iscussie binnen leger over
'ranselen van Palesti jnen
Compromisvoorstel moet
EG-top weer vlottrekken
SRAELISCHE PARLEMENTSLEDEN DREIGEN MET RECHTSZAAK:
Oostenrijkse president
liet regering wankelen
Tabloids
^UITENLAND fieidae(5ou/m/ntvriidag 12 februari 1988 pagina 5
:n
1 ciol
leer aardbeving
alifornië
WITTIER Het zuiden van Ca-
jrnië is gisteren opnieuw getrof-
klj door een krachtige aardbeving,
beving, met een kracht van 5
de schaal van Richter, werd ge-
j .Jd in het centrum van Los An-
en tot 80 kilometer buiten de
Er werd melding gemaakt
minstens 25 gewonden en
ite materiële schade.
•ktober 1987 werd zuidelijk Ca-
irnië eveneens door een aardbe-
getroffen; deze had een
cht van 5,9 op de schaal van
icht e
rnii 'o.
bt€
Haig stopt
campagne
WASHINGTON De
Amerikaanse ex-minis
ter van buitenlandse za
ken Alexander Haig
stapt uit de race naar
het Witte Huis. Volgens
het televisiestation
CNN maakt Haig zijn
beslissing vandaag nog
bekend. Haig eindigde
begin deze week in
Iowa op de laatste
plaats van de Republi
keinen. De oud-minis
ter gaat nu campagne
voeren voor Robert
Dole, de nummer één in
de opiniepielingen.
Britse bomen lijden
meest van zure regen
LONDEN In Groot-Brittannië heb
ben bomen meer te lijden van zure re
gen dan in welk ander Westeuropese
land ook. Dat staat in een rapport van
de milieu-organisatie Greenpeace. Meer
dan veertig procent van de eiken in het
Verenigd Koninkrijk is volgens Green
peace aangetast. Nog slechter zijn de
beuken eraan toe. Westeuropese landen
hebben Groot-Brittannië er overigens
de laatste jaren herhaaldelijk op aange
wezen zelf de grote boosdoener te zijn
bij het veroorzaken van zure regen. Ook
Nederland, Westduitsland en Zwitser
land zijn zwaar getroffen door zure re
gen, die wordt veroorzaakt door de in
dustrie en het autoverkeer.
Verdediging vraagt
vrijspraak Demjanjuk
JERUZALEM De verdediging
heeft gisteren voor de rechtbank
in Jeruzalem onvoorwaardelijke
vrijspraak geëist voor John Dem
janjuk. Er is volgens advocate
Sheftel geen „enkel bewijs" dat
Demjanjuk „Ivan de Verschrik
kelijke" zou zijn, de gevreesde
beul van het naziconcentratrie-
kamp in Treblinka. De advocate
twijfelt aan de technieken waar
mee deskundigen en de Israëli
sche politie de „ware" identiteit
van Demjanjuk heeft vastgesteld.
Volgens haar is de echte Iwan tij
dens een opstand in het kamp ge
dood.
Leger Etiopië doodt
weigeraars verhuizing
ADDIS ABEBA Regeringstroepen heb
ben bij het voedselverdeelcentrum Korem
in het droge noorden van Etiopië twintig
mensen doodgeschoten die weigerden te
worden verhuisd naar het vruchtbare zui
den van het land. De soldaten openden het
vuur toen een groep mensen weigerde in
vrachtauto's te stappen om te worden ver
voerd. Volgens hulporganisaties dreef het
leger mensen bijeen die naar Korem waren'
gekomen om hun maandelijkse rantsoen in
ontvangst te nemen. Maar de menigte bood
„passief verzet" toen bevolen werd in te
stappen. Behalve twintig doden, vielen ook
twintig gewonden. Bij een dergelijk inci
dent in Korem vielen vorige maand zeven
doden.
Westberlijners mogen
slapen in Oostberlijn
BERLIJN Inwoners van West-
berlijn mogen voortaan de nacht
doorbrengen in Oostberlijn. Dat
heeft burgemeester Diepgen giste
ren gezegd na overleg met de
Oostduitse partijleider Honecker.
Sinds de muur in 1961 werd ge
bouwd was het Westberlijners niet
toegestaan de nacht door te bren
gen bij vrienden en verwanten in
het oostelijk deel van de stad. De
toezegging van de DDR dat aan
deze beperking een eind komt,
wordt gezien als een belangrijke
stap in de richting van een verbe
tering van de betrekkingen tussen
de beide Duitslanden.
-AVIV De Israeli-
minister van defensie
ihak Rabin heeft gis-
Igitn een brief gekregen
Brdi twee verontruste par-
et lentsleden. De twee
len dat de minister het
er duidelijk maakt dat
p uit moet zijn met het
?dwillig breken van
ematen van opstandige
voners van de bezette
lieden. Als zij geen be-
5prdigend antwoord krij-
di<(, dreigen zij de ,,knup-
erk politiek" voor de rech
te k te brengen,
ak
1 ike Grossman van Mapam
Ran Cohen van de Bewe-
foo voor Burgerrechten ge-
hun brief gehoor aan
verzoek van een groep re-
(isten van de Golani-infan-
jbrigade. Die soldaten zijn
Ewetensnood geraakt na
iardhandig optreden van
'eenheid, afgelopen maan-
alr
ir)«
nTalestijnse
protest op
oep joodse
ewoners
'ervolg van de voorpagina)
[UZALEM Israëlische
C visiekijkers zijn inmiddels
dn'end aan beelden van Pale-
ise jongeren die stenen
mjien naar militairen. Deze
k hoefden joodse bewoners
Jeruzalem de televisie
meer aan te zetten om de
ust gade- te slaan. Vanaf
balkon konden zij Pales-
bi :n betogend door de stra
zien lopen. De afgelopen
en zijn jongeren vanuit het
ibische dorp Jabel Mukaber
dr haaldelijk naar de wiik
0 )iot in Jeruzalem getrok-
Daar zwaaiden zij met
istijnse vlaggen, wierpen
tenen en gooiden zij ruiten
„Met ons bloed en onze
»t zullen wij Palestina te-
winnen", werd er gezon-
Voorbijgangers maakten
in dichtbij mee hoe de po-
met traangas optrad tegen
iemonstranten.
Israëlische leger heeft gis-
:n opnieuw een ionge Pa-
ijn gedood, zodat net aantal
en op 54 is komen te lig-
Artsen van een Ameri-
nse mensenrechtenorgani-
e hebben geschat dat het
[jiëïische leger de afgelopen
e maanden met het afran-
van Palestijnen tussen de
en vierduizend jongeren
ft verwond. Het cijfer van
Amerikaanse medici is veel
er dan dat van het Israëli-
e leger, Palestijnse zieken-
zen en medewerkers van
;t Verenigde Naties.
dag, in het dorp Halhoul op de
Westelijke Jordaanoever. Die
affaire is typerend voor de
problemen waarvoor Israëli
sche dienstplichtigen zich zien
gesteld bij de ordehandhaving
in de bezette gebieden.
De opdracht van minister Ra
bin om stenengooiers desnoods
de botten te breken zal sommi
ge soldaten als muziek in de
oren hebben geklonken. Zij
vatten die woorden zo ruim op
dat nu in principe iedere be
woner van de bezette gebieden
in aanmerking komt voor een
afranseling. Een Arabische
kelner uit Halhoul, Khalil Za-
m'ari, ondervond dat afgelo
pen maandagavond aan den
lijve. Samen met veertien an
dere dorpsbewoners moest hij
na een ranselpartij met gebro
ken ledematen en kneuzingen
worden opgenomen in een zie
kenhuis in Jeruzalem.
Zijn 80-jarige vader werd op
het hoofd en in de maagstreek
geslagen. Zam'ari: „Maar zoals
altijd in het leven zijn er goede
en kwade kanten. Een van de
soldaten was van goede wil.
Hij vertelde tegen de anderen
dat ze moesten ophouden met
slaan. Maar daarna zei iemand
anders, kennelijk een officier:
„Niet in het gezicht slaan,
breek liever een hand of een
been".
Rivierbedding
De twee parlementsleden cite
ren in hun brief aan Rabin
soldaten die bij het incident
betrokken waren. Die meld
den dat de problemen in Hal
houl waren uitgelokt door
joodse kolonisten, die in de
lucht vuurden nadat er een
steen was gegooid. Daarop
hadden soldaten een groep
van zeventien jongens en
mannen bij elkaar gedreven.
„Hun handen werden vastge
bonden en ze moesten op de
grond gaan zitten", aldus de
brief van Grossman en Cohen.
„Vervolgens begonnen solda
ten van de Golani-brigade de
vastgebonden gevangenen te
slaan met geweerkolven en
wapenstokken. Toen de groep
al danig was afgetuigd kwam
via de radio de order: Laat ze
gaan! Het antwoord was: Ze
kunnen niet meer bewegen".
Vervolgt de brief: „Vijftien
vastgebonden jongeren wer
den vervolgens naar een met
vuilnis volgestorte rivierbed
ding gereden en daarin neer
gekwakt. Pas daarna, en na
een verhitte discussie onder de
soldaten, werden hun handen
vrijgemaakt".
De twee parlementsleden
schrijven Rabin dat ze uit hun
brief alle verschrikkingen en
wreedheden die de reservisten
hen beschreven hebben weg
gelaten. Ze voegen er met veel
nadruk aan toe dat de activi
teiten van kolonisten veel vra-
gén oproepen. „De kolonisten
rijden overal rond, voorzien
van walkie-talkie's, rapporte
ren de bewegingen van leger
eenheden en komen tussenbei
de als er orders worden uitge
deeld. Ze zijn aanwezig bij
wegversperringen van het le
ger en provoceren op zodanige
wijze dat het leger er last van
ondervindt. De leiders van de
kolonisten treden in discussie
met soldaten en proberen hen
bevelen te geven". Grossman
en Cohen eisen van minister
Rabin dat hij een
Een legerauto rijdt op stenengooiende jongeren af, terwijl op de achtergrond rookwolken opstijgen
van een brandende autoband.
FOTO: AP
Hartkwaal
Of dat zal gebeuren is de
vraag. Het leger is niet in de
stemming voor diepgaande on
derzoeken, temeer niet omdat
het aantal discutabele gebeur
tenissen met de dag stijgt. Mi
nister Rabin gaf deze week toe
dat er excessen voorkomen bij
de ordehandhaving. Maar hij
had een excuus bij de hand.
„Het is voor het eerst sinds
veertig jaar", zei hij, „dat het
Israëlische leger voor een der
gelijke taak staat. Als we het
tijdsbestek in aanmerking ne
men, de mate van het geweld
in de gebieden en de duizen
den soldaten die er in actie
zijn, dan is het aantal onregel
matigheden gering".
Niettemin overheerst de in
druk dat het ongedisciplineerd
gedrag toeneemt. Confronta
ties tussen militaire eenheden
en met stenen gooiende Pale
stijnse jongeren eindigen vaak
in wilde achtervolgingen.
Groepjes gefrustreerde militai
ren koelen dan hun woede op
individuele Palestijnen, in
sommige gevallen op mensen
die niet eens bij de rellen be
trokken waren. En niet ieder
een is na zijn afranseling nog
in staat zich te beklagen.
Dinsdagmiddag kreeg de moe
der van Khader Fuad Tarazi
(19) uit Gaza-Stad te horen dat
haar zoon was overleden. Oog
getuigen vertelden later aan
Khaders vader dat de jongen
een huis was binnengevlucht,
maar daar door soldaten en
twee officieren van de Golani-
brigade weer was uitgehaald.
Ze zouden Tarazi op de motor
kap van een jeep hebben ge
legd en hem met geweerkol
ven en knuppels hebben mis
handeld. Pas na negen uur
brachten de militairen Tarazi
naar een ziekenhuis waar hij
overleed. Volgens een woord
voerder van het ziekenhuis
had hij een hoofdwond en was
zijn lichaam gekneusd en be
bloed.
In de nacht van zondag op
maandag overleed in het Shi-
fa-ziekenhuis in Gaza Moham
med Akkor (17). Volgens fami
lieleden in het vluchtelingen
kamp El Bureij was hij in de
loop van de middag, samen
met een neef, van huis opge
haald. Soldaten van de Givati-
brigade zouden hem in de
buurt van het kamp zwaar
hebben toegetakeld en voor
dood hebben achtergelaten.
Het is in het verleden wel ge
beurd dat familieleden van
door natuurlijke oorzaken
overleden Palestijnen de dood
in de schoenen trachtten te
schuiven van het leger. De
overleden mensen kregen
daardoor de status van marte
laars. Anderzijds is het leger
maar al te graag bereid een ge
welddadige dood een natuur
lijk tintje te geven. Maar het
Israëlische publiek is langza
merhand niet meer bereid te
geloven dat alle Palestijnen
die sterven onder het geweld
van geweerkolven en wapen
stokken toevallig ook aan een
hartkwaal leden.
DE EDELE ELFEN
tijen stelen orue f larit'. Hel
imfnertn in plaaft 1 we schuld m
ie te hoeden \\de trollen
moeten er t
(c) Standaard Ultgevérll/Wavery Productions
Tijdens de jaarlijkse Weense Staatsopera demonstreerden gis
teravond duizenden Oostenrijkers tegen het economische- en
milieubeleid van de regering, maar ook tegen het aanblijven van
Waldheim. Eén van de demonstranten droeg een pop van de
president mee. Later werden de demonstranten door politiechar-
ges verdreven.
FOTO: AP
al jaren vrij kritisch over het
oorlogsverleden van Wald
heim. Uiteindelijk konden bei
de partijen het toch eens
worden over een regeringsver
klaring die zoweel de kool als
de geit spaarde.
Volgens „Die Presse" heeft
Mocks ministerie van buiten
landse zaken maandag nog
vergeefs getracht om de com
missie Waldheim enkele pas
sages uit het rapport te laten
herschrijven. Maar de historici
weigerden de passage over
Waldheims morele verant
woordelijkheid te schrappen of
te verzachten.
In een interview met Die
Presse, dat vanmorgen werd
afgedrukt, hanteerde Wald
heim nieuwe termen om zijn
aandeel aan het nazi-regime te
bagatelliseren. Over zijn „mo
rele verantwoordelijkheid" zei
de president: „Bijna iedere sol
daat op de Balkan wist dat er
onderdrukking was. Hooguit
kan mij de zonde van het op
de hoogte zijn worden verwe
ten".
Over zijn oorlogsverleden ver
klaarde Waldheim: „Ja, ik
geef toe, ik wilde overleven.
Ik heb het diepste respect voor
al diegenen die verzet pleeg
den. Maar ik vraag begrip
voor al die honderdduizenden
die dat niet deden, maar des
ondanks niet persoonlijk
schuldig werden".
(Vervolg van de voorpagina)
(Van onze correspondent)
WENEN De Oosten
rijkse regering heeft begin
deze week op het nipper
tje een crisis overleefd.
Maandag zou president
Waldheim gedreigd heb
ben de regering naar huis
te sturen als deze de con
clusies van de commissie
van historici zou onder
schrijven. Dit meldde het
conservatieve dagblad
„Die Presse" gisteren
Belangrijkste twistpunt was de
opmerking van de commissie
Waldheim dat de president
een „morele verantwoordelijk
heid" zou dragen voor de op
de Balkan gepleegde oorlogs
misdaden. Naar verluidt was
Waldheim „ziedend" over die
opmerking. Pas nadat zowel
kanselier Franz Vranitzky en
vicekanselier Alois Mock af
stand van deze conclusie had
den genomen, zou Waldheim
zijn dreigement hebben inge
trokken.
Aanvankelijk voelde de socia
list Vranitzky er overigens
niets voor om zijn oren naar
de president te laten hangen.
Anders dan de conservatieve
ÖVP is de coalitiepartner SPÖ
Nederlanders dol op „Perestrojka"
DEN HAAG Het boek „Perestrojka" door partijleider
Gorbatsjov wordt in Nederland stukken beter verkocht
dan in welk Westers land dan ook. Er zijn al 200.000 exem
plaren over de toonbank gegaan en daarmee is Nederland
relatief gezien de gretigste van de twintig Westerse landen
waar „Perestrojka in omloop is. Een woordvoerster van
Uitgeverij Het Spectrum, dat op het ogenblik bezig aan de
twaalfde druk, meent, dat het boek zo goed verkoopt om
dat de Nederlanders een bijzonder internationaal georiën
teerd volk zijn. De directeur van de uitgeverij krijgt vol
gende week een door Gorbatsjov persoonlijk gesigneerd
exemplaar van het boek; een gebeurtenis die door de Rus
sische televisie zal worden uitgezonden.
BRUSSEL De Europese
topconferentie in Brussel
is vanmorgen in een ui
terst sombere stemming
begonnen aan de tweede
vergaderdag. Tot diep in
de nacht hebben deskun
digen van het Westduitse
voorzitterschap gewerkt
aan compromisvoorstellen
die de onderhandelingen
vandaag vlot zouden
moeten trekken. Maar
vanmorgen bleek dat
compromis nog niet ge
reed te zijn. Gisteravond
zinspeelde Bondskanselier
Kohl er al op, dat moge
lijk een derde vergader-
dag op zaterdag zal
worden ingelast.
Van het aanvankelijke opti
misme waarmee minister Van
den Broek en premier Lubber
gisterochtend aan de EG-top
waren begonnen, was s
avonds na een dag vergaderen
niets meer over. Vooral de
harde opstelling van de Franse
premier Chirac viel hen nogal
rauw op het dak. „De zaak zit
muurvast", zei minister Van
den Broek. De woordvoerder
van voorzitter Bondskanselier
Kohl formuleerde het iets di
plomatieker: „Er is goede wil,
maar nog geen toenadering".
Met name op het punt van de
landbouwpolitiek liep het gis
teren spaak. Premier Thatcher
en Lubbers enerzijds en pre
mier Chirac en de bondskan
selier Kohl anderzijds, stonden
lijnrecht tegenover elkaar in
de discussie over de sanering
van de Europese graanproduk-
tie. Chirac, die verkiezingen in
Frankrijk voor de boeg heeft,
hield keihard vast aan een
produktieplafond van 160 mil
joen ton per jaar. Een compro
mis van 158 miljoen ton zou
voor Nederland aanvaardbaar
zijn, op voorwaarde dat de
produktie van oliehoudende
zaden door automatische prijs
verlagingen wordt beperkt.
Nederland en het Verenigd
Koninkrijk menen dat van het
aanboren van nieuwe finan
cieringsbronnen van de Ge
meenschap geen sprake kan
zijn voordat de stijging van de
landbouwuitgaven, die twee
derde van de totale begroting
vormen, is teruggedrongen.
Aangezien granen en oliehou
dende zaden de duurste oog
sten van de EG zijn, betekent
elke miljoen ton méér produk
tie een extra kostenpost van
300 miljoen gulden.
Tijdens een persconferentie af
gelopen nacht legde premier
Lubbers er sterk de nadruk
op, dat voor Nederland de pro-
duktiebeperking in de land
bouw veel meer is dan alleen
een budgettair probleem. „Het
is vooral principieel. Als wij
hier niet tot productiebeper
king komen, zullen er ook gro
te handelspolitieke problemen
ontstaan, die vervolgens weer
kunnen leiden tot instabiliteit
en een handelsoorlog. Het ver
driet ons dat dit aspect op deze
top zo weinig doorklinkt".
door Jo Wijnen
WASHINGTON Een
kennis, die nog steeds denkt
dat ik een doodernstig mens
ben, wilde mij wat
opvrolijken. Te dien einde
bracht hij mij drie kranten
mee van een soort dat ik
zelden opsla. Het waren wat
men hier „tabloids" noemt
sensatiebladen met
schreeuwende koppen en niks
eronder. Omdat ik Europeaan
ben en wel eens in Engeland
en Duitsland ben geweest,
dacht ik kennis te kunnen
nemen van veel geweld en
nog veel meer roddel, dat alles
overgoten met een zuur en
schifterig politiek sausje. En
ergens in het middendeel van
die bladen verwachtte ik de
zo-goed-als-blote-dame aan te
treffen, zonder welke een de
lezer van de Europese
sensatiebladen niet of
nauwelijks voortkan in dit
tranendal. Maar het pakte
anders uit Deze Amerikaanse
„tabloids" bevatten nauwelijks
echt geweld en nog minder
sex. Wel kwam ik te weten dat
in 'Turkije een man door een
bloem was opgegeten en dat
een Zweedse professor daarin
een naderende invasie van
ruimtewezens zag. De
ruimtewezens waren
overigens zeer goed
vertegenwoordigd in deze
lectuur. In een ander blad
kondigde een dame aan
zwanger te zijn van een
buitenaards wezen dat haar,
dp een mooie zomeravond
seksueel had overrompeld.
Dan was er nog man die per
ongeluk met zijn eigen dochter
trouwde, terwijl een andere
man, eveneens per ongeluk,
met zijn zuster getrouwd
bleek. Dat laatste geval was
trouwens opmerkelijk, want
die zuster was vroeger een
reageerbuisbaby geweest In
het ziekenhuis was het ene
sperma met het andere
verwisseld. Pas na hun
huwelijk drong deze
vergissing tot de geschokte
echtelieden door. Tenslotte
was er heel veel nieuws over
afslanken. Natuurlijk heb ik
een artikel onder de kop
„Afslanken met 2000 calorieën
per dag" met meer dan
gewone aandacht gelezen.
Toevallig kreeg ik enkele
dagen na het lezen van deze
bladen een geleerd traktaat in
handen dat melding maakte
van het feit dat de inhoud van
de Amerikaanse
sensatiebladen de laatste jaren
zeer grondig is gewijzigd.
Inderdaad bevatten de tabloids
vijf jaar geleden nagenoeg
alleen maar moord, doodslag
en sex. Maar nu de meeste van
die kranten in de
supermarkten in plaats van in
de kiosken worden verkocht,
zijn niet meer de mannen,
maar de vrouwen de
belangrijkste consumenten
van deze lectuur. Op dat
gegeven is de inhoud van deze
in miljoenenoplages
verschijnende bladen opnieuw
afgestemd. De makers van die
bladen zien de Amerikaanse
vrouw kennelijk als een dom
wezen dat je van alles kunt
wijsmaken. Het feit dat de de
tabloids in miljoeneoplages
worden gelezen, vormt het
tragische bewijs dat het met de
emancipatie van de
Amerikaanse vrouw n f
steeds niet wil vlotten.
Omdat ik het feminisme niet
meer op de voet volg, kan ik
onmogelijk zeggen of het
verschijnen van deze geheel
op de vrouwen gerichte
tabloids in de VS een vorm
van onderdrukking is,
evenmin als ik kan zeggen of
de vrouw pich met het lezen
van deze lectuur mogeliik zelf
onderdrukt. Maar de tabloids
hebben mij wel duidelijk
gemaakt dat de
onderdrukking van de vrouw
zich van andere middelen
bedient dan algemeen wordt
aangenomen.
En wat die kennis betreft die
mij die bladen aanbood om mij
wat op te vrolijken: die heb ik
verteld dat mii na het lezen
ervan een peilloos gevoel van
ontmoediging en somberte
overviel. Waarom? Omdat ik,
na enig nadenken, tot de
misschien wat aanvechtbare
conclusie kwam dat de
Amerikaanse formule van de
sensatiebladen in feite nog
veel smeriger is dat de
Europese. Ik had het
machteloze gevoel dat iemand
anders dan ikzelf door de
makers van deze drukwerken
werd beetgenomen, dat ik te
maken had met een complot
waartegen ik mij niet echt kan
verzetten omdat het niet tegen
mij gericht is.
