„Liturgieviering is geen
oude-jongens-krentenbrood
E^idócSoumnt
kerk
en
wereld
beroepingen
DR. R. BOON OP LEERSTOEL LITURGIEWETENSCHAP VU
Paus schrijft twee documenten over Russisch christendom
Hoe toegankelijk is de confessionele school?
Schoolwijzer
£cldóc0omctt°'
Opmerkelijke uitspraak ll
1
i
i
I
>weer
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
VRIJDAG 29 JANUARI 1988
Mgr. Gijsen: Limburg geleid
door krachtige figuren
KERKRADE De geschiedenis van vele eeuwen leert niet al
leen dat Limburg al zeer vroeg een culturele eigenheid bezat,
maar ook dat het op momenten van crises nooit aan zijn lot werd
overgelaten door zijn kerkelijke leiders. Dat waren steeds krach
tige figuren. Dit zei de huidige bisschop van Roermond, dr. J. Gij
sen, deze week tijdens een bijeenkomst van leden van de pas op
gerichte St. Servatius Academie in het Bisschoppelijk Instituut
voor Spiritualiteit en Pastoraal Rolduc te Kerkrade. Hij sprak
over „Katholiek zijn in Limburg". Limburg is ondanks zijn be
stuurlijk zeer versnipperde structuur een eigenheid kunnen blij
ven op grond van zijn cultuur, waarbij het christendom het be-
"langrijkste kenmerk was en is.
Dekens Rotterdam
praten met KRO
ROTTERDAM De dekens
van het bisdom Rotterdam
hebben gisteren in aanwezig
heid van bisschop Bar en en
kele vicarissen met een KRO-
delegatie onder leiding van
voorzitter B. Schmitz gespro
ken over onder meer het be
leid ten aanzien van de gods
dienstige uitzendingen, de in
vulling van de RKK-zendtijd
en de komende wettelijke ver
eiste omvorming van de KRO
tot vereniging. „Het overdra
gen van de christelijke en ka
tholieke waarden en het die
nen van de eenheid is een
moeilijke taak, maar de KRO
is op de goede weg" aldus de
voorzitter van de dekensver
gadering, deken C. Hillenaar
SJ tijdens de ontmoeting. Aan
het gesprek werd deelgeno
men door mevr. Maria ter
Steeg, hoofd godsdienstige af
deling, en de heer P. van
Leeuwen, voorzitter van de
KRO-contactgroep Rotterdam.
Weinig geloof heb
ben is geen geloof
hebben.
Kerken
Midden-Oosten
vragen
solidariteit met
Palestijnen
GENEVE Met een
veroordeling van alle
vormen van ongerechtig
heid en onderdrukking
heeft de Raad van Ker
ken in het Midden-Oos
ten zich voor het eerSt
uitgelaten over de onge
regeldheden in de door
Israël bezette gebieden.
De verklaring, die tien
tallen bisschoppen en an
dere kerkleiders in het
Midden-Oosten als „his
torisch" beschouwen,
werd deze week in Ge-
nève bekendgemaakt.
In een toelichting op de ver
klaring vroeg de secretaris
van de raad, Gabriel Habib,
alle christenen solidair te zijn
met de strijd van de Palestij
nen voor eerbiediging van
mensenrechten en nationale
zelfbeschikking. Door acties
en gebeden zouden de joden
moeten worden bewogen de
„ideologie van angst en trau
ma's, waardoor het huidige
Palestijnse volk te gronde
wordt gericht" te doorbre
ken.
In de Verenigde Staten heb
ben vooraanstaande verte
genwoordigers van joodse, is
lamitische en christelijke or
ganisaties een coalitie voor
een vreedzame oplossing van
het Israëlisch-Palestijnse
conflict opgericht. De bewe
ging wil er bij de Ameri
kaanse regering op aandrin
gen vooral te streven naar
een diplomatieke oplossing
van de problemen.
Weinig begrip
Volgens prof. Verkuyl, eme
ritus-hoogleraar zendingswe
tenschappen aan de Vrije
Universiteit in Amsterdam,
kennen veel te weinig Ne
derlanders het gezicht van de
Palestijnen. Alleen het ge
zicht van de joden is bekend.
Nederlanders hebben te wei
nig begrip voor het ver
schrikkelijke leed dat de Pa
lestijnen is en ook nu nog
wordt aangedaan. Vooral de
kerken zijn volgens Verkuyl
„overmatig georiënteerd op
Israël", hetgeen een goede
inschatting van de Palestijnse
kwestie belemmert.
Volgens Verkuyl zouden in
de kerkelijke organen meer
Palestijnen of mensen die
goed op de hoogte zijn van de
Palestijnse kwestie aan het
woord moeten komen. De
emeritus-hoogleraar zei ver
der het te betreuren dat Ne
derlanders zich erg confor
mistisch opstellen: of tegen
over de joden of tegenover de
Palestijnen, zoals in zijn op
vatting in het Palestina comi
té gebeurt. „Het is juist de
functie van de kerk dat naar
beide kanten wordt geluis
terd."
Nederlandse Hervormde
Kerk:
Beroepen door de classis
Maastricht tot predikant
voor buitengewone werk
zaamheden (pastorale zorg
Lucas Stichting te Hoens-
broek) mw. C.J. Menken-
Bekius, eervol ontheven
predikant wonende te
Brunssum. Aangenomen
naar Rheden (parttime)
mw. K.M. Heijnis te Nun-
speet (parttime) (De Ont
moeting).
Gereformeerde Kerken
Vrijgemaakt:
Beroepen te Groningen-W.
T.S. Huttenga te Zaandam.
Gereformeerde Gemeen
ten:
Beroepen te Hilversum en
te Nieuw-Beijerland J.
Mijnders te Veenendaal.
„Twee aspecten moeten
naar mijn mening zeker
in de eredienst van de
kerk aanwezig zijn, die
misschien wel een beetje
tegenstrijdig met elkaar
zouden kunnen zijn. De
liturgieviering moet aan
de ene kant iets infor
meels hebben, iets fami
liairs, iets van het gezin.
Met andere woorden, de
viering mag geen stijf ge
doe zijn. Maar aan de an
dere kant moet het ook
iets plechtigs hebben,
iets stijlvols. Dat bete
kent dus, dat je de vor
men in acht moet hou
den. De liturgieviering is
geen populaire oude-jon-
gens-krentebrood. Je
moet toch weten dat je
bezig bent met de heilige
dingen van God".
Dat zegt dr. Rudolf Boon (67),
die deze maand benoemd is
tot bijzonder hoogleraar op
de leerstoel liturgieweten
schap aan de faculteit der
Godgeleerdheid van de Vrije
Universiteit (VU) in Amster
dam. Deze leerstoel is een
jaar of tien „buiten bedrijf'
geweest, voornamelijk door
langdurige ziekte van Boons
voorganger, dr. G.L. Lam
mens. Dr. Boon hoopt de
leerstoel nieuw leven in te
blazen in de drie jaar die
hem gegeven is, want een
hoogleraar moet op z'n ze
ventigste „met pensioen'.
,,'t Is echt een kwestie van
een tussenpausje dat ik op
deze leerstoel zit,' zegt Boon.
Vorig voorjaar polste de VU
hem voor deze functie en
toen stemde hij min of meer
in principe toe. Tot eind vo
rig jaar hoorde hij er echter
niks meer van, tot hij in no
vember bericht kreeg dat hij
in januari benoemd zou
worden.
Dr. Rudolf Boon: „Een kerk is geen bankenpakhuis".
„Tja..., waarom hebben ze mij
gevraagd. Ik denk dat de be
langrijkste reden geweest is,
dat ik in de loop der jaren
nogal wat gepubliceerd heb".
Boon heeft een hele trits boe
ken op zijn naam staan over
allerlei theologische onder
werpen, zoals de oecumene,
bijbelste studies en vooral
ook veel over de liturgie. „Ik
ben altijd op zoek naar de
oorsprong van iets, ook van
kerkelijke tradities. Als je
eenmaal aan het studeren
bent, of anders gezegd met
het maken van „ontdek
kingstochten' door het geloof,
kun je altijd maar meer top
pen beklimmen. Eén daarvan
is de liturgie. Die vraag boeit
mij: hoe vier je met elkaar de
ere-dienst, hoe ga je daarin
met elkaar om.'
Dr. Boon is tot zijn emeritaat
in 1984 hervormd predikant
geweest in Landsmeer en
Purmerland-Den lip, allebei
vlakbij Amsterdam. Vlak na
de afronding van zijn theolo
giestudie, in de begin jaren
'50, is hij ook ongeveer een
half jaar directeur geweest op
het kerkelijk vormingscen
trum Den Alerdinck in Laag-
Zuthem bij Zwolle. Ook daar
diende hij als een soort tus
senpaus in een periode dat
Den Alerdinck zonder direc
teur zat. Een carrière in het
vormingswerk heeft Boon
nimmer geambieerd. „Vor
mingswerk ligt altijd in een
draf met wat in de „mode' is.
't Is mij te kortademig. Ik
kon er niet fundamenteel ge
noeg met de dingen bezig
zijn. Ik heb dan ook met ple
zier het roer van Den Aler
dinck toendertijd overgedaan
aan de nieuwe directrice
Kathy van Drimmelen. Deze
zakelijke vrouw heeft dit
kerkelijk vormingscentrum
echt van de grond getild.'
FOTO. PERS UNIE
Naast een woning in Lands
meer, heeft de heer Boon een
huis, al vijftien jaar, in Am
sterdam. Die is gelegen aan
één van de „dwarsstraatjes"
midden in de rosse buurt.
„Mijn vrouw en ik hebben
geen auto, dus was het mak
kelijk dat we in Amsterdam
konden blijven als we hier
eens een avondje naar het
theater gingen of iets derge
lijks. En nu ik bij de VU be
noemd ben, is het helemaal
handig hier in de stad een
huis te hebben. Of ik mij hier
onveilig voel? Nee, beslist
niet. Dit is het best beveiligde
stukje van Amsterdam. Ner
gens vind je zoveel politie als
hier".
Brouwerij
De heer Boon wil met de
leerstoel liturgiewetenschap
„een beetje werken in de
diepte" bij studenten en bij
reeds afgestudeerden die een
vervolgstudie aanvatten. „Ik
wil inhaken bij wat momen
teel in de protestantse ker
ken aan liturgische belang
stelling opbloeit. Want er is
wat dat betreft nogal wat le
ven in de brouwerij. Hoe
kunnen we met elkaar van
de ere-dienst een feestelijk,
stijlvol gebeuren maken. Als
je wordt geacht een uur op
een bank te zitten met af en
toe wat zingen, dan zit daar
weinig wat de vorm betreft
feestelijks en stijlvols aan.
Kijk, je hoort tot vervelens
toe dat de kerken zo leeglo
pen. Maar dat is slechts een
deel van de waarheid. Een
andere kant aan die zaak, en
die volgens mij veel te wei
nig belicht wordt, is het feit
dat er een veel diepere be
langstelling bestaat. Ik durf
te stelling aan dat er geen tijd
geweest is, waarin zoveel
mensen zo intens betrokken
zijn geweest bij wat er in de
kerken gebeurt. Behalve in
de rechtsbuitenflank van de
kerk, bijvoorbeeld Kampe
reiland en delen van de Ve-
luwe, zie je haast geen uitpui
lende kerken meer. Maar een
bomvolle kerk is ook altijd
geen bewijs van diepe be
trokkenheid. En als de ker
ken toch leger worden, waar
om doeken we dan niet een
deel van de banken op. Je
hebt dan veel meer mogelijk
heden in een kerk. De zaak
wordt „mobieler". Een kerk
is geen bankenpakhuis, wat
moeten we met al dat hout!
Ik heb niks tegen massa's.
Maar het is een heel andere
beleving, anoniemer. Minder
mensen in de kerk behoeft
beslist geen schrale bedoeling
te worden. Als je bij elkaar
bent kan het heel gezellig
worden. Het heeft dan iets
dorps, in de goede zin van
het woord. Men kent elkaar.
Er is een veel sterkere per
soonlijke band. Dat is de ver
lies/winst-rekening.'
RINUS BOUWMEESTER
VATICAANSTAD
Paus Johannes Paulus II
zal ter gelegenheid van
de viering van duizend
jaar Russisch christen
dom zich in twee docu
menten* tot de gelovigen
in de Sovjet-Unie wen
den.
De paus richtte naar aanlei
ding van de afsluiting van de
gebedsweek voor de eenheid
der christenen een speciale
groet aan de Russisch-ortho
doxe, de Oekraïense en de
Witrussische gelovigen. Hij
liet doorschemeren dat zowel
de Russisch-orthodoxe als de
(verboden) Oekraïens-Katho-
lieke Kerk een voortzetting
zijn van de kerstening van
Rusland, die in 988 begon
met de doop van grootvorst
Vladimir van Kiev.
De paus noemde het Patriar
chaat van Moskou (de Rus-
sisch-Orthodoxe Kerk) een
broeder in het geloof, die hij
in de naam van alle rooms-
katholieken „een vredeskus"
zond. Verder prees hij de
vooruitgang op oecumenisch
gebied, een duidelijk teken
volgens hem dat God wil dat
alle christenen een worden.
De Oekraïens-katholieke ge
lovigen volgen de stem van
hun geweten, aldus de paus.
Hoewel ze in volledige ge
meenschap met de RK Kerk
leven, bewaren ze hun Sla
visch karakter. De paus ging
niet in op de situatie na 1946,
toen de Oekraïense Kerk
werd opgeheven en zich bij
de Russisch-orthodoxe Kerk
moest aansluiten.
Tenslotte meldde de paus dat
hij naar aanleiding van het
milennium twee documenten
schrijft. Volgens Vaticaanse
prelaten zal hij zich in een
apostolisch schrijven, dat een
zeer oecumenisch karakter
draagt, tot alle rooms-katho-
lieken en in een speciale
boodschap tot de oekraïens-
katholieke gelovigen richten.
De paus repte niet van een
bezoek aan Moskou. Ruim
een week geleden sprak hij
in het openbaar over zijn
wens de gelovigen in de Sov
jet-Unie te kunnen bezoeken.
Hij was echter niet uitgeno
digd voor het Russisch-ortho
doxe jubileum, zo voegde hij
er aan toe.
door drs. K. de Jong Ozn.
Eén van de meest essen
tiële verschillen tussen
een openbare en een bij
zondere school betreft de
toegankelijkheid tot die
school. Daarover is on
langs door de Hoge Raad
een uitspraak gedaan, die
zeer belangrijk is voor de
toekomst van het bijzon
der onderwijs. Toch is
daarmee de discussie
over dit onderwerp be
slist niet afgelopen.
Op 22 januari jongstleden be
sliste de Hoge Raad dat de
13-jarige Aram Brucker door
het schoolbestuur niet hoeft
te worden toegelaten tot het
Maimonides-Lyceum in Am
sterdam.
De ouders van deze jonge
man zijn al heel lang bezig
om te proberen hun zoon tot
deze school toegelaten te krij
gen. Het bestuur oordeelde
echter dat hij naar de ortho
doxe normen van de school
niet Joods was en weigerde
toelating. De Hoge Raad
heeft zich over dat al of niet
Joods zijn niet uitgesproken.
Zijn uitspraak betrof meer de
vraag of een school om reli
gieuze redenen een leerling
mag weigeren. En dan gaat
het om de uitleg van artikel
23 van de Grondwet dat aan
het bijzonder onderwijs vrij
heid van richting waarborgt.
(En onder richting wordt
hier ook door de Hoge
Raad, en dat is heel belang
rijk verstaan de godsdien
stige richting van de school!)
Die vrijheid van richting
weegt zo zwaar, aldus de
Hoge Raad dat „degene die
een instelling van bijzonder
onderwijs in stand houdt, in
beginsel jegens ouders van
leerlingen die niet aan de
normen van de instelling
voldoen vrijstaat toelating te
weigeren".
Consequenties
Oftewel. een bijzondere
school, dus ook een confessio
nele school, mag op religieu
ze gronden leerlingen de
toegang weigeren. Dat was
altijd al zo maar het is nu nog
eens expliciet ook door de
Hoge Raad bevestigd.
Dat betekent dus in concreto
b.v. dat een confessionele
school mag weigeren een
leerling toe te laten als men
meent dat de religieuze op
vattingen van de ouders van
die leerling in strijd zijn met
of heel ver afstaan van de
opvattingen van de school in
dezen.
Een zaak dus die voor de toe
komst van het confessioneel
onderwijs van groot belang
is. En ook voor de verhou
ding tussen het bijzonder en
het openbaar onderwijs.
Immers één van de kenmer
ken, ja zelfs bestaansgronden,
van het openbaar onderwijs
is de algemene toegankelijk
heid. Een openbare school
mag nl. geen leerlingen wei
geren op godsdienstige, le
vensbeschouwelijke gronden.
Tot zo'n school is ieder toe
laatbaar (als men ten minste
aan eventueel wettelijk vast
gestelde prestatie-eisen, zoals
bv. bij het vwo-havo (die
voor ieder gelijk zijn) vol
doet).
Een openbare school wordt
nl. gekenmerkt niet alleen
door het feit dat hij door de
overheid wordt bestuurd,
maar ook door die algemene
toegankelijkheid.
Ieder heeft in ons land recht
op onderwijs, is ook leer
plichtig, en er moet dus voor
ieder een school zijn. Als een
bijzondere school nu iemand
om bepaalde redenen kan
weigeren, moet er altijd een
andere school zijn voor ieder
een: ziedaar één van de voor
naamste bestaansrechten van
de openbare school.
Nu gaan er, ook in het kamp
van de PvdA en de VVD (en
onlangs ook nog in Liberaal
Bestek '90) steeds meer stem
men op om dat openbaar on
derwijs te privatiseren, zeg
maar: meer bijzonder te ma
ken. Een belangrijke vraag is
dan natuurlijk: en waar blijft
dan die algemene toeganke
lijkheid waar de overheid te
genover de burgers verant
woordelijk voor is?
In het licht hiervan is het be
grijpelijk, dat nogal wat voor
standers van openbaar on
derwijs die de kant van die
privatisering uit willen, vin
den dat ook het bijzonder on
derwijs algemeen toeganke
lijk zou moeten zijn. „Maak
alle scholen bijzonder en al
gemeen toegankelijk" kon
wel eens hun leus worden
(waarmee ze het confessione
le bijzonder onderwijs sterk
ondermijnen, omdat ze het
een van de belangrijkste
middelen ontnemen om de
identiteit zuiver te houden).
Voor dit alles heeft nu de
Hoge Raad in feite een stokje
gestoken waarover voorstan
ders van zelfstandig confes
sioneel onderwijs zich met
recht kunnen verheugen.
Toelating
Betekent dit alles nu dat die
confessionele school druk ge
bruik gaat maken van het
recht om op religieuze rede
nen een leerling te weigeren?
Ik denk het niet. Wel zal
men zich steeds goed van dat
recht bewust moeten blijven.
De toelating tot een confes
sionele school zal naar mijn
mening nooit klakkeloos die
nen te gebeuren. Altijd zal er
een toelatingsgesprek moeten
plaatsvinden, waarbij de
school er verstandig aan doet
aan de ouders te vertellen
wat ,het betekent dat ze con
fessioneel onderwijs wil ge
ven. Daarna zou dan kunnen
worden gevraagd of dit onge
veer beantwoordt aan het
verwachtingspatroon van de
ouders. Ofwel: het onderwijs
aanbod en de onderwijsvraag
zouden zo goed mogelijk op
elkaar moeten worden afge
stemd. Blijkt dat niet te
„klikken", dan doet de school
er verstandig aan de ouders
toch naar een andere school
te verwijzen en in het ui
terste geval heeft men dan
zijn bovenomschreven toela-
tingsrecht achter de hand.
Het gebeurt (gelukkig) maar
we.inig dat confessionele
scholen leerlingen om reli
gieuze redenen weigeren. Ze
hebben vaak een open ka
rakter. Toch kan die toela-
tingsvraag in de toekomst
wel eens steeds urgenter
gaan worden, omdat steeds
meer confessionele scholen
met een open karakter voor
de vraag komen te staan: hoe
handhaven we op een geloof
waardige manier onze identi
teit en hoe doen we ook de
leerlingen van ouders die
van harte instemmen met
onze doelstelling en grond
slag rechtDat kunnen heel
moeilijke afwegingen
worden, waar men niet on
der uit zal kunnen.
"MA.
pzer
De vrijheid van richting zoals het bijzonder onde?ee
ons land die geniet, is door de Hoge Raad onderstreep*^
arrest betreffende Aram Brucker. Daarin werd bep^ v£
het joodse Maimonides-lyceum in Amsterdam in dj v«
het recht heeft leerlingen te weigeren op grond van r ha<
ze toelatingsnormen. De Hoge Raad vindt de vrijh(
richting erg zwaarwegend, zo blijkt uit het arrest. <n
-r-v ip
L)E wens van de ouders van Aram Brucker hun zoo k
ling te laten zijn van het Maimonides-lyceum noemt i
een „op redelijke gronden berustende voorkeur voorPg
derwijs dat aan de betrokken instelling wordt gegev(
Raad gaat nog een stapje verder, namelijk met de erl[
dat dit lyceum de enige instelling is die onderwijs varu-p
wenste richting verzorgt. Maar toch weegt de vrijhJX
richting zwaarder en hoeft de school Aram Brucker j
leerling aan te nemen.
De uitspraak zou zeker anders zijn geweest wannft
Maimonides-lyceum een minder consequent toelating J
zou hebben gevolgd. Wanneer in het verleden leer
zouden zijn toegelaten die naar het oordeel van het sc|
stuur niet jood zijn, dan had vader Brucker de school I
betichten van bijvoorbeeld willekeur. Het belang
Hoge Raad toekent aan de vrijheid van richting is r
doende; de betrokken school moet ook een duidelijk]
consequent toelatingsbeleid voeren.
Er is nog een aspect in de uitspraak dat de aandacl
dient: de Hoge Raad honoreert ten volle de opvatting I
bevoegd gezag, het schoolbestuur, als aanbieder van I
derwijs, de drager van de vrijheid van onderwijs is."
daarom het vermelden waard omdat er een tendens i
die vrijheid van onderwijs te laten dragen door oudeïST
ders worden dan „onderwijsconsumenten" die meeljs a
wat de school doet en hoe die school dat doet. Iter
De consequenties van zulk denken, dat meer dan
Je 1
woord en geschrift wordt gepredikt, zijn ingrijpenlj16
onderwijsaanbod wordt gemakkelijk tot speelbal varr
modieuze trends en ontwikkelingen als ouders het in Perl
zin voor het zeggen hebben. Onderwijs wordt dan ee» v
sumptieartikel, verpakt in de modekleuren van de df v
een poosje liggen de voorkeuren dikwijls anders en £er
eerder ingenomen standpunten eenzijdig te zijn.
Dit mogelijke eindpunt van een ontwikkeling lijkt ojj^
zo begerenswaardig. Liever een bestuur zo nu
rechtstreeks gekozen door ouders dat onderwijigel
maakt op grond waarvan ouders hun kinderen naar diec[
len van dat bestuur sturen. Natuurlijk kan dat bestuurlet'
ook modieus zijn, maar de prikkels om mee te doen L
trends in de samenleving zijn veel minder direct. i
'lip:
EEN uitspraak van de Hoge Raad heeft juridisch gez^s
leen betrekking op de zaak waarover een uitspraak^
daan. Maar de praktijk leert dat wat de Hoge Raad vijrjji
zekere zin bepalend is voor ontwikkelingen. Zo kan st
uitspraak in de kwestie Brucker worden gezien ten aar 1
van de dragers van de vrijheid van onderwijs. Of echt1 N
maatschappelijk denken door gerechtelijke uitspraken j=
veranderd, valt te betwijfelen.
HeT bijzonder onderwijs doet er overigens verstand
zijn bestaansrecht niet te ontlenen aan uitspraken vai|
ters, maar aan de beleving van mensen. Met
woorden: als bijzondere scholen scholen zijn met eenv<
gezicht, herkenbaar aan kwaliteit en „kleur", dan is dp ei
veel vruchtbaarder pleidooi voor het bestaan van die sfr
dan een uitspraak van de Hoge Raad. r'P
Winter op afstand
DE BILT (KNMI) West Eu
ropa blijft depressiegevoelig.
De koers die de oceaandepres
sies uitzetten loopt dan weer
naar het noorden, dan weer
naar het zuiden. Het gevolg is
dat bijna geen Westeuropees
land echt stabiel winterweer
heeft.
Spanje is bezig aan een zeer
natte winter. Engeland, toch al
bekend om z'n wisselvallig kli
maat, krijgt regenhoeveelhe-
den te verwerken die overlast
veroorzaken. Zuid-Scandina-
vië, altijd goed voor een pak
wintersneeuw, ziet regelmatig
de temperatuur boven nul ko
men.
Ook in het Alpengebied heb
ben de laaggelegen delen de
grootste moeite dm de versge
vallen sneeuw vast te houden.
De echte winter moeten we
zoeken achter de Pools-Russi-
sche grens en in Finland. Daar
komt zoals het hoort strenge
tot zeer strenge vorst voor. Dat
de winterse kou onze kant op
komt is voorlopig niet te ver
wachten.
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, mede
gedeeld door het KNMI, geldig
voor morgen en zondag:
Zuid-Zweden en Noorwegen:
Vooral in Zweden af en toe
sneeuw, in Noorwegen opkla
ringen en overwegend droog.
Middagtemperatuur van 1
graad aan de Noorse kust tot
min 6 graden in Zweden.
Denemarken: Veel bewolking
en af en toe regen of natte
sneeuw. 'S-Middags tempera
turen op het vriespunt.
Duitsland: Half tot zwaar be
wolkt en buien. Boven de 600
meter regen of sneeuw. Mid-
dagtemperatuur ongeveer 5
graden.
Benelux: Half tot zwaar be
wolkt en buien, boven de 600
meter natte sneeuw. Middag-
temperatuur ongeveer 7 gra
den.
Britse Eilanden: Veel bewol
king en vooral zondag regen.
Middagtemperatuur van 4 gra
den in Schotland tot 9 graden
in Zuid-Engeland.
dagtemperatuur van 7 J
in het noorden tot 13
aan de Riviera. I0(
Alpengebied: Wolkem
en af en toe neerslag, hc
de 1000-1500 meter s
zaterdag ook boven de 9
ter. Nulgradenniveau, l.c
dags, dalend van 1500 j™-
meter, plaatselijk tot 5$
ter, in de loop van de rr
van het westen uit opji
tot 1800 meter.
Spanje en Portugal: Vo».
het noorden af en toe re|
het zuiden af en toe idi<
overwegend droog, tyer
temperatuur van 13 grafcen
het noordwesten tot 20 fit,
in zuidoost-Spanje. c
aF
Griekse kust: Af en toel h
enkele buien. Middagten v<
tuur zaterdag ongeveer J w
den, zondag enkele gr^qOOC
aF
kiel"
ger.
Italië en Joegoslavische
Perioden met zon en efinj
kele bui. Middagtempepen
aan de kust van 10 grajee
het noorden tot 16 gradici
het zuiden, in het binni
enkele graden lager.
WEERRAPPORT HEDENMORG
