gehouden.
Volgens de Stichting Schrij
vers School Samenleving
was de respons -350 inzen
dingen- zo groot, dat overwo
gen wordt de wedstrijd ieder
jaar te houden.
Geen krant ontvangen Bel tussen
18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen
14.00 en 15.00 uur, telefoonnr.071-
122248 en uw krant wordt nog dezelf
de avond nabezorgd.
LEIDEN Het Museum voor Volkenkunde heeft voor de
krokusvakantie een drie dagen durend creatief programma
opgezet. Kinderen vanaf negen jaar kunnen daaraan mee
doen. Het programma sluit aan op de exposities 'Kawahara
Keiga, fotograaf zonder camera' en 'Chimu, pre-Spaans aar
dewerk' uit Peru. Het programma duurt vier dagen, dinsdag
tot en met vrijdag, steeds van 10.30 uur tot 12.30 uur en van
14.00 uur tot 16.00 uur. Dinsdagmorgen is er een demonstra
tie grimeren, de andere dagen is er gelegenheid om met klei
te werken, voor origami (Japans papier vouwen), op zijde
schilderen en calligrafie.
„DEUTSCHER WORTSCHATZ":
in Roemenië geboren Ame-
dirigent Sergiu Co-
die gisteravond het
sidentie Orkest leidde, is
druk bezet baasje. Vanaf
is hij artistiek-leider van
Baltimore-orkest, vanaf
in dezelfde funktie bij het
uston-orkest, vanaf 1986
jfdirigent van de New York
y Opera, gastdirigent van
erdere Europese orkesten,
tivaldirigent en bovendien
j hij bemoeiienissen met de
versumse radio-orkesten.
;t eerder dan aan het einde
deze maand staat chef-di
ent Hans Vonk weer voor
orkest, maar hij neemt
1 slechts drie concerten
;t twee programma's) voor
rekening. Geen wonder
vanuit het orkest de kreet
;eboren: „Hans Vonk moet
er concerten in Den Haag
üigeren". Met die „hap-snap-
igenten" is noch de conti-
teit noch de kwaliteit van
orkest gediend. Voor het
^a;in van het volgende sei-
n zal dan ook orde op di-
se zaken gesteld moeten
I rden.
II
*St onbelangrijke bijkomstig-
n,d in de verhouding tussen
nissiona en het Residentie
is dat hij al eens een
opese tournee van het or-
heeft geleid. Aardig mee-
lomen maar geen garantie
een hechte sdmenwer-
laat staan voor een suc-
volle gezamenlijke beklim-
^bg naar de toppen van de
1st. Maar ook halverwege
beklimming is een fraai
licht mogelijk en dat uit-
°it bood de dirigent met de
3 irgave van de ouverture
de ouverture „Le Corsai-
van Berlioz.
DEN HAAG De meeste ge
zinnen blijven naamloos of
kunnen hooguit bogen op één
bekende ouder, zoon of doch
ter. Het gezin Schneider bleef
in Nederlands-Indië dan wel
geen kamp-opsluiting be
spaard, vader en de drie zoons
hebben tot nog toe voor zoveel
roem gezorgd, dat gerust kan
worden gesproken van een su
perfamilie. Een turbo-gezin,
zouden trend-sprekers zeggen.
Gisteren werd in Pulchri Stu
dio te Den Haag het feit her
dacht dat prof. dr. Jan Schnei
der (1905-1972) precies vijftig
jaar geleden het succesvolste,
best onthouden en tegelijkter-
tijd meest gevreesde school
boek van Nederland, „Deut-
scher Wortschatz", het levens
licht liet zien.
Liefst 456.789 exemplaren zijn
er sinds 1938 verkocht en het
Mendelcollege in Haarlem is
de enige school die 35 lang on
afgebroken gebruik heeft ge
maakt van „Deutscher Wort
schatz". Uitgeverij Wolters-
Noordhoff vierde het halve-
eeuwfeest" met de presentatie
van de „Neuer Deutscher
Wortschatz", een door drs.
Biesma en H.J. Fischer afge
slankte versie van de 20e druk
van het gewone Duitse
idioomboek, dat als hoofdboek
zal blijven bestaan. Jans wedu
we Corrie Schneider-Lücht
kreeg het eerste exemplaar
aangeboden en haar zoons Ca-
rel Jan, Nederlands ambassa
deur in Oost-Duitsland, Eric,
beroemd acteur, en Hans,
hoogleraar Egyptologie en di
recteur van het Rijksmuseum
van Oudheden in Leiden, kre
gen de drie volgende. Ook
voor de ambassadeurs van
West-Duitsland, Oost-Duits-
lan'd, Zwitserland en Oosten
rijk had algemeen-directeur
drs. J.G. Eelkman Rooda nieu
we exemplaren.
„Het boek ziet er énig uit",
riep Corrie Schneider ondeu
gend uit. „De kassa blijft rin
kelen". Het was deze spontane
Groningse natuur die Corrie's
ietwat gesloten echtgenoot al
tijd zoveel goed heeft gedaan.
Ambassadeur en schrijver Ca-
rel Jan Schneider bekende dat
hij nog dagelijks het idioom
boek van zijn vader openslaat
om gebruik te maken van de
5000 meest voorkomende Duit
se woorden. „Mijn vader was
een perfectionist die alle Duit
se angels en voetklemmen bij
elkaar wist te krijgen. Steeds
werden de nieuwste taalkun
dige bananeschillen op het pad
van ons stervelingen neerge
legd. Maar geen enkele Neder
lander zal de inhoud van het
boek ooit geheel onder de knie
krijgen. „Deutscher Wort
schatz" heeft altijd het laatste
woord.
Geheim
Uitgever Eelkman Rooda
kwam met een „irrationele"
verklaring voor het geheim
van het succes van Schneiders
Moeder Schneider en haar drie zoons herdenken de uitgave, vijftig
jaar geleden, van „Deutscher Wortschatz", de nachtmerrie van vele
honderdduizenden Nederlandse scholieren, foto: jeroen de jong
idioomboek. „Het geheel is ke punten. Het is meer het ge-
meer dan de som van de ster- haim van de begenadigde
mens Schneider dan van de
Germanist.
De meeste mensen zullen zich
uit hun middelbare-schoolpe-
riode vooral de Duitse leraren
herinneren als de ijverigste
mensen, die bovendien vele
lesuren vulden met het over
horen van wat hun leerlingen
aan idioom uit de „Deutscher
Wortschatz" in hun hoofd
hadden moeten stampen. Die
harde aanpak moge dan niet
zo gezellig lijken, er .is nog al
tijd geen beter alternatief om
goed Duits te léren, zo meende
zoon Carel Jan Schneider. De
Westduitse ambassadeur Otto
von der Gablentz herinnerde
zijn gehoor aan de Duitse be
zetting en zei: „Wij mogen
dankbaar zijri dat „Deutscher
Wortschatz" onze taal hier le
vend heeft gehouden, heel
dankbaar. In 1992 moet Euro
pa volgens de EG-plannen één
markt kennen en praten we
allemaal Engels met elkaar.
Maar om oppervlakkigheid in
de betrekkingen tegen te gaan,
is het belangrijk dat de EG-
landen eikaars talen blijven
leren om tot een verdiept be
grip voor eikaars cultuur te
komen".
De Duitse ambassadeur toonde
zich een dapper man door de
aanwezigen op een foutje in de
20e druk van „Deutscher
Wortschatz" te wijzen. Na lang
lezen had hij iets ontdekt wat
duizenden leraren Duits tij
dens de lessen niet was opge
vallen. „Ik zou er een voor
stander van zijn", zo vervolgde
Von der Gablentz zijn welge
meend betoog, „dat er iets
meer Witz, meer humor, werd
aangebracht in de oefenzinnen
van Deutscher Wortschatz.
Neem een woord als „Zu-
kunft", toekomst. Neem in het
boek bijvoorbeeld de volgende
vraag aan een taxi-chauffeur
op: „Wat denkt u van de toe
komst?". „Ach", zal de man
antwoorden, „de toekomst is
niet meer wat het geweest is".
DEN HAAG Het toe
risme vanuit Nederland
naar Turkije neemt jaar
lijks toe, het aantal in
Nederland werkzame
Turken is groot: 200.000.
Toch weten de meeste
Nederlanders van dit
half Europese, half Azia
tische land niet veel.
Zelfs woorden als Turks
bad, Turkse trom, Turk
se koffie worden niet of
nauwelijks in verband
gebracht met het land,
dat ongeveer vier keer
de grootte van Frankrijk
heeft. En ambassadeur
Ismet Birsel wil daar wat
aan doen. „Nee nee, niet
om het toerisme naar
Turkije te bevorderen",
weert hij haastig en met
twee uitgestoken handen
af. „Mijn eerste doel is,
dat de Nederlander wat
meer over Turkije te we
ten komt", zegt hij. „En
zodoende ook anders te
gen mijn 200.000 landge
noten gaan aankijken".
Ismet Birsel is, na een am-
bassadeurspost in Irak, nu
een jaar in Nederland en met
name Den Haag zal dat we
ten. Morgenmiddag wordt
rond het middaguur in het
Kurhaus een modeshow ge
geven en van 2 tot 6 maart
zijn in het Haags Gemeente
museum films te zien van
vooraanstaande hedendaagse
regisseurs. Op 23 februari
leidt de Turkse dirigent Gü-
rer Aykal het Concertge
bouw-Kamerorkest met me
dewerking van de (Turkse)
violiste Suna Kan die de so
lopartij van het concert KV
219 van Mozart voor haar re
kening neemt. Dit speelt zich
af in de Kleine Zaal van het
Concertgebouw.
Ballet
Birsel:. „Natuurlijk heeft een
miljoenenstad als Istanboel
een groot symfonie-orkest,
evenals de hoofdstad, Anka
ra. En kan Turkije een Staats
Opera Ballet naar Nederland
sturen, voor een uitvoering
(zondag 20 maart) in het
Scheveningse Circustheater.
Maar de republiek Turkije is
staatkundig een relatief jong
land (in 1929 gesticht); kultu-
reel is dit oorspronkelijk Os-
maanse rijksdeel heel erg
oud. Als dit voor sommige
toeristen een reden is om
naar Turkije te trekken, Bir
sel is op de eerste plaats am
bassadeur voor zijn tijd- en
landgenoten. Daarom wil hij,
dat de Nederlander er zo snel
mogelijk achterkomt, dat zijn
land aanzienlijk méér is dan
kreeg er genoeg van en het
aantal daalde. Met echter de
positieve consequentie dat er
wel minder, maar ook kwali
tatief veel betere films wer
den gemaakt.
Op welk peil de huidige
Turkse film staat, kan straks
in Den Haag worden bezien;
komende zaterdag laat de
pianiste Gülsin Onay in het
Kurhaus horen wat een
meisje uit een muzikale fami
lie in Istanboel achter de
vleugel waard is. De AVRO
zendt haar recital dat bestaat
uit werk van Chopin, Liszt
en Adnan Saygun recht
streeks uit op Radio 4.
De verschillen tussen Grie
kenland en Turkije zijn niet
erg groot, er zijn meer over
eenkomsten dan verschillen,
in land en volk. Toch weet
de Nederlandse toerist bijna
alles van Athene en klinkt
Istanboel zeer ver en oosters.
Athene kan als voorbeeld
dienen voor de oudste Euro
pese beschaving, terwijl Is-
tanboel-Turkije eerder ge
dachten oproept aan gastar
beiders en onverzorgd. Ter
wijl het tegendeel van dit
laatste waar is.
Vooroordelen
Ambassadeur Birsel: „Het
wordt inderdaad tijd, dat een
aantal vooroordelen uit de
weg wordt geruimd, ook al is
het begrijpelijk hoe die kon
den ontstaan. Om te begin
nen behoort Turkije meer tot
Azië dan tot Europa; Istan
boel, het voormalige Con-
stantinopel, het voormalige
Byzantium, is met omgeving
het enige Europese deel, al
heeft in het verleden een
groot deel van Europa, tot
Polen toe, in Turkse in
vloedssfeer gelegen. Begin
van deze eeuw trok Turkije
zich uit Europa terug en pas
in 1923 bij de proclamatie tot
republiek, zocht de nieuwe
president, Kemal Atatürk het'
voorbeeld van het westen".
De politiek van Atatürk
wordt töt op heden voortge
zet, zoals de toeristen weten,
die het huidige Turkije op
zoeken. Maar het land zit
met het nadeel, dat het bij
lange na niet de bekendheid
heeft als het aangrenzende
Griekenland, ook niet die
van andere landen aan de
Middellandse Zee. Dat het
wat verder ligt, maar dat de
méérkosten van vervoer
ruimschoots worden goedge
maakt door de onthutsend
lage prijzen ter plaatse, is bij
de meeste belangstellenden
inmiddels wel bekend.
Bedoeling
Birsel: „Maar daar gaat het
me nog niet eens om. En het
is ook m'n bedoeling niet de
Nederlander te wijzen op de
oudste geschiedenis van Tur
kije. Het gaat me erom, dat
de Nederlander het huidige
Turkije te zien krijgt, een
modern land in ontwikke
ling. En geen witte vlek op
de kaart, waar zoveel gastar
beiders vandaan komen".
FRITS BROMBERG
Ismet Birsel, de Turkse ambassadeur in Nederland: „Turkije is
geen witte plek op de kaart waar alleen maar veel gastarbei
ders vandaan komen. Het culturele leven staat op hoog peil en
is westers georiënteerd". foto: cees verkerk
een ver, beetje oosters land
waar wel erg veel gastarbei
ders vandaan komen. En
daarom wordt, onder meer,
een filmweek in het Haags
Gemeentemuseum gehouden.
Birsel: „Er worden geen pro
pagandafilms vertoond, na
tuurlijk. Wel films die artis
tiek op hoog niveau staan,
maar tegelijk duidelijk zijn
over Turkije, land en volk".
Dat Turkije inmiddels inter
nationaal kan meedoen, be
wezen films als „Yol" (Gou
den Palm in Cannes 1982),
„De droge zomer" met de
eerste prijs op het filmfesti
val van Berlijn in 1964 en het
behalen van de Zilveren
Beer en FIPRESCI-prijs in
Berlijn en Venetië. Al is deze
situatie niet altijd zo geweest.
Goedkoop
Omdat de film voor het
Turkse volk de goedkoopste
wijze van vermaak was, be
gon de Turkse filmindustrie
films te maken voor de bin
nenlandse markt. Wat aan
tallen betreft, kwam Turkije
na Japan, India en Hong
Kong op de vierde plaats.
Maar deze Turkse films wa
ren niet best, het publiek
Tarik Akan in de film „Yol" van Yilmaz
Güney die in Cannes met een gouden
palm werd bekroond. foto: pr
