„Kerken moeten goden van onze eeuw ontmaskeren" Verplegers tegen euthanasie steeds vaker gediscrimineerd fieldóeSouAcml GEESTELITK LEVEN/OPINIE kerk wereld MCKS DISCUSSIEERT OVER SUPERKOE Krawczyk wil terug naar DDR Alternatieve viering van duizendjarig bestaan kerk Op het laatste moment ingebrachte concessies van presidê Reagan hebben niet kunnnen voorkomen dat hij vannachf^ jj het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden een zware necL^ j laag moest incasseren: er komt geen hulp voor de Contra'jgen Nicaragua. Die betekende tegelijkertijd een geweldige o\£e ii winning voor president Ortega van dat land. Een voorbjrbai van Reagans tegenslag diende zich al aan toen drie belang!^s ke televisiemaatschappijen, die samen zeventig procent de Amerikaanse kijkers bereiken, weigerden op een tijd met een grote kijkdichtheid een tv-toespraak van de prjnde dent uit te zenden. De houding die president Ortega toen innam vloeide oj p; genzeggelijk voort uit de toegenomen dreiging waaraan land op dat moment blootstond. In die zelfde periode konfiN de president Reagan bijvoorbeeld zijn voornemen aan, pr danks het vredesoverleg, voortgezette wapenhulp voort Contra's te zullen vragen. Nu het Amerikaanse Huis van lat gevaardigden met 219 tegen 211 stemmen dat verzoek hftb afgëwezen mag van Ortega een positief gebaar worden tin wacht. De sterk gewijzigde omstandigheden moeten henn staat stellen de daad bij het woord te voegen, politieke ut vangenen de beloofde amnestie te verlenen en met leidtc van de oppositie overleg te beginnen over een verder heöc van de democratie - en wellicht daardoor van de econome< in zijn land. I >weer brieven vn lil lezers CcidaeComcwt DONDERDAG 4 FEBRUARI 1988 PAGINi VERVOLGCONFERENTIES OVER ARMOEDE AMSTERDAM Een landelijke werkgroep van vier uitke ringsgerechtigden bereidt een vervolgconferentie voor over de armoede in Nederland. Dat is woensdag in Amsterdam be kendgemaakt tijdens een persconferentie waar de Raad van Kerken en DISK (Dienst in de Industriële Samenleving van wege de Kerken) hun plannen bekend maakten voor een ver volg op de conferentie „De arme kant van Nederland", die eind september vorig jaar in het Mozeshuis in de hoofdstad werd gehouden. De vervolgconferentie wordt op verschillende plaatsen in ons land gehouden. Zij heeft plaats tussen Prinsjes dag, waarop de regering haar plannen voor het parlementaire jaar presenteert, en de algemene beschouwingen in de Tweede Kamer. Aan de orde komen onder meer de ontwikkelingen op het sociale vlak in het afgelopen jaar en de kerkeliike activiteit op dit terrein. Voorts wordt gesproken over politieke en econo mische alternatieven voor het regeringsbeleid. De werkgroep die de vervolgconferentie voorbereidt, opereert onder auspici ën van de secties dienst en sociale vragen van de Raad van Kerken en DISK. De Raad van Kerken heeft eind vorig jaar bij de politieke partijen aangedrongen op een parlementair on derzoek naar de armoede in Nederland. Omdat leden van het kabinet openlijk de tot nu toe gepubliceerde resultaten van on derzoek naar de armoede in twijfel trekken, acht de Raad het geboden dat het parlement de omvang en de oorzaken van de armoede in Nederland onderzoekt. De zon komt op, haar hitte verschroeit het gras en de bloem valt af. Niets blijft er over van haar pracht. Net zo gaat het met de rijke: hij maakt zich druk en dan kwijnt hij weg Jakobus 1 :11 Holocaust monument Yad Vashem in grote financiële problemen NEW YORK Het Holo- caust-monument Yad Vas hem in Israël, dat tevens dient als informatiecentrum over de jodenvervolging, ver keert in ernstige financiële problemen. Volgens de „Bal- timore Jewish Times" kon sluiting van het momument onlangs op het nippertje worden voorkomen door een actie van de Knesset, het Is raëlische parlement. De archieven van Yad Vas hem vallen letterlijk uiteen en het geld ontbreekt om de documenten te herstellen, zo meldt de krant. Ook de per manente tentoonstelling zou nodig moeten worden gere noveerd. Het monument annex infor matiecentrum werd opge richt door het Israëlische mi nisterie van van onderwijs. Het budget bedroeg voor dit seizoen evenals in voorgaan de jaren ruim 2.5 miljoen gul den. Volgens de krant is dit bedrag door de inflatie echter voor een groot deel opge slokt. Yitzhak Arad, voorzit ter van Yad Vashem, wijst er in het artikel op dat in Euro pa miljoenen documenten over de Holocaust beschik baar zijn, maar dat iedere ko pie ervan gemiddeld zo'n twee kwartjes kost. „Alleen aan materiaalkosten zijn we dus al honderdduizenden guldens kwijt". De Internationale Vereniging voor Yad Vashem heeft het afgelopen jaar weliswaar ruim twee miljoen gulden aan donaties binnengekre gen, maar dat geld gaat vol gens Arad voornamelijk op aan bouwprojecten voor mo numenten en wordt nauwe lijks gebruikt voor onderzoek en het verzamelen van infor matie. In veel Europese landen worden volgens Arad de rap porten van processen tegen oorlogsmisdadigers na ver loop van tijd vernietigd, ze ker als er geen nieuwe zaken ophanden zijn. „Duizenden documenten gaan voor eeu wig verloren als er niet snel actie wordt ondernomen om ze te behouden", aldus de krant. DRIEBERGEN „De ethische vragen in de landbouw schijnen totaal achterhaald te 2ijn. Wat er nu gebeurt, berust slechts op stommiteiten. De bio-industrie is als vanzelf uit niets ge groeid, tot een plaag voor iedereen. En nu gaat de geschiedenis zich herhalen, maar alleen de landbouwtop wil het niet zien. Koeien kunnen hormonen toegediend krijgen, waardoor hun melkproduktie met 25 procent zal toenemen. Wie is daar eigenlijk bij Op deze opmerking van de heer L. Keemink uit Ber- gum, voorzitter van de Stich ting Milieuraad Friesland, volgde instemmend applaus gisteren tijdens de tweedaag se conferentie van het MCKS (Multidisciplinair Centrum voor Kerk en Samenleving) in Driebergen over de ethi sche aspecten van de biotech nologie. De nieuwe biotechnologie heeft ingrijpende gevolgen voor bij voorbeeld de gezond heidszorg en de landbouw. Tijdens de afsluitende forum discussie spitste het thema zich enige tijd toe op de ge volgen voor de landbouw. „Ik zou dit beraad met klem willen vragen tot een stand puntbepaling te komen ten aanzien van het toedienen van groeihormonen aan onze dieren", verzuchtte mevrouw Corrie Vogelaar van het Kri tisch Landbouwberaad. „Vol gens de lopende onderzoeken „Wie heeft er nu belang bij koeien die 25 procent méér melk geven?" matropine) de melkproduktie met 15 tot 25 procent te ver hogen", aldus mevrouw Vo gelaar, die er vervolgens op wees, dat het gebruik van de natuurlijke groeihormonen een nog grotere sanering on der de boeren tot gevolg zal hebben, terwijl de gevolgen voor de consument onduide lijk zijn. „Alleen de farma ceutische, de verwerkende industrie en de onderzoekers worden hier beter van". Prof.dr. E. Schroten, hoogle raar christelijke ethiek aan de Rijksuniversiteit van Utrecht pleitte ervoor de concrete problemen binnen de biotechnologie in algeme ne probleemstellingen te ver woorden en te bestrijden om zo „de goden van deze eeuw, onder wie de groeigod, te ontmaskeren". Juist dat ont maskeren is volgens Schro ten een taak van de kerk. Wat de kerk ook zeker niet mag doen is de ethische be zinning overlaten aan ethici, waarschuwde Schroten. „Het zijn geen guru's die op alle vragen antwoord weten". De taak die de kerken in ieder geval wacht is de aanzet tot meer ethische bezinning in eigen gelederen. CBTB-vrouwen Mevrouw ingenieur J. Blij- dorp uit Den Haag, beleids medewerker van de Neder landse Christelijke Boeren- en Tuindersbond (CBTB), vertelde dat de vrouwentak en de jongerentak van de CBTB uit milieu-overwegin gen en uit solidariteit met de FOTO: PR Derde Wereld zich onom wonden hebben uitgesproken tegen nieuwe biotechnolo- gieën. „Alleen de grote bond van mannen neemt die uit spraken niet serieus". „Waarschijnlijk hebben de CBTB-mannetjes allemaal een bedrijf met schulden bij de Rabobank", antwoordde dr. E. D. Nijenhuis, docent al gemene dierkunde van de Universiteit van Amsterdam. „De bank vraagt regelmatig om aflossing. Geen enkele boer overvraagt de dieren voor Zijn plezier. Hij wordt door de maatschappelijke omstandigheden gedwongen. Wil je de situatie veranderen, dan moet je de maatschappe lijke ontwikkelingen ombui gen". Het beraad in Driebergen de afgelopen twee dagen was bedoeld als een eerste bezin ning op de ethische kant van de nieuwe biotechnologie. Op verzoek van de Raad van Kerken heeft het MCKS een ethische studie verricht naar de wetenschappelijke moge lijkheden met levende orga nismen te experimenteren. De ethische discussie over de biotehnologieën staat nog in de kinderschoenen. De over heid is meer geiiteresseerd in het stimuleren van de nieu we technieken dan in het doordenken van de maat schappelijke en ethische con sequenties, aldus het rapport. De forumleden adviseerden de kerken, in dezen de rol van een platform op zich te nemen voor het uitwisselen .van technische en ethische arguméhten. Daarbij zullen de kerken zich niet moeten laten verleiden een opgehe ven vingertje te tonen. Beter is het te inspireren, signale ren en alarmeren, aldus de ethici. Het bedrijfsleven zelf is ook steeds meer geiiteresseerd in de ethische kanten van hun produkten. Bedrijfsethiek is in opkomst, aldus dr. P. van Dijk, docent ethiek aan de Technische Universiteit in Twente. „In de Verenigde Staten is het gemeengoed, dat bedrijven een ethicus in dienst hebben. In Nederland vindt een soortgelijke ont wikkeling plaats. Sinds vorig jaar is er in Nederland al een vereniging van bedrijfsethi ek'. Van Dijk waarschuwde de ethici in een dergelijke functie zich niet door het bedrijfsleven te laten inpak ken. „Het gevaar bestaat le vensgroot, dat de ethische commissie alleen als vjag dient om het commerciële produkt beter te kunnen ver kopen". KLAAS VAN DER KAMP Stephan Krawczyk (rechts) en diens vrouw Freya Klier overleg gen even tijdens de persconferentie in Bielefeld. FOTO: AP BIELEFELD De Oostduit- se troubadour Stephan Krawczyk heeft woensdag, een dag na zijn aankomst in de Bondsrepubliek, gezegd dat hij naar de DDR wil te rugkeren, omdat hij dat land tegen zijn wil heeft moeten verlaten. In Bielefeld, waar hij dinsdag aankwam, las Krawczyk een verklaring voor waarin hij zei naar de DDR te willen te rugkeren om daar weer als kunstenaar te kunnen wer ken. Hij zei niet vrijwillig voor een vertrek naar de Bondsrepubliek te hebben gqkozen. „Onze alternatieven waren: een gevangenisstraf van twee tot twaalf jaar op grond van de ongehoorde beschuldiging van landverraderlijke be trekkingen of het onmiddel lijke vertrek naar de Bonds republiek. Daarom dienden wij, onder extreme druk, een verzoek in om de DDR te mogen verlaten", aldus Krawczyk. De 34-jarige Krawczyk was op 17 januari, de dag waarop de Oostduitse communisti sche partij SED een herden kingsplechtigheid hield voor Karl Liebknecht en Rosa Lu xemburg, in de buurt van zijn huis in Oostberlijn door agenten van de veiligheids dienst gearresteerd en gevan gengezet. Onder zijn jas had hij een opgerold spandoek met de tekst „Geen beroeps verbod in de DDR." UTRECHT Verpleegkun digen die gewetensbezwaren hebben tegen het plegen van euthanasie worden bij sollici taties steeds vaker gediscri mineerd, hoewel er op hun functioneren als verpleger niets valt aan te merken. Nieuwe regels zijn daarom nadrukkelijk gewenst om te voorkomen dat er een twee deling in de Nederlandse ge zondheidszorg ontstaat. Dit betoogde de gezondheidsju riste mevrouw mr. E. van Dijk op een studiebijeen komst in Utrecht waar. lei ding gevende verpleegkundi gen zich bogen over de prak tische problemen die de toe passing van euthanasie met zich mee brengt in de Neder landse gezondheidszorg. De studiebijeenkomst was ge organiseerd door de Landelij ke Werkgroep Gewetensbe zwaren in de Gezondheids zorg waarin een groot aantal protestantse organisaties sa menwerken. Geprobeerd werd met de bijeenkomst duidelijkheid te verschaffen voor verpleegkundigen die steeds vaker met problemen rond euthanasie in hun werk worden geconfronteerd. Om een tweedeling te voor komen meende een andere jurist, mr. J. Zwennis, dat de discussie over euthanasie op zijn beloop moet worden ge laten, omdat deze nog niet uitgekristalliseerd is. Voortij dige wetgeving waar het de rechtspositie van de ver pleegkundigen betreft zal slechts bijdragen aan die tweedeling, zo betoogde hij. Volgens Zwennis worden ge wetensbezwaarden op cen traal nuiveau niet als proble matisch ervaren, zij vallen dan zonder meer uit de boot. Beter is het aan de zieken huizen zelf over te laten hoe men met dit probleem om springt. Een aantal sprekers betoogde dat de roep van de patiënt om euthanasie gevoelig kan verminderen wanneer aan terminale patiënten méér zorg en aandacht wordt be steed, en in het bijzonder een goede pijnbestrijding wordt geboden. De ziekenhuisdirecteur H.F. Jansma betoogde dat het op grond van praktische om standigheden moeilijk zal zijn ziekenhuizen op een anti- euthanasie-grondslag te base ren. Hij verwees daarbij on der meer naar het grote bed denoverschot dat de stichting van nieuwe ziekenhuizen be moeilijkt en naar de eis dat ziekenhuizen een totaalpak ket moeten kunnen bieden terwille van de kwaliteit. Hij vreesde voorts dat bij zie kenhuizen die neigen tot een progressief euthanasiebeleid en daar hun personeel op af stemmen een rem zou weg vallen die normaal gespro ken uitgaat van een pluri form medewerkersbestand. Mr. E. 't Hart, adjunct-in specteur bij de Geqeeskundi- ge Inspectie zei dat bij de Be- raadsgroep Euthanasie die de inspecties hebben opge richt om informatie te verza melen en een lijn uit te stip pelen in de aanpak van het euthanasie-vraagstuk tot en met 1986 79 gevallen van euthanasie zijn gemeld. Hier van werden 34 gevallen na der bekeken. Zij deden zich voor het merendeel buiten het ziekenhuis voor. In een geval werd tot justitiële actie overgegaan. Volgens mr. 't Hart gaat hier slechts om het topje van de ijsberg. Het overgrote deel van de gevallen van eutha nasie en hulp bij zelfdoding komt door een onterechte in vulling van overlijdensver klaringen niet onder de ogen van het Openbaar Ministerie en wordt dus ook door de bij de zaak betrokkenen ge toetst. Verschillende sprekers lieten uitkomen dit een slechte zaak te vinden, omdat euthanasie op die manier ne gatief uitwerkt naar patiën ten en medisch personeel. RUSSISCH-ORTHODOXE DISSIDENTEN: MOSKOU Om te voorkomen dat de her denking van het dui zendjarig bestaan van de Russisch-Orthodoxe Kerk in de Sovjetunie dit vooijaar alleen maar een „pompeus spektakel" wordt onder leiding van de autoriteiten en de kerkelijke hiërarchie, houden russisch-ortho- doxe dissidenten dit voorjaar een alternatieve viering. Woensdag maakten de dissi denten, onder wie Aleksandr Ogorodnikov, die ruim acht jaar heeft vastgezeten, hun plannen bekend. Ze zijn bang dat de echte problemen van de gelovigen in de Sovjetunie tijdens de officiële viering worden verzwegen. Onderdeel van de alternatie ve herdenking is een studie bijeenkomst over de positie van het christendom in de Sovjetunie, waarvoor worden uitgenodigd kerkleiders uit de hele wereld, die in ver band met de officiële viering toch in Moskou zijn. Ook is het de bedoeling dat geschor ste priesters voorgaan in spe ciale eucharistievieringen tij dens de studiebijeenkomst. „De autoriteiten worden van onze plannen op de hoogte gesteld", aldus Ogorodnikov. „We hopen dat we een zaal kunnen huren. Mocht dat echter niet lukken, dan wordt de bijeenkomst in di verse huiskamers gehouden". De officiële viering van het millennium van de Russisch- Orthodoxe Kerk is inmiddels geopend met een internatio nale kerkelijke conferentie in Leningrad en bereikt het hoogtepunt in juni met plech tige missen en bijeenkomsten in verscheidene Russische steden. Sinds zijn vrijlating vorig jaar ijvert Ogorodnikov voor afschaffing van de godsdiens twetten, die dateren van voor het Stalin-regime. Vooral het verbod op godsdienstonder richt buiten het gezin zou moeten verdwijnen, vindt Ogorodnikov. De dissidenten hebben voor hun alternatieve viering ook paus Johannes Paulus II uit genodigd. Hoewel hij diverse keren te kennen heeft gege ven naar de Sovjetunie te willen, is de paus tot nu toe niet uitgenodigd door het pa triarchaat de officiële festivi teiten bij te wonen. Voor een dergelijke uitnodiging is toe stemming van het Sovjetregi me nodig. De organisatoren van de al ternatieve viering zeggen het te betreuren dat de paus tot op heden niet officieel is ge vraagd de viering bij te wo nen. „Het millennium biedt gelovigen uit Oost en West de gelegenheid eenheid God te ervaren". VATIC AAN: Voortplantingsdoctrine staat niet ter discussie VATICAANSTAD Uit be zorgdheid over berichten dat enkele rooms-katholieke uni versiteiten onderzoeken inza ke kunstmatige voortplanting voortzetten, heeft een woord voerder van het Vaticaan gis teren benadrukt dat de ker kelijke doctrine over dit on derwerp niet ter discussie staat. Vorige maand hadden kerkelijke functionarissen een ontmoeting met rectores van vier katholieke universi teiten waaronder die van Nij megen om de verschillen in opvatting te bespreken, afloop werd gemeld dat de universiteiten hun onderzoek inzake kunstmatige voort planting zouden voortzetten. Beide partijen zijn in januari overeen gekomen elkaar o] nieuw te ontmoeten om discusie voort te zetten. fcN I tad jke. Ortega nu aan zet DAARIN deed hij een laatste poging zijn voorstel tot st||j"* aan de Contra's, het gewapend verzet in Nicaragua, aanval te krijgen. De televisiestations oordeelden dat de oproep 1 voldoende nieuwswaarde bevatte. Het optreden van Rea0J was inderdaad niet veel meer dan een herhaling die sle<). boeiend was door de wijze waarop de president zijn hi-| I stochtelijke pleidooi voordroeg. I-*-* NlET alleen Reagan heeft de afgelopen dagen alles in r0 werk gesteld om zijn zin te krijgen. Ook president Ort< zijn tegenstrever in Nicaragua, heeft een aantal verrasse^j concessies gedaan om de publieke opinie in de VS en meei^ het bijzonder de leden van het Amerikaanse Huis van A^ej vaardigden gunstig te stemmen. pn( ORTEGA verklaarde zich plotseling bereid met de Contijg te onderhandelen over een bestand, de staat van beleg in m caragua op te heffen, de volkstribunalen naar huis te stun l en politieke gevangenen amnestie te verlenen. Na de ne<üb; laag van Reagan zullen de Contra's volgende week aan onderhandelingstafel nauwelijks eisen kunnen stellen, nUze niet langer meer kunnen rekenen op steun van de VS. N VOOR de vredeskansen in Midden-Amerika is de vannar I in Washington gevallen beslissing een gunstige ontwikT* ling, maar voor wie daarnaast de democratie in NicaraJ ter harte gaat is het nog iets te vroeg om te juichen. Met Q gewapend verzet willen Ortega's Sandinisten wel prat v maar niet met de ongewapende oppositie. Van de invoeerd van een democratisch systeem waarin alle partijen aan e, woord komen, willen zij eenvoudig niet horen. 1C*1 lar TiJDENS een onlangs gehouden conferentie van vijf N a denamerikaanse presidenten in Costa Rica werd Ortega d zijn vier collega's min of meer in de beklaagdenbank Li plaatst. Hij werd ervan beschuldigd het vredesakkoord, in augustus van het vorig jaar in Guatemala werd geslot^ te saboteren. Vooral de aankondiging dat het straatarme caragua zijn legersterkte zou opvoeren tot een half milj^ man had een slechte indruk gemaakt. Enkele buien. DE BILT (KNMI) Boven het zeegebied ten westen van Noorwegen blijft de luchtdruk het komende etmaal laag. Ten zuidwesten van Spanje .is de luchtdruk hoog. Boven West- Europa staat de komende 24 uur onder deze omstandighe den een zuidwestelijke stro ming. In deze stroming trek ken vannacht en morgen en kele golfvormige storingen vanaf de oceaan via Frankrijk naar het oosten. De bijbeho rende regen laat ons land on gemoeid. Wij krijgen te maken met geleidelijk wat lagere temperaturen in de hogere ni- veaux. Hierdoor wordt de lucht onstabiel van opbouw en kunnen zich van tijd tot tijd enkele buien vormen. Na een nacht met een minimumtem peratuur van een graad of 4 worden vrijdagmiddag waar den van rond 6 graden ver wacht. De wind is zuidwest, matig, aan zee af en toe krach tig- Weersvooruitzichten voor de Europe se landen geldig voor morgen en za- Zuid-Scandinavie Veel bewolking. Vooral morgen regen en meer lan dinwaarts naar het noorden sneeuw Middagtemperatuur van 4 graden in de zuidelijke en westelijke kust^ den tot rond of iets onder nul la' waarts tot de lijn Oslo-Stockhofl" noorden bewolkt en af en toe i Middagtemperatuur van 4 gradg het noorden tot 8 graden in hetn< westen Denemarken, Duitsland. Benelt noordwest-Frankrijk: Half tot jd bewolkt. Perioden met regen ofji en, vooral morgen. Middagtem 2 tuur in Denemarken rond 4 gr elders 6-9 graden. Midden en zuidoost-Duit noordoost-Frankrijk: Veel b3 king. Af en toe regen, ook sneeuw. Boven 600 meter af eE sneeuw. Middagtemperatuur in laagland 4 tot 8 graden. t| Alpengebied: Vooral aan de we' noordzijde periodiek sneeuw, K den 1000 meter ook regen. 0-gr)3 Noord-Spanje. noord-Portugal. zuid-Frankrijk: Half tot zwaafc wolkt. Vooral langs de oceaan toe wat regen. Langs de Middel: zee soms vrij zonnig. Middagtemii tuur 11-14 graden. '1 Italië en de Joegoslavische kust: anderlijk bewolkt. Vooral meer het zuiden tijdelijk regen of Middagtemperatuur tussen 7 ev in het noorden tot 10 a 14 grade^ Brieven graag kort en duidelijk geschreven De redactie behoudt zich het recht voor ingezon den stukken te bekorten Met VUT Dit jaar, volgens ons dagblad, gaan weer dertigduizend men sen meer met de VUT, die het wat zuiniger aan moeten doen. Zou het in navolging van de 65+ kaart niet welkom zijn een VUT+ kaart te introduce ren voor deze groep? Men stapt dan wat makkelijker een halte vroeger in, het openbaar vervoer (zonegrens) en de drempel bij openbare verma kelijkheden is minder hoog. P. L. Eidooi, Den Haag. (Naam en adres inzender bij redactie bekend). WEERRAPPORT HEDENMORGEN Weer Max Min P Amsterdam regen 9 7 Eindhoven Den Helder Rotterdam

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1988 | | pagina 2