im Het wezen der dingen verbeeld Hans Dagelet speelt sterk in INS. Een ding Cats kan doorgaan Boete voor steun aan ziektemelding André Hazes Conflict over stuk Fassbinder bijgelegd Oude meesters gestolen uit galerie in New York Onderzoek naar plankenkoorts onder musici Tibetanen in Museon •KUNST CcidaeSowmit WOENSDAG 10 FEBRUARI 1988PAGI1 AMSTERDAM De voor deze zomer op het programma staan de voorstellingen van de musical Cats in theater Carré in Am sterdam zullen ongestoord doorgang kunnen vinden nu de Stichting Carréprodukties (producente van Cats) en de Neder landse Toonkunstenaarsbond (NTB) de strijdbijl hebben begra ven. Carré en NTB hebben gistermiddag overeenstemming be reikt over de arbeidsvoorwaarden van de medewerkenden van de musical. Dit heeft de bond dinsdagavond meegedeeld. Over het belangrijkste strijdpunt, de maximum-werktijd, is overeengekomen dat de wekelijkse arbeidstijd gemiddeld 40 uur zal bedragen, waarbinnen zeven voorstellingen en een repetitie zullen kunnen plaats vinden. De bond heeft onlangs laten weten niet akkoord te zullen gaan met „onmenselijke werktijden" van 55 uur of meer en acties aangekondigd als dat niet zou worden veranderd. Verder is er een regeling getroffen voor reis- en verblijfskosten Ook de vakantierechten zijn in het nu afgesloten contract opge nomen, aldus de bond. AMSTERDAM Een 33- jarige ex-medewerker van de artiest André Hazes is door de Amsterdamse po litierechter veroordeeld tot 1500 gulden boete waarvan 500 gulden voor waardelijk met een proef tijd van twee jaar. De man had een doktersverkla ring vervalst en gebruikt om onder een contract uit te komen dat Hazes had voor een optreden in een dancing in het Noordhol landse plaatsje Wadway. De medewerker, die inmiddels als impressario voor zichzelf is begonnen maar nog wel werk zaamheden verricht voor Ha- zes, gaf toe dat hij had ge knoeid met een oude dokters verklaring die was afgegeven na een auto-ongeluk waarbij de zanger gewond was ge raakt. Hij zei dat te hebben ge daan omdat zijn „vriend en werkgever" door privé-moei- lijkheden niet in staat was ge weest op te treden. Omdat art sen daarvoor echter geen dok tersverklaring wilden afgeven, besloot de medewerker er zelf maar één te maken om toch aan de ontbindende voorwaar den in het contract te voldoen. Dit gebeurde echter zo ama teuristisch, dat de eigenaar van de dancing argwaan kreeg. Bij navraag bij de op de verklaring aangevoerde inter nisten bleek dat zij inderdaad geen doktersverklaring voor Hazes hadden afgegeven. Hoewel officier van justitie J. Al wel inzag onder wat voor omstandigheden de ex-werk- nemer had gehandeld, vond hij diens gedrag toch „onoir- baar en strafwaardig". Vooral ook omdat hij de bareigenaar ernstig in de problemen heeft gebracht Die bleef namelijk met naar zijn eigen schatting tussen de vijf- en zevendui zend gulden schade zitten. De advocaat van de werknemer deed echter de voorzichtige toezegging dat mogelijk een fi nanciële regeling voor de gele den schade zal worden getrof fen. Gitarist Cees Tol verlaat BZN VOLENDAM Gitarist en tekstschrijver Cees Tol heeft na goed onderling overleg be sloten de groep BZN te verla ten. Na bijna 22 jaar als gitarist aan BZN verbonden te zijn ge weest heeft hij besloten zich wat meer met andere zaken rond de groep bezig te houden. Dat gebeurt geheel achter de schermen. De plaats van Cees Tol zal worden ingenomen door Dirk van der Horst, mo menteel nog gitarist in de Vo- lendamse groep Next One. De wisseling zal plaatsvinden me dio maart. GERARD VERDUREN PER KIRKEBY IN HAAGS GEMEENTEMUSEUM Haags Gemeentemuseum, Stadhou derslaan 41 in Den Haag. T/m 28 fe bruari „Ziggurat-Toren van Babel". T/m 20 maart „Schilderijen, teke ningen en beelden" van Per Kirke- by. DEN HAAG „Streef naar eenvoud, door het complexe te beheersen", aldus de woorden van de Chinese kunstenaar Kai Wang uit de zeventiende eeuw. Die woorden heb ben voor de twee kunste naars die momenteel in het Haags Gemeentemu seum exposeren nog niets aan betekenis ingeboed. Heel duidelijk geldt dit voor de Haagse kunstenaar Gerard Verdijk. Verdijk weet de com plexe thematiek in zijn werk altijd op heldere wijze te ver beelden. Zijn werk kenmerkt zich door een verradelijke eenvoud en een grote sensiti viteit. De door Verdijk uitge zette lijn waarin hij onder meer naar een harmonie in te genstellingen streeft, wordt in het werk op deze tentoonstel ling voortgezet, al lijkt die nu subtieler dan ooit verbeeld te worden. De vraagtekens die hij con stant plaatst bij wat waar is of niet, komen in het werk meer dan ooit naar voren. Door de gevoelige en intuïtieve manier van werken, wordt verder een haast vluchtig geheel gescha pen, waarbij de vormen een momentopname lijken in een film. Op deze wijze heeft Ver dijk het begrip beweging we derom als belangrijk element in zijn werk weten op te ne men. In de tekeningen en het prachtige schilderij in het Haags Gemeentemuseum gaat Verdijk, zoals gebruikelijk bij hem, weer uit van twee vor men: de Ziggurat en de Toren van Babel. Probeerde Verdijk in het verleden meer aan de hand van abstracte begrippen iets te zeggen over waarden, relaties en beweging, met de Ziggurat en de Toren van Ba bel krijgen de abstracte vor men ook een symbolische waarde. Zo kan de trapvormi- ge piramide of Ziggurat staan voor het begrip opbouw en orde, terwijl de bekendste Zig gurat, de Toren van Babel, met al haar spraakverwarrin gen, voor chaos en vernieti ging kan staan. Gerard Verdijk raakte in 1982 tijdens een reis naar Afrika gefascineerd door de Ziggurat, vanwege de mysterieuze bete kenis die de vorm daar had. In de Ziggurat, die altijd voor een deel gesloten bleet, zou zich namelijk een geheim bevin- Twee tekeningen in de serie „Ziggurat-Toren van Babel" van Gerard Verdijk. den. De geometrische ordelijke vorm van de Ziggurat kreeg door het geheim binnenin te vens iets geheimzinnigs, iets ondefinieerbaars of specula tiefs. De vorm van de Ziggurat herbergt dus zowel chaos als orde. Ofwel de vormen van chaos en orde bieden een ver schillend beeld maar zijn in feite hetzelfde en smeden te gelijkertijd een geheimzinnige band. De tekeningen laten zien dat eenzelfde gegeven verschillen de beelden kan opleveren, die allemaal „waar" zijn. Deze complexe materie weet Ver dijk op heldere en toch ook mysterieuze wijze duidelijk te maken in zijn prachtige teke ningen met heftige en tegelij kertijd introverte potloodlij nen en een gevoelig pastel- kleurig penseelschrift dat een zekere religieuze of meditatie ve uitstraling heeft. In het grote dynamische en prachtig van kleur zijnde schilderij lij ken alle aspecten in de teke ningen op een expressieve, zelfs haast explosieve wijze, gestalte te krijgen. Per Kirkeby Afgelopen vrijdag werd in het Haags Gemeentemuseum de tentoonstelling „Schilderijen, tekeningen en beelden" van de Deense kunstenaar Per Kirkeby geopend. Ook hij weet het complexe te beheer sen, door naar eenvoud te stre ven. Per Kirkeby is behalve beeldend kunstenaar ook geo loog en begenadigd dichter. Op de manier waarop een dichter met woorden omgaat, vaak een passen en meten, zo gaat Kirkeby ook met verf, vorm en kleur om. „Een arbeidsin tensief proces, langzaam zoals een boer zijn grond bewerkt", stelt Rudie Fuchs in de catalo- Dat proces levert schilderijen op die het overweldigende van de natuur vast leggen en op de kijker weten over te brengen. De schilderijen doen bij een oppervlakkige beschouwing abstract aan: vlakken of vor men zijn met de kwast in ver schillende richtingen ingevuld, langs elkaar gewerkt of in el kaar overlopend, maar altijd helder en open. Worden de schilderijen echter van een grotere afstand bekeken dan wordt een hele wereld zicht baar. Een wereld die een een heid vormt, diepte heeft en soms zelfs figuratief aandoet. Op een afstand lijken de schil derijen haast driedimensio naal, alsof je in een tot kijk doos omgebouwde schoenen doos kijkt. Op een vreemde manier worden bossen, water vallen, bosvijvers enz. zicht baar. Maar die vreemde herken baarheid is zeker niet het be langrijkste element. Het is voornamelijk de emotie die een beleven van de natuur op roept, die zo duidelijk bij het zien van de schilderijen voel baar is. De abstracte expressio nistische schilderijen van Per Kirkeby leggen meer van het wezen van de natuur bloot, dan menige realistische weer gave op een foto of dia. Dat de schilderijen zo direct op het gevoel werken heeft volgens mij te maken met Pirkeby's vertaling van het licht in de natuur. Wat dat betreft lijken zijn schilderijen in zekere zin op die van de impressionisten. Bepaalde kleuren, de bewee glijkheid in de vlakken en de open structuur waardoor diep te gesuggereerd wordt, lijken verschillende lichtintensies, behorende bij weersomstan digheden en seizoenen, weer te geven. Een okergele bijna oranje kleur tegenover inge houden grijze en bruine vlak ken roept heel sterk de associ atie met een ondergaande zon, gezien door boomtoppen, op. Bepaalde groene en gele kleu ren, lijnen en strepen, geven precies de kleurintensie of - trillingen weer van het licht in een donker oerbos en zwart grijze schilderijen tonen een winterlicht in een kaal grauw bos of landschap. Niet een her kenbaar beeld roept de emotie op maar het is meer de herin nering aan een belevenis die de emotie veroorzaakt. En zo als bij elke herinnering gaat dat fragmentarisch, net zoals de beelden van Kirkeby zijn opgebouwd. Dat fragmentarische heeft al tijd al eèn rol gespeeld in het werk van Per Kirkeby. Zijn vroegere werk, eveneens te zien in het Haags Gemeente museum, bestaan meer uit col lagetechnieken. Ook zijn bron zen beelden geven een frag mentarisch verslag. Zoals de beelden waarbij een kop en een arm aan elkaar gekoppeld worden. Of waarbij een deel van een boom zichtbaar wordt. In de schilderijen heeft Kirke by het figuratieve steeds meer verlaten en het fragmentari sche als eigen beeldend middel ontwikkeld om met verf uit de drukken, wat alleen beleefd kan worden. Een bijzonder boeiende en indrukwekkende tentoonstelling derhalve. SYLVIA VAN LEEUWEN John Lanting verbaasd ROTTERDAM Burge meester Peper van Rotter dam en twee wethouders hebben gisteravond in een urenlang gesprek het con flict bijgelegd dat is ont staan na de mogelijke op voering van een toneel stuk van de Duitse schrij ver Fassbinder in novem ber. „Als er al een breuk was dan is die nu ge heeld", zo zei rabbijn Soe- tendorp na afloop van het gesprek. Peper voerde aan dat het gemeentebestuur zich te zeer had laten drukken in de rol van de bestuurder die de opvoe ring van het stuk kon ver bieden. Joodse organisaties liepen in november te hoop tegen het toneelstuk „Het vuil, de stad en de dood", wegens het ver meende antisemitische karak ter ervan. Zowel van de kant van het Rotterdamse college van B en W als van de kant van de Joodse organisaties werd dinsdagavond onderkend dat men door alle emoties in een soort conflictsituatie te recht was gekomen die in nie- mands belang was. Echte conclusies voor de toe komst werden in het gesprek niet getrokken. Het gesprek was meer bedoeld om de lucht weer enigszins te doen opkla ren en begrip te kweken voor de wederzijdse posities. Zowel de delegatie van het Rotter damse college als de joodse or ganisaties meenden dat het ge sprek wat dat betreft aan zijn doel had beantwoord. NEW YORK Uit een gale rie in New York zijn zeker elf schilderijen van oude meesters gestolen. Het zou gaan om de grootste kunstroof die zich ooit in de Verenigde Staten heeft voorgedaan. De inbraak werd maandagavond gepleegd, op een moment dat de Colnaghi Art Gallery op Manhattan ge sloten was. Pas tegen het eind van de avond ging het alarm af. De inbrekers moeten door het dak van het gebouw zijn binnengekomen. Er verdwe nen schilderijen van Fra An- gelico, Carracci, Chardin, Cas- tiglione en Kalf. De waarde van de schilderijen loopt in de miljoenen. De titels van de verdwenen schilderijen wer den niet bekendgemaakt. STANFORD Het begon een paar jaar geleden toen Duncan Clark op de televisie vergat welke noten hij op zijn xylofoon moest spelen. Hij is nu dr. Duncan Clark van het Medical Center van Stanford in Californië, en hij stelt een onderzoek in naar plankenkoorts onder musici. „Zangeres Carly Simon zegt dat de rustpauze van zeven jaar die zij nam, hoewel zij graag optreedt, door planken koorts was ingegeven", aldus Clark. „De cellist Pablo Ca sals heeft eens gezegd dat hij nooit vrij van zenuwen en plankenkoorts was". Wat zijn eigen ervaring betreft vertelt hij dat hij zich als gevolg van angstige spanning niet meer kon herinneren wat hij spelen moest. „Ik rolde er door heen, maar vergeten doe ik het niet meer". Volgens dr. Clark zijn de verschijnselen van plankenkoorts „beven, zweten, een droge mond en een hart dat zo snel klopt dat je bang bent dat het uit je borst barst. De ergste plankenkoorts doet zich gewoonlijk voor op audities, waar musici juist graag de prestatie van hun leven zouden willen leveren Uit een studie die vorig jaar werd gemaakt bleek dat een derde van de leden van het Koninklijk Filharmonisch Or kest van Londen en het Londens Symfonieorkest aan grote angstige spanning leed; bij zeventien procent was het zelfs zo erg dat zii een kalmeermiddel gebruikten. Musici die door plankenkoorts worden geteisterd, hebben de neiging negatief te zijn, naar volmaaktheid te streven en terug te denken aan schoonheidsfoutjes die het publiek waarschijnlijk ontgaan zijn, zegt Clark. Clark zoekt voor zijn studie 60 musici, vooral musici die audities moesten afzeggen of afbreken omdat zij planken koorts hadden. De groep zal raad krijgen en anti-stressme- dicatie. „Aan mijn project ligt de aan hen over te dragen opvatting ten grondslag dat volmaaktheid in muziek niet te bereiken is", aldus Duncan Clark. Opnamen voor Hollywood-film op Rode Plein MOSKOU Op het Rode Plein in Moskou zijn dinsdag de opnamen begonnen voor de Amerikaanse speelfilm „Red Heat". Volgens pro ducent Gordon Carroll is het de eerste keer dat de Russen toestem ming hebben gegeven voor opna men op het Rode Plein voor een grote Amerikaanse speelfilm. „Ik denk dat dit het gevolg is van de openheid hier en door het feit dat de held een Russische politie-offi- cier is", aldus Carroll. De hoofdrol in de film wordt gespeeld door Ar nold Schwarzenegger, die dinsdag bij de opnamen kort de pers te woord stond, gehuld in een dikke wollen jas en trekkend aan een flink formaat sigaar. De film gaat over de strijd van politieman Schwarzenegger tegen de interna tionale drugshandel. DEN HAAG In het Museon in Den Haag zullen van 26 maart tot en met 4 april vier Tibetaanse monniken op ritue le wijze een zandschildering uitvoeren in de vorm van een mandala. Een mandala is een soort plattegrond waarin op symbolische wijze het heelal en de elementaire krachten zijn weergegeven. Voor zover bekend is het nog niet eerder voorgekomen dat monniken deze handeling buiten de kloostermuren en onder het toeziend oog van niet-ingewij- den verrichten. Een Tibetaan se lama zal de manifestatie be geleiden. Ter gelegenheid van dit ritueel zal het Museon ver der een aantal bijzondere, reli gieuze voorwerpen uit Tibet exposeren, en zullen foto's uit Tibet te bezichtigen zijn van de Amerikaanse fotografe B. Bruyn. Voor een uitgebre agenda, ook voor dei mende dagen, raadpii men „UIT", de gratis i kelijkse bijlage van 6 krant. ALPHEN AAN DEN RIJN ROCINEMA I (Van Boetze straal 6, tel. 01720-20800): Attraction (12); 18.30, 21.15 ook 13.30. EUROCINEM Dirty dancing (al); 18.45, 2 wo. ook 13.45. EUROCIN III: Witches of Eastwick 18.30. 21.00. wo. ook 1| EUROCINEMA IV: Hector 18.30. 21.00. Reddertjes wo. 14.00. LEIDEN LUXOR (Station 19. tel. 071-121239). Dirty cing (al); 19.00,21.15. wo. I LIDO en STUDIO (Steens 39. tel. 124130): Last Emp 20.00. Inner Space (al); 1 21.15. ma. di. 14.30. Fata traction (12); Raising Ari Junior (al); Stakeout (al); 1 19.00. 21.15. Reddertjes wo. 14.30. TRIANON (Brees 31. tel. 123875): Masters oi universe (al); wo. 14.30. Var luk gesproken (12); 1 21.15. ma. di. 14.30. (Haarlemmerstraat 52. tel. 125414); Schoolmeisjes bij II „les" kunt nemen (16); 1 19.00. 21.15. NOORDWIJK LIDO THE* (Pr. Bernhardstraat 56. 01719-12800): Secret of success (al); ma. 19.00, 2 M KATWIJK CITY THEATI (Badstraat 30. tel. 01718-74 Hector (al); 19.00, 21.15. R< steeltje (al); wo. 14.45. THEATER II: Inner Space 19.00. wo. ook 14.45. Raw (16); 21.15. VOORSCHOTEN GREEN (tel. 01717-4354): Blue v> (16); 20.30. Van geluk gei ken; ma. t/m wo. 20.15. Ir space (al); wo. 14.30. Who's girl (ai); wo. 15.45. WASSENAAR ASTRA 01751-13269): Zoeken naai leen (12); 20.00. ZOETERMEER e PROMEN 1,2.3 (Promenade 7, tel. 511313): Fatal attraction ma. di. 20.00. wo. 14.00. 2i Dirty dancing; ma. di. 1! 21.00. wo. 19.00, 21.00. De dertjes (al); wo. 14.00. DEN HAAG* ASTA 1 (Spu tel. 463500): Fatal attrac (12); 14.00. 18.45. 2 ASTA 2: A night on the I (al); 14.00, 19.00, 21.30. A 3: Hector (al); 14.00. 1! 21.30. wo. 19.00, 21.30. BYLON 1 (Winkelcentrum B Ion, tel. 471656): Sammy sie get laid (16); 14.00. 11 21.30. BABYLON 2: Fata traction (12); 14.00, 11 21.30. BABYLON 3: Ange art (16); 14.00. 18.45. 21.30, 18.45. 21.30. CINEAC 1 tenhof 20. tel. 630637): I dancing (al); 14.00. 18.45. 2 CINEAC 2. Stakeout 14.00. 18.45. 21.30. CIN 3: Vuil spel (16); 18.45. 2i ma. di. ook 14.00. METRO LE 1 (Carnegielaan, tel. 456 The last emperor (al); 11 20.30. The little shop of hoi (al); zo. 11.00.* METROPOI Barfly (12); 14.00, 18.45. 2 METROPOLE 3: Half n street (16); 18.45, 21.30. mi ook 14.00. Metropole 4: Ir space (al); 14.00, 18.45, 2 METROPOLE 5: The witi of Eastwick (12); 14.00, 11 21.30. ODEON 1 (Herengr 13. tel. 462400): Jaws: Thi venge (12); 13.45, 18.45. 2 ODEON 2: The principal 13.45. 18.45, 21.30. ODEC Dirty dancing (al); 13.45, 1! 21.30. ODEON 4: Innersi (al); 13.45. 18.45, 21.30. I DIO 1 (Kettingstraat 12b, 656402): Oei ciornie (16); 1' 21.45. STUDIO 2: Rita, and Bob tooi (16); 19.00, 2 STUDIO 3: La famiglia 19.00. 21.30. HAAGS F HUIS (Denneweg 56. 459900): Zaal 1: I've heard mermaids singing; 19.30. dens of stone; 21.45. Za, Prick up your ears; 1' 21.45. Zaal 3: ma. di. wo. 1' 21.45. Silent movie; ma. femme de l'hotel; di. Het g stermeisje; wo. KINDERVOORSTELLINGEN ASTA 3: Bigfoot The l dersons (al); wo. 14.00. B< LON 3: De troetelbeertjes 3 wo. 14.00. CINEAC 3: Mai of the universe (al); wo. 14. Laat lepra ook jóu een zorg z Giro 50500 Bank 70.70.70.92S Baal: „MENS. Een ding" van Vladi mir Majakovski. Vertaling: Marko Fondse. Regie: Albert Lubbers. De cor: Jan Klatter. Gespeeld door Hans Dagelet. Theater aan de Ha ven, Den Haag, vanavond nog eens. Was Vladimir Majakovski nou een dichter, een ziener, een gekwelde geest met een teer hart of gewoon knettergek? Uit de voorstelling „MENS. Een ding", die geschreven is door Majakovski, zouden)al die kwalificaties kunnen worden gedistilleerd. Hans Dagelet speelt Majakovski in een ex pressieve regie van Albert Lubbers en hij doet dat zonder meer bijzonder sterk. Het begint allemaal met hevi ge muziek, die sterk doet den ken aan de composities van de Rus Mossolov. In de proloog die volgt, spreekt de dichter op het toneel zijn wens uit de red der van de mensheid te zijn. De zon laat hem daarbij in de steek en dat lijkt zijn onder gang te worden. „MENS. Een ding" speelt zich langs religieuze hoogtepunten af, die in de tekst van het pro gramma worden getypeerd met woorden als geboorte, le ven, passies, hemelvaart en wederkomst. De tekst op het toneel is in dichtvorm en beeldt op expressieve manier de vanuit het hart van de dichter ontsproten explosies uit, die uiteraard geen weer klank vinden in zijn omge ving. Het personage Majakovs ki begeleidt zijn woorden met woeste armbewegingen, sierlij ke dansjes en gekwelde blik ken. Niet alleen het kijken naar de hoofdpersoon levert een zee van indrukken op. Zijn bewe-. gen binnen het indrukwek kende decor houdt de aan dacht dermate vast, dat het ge bruikelijke wegdromen gedu rende de lange monologen mi nimaal is. Op het toneel staan behalve een tafel, wat stoelen en een brandende potkachel de op miniatuur-formaat nage bouwde ruïnes van het ver woeste Moskou. Het grote ge baar van de kunstenaar krijgt tegen dat decor reusachtige proporties. Het moet voor een acteur een weliswaar loodzware, maar o zo dankbare voorstelling zijn om te spelen. Hans Dagelet maakt van de gelegenheid ge bruik om zijn kracht te open baren. De vele facetten van zijn vakmanschap worden in „MENS. Een ding" geëtaleerd. Hij speelt uitbundig, zonder remmen, maar ook zonder ko ketterie. Met Hans Dagelet kom kwellingen van de in gewonde en onbegreper stenaar Majakovski zont! aardige opsmuk over he licht. Diens dichtkun6 met deze voorstelling wonderen. Zijn visie m; zo tijdgebonden zijn, dat lachspieren doet trillei geeft wel inzicht in de a ke romantiek van Maj ki's tijd: het begin var eeuw. PETER

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1988 | | pagina 14