Langs
Omwegen
„Methode Bastiaans moet behouden blijven"
„De Heerlijkheid Hoogmade
blaast tachtig jaar een
gemeenschappelijk deuntje mee
—DEN OMGEVING
\Gitr
CeidaeSomanl
DINSDAG 26 JANUARI 1988 PAGINA 11
PAPERASSEN, KNIPSELS EN FOTOS OP TAFEL BIJ PIET BORST
Voor deze gelegenheid is het
thuis bij Piet Borst een jan
boel op tafel. Ach jeetje. Een
stapel paperassen waar geen
doorkomen aan is: tientallen
oude'foto's van de muziek
„Mooi hè, die ouwe prenten!"
kranteknipsels, allemaal
leuke herinneringen aan de
dagen van weleer. Laat de
heer Borst nu uitgerekend
precies willen weten wan
neer oud-dirigent J.Bakéma
bij de vereniging is wegge
gaan! Het was in '84 ja, maar
Borst wil het naadje van de
vergane kous kennen. Hij
laat een serie Rijnstreekse
krachttermen horen waar
een buitenstaander versteld
van zou staan. Ik moet ze
voor uw en mijn goeie fat
soen vertalen. „Ik had, ver
draaid nog aan toe, die gege
vens vanmorgen nog in m'n
handen, grote grutjes. Lieve
hemel, waar kan ik dat nou
vinden, over Bakema bliks
katers!" Ik zeg: „Meneer
Borst, echt, lèèt u nu maar;
'84 is voldoende". „Wis en
waarachtig niet, m'n brave,
ik moet en zal 't weten, alle
staatssecretarissen op 'n hout
vlot!"
Na de bevrijding in 1945 liet de Heerlijkheid Hoogmade zich horen op de kermis en natuurlijk
liep de politie voorop.
Op mijn omwegen door stad en land
kom ik graag mensen tegen. U kunt
mij telefonisch of schriftelijk vertellen
wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071
- 12 22 44 op toestel 10. Hoor Ton Pirlrrs
voering zijn instrument op de
lessenaar krom, en riep uit:
„Gévédé, daar gaat ie dan!"
Hoogmade, evenwel, bleef
ook nadien zijn roemruchte
harmonie daadwerkelijk
steunen, onder begripvolle
burgemeester Dirk Brouwer
de Koning als ere-voorzitter.
Van de ene droevenis naar
de andere grote vreugde. Tij
dens beide wereldoorlogen
zweeg de Heerlijkheid stille
en werden de instrumenten
bij meneer pastoor op zolder
opgeslagen. Ik schreef het 5
jaar geleden al: „De Heerlijk
heid Hoogmade'' gaat nooit
meer verloren. Want wie dit
allemaal heeft overleefd, kan
geen stap verkeerd meer
doen. En dan met al die prij
zen in de ransel. In die zee ga
je nooit meer tenonder; zeker
niet met burgervader Brou
wer de Koning als badmees
ter".
Steeds beter
heken
n. Nj
had er een
onvj aftreksommetje van
jakt, zo beweerde de
ënaar, die op 12 janu-
ian het vorig jaar was
jehouden op de Wil
de Zwijgerlaan. Hij
jt gisteren voor kan-
gchter Rigters ver
hen omdat hij op die
liste dag geen autogor-
had omgehad. Dat
te, zo gaf hij toe, maar
de wijze waarop de
hem had bejegend
ij zo zijn twijfels,
draaide vanaf de
•lemmerweg rechtsaf
illem de Zwijgerlaan
;n werd vijfhonderd
verder aangehou-
loor die agent. Hij zei
dat ik door rood licht
gereden, maar ik wist
dat dat niet was ge-
I. Hij ging daar ver
iet op door, maar zei
Ü|olgens dat ik wel
ig kilometer per uur
[ereden, in plaats van
egestane vijftig kilo-
zo legde de be-
afd sprekende jonge-
Jit.
1 heb ik maar een
VAN |tje Corsa, en daarmee
ju ik binnen 500 meter
urlijk nooit tachtig ki-
gter per uur", zo zei hij
een vanzelfsprekende
t eJrtoon in zijn stem.
i -jtonrechter Rigters
sde de wenkbrauwen
H,en keek de jongeman
ine /zenc* aan- Hij leek niet
i" !e sluiten dat de jonge-
i op verjaardagsfeestjes
2 opgaf over het acce-
tievermogen van zijn
/e/jSSchien kleine maar o
vnfejüRige Opel Corsa.
aa/J(iindelijk had de agent
brePn een bekeuring uit-
wegens het rijden
autogordel om. ,,U
er zo nog genadig
ai zo zou de gemotori-
(je jde overheidsdienaar
f'omd hebben. Volgens
vLeidenaar speelde de
gefit weliswaar de rol
de barmhartige Sama-
verdienstelijk, maar
dit gedrag in feite on-
de categorie „zoeken":
veer de agent kon al
andere overtredingen
hard maken en pikte
laarom maar de over-
ing uit waar half auto
end Nederland zich
...vildig aan maakt: het
fen zonder gordel om.
?ren
1 J^tfendelict
van justitie Van
3 had geen boodschap
m het verhaal over de
agent. Er
niets over in het
aazes verbaal en de ver-
,0^hte erkende dat hij
iooo^er autogordel om had
kien. Zestig gulden, zo
ide zijn eis.
seert Leidenaar begon nu
uur-1 verontwaardigd op
2 feb tenen te wippen. Had
aajzich tot de eis van Van
J/aiuiterst voorkomend en
an ^heiden opgesteld, nu
letsebn hij zich toch op te
en iden. Hij kreeg een nog
baktere straf dan eerst, lou-
ze «vanwege het feit dat
te i zijn zaak had laten
en niet direct
bekeuring had betaald.
nt u dan al bestraft?",
eg Rigters met een dun
u/niiilachje, waarop de in
jer^varring geraakte ver-
jtfjite even stil was. „Ik
maar", zo vervolg
en de Leidenaar zijn plei-
kuiï' „iemand die een
et gpd steelt wordt toch
jef q niet veroordeeld voor
jes zedendelict?", maar
nt ir die vergelijking op
ot 0fg kon hij niet helemaal
*angPelijk maken,
r kd retorische vraag
nk wel indrukwek-
»d, maar Rigters leek
er weinig van aan te
"Aken. De zachtmoedig-
,der Leidse kantonrech-
keek de verdachte
ymdelijk aan en zei:
(ja, ik begrijp uw pro-
maar dat doet niets
™jaan uw overtreding".
'met zachte stem voeg-
daaraan toe: „En er
ens:rdt hier nog al eens wat
Pri- intaseerd en zelfs wel
ogen". „Eh.... aan die
.t van de balie natuur-
zo vulde hij direct
Rigters zinspeelde op
Jaarvoor aan „die
en lit" van de balie had be-
erd dat het anonieme
efoontje dat hij
—nachts om drie uur had
lad, vermoedelijk af-
mstig was van de agent
ar hij na een bekeuring
zic?ie mee had gekregen.
H^iet dat ik denk dat u
te liegen, hoor", ver-
H C|JWde hij de gordelloze
,d eridenaar met een licht
f/tfkje van het hoofd toe
hield de boete op 35
tie^lden.
Paul van der bijl
len ir
VERENIGING GEWELDSLACHTOFFERS:
OEGSTGEEST Ze hebben
er allebei veel baat bij gehad.
De dames K.L. Leidekker-
Strieker en A. de Vries zijn
overtuigd van het heilzame ef
fect van de behandelmethode
van prof. dr. J. Bastiaans (70),
die in Oegstgeest met veel suc
ces oorlogsslachtoffers heeft
behandeld in het Centrum '45.
Prof. Bastiaans heeft zijn
werkzaamheden echter neer
gelegd en de toekomst van zijn
unieke psycho-analyse, waar
bij onder meer gebruik wordt
gemaakt van het verdovende
middel LSD, is onzeker ge
worden. Daarom hebben heb
ben enkele van zijn patiënten
onlangs de Vereniging voor
Oorlogs- en Geweldslachtof-
fers opgericht. Mevrouw Lei
dekker is de voorzitter, me
vrouw De Vries penningmees
ter.
„De methode Bastiaans is niet
alleen geschikt voor slachtof
fers van de oorlog, maar over
het algemeen voor slachtoffers
van geweld, zoals gijzelingen.
Dat geweld neemt alleen maar
toe in de wereld van vandaag.
Daarom zou het een enorm
verlies betekenen als deze suc
cesvolle behandelingsmethode
zou verdwijnen", stelt me
vrouw Leidekker.
„Trauma's die door geweld
zijn ontstaan, zoals bijvoor
beeld bij kindermishandeling
kunnen heel diep zitten", vult
mevrouw De Vries aan. „Het
kan vele jaren duren voordat
het slachtoffer, die de nare ge
beurtenissen in de regel ver
dringt, er last van gaat krijgen.
Maar dan komen onherroepe
lijk de nachtmerries, de slape
loosheid. Het wordt dan heel
moeilijk om nog in de maat
schappij te kunnen functione
ren".
De doorSnee psychiatrische be
handeling kan een diep zittend
trauma vaak niet boven bren
gen. Mevrouw Leidekker: „Bij
deskundig gebruik van LSD
en pentothal beleeft de patient
die traumatische ervaringen
opnieuw. Dat proces wordt op
geluids- en videoband vastge
legd, waarna het slachtoffer er
steeds opnieuw mee wordt ge
confronteerd. Je gaat door een
hel, maar uiteindelijk leer je
de gebeurtenissen niet meer te
verdringen maar te aanvaar
den. De angsten verdwijnen".
Dependance
De dames De Vries en Leidek
ker bewonen met nog acht an
dere patiënten de zogenaamde
dependance van het Centrum
'45, het oude jagerhuis aan de
Rhijngeesterstraatweg 9 in
Oegstgeest. Daar behandelde
prof. Bastiaans de laatste jaren
zijn patiënten. Het monumen
tale pand is echter verkocht en
zal per 1 juli leeg moeten
worden opgeleverd aan de
nieuwe eigenaar, die het na
verbouwing zal gaan bewonen.
De patiënten kunnen, voor zo
ver zij erkende oorlogsslacht
offers zijn, nog terecht in de
kliniek van het Centrum '45,
op een steenworp afstand.
Daarvoor zou dan nieuwbouw
gepleegd moeten worden. „Het
is echter niet eenvoudig om
erkend oorlogsslachtoffer te
worden", stelt mevrouw De
Vries, die zelf na veel moeite
tot die twijfelachtige status is
verheven. „Maar wij zijn niet
voor ons zelf bezig. Zelf hoop
ik hier binnen een half jaar
weg te kunnen. Maar voor an
dere patiënten in dit gebouw
ligt het veel moeilijker. En
dan is er nog een wachtlijst
waar 150 mensen op staan,
zware gevallen in een uitzicht
loze situatie. Er dreigen veel
mensen tussen wal en schip te
vallen".
Een ander probleem is het ge
bruik van LSD. „Kennelijk
staat het gebruik van LSD nog
steeds in een kwade reuk",
stelt mevrouw Leidekker. „In
de zestiger jaren is er inder
daad misbruik gemaakt van
dat middel. Mensen die dach
ten dat ze konden vliegen en
uit ramen sprongen bijvoor
beeld. Op de manier waarop
het hier wordt gebruikt, in
kleine doses onder deskundige
begeleiding, is er natuurlijk
geen sprake van verslaving.
Dat neemt niet weg dat de
overheid kennelijk toch zijn
De Vries in de serre van de „dependance", waar prof. Bastiaans
FOTO: HENK VAN DEN ENDE
Mevrouw Leidekker en mevrouw
zijn triomfen vierde.
bedenkingen heeft. De licentie
om LSD te gebruiken is ver
lengd tot 1 juli, maar dat mag
alleen nog bij mensen die er al
mee werden behandeld. En
dat zou wel eens het einde
kunnen betekenen van de psy
cho-analyse met LSD, waar
aan zoveel mensen hun gene
zing te danken hebben".
De opvolgers van prof. Basti
aans, de psychiaters M. Kooy-
man en A. Boomer en de arts
A. Krumpelman dreigt zo een
machtig wapen tegen het ge-
weldstrauma uit de handen te
worden geslagen. „Bij de me
thode Bastiaans wordt een pa
tient opengebroken, niet dicht
gemetseld met medicijnen zo
als in sommige klinieken ge
beurt. Dat kan een pijnlijk
proces zijn, maar de resultaten
zijn goed en voor zover mij be
kend heeft niemand er scha
delijke gevolgen van onder
vonden. Integendeel", aldus
mevrouw De Vries.
De nieuwe Vereniging voor
Oorlogs- en Geweldslachtof-
fers heeft zich getuige de sta
tuten ten doel gesteld de be
langen te behartigen van al
degenen die ten gevolge van
oorlog en geweld in psychische
nood verkeren of daarin drei
gen te verkeren. Met het ge
ven van adviezen en signale
ren van problemen zal worden
geprobeerd dat doel te berei
ken. het behoud van de me
thode Bastiaans staat vanzelf
sprekend centraal. „We hopen
dat veel mensen zich bij ons
zullen aansluiten. Niet alleen
patiënten, maar ook sympathi
santen. Belangstellenden kun
nen informatie bij ons krijgen,
op den duur gaan we mis
schien een blad uitgeven",
meldt mevrouw De Vries. „De
methode Bastiaans mag ge
woon niet verloren gaan. Er
moet ruimte komen voor zijn
staf, en we hopen dat andere
klinieken zijn werkwijze gaan
overnemen", aldus mevrouw
Leidekker.
De vereniging is bereikbaar
via secretaresse mevrouw L
van der Munnik-Boelkens.
Master Janssenstraat 8. 9088
AN Mantgum, tel. 05104-719
Voorzitter en penningmeester
kunnen worden bereikt op de
dependance aan de Rhijngees
terstraatweg 9 in Oegstgeest.
tel. 071-179598.
FRANK BUURMAN
..~d
ballen en alles wat daar zo
nog meer bij komt. Tja, wat
is er de afgelopen vijf jaar,
sinds het 75-jarig bestaan van
de vereniging, allemaal ge
beurd. Nou, vorig jaar kregen
de leden van de harmonie en
de drumband allemaal zwar
te schoenen en de majorettes
laarsjes. Een hele verbete
ring. We kregen ook twee
pauken, voor paukenist Ed
Borst, en een drumstel voor
m'n zoon Peter Borst jr. Ja,
die kan er wat van; heeft ie
van mij, als concerttamboer".
De Heerlijkheid Hoogmade
heeft haar best gedaan, 80
jaar lang. Met vallen en op
staan, adempauzes, en weer
voort in het gelid. Dat is al
tijd zo geweest, vandaag, vijf
jaar geleden en veel langer
daar vóór. En op z'n tijd een
verfrissende dronk om de
moed erin te houden. "Waar
lijk een „lustige" harmonie.
Maar wijs mij eens de fanfare
of harmonie die „ze niet
lust".
De Heerlijkheid begon al on
der een goed gesternte, in
1908, toen Hupkens stad-
muzikant der infanterie in
Leiden, dirigent werd. Tus
sen dat eerste tijdperk en
vandaag ligt een wereld van
gedeelde appreciatie en onbe
grip, van vreugde en leed,
van inspirerende vonken en
ontoereikendheid. Het begon
al met gebrek aan financiële
middelen en dat beeld is her
kenbaar gebleven. Men ging
voor geld de boer op pu
nog. Het werden allemaal
mijlpalen. Wie vroeger bij de
Heerlijkheid speelde en
dronk herinnert zich niet een
Rinus van der Laan (onder
de straffe leiding van Koos
Mark), die een moeilijke pas
sage op z'n trompet niet on
der de knie kon krijgen? Het
moet werkelijk gebeurd zijn:
Rinus sloeg tijdens een uit-
„Het wordt allemaal steeds
beter", schreef P.Borst in een
publikabel rapport: groeiend
majorettenpeloton („zal w.s.
in 1988 meedoen met con
cours"); de drumband heeft
in '87 in Loosduinen een eer
ste prijs behaald en de har
monie promoveerde naar de
2e divisie en kreeg een beker
voor het meeste aantal pun
ten. We gaan dit hele jaar
door een beetje feestvieren.
Na de St.Jan's Fanfare ko
men er nog twee kaartavon
den in maart en zó een Ko
ninginnedag op 30 april; ver
der een muzikale rondgang
op 13 mei met Tamarco uit
Leiderdorp en Harmonie uit
Woubrugge; in september
weer een kaartavond; op 30
oktQber als in één adem
een H.Mis m.m.v. het grote
koor en de Heerlijkheid; op 6
november grote feestavond
in De Schuur voor iedereen,
meteen het grote jubileum
concert. En verder gaan we
door met het spelen van sere
nades op groene en jubileum
bruiloften, het inhalen van
de bejaarden na hun jaarlijks
dagje uit, rondgang voor de
Anjercollecte, rondgang voor
het plein-festijn, en afsluiten
van 24 uur handbal en de
boottocht; voorjaarsuitvoe
ring op 16 april en najaarsuit
voering in november. En op
29 mei op concours in Roelo-
farendsveen om de beker te
verdedigen. Misschien een
optreden in het Ponypark
Slagharen en een zomercon-
cert met meerdere verenigin
gen. Ja, het wordt wel een
druk jaar, maar w.s. ook een
gezellig jaar", schreef P.Borst
samenvattend bij wijze van
vooruitblik. Op naar de 100
leden als de Heerlijkheid
t.z.L honderd jaar bestaat!,
schreef P.Borst ook.
Graag versterking
„Het gaat goed met ons
Vroeger, zoals hier in 1930, ging de harmonie van Hoogmade
elk jaar vroom ter Maria bedevaart naar Heiloo.
korps, maar we kunnen ver
sterking best gebruiken. Laat
men maar eens komen kij
ken en luisteren in ons eigen
nieuwe clubgebouw „Drie
luik". tijdens de wekelijkse
repetities en studie uren.
Wordt werkend lid!", roept
Petrus Borst uit, die nu het
zoeken naar de juiste datum
van meneer Bakema's ver
trek heeft opgegeven. De
huidige dirigent, de vakkun
dige en enthousiaste, zich
voor de Heerlijkheid inzet
tende J.Wessing uit het afge
legen Linschoten, heeft nog
zoveel te blazen en te roffe
len snaren op zijn spel. We
zullen de Heerlijkheid Hoog
made w.s. in de loop van
haar opgetogen 80ste jaar wel
meer tegenkomen. Op last
van P.Borst memoreer ik nog
maar de uitvoeringen in De
Schuur, waar tijdens die toe
standen de bar gerund wordt
door de dames van de comi
té-leden, de horeca-vrouwtjes
ad hoc, tot in de kleine uur
tjes. Die staan daar niet te
tappen, want er wordt uit
flesjes gedronken. Maar
toch!; ze mogen gememo
reerd worden nietwaar? En
al dat opruimen van een
hoop troep na afloop. Muziek
heeft haar eigen entourage,
en die geeft wel een behoor
lijke rompslomp. Dat is niet
w.s.. maar een zekerheid.
Nu heb ik 't nog niet eens ge
had over de gelegenheidsfor
matie van de Heerlijkheid, de
„Boergondiërs" genaamd, de
boerenblaaskaper die rond
het carnaval de gemoederen
in beweging houdt. En de Big
Band, die 't ook soms op de
heupen krijgt. Bij dergelijke
gelegenheden staat 't halve
dorp op z'n kop. De middel
eeuwen werken daar nog be
hoorlijk door. En Piet Borst
maar proberen wat oud-le
den in de gelederen terug te
krijgen. Dat wil ook weieens
lukken. „Ik zie nog steeds
een toekomst waar muziek in
zit. Zeker weten", zegt Piet
Borst, veelbetekenend en
welsprekend volgens de niet
te peilen aard van onze tijd.
Er is nog enige onzekerheid
rond het openen van de kers
verse rondleidingsweg rond
Hoogmade. Dat zou in mei
moeten zijn. Het hangt er nog
om, maar de burgemeester is
daaromtrent nerveus en de
Heerlijkheid ook, want die
hoopt (ook in de t.v.-reeks
Van Gewest tot gewest) de
omleiding op z'n Hoogmades
muzikaal te begeleiden. De
aanvragen liggen al klaar.
Het is nu maar wachten op
een officiële beslissing. Maar
als het goed zit, kan men
straks van Delfzijl tot Slena-
ken de trots van Hoogmade
op z'n scherm zien.
Dit, ongeveer, zegt Piet
Borst. Maar we komen er
verder niet uit, over meneer
Bakema. Wat helemaal niet
zo erg is. We willen het al
leen maar hebben over 80
jaar De Heerlijkheid Hoog
made. Een spannend muzi
kaal avontuur van acht
kruisjes in een kerkdorp on
der de levendige gemeente
Woubrugge.
1988 is voor de muziek van
Hoogmade een jubileumjaar
en dat zullen ze daar tot on
der de rook van '89 volop
merken. De juiste datum van
oprichting was 8 november
1908, maar er is in de komen
de maanden zoveel activiteit
rond de Heerlijkheid, dat je
met de viering niet vroeg ge
noeg kan beginnen. Zoals af
gelopen zaterdagavond in „de
Schuur" het jubileum-ope
ningsconcert door zustervere
niging St.Jan's Fanfare uit
Zoeterwoude. „Het was fan
tastisch hoor, met die dans
groep en de Sabeldans, en die
andere geweldige nummers,
nou nou", geniet Borst nog
na, terwijl hij in de papieren
lawine blijft graaien, vruch
teloos op zoek naar Bakema.
„Alle gods., nog an toe. Ik
kan dat nou niet uitstaan
hè".
P.L. Borst (52) is voorzitter
van het jubileum comité dat
de zaken rond 80 jaar De
Heerlijkheid Hoogmade re
gelt. Zelf zit ie al 45 jaar „er
an", wat de muziek betreft.
Hij is dus een soort „gouwe
ouwe" geworden. Z'n jaren
tellen nog niet zo zeer, maar
Borst kijkt wel uit naar een
jongere kracht die zijn noten
kan overnemen. „Zelf ga ik
nog wel met de muziek de
straat op als bekkenist en ik
hanteer ook nog de triangel,
de tamboerijn en de samba-
De serenade (op gympies) in aug.'80, bij het afscheid van de politieman Frans van Gemerden.
P.Borst heeft een plakboek daarover en je ziet Van Gemerden daarin almaar stram salueren
aan de rand van z'n pet. Het schoeisel van de Heerlijkheid was toen nog zeer gevarieerd.
Tegenwoordig dragen de dames en heren keurige zwarte schoenen.
