a
ft
ft
ft_
ft
fl
Nr.4
Kruiswoordraadsel
LJS
m a
i T*ï
Ja 19)
Oplossing vorige puzzel
I Het spreekwoord luidt: Deugd
ven geweld.
O
D
F
L
E
G
i
1
E
O
e
E
R
B
i
E
1
6
O
O
1
T
N
E
13!
e
NI
_D
O
G
A
M
S
A
K
E
O
u
1
"2.
E
M
D
J~1
(E
G
L
O
1
P
E
R
l
G
ie
4
F
P
E
R
S
1
N
G
O
A
A
N
V
A
R
1
N
G
O
rv
H
E
A
T
p_
L
JL
E
_D_
F.
Ni
N
G
O
V
E
R
6
O
1
G
0
V
1
o_
L
O
N
c_
E
L_
e_
E
v\J
0
R_
P_
c
H_
T
0
N
c
T"
I
N
E_
0
G_
A
R_
c[
JJ
ÏL
E_
0
E
m
E
R_
J_
~r
~r
0
w
T
e_
JÜL
E_
R_^
K_
E
P
<u_
ft_
T
I
E
0
L_
u
R
T
E
F
D
i
n
G
c>
2L
T
L
J. den Haan, Geerweg 9, 2451 NA Ter Aar.
H.A. Verhoogt, Stieltjesstraat 21, 2313 SH Lei-
HORIZONTAAL:
1. 53ste kaart in een
kaartspel.
5. Heilig boek.
10. Ligplaats voor
schepen.
12. Stad in Italië.
14. Strafwerktuig.
15. Onderdeel v.e.
tennispartij.
17. Hoofdstad van
Senegal.
19. Bulgaarse munt.
20. Soort ibis.
23. Zeehond.
25. Wildzwijn.
27. Honingdrank.
28. Ijzerhoudende
grond.
29. Rekening.
30. Vertering.
32. Waterscheiding.
34. Bloedgever.
35. Oude lengtemaat.
36. Klein vertrek.
38. Boei voor
afbakening v.e.
vaarwater.
39. Vogel.
40. Muzieknoot.
41. Vlaskam.
43. Soort.
45. Hulzen van gedorste
korenaren.
46. Listig persoon (fig.).
47. Boom.
48. Grasvlakte.
50. Dun uitgesneden
stuk vlees.
53. Signaal.
56. Hoewel.
58. Hulde.
59. Kleur.
61. Zeevis.
62. Dieregeluid.
63. Interval.
65. Groot visnet.
67. Zwaarlijvig.
69. Plant.
70. Stoot.
71. Veerkracht.
73. Wreedaard (fig.).
74. Gewricht.
75. Leus.
78. Deel van de
onderkaak.
79. Zonder verschil.
81. Open strook in een
bos als afscheiding.
82. Stad in België.
84. Argument.
86. Kruipend dier.
87. Deel v.e.
stoommachine.
88. Op elkaar.
VERTICAAL:
1. Kledingstuk.
2. Bakruimte.
3. Tapijtachtige stof.
4. Voegwoord.
6. Voorzetsel.
7. Opsporings-
apparatuur.
8. Gewoonterecht als
aanvulling op de
wet.
9. Kuur.
10. Overtapbuis.
11Watervlakte.
13. Bijbelse naam.
14. Voormuur.
15. Zandspiering.
16. Staatsiezetel.
ZATERDAG 30 JANUARI
18. Schroef v.e.
helikopter.
19. Krijgsmacht.
21. Snijwerktuig.
22. Verplaatsing v.e.
schaakstuk.
24. Hoofddeksel.
26. Tweewielig voertuig.
29. Land in Europa.
31. Zot.
33. Wijfjesschaap.
34. Naaldboom.
37. Grote klier.
39. Drinkgerei.
41. Achter een landtong
gelegen inham der zee.
42.
Loterij bnefie.
Zwarte delfstof.
64.
Historische munt.
43.
65.
Hemellichaam.
44.
Telwoord.
66.
Uitdrukking van
49.
Zuidafrikaanse
provincie aan de
68.
ontkenning.
Vaststaand.
Indische Oceaan.
70.
Kaartspel.
51.
Onderricht.
72.
Bekwaamheid.
52.
Jong varken.
75.
Stof.
54.
Historisch
76.
Voor (Latijn).
scheepstype.
77.
Walkant.
55.
Bouwmateriaal.
80.
Water doorlatende.
57.
Buigzaam.
83.
Onbepaald vnw.
59.
Russische
afstandsmaat.
85.
86.
Symbool van neon.
Amsterdams peil
60.
Kleur.
(afk.).
62.
Vrouwelijk dier.
Lucius en de LTC
Onder de naam Hugo Yorke-Smith staat
de abt van het klooster van St. Titus bij
de burgerlijke stand geboekstaafd en
vanzelfsprekend is hij weer de hoofdfi
guur in de derde bundeling van Terence
Reese en David Bird: „Doubled and ve
nerable" (voor NBB-leden op het bonds-
bureau te koop voor 34.50). Degenen
die „Miracles of card play" en „Unholy
tricks" al hebben verslonden - of delen
daarvan in de vertalingen die van de
hand van Rien Verhoef in „Bridge" ver
schijnen - hebben geen verdere introduc
tie nodig. Voor het nog niet veroverde
marktsegment hier wat capriolen.
Broeder Lucius mag dan een van de fa
voriete partners van de abt zijn, met de
volgende hand maakt hij het leven van
zijn superieur er niet eenvoudiger op:
H 9 4
OH 5 4 2
O A H 10 6 3
*7
Broeder Lucius zit oost en opent met 1
ruiten, pas bij zuid en 1 harten bij de
abt. Noord geeft een informatiedoublet
en Lucius mag weer.
De bridgebibliotheek van het klooster is
kennelijk niet zo uitgebreid dat er een
boek over de LTC staat, want Lucius
biedt verschrikkelijk onder: 2 harten,
waarna het hele spel voor OW mis gaat.
O/OW
NOORD
A 10 7 6 3
O
O B 8 7 2
A H V 9
WEST
OOST
5
üH 9 4
0 A B 9 8
6 3 "H 5 4 2
O V 4
O A H 10 6 3
10 6 4 3
7
ZUID
V B 8 2
V 10 7
0 9 5
B 8 5 2
De Huissense grootmeester Jansen heeft,
met het veroveren van de Europese titel
I in december van het vorig jaar, weer een
t geweldige topprestatie geleverd. Nadat
<j Sijbrands in 1971 voor de vierde
maal kampioen van Europa was gewor
den, had namelijk geen Nederlander
meer dit toernooi op zijn naam ge
bracht. Daarnaast heeft vooral de ma
nier waarop Jansen dit kampioenschap
heeft gewonnen grote indruk gemaakt.
Van de dertien partijen speelde hij er
5 slechts drie remise, tegen Wirni, Clerc en
n Van der Zee. Alle overige partijen, waar-
I onder die met de Russen Valneris 'en
Korenevski, werden door Jansen gewon
nen! Hier het spannende treffen met
'J Clerc en de overwinningen op Valneris
en Korenevski.
R.CLERC-G.JANSEN - E.K. 1987
i 1.33-29 17-22 2.39-33 11-17 3.44-39 6-
11 4.50-44 1-6 6.31-26 20-25.
i Kennelijk heeft Jansen geen zin in
6... 16-21.
t 6.37-31 14-20 7.41-37 9-14 8.32-28 19-
23 9.28x19 14x23 10.29-24 20x29
11.33x24. Tot zover is het verloop iden-
I tiek aan de tweede partij Clerc-Gantwarg
II uit de Wedstrijd Nederland-Rusland
1984. Daarin ontstond na 11...4-9 12.47-
3 41 16-21 13.34-29 23x34 14.39x30 25x34
15.40x29 aantrekkelijk flankspel. Later
verkreeg wit zeer kansrijk spel en dat zal
wel de reden zijn waarom Jansen nu van
dit verloop afwijkt.
111...3-9 12.47-41 13-19 13.24x13 8x19
14.37-32 9-13 15.32-27 2-8.
16.34-29. Om de afruil 17-21 enz. onmo
gelijk te maken.
16...23x34 17.40x29 15-20 18.41-37 4-9
19.37-32. Wit speelt het consequent: nu
wordt de drie-om-drie met 17-21 enz. uit
de stand gehaald. Er ontstaat dan ook
een scherpe strijd.
land
hten
veek
;um.
a in
cen-
voor
coiled Venus maakt mooie
vee°o! samenstand met Jupiter
heide< en maansikkel
arheid
nen mf Venus, zusterplaneet van de Aarde want
ïidinge in grootte met de Aarde vergelijkbaar, is
pnd hl de hele maand februari een schitterende
jd tegd avondster. Begin van de maand gaat Ve
er aai nus drie uur na de zon onder en eind fe-
er to« bruari zelfs vier uur. We kunnen dus
erd ca lang genieten van de helderste 'ster' aan
liturg) het firmament.
aren I) Het licht van de planeten is een weer-
Nedfl kaatsing van het zonlicht. De dikke wol-
Blauw kenlagen die Venus omhullen weerkaat
sen het zonlicht zeer goed. Venus is
over i daardoor al zichtbaar tijdens de scheme-
val. D ring, als er van andere sterren vrijwel
zal dl nog niets te zien is.
moet j Wie naar Venus kijkt, ziet overigens een
>19...10-14 20.46-41 5-10 21.41-37 19-23
22.39-34 14-19 23.34-30 25x34 24.29x40
10-14 25.44-39 19-24 26.49-44 20-25. Ei
genlijk moet de witte opzet nu als mis
lukt worden beschouwd, want zwart kan
eventueel gewoon afruilen met 24-30,
35x24, 23-28 enz.
27.39-33 14-19. Nu zwart de aangegeven
ruil niet neemt - kennelijk is Jansen niet
in de eerste plaats op remise uit - lopen
de spanningen verder op.
28.33-29 24x33 29.38x29 23x34
30.40x29 25-30 31.35x24 19x30 32.43-
39. Zie het diagram.
32...30-35. Zwart negeert de afwikkeling.
32...22-28 33.32x23 17-21 34.26x17
12x41 35.23x14 41-46: na 36.45-40
46x10 37.29-23 10x26 38.42-37 26x42
39.48x37 staat zwart ondanks zijn plus
schijf niet eens beter.
33.39-33. Ook Clerc is op meer dan één
punt uit: na 33.42-38 22-28 (gedwongen)
34.32x23 13-19. (Natuurlijk niet 17-21
enz.) 35.23x3 18-22 36.27x18 12x41
37.3x1 41-46 heeft hij wel een schijf
meer, maar het eindspel moet remise
zijn.
33...13-19 34.42-38 19-23. Na deze zet
komt er een afwikkeling die in remise
zal resulteren. Verleidelijk was 34...8-13,
maar dan zou 35.26-21! 17x26 36.32-28!
wit goede kansen hebben gegeven.
35.33-28! 22x42 36.27-21 16x38 37.37-
ongastvrije wereld, waar de luchtdruk
aan het oppervlak negentig maal zo
groot is als op aarde en waar temperatu
ren van rond 500 graden Celsius heer
sen. Leven zoals wij dit kennen is er on
mogelijk, en als zusteiplaneet is Venus
dan ook lang niet zo lieflijk als de Aar
de.
Op 20 em 21 februari speelt zich een
mooie samenstand af van Venus, Jupiter
en de maansikkel. Op 20 februari, 's a-
vonds om zeven uur, staat de maan vlak
bij Venus, één dag later in de buurt van
de bijna even heldere planeet Jupiter.
Zo'n samenstand is altijd een indruk
wekkend schouwspel, ook al is het maar
schijn. De drie hemellichamen staan in
werkelijkheid erg ver van elkaar af, we
zien ze alleen in dezelfde richting. De
maan staat relatief dichtbij: op 20 Febru
ari omstreeks 360.000 kilometer. Venus
bevindt zich op een afstand van 154
GJANSEN-G.VALNERIS - EK 1987.
In deze spannende partij speelt Valneris,
die in de loop van het toernooi de aan
sluiting met de top verloren had, niet
zonder risico's: lange tijd laat de ontwik
keling van zijn lange vleugel te wensen
over. Kansen verkrijgt hij door deze
speelwijze niet, integendeel. Wel weet
Valneris gaandeweg zijn stand op te
knappen, maar in tijdnood slaat Jansen
alsnog toe.
1.33-29 18-23 2.28x18 12x23 3.34-30 7-
12 4.30-25 13-18 5.39-33 9-13 6.44-39 4-
9 7.40-34 1-7 8.34-30 20-24 9.32-28
23x32 10.37x28 16-21 11.41-37 21-26
12.50-44 18-23 13.38-32 12-18 14.43-38
17-21 15.31-27 11-16 16.49-43 7-12
17.37-31 26x37 18.42-31 21-26 19.47-42
26x37 20.42x31 2-7 21.46-41 7-11 22.31-
26 12-17 23.27-21 16x27 24.32x12 18x7
25.48-42 23x32 26.38x27 13-18 27.41-37
18-23 28.42-38 14-20 29.25x14 9x20
30.37-32 8-13 31.27-22 11-16 32.36-31
10-14 33.33-28 3-8 34.39-33 24-29
35.33x24 20x29 36.44-39 7-11 37.39-33
14-20 38.33x24 20x29 39.31-27 5-10
40.43-39 10-14 41.39-33 14-20 42.33x24
20x29 43.45-40 8-12 44.30-25 12-17
45.26-21! 17x26 46.35-30 11-17
47.22x11 6x17 48.30-24 19x30 49.28x8
30-35? 50.8-2 35x44 51.27-22! 17x37
52.38-33 29x38 53.25-20 15x24 54.2x46
en zwart gaf op.
M.KORENEVSKI-G.JANSEN
EK 1987.
De overwinning op Korenevski kwam
eveneens in een spannende tijdnoodfase
tot stand. In de positie, zwart: 3, 6, 14,
15, 18, 19, 23, 24, 26 en 36; wit: 16, 25,
27, 30, 32, 35, 37, 38, 39 en 47, speelde
wit de foutzet 45.39-33?, waarop hij na
15-20! een schijf moest offeren met
46.27-21 26x17 en de partij uiteraard
verloor.
miljoen kilometer, Jupiter nog eens bij
na zes maal zover.
Wie beide planeten in de loop van de
maand in de gaten houdt kan constate
ren dat zij niet stil staan tussen de ster
ren, maar elkaar steeds dichter lijken te
naderen. Op 5 maart bereiken zij de op
het oog kortste onderlinge afstand en
vormen dan een bijzonder heldere „dub
belster".
PLANETOÏDE
De kleine planeet of planetoïde Vesta
was op 22 januari in oppositie in het
sterrenbeeld Kreeft. Dat wil zeggen: Ves
ta stond pal tegenover de zon aan de he
mel. In de weken rond de oppositie is
een hemellichaam doorgaans op zijn hel
derst en bovendien vele uren van de
nacht zichtbaar. Een eenvoudige verre
kijker kan ons Vesta laten zien als stipje
dat zich dagelijks tussen de sterren ver
plaatst, zoals een planeet betaamt. Vesta
bevindt zich met vele andere planetoï
den in een baan rond de zon, gelegen
tussen die van Mars en Jupiter, de zoge
naamde planetoïdengordel. Om Vesta te
kunnen vinden is net als bij Uranus een
goede sterrenkaart nodig.
Het uitgifte-programma
voor 1988 van de Neder
landse Antillen is deze
week geopend met een serie
van drie bijzondere postze
gels met als thema het 75-
jarig bestaan van de Mijn-
maatschappij Cura.ao N.V.
Het gaat hier om zegels in
de waarde van 40 ct„ 105
ct. en 155 ct. Op 16 maart
verschijnt een aanvulling
op de gebruiksserie. Het be
treft twee zegels in de waar
de van 70 ct. en 85 ct.
Het jubileum „50 jaar Sta
ten van de Nederlandse
Antillen" wordt herdacht
met een serie van drie bij
zondere postzegels. Deze
serie zal op 4 april worden
uitgebracht en omvat zegels
in de waarde van 65 ct., 70
ct. en 155 ct. Een serie van
drie „Sociale- en Culturele
zegels" zal op 9 mei in om
loop komen. Het gaat hier
om zegels in de waarde van
55 25 ct„ 115 55 ct. en
190 60 ct. Voor 1 juli
staat een serie van twee bij
zondere postzegels op de
agenda. Deze zegels hebben
als thema „125 jaar Slaven-
Emancipatie" en krijgen
een waarde van 155 ct. en
190 ct.
Aan de vertaling van de Bijbel in de taal van Wales zijn
vier zegels gewijd. De vertaling bestaat dit jaar vierhonderd
jaar. De zegels tonen vier beroemde bijbelkundigen.
Personen, die zich voor de
Antiliaanse gemeenschap
verdienstelijk hebben ge
maakt vormen het onder
werp voor een serie bijzon
dere postzegels die op 20
september zal worden uit
gebracht. De vier zegels
hebben een waarde van 55
ct., 65 ct., 90 ct. en 120 ct.
Op 26 oktober zullen de
jaarlijkse Kinderpostzegels
worden uitgebracht. Het
gaat hier om drie zegels
met toeslag met daarnaast
een souvenirvelletje. De ze
gels hebben een waarde van
55 25 ct.. 65 30 ct. en
115 55 ct. Het souvenir
velletje omvat deze drie ze
gels. Het programma voor
1988 wordt afgesloten op
13 december met de uitgifte
van de „Florazegels 1988".
De serie omvat drie zegels
in de waarde van 55 ct.,
115 ct. en 125 ct.
ZUID WEST NOORD OOST
1 Ru
pas 1 Ha dbl. 2 Ha
2 Sch 3 Ha 4 Sch a.p.
De abt doet er als west nog een underbid
bovenop en zo mag zuid 4 schoppen
spelen. Hoe moet je dat contract overi
gens aanpakken na een start met ruiten-
vrouw, ruiten naar het aas en ruiten na?
Zuid troeft met schoppenvrouw en west
doet een harten weg.
Broeder Damien faalt als zuid. maar
voor de score in deze parenwedstrijd
maakt dat niet zo veel uit, aangezien er
voor OW zelfs 5 harten inzit en met
twee onderbiedende partners wordt dat
natuurlijk gemist. Op het moment dat
Lucius 3 harten biedt in plaats van 2
harten (slechts 6 verliezers met ook nog
lichte positieve correctie) is de abt mis
schien nog wel vooruit te branden. Die
kijkt tegen een verliezer of zeven aan en
dat brengt de LTC-formule op 5 harten.
Ook de theorie van het Total Number pf
Tricks (TNT) wijst overduidelijk in die
richting.
Wat had broeder Damien als zuid
moeten doen om 4 schoppen te maken
of om - na een goede biedserie van OW -
in 5 schoppen slechts één gedoubleerd
down te gaan?
Niet schoppen naar het aas en schoppen
na, want dan grijpt Lucius zijn kans:
schoppenheer en weer schoppen na en
dat houdt de leider op negen slagen. Een
harten op tafel introeven en een kleine
schoppen na leidt wel tot tien slagen.
Oost zal nemen en troef naspelen, maar
dat helpt niet meer. Zuid wint die slag
en kan nu de dummy hoog spelen: kla
ver naar tafel en de laatste ruiten in de
hand getroefd. Vervolgens met een har-
tenintroever - en niet met klaver na
tuurlijk, dat is onnodig risico - terug
naar tafel, de laatste troef gehaald en de
rest. Er moeten twee ruitens in de zuid
hand (technisch gesproken is dat de
dummy) worden ingetroefd om tot tien
slagen te komen.
Bij het volgende spel is de abt ook niet
de gelukkigste man aan tafel.
Z/allen
NOORD
H 10 7
".A V 10 4
OA V
*7 6 5 2
WEST
OOST
8 6 3
9 4 2
7 B 6
9 7 3 2
O H 9 7 2
O 10 8 5 4
4, A B 9 3
10 4
ZUID
A V B 5
V H 8 5
O B 6 3
H V 8
Damien komt als zuid in een enigszins
aangetrokken 6 SA, waartegen de abt
passief met schoppen start, voor de 10
op tafel. Klaver na via de heer voor het
aas van de abt die weer schoppen in
speelt, voor zuid.
Nu volgt de ruitensnit, vier keer harten
(in de zuidhand een klaver weg) en terug
naar zuid met een schoppen en dit res
teert:
Als schoppenvrouw wordt gespeeld, is
de abt als west in dwang. Bij ruiten weg
wordt ruitenboer de twaalfde slag en bij
klaver weg wordt een van noords klaver
tjes dat.
Had de abt dit spel kunnen downspelen?
(Oplossing volgende week).
Corr.: p/a Leharstraat 10, 2162 AC Lis-
Hoogovens-opgaven
Het vijftigjarig jubileum van
het Hoogovensschaaktoernooi
zou uitbundig gevierd worden
met een fantastische bezet
ting. Helaas doorkruiste de
FIDE deze plannen door de
kandidatenmatches in januari
te plannen, zodat vele echte
toppers (o.a. Timman, Kortsj-
noi) niet aanwezig konden
zijn.
Toch kunnen de organisato
ren na afloop niet ontevreden
zijn. In vice-wereldkampioen
Anatoli Karpov kreeg deze ju
bileumuitgave een sterke win
naar. De man uit de Sovjet
unie scoorde 9 punten en
bleef de verrassend sterk ope-
rende „remisekoning" Ulf
Andersson uit Zweden daar
mee een half puntje voor.
Karpov werd met één neder
laag geconfronteerd waarvoor
de Joegoslaaf Nicolic verant
woordelijk was. Verder moest
hij diverse halfjes (remises)
afstaan aan onder meer Ne
derlands schaakhoop Jeroen
Piket die met 6 punten op een
gedeelde achtste plaats bijzon
der sterk debuteerde in de
grootmeestergroep.
Piket verdiende ongeveer tien
ELO-punten waardoor hij
weer iets verder steeg op de
wereldranglijst.
I
A
X*
A VA
A A
A
4 A
4 fi
rs
A
wr
£ZJ
S
È.W
S
'M
A A
A
A 41
v
JL A
X
i. ft
2
JL
Dl
SA
_x
A A
Al 4
A"<Ö 1
A
S
opgave i.
KRNIC-FEDOROWICZ
(Grootmeestergroep B, tweede
ronde). Stelling na de 12e zet
van zwart. Zwart heeft zojuist
12...f5 gespeeld, ziet u een ma
nier om daarvan te profiteren?
OPGAVE 3.
KARPOV-NIKOLIC
Tweede ronde. Stelling na de
40e zet van wit. Zelden is Kar
pov met wit zo weggespeeld als
in deze partij. Hoe velde Niko-
lic het vonnis?
4.«
ét: '1-
a *i
..m
ft «i
g
m M
a
A A
4
OPGAVE 2.
KOUATLY-TSESJKOVSKI
Stelling na de 21e zet van wit.
Wit's stukken staan wat onge
coördineerd opgesteld, kan
zwart daar gebruik van maken?
opgave 4.
ANDERSSON-PIKET
Derde ronde. Stelling na de 38e
zet van wit. Zou u het paard
naar a5 of e5 spelen?
FARAGO-LJUBOJEVIC
Stelling na de 27e zet van wit.
Ljubojevic gaf hier op. Ziet u
waarom?
OPLOSSINGEN
1. 13. Pxf5! exf5 14. Lc4 en wit
wint een belangrijke pion.
2. 21...Dd2ü Wees op zulke
zetten bedacht als uw koning
achter de drie paaltjes staat!
22.DF3 Tel. Wit geeft het
3. 40...Txg2+! 41.Kjtg2 Ld5+
42.Kgl De4. Wit geeft het
op.
4. Na enig nadenken zult u ook
38...Pa5 spelen, waarna snel
tot remise zou zijn besloten.
Piket had daar met de vlag
op vallen geen tijd voor en
speelde 38...Pe5? 39.Tel!
Kg7 40. Pd 3 Kf6 41.f4 waar
na de kwaliteit en de partij
verloren ging.
5. Ljubojevic gaf het op, omdat
hij na 27...Lxe7 28.Pg7 en
27...Tc7 28.Td6 mat staat.
Na 27...Ta6 kost 28.TÖ8 een
stuk.
Correspondentie-adres: Leo
Hofland, C. Fockstraat 113,
2613 DE Delft.
CcidócSouAant'
