Reagan moet
„zijn" Contra's
laten vallen
Vacaturebank in Moskou uit angst voor werkloosheid
aldheim:
Telegram
misschien
echt"
Iraanse
aanval op
1 Nederlandse
olietanker
Rel tijdens staking
verpleegkundigen
Yals alarm
na gerucht
over kern-
ongeluk
Antillen breken met partij Sint Maarten
Eerste dameshotel
geopend in Londen
UITENLAND
BeidwOowuwt
DONDERDAG 4 FEBRUARI 1988 PAGINA 7
59.
WENEN De Oosten-
g ijkse president Kurt
39j Waldheim heeft in een
&/andaag gepubliceerd in-
jjj erview gezegd dat als de
echtheid wordt bewezen
jjiran het voor hem belas-
M; ende telegram, hij zich
Jjj iet document in ieder ge-
li /al niet kan herinneren.
'9 [)ok vindt hij dat er niet
;e snel conclusies moeten
ivorden getrokken over
jj te inhoud,
ia]
>1j Waldheim: „In iedere oorlog
tijn er gevangenen en vluchte-
ingen. En in dit geval waren
j iet vluchtelingen mannen,
'5. kinderen, oude mensen die
!4: gevlucht waren voor de strijd
U' n Kozara en naar opvang-
jj kampen werden gebracht.
7j Daaruit kan men nog niet af-
5. leiden dat ik in de buurt van
3j oorlogsmisdaden ben geweest."
Waldheims woordvoerder ver-
j" klaarde naar aanleiding van
deze uitspraken dat de presi-
31 dent blijft bij zijn eerdere ver
klaring dat het telegram vrij-
wei zeker een vervalsing is. In
het telegram uit 1942 staat dat
luitenant Kurt Waldheim „het
op weg sturen verlangt" van
meer dan vierduizend Joego-
1.8 slavische burgers na gevech-
Of ten in het Bosnische Kozara-
gebergte.
™Dusan Plenca, die het tele-
0 gram dertien jaar geleden al
.5 onder ogen zou hebben gehad,
51 heeft gisteren gezegd het origi-
0 nelë document zondag te kun-
2 nen tonen. Het is evenwel zeer
«J de vraag of Plenca inderdaad
5« het stuk uit de archieven weet
35) te halen of dat hij -uit rancune
2 een spel speelt, omdat hij niet
Kj! werd geaccepteerd in de inter-
w nationale commissie die een
ionderzoek naar het oorlogs-
S verleden naar Kurt Wald-
Sheim. Deze commissie heeft in
Jjfëen brief aan de Joegoslavi-
ijjsche regering aangedrongen te
ïlj helpen bij het boven water
jjj krijgen van het geruchtma-
jj, kende document.
AL-MANAMAH Een
Iraans gevechtstoestel heeft
deze week in de Perizische
Golf de Nederlandse olietan
ker Petrobulk Pilot aangeval
len. Het was de eerste Iraanse
luchtaanval op een varend
'doel in de ruim zeven jaar du
rende oorlog, Beide projectie
len misten echter doel en vie
len in zee, zo werd gisteren in
scheepvaartkringen verno
emen. Gisteren beschoten
Iraanse kanonneerboten de
Noorse tanker Petrobulk Ru
ler. Niemand raakte gewond
en de 25-koppige Filipijnse be-
-manning kon de brand aan
eboord snel blussen. De schade
is wel aanzienlijk.
Een stakende verpleegsters keert zich om naar de menigte
wanneer zij tegenover de politie komt te staan, die hen belet
naar Downing Street 10 te marcheren.
FOTO:AP
LONDEN De 24-uursstaking van Britse verpleeg
kundigen en personeel in de gezondheidszorg is gis
termiddag uitgelopen op een confrontatie met de poli
tie. Ongeveer duizend stakers en sympathisanten wil
den een mars houden naar Downingstreet 10, de
ambtswoning van premier Thatcher, maar de politie
belette hen dat. De politie arresteerde twee mannen
en een verpleegster, maar er waren geen berichten
over gewonden. Een aantal minder dringende opera
ties werd gisteren afgelast, maar de normale verple
ging ondervond geen hinder van de actie, enerzijds
omdat vele verpleegkundigen niet eraan deelnamen,
anderzijds omdat de actievoerders ervoor hadden ge
zorgd dat op de ziekenzalen hun plaats door anderen
werd ingenomen.
Draagmoeder krijgt
„Baby M" niet terug
TRENTON De Amerikaanse
draagmoeder Mary Beth Whitehead
heeft de langdurige juridische proce
dure over de voogdijschap van „haar"
baby Baby M definitief verlo
ren. Het hooggerechtshof van de staat
New Jersey bepaalde gisteren dat de
baby bij het echtpaar mag blijven dat
voor de geboorte van het tweejarige
meisje betaald had en de voogdijschap
in een „draagmoedercontract" had la
ten vastleggen. Hoewel het contract
ongeldig werd verklaard mag Baby M
bij het echtpaar blijven, omdat zij het
meisje een beter bestaan zouden kun
nen bieden.
Sovjet-blad: Stalin door
angst en wantrouwen verteerd
MOSKOU Een ziekelijk achterdochtige Josef Stalin, die fy
siek niet langer tegen zijn taak was opgewassen, gelastte kort
voor zijn dood een zuivering onder artsen werkzaam in het
Kremlin. In de laatste maanden van zijn regering werd hij ge
heel door angst en wantrouwen verteert. Dit buitengewoon
openhartige beeld van de nadagen van Stalin werd gisteren ge
schetst door het Sovjet-weekblad Moskou Nieuws.
Tot dusverre bleef de kritiek op Stalin voornamelijk beperkt tot
de zuiveringen in de jaren dertig, toen ten minste acht miljoen
mensen onkwamen. Maar in het jongste artikel wordt aange
voerd dat Stalin persoonlijk het initiatief nam een aantal artsen
te zuiveren door hen als buitenlandse en zionistische agenten af
te schilderen. Na het overlijden van Stalin bleken de aanklach
ten tegen een groot aantal artsen, die in een showproces terecht
zouden moeten staan, ongegrond. Ook Stalins lijfarts, die de dic
tator te ziek had gevonden om zijn functie nog langer te vervul
len, werd vrijgelaten.
(Van onze correspondent
Jo Wijnen)
(Vervolg van de voorpagina)
WASHINGTON Met
het wegstemmen van alle
hulp aan de Nicaraguaan
se rebellen de Con
tra's heeft het Ameri
kaanse Congres president
Ronald Reagan een fatale
nederlaag toegebracht. De
stemming in het Congres
betekent niet alleen het
einde van Reagans zeer
omstreden Midden-Ame-
rika-politiek, maar be
rooft ook het 12.000 man
sterke Contraleger van
zijn belangrijkste inkom
stenbron.
De president heeft varref het
ogenblik dat hij het Witte Huis
betrad zichzelf steed tot doel
gesteld het maxistisch-leninis-
tisch bewind van de Sandinis
ten in Managua ten val te
brengen. Van dat standpunt is
Reagan nooit afgeweken, inte
gendeel. Vooral toen de Sandi
nisten in de loop der jaren alle
oppositie onmogelijk maakten
en het land in toenemende
mate onderwierpen aan een
leidinggevend collectief van
commandantes",Jcoos de pre
sident met steeds grotere na
druk de zijde van ae rebellen.
Ten slotte indentificeerde hij
zich volledig met wat hij hard
nekkig als „de dappere vrij
heidsstrijders" aanduidde en
zei: „Ik ben een Contra".
Reagan heeft de Sandinisten
nooit anders willen zien dan
als pure communisten die
openlijke steun genoten van
Cuba en de Sovjetunie. Die
steun is inderdaad niet gering.
Vorig jaar alleen al heeft de
Sovjetunie ongeveer één mil
jard dollar aan militaire hulp
gegeven. Het 65.000 manschap
pen tellende Sandinistische
volksleger beschikt over mo
derne Russische gevechtsheli
kopters en luchtdoelraketten.
Bovendien is het onder meer
door Cubaanse „adviseurs" ge
trainde leger voorzien van ra
darinstallaties en de modern
ste communicatie-apparatuur.
Aangenomen wordt dat de
Russen hun Nicaraguaanse
vrienden op zeer korte termijn
van Mig-straaljagers, tanks en
nog meer luchtdoelraketten
zullen voorzien.
De militaire hulp van de Rus
sen mag dan twintig maal zo
groot zijn als die welke de
Amerikanen aan de Contra's
hebben gegeven, de economi
sche toeschietelijkheid van het
Oostblok is uiterst beperkt. Ni
caragua bevindt zich op dit
ogenblik aan de rand van de
sociale en economische af
grond. De ontevredenheid
over het Sandinistisch bewind
neemt dan ook snel toe.
President Reagans verzoek om
hulp aan de Contra's zou zon
der enige twijfel door het Con
gres zijn goedgekeurd, ware
het niet dat vorig jaar augustus
een vredesplan werd gelan
ceerd door de presidenten van
de vijf Middenamerikaanse
staten, waaronder Nicaragua's
.Daniel Ortega zelf. Het Ameri
kaanse Congres heeft met de
afwijzing van Reagans hulp
verzoek aangegeven een vre
desregeling voor Nicaragua
niet in de weg te willen staan.
Bovendien is de Amerikaanse
hulp aan de Contra's bij het
publiek in de VS weinig popu
lair.
Vooral het democratische deel
van het Huis van Afgevaar
digden heeft Reagans emotio
nele verzoek om militaire en
financiële hulp voor de Con
tra's ondanks aanzienlijke
concessies van de president
naast zich neergelegd. De de
mocraten menen dat het Mid
denamerikaanse vredesproces
nu eenmaal niet zonder poli
tieke risico's kan worden gere
aliseerd. Ze zijn bovendien
van oordeel dat een door de
Contra's met veel wapenge
kletter en bloedvergieten afge
dwongen democratie nooit tot
volle wasdom kan komen in
een chaotisch land als Nicara
gua. Veel republikeinen
president Reagan voorop
zijn evenwel van oordeel dat
het Congres een fataal besluit
heeft genomen. Zij zijn ervan
overtuigd dat de Sandinisten
de speelruimte die ze nu heb
ben gekregen zullen gebrui
ken om hun bewind te consoli
deren. Van het vredesplan
zou, juist zonder de druk van
de Contra's, weinig meer te
recht komen. President
Reagan is bovendien van oor
deel dat de Sandinisten een
soort marxistisch-leninistische
voorhoede vormen die de op
mars van het communisme in
Midden-Amerika en Mexico
op gang moeten brengen.
Of net zo'n vaart loopt valt te
betwijfelen. Feit is dat de San
dinisten zeer harde en doorge
winterde ideologen zijn van
wie niet mag worden ver
wacht dat ze hun macht zon
der meer zullen prijsgeven en
vrije verkiezingen zullen toe
laten. Het staat vrijwel vast
dat de Sandinisten in vrije
verkiezingen nagenoeg zullen
worden weggevaagd.
Bij de stemming vannacht
speelde behalve de inschatting
van politieke risico's beslist
ook het Iran-Contraschandaal
nog een grote rol. Deze gehei
me en illegale wapenleveran
ties buiten het Congres
om zijn veel Congresleden
in het verkeerde keelsgat ge
schoten.
Voor die rechtstreeks tegen
het Congres gerichte politiek,
heeft Reagan nu de zwaarst
denkbare tol moeten betalen.
Het Congresbesluit betekent in
feite het failliet van een om
streden beleid
In het laatste jaar van zijn pre
sidentschap ziet Rönald
Reagan zich van een van zijn
meest ideologisch geladen on
derwerpen beroofd. De presi
dent zal waarschijnlijk voor
zijn vertrek in januari van het
volgend jaar geen mogelijkhe
den meer hebben om de zaak
van de Contra's opnieuw aan
te kaarten. Reagan heeft zich
zelf meerdere keren een Con
tra genoemd. Maar net als de
Nicaraguaanse rebellen, is hij
nu van iedere hulp afgesneden
door een Congres dat het ui
terste risico heeft genomen om
de vrede in Midden-Amerika
te redden.
Fontein in de weg
Een waterfontein van zeker
veertig meter hoog. Dat
klinkt fantastisch, maar was
het niet toen die fontein
geheel spontaan onstond
na een leidingbreuk en
bovendien midden op een
drukke weg in Hong Kong.
Passerende auto's kregen
een gratis wasbeurt, maar
in grote delen van de
omgeving zaten de
huishoudens zonder water.
FOTO: AP
STOCKHOLM Geruch
ten over een kernongeluk
in de Sovjetunie hebben
gisteren geleid tot vals
alarm in Europa. Het
Zweedse persbureau TT
meldde dat zich in de
Sovjetunie mogelijk een
kernramp had voorge
daan. De geruchten die
meteen daarop de ronde
deden, werden later op de
dag ontzenuwd door ver
scheidene onderzoeksin
stellingen. Ook het Sovjet-
ministerie van buiten
landse zaken heeft de be
richten over een kernon
geluk tegengesproken.
Volgens Noorse regerings
functionarissen berustten
deze berichten op een mis
verstand. De geruchten zou
den in de wereld gekomen
zijn door een reeks proefte-
lexen tussen het Internatio
naal Agentschap voor
Atoomenergie (IAEA) in
Wenen en het in Londen ge
vestigde International Mete
orological Office. De proefte-
lexen op een open net tussen
de twee instellingen „bevat
ten het woord ,kernongeluk'
en dat moet op de een of an
dere manier naar buiten zijn
gekomen. Er zijn geen aan
wijzingen voor een echt ker
nongeluk", aldus een func
tionaris. Er is overigens ook
geen verhoogde straling ge
meten.
WILLEMSTAD Het
onafhankelijkheidsstreven
van het eiland Sint Maar
ten heeft geleid tot een
breuk in het kabinet van
de Antillen. De regerings
coalitie besloot gisteren de
Democratische Partij Sint
Maarten (DP-St Maarten)
uit het kabinet te stoten,
aangezien deze partij
openlijk streeft naar het
uittreden van Sint Maar
ten uit het Antilliaanse
staatsverband.
DP-St Maarten was half de
cember reeds de wacht aange
zegd, omdat de coalitiepartners
geen vertrouwen meer hebben
in leider Claude Wathey. Vol
gens de coalitiepartners is de
houding van Wathey en zijn
partij in strijd met het regeer
programma van het huidige
kabinet ondpr leiding van Don
Martina, waarbij nog wordt
uitgegaan van een Antillen
van vijf eilanden.
De twee ministersposten die
door Wathey's partij in het ka
binet werden bezet, zijn nog
niet aan andere partijen toege
wezen. De eilandsraad van
Sint Maarten bespreekt maan
dag acht februari de mogelijk
heid om onafhankelijk te
worden.
MOSKOU De angst be-
.staat dat op grote schaal
werkloosheid optreedt als
gevolg van Gorbatsjov's
[economische hervormin
gen. In een poging dat te
::voorkomen hebben de
Sovjet autoriteiten een lijst
'gepubliceerd met vacatu
res in het land het
equivalent van de Wester
se vacaturebank.
De schrik sloeg de autoriteiten
goed om het hart na een
sombere voorspelling van Leo
nid Kostin, plaatsvervangend
hoofd van de staats-arbeids-
commissie. Hij waarschuwde
dat rond de eeuwwisseling
zo'n zestien miljoen mensen
hun baan dreigen kwijt te ra
ken als de modernisering van
de verouderde economie in
hetzelfde tempo wordt voort
gezet.
Volgens de officiële krant
Moskovskaja Pravda wordt
het vacaturebulletin aanvan
kelijk alleen verspreid binnen
de overbemande ministeries
en staatsinstellingen in de
hoofdstad, omdat de klap hier
het eerst gevoeld zal worden.
Ongeveer zestigduizend werk
nemers van de in Moskou ge
vestigde ministeries zo'n
vijftig procent van het perso
neelsbestand zullen rond
1990 moeten afvloeien.
De met dit vooruitzicht be
dreigde werknemers worden
geïnformeerd over eventuele
andere banen en de daarbij be
horende salarissen door mid
del van de vacaturelijst. Bo
vendien wordt, een netwerk
voor de uitwisseling van per
soneel in het leven geroepen
en een systeem van werkloos
heidsuitkeringen worden ge
creëerd.
Ondanks herhaalde geruststel
lingen van de kant van het
Kremlin dat de werkloosheid
nooit zo'n groot probleem zal
worden als in het Westen, ma
ken de Moskovieten zich wel
degelijk ernstige zorgen. En
Westerse diplomaten menen
dan ook dat deze angst het
conservatieve verzet tegen de
hervormingen aanwakkert.
Hoewel de eerste koppen in de
witte-boordensector gaan rol
len, zullen de arbeiders ook
snel hun portie thuis krijgen,
zo meldt Moskovskaja Pravda.
Er wordt reeds gewerkt aan
een vacaturebulletin voor ar
beidskrachten in de industrië
le en dienstverlenende sector.
„Met andere woorden, er
worden effectieve maatregelen
getroffen om werknemers, die
ontslagen worden als gevolg
van reorganisaties en bezui-
ningen, weer van passend
werk te voorzien", stelt de
krant.
Ploegendienst
Uit officiële cijfers blijkt dat
het Kremlin van plan is het
totale aantal mensen dat in de
industrie werkzaam is terug te
brengen. Nu vindt 52 procent
van de actieve bevolking werk
in de industriële sector; rond
het jaar 2000 zal dat 40 tot 45
procent zijn. Daarentegen zal
het aantal werknemers in de
dienstverlenende sector
moeten toenemen van 27 pro
cent van het arbeidspotentieel
naar 35 procent.
„Dit proces om de arbeid op
nieuw te verdelen zal tevens
plaats vinden binnen de ver
schillende industriën en zelfs
binnen de afzonderlijke onder
nemingen", rapporteerde het
Russische persbureau Tass.
„Zo wordt het bijvoorbeeld
mogelijk in ploegendiensten te
werken. Ontslagen werkne
mers kunnen te werk gesteld
worden als service-ploeg voor
onderhoud van de fabriek en
reparaties aan de woningen
van collega's. Er bestaan ook
plannen om coöperaties op te
richten voor het fabriceren
van consumptiegoederen", al
dus Tass.
Aangezien het recht op werk
is vastgelegd in de Sovjetrussi-
sche grondwet, werd van offi
ciële zijde altijd ontkend dat er
werkloosheid heerste in de
Sovjetunie. Maar Westerse
economen geloven dat de
werkloosheid al twee a drie
procent per jaar bedraagt.
Economische deskundigen zijn
van mening dat de hervormin
gen alleen effect kunnen heb
ben als de arbeids-herverde-
ling zich uitstrekt over het
hele land. Dat houdt in dat
ontslagen werknemers in Mos
kou elders in het land naar
werk zullen moeten zoeken
En de Sovjetunie is bepaald
geen klein land...
SUSKEENWISKE DE EDELE ELFEN
(c) Standaard Ultgeveflj/Wavery Productions
Militairen
ruimen olie op
Militairen struinen
de Bretonse kust af
tijdens een schoon-
maakoperatie, na
dat olie uit een Itali
aanse tanker was
aangespoeld. De
tanker Amazzone
verloor ongeveer
drieduizend ton
zware stookolie, na
dat een van de
tanks zaterdaga
vond op hoge zee
was beschadigd.
Gisteren bereikten
de olietapijten het
Bretonse strand,
waar men drijvende
barrières aanbracht
om kust en oester
bedden te bescher
men. Behalve mili
tairen trokken ook
brandweerlieden en
politiemannen erop
uit om stranden
schoon te maken en
vogels te redden.
FOTO: EPA
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN Shepherd's Bush in Westlonden is geen
buurt van luxe hotels. Dat Londens eerste „ladies
only "-hotel (alleen voor dames) precies daar terecht is
gekomen, zal wel iets te maken hebben met de onvoor
stelbaar hoge prijzen die in het centrum van de Britse
hoofdstad worden gevraagd voor aantrekkelijk pan
den. Het Beeves Hotel gaat discreet verscholen achter
een onopvallende koperen naamplaat; de accommoda
tie biedt elf kamers a raison van 25 pond.
„De wet inzake discriminatie op grond van iemands geslacht
verbiedt ons een kamer die nog vrij is te weigeren aan een
heer,zegt eigenaresse Carole Reeves (39). „Alaar wij zullen
hem er toch op attenderen dat deze inrichting hoofdzakelijk
voor dames is bedoeld". Reeves is overtuigd dat vrouwen een
eigen hotel nodig hebben; in de meeste andere hotels zijn
praktisch alle voorzieningen afgestemd op de man. Zaken
vrouwen krijgen er het gevoel dat de heren heel wat meer in
aanzien staan. Het hotel van Carole Reeves voorziet dus in
een leemte.
