Benji: een Ster die blaft op bestelling Helder boekje voor scholieren over grondrechten Corry Vonk groeide in de schaduw van Wim Kan Marion Bloem blijft aan de oppervlakte in „Rio* HET VERSCHIL TUSSEN DE KRANT EN EEN HUIS-AAN-HUIS FOLDER? DE KRANT WORDT GELEZEN. £eidóc<3owa*it HOLLYWOOD-VIERVOETER BIJ JOS BRINK KUNST DINSDAG 2 FEBRUARI 1988 PAGINA 1* Wie achttien iaar is, is sinds 1 januari van dit iaar al meer derjarig. Dan is net in èlk ge val goed om te weten, welke grondrechten je hebt Aan grondrechten, die overigens ook voor kinderen gelden, mag immers niemand komen. ,,Een leuk onderwerp? Nee, dat misschien niet; maar wel boeiend. Vooral als je er wat meer over te weten komt, ero ver leest, erover praat. Belang rijk? Ja zeker. Want grond rechten zijn er ook voor jou. Hoe jong je ook bent, je hebt er al mee te maken". Dat is de eerste zin van een kleurrijk geïllustreerd, verhel derend en toegankelijk ge schreven boekje voor scholie ren onder de titel „De aarde ons huis" over het fenomeen grondrechten. Die behoren ie dereen van jong tot oud te vrijwaren van willekeur en onrecht. Het recht op eigen dom, het recht om beschermd te worden tegen wreedheid, het recht op vrije meningsui ting, briefgeheim, godsdienst vrijheid zijn rechten „die uit gaan van het respect voor de unieke waarde en vrijheid van ieder mens", schrijft auteur Max de Bok, in het dagelijks leven politiek redacteur van het regionale dagblad De, Gel derlander. En verderop: „Je kunt zeggen, dat grondrechten onmisbaar zijn voor het sa menleven van mensen". Jammer is alleen dat uitgever en drukker kennelijk niet meer in staat zijn geweest om de „nieuwe" meerderjarigheid van achttien jaar op te nemen; dat is toch een markante ge beurtenis. Volstaan werd nu met de opmerking dat de Tweede Kamer het betrokken wetsontwerp eind '86 heeft aangenomen en dat de Eerste Kamer dat nog moet doen; in middels is dat echter gebeurd. Hoe dan ook, aan de bedoelin gen achter het boekje doet het weinig af. Rechttoe, rechtaan taal De Bok schildert in rechttoe, rechtaan taal wat het bestaan van grondrechten, verankerd in de Grondwet, in de Univer sele Verklaring voor de Rech ten van de Mens (Verenigde Naties, 1948) en in het uit 1966 stammende Internationaal Verdrag voor Burgerrechten en Politieke Rechten (Vere nigde Naties), feitelijk bete kent. Maar constateert dat „ondanks al die mooie wetten en verdragen nog steeds veel mensen in de wereld weinig of geen rechten hebben", en her innert daarbij aan met name de acties van Amnesty Inter national. Dichtbij huis loopt het even min altijd even goed. Recht op arbeid is een sociaal grond recht, ook vastgelegd in de Grondwet. Sinds 1983, toen de Grondwet aan nieuwe ontwik kelingen werd aangepast, heet het dat „bevordering van vol doende werkgelegenheid voor werp van overheidszorg is". Zorg is er wel degelijk, zoals iedereen die de kranten volgt, kan weten. Premier Lubbers verbond zelfs zijn politieke lot aan de belofte in 1990, wan neer zijn tweede kabinetspe riode er op zit, de werkloos heid tot „nog maar" een half miljoen teruggebracht te heb ben. Van lieverlee krabbelt hij terug, omdat hij bij nader in zien van mening is toch „te optimistisch" te zijn geweest. Uitschelden Dit sociaal grondrecht helpt de bijna zevenhonderdduizend werklozen die ons land mo menteel telt, desondanks niet aan een baan. De Bok legt uit waarom een beroep bij de rechter op een grondrecht nog niet direct tot resultaat behoeft te leiden. Ander voorbeeld. Op grond van dezelfde Grondwet is het evenmin toegestaan in de schoolkrant een leraar of lera res uit te schelden. Schrijven wat je op je hart hebt, mag, „behoudens ieders verant woordelijkheid voor de wet", aldus dezelfde Grondwet, en daarmee is een grens getrok ken. Aardig is wat De Bok schrijft over de moeizame verbetering van het leefmilieu (een goed leefmilieu is ook een grond- recht!) en het „anders" zijn van mensen met een dikwijls andere huidkleur die om wel ke reden dan ook in Neder land een nieuw bestaan probe ren op te bouwen. Discrimina tie dus. „Gewoon is wat je ge wend bent", schrijft hij wan neer hij het heeft over „verkeerd denken", dat voor oordelen voedt, en het „verkeerd doen", dat direct discriminatie tot gevolg heeft. De stap tussen denken en doen blijkt al te vaak erg klein. Ar tikel 1 van de Grondwet luidt: „Allen die zich in Nederland bevinden worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Dis criminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond ook, is niet toege staan". Ook voor anderen dan alleen scholieren is het boekje de moeite waard. ED FIGEE Max de Bok; „De aarde ons huis",46 pagina's. Uitgeverij Kok, Kampen. Prijs 12,90. DEN HAAG Wim Kan kon geen moment zonder haar steun, maar voor de na-oorlogse, met televisie opgegroeide ge neratie bleef Corry Vonk een bijrol spelen, be perkt tot een kortstondi ge verschijning op het podium, tijdens de ova ties voor haar man. Dat de kleine grote dame ook zelf het een en ander in'haar mars had, en dat Kan zonder haar ver moedelijk nimmer zijn zegenreeks langs de Ne derlandse kleinkunst- theaters had kunnen vol brengen, was bij die nieuwe generatie nauwe lijks bekend. Hoe belangrijk de afgelopen weekeinde op 86-jarige leef tijd overleden Corry Vonk was voor "Wim Kan bleek uit talrijke voorbeelden. Zijn twee jaar geleden uitgegeven oorlogsdagboeken, over zijn krijgsgevangenschap onder de Jappen in Burma, is door spekt met verwijzingen naar zijn „Olie", het koosnaampje dat Kan aan zijn echtgenote gaf. Het dagboek werd door Kan alleen voor haar ge schreven, met de hoop „het haar als ik ooit nog thuis mocht komen voor te lezen. Ik hoop haar dan te vertellen hoe een man af en toe tot gek wordens toe kan verlangen naar het enige wat waarde voor hem in het leven heeft". Het bleek ook op en achter het podium, waar geen tekst werd uitgesproken of neerge schreven voordat Corry er haar mening over gegeven had. En het bleek onder meer uit Kans reactie op de beroerte die zijn vrouw, waarmee hij in 1933 trouwde, in 1982 kreeg. Kan, al lijdend aan de gevreesde ziekte, stortte volledig in, en zou de klap zowel geestelijk als fy siek niet meer te boven ko men. Een jaar later stierf hij. Het tweetal had elkaar leren kennen in de coulissen van het Leidsepleintheater, waar Corry Vonk al jaren optrad als cabaretière voordat Kan zijn eerste wankele schreden op dat pad zette. In grote kringen was ze al bekend als een rasechte comédienne. In 1913 debuteerde ze op 12-jari- ge leeftijd in Carré in de re vue van Nap de la Mar, in een rol als kleine lord. „Mijn vader, die om wat bij te ver dienen 's avonds toneelmees ter in Carré was, werd op een goeie dag door niemand minder dan Nap de la Mar bij zijn arm gepakt. Die had in z'n nieuwe operette een ko ningskind nodig", zo ver klaarde ze later. Daarna volgden engagemen ten bij Louis Davids (met Wim Kan), Herman Bouber en Eduard Verkade. In 1934 speelde ze voor het eerst voor de film: in „Bleeke Bet", met onder anderen Sylvain Poons, Fien de la Mar en Jo- han Heesters. Beroemd werd ze door het liedje („Met me vlaggetje, me hoedje en me toeter"), en met de voor dracht „Het konijn is dood", over een jongetje dat zijn troeteldier had verloren, be wees ze ook de gevoelige snaar te kunnen raken. Sinds 1936, het jaar dat het befaamde ABC-cabaret werd Corry Vonk en Wim Kan tijdens een van hun laatste optredens, in 1981. opgericht, werden Corry Vonk en Wim Kan altijd in één adem genoemd. Het ge zelschap, dat tot 1970 zou be staan, was in Nederlands-In- die op toernee met het pro gramma „Honderd dagen uit en thuis", toen de Japanners het eilandenrijk bezetten. Corry werd geinterneerd, Wim moest in het leger en werd krijgsgevangen ge maakt. Bijna 2300 dagen zou hun verblijf in de Oost du- Na 1970 traden Wim Kan en Corry Vonk alleen nog maar met z'n tweeën od. waarbij het voor het publiek in de eerste plaats draaide om de conferences van Kan. Corry's rol werd beperkt tot „Wim Kan, met Corry aan zijn zij de". Dat die rol veel groter was dan uit die ene zin bleek, zal vermoedelijk altijd onder belicht blijven. KOOS VAN WEES AMSTERDAM/AALSMEER Een filmster die door een witte Rolls Royce op Schiphol wordt opgehaald, vervoerd wordt naar het sjieke Amstel Hotel en lang en aanminnig in de camera kan kijken. Heel normaal. Dat de ster waarom het gaat op verzoek kan blaf fen mag ook al niet verwon derlijk heten, aangezien vele Hollywoodse dames en heren dat zelfs ongevraagd doen. Maar dat die ster nog even uit gelaten noet worden vóór hij de trappen van het Amstel op gaat, zal u de oren doen spit sen. Want we hebben het over Benji, harige viervoeter van enkele turven hoog. Het hond je dat de ster is in de komende Disney-produktie „Benji, the hunted" en gisteravond de eerste gast was van Jos Brink in „Wedden dat". Een Rolls Royce van het merk Camargue waarvan er maar zo'n 500 op de wereld te vin den zijn, een speciaal dieet en steeds een hazeslaapje tussen z'n verplichtingen door. Benji wordt in de watten gelegd. Dat mag dan ook wel, want het wollige beestje draagt een complete speelfilm voor de jeugd en is nu bezig aan een wereldreis om die film onder de aandacht van het publiek te brengen. Vanuit Amerika eerst Rome, toen Parijs, nu Amsterdam en straks Japan, waar hij eerst twee weken in quarantaine moet. En als de film dan ook nog in Duitsland uitgebracht gaat worden, zal Benji daarna ook daar moeten opzitten en pootjes geven. Dus die watten zijn alleen maar een zachte verpakking voor wat je rustig een hondebaan mag noemen. Benji zelf doet er niet flauw over. Hij - pardon, want Benii is een meisje - zii kijkt op elk moment van de dag zo lang in de camera dat zelfs de traagste fotograaf haar nog scherp in het vizier kan krijgen. Want achter die fotograaf staat haar trainer en hem gehoorzaamt ze als de beste. Koppie scheef? Een teken van z'n rechter hand en onmiddelllijk gaat het scheef. Blaffen? Een bewegen de wijsvinger en Benji blaft. Benji beweegt op bestelling, gehonoreerd met hondebrok jes. Ze wordt over de wereld ver voerd als een Diva. Niks geen doos met luchtgaatjes in het vrachtruim bij de andere die ren. Luchtvaartmaatschappij en moeten voor haar een uit zondering maken. Benji vraagt een volwassen eerste klas vliegticket. Twee zelfs, want de plaats naast Benji moet vrij- blijven. Haar reis van Amster dam naar Japan gaat dan ook dik in de duizenden guldens lopen. Vertederde dierenlief hebbers die haar een bakje water willen aanbieden, worden onmiddellijk op de vingers getikt. Nee. Benji drinkt alleen Evian water. En haar menu bestaat uit stukjes biefstuk, waar haar trainer de portie vitamines en gist aan toevoegt. Bij het Amstel Hotel moeten ze even vertoornd op gekeken hebben toen er een kamer voor een Man met Hond werd gereserveerd. Honden komen er daar nor maal gesproken niet in. En toen een vertegenwoordiger van^filmmaatschappij Warner Brothers (die de Disney-films sinds kort distribueert) opge wekt suggereèrde dat van deze primeur maar een persbericht gemaakt moest worden, riep de Amstel-directie iets van „Alstublieft niet, want dan staan straks de miljonairs-met hondjes in de rij". Het sjieke hotel mag een groot aanpassingsvermogen in Ben- ji's geval niet ontzegd worden. Wanneer we na een gesprekje ia£ met de trainer de bar verlaten, fluistert de dienstdoende ober alsof het de gewoonste zaak van de wereld is: „De con sumpties op de rekening van Benji zetten?" Gebaksdoos Benji is al twaalf. Misschien komt het daardoor, misschien ook door haar training, maar echt contact heb je niet met 'r. Je mag haar aaien, okay, maar kwispelstaartend tegen je op springen en om méér vragen is er niet bij. Benji gedoogt je, dat wel, maar reageren doet ze al leen echt op haar trainer. Dat is de zachtaardige Amerikaan Bryan Renfro, die haar overi gens niet vervoert in een luxe pluchen mandje maar in zo'n winkelwagentje op twee wiel tjes, waar de tas is afgehaald en waarop een soort grote open gebaksdoos is gebonden. Benji in de Rolls Royce die haar ter beschikking staat. De diva kijkt lang genoeg in de camera om zelfs de langzaam ste fotograaf terwille te zijn. Hij traint Benji pas drie jaar. Een andere grootheid op die- rengebied in Amerika, Frank Inn, vroeg hem drie jaar gele den om Benji over te nemen. Hijzelf werd te oud voor het intensieve werk en Benji had een hoop te acteren, o.m. in een tv-serie. Bryan Renfro: „In de allereerste Benji-film in '74 werd de hoofdrol gespeeld door de vader van deze Benji. Maar die ging na de opnames dood. Toen kwam Benji. Een asbakkenras, net zoals ikzelf. Ik heb namelijk Frans, Duits en Indiaans bloed. Het is ove rigens een fabeltje dat honden van een onbestemd ras beter te trainen zouden zijn dan ras honden. Schotse „border col lies" zijn b.v. perfecte honden, net zoals de echte Duitse her dershonden. Benji doet het meeste in de film zelf. Moeilij ke dingen, want zij moet met wolven en cougars (poema's) omgaan. Voor een paar opna- metjes hebben we een „stand- in" gebruikt. Dat is niet zo makkelijk als het lijkt, want waar haal je een hondje van daan dat er precies zó uitziet? Een training vraagt veel van een hond. Erg oud worden ze dus meestal niet. Daarom ook probeert Frank Inn al jaren een tweede Benji te fokken, maar dat is nog niet gelukt. Met rashonden ligt dat uiter aard makkelijker. Van de be roemde „Lassie" had je er een aantal, al werd het meeste toch gedaan door één Lassie en één Laddie". Zondags gaat Benji even kij ken in Joop van de Ende's tv- studio in Aalsmeer. Rondneu zen om te wennen aan de om geving, de stoelen waarop zij moet zitten en het perspex- trapje waar zij van afdaalt met een uitdrukking van: „Moet ik op mijn leeftijd nou nog over zulke enge glazen treedjes stappen waar ik niks van zie?" Maar Benji werkt mee. Alleen, zegt Bryan Renfro, moet Jos Brink straks niet te dicht bij Benji gaan staan. Niet dat ze bijt of zo, maar dan verliest ze oogcontact met haar trainer en kan ze niet „luisteren". Wie dat tijdens de uitzending niet weet is Willem Duys, die Benji even compleet aan het oog onttrekt. Vandaar dat Bryan Renfro gisteren ook nog even hoorbaar z'n Ster moest we groepen uit het televisiebeeld. Benji mocht met Jos Brink sa men even uitzwaaien naar het Nederlandse volk. En er zijn weinig filmsterren die door hem en zijn medewerkers be dankt zijn met de woorden „O wat een scheetje". BERT JANSMA Voor een uitgebreid^ agenda, ook voor de ko mende dagen, raadplege men „UIT", de gratis kelijkse bijlage van d< krant. jne n jjste zt jingo ALPHEN AAN DEN RIJN ROCINEMA I (Van Boetz. straat 6. tel. 01720-20800): Fal Attraction (12); 18.30. 21.15. t ook 13.30. EUROCINEMA I Dirty dancing (al); 18.45, 21.3 wo. ook 13.45. EUROCINEM^ III: Witchaa of Eaatwick 18.30, 21.00. wo. ook 13.3 EUROCINEMA IV: Meetor 18.30, 21.00. Reddertjee wo. 14.00. LEIDEN LUXOR (Stati 19. tel. 071-121239): Dirty cing (al); 19.00. 21.15. wo. 1 LIDO en STUDIO (Steenstras 39. tel. 124130): Laat Empai 20.00. Inner Space (al); 19. 21.15. ma. di. 14.30. Fatal traction (12); Raiaing Arizt Junior (al); Stakeout (al); 14. 19.00, 21.15. Reddertjee (al)j wo. 14.30. TRIANON (Breestraai 31. tel. 123875): Mastera of «h* universe (al); wo. 14.30. Van gel luk gesproken (12); 19.001 21.15. ma. di. 14.30. REX (Haarlemmerstraat 52, tel. 0711 125414); Losbandige school meisjes (16); 14.30, 19.00 21.15. vtI ent£ NOORDW1JK LIDO THEATEIVal i (Pr. Bernhardstraat 56, - KATWIJK CITY THEATER *n (Badstraat 30. tel. 01718-74075hj| Hector (al); 19.00, 21.15. RapakL steeltje (al); wo. 14.45. e CirraL' THEATER II: Inner Space (al)00* 19.00. wo. ook 14.45. Raw dea(g~ (16); 21.15. VOORSCHOTEN GREENWATpljj] (tel. 01717-4354): lnnerapec«L,Jc (al); wo. 14.30. Havinck (I6)'eit 20.30. De geest van da BeijenJO korf (16); 20.15. Who's that girft k (al); wo. 15.45. WASSENAAR ASTRA (telgste he KINDERVOORSTELLING Pink Panther Festival (al); wo. 14.00. ZOETERMEER e PROMENADÉ 1.2,3 (Promenade 7. tel. 079 Dle 511313): Fatal attraction (16), ma. di. 20.00. wo. 14.00, 20.00. u De reddertjee (al); wo. 14.00. Dirty dancing; ma. di. 20.00. wo. 14.00, 20.00. ch' lal DEN HAAGe ASTA 1 (Spul 27, i tel. 463500): Fatal attraction (12); 14.00, 18.45. 21.30. c ASTA 2: A night on the town (al); 14.00. 19.00. 21.30. ASTA 3: Hector (al); 14.00, 19.00, 21.30. wo. 19.00. 21.30. BYLON 1 (Winkelcentrum Baby-F Ion, tel. 471656): Gardens of ll stone (al); 14.00, 19.00, 21.30. BABYLON 2: Fatal attraction (12); 14.00. 18.45, 21.30. BYLON 3: Angel heart (16); 14.00, 18.45. 21.30. wo. 18.45,r 21.30. CINEAC 1 (Buitenhof— 20. tel. 630637): Dirty (al); 14.00. 18.45, 21.30. CINE- AC 2: stakeout (al); 14.00, 18.45. 21.30. CINEAC 3: f rodite (16); 18.45, 21.30. ma: di. ook 14.00. METROPOLE 1 (Carnegielaan, tel. 456756): The last emperor (al); 14.00, 20.30. METROPOLE 2: Halfmoon- street (16); 14.00. 18.45, 21.30. METROPOLE 3: The witches of Eastwick (12); 18.45, 21.30. ma. di. ook 14.00. Metropole 4: Innorspace (al); 14.00, 18.45, 21.30. METROPOLE 5: Tough guys don't dance (12); 14.00, 18.45, 21.30. ODEON 1 (He rengracht 13. tel. 462400): Jaws: The revenge (12); 13.45, 18.45, 21.30. ODEON 2: The princi pal (12); 13.45, 18.45, 21.30. e ODEON 3: Dirty dancing (al); 13.45. 18.45, 21.30. ODEON 4: Innerspace (al); 13.45, 18.45, 21.30. STUDIO 1 (Ketting straat 12b, tel. 656402): Oci cfornie (16); 19.15. 21.45. STUDIO 2: La famiglia (16); 19.00, 21.30. STUDIO 3: Am*- deus (al); 20.00. HAAGS FILMHUIS (Denneweg 56. tel. 459900): Zaal 1: Prick up your ears; 19.30, 21.45. Zaal 2: I've heard the mermaidi 19.30, 21.45. Zaal 21.45 (beh. ma.) ma. 19.30,K 21.45. Effi Briest; ma. La prin- e cesse de Cleves; di. L'lmpor- tant e'est d'aimer; wo. KINDERVOORSTELLINGEN ASTA 3: Bigfoot A The Hen- g dersons (al); wo. 14.00. BABY LON 3: De troetelbeertjes 3 (al); 5 wo. 14.00. CINEAC 3: Masters 0 of the universe (al); wo. 14.00. METROPOLE 3: De redder- 5 tjes (al); wo. 14.00. Marion Bloem kreeg van collega-auteur Adriaan van Dis het eerste exemplaar van „Rio" aange reikt. Achter het boek gaat Marion's zus Joyce schuil. FOTO: ANP Gelgel, de hoofdpersoon van „Rio", de nieuwe roman van Marion Bloem, neemt op de eerste pagina van dit boek af scheid van haar man Aron en hun veertienjarig zoontje Al len, om haar reis naar Brazilië te beginnen. Tijdens dat af scheid zijn haar gedachten meer bij „de Noor", met wie zij een afspraak heeft gemaakt in Rio de Janeiro, bij het stand beeld van de beroemde Brazi liaanse auteur Machado de As- sis. „Vanwege moederdag, waar ze eigenlijk nooit iets aan doen, heeft Aron haar een reis 'naar Brazilië cadeau gedaan en zal hij bovendien tijdens haar afwezigheid de ouderwet se keuken verbouwen". Hij heeft ook nog een dure camera voor haar gekocht. Op die mededeling volgt een langdurige herinnering aan haar jeugd, toen ze ooit een ca mera kreeg. Dat verhaalge deelte blijft in het totaal van de roman vrijwel zonder ver volg. Tijdens haar verblijf in Brazi lië reist Gelgel rond. Ze heeft ontmoetingen met allerlei mensen, verblijft in allerlei soorten hotelkamers, wordt steeds gewaarschuwd niet op haar eentje bepaalde straten, wijken of gelegenheden te be zoeken, omdat dat te gevaar lijk is voor een vrouw alleen. Er zijn verschillende mannen met wie zij tijdens haar reis in een min of meer nauwe be trekking komt te staan, al be tekent dat nog geen ontrouw aan Aron. Hoe dan ook, het beeld van Machado de Assis is uiteindelijk niet zo eenvoudig te vinden en uiteindelijk keert Gelgel nogal in verwarring naar Aron terug. Wat verhaal of uitdieping van de verhaalfiguren betreft, heeft „Rio" niet al te veel te bieden. De structuur heeft veel te maken met de losse no tities die een reiziger op zijn reis maakt en waar hij lat misschien de samenhang in vinden. Aan dat laatste lijkt vertelster echter niet te i toegekomen. Aardig zijn de beschrijving! van situaties en omstandigh den die Gelgel meemaakt Brazilië. De sfeer daarvan goed getroffen, de persoril die tijdens Gelgels reis een spelen, zijn aardig getypeet Maar verder gaat net niet. JAN VERSTAPPE Marion Bloem: „Rio" uitga ve De Arbeiderspers. Pr ƒ26,50.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1988 | | pagina 14