Bouw Sovjet-kerncentrale
na protesten stilgelegd
jfeagan belooft
4lubarak steun
oor vredesplan
Aidsconferentie waarschuwt tegen discriminatie van seropositieven
^iukman wil grotere rol
?n ïdrijfsleven in Afrika
Juristen
aangezien
voor
roversbende
Klaus Fuchs hielp
Moskou aan atoombom
Twijfels
over reactie
Bouterse
Politie haalt blanke
weg uit zwarte wijk
ITENLAND
CeidócSouocmt
VRIJDAG 29 JANUARI 1988 PAGINA 5
SHA Minister Bukman heeft een krachtig pleidooi gehouden voor
1 grotere rol voor bedrijven in de economische ontwikkeling van zuide-
■^K ffrika. Hij sprak op de conferentie van landen uit zuidelijk Afrika in
Jbnia. Ook de EG, de VS, de Wereldbank èn Afrikaanse landen zelf
een grote rol weggelegd voor de particuliere sector. Bukmans plei-
Voori^at enke^e jaren geleden omstreden zou zijn geweest, viel dan ook
,|zins uit de toon.
ster Bukman verklaarde niets te voelen voor suggesties om militaire
jnen ;te verlenen aan Mozambique, zodat dit land de voedseltransporten in
?beimnd kan beveiligen tegen aanvallen van het door Zuidafrika gesteun-
comjrzet. Hij acht het een onjuist uitgangspunt als de donorlanden zelf de
den jheid van dergelijke transporten voor hun rekening gaan nemen.
OD all erkent °°k «at weer andere westerse landen wel die richting
v-in en dat die tendens ook gevolgen kan hebben voor het Nederland-
irJleid.
i bes
Sterke man Panama
handelde in drugs
WASHINGTON Een Amerikaanse
drugshandelaar heeft gezegd dat hij in
het verleden bij het smokkelen van
verdovende middelen nauw heeft sa
mengewerkt met de militaire leider
van Panama, generaal Manuel Noriega.
Tegen betaling van miljoenen dollars
aan Noriega mocht de handelaar Pana
ma als basis gebruiken voor zijn illegale
activiteiten. Noriega zou hem militaire
bescherming en onder meer drie Pana
mese paspoorten hebben gegeven waar
van er eén diplomatiek was. Volgens
handelaar Kaliesh werd de relatie met
Noriega steeds beter en werd de gene
raal op een gegeven moment een volle
dige partner in de drugshandel.
Bulgarije in spoor herstructurering
SOFIA De Bulgaarse communisti
sche leider, Todor Zivkov (76), wil de
functie van partijleider en president,
die hij beide sinds 1971 bekleedt,
scheiden. Dit zei Zivkov gisteren bij
de opening van een speciale twee
daagse conferentie van de Bulgaarse
communistische partij die is gewijd
aan „herstructering". Hij wil dat het
partijstatuut daartoe wordt gewijzigd
op het eerstkomende partijcongres in
1991.
Zivkov liet duidelijk blijken dat hij
het beleid van „perestrojka" van
Sovjetpartijleider Michail Gorbatsjov
van harte ondersteunt. „Doelstellin
gen, taken en richting van de reorga
nisatie in de Sovjetunie en ons land
stemmen in principe overeen".
De bejaarde partijleider wees op pro
blemen op die de breuk met het cen
tralisme met zich meebrengt. Aan de
ene kant moet de beslissingsbevoegd
heid van de bedrijven worden ver
groot, maar anderzijds mag geenszins
worden getornd aan de rol van de
staat, aldus Zivkov.
Zivkov stelde verder voor dat partij
functionarissen twee of hooguit drie
ambtstermijnen volmaken. De vraag
is of Zivkov, die sinds 1954 al de par
tij aanvoert, zelf de consequenties zal
trekken uit deze voorstellen. Voorlo
pig wijst niets daarop. Zivkov heeft
op het ogenblik stevig de touwtjes in
handen en is de drijvende kracht
achter het huidige hervormingsbe
leid.
Chinese directeur
houdt haren kort
BEIJING Chinese „nozems"
hebben een brief gestuurd naar
een jeugdkrant en daarin geklaagd
over hun schooldirecteur, die een
campagne tegen lange haren is ge
start. De bewuste directeur heeft
samen met een aantal leraren eind
vorig jaar zelf de schaar ter hand
genomen en alle manlijke leerlin
gen die naar zijn mening te lang
haar hadden onder dwang gekort
wiekt. De directeur had zijn leer
lingen tevens te verstaan gegeven
dat hun lange haar een teken was
van uit de hand gelopen westerse
bourgeois ideeën die strijdig zijn
met de socialistische leer.
heéferu is het gisteren tot ongeregeldheden gekomen tijdens een
"kindr de grootste vakbondsfederatie van het land uitgeroepen 24
Dat l-staking. uit protest tegen de economische politiek van de re-
inde|n9- ln de hoofdstad Lima kwam het tot een treffen tussen
n vagende studenten en de politie, waarbij de studenten kata-
piëlêen en benzinebommen gebruikten en de politie traangas en
acciiprkanonnen. Veel demonstranten waren gemaskerd en riepen
it Rden ten gunste van de maoistische guerrilla-beweging Lich-
gd Pad, die in enkele provincies van het land een ware terreur
-leddefent.
FOTO: AP
du
HINGTON De
irenigde Staten zullen
vredesinitiatief voor
Midden-Oosten van de
jtische president Mu-
ak steunen. Dat heeft
;ident Reagan zijn
iijyptische ambtgenoot
ïgezegd bij diens bezoek
i het Witte Huis.
VS lijken echter niet van
i zelf het voortouw te ne-
i in het vredesproces. Was-
'igton wil vooral vredesiniti-
ven uit de regio steunen.
Egyptische bewindsman,
een rondreis maakt om te
voor zijn vredesplan,
zich al verzekerd van de
in van Groot-Brittannië en
Bondsrepubliek. Mubaraks
irstel behelst een oproep
zowel Israel als aan ae Pa
ijnen om de gewelddadig
er, in bezet gebied in ieder
al een half jaar te stoppen,
de weg vrij te maken voor
internationale vredesconr
tntie. Mubarak hoopt dat
1 Y ten
rhi e\
oproep gelijk*
de Pa- krant
Washington de Israëlische pre
mier Shamir ertoe kan bren
gen het idee van een interna
tionale vredesconferentie te
aanvaarden. Reagan voert in
maart besprekingen met Sha
mir.
In Israel zijn nieuwe berichten
bekendgeworden over mis
handeling van Palestijnen in
de bezette gebieden. Bewoners
van het vluchtelingenkamp Al
Amari verklaarden dat ze
's nachts door Israëlische sol
daten uit hun huis zijn ge
sleurd en meegenomen in een
legerbus. In de rijdende bus
werden de Palestijnen uitge
kleed tot hun ondergoed en af
geranseld, waarna ze een voor
een uit de rijdende bus werden
gesmeten, llit de kampen Ka-
landia en Jalazoon zijn soort-
J';e berichten gehoord. De
rant Maariv citeerde een
commandant in Gaza die zei
dat hij zijn soldaten instructie
gegeven had „hen (de Arabie
ren) zo hard mogelijk te slaan,
hun botten te breken en hun
bloed te laten vloeien".
OUWPLAN WACKERSDORF
e[IETIG VERKLAARD
'NCHEN Het hof voor administratieve rechtspraak van de
deelstaat Beleren heeft het bouwplan voor de atoom-
'erkingsfabriek in Wackersdorf nietig verklaard. Hiermee is
blokkade opgeworpen voor het doorgaan met de bouw op
terrein in Beieren, niet ver van de grens met Tsjechoslowa-
Een boer uit de omgeving van het complex had bezwaar
laakt tegen het bouwplan. Hij had er op gewezen dat zijn
Tderij er schade door zou lijden en dat ook de toestand van
bos in de omgeving achteruit zou gaan. De bouw van de fa-
k is zeer omstreden en heeft herhaaldelijk geleid tot heftige
'echten tussen politie en betogers.
MOSKOU In Krasno
dar in het zuidwesten van
de Sovjetunie is de bouw
van een kerncentrale stil
gelegd, nadat onder de
plaatselijke bevolking op
grote schaal verzet was
gerezen. Krasnodar krijgt
nu een waterkrachtcen
trale, terwijl de kerncen
trale in minder dichtbe
volkt gebied herbouwd
wordt.
tie, gemeld. Volgens het blad
was de angst van de bevolking
het directe gevolg van een
„onverantwoordelijke campag
ne" die tegen de bouw van de
centrale was gelanceerd.
„Vóór het ongeluk in Tsjerno-
byl beschouwde mensen het
als een eer als in hun woon
plaats een kerncentrale stond.
Nu komen er brieven binnen
uit de Oekraïne, Wit-Rusland
en overal uit het land. De
plaatselijke bevolking verzet
zich tegen de kerncentrales in
gebruik en in aanbouw", aldus
Komsomolskaja.
Inwoners van Krasnodar wa
ren bang dat de ramp van
Tsjernobyl zich in hun gebied
zou herhalen, met rampzalige
gevolgen voor de circa één
miljoen omwonenden. In brie
ven werd met name gewezen
op het gevaar van aardbevin
gen. Ook was men verontrust
omdat het project dicht bij een
natuurreservaat in het Kauka-
sus-gebergte is gesitueerd, een
gebied met veel kuuroorden.
Op het bouwterrein was al zes
tig miljoen gulden geïnves
teerd toen de bouw werd stil
gelegd.
(Van onze correspondent)
BONN Een vrouwelijke
rechter, een officier van justi
tie. de advocate van twee ver
dachten en haar beide cliënten
hebben in het hartje van Bonn
ternauwernood hun eigen ar
restatie kunnen voorkomen.
Zeven politiemannen uit een
overvalwagen bestormden het
gezelschap, in de vaste over
tuiging met een roversbende
van doen te hebben. Het ging
allemaal om een reconstructie
van een eerder gepleegde win
keldiefstal, die de rechter had
bevolen in de hoop harde be
wijzen boven tafel te krijgen.
Toen de juristen zich echter
samen met de twee verdach
ten voor de betreffende win
kel verzamelden, meende de
filiaalbeheerster met een nieu
we overval van doen te heb
ben. De deur ging op slot en de
politie werd gealarmeerd. De
politie arriveerde binnen en
kele minuten en trad zeer kor
daat op. De juristen hadden
dan ook de grootste moeite de
Hermandad ervan te overtui
gen dat zij geen criminelen
waren. De handboeien rinkel
den al, toen de rechter bedacht
dat haar toga en de proces
stukken nog in haar aktentas
zaten. Tegen zo veel bewijsma
teriaal moest de politiemacht
zich wel gewonnen geven. La
chende derde waren de beide
verdachten. Die werden, na
alle consternatie, wegens ge
brek aan bewijs vrijgesproken.
OOST-BERLIJN Klaus Fuchs, de Duitse natuurkun
dige die jarenlang Amerikaanse atoomgeheimen door
speelde aan de Sovjetunie, is op 76-jarige leeftijd in de
DDR overleden.
Toen Fuchs op 3 februari 1950 gearresteerd werd wegens spio
nage voor de Sovjetunie, stonden zijn collega's van het Britse
atoomcentrum Harwell paf. Niemand wilde geloven dat de in
1934 voor de nazi's uit Duitsland gevluchte geleerde al bijna tien
jaar aan de Sovjetunie atoomgeheimen doorspeelde.
Klaus Fuchs, die in 1942 het Britse staatsburgerschap had gekre
gen, was een briljant natuurkundige. In december 1943 werd hij
als lid van de Britse commissie voor atoomenergie naar de VS
gezonden. In Los Alamos in Nieuw-Mexico werkte hij tot juni
1946 actief mee met de ontwikkeling van de eerste atoombom.
Nadien keerde hij naar Engeland terug.
De aanhouding en bekentenis van Fuchs in 1950 betekende een
grote tegenslag voor het Sovjetrussiche spionagenet in het Wes
ten en droeg er toe bij dat de Amerikaanse atoomspionnen Ethel
en Julius Rosenberg in New York op de elektrische stoel kwa
men.
Tijdens zijn proces zei Fuchs dat hij uit politieke motieven beslo
ten had tot de spionage en niet om geld. Fuchs werd door een
Britse rechtbank tot veertien jaar gevangenisstraf veroordeeld.
Na negen jaar kwam hij vrij wegens goed gedrag. De geleerde
vertrok meteen naar de DDR, waar nog jarenlang hoge functies
heeft bekleed.
Bankrovers
aan de haal
De Duitse politie is
nog steeds op
zoek naar een man
een een vrouw, die
gisteren na een
mislukte bankroof
enige tijd een aan
tal mensen in gij
zeling hebben ge
houden. Op de
foto staan bankro
vers en gijzelaars
bij de vluchtauto,
waarvan de politie
de banden had la-
HmB ten leeglopen. De
twee slaagden er
in een andere auto
te pakken te krij
gen en gingen er
met de directeur
van de bank
(rechts) vandoor.
De man werd later
vrijgelaten, waarna
de politie de over
vallers uit het oog
verloor.
FOTO: EPA
Oudgedienden
willen vooral
kleur in mode
PARIJS Een sublieme
uitwerking door oudge
diende Givenchy en
speelse kledij door Per
Spook vormden de twee
laatste indrukken van
week zomermode in Pa
rijs. Terwijl hun beider
mannequins hun ronden
maakten ontving Christi
an Lacroix de Gouden
Vingerhoed, de prijs voor
de beste show.
Christian Lacroix en diens favoriete mannnequin Marie zijn blij
met de Gouden Vingerhoed, die zij in Parijs ontvingen voor de
beste modeshow.
Givenchy liet een indruk
wekkende collectie japonnen
en pakjes van leer zien. Bij
voorbeeld een strak afkle-
dend jakje van helblauw leer
met daaronder een rechte
rok, boven de knie, van wit
leer. Givenchy's show be
stond voor een belangrijk
deel uit kleding voor over
dag, maar vergeten was hij
de avonden niet. Zo ontwierp
de oude meester Givenchy
een heel nauwsluitende japon
van hardroze satijn; de ronde
halslijn, geaccentueerd in
blauw gaf de creatie een on
vergetelijk aanzien. Geheel
in de lijn van de ontwerpers
die hem deze week voorgin
gen, ontbraken bii Givenchy
ae stippeltjes, de bloemen en
de grote patronen niet.
Als het aan Per Spook ligt,
wordt de komende zomer een
aaneenschakeling van kleur
en spel. Creaties (voor de jon
geren) in felgekleurd suède
kleurige minirokken en
blouses met opdrukken van
naïeve schilders, huisjes en
bootjes. De kledij voor de ou
dere jongere, want jong blijft
natuurlijk het eeuwig ideaal,
karakteriseert zich in brede
riemen, trench-coats en korte
rokken in zandkleur, blijk
baar geïnspireerd door de
Untouchables.
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG Paul Nie-
mel, bestuurslid van de
Surinaamse Bevrijdings-
raad, toonde zich vanmor
gen ongerust over de hou
ding van het leger, inge
val vredesbesprekingen
niet naar de zin van leger
leider Bouterse zouden
verlopen. „Als de je kip-
penkooi openzet en je
geeft de sleutel aan de
vos, dan ben ik bezorgd
over de gevolgen", aldus
Niemel.
Niemel zei niettemin te ver
wachten dat een deel van de
Surinamers die na de coup van
1980 gevlucht zijn, terug zal
keren. Daarmee reageerde hij
op de opmerking van presi
dent Shankar dat sommige Su
rinamers in Nederland wel
licht te lang wachten op een
„ideale situatie". „En die zal
zich voorlopig niet voordoen",
aldus Shankar. Niemel: „Daar
ben ik me terdege van bewust.
Voorwaarde voor terugkeer is
wèl, dat er een economische
basis is. Velen zijn alles in Su
riname kwijt, je moet toch ten
minste een bestaan kunnen
opbouwen". Andere Suri
naamse vertegenwoordigers
Nederland waren niet voor
commentaar bereikbaar.
ZUIDAFRIKA BELET GEMENGD STEL SAMENWONEN:
JOHANNESBURG Een
zwarte Zuidafrikaan die
samenwoonde met een
blank meisje, heeft de po
litie ervan beschuldigd
zijn vriendin uit een zwar
te woonstad te hebben
ontvoerd. De politie heeft
verklaard de 20-jarige
Anette Heunis slechts te
willen „beschermen".
Jerry Tsie en Anette woonden
samen in de zwarte woonstad
Koetluanong in de Oranje
Vrijstaat, de conservatiefste
van de vier Zuidafrikaanse
provincies. Jerry's vriendin
zou geheel door de bewoners
zijn geaccepteerd, maar de
blanken uit omliggende wij
ken ergerden zich. Heunis is
onlangs door de politie naar
een onbekende plaats ge
bracht.
Deze opmerkelijke versie van
Romeo en Julia trok lang,
voordat de politie deze week
de drastische maatregel nam,
de aandacht van binnenlandse
en buitenlandse media. De
stap van Anette om haar ge
riefelijke flat in het blanke
Odendaalsrus te verruilen
voor een klein huisje met een
lekkende dak, schokte de con
servatieve gemeenschap in
Odendaalsrus. Haar vader
Tiny Heunis, een barman in
een gelegenheid die alleen
voor „whites only" is, vertelde
de politie dat zijn dochter ont
voerd moest zijn.
Heunis kon niet geloven dat er
werkelijk een liefde was ont
staan tussen de zwarte bewa
ker Jerry, die bij een goudmijn
werkt en de studio-medewerk
ster Anette. Maar terijl de
blanke gemeenschap zich er
gerde, verdrongen duizenden
zwarte inwoners van Koetlua
nong zich voor de deur van de
familie Tsie, om een glimp van
dit blanke fenomeen op te
vangen. Twee politiemannen
brachten het jonge stel een be
zoekje, maar Anette verklaar
de dat zij geheel vrijwillig in
de zwarte woongemeenschap
had plaats genomen.
De telefoontjes van boze blan
ken bleven achter niet uit en
daaruit bleek dat Anette er
ook niet meer op hoefde te re
kenen ooit terug te komen.
Haar stiefmoeder verklaarde
haar dood, haar vader noemde
haar een hoer en het hoofd
van de blanke school waarop
Op haar beurt stapte Anette
uit de Nederlandse Gerefor
meerde Kerk en begon plan
nen te maken om eind dit jaar
in de Methodisten Kerk te
trouwen.
Afgelopen week zeiden Jerry
en Anette ondanks hun
grote angst voor aanslagen
door blanken te geloven dat
hun liefde een nieuwe fase be
tekent: „Blanken zeggen dat
het onmogelijk is voor zwarten
om met blanken samen te wo-
nen. Wij hebben bezwezen dat
zij geen gelijk hebben". Blijk
baar konden Heunus' blanke
familie en de politie in Oranje
Vrijstaat deze uitdaging niet
over hun kant laten gaan.
1 ONDEN De interna
ls >nale conferentie van
inisters van volksge-
ai>ndheid over de im-
euunziekte aids in Lon-
eF !n heeft gistermiddag in
erjaar slotverklaring voor-
en internationale
ei^menwerking bestem-
taiield als belangrijkste wa-
ens in de strijd tegen
verspreiding ervan. Ver
der wordt gewaarschuwd
tegen discriminatie en
stigmatisering van de dra
gers van het aidsvirus, de
zogeheten seropositieven.
„Mensenrechten en men
selijke waardigheid
moeten worden gewaar
borgd", aldus de "slotver
klaring.
Over de nieuwe trend tot ver
plicht aids-onderzoek ver
klaarde Dr. Jonathan Mann,
hoofd van het speciale Anti-
Aidsprogramma van de we
reldgezondheidsorganisatie
WHO dat zijn organisatie het
nut van een dergelijke maatre
gel betwijfelt. Bovendien, al
dus Mann, moet de indentiteit
van de onderzochte persoon bij
dergelijke tests strikt geheim
blijven.
Tijdens de conferentie, waarbij
delegaties uit 150 landen drie
dagen lang allerlei anti-aids-
strategieën tegen het licht
hielden, was er veel aandacht
voor de Nederlandse en Deen
se aanpak, die relatief succes
vol is. Wel werd opgemerkt
dat reclamecampagnes en
maatregelen aan de plaatselij
ke cultuur en opvattingen
moeten zijn aangepast.
Niettemin konden de delega
ties het eens worden over de
tekst van een informatiefolder
over aids, die op alle grote
luchthavens ln de wereld zal
worden uitgedeeld.
„Het is haast niet te geloven
dat zoveel mensen in een rela
tief korte tijd een zo opmerke
lijk grote consensus hebben
bereikt", zei Dr. Mann na af
loop van de conferentie. Hij
weersprak dat de Afrikaanse
regeringen tergend lang heb
ben gewacht met het nemen
van tegenmaatregelen. Wel
vond hij dat Afrika de eerste
prioriteit moet hebben bij de
bestijding van aids, omdat de
ziekte daar al het meest om
zich heen heeft gegrepen. Bo
vendien zijn de middelen in
het continent, dat jaarlijks
slechts een rijksdaalder per in
woner voor volksgezondheid
ter beschikking heeft, erg be
perkt.
In Italië blijken anti-aidscam-
pagnes overigens niet bijster
succesvol, voor zover ze al van
de grond komen. De Italiaanse
onderzoeker prof. F. Aiuti
deed gisteren een felle aanval
op de regering, die van de
ruim 17 miljoen gulden die
een jaar geleden officieel voor
aidsonderzoek werd uitgetrok
ken. nog geen lire naar de uni
versiteiten heeft overgemaakt.
Aiuti wijst er in een interview
met de krant „La Stampa" op,
dat nog niets gedaan wordt om
de verspreiding van aids onder
ïunkies te beperken. „Het ge
beurt vandaag de dag nog dat
heroine-verslaafden de spuit
aan elkaar doorgeven", aldus
Aiuti.
