fVD ziet het gat in de markt op rechts
talaria steekt
le kop weer op
lri%
Waarom ben ik gespaard gebleven?
Politiek
Partij
Parlement
JNENLAND
SaidM Commit
ZATERDAG 30 JANUARI 1988 PAGINA 5
I HAAG Wat een
in de eenzaamheid
l| zijn werkkamer al
vermag! Een kleine
weken geleden wa-
'wij te gast bij mr. Jé-
e Heldring. De reden
-van was dat deze co-
^«.nist van NRC-Han-
t blad in een artikel de
9 een langzame dood
et vooruitzicht had ge-
maaSl als zij het roer niet
zou omgooien. Zon-
^^Jiemand gesproken te
lÉIBen („Ik ben een ech-
-.^pismus"), geheel op ei-
denkkracht dus,
?dden lm Heldring tot de
jom dat de VVD een
lelijk rechtse koers
moeten gaan varen.
2110-. j- J
en op die manier zou de
■K naar zijn mening de kie-
'kunnen terugwinnen, die
iatste jaren massaal naar
"!DA zijn (terug)gegaan.
hoezeer de christen-de-
iten ook zijn veranderd,
rechts zijn zij (nog) niet.
x leveren zij slag met de
om het electorale mid-
Nu deze twee giganten
lat gedeelte van het poli-
tieke spectrum voor zich opei
sen en D66 steeds meer links-
liberale kiezers voor zich wint,
is het voor de VVD zinloos
zich ook nog eens tot midden
partij te proclameren, vindt
Heldring.
De columnist constateerde dat
er zich alleen op rechts nog
een gat in de markt bevindt.
Hij adviseerde de VVD dus zo
snel mogelijk een koers la
Thatcher of Reagan te gaan
varen. Daarmee zou de partij
twee vliegen in één klap slaan.
Ten eerste zou zij haar tradi
tionele achterban, die zich gro
tendeels in de villawijken be
vindt en zeer materialistisch is
ingesteld, tevreden stellen.
Ten tweede zou zij weer aan
trekkingskracht gaan uitoefe
nen op het meest conservatie
ve segment van de CDA-aan-
hang en op een deel van „de
lagere volksmassa's".
Die laatste groep bestaat vol
gens Heldring uit mensen die
nu noodgedwongen voor de
PvdA kiezen maar die eigen
lijk helemaal niet tevreden
zijn over de „slappe" houding
van die partij tegenover bij
voorbeeld de steeds toenemen
de criminaliteit. De columnist
had er nog aan kunnen toe
voegen dat deze groep zich
ook dood ergert aan de hoogte
van de belastingen en de socia
le premies, het veronderstelde
massale misbruik van de socia
le uitkeringen en de aanwezig
heid en „privileges" van de
honderdduizenden vreemde
lingen in ons land. Bijna alle
maal onderwerpen die geen
van de grote(re) partijen tot
dusver in hun programma's
hebben opgenomen.
Verandering
Maar misschien dat daar nu
verandering komt. Het advies
van Heldring om naar rechts
te koersen was nog niet eens
in druk verschenen, toen een
VVD-commissie onder voor
zitterschap van mr. A. Geurt-
sen „Liberaal Bestek '90" pre
senteerde, een schets voor een
programma waarmee de
Volkspartij voor Vrijheid en
Democratie de negentiger ja
ren in zou kunnen. En wat
voor een schets!
LEN WORDEN VAAK SLORDIG GESLIKT
N HAAG De drei-
g van tropische ziek-
vooral die van mala-
neemt toe. Volgens de
gste cijfers van het mi-
:erie van WVC is het
ital gevallen van Mala-
Tropica, de gevaarlijke
ïant van malaria, in
J afgelopen jaar sterk
egen. Werden via de
eeskundige hoofdin-
!tie in 1986 nog 71 ge
en gemeld, in 1987
ren dat er 93. Dit cijfer
nog hoger komen te
jen als ook de laatste
nog niet beschikba-
gegevens van de-
nber eraan worden toe-
ioegd. Volgens deskun-
en wordt deze ziekte
komende jaren toch al
go|angrijker, omdat cijfers
de reisbranche al jaren
Je VW gestage toename van
J berden naar Zuidoost-Azië,
"•ze tfka en Zuid-Amerika
toename van het aantal
ttegevallen ook minister
idf Dijk van binnenlandse
jen wordt behandeld we-
is malaria moet volgens
deels worden toe-
'00- chreven aan het feit dat de
in steeds
br gebieden resistent blijkt
tijn geworden voor sommi-
malaria-pillen die aan reizi-
i s worden meegegeven,
r^^gens dr. José Wetsteyn, in-
nist in het Academisch Me-
zesafh Centrum in Amsterdam
„geverbonden aan het Konink-
I Instituut voor de Tropen
het werkelijke aantal ge-
^^Uen van tropische ziekten
*0n>l hoger liggen dan de
'C-cijfers aangeven. Want
zijn verzameld naar aanlei-
g van meldingen door art-
ri. En niet iedere arts meldt
geval van typhus of mala-
»ij de instanties. Bovendien
ikt Wetsteyn dat een aantal
iigers niet de moeite neemt
voor vertrek goed te laten
Irlichten over de noodzaak
zich voor bepaalde gebie-
a te laten inenten tegen
kten als gele koorts, cholera
ttyphus en om pillen te slik-
(0 tegen malaria.
lordigheid
(tok bij malaria is voorlich-
erg belangrijk", zegt
tsteijn. „Reizigers die in
iaria-gebieden komen en de
zijn zo goed als onbe
schermd. Verder draagt ook
slordigheid bij het innemen,
zoals het overslaan van pillen,
bij tot besmetting met de mala
ria-parasiet. Verkeerde voor
lichting kan ook leiden tot
verkeerde doseringen, hetgeen
de nodige gevaren kan opleve
ren. Ook houden mensen zich
niet altijd aan het voorschrift
om tot vier weken na terug
keer van een reis door te gaan
met slikken. Hoewel malaria
tabletten de besmetting niet
volledig uitsluiten is dat nog
geen reden er slordig mee om
te springen".
Hoewel cijfers niet bekend
zijn, is het een publiek geheim
dat onder het vliegend perso
neel van luchtvaartmaatschap
pijen vrij sceptisch wordt ge
dacht over de bescherming
door malaria-tabletten. Som
mige medewerkers zouden het
niet zo nauw nemen met de
richtlijnen voor het slikken
van die pillen. Een woord
voerder van de medische
dienst die op Schiphol dage
lijks zeer veel werknemers
van luchtvaartmaatschappijen
voorziet van medicamenten,
erkent dat de controle op nale
ving van de voorschriften
slechts mogelijk is bij de inen
tingen. „We kunnen niet con
troleren of iedereen die pillen
werkelijk slikt. Uit het feit dat
het aantal ziektegevallen zeer
beperkt is leiden wij af dat de
betrokkenen óf geluk hebben
of kenneliik toch de pillen
slikken", aldus de woordvoer
der.
Mug
Strikt genomen hoeft iemand
die in Nederland blijft niet zo
bang te zijn voor besmetting
met een tropische ziekte. Door
goede hygiënische omstandig
heden en het ontbreken van
(hoge) temperaturen waarbij
de ziekteverwekkers goed ge
dijen is de kans gering om hier
gele koorts en malaria op te lo
pen. Om deze ziekten te krij
gen moet je gestoken worden
door een bepaalde mug; be
smetting met malaria of gele
koorts kan niet veroorzaakt
worden door iemand anders,
hetgeen wel mogelijk is bij
typhus en cholera.
Bijna de helft van de wereld
bevolking woont in gebieden
waar malaria heerst. Elk jaar
worden er naar schatting 250
tot 400 miljoen mensen ziek
door malaria en sterven er
twee tot vier miljoen mensen
aan. In die gebieden is malaria
een zeker zo gevreesde ziekte
als aids. Ip principe is een be
smetting met de Malaria Tro-
pica-parasiet op den duur do
delijk als niet in een vroeg sta
dium medische hulp wordt ge
boden.
Volgens dr. Wetsteyn wordt de
voorlichting op het gebied van
de tropische ziekten steeds be
ter. Hoewel er nog altijd men
sen zijn die uit onwetendheid
op een reis naar Zuidoost-Azië,
Afrika of Zuid-Amerika geen
enkele medische voorzorg
treffen, mag volgens dr. Wets
teyn zo langzamerhand ieder
een bekend worden veronder
steld met de risico's. „Ook reis
organisaties benaderen deze
kwestie steeds serieuzer", zegt
dr. Wetsteyn.
Bedenkingen
Dr. W. Beaumont, hoofd van
de afdeling Infectieziekten
van de GG en GD van Den
Haag, heeft daar z'n bedenkin
gen bij. Volgens hem zijn er
reisorganisaties (die hij overi
gens niet bij naam wil noe
men) die uit concurrentie-
overwegingen vrij karige
voorlichting geven over pillen
en inentingen die hun klanten
nodig hebben om niet ziek te
worden. „Dat gebeurt kenne
lijk met de bedoeling de reis
niet duurder te maken dan-ie
al is", zegt Beaumont. „De
meeste GG en GD's in Neder
land zitten wat dat betreft op
één lijn in hun adviezen: als
zo'n reis een paar duizend gul
den kost, dan moeten die paar
tientjes voor je eigen gezond
heid er toch ook afkunnen".
Beaumont benadrukt overi
gens dat de meeste reisorgani
saties wat de gezondheidsvoor
lichting betreft niets of weinig
verweten kan worden.
Dr. Wetsteyn constateert on
der het steeds „reisvaardiger"
publiek een groeiende interes
se voor gedegen informatie
over tropische ziekten. Dat
leidt zij af uit de belangstelling
voor brochures die door ver
schillende instanties worden
gepubliceerd. Ook wordt goed
gebruik gemaakt van de spe
ciale informatie-telefoonnum
mers die de grote vaccinatie
centra in veel steden hebben.
Ook de voorlichting aan huis
artsen is de laatste jaren ver
beterd. Op gezette tijden ver
schijnen van de geneeskundige
hoofdinspectie bulletins waar
in de laatste eisen voor inen
ting en malaria-pillen worden
vermeld. „Er is genoeg gele
genheid om de benodigde in
formatie te verkrijgen. Maar
het blijft in sommige gevallen
een kwestie van interpretatie",
zegt dr. Wetsteyn, „want er is
uiteraard enig verschil in de
risico's die men loopt op een
trektocht van weken door het
platteland van India en een
verblijf van drie dagen in een
grote stad als Bangkok".
ARJEN VAN DER SAR
Ook de leden van de VVD, die
het door de postbode gebrachte
Bestek nog niet hebben gele
zen, zal inmiddels duidelijk
zijn uit welke hoek de wind
waait. Daar hebben de reacties
van de andere partijen wel
voor gezorgd. PvdA-leider
Wim Kok en CDA-voorzitter
Wim van Velzen spraken on
omwonden van een „ruk naar
rechts" en D66-goeroe Van
Mierlo bespeurde bii de VVD
een terugkeer naar het „oude,
vertrouwde, conservatieve
egoisme".
Dezelfde geluiden waren te
beluisteren bij „liberale"
VVD'ers als Geertsema en
Vonhoff. Beiden spraken hun
afschuw uit over Liberaal Be
stek, mede omdat daarin niets
te vinden is over een wettelij
ke regeling van euthanasie en
een wettelijk verbod op discri
minatie van homofielen. Vol
gens Geertsema zijn de tijden
van de overleden Harm van
Riel weer teruggekeerd. „Die
zei ook altijd: laten we maar in
het program zetten wat de
mensen graag willen horen".
Het gelijk van deze critici valt
niet te ontkennen. Liberaal
Bestek is op vele punten on
versneden rechts. Het bevat
bijvoorbeeld een vurig pleidooi
het verminderen van de
lastendruk op arbeid, „zodat
extra inspanning weer wordt
beloond in plaats van be
straft". Het wil de „rechtsorde
beter beschermen en handha
ven" en is dan ook voorstan
der van een „zeer harde aan
pak" van de criminaliteit. Het
wil een einde maken aan „de
voorrechten" van de migran
ten, die nu al zeven procent
van onze bevolking uitmaken.
Het wil deze groepen tevens
verplichten zich aan te passen.
„De beheersing van de Neder
landse taal moet verplicht ge
steld worden, als men hier wil
blijven". Deze laatste passage
heeft al geleid tot vergelijkin
gen met de Centrumpartij.
Middenkader tevreden
De storm van kritiek op Libe
raal Bestek was voor sommi
gen aanleiding te veronder
stellen dat de algemene verga
dering van de VVD dit stuk
wel zou „fatsoeneren". Helaas
voor hen is dat wel zeer on
waarschijnlijk. Volgens prof.
U. Rosenthal, lid van de com-
missie-Geurtsen, is het Bestek
nu juist geschreven om het
modale VVD-lid het gevoel te
geven dat er weer naar hem
wordt geluisterd.
Partijvoorzitter Ginjaar is de
geestelijke vader van dit idee.
Hij hoopt zodoende op een
herstel van de rust in de partij,
die in het tijdperk-Nijpels ver
te zoeken was doordat het
middenkader op het laatst
geen centje vertrouwen meer
had in de partijleiding. Dat
leidde zoals bekend tot het uit
drijven van „Nijpelianen" als
partijvoorzitter Kamminga en
senator Zoutendijk, voorziter
van de Eerste-Kamerfractie.
Op zijn lange mars langs de
Kamercentrales (gewesten)
van de VVD constateerde Gin
jaar dat het middenkader, de
ruggegraat vari de partij, snak
te naar de mogelijkheid zelf
orde op zaken te stellen. Van
daar Ginjaars verbod aan de
kamerleden en ministers van
de VVD om een mening te ge
ven over Liberaal Bestek.
Eerst komen de leden aan het
woord. Gisteren was de eerste
ronde, tijdens een symposium
in het Turfschip te Breda,
waarmee de viering werd be
gonnen van het 40-jarig be
staan van de VVD.
Hoe deze discussie zou verlo
pen was niet moeilijk te voor
spellen. Het weekblad De Tijd
enquêteerde alle achttien
voorzitters van de VVD-Ka-
mercentrales. Van de dertien
die bereid waren vragen te be
antwoorden, toonden zich
maar liefst tien „zonder meer
tevreden". Ook de paragraaf
over gastarbeiders oogstte lof.
„Wat daar over migranten
staat, komt overeen met af
spraken die internationaal zijn
gemaakt", aldus voorzitter
Poppens van Flevoland. „Het
deel over de migranten vind
ik werkelijk prima! Zo hoort
het", zegt De Jonge in Utrecht.
„Die paragraaf is uitstekend",
juicht de Groningse voorzitter
Dees.
Alle reden derhalve te veron
derstellen dat het VVD-pro-
gram voor de periode 1990-
1994 sterk beïnvloed zal
worden door Liberaal Bestek.
Met alle gevolgen van dien.
Want hoe kan fractieleider
Voorhoeve, die vorig jaar nog
een plaats ter linkerzijde van
het CDA bepleitte, met zo'n
stuk de partij aanvoeren in de
komende verkiezingsstrijd? Of
is het juist de bedoeling Voor
hoeve terzijde te schuiven?
Hans Wiegel, die gisteren op
uitnodiging van partijvoorzit
ter Ginjaar de feestrede hield
in het Turfschip, begint nu
toch wel heel opvallend te lon
ken naar het lijsttrekkerschap.
„Ik sluit niks uit," sprak de
Friese commissaris donderdag
avond vrolijk dreigend in Den
Haag Vandaag.
RIK IN T HOUT
De watersnoodramp van 31 januari-1
februari 1953, overmorgen 35 jaar ge
leden, staat menige Zeeuw nog onuit
wisbaar in het geheugen gegrift. In de
woeste golven kwamen 1835 mensen
om het leven. Oude Tonge werd met
305 slachtoffers het zwaarst getroffen.
In Nieuwerkerk verdronken 288 men
sen en in Stavenisse vochten in die
vreselijke nacht 156 inwoners (9 van
de bevolking) tevergeefs voor hun le
ven. Tal van huizen werden door de
ziedende golven als lucifershoutjes van
de aardbodem weggewist. In dit na
tuurgeweld verdronken ruim 20.000
runderen. Ook paarden, koeien, var
kens, schapen en geiten vochten tever
geefs tegen de elementen. Onbeschrijf
lijke taferelen speelden zich af in die
stikdonkere nacht. Nu, 35 jaar later,
blikken we met Quirijn Westdorp
even terug. Hij woonde in Stavenisse,
maar werd met zijn familie als door
een wonder gespaard.
QUIRUN WESTDORP OVERLEEFDE 35 JAAR GELEDEN WATERSNOOD
DEN HAAG „Je stond
oog in oog met de dood en
als je dan toch gespaard
bent gebleven, dan ben je
intens dankbaar. Dan ko
men ook de vragen.
Waarom ben ik gespaard
gebleven en waarom wer
den zoveW anderen wel
uit het leven gerukt?' Ik
weet het", zegt Quirijn
Westdorp, „het is God die
het leven neemt. Daar
moeten wij mensen van
afblijven. Maar als er in
een nacht zoveel ellende
en verdriet over een grote
bevolkingsgroep wordt
uitgestort... dan is dat
moeilijk te aanvaarden.
Dan moet je al heel sterk
in je schoenen staan".
Veel godvruchtige Zeeuwen
zagen in de ramp, die 35 jaar
geleden Zeeland trof, de straf
fende hand van God. Wat Qui
rijn als dertienjarige knaap
meemaakte vergeet hij nooit
meer. In Zeeland, zo ook in
Stavenisse, had men in de loop
van de geschiedenis al heel
wat meegemaakt. Het gevecht
tegen het water was hen niet
onbekend, maar dat hen in die
nacht een grote catastrofe zou
treffen, nee, dat had vrijwel
niemand voor mogelijk gehou
den.
Kerkdienst
Hoewel... de leden van de
Oud-Gereformeerde Gemeen
te waren een week van tevo
ren tijdens een gedenkwaar
dige kerkdienst gewaar
schuwd. In de preek kwam tot
uiting dat de Heere God in
3<ijn grote lankmoedigheid ons
nog heeft willen sparen en
dragen, maar dat velen geen
acht hebben geslagen op die
onverdiende gunstbewijzen.
„Niemand hield er echter de
avond van 31 januari ook
maar een moment rekening
mee dat ons een ramp boven
het hoofd hing", vertelt Qui
rijn. „Men vertrouwde op de
Scheldedijk die als ring om het
dorp lag. De Noordwester die
pal op het dorp stond zorgde
echter al spoedig voor een
hoge waterstand. In de haven
gaf deze hoge waterstand zor
gen. Schippers en mensen van
het Waterschap fronsten hun
wenkbrauwen. Om elf uur in
de avond was het eb en stond
het water hoger dan bij
vloed".
Zelfs de alleroudste inwoners
van dit Zeeuwse dorp hadden
dit nog nooit beleefd. West-
dorp, puttend in zijn jeugdher
innering: „De binnenhaven
lag boordevol. De zorgen na
men toe. Het bleef stormen,
harder en harder. Hier en
daar viel het licht uit. Mannen
kwamen in actie om achter de
vloedplanken zandzakken te
leggen. Maar het water bleef
stijgen. De mensen die de be
wuste kerkdienst hadden mee
gemaakt kregen een angstig
voorgevoel".
Naar bed
Eigenlijk wilde men geen
plaats geven aan die gedach
ten. De eilandbewoners gingen
naar bed. Sommigen sliepen
als een roos. Anderen sliepen
onrustig of banjerden door de
kamer. De familie Westdorp
was ook naar bed gegaan. Om
twaalf uur in de nacht stond
de dijkgraaf aan de deur. Qui
rijn: „Vader moest mee naar
de haven om zandzakken te
stapelen. Even later loeide de
sirene en werden de klokken
geluid. Degenen die dichtbij
woonden hoorden dit onheil
spellende geluid. Ouderen
dachten aan de oorlog. Men
moest dan vluchten. In eerste
instantie dachten we dat er
brand was, maar spoedig was
bekend dat er gevaar was voor
overstroming. Meer zandzak
ken werden aangedragen,
maar de noordwester wakker
de aan tot orkaankracht".
Er was geen houden meer aan.
Met een snelheid van honderd
kilometer per uur beukten de
golven op de dijken. Het eerste
water stroomde de straten bin
nen. De familie Westdorp nam
het zekere voor het onzekere
en zocht onderdak bij oma en
opa aan de hoger gelegen
Stoofdijk. Quirijn probeerde
nog wat touwen door te snij
den waarmee de koeien op stal
waren vastgebonden, maar dat
lukte niet. Het water kwam al.
Ze moesten voortmaken. Met
veel moeite bereikten ze de
hoger gelegen woning.
Climax
Quirijn Westdorp: „Om vier in
de nacht bereikte de orkaan
een climax. Geen dijk, geen
vloedplank, geen huis was be
stand tegen dit natuurgeweld.
Over een lengte van 1800 me
ter was de eens zo betrouwba
re Scheldedijk vernield. Het
water had vrij spel. Vele wo
ningen werden met de grond
gelijk gemaakt. Mens en dier
verdronken. Het ging allemaal
verschrikkelijk snel Het wa
ter in de sloten kwam omhoog
en toen hoorde je het geruis
van het naderende water. On
heilspellend was het. In een
mum van tijd stond alles
blank. Je zag de huizen om je
heen zo in elkaar storten. Stijf
vag angst zaten we daar bij el
kaar. Moeder iei; „Zou de we
reld toch nog door het water
vergaan?" We stonden mach
teloos. Bidden..o ja van bin
nen bruiste het ook, maar je
kon geen woord over je lippen
krijgen".
„Op een gegeven moment
werd een stuk van het achter
huis weggeslagen. We keken
de dood in de ogen. We hoor
den het angstgeroep van men
sen en het verschrikkelijke ge
loei van vee. Het waren hun
laatste geluiden. Ze verdron
ken. Wonder boven wonder
bleven wij gespaard. In de
loop van de morgen zagen we
wat de ontembare kracht van
het water had aangericht. Tus
sen het wrakhout zag je men
sen en kadavers drijven. Niet
om aan te zien. Een man op
een hooiberg schreeuwde om
hulp. Met een bootje hebben
we hem gered".
Stavenisse was veranderd in
een Dorp der Doden. Aange
zien vele huizen van de aard
bodem waren verdwenen en
de overgebleven huizen grote
schade hadden opgelopen,
werd een groot deel van de be
volking geëvacueerd.
Quirijn over de vorig jaar vol
tooide Deltawerken: „Zeeland
is nu betrekkelijk veilig. De
mensen slapen wat rustiger.
Maar als het stormt en de wit
te schuimkoppen zichtbaar
worden, dan stormt het vooral
weer in de harten van hen die
deze verschrikkelijke februa-
rinacht hebben meegemaakt.
Het verdriet van verlies van
familieleden komt dan weer
boven, maar anderzijds ook de
dankbaarheid. Dat je deze
ramp hebt mogen overleven.
In dat kader heeft de Waters
noodramp van 1 februari 1953
ons 35 jaar later nog wel dege
lijk wat te zeggen".
Welk deel van de
rijksbegroting komt het meest
in aanmerking voor
bezuinigingen?", vroeg één
van onze onderzoeksbureaus
vorig jaar aan een
representatieve groep
Nederlanders. Het resultaat
van de enquête was
voorspelbaar: de overgrote
meerderheid van de
ondervraagden zei
onmiddellijk dat Defensie het
eerst de klos zou moeten zijn.
Al lange tijd is Defensie
(waarvoor dit jaar bijna 14
miljard wordt uitgegevenin
veler ogen een kip waar
gemakkelijk heel wat veren
van te plukken zijn. Hoe vaak
zijn politici tijdens
verkiezingsmanifestaties en
spreekbeurten niet om de oren
geslagen met opmerkingen
over de omvang van de
defensiebegrotingIeder die
wel eens een politieke
discussiebijeenkomst heeft
meegemaakt, kent de
taferelen. „Waarom moeten de
zwakke groepen in onze
samenleving almaar gepakt
worden?", vraagt iemand op
geëmotioneerde toon. „Dat is
toch helemaal niet nodig?
Bezuinig liever op Defensie,
want daar kan best wat van af!
Trouwens, er hoeft in de hele
wereld ook geen honger meer
te worden geleden. Als elk
land een beetje van z'n
defensiegeld afstaat, is het
voedselprobleem zó opgelost!"
De aangesproken politicus
kijkt vermoeid de zaal in. „U
stelt de zaken wel wat
simpeltjes voor. meneer. Want
u moet toch weten dat wij.
Wat volgt is een riedel over
het grote goed van onze
vrijheid, de immense dreiging
van het Warschau-Pact en het
zegenrijke werk van de
NA VO. uitmondend in de zin:
„Dat alles mag ons best wat
geld waard zijnHet zij
toegegeven dat niet alle
politici op deze manier de
aanvallen op de defensiekas
afschudden.
Vertegenwoordigers van de
kleine linkse partijen geven
sinds jaar en dag grif toe dat er
wat hen betreft een flink
bedrag (zo niet alles) van
Defensie kan worden
afgesnoept en de laatste jaren
is ook de PvdA van mening
dat de krijgsmacht zonder enig
risico wel met wat minder toe
Toch zijn deze defensie-
bezuinigers aan het Binnenhof
nog altijd in de minderheid.
Dat zal echter niet lang meer
duren, want het ziet er naar
uit dat binnen afzienbare tijd
ook voor CDA 'ers de hoogte
van de defensiebegroting geen
heilig gegeven meer zal zijn.
Deze verwachting stoelt op
een zeer opmerkelijk artikel
van de hand van CDA-
kamerlid Ton de Kok. dat
enkele dagen geleden in NRC-
Handelsblad verscheen. De
Kok is een groot kenner van
de Sovjetunie en tevens
deskundige op defensiegebied.
Hij studeerde Slavische
letterkunde en Ruslandkunde,
was officier bij de geheime
dienst van de marine en
werkte enige tijd als
ambtenaar op het ministerie
van defensie.
Wat schreef De Kok voor
opzienbarends? Samengevat
komt zijn verhaal erop neer
dat de kracht van het
Sovjetleger de afgelopen dertig
jaar door westerse regeringen
en organisaties als NA VO en
CIA consequent en met opzet
is overdreven. Dit is onder
meer gebleken uit recente
rapporten van de CIA, de
Westeuropese Unie (de
militaire samenwerkingsclub
van EG-landen) en de
Amerikaanse
senaatscommissie voor
Defensie. Dertig jaar lang zijn
we belogen en bedrogen stelt
De Kok verontwaardigd vast
Betere woorden zijn er niet
voor". De jaarlijkse
verhogingen van onze
defensie-uitgaven blijken
gebaseerd te ziin geweest „op
zeer discutabele
uitgangspunten, op een deels
valse voorstelling van zaken".
Conclusie: „Er is dus goudgeld
uitgegeven zonder een harde
onderbouwing".
Toe maar! Formuleringen als
deze zouden zelfs in het
partijblad van de PSP niet
misstaan. Aan het slot van zijn
betoog bindt De Kok
overigens weer wat in. Hij
staat niet te trappelen om
onmiddellijk grote happen
geld uit de defensiebegroting
te halen, maar stelt voor om
bij het opstellen van
toekomstige
regeerakkoorden" te streven
naar „dezelfde defensie als
vandaag de dag, met minder
geld". Hier herkennen we
weer iets van de voorzichtige
CDA-taal. Toch moeten in de
nacht na het verschijnen van
De Koks artikel vele VVD'ers
zwetend wakker zijn
geworden en zullen in
diezelfde nacht evenzovele
PvdA'ers prachtig hebben
gedroomd. Zeker weten.
T RU BB ELS
